Ռ Ո Ս Տ Ո Մ
9".
Ժընեւ
, սէսկայՆ , չէր գոՀսւցնում
Օ՚ո՚ւաոմինւ
՚էյսւ կենգանի
գորհ-ի մարգ էր եւ« Գրօչակ-^ի
Հր -
րաաա րակո
ւթ իւՆն ու գասաիւօսութ
իւննե
ր ր
նրան
րաւարարոլթիւն
ԼԷին աալիս : Նրա սրաով^ր չէր
եւ
Տ՜քնեւի
Հա յկական
մ իշավա
յրր
ուսանալական
մանր — մունր
Հաչիւներուի,
նաիւանճով եւ
|ւէւա—
՝՝^^Ծ^երով; « քյ" իւեգգւում
եմ այսաեղ
, օգ չկայ՝»,
գրում էրնա իր նամակներից
մէկոլմ : Ն՛–
Հէնց
որ Հնարաւոր
եղաւ, « Գրօշակ»ր
յանձնեց
Յովնան
՚իաւթեանին
եւ ինքր,
ւղարսկական
անցագրով,
մ եկնեց
Թիֆ
լիս , ուր
1895/
ամ աււ ր
մ ասնա կցեց
կուսակցական
մի կարեւոր
թորՀրգակցութեան
եւ
ապա
անցաւ
կարին
կաղմակերպական
նպատակ ՜
ներով^ ։
՚Բիչ
յեաո
յ , Հայկական
ՆաՀանգներր
Հասաւ
Հռչակաւոր
Ծաքիր
փաշան : քիոստոմր
«Ղ՚րօչա -
կ»ում
(1895
թ՛ Ն ՚ ՚ յ ե մ բ ե ր )
նկարագրում
է այգ
^ՐէԺ
՚ւալուստր եւ Հայ մոգովուրգի
ցուցագրաձ՝
թչնամ ական
վերաբերում
ր : Շաքիր
փաշայէ, գա–
լո՚֊ց
յետոյ
տեգի
ունեցաւ
կարնոյ
կոտորահ-ր •
քիոսաոմր
500
աչակերտների
եւ
սուսո
լց ի չնե
րի
Հետ կոտորահի
մամ երր անց է կացնում
գպր" ՜
ցում։ « Գրօչակ
»/ 1895
թ– Գեկտ–
15
Համարում
նա նկարագրել է այգ գէ՚^քերր
տ
կոաորահից
յեաոյ,
թուրք
կառավարոլթիլ
-
նր
ուղում է ձերբակալել
քհոսաոմին,
րայց պար–
սից
Հիւպատոսի
մ իշւոմ աո ւթեամ բ , մի ղալազի եւ
թուրք
ոստիկանների
ուգեկցութեամբ
, Հեռաց -
ւում է Պարսկաստան։
Կ՛ալիս է Ա՚ակոլ, Ա. Բաբ–
թոլղէմէոսի
վանքր, ապա Լյալմասա ու
Թաւբիղ
բո
լո ր վա յրերում
մ ասնակցե
լով
կաղմ ակե րպա -
կան
գոր
ձ՜ե րին ութռրՀ րգա կց ութիւննե
րին , ո -
րոնց մէշ քննւում
էին Երքչբի
ղո րհ՜ո ւնէ
ութեան
վերաբերող
Հարցեր : Պարսկաստանից
«Գրօչակ»ին
ուգարկում է Հետաքրքրական
թղթա կց ութ
իւններ
քբ տական
չարմումների
եւ
թի ւրք—պարս կական
սաՀմանագլխի
գորձ-երի
մասին։
Պարսկաստանից
քիոսաոմր
վերագարձաւ
Կ"վ՜
կաս եւ նետուեց
կուսակցական
— կաղմ ակերպա՛
կան
աչիւաաանքների
մէ^։ Նոբից
եղաւ
Թաւրի -
գում
զէնքի
արՀեստանոցի
գորէէեբով :
1898
թ– Ապբիլին
Թիֆլիսոլմ
գումարուեց
Հ - Տ - Գաչէւակցութեան
ե րկրո րգ րնգՀանուր մո
գովր
, որբ Հիմնական
քննութեան
ենթարկեց
նաիւ–
կին
տարինեբի
յեզափո խական
գո րհ՜ ունէ ո ւթ իւնր
,
կաղմ ակերպական
ձեւր եւ ապագա
յ գո
րհ՜ունէու–
թեան
եղանակր
% Տաակապէս
/ " ՚ ֊ / ՛ ^
քննութեան
առարկայ
եղան Բանկ
Օթոմանի
գրաւման
ել քյ ա–
նասորի
արչալանքի
արգիւնքներր
։ Այգ
երկու,
գորհ-եբի
ղեկավարներն
է լ ներկայ էին մողովում
:
Այստեգ
ղրոլեց եւ Թուրքիա
յի ուրիչ
յեզափո–
խական
տարբերի
եւ , մ ասնաւո բա պէ ս ,
մակեղո–
նացիների Հետ Համերաչխելու
խնգիրր,
"րի ամե–
նա^երմ պա չտ պաննե
ր ի ց է ր քհոստոմ բ : ԱռՀասա–
բակ նա խոչոբ
նչանակութիւն
էր տալիս
օաար
տարբերի Հեա գորքէակցելու
գաղափարին
ել Հա
մակրանքով էբ արտայայտում
թի՚՚րք եւ
քիւրտ
մոգովոլրգների
արթնացմ
ան ու յեղափո խակա -
նացմ ան
մ աս ին :
Երկրորգ
բնգՀանուր
մոզովբ
որոչեց
«շանալ
կապեր Հաստատել
Ա՛ակեգոնաց
ինե
բու
,
Յոյներու
ել
ոլրիչներու՝»
Հետ , եւ քիոսաոմր
ոգեւորու -
թեամ բ փարեց ա յգ ձ-րագրի
իրագո
բհ՜մ ան ;
1898
թ– Սեպտեմբերին
Ռոստոմ
ր ամ ուսնա
—
ց ւա Օր - Լիգա
յի Հետ ։ Օրիորգ
Լիղա յի
հնոզներբ
Հակառակ
է ին ա յգ
ամ ուսնութեան
, ա յգ պաա -
ճառով
Հ ա ր ս ան ի քր
աեղի
ունեցաւ 3 •
՚Բաշաէ^ու–
նու
տանր։
Պսակից
յետոյ,
անմիշապէս
, նոյն գի՜
չերն իսկ է ոստիկանութեան
Հետաս^ւղումից
ա -
զատուելու
Համ
ար , անցաւ
արտասաՀմ
ան : Ժր ՜
նեւում նա խո րՀ րգա կցո
ւթ իւննե
ր ունեցաւ
լն ՜
կեբնեբի
Հետ։
Այնտեզ էին ՝Բրիստափոբր,
Յօւ ՜՜
ւարեանր
, Արմէն
Գարոն , Յութւանբ եւ ուբիչներ
5
1900/'Տ՛
Պուլկարիա
անցաւ
Տիկին
Լիզան՝
գպրոց
Հ իմնե լու
հ՚րագրով : Շուտով
Հոն
Հասաւ֊
եւ Ռոստոմ ր՝ նպատակ
ունենալովդ
գլոլխ
բերել
Հալ - մակեգոնական
գո բհ՜ակցո
ւթ
իւն : Տիկին
Լի՜
ղա Ֆիլհպէո՚-մ
Հիմնեց
մ իյ մասնաւոր
մանկապար—
աէզ, որբ
1901/.5՛
վերառուեց
գպրոցի։ Աի ամբողշ
ՕՐՈՒԱՆ
ՇԱՐԺՈՒՄԻՆ ՀԵՏ
Շ պ թ ա յ ա կ ա պ ^
Ռ ա Վ ա Գ ա Ա
՛բի Ռ՛
՛Ռ Գ ասալա նդե գէ7ց այգ
գպրոցո ոսում
սաեղհելով
տաք մթնոլորտ
իր չուրշր։
Նրան յա՜
շոդուեց
իրականացնել
ե՛լ Հայ ֊
մակեզոնական
Համերաշխութեան
ծրագիրր :
1902/5՛
Ռոստոմ
ր
րնտանիքով
վերագարձաւ
կովկաս եւ
1903/5»
քար՜
աուղաբի
պաշտօն էբ վաբում
Թիֆլիսի
Գիլզաա
՚
Ընկերութեան
մէշ։
Նոյն տարուայ
վերշբ
ձերբ՛"–
կալուեց եւաքսորուեց
Օ՚ոէսա
, որտեզից
փախաւ
արտասաՀման
:
1904
թուին
Աոֆիայում
տեզի
ունեցաւ
Հ– 3՛
Գ– ^րգ րնգՀ
. մոզովբ, որի օրակարզի
մէշ
կսւյին
մի շարք ծանրակշիռ
Հարցեր
Կի/ԻԿիայի
եւ
Աասնոյ
շարժումներ
, մարաական
խմբերի
արշ՛"՜
ւանքնեբ
գէպի
Երկիր,
ցուցական
գոբհոլնէւէԼ ~
թիւն,
սուլթանի
մաՀափորձ
եւայլն։
Ռոսս/ոմր
գէմ էր սուլթանի
մաՀափորձի
ձեոնարկէն
եւ֊ է
Ռումանացի
պրօֆ
. Հ . Աասկութէանու
, որ
Փարիզ ապաստանահ՜ էր , վերշերս
գրութիւն մր
Հ րատաբակեց
իր երկրին
կացութեան
մ ասին ;
Կ՝ամփոփեմ
Հիմնական
մասերր,
այնքան
եզերա
կան գէպքեբով է
Նախապատմական
շրշաններէն ի վեր, Ռու -
մանիա
միշտ ալ ենթարկուահ
է զանազան ա ր շա–
ւանքներու : կարպաթեան
լեռներու եւ
Գանոլբի
միշեւ
փռուահ– Հողամասին
մէշ բնակող
ժոզո -
վուրգր
մ ի չտ
խո յս կուաար
, որովՀետեւ
նո
բեր
1լ՝ ա բ չալէ
ին երկիրբ :
Սկիւթացիներր
որոնք
Հոն կր բնակէին
պար
սիկ
ԳարեՀ
թագաւորին
չբշանին
, երկիրր
ձգեցին
Թբակիացիներոլ
: Հռոմի
երկու
գարու
իչխա —
հու
իք Լ ա՛ե ատեն խիստ
պայքար կր մզէին
դվ՚ն -
ուո րներր , Հեռու պաՀե
լու
Համ ար աբչա
լոզ
բա բ–
բարոսներր։
Գ-էն ԺԳ • գարերու
մ իշոցին Ռու-
մ անիո
յ պատմ ութիւէւր պա յքարի պաամ ութիւնն է
բարբարոսներու
արչալանքի
եւ բնիկ
ժողովոլր -
գին
մ իշեւ : Բնիկ
մողովուրգր
խաոնուրգ
մ լն էր
Ալալներոլ ելՌումաններու,
որոնք
խոյս
կուաա–
յին
Գոթացիներու
, Հոներու
, Ավա
րնե
րո
լ
առշե–
ւէն ել կբ սլաՀուէ
ին
կ ա ր պա թե ան լեռներու
մ էշ :
Պուլկարներր,
Թաթարներր,
Մաճաբնեբր
եւ
Թուրքերր
երկար ատեն
իչի՚եցին
այս
երկրին
մ էշ
՚– Ժէ • գարուն
Թաթարներր
ել
քց աղա խներ
ր
յարձակեցան
Ռումանիոյ
վյւայ։
ԺԸ • ել ԺԹ • գա
րերուն
Ռուսերբ եւ Աւսարիաց
իներր
գրաւեց
ին
^սԿԻրքլ ՝•
Տեւական
արշաւանքի
այս Հոսանքր
փաիսուս—
աի
Հ ո գե բան ո ւթ
ի ւն
մ ր
սաեզհ՜եց
Ռում
անացի
ժողովուրգին
մէշ% Անոնք կրնախրնտբէին
աքսորր
բռնոլթենէն
: Մ ինչեւ իսկ գիւղաց
ինե
բու
մ
եհ՜
խումբեր
թողուցին
երկիրր
, ազատութիւն
գտնե
լու
Համ ար
ուրիչ
երկիրներու
մ էշ : Անոնք
կ՝եր -
թային
Ուկրայնեան
Հողամասին
վրայ, ուր այսօբ
Աովետներր
կագմահ՝ ենիրենց
Մոլաաւեան
խոբ–
Հրգային
Հան րապետո
ւթ
իւն
ր :
Այսսլէս
անոնք գարձան
սկեպտիկ եւ անկա -
յուն : Գիւզացին
իր բնակարանր
կաւէ եւ
ճիւզերէ
կր չինէ եւմէկ չաբաթէն կր վերշացնէ
, վախնա
լով որ կր թողու
տուն
— "՛եղ :
Երբ
1940/5՛
Ռուսերբ
գրաւեցին
Հիւսիսա
յին
Ռումանիտն՝
Պուքովինան
, խիսա
Հսկողութեան
ենթարկեցին
սաՀմանագլուխներր,
պաՀելով
մար–
զուահ՜
չուներ։
Աովեաական
սաՀմ
անաղլուխին
երկա յ1ւքին սաո րերկրեա
յ
ելե կար ական
թելեր
գրուեցան
որոնք
աՀազանգի
աղգան չանբ
կուտա–
յին, եթէ մէկր
վբայէն
անցնէր։
Աակայն
1944^^5»
1947
ստՀմ անազլոլխնե
րր բաց էին : Մ եհ՜ առեւ -
տուր կար Պուքրէչի , Փէշթայի,
Փրակայի,
Պել
կրատի եւ Վիէննայի
միշեւ,
կարհես թէ սովետա–
կան քագաքականոլթիւնր
կբ քաշալերէր
ճամ -
բորգելու
ազաա ութիւնր
արբանեակ
երկի
րնե
բուն
միշեւ :
1945/5/
էբ որ Ռումէն
գաղթականներ
առաշին
անգամ
ձգեցին
երկիրբ : Ասոնք
Հրեաներ
է ին որ
Ա իոնական
կազմ ակե րպութեան
կր պատկանէ
ին
,
եւ
իտա
լիո
յ
՚քյ՚ա
յով
Պազեստին
կ^երթա
յին :
ՀետզՀետէ
ե բ իտասա րգ
բանուորներ
սկսան Հե -
ռանալ
երկրէն :
Բանուորներու
,
ղրասենեակի
սլաշաօնեանեբու
վիճակր
եղերական էր
1945^^5՛
1947։ 1947/5՛
բանուոր
մր
4
միլիոն
լէյէն
պակաս
կբ շաՀէր ամսական
երբ մէկ քիլօ կարագբ
կ^աբ–
մէ
ր մէկ միլիոն
լէ յ , մէկ քի
լօ ցորենր կամ
ալիլ–
րր
300
Հաղար
լէ յ , զո յգ մր կօշիկր վեց
միլիոն,
առՀասարակ
, ցուցական
գո րհ՛ո ւնէ ութեան
, գէմ
էր եւ ՚Բրիստափորի
մասնակցութեան
Հ ՚Բրիստա -
վ՚որ
ինքն
է լ թերեւս
սրտով
չէ ր գնում ա յգ
զ ո բ–
հ՜ին , բա քց Հոգեբանական
պայմ աններր
անՀբա -
ժե էտ է ին գարձնում նրա անմ իշա կան զեկավա -
րութիւնր :
ԸնգՀ անուր
մոգով
ու մ րազմ ակողմ
անի
քննու
թեան առա րկա
յ եղան
ե լ կովկաս աՀա
յոց
ղո
բհե–
րր։
Եկեղեցական
գոյքերի
սլա չտպանութեան
յ՛ս–
շոբգալ
վաթորկայո
քզ շրշանն էր։ ԳաԱակցոլ
-.
թիւնն էր ՛ւ ար ի չր ինքնա սլա չտպանութեան
պա յ ֊
քարի,
թէեւ
Հրապարակի
վրայ
երեւում էբմի
անկուսակցական
մ արմ
ին : Ամ էն կոգմ ից
պաՀան–
շում
էին , որ Գա Աակցութիւնր
պա շտօնասլէս իր
ձեռքր
աոնէ
չարժման
գեկավարութիւնբ
: Ընգ ֊
Հանուր
մոգով
ր լՐւգաո աշ գնաց ա յգ
տրամ ա -
գրութեան
: Ընգունուահ
բանաձեւում
ասւում էր ,
զԳաԱակցոլթիէնր
իր վբայ
առնելով
կովկասա -
Հայ
տարրի
ինքնապա շտպանութեան
գ ո րհ բ ո րո -
չեց
յսնձնել
այգ՝
կովկասի
պատասխանատու
մարմնին
, որ պաՀելով
իր «ինքնապաչասլանոլ
-
թեան
կեգբոնական
կոմ իտէ»
անունր՝
պիտի չա
րունակէ
զոբհել
«Գաչէւակզոլթիւն
» պաչտօնա -
կան անուան տակ ՝» :
Ս՛
ՎՐԱՑԵԱՆ
մէկ
միշակ
ճաչր ճաշարանի
մը մէշ
500
Հաղաբէն
՚ ^ ^ ^ քաի^ամաոը
ամէնէն մեհ
մաքբագորհումը
սկսաւ պեաական
պաշաօնեանեբու
մէշ։
50
Հագար
Հոգի արձակեցին,
շաաեբբ
2» ֊ ^ «
աարուան
հաԼյո^թեՈ
Ա Ժ " ՚ ՚ – ՚ " 1 ^ Ի
ընգՀ– Գաշ .
նակցԼթԻ՚-՚-Ը.
թ - յ Լ Կ-^^-ք
– ՞ ձ ՚ - Ր ^ – ^ " ՛ * ՛
^՚-քար–
տձարուեսաական
ձեռնաբկնե
րուն
արձակել
այն
բանուորներր եւսլաշտօնեաներր
որոնք քս, ,
ղԼքակ՚սնօբէն
վստաՀելի
չէին։
Միեւնոյն
ատեն
Համայնավար
կուսակցութի՚նը
կր
կազմակերսլէլ,
իր անաեսական
Հսկողութեան
մեքենան,
5-^5,^
տուրքեր
դնելով
գո րհա րանատէ
րնե
բու եւ վաճա
ռականներու
վբայ։
Շատերր ճարաՀատ
ամէն բան
ձգելով կր փախչէին
գԷ՚ղԻ
Աբե՚-մուաք
: Աիոնա -
կաններր
, մաքրագորհուահ
բանուորները
, պետա
կան պաչտօնեաներր
գըասենեակի
աչխաաաւոբ -
ներր, եւ ազաա ասպարէզի
Հեաեւոզնեբը
որոնց
մէ9 /լային չաա մր խմ բագի րներ եւ իրաւաբան -
ներ,
լեցուեցան
Արատի,
Օբաաիայի
,
Վալէայի
պանդոկները
, սպասելով որ ուզեցոյցներ
Վիէն ,
նա առաշնոբգեցին
ղիրենք։
1946էն. 1947
չո՚-րշ
Հարիւր
Հազար
Ռումանա–
ցիներ
մեկնեցան
ղէպի
Արեւմուտք,
մեհ
մասը
Հրեաներ : Իչխանութիւններր
գիտէին ել
նոյնիսկ
կր քաշալերէին : Ռուս սպաներ
կ՛՛առաշնո րգէ
ին
զանոնք
Վիէննա : Երբեմն
ռումանացի
ոստիկան
մր կրձերբակալէր
, սակայն
քանի մր օր վերշ ա–
ղատ
կ՝արձակէր եւ անոնք
կրնային
իրենց
ուզահ
աեգր
երթալ։
Գիչերանց
կ՛՚անցնէին
սաՀմանա -
գլուխր։ Շատ անգամ
աւաղակախում
բե ր կբ յար
ձակէին եւ կըկոզոպաէին
զանոնք։
Շ՛՛՛՛ո
մը ռ ^
ճիրներ
գորհուեցան
անպաաիմ :
Արտագաղթի
այս Հոսանքր
տեւեց
մինչեւ
1947
Նո
յեմ բեր
, երբ Տիկին
Աննա
Փաուքրբ
արաաքին
գորհերու
նաիսարար
եղաւ։ իր առաշին
գորհերէն
մէկր
եղաւ փակել
սաՀմ անազլու
խնե ր ր , կբկնա -
սլաակելով
սաՀմանասլաՀ
զօրքին
թիւր։
Խստիւ
պսւտուիրեց
սպաննել
ով որ կր
Համարձակէր
անցնիլ
սաՀմանագլուխր
։ Ա լն սաՀմանապաՀ
զին–
ոլորր որ փախստական
մր կր բռնէր
, մէկ
ամիս
արձակոլրգ
եւ
5000
լէյ պարգեւ կբ ստանար
,
ինչ
պէս եւ բաժին մըփախիսսաականին
վյւայ բըռ -
նուահ
դրամէն կամ գոՀարեգէններէն
:
1948/
գարնան
սաՀմանագլուխներուն
փբայ
ս սլաննուահ փա իսստականնե
րո
ւ դիա1լներր օբե -
բով կբ ցուցագբուէին
դիւղերոլ
փողոցներուն
մէշ՛– Նոր օրէնք.մը
Հինգ աարի
բանտարկութեան
կր գաաապարտէր
անոնք ոբ սաՀմանամերձ
գիլ–
գերր
կ^երթային
ներքին
զ.աւաոներէն
,
աոանց
արէոօնութեան
: Շատ չանցահ
բանտերբ
լեցուե -
ցան : .
Գիւզացինեբուն
արգիլուահ՜
էր -
բարձրացող
րոյսեր
ցանել,
ինչսլէս
ցորեն,
եդիպտացորեն
,
կանեփ, վարսակ,
արեւահազիկ
եւայլն։
Աչտա -
րակնե
ր գրուեցան
սաՀմ անագլո ւխնե բուն
վրայ ,
եւ
ղինուորներր
շարունակ կր Հսկէին
Հեռագի -
տակով։
Շաբաթը
անգամ մր կր Հերկէին
սաՀմա
նագլուխբ
Գանուրէն
մինչեւ
կարպաթեան
լեռնե–
րր,
ոաքի
Հետքերէն
երեւան
Հանելու
Համար թէ
արդեօք
մէկր
անցա՚^հ էր։ Համայնավար
կուսակ
ցութիւնը
կ՝ուզէր ա րաաղագթր
արգիլել
որեւէ
գնով։ կը պատմէին
թէ
սաՀմանագլուխներուն
Հսկոզութեան
Համար
5000
ոստիկան
շուներ
բեր–
ուահ էին Խ– Մ իութենէն։
՝Բարոզչոլթեան
ուրիչ
մէկ
ձեւն ալ ա յն է թէ Ս^րեւմ ուտ
քը սովի
մ աա -
նուահ է : Թերթերբ
անօթութեան
սլաամութիւն–
ներ կր Հրաաարակէին
իտալիոյ
, Յէբանսայի եէ.
Գերմանիոյ
մասին,
անթելն ալ կը կրկնէր։
1948/
ամրան ոչ ոքՀամարձակեցաւ
փախչիլ։
Շաաեբ
յանգուղն
Հնարքներ կր յղանային
, փախչելու
Հա
մար : Մեհ գումարներ՝ կր խոստացուէին
օգաչու
նե բու։
Ռուս բարձրաստիճան
սպաներ
մինչեւ մէկ
երկու
միլիոն
լէյ
քՅՕՕՕ
6000
տոլար) կբ ստա
նային,
ղիւրացնելու
Համար
Հարուստներու
փա -
խուստը
մ ինչեւ
Վիէննա
։
Ոստիկանութիււնր
խազ մր սաբքեց
, խոստա -
նալով րնտանիք մր Վիէննա
Հասցնել,
Հազար տո
լարի : Պոլքրէչէն
տասնրՀինգ
Հարուստներ
վճա–
րեցին
IIIյգ
գում արր : ի րենց
րնտանիքներր
կեղհ
Հեռագի
րնե բ ստացան թէ Վիէննա
Հասահ
են : ի–
րեք ամ իս
՚էեբշր
Հ ա սաա տ ուեցաւ թէ բանտաբ -
կու֊ահ են եւ ղատավարութեան
կր
սպասեն։
Ուսուցչապետր
այս առթիւ կր պատմէ
թէ
ինք աասը
ամ իսէն
աւելի աչխատեցաւ
, Ռում ա -
նիայէն
Հեռանալու
Համար , մինչեւ
ոբ
կրցաւ
սաՀմ անր
անցնիլ իր կնոշ Հետ եւ Փարիզ դալ
Հունգարիոյ
ճամըով :
Անկէ ի ՛ւ ե ր շատ աւելի
հանրացահ է կացու
թիւնր։
Ռումանացի
մ ը չի կրնար
մէկ
տեղէն
միւսը
երթալ
առանց
արտօնութեան։
150
Հաղար
Հողի
շրանցքներ կր փոբեն
, ուբիչներ
ճամրաներ
կր
շինեն։
Հունգար եւ ռումանական
սաՀմանա -
գլուիսր
փս՚կուահ
է ։ Հունգարներր
որոնք
1948/5»
թո
ւլ կուտա
յին
օտարներուն
որ անցնին
երկրէն՝
մէկ
ստՀմ անագլո
լխէն
մ իւսը , Հիմա
ռուսական
Ո րութեան կր Հետելքւն։
Ալն
Ռումանացին
ոբ
կ՝ուզէ
իսոյս աալ երկրէ , պարաալոր է տչք առնել
չաա
մեհ
վաանգներ։
Փ - Ա - Թ ՛
Fonds A.R.A.M
