ղորս
կարելի չէ քնչել
մեր պաամութեՆէն
:
Մինչեւ
թոլրքելխորՀրդային
րարեկամու
~
թեան
թուս.1լս,նր մեծ էին Հայասաանի
պետս՛֊ ~
թեան
վրայ դրուած
յոյսերր։
իրենց րախաին
ձդ
ուած, Կով/լասեան
հանրապեաութիւններր,
մէկը
միւսին
եաելէ
մաան
Միութեան
չրշադծին
մէշ :
Այլեւս
չունեց ան իրենց սեփական
պաամութիւ-նը,
որ
րնկդմեցալ
խ որՀրդա
քին Միութեան
պաչաօ -
նական
պաամոլթեան
մէշ ։
Հայասաանի
խորհրդայնացումով,
եւ այլ
կարդ մր պաաճառներով
Աեվոի
դաչնադիրր
չ գ ՚ ՚ լ ՛ –
^ագրուեցալ
:
Կարելի է րսել որ
1895^5–
մինչեւ
1921
Հ՛ Տ–
Գաշնակցոլթիլնն
էր դլխաւոր
դործօնր
Հայող
պատմութեան
: թէ այլեւս
ՀՀանեքիք չունի՝», կր
Հակասէ պարդ արամ արանո ւթեան ;
Գիալեկաիկան^
մեղի կր սորվեցնէ թէ ամէն
ե,եւո,Դ կամ դոյութիւն
ունի
սկիղր
եւ վախճան,
, • Տ • գ՛ր փասաօրէն դո քոլթիւն
ունի եւ կր Դ"ր–
քէէ : կարելի չէ վճիո
արձակել
*արմումի
մր մա~
սին,
ցորչափ ան չէ վերշացուցած
իր դործր՛.
Գաչնակցութեւնր
դեր մր ունի կատարելիք
մեր
պաոմութեան
մէ9
։
1920^5՛
մենչել
տյսօր, Հակաոակ
վերտին ա
՚-արՀամարտին
, չէ փոխոլած
Հալ
մողովուրդի
վիճակր։
Սփիւռքի ելՀայասաանի
մէշ մեր մո -
ղովուրդհ
երկու
Հատաածներր
կ՚ապրին ու կը
զարո անան
ան ^ատաբար ;
Իր աշխարՀադրական
միութեան
կապր
խոր
տակուելէ
վերշ,
Հայոլթեւնր
իր չունչր
կրնայ
երկարեք ել պատմութեան
մէ9 դեր մր
կատարել
միա/ն ա ւն ատեն, երր պաՀԷ իր աղդային
գսւ–
ղափարական
մ իութեան
կապր է
Այսօր
ադւքերոլ
սքատմու
թկ՚նր
դուրս եկած է
իր նեդ սաՀմաննեոէն
, ի ւառնուելոլ
Համար աչ —
խարՀե
պատմութեան
Հետ
յ
ճիչդ է որ մեր Հարքքր չե լուծոլիր
առանղ
մեծ
մողովուրդներոլ
կաւիրկն I Բա քց ան <ի
լուծոէիր
նաեւ
աոանղ
Հաւ մոդաքա
րդե
կամ.րեն։
Հայ մո–
ղովոէ րդր կր Հաոնե ցանկալի
վիճակին
, երր կաղ–
մ տկերպուի
իր կամ
քը :
Վ. ԱՐԵՒ
^9Տ9հ
ւբք՚էԿոէ
7)հպքհդ
բ.
ԱՊՐԻԼ
4 •
Տ՚սսներկու
պետութեանւլ
արտա
քին 1ւախարարներր
կր ստորադրեն
Ատլանտեանի
դաչինքր ;
Պաքտօ1ւանկ
կը՚լլայ
Պոէղկարիո
ք փոիւ—վար–
չապետր,
՝Բոսթո։ի
է
՝Բրավ չենքօ կր չաՀի
ԼտէէւՇՏ ՐրՅՇ31Տ6Տ//
դէմ
րացած
ղատր
յ
6*
Արեւմտեան
պեաութիւննե
րը
ղէնք կը
պաՀանշեն
Մ • Նս՚Հանդներէն
յ
8 •
Անդլեա
, Յէրանսա
ել Մ •
ՆաՀանդներր
նոր
Համ աձա
յնութիւն
մը կը կնքեն
Գերմ անիո
յ
մ աս ին :
18
Հռչակում
իրլանաայի
Հանրապեաու
-
թեան :
19 • -
Զ ենա ս տանի
աւլղ ա յնա կաններր
մե
րմած
րլլաւով
իրենց վերշնադ
իրր ,
Համ ա յխավ ա րնե
ը ր
յարձակողականի
կ րսկսէն Եանկցէ գետին
վրայ ;
20՛
Փարիղի
մէշ կը ըացուի
խաղաղութեան
մ իշաղդա
յին
Համ ադումարը
, նա խաձեռնո
ւթեամր
Համայնավարներու
եւ անոնց
ուղեկիցներուն
:
23
Ջին ասաանի
Համ ա յնավա
րնե
ր ր կը գը–
րաւեն
Նանքինը ել Հ^անկայի
վյւայ կր քալեն :
2օ •
Համ աձա
յնութիւն
մ ր կր կնքուի
Ա՛՛՛Հ—
մ անագրութեան
մ ասին , արեւմտեան
Գերմ անիո
յ
ղինուո րական կառավար
ի ^ ե րուն ել գերմ ան
ներ–
կայացուցի^երուն
միշեւ :
26
Իրրեւ
արդիւնք
Մալիքի
(իյ . Միու -
թիւն) ելժէսրփի
(Մ • ՆաՀանգներ)
տեսակցու -
թեան , Մոսկուա
պատրաստակամութիւն
կր
յայանէ
վերցնելու
Պերլինի
պաչարումր
,
Ձորսե–
րու
մոգով
էն առաշ ;
ՄԱՅԻԱ
4
5
ասր
սլեաոլթիւններ
կը Համա
ձայնին
Եւրոպա
յի խորՀուրդի
կանոնադրութեան
մ ասին :
5 • -
Մ աՀ պելմ գրագէտ
Մ ոռիս
Մ ե թե
ր լխնկի
,
Նիսի
մէշ..
8՛
Կր վաւերացուի
արեւմտեան
Գերմանիոյ
սաՀմանադրոլթիլնը,
Պոմոնի
մէշ :
10 –՚
Մ իացեա
լ Աղգերր կը քուէարկեն
իս -
րայէլի
անդամ ակցութ
իլն ր ՚.
12–
կր վերցուի
Պերլինի
պաշարումը :
16՛
Ե իացեա
լ Աղղերր կը մերմեն
վերա -
Հաստատել
դիւանադիաական
յա րա րե րութիւն
—
ներր Սպանիոյ Հետ ;
17՛
Աղգտմողովր
կը մերմէ
Պեւին
֊– Սֆոր–
ցա ծրադիրր՝
Ափրիկէի
իտալական
դագթավայ
-
րերոլ
մասին
I
23–
Փարիդի
մէշ կր բացուի
Զորս
Մեծերու
իւորՀրդամողովր
, գերմանական
Հարցը
Ընելու
Համա
ր ՚
25"
Զինասաանի
Համ ա յնաաիա րնեբբ կր գրա
ւեն 7; անկա քր :
30
Կր քուէարկուի
արեւելեան
Գերմ անիո
յ
սաՀմանագրռւթիէնր
(բոլշեւիկեան)
:
4
31 •
Անգլեւսաքսոն
պետութիւ^ւներբ
ծանու–
ւյագիր
մբ կ՚ուղղեն
Պոլլկէսբիոյ
, Հուէւգարիոյ եւ
իիումանեոյ
, բողոքելով
Հաշտութեան
դաշնադիբ–
ներու
բոնաբաբման
գէմ :
Պատասխանելով՝
Եուկոսլալիայ
բոդոքա -
դրին,
Իւ ՚ Միութիւնր
կ՚ամբասաանէ
մառեշալ
թի~
թո
յի կառավարութիւնը
։
(Շար.)
ՆԱՄԱԿՆԵՐ
«ՅԱՌԱՋԷԻ
ՀԱՅԵՐՈՒ
ԳԻՐ՚ԲԸ
ԵՐՈԻԱԱՀկՄԻ
ՄԷՋ
Պ՛ Գ՛ Լ. ^Յառտշ՝»ի
մէշ խօսելով
Երուսադէ֊–
մի Ս րբատեղ
ինե բուն
մասին կր գրէ.
<(,Մե ր եկե~
ղեցական
պետերր
իրաւունք
ձեռք բերած
են եւ
ւյանո1ւ.քք քաբողած
են պաՀել բացառապէս
իսլամ
խալիֆանեբու
եւ իսլամ
փաաիշաՀներոլ
Հետ ի —
րենց վւսըած
բարեկամական
քաղաքականութեան
րՆո
րՀեւ»։
ճիշդ է որ մեր եկեգեցական
Հա քրերր
ճկուն
քաղա քական
ութ
իւն վարած են իս քամ ական ով -
կիանոսին
մէշ իրաւունքներ
ձեռք
բերելու
Համար՛,
սակայն ոչ նուաղ
անոլրանալի
է ոբ իսլամ
վեՀա–
սլետնե ր Հակաղդեւքոլ
թիւն
մր ի գործ
դնելու
Համ ար
արեւելեան
քր իստոնեանե
րո
ւ
մ ասնաւո -
րապէս
քո լն - օրթոաոքս
եկեղեցիին
Հ անդէպ ,
Հաւասար
իրաւունք
տուած
են Հայերուն : Ասիկա
6 Ա Ռ 1 1 Զ
կ ր Խ է խ հ Ա
«
Լիոնէն Պ– Կիրակոս
Փափաղեան
վեցամսեայ
« Յառաշ » կշ նուիրէ
իբ Հօրեգբօբորդւոյն՝
Պ •
կարապետ
Փափաղեանի
,
Տէ. Ւ1ւ131ք6 ՚^Շ յՕԱ\6է :
՝^ Մարսէյլէն
Պ՛ Ժան Աճէմեան
վեցամսեայ
ՀՀՅ՚ոռաշֆ կր նուիրէ
իբ քրոշ՝
Տիկին
Բերուզ Ա ֊
ւիկեանի
, Տէ. ձոէօատ։
մեծապէս
դիւր աղուցած է մեր
եկեղեցականներուն
դորհ՜ր : Գլխաւորր
ՖաթիՀ
Աուլթան
ՄուՀամմէ -
տի կոգմէ
Պոլսոյ
ղրալումէն
վերշ
Հայոց պատ -
րիարքութեան
րտեգծումն
է :
Ուրիշ պաամական
իրողութիւն
մբ
եւս։
իսլամաց
մաբդաբէին
յաշոբդեց
Ապու - Պէ՜
քիր ՝> Իր նեղ օրերու
ամէնէն
Հաւատարիմ
Հեաե -
ւորդր որույգ պատճառաւ
ստացաւ էս - Արատիք
ՀՀաւ աաարիմ՝)
տիտղոսր :
Ապու - Պէքիրին կր յաշորդէ
էօմէր - իւլ -
Ֆ՚սրուք
, իբրեւ
երկրորդ
խալիֆա^ , նո յնպէս
Մ
ու
Համ մէտի
մամ անա կա
կից եւ Հետեւորդ
էօմ էբ
կը գրաւէ
Եբուս՚սղէմր
Բիլզանգացիներէն
է •գա–
բու
սւռաշին
կիսուն : ՚Բադաքին
քրիստոնեայ
տար–
րերոէն
մ էշ ամ էնէն Հաւատարիմ
բ Հա յերր
գտնե–
լով եւ նաեւ անկասկած
, վերոքիշեալ
նկատում
—
ներէն
մղուած,
Ա. Տեղեաց
վարչութիւնր
կր
յանձն է Լա քեբուն : Ասկէ գատ , Ա • Յս՚կոբա
լ վան–
յւր Յոյներէն
առնելով
Հա յերուն կր նուիրէ եւ
ֆերմ անով
մ ր կր Հաստատէ
փո իսանցոլմ բ :
Ատկէ մօտաւորապէս
1.300
աարի վերշ,
Ապա–։
իւլ - Համիտի
չբշանին 3" քներր օդտուելով
Հա - \
յերուն
Հաչքէ
ինկած՝»
վիճակէն
, կր փորձեն եա |
աոնել
վանյւր
եւ գատ կբ բանան
Պոլսոյ
մէշ։ Աա–^
կա
քն կարմ իր Ա ուլթանբ
իբրեւ
խա
լ իֆա
չի Հա - |
մարձակեր
ուրանաք
իր փառաՀեղ
նաիսորգին
ստո—Հ
րադրոլթիէնւր
ել Յո լներր կր կորսնցնեն
դատր :
I
ԱՀա թէ ինչպէս
, թէեւ վաքբ
մողովուրգ
մ ր ,\
մեծերուն
Հաւասար եւ թերեւս
աւելի
անդին Հա–
րստոլթեան
տէր ենք Երուսաղէմ
ի
մէշ։
Վահրալք Մոսկոֆէան
>օ€^^։>օ<^70օ^։^օ€^ՅՕէ^^օ՚;;ւ։։^օ<^=՚Ծք։—•՚՛"
՚ " ՛ ՚ " ՛ ՚ " ՛
– ՚ * ՚ ~
ՓԱՐԻԶԻ ՀԱՅ ՈՒՍԱՆՈՂԱԿԱՆ
Միութեան
վարչութիլնր
կր քոնդ րէ ծանուցանել
թէ
բնդՀ
՚
մողով
ր
ղ ում արու ելովԳեկտ
՚՜\
9/՚5» ,
քուէնե
բու
մե
ծամ ասնո է թեամ բ րնտ րեց
1 949
19-50
տարե
չր
շանի
վարչութիւնր
Հետեւեալ
կաղմով .- Ատե
նապեա՝
Տոքթ.
Առւբէն
Անոլշեան
, փոխ ատենա -
ս/եա՝ Տո,րթ . Անդ րանիկ
Մ ե լիքեան
,
ատենաղ/պիր
Տռրթ • Պօղոս Տէր Յակորեան
, Գառնիկ
Տէղպադ–
եան, գ.անձապաՀ Նուպար
Գասարճեան ;
ԱՏԱՈԱՆ՝Բ
ԱՐՓԻ, գրական եւ գփտական
ամսւագիր
,
67
էշ, Ա. տարի
թ ի լ
3,
Հոկտեմբեր
1949 :
եմբա -
դիր Հրատարակեչ՝
Յովսէփ
թագէոսեան
: Հասցէ •
^V^. ԸէհՅէ&ո, 1աբոա6Ո6 IV1օ(^^^ո^, յշհրԶՈ (Բշւտշ).
.֊.֊–.^–.^յ-^^ք յ
յ քւ յ ր -յ֊.«.յ><լյյ լ - յ յ•••^•^֊յք.ր - ւ– ^1– ո-ւ– -
-
տ# ՝
ՈւԱ11ւ€ւ|ւչր •
Տա^ոլթենէ
առարկաներբ
կ՛եր–
կբննա՞ն թէ կր կարճնան :
Աշա1|երաը
Կ՚երկննան :
Ոն՚Աուգ|ւչր •
Ապրիս
, օրինակ
մր
տուր։
Աշա1ւ1յրտր
՛Օրինակ՝
ամառուան
աաքին՝
օբերր
կ՚երկննան
. ՚ ՚ :
«ՅԱՌԱՋԷԻ
ԹԵՐԹՕՆԸ
(28)
Ս Ը Վ Ս ձ է Ն
Պ Ս թ Ո Ւ մ
(ԻՐ ԲԵՐՆՈՎ
ՊԱՏՄՈՒԱԾ)
Նոյն
օրր աղանձ(*)
պատրաստհցինք
՚
գի՚֊գի
շրաղացէն
ալիւր
բերինք եւ Հաց եփեց ինք ու
3—4
օրուան
Համ ար պաշար
ունենալով
, ճամբա
ք ե ֊
լանք։
Վերշնական
մողով
մր բրեր
էինք
Թէ^էրԻ
ամենաբաբձր
գագաթին
վրայ.
Եղոյին Հետ դարձ
եալ վիճեցանք՛
իմ դիտաւորութիւնս
էր
երկրէն
Հեոանալ ու մեր ցաւերր ու դարգերբ
յայանել :
Տգաքր
Հարցուցին թէ՝ ո՞ւր պիտի
երթանք՛
րսի
«Եբկու
ղիծ ունինք
.մէկր՝
ԳարաՀիսար - Բաբերդ
Օլթի
.գիծր եւ միւսր՝
Հապէշէն
Օրաու եւ
անկէ
Պաթում» : Երկբորգ
Գ ի^Ր անղ ործնական
ղ տաս ,
բայց ես պնդեցի
ել Համոդուած
էի, որկբ յաշո–
ղինք. ծովբ
ղիրենք կր խրտչեցնէր
, րա քց ես
Վա
նի մէշ փորձառութիւն
ունէի եւ մտքովս
ոբոշս՚ձ–
էի ծրագրիս
բոլոր
մանրամասնու
թի.ններր՛ իմ
պնդում
իս վրայ
Համ ակե րպե ցան եւ ՛Օգ ոստոս
1 ին
ճամ բա
ք ե լանք այդ ոլգղու թեամ բ :
ճամ րանե րուն
անծանօթ
է ինյւ եւ
առաշնոբգ
չունէինք
. աոաւօտներր
բարձր տեղ մր
կ՚ելլէինք
եւ. Հեռադիաակով
որոչելէ
ետքը
մեր
ճամ բան
(*) 8որե6ը կր բոհրեն սանի վրայ հւ կարծր
խմոր մը կր պատրասաեն :
դէպի
արեւելք
իրիկունը կր ճամբորգէինք,
ո —
րովՀետեւ
միա
յն
գի չե րնե բ ը կր քալէ ինք : Ա յս
կերպ յառաշանալով
, ՚էեց օրէն Հասանք
կիւլէիւք
Զէ րքէէ^ե
բու
գիւգին
վերեւը :
Հոն
քա րեբու
ներքեւ
թագնուած
էինք , երբ
աեսանք
, որ լաւ ղինուած
երկու
ձիաւորներ կու
գան. ալդ ճամբսներբ
՚1ւոյնիսկ սուիււրական մա -
մանակ անապաՀով
են ՚ Հասկցանք, որ կասկածե—
լի մարդիկ
են . կիրճ մր կար, ուրկէ պիտի
անց -
նէին,
գացինք
բերանր
բռնեցինք եւ անոնք մեր
դիրկր
ինկան : Զինաթ՚սփ
բնելէ ետքր
իբր—ման–
տաբմա
Հարցաքննեցինք
ղիրենք՛
ասոնք
Ո՚իւչաի
սլէյի
ձիաւոբներէն
էին եւ Օլթիի
կռիւներէն
փա–
խեր
էին՛ կբ պատմէին
Գերճանի եւ
Եր՚լնկայի
դա չտե բուն
մ էշ Հա լե բու
կոտորածներր
,
որոնց
մ ասնակցած
է ին , կարծե
լով , թէ իրենց
վիճակր
պիտի
թեթեւնայ
, քանի ոբ մեղ թուրք մանտար -
մ աներ կր կարծէ
ին : Տղոցր
րո ի , որ տանին
ղի -
րենք ու կաբգադրեն
Հարկ
եղածր
։ Իրենց
խուր -
շիներր
բացինք եւ մենք
, որ երեք
օրէ ի ՚իեբ
սո
ված
էինք,
լաւ ուտելիք գտանք,
վերցուցինք
նա
եւ
իրենց
Հ րաց անները , ղէնքե
րր ,
մամ ացո
յցնե–
րր , դրամ
ր եւ Հագուստներր
, իսկ ձիերը
տարինք,
բարձրութենէ
վար գլաորեցինք
. • • :
Երեկոյին
(Օ՚ք ոստոս
1-5/՛Տ՛)
ճամբայ
ելանք եւ
երկու
ղիշեր
քալելով
, Հասանք
Գոտնի
գիւղի ա–
կերուն
վերեւի
«մ աղա րանե ր» ը։ Անունդի պակա
սու թենէն կատարեալ
ումասսլառ
էինք , իսկ սբ –~
նունդ առանց
կռուի
ձեռք
ձգել
կարելի
չէբ։
Նչա–
նր,
Մելիքբ,
Յովնանր
ուղարկեցինք
կամիս
ղի՚––
դի
կողմերր,
որպէս
ղի երթան, մէկ երկու Հաա
մսացոլ
բերեն։
Անոնք գացին,
իսկ մենք
իշանք
լեոնէն եւ սկսեցինք
ՀացաՀատիկներ
Հաւաքել :
Կէս
դիշեբին
Հրացանի
ձայն եկաւ
այն կող -
մէն , ուրկէ
աղաքր գացած
էին • ա յ դ րանր
մ եզ
կասկած
ներշնչեց
, բայց սպասելէ
ուրիչ ճար չու
նէինք, այդ մ իշոց ին երեք կոտի չափ ցորենի
Հա–
ցաՀատիկ
պատրաստած
էինք , սկսանք
աղանձ
պատրասաել
թիթեզեայ
սաճի
վրայ :
Տ ղե րքբ
վե ր ա դա
րձ ան լուսաբաց
ին
մ օտ • Հե–
տերնին
միայն մէկ դառ բերած
էին։ ԱՀա թէ ինչ
սլաաաՀած էր։ կամիսի
մօաեբր
յանկարծ
երկու
ձիաւոբ կր կրակեն
տղոց վրայ.
Նշանը
առաշին
ձիալորին կբ ղարնէ , որ կ՚իյնայ,
երկրորգբ
կր
Հասնե , անոր ալ կր ղարնէ եւ կ՚սպաննէ
• թ^ա -
միին
Հ րաւլաննե
ր բ վերցուցեր
էին ել մեզ մօտ
բե
րին ; Գառր եվւեցինք
, կեբանք
I Հոս մնաց ինք
երեք
օր՛ պատրաստեցինք
աղանձ թէ ուտելու
Համար
եւ թէ իբր սլաշար է
Գոանիի
Հողերր
Հայերու կը սլատկանէին
•
խեղճերր
աեղաՀան
եղած
ըլլալով
, կառավա
րու
թիւնր Հարկագրած
էր
10
աարեկանէն
70
աաբե–
կան
Յոյներու
, որ Հունձքր
բ^ւեն իրենց
եզներով,
իրենց միշոցներով
, մինչ
յոյն
գիւղացիին
Հունձ -
քերն ալ երեսի
՚1յրայ մնացած
էին։
Վերշին
"ԲՐ
* իրիկուա՛ն
մամր
11/5/,
լեռնէն
իշեցոլցի^,^
Մելիքբ ելՆշան Փանոսեանր
,
որսլէս
դհ երթս/ք,
^ ներկա քսւնան իբր
Յոյն ել տեղեկոլ -
թիւններ
առնեն
լոյն
եղարածներէն
• Օրր
կիրակի
էր։
Անոնք պատմեր
էին, որ գիւղին
ժանտարմա–
ներբ կառավա
րութենէն
գաղտնի կր ծախէին Հա
յերու
ապրանքները
է
ԶԱՊԷԼ
ԵՍԱՅԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
