ս. Շ\
Տ. 376.1^6
1)Մ6էէ6ա––Բք01)Ո6էՅե–6
է
ՏՕ». 1«1ՏՏՃՃԱ14
17, ք^ս6 Օտաշտաշ - Ր;\աՏ
(13)
Վ^էյաւքււ– ՏՕՕ ֆր • , Տար– 1600. արտ– 2500 ֆր •
161– ՕՍե. 15-70
՚ՒիՍ 7 ֆր– ցՕ.Բ.ԲՅՈ5 1678-63
1)ւաՅՈ0հ6 12 ք67Ո6ք 1950 Կիրակի 12 ՓԵՏՐՈՒԱՐ
26րդ ՏԱՐԻ - 26^ ^ւա66 ք*օ.6076֊*Նոր շրջան թիւ– 1487
ՄԵՐ
հՕՍ-ԲԸ
Խմբագիր՝
Շ.
ՄԻԱԱ-ԲԵԱՆ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ԱՄԷՆ ՄԷԿԸ ԻՐ ԳԻՏՑԱԾՈՎ
Աաենէ
մր ի վեր ո՚-րիչ
ւգաչաօնակիցներ
ալ
ոլշաէք րոլթիլ՚ն կր Հրաւիրեն
լեզուական եւ ուղ -
ղադրակաՆ
աղճաւոումներու
վրայ,
մաանանչելով
զարմ անագան
օրինակներ ;
« Յուսաբեր » քերականական
գասընթացք
մր
բացաւ
անցեալ աարի,
բայց
Լուա լ^դՀաաեց :
«Արմենիա»
, Պուէնոս
Այբէսի
մեր
սլաչաօնա–
կիցբ, կր չաբունա1լէ
Հմարզբիանեբ»
ժողվԼլ
զա
նազան
թերթեբէ
, յիչեցնելով
տարրական
գիտե -
լիքներ :
Հալէսլի
«Արեւելք^ր
յաճախ
կ՚՚աբձ֊արծէ
այս
խնգիրր
, ակագեմսւկան
եւ գործնական
գաոերով։
Պէյրութի « Մասիս^բ
նոյնսլէս
արթոլն է , իբ
բեւ Հաւատարիմ
թարգմանր
Մ խիթարեանց
ուզ -
գութե ան ;
« Ազգարար » , ոզբացեալ
Մանուկ
Արսլանեա
նի չաբաթաթեբթր,
սկսած է
արտատսլումներ
կատարել
Հ • Արսէն
\ազիկեանի
Գ1՚Ք"յԿԷ^
է
Հ Մի գրէք,
այլ գրեցէք»՛.
կան
ուրիշ թեբթեբ ալ որոնք
սլարրերաբաբ
կր մատնանչեն
ղանազան
թերութիւններ
:
Գո րծնական
արգի՛" ւնքբ ա յս պա յքա բին
1
Գյ-բախտաբտր
էք-խտական % Ըսէք՝
"ԳՐ"*ւԻ ՚
Ամէնէն
առաշ խմբագիրներ
բ իրենք եւ իրենց
անմ իշական
ա շխատակիցնե
ր բ որեւէ տրամ
ազբու–
թիւն
չեն ցուցներ
օգտոլելու
տրուած
գասերէն :
Ե՛– այսպէս
, Հաղար
անղամ
ճչգուած
սխալ–֊
ներ , վրիպումներ
, տգիտո
ւթ իւննե ր կբ չարու -
նակուին
սբտառուչ
յաբաաեւութեամբ
:
Թերեւս
մէկ
ձեռքի
Հինգ
մ ատնե բուն
վ րա
յ
իսկ չեն Համրոլիր
անոնք որ զտրձի եկած
են •,
Եթէ ^արկ րլլար
օրինակներ
յիշել
• • •
Տասնէն
երկուքբ
Հաղիւ սորված^^ն
զանափտս–
նել
«ոբ»ն
ու ^դոր^բ
5 ՜ * ^ * ^
Ջեր աչքեբր
ղոց , կրնաք
ափերով
մ-ողվել
4
յետ
III
յսու
»ն1ւբ
( ա
քսոլ ՀԼաեւ, ասկէ
վերշ)։
Թանգարան
մ բ կրնան
լեցնել սա բարբարո -
սոլթ իւննե բր,
—
զ ե կ ո ւ ց ե լ
,
ց ե կ ո ւ ց ւ ւ ղ
, ծանու֊ցա -
ն ե ց , լ ք ա ա ո Ն ց ա ն հ ց , կ ա ռ ո ւ ց ե լ , կ ա ւ ւ ո Ն ց հ ց ,
զ հ -
կ ո ւ ց ե ց
եւայ/ն։
Ա քնքան
ւղաբւլ եւ Հա րաղատ
բառեբ
ուն ինք ,
ընտիր,
վ ա ր ն ո ց ։
Փոխանակ
լիզելու կամ սոր
վելու, կր ղրեն
լաւորակ, վ ա տորակ։
Ինչպէս
«յո–
ո.ետես»ին ալ կ՚՚բսեն.
•
- վատատես :
(Երեւանի
մէշ կր նախրնտրեն
գրել
«պեսսիմիստ»
, լաւա -
տեսին
ալ՝
«օսլտիմիստ»)
:
Զարաչար կրզործածուի
«վատ»
բառբ , որ կր
նշանակէ
13Ըհ6 ,
մինչգեււ
կ՝ուզեն
բսել
«գէչ» ,
« յոռի
»
եւն
. է
Ա՚ելորգ է սիէնակր
խճոզել
ուրիշ
օբինակնե–
^Հ^–;, բով՛– Այս.բանր ղրի առինք պարզապէս
իբբեւ
լու -
սաբանոլթիւնւ :
ինչպէս
քաղաքական
ասսլարէղին
մէշ, այս
^Հարցին
առթիւ ալ ամէն
մէկր
իր գիտցածով կր
գոՀանայ
յ
Բատերուն
վրիպում
բ Հետեւանք է անուշա -
գրութեան
: Բայց կան տիպարներ
ալ որոնք
Հեզի–
նակաւոր
չարմուձեւեր
կբ վւոբձեն
Ես
այսպէս
կը դբ^՛^ •••
Աղճատման
ճակատին
վրայ
բացառութիւն
֊
չեն կազմեր շատ մբ
գրագէտ -
բանաստեղծներ
ալ , ինչպէս
պաշտօնական
գբասենեակներո՚լ
,
մէշ
Հասած - բուս ած
գպիրներ ;
Մէկ խօսքով
, լճացում, եթէ ոչ
քարացում։
Այս կսկծալի
պատկեբր
չե՞նք
տեսներ
նաեւ
բոլշեւիկեան
Հայերէնի գէմ ուղղուած
պայքարին
առթիւ
։
Հա յկական
Աբտււ/սաՀմ
անի անՀամ ար
Գրք՚Տ
րբոցներէն
քանի՞
Հոգի
Համարձակեցան
ձա՛յն
բարձրացնել
կատարուած
բարբարոսութեան
գէմ։
*
Բարձրաստիճան
կոչուած
կղերն իսկ
նախրնտ–
րեց կծկուիլ
իր պատեանին
մէշ։
Մինչգեռ
,
միայն՛
Հ էշմիածին » Հանգէսր
բաւական
էր, գոնէ բաղ ՜՛՛՝.
ձանք մր յայտնեքու
Համաբ
։
Ոչ
միայն
ամէն
մէկր
իր գիտցածով կբ գո –;
Հանաք,
այլեւ
սուտ - իւենդ կբ ձեւանա
յ •
կատարեալ
Համաճարակի
մր վերածուած
է
^ինչո՚^ւս
պէաք»ր
, գեբաղանցելով
այն
մեղկու -
թիւնր եւ մտավաի՚ութիւնբ
, որոնք
պոլստկան
մեղքեր կր համարուէին
։
ԳՈՒՌԸ
ՄԻՇՏ ԲԱՑ կ
Մ արսէյլէն
լ^թեբցոզ
մր կ՝առա շարկէբ Պա–
բասիրաց
Միութիւններ
կազմել,
երիտասարգու
-
թիւնր
աւելի
գիլբալ
Համախմբելու
եւ
Հայկական
մ թնո լո րտ ստե գծելու
համ ար ։
ՏԱՌԱՋ
նոյն օրն իսկ պատասխանեց
, ոչ մ ի–
ա
յն անգործնական
, ա յլեւ վնասակար
,
լպրծուն
գտնելով
ա ռա շա ր կո լած
մ իշոցր :
Աշխատակից
մր բնութեան
արժանի
զանելով
«Պարասիրաց»ի
ծրագիբբ
, կբ գանգատի թէ ի
զուր փակեր
ենք վ իճա բանս ւթ իւն ր ։
Գուռբ
միշտ բաց է ,
ոիրելի
աշխատակից
։
էՏմբագբութիւնբ
պարզապէս
իր տեսակէտր
յա յա–
նած
էր :
Նոր Ա երունգի
փրկութեան
ի՚նգիրր
մ իշա կր
մնայ
սեղանի
վբայ։ Ո՛վ որ րսելիք
մը ունի,
կրր՜
նայ գրի առնել
եւ գրկել
առանց
վեբապաՀու -
թեան
։
՚հուռր բաց է մանալանգ
իրենց՝
նոբաՀասնե–
րուե Համաբ , ինչպէս
թելագբուեցալ
եբէկ
։
Թող իրենք
ձայն
առնեն
եւ խօսին : Հոգ չէ թէ
թերխաշ
Հայերէնով
մ բ ։
Պայմանաւ որբաց գուռ
մբ չփնտռեն
, ուգ -
գակի կամ անուղղակի
, պարտականութենէ
խոլ -
սափելոլ
Համաբ
յ
Կբ կարծեմ թէ շատոնց անցած է խնամ ակա–
լութեան
շյւշանը
։
ԱՀա
լայն
պատեՀութիւն
, գանելու
իրենց
ճամբան
: իրենց
իսկ փրկութեան
Համար։
ՀԱՀԿ
ԵՐԵՒԱՆՆ է ԻՕՕՈԻՄ
ԳԻՏՈԻԹԵԱՆՑ
ԱԿԱԳԵՄԻԱՆ
Հրատարակու -
թեան է յանձնած
գիտական
ա շիւատոլթիւէւնե
բու
ժոգովածու
մր, «Բուսաբանական
Այգի^
ւ
Գի1
՚ՔՇ.
նուիրուած է Աոչիի
անտառներուն
ուսումնասիր -
ման։
Համաձայն
ղիտական
աշխատոզներու
ւէկա–
յութեանց
, Ա տե վւանալանի
անտառներուն
մէշ
^աճին
երեք տեսակ
շոճիներ
։ Ընտ րո ւթ իւննե ր կը
կատարուին,
լաւագոյն
տեսակներոլ
տարածման
համաբ:
«Բուսաբանական
Այգի »ի Կիրովականի
շբր -
շանը
ուսումնասիրած
է շրշանին
ծառերու տե -
սակներբ
եւ թոլվւերբ
, նոյնպէս
անոնց
լաւագոյնբ
տարածելու
Համ ար
Հա յաստանի
մ իւս
շրշաննե -
բուն
մէշ։
« բ ո ւս ա բանա կան
Այգի»ին
մ աս
կը կազմ է
նաեւ
մերձարելագարձային
մշակութեանց
բազ -
մացոլմբ
Հայաստանի
մէշ։ Այգ բոյսերուն
Համար
յաբմարազո
յն կէիմ այ
մ ր ունին
իշեւանի
, Նո
յեմ–
բե րեանի , ԱԱաՀվերգիի
, Մեղրիի
եւն՛
Հ/՛^"՛^» -
նե րը։
Գբքին
մէշ մասնաւոր տեղ է տրուած
«Ալկա–
Լոյիգներ»ու
ուսումնասիրութեան
, որոնք մեծ
դեր
կը կատարեն
բոյսեբու
զաբգացման
մէշ ;
ԵՐԳԱՀԱՆ
ԱԶԱՏ
ՄԱՆՈԻԿԵԱՆ կբ պատկանի
Հայաստանի
եբգաՀաննեբու
աւադ
խումբին
: Ան
իբ օՕամեայ
անիսոնշ գործունէութեան
ընթաց -
քին , արժանացած
է ժողովրդի
գնաՀատանքին ։
Իբրեւ վարպետ
մ տնկական
երաժշտութեան
, ան
յօրինած է շարք
մր մանկական « օվւերէթ»նեբ ,
«•Րարի
երգբ»
, «Երազ»,
«Ոսկէ
Ջկնիկ»,
«Տամառ
գորտր»
, «Մանուկ
Աասու նցի Գաւիթի
Հէքեաթը»
ել
ուըիշներ
: Աղատ
Մանուկեան
յօրինած է
նաեւ
մենֆրղներ
, խմբերգներ
, քառաձայն
երդեր ել
մշակած է շարք մբ ժողովրդական
երգեր
: Հետե–
ւելով
իր ուսուցչին՝
կաբա
Մուբղայի
, սլտտած է
ղանաղան
շբշաններ
,
կազմակերպած
երգեցիկ
խում բե բ : Իր վեբշվ՚ն
տարիներու
դործերէն
նշա–
նաւոր
են՝ «Մարար
տալիս է ձնծաղիկ» , «Փառք
Ատալինեան
երկրին» եւ այքն :
ԵՐԵԻԱՆԻ
ԺԱՄԱՑՈՑՑԻ
գործարանի
րան ֊
•ուորներբ
խոստացած
ենՓետրուարի
ծըագիբը
զե րակատա
րե լ եւ
15000/՛
փոխաբէն
, երկրին տալ
20 ՚ՕՕՕ
րնտեր
( քաւորակ
\ ) ժամացոյցներ
:
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ
բոլոր
քաղաքներուն
ել գիւղե -
բուն
մէշ տեղի
ունեցան
խանգավառ
ժողովներ ^
Գերագո
յն
քՕորՀո՚֊րգի
(Աովետ)
րնտբոլթեանց
առթիւ
: Բւ։ լո ր ժողովնե
բու ն մ էշ
մ իաձա
յնոլ
թեամ բ թե կնածու
առաշաբկուեցան
^ժոգովրգ ^
ների
մեծ առաշնոբդ»
Ատալինը
, իսկ
Ազգութեանդ
ո րՀ ուրդին
համ ար՝ Անաստաս
Մ իկ" յեանը ;
խոաովաԱութիՆ6ևեդ
ԵՕԹԸ ՏԱՐԻԷ
Ի ՎԵՐ ԳԱՀՏՆԻ-ԲՆԵՐ
ԿԸ ԾԱԽԷՐ
Խ
ՄԻՈՒԹԵԱՆ–
ՀԱՐԻՒՐ
ԱԹԵՐԼԻՆ
ՍՏԱՑԱԾ
Է1 ԻԲՐԵՒ «ԽՈՐՀՐԳԱՆՇԱՆ»–
Խ–
ՄԻՈՒԹԻՒՆԸ
ՄԷԿ ՏԱՐԻ ՇԱՀԱԾ է
ՇՆՈՐՀԻՒ
ԻՐ
ՄԱՏՆՈՒԹԵԱՆՑ։
Տոքթ,
՝Բլաուզ
Յէուքս , գերմանածին
գիտնա–
կս՚նբ որ բր իտանական
Հպատակ
դառնալով շատ
կարեւոր
պաշտօն
մբ կբ վարէր
Անղլիոյ
Հիւլէա
կան Հաստատութեանց
մէշ եւ որ ձե ր րա կա լո լած
էր անցեալ
շաբթու,
ամրող^ովին
խոստովանեցաւ
իր մեղքերբ։
Հաստատեց թէ եօթբ տարիէ ի վեր
Հիւլէական
գաղտնիքնե
ր կբ ծախէր
Խ •
Մ իու -
թեան
, փո խարէն
ստանալով
Հարիւր
սթեբլին
,
իրբեւ
խորՀրդանշան
, այսինքն
ապացուցանելու
Համ տր
իր բոլշեւիկեան
հաւատա
րմ ութիւնբ :
Այս խոստովանութիւններէն
անմիշապէս
վեր
շբ , ամ բաստանեա
լր ոստիկաններով
քանձնուեցաւ
Եղեռնադատ
Ատեանին
, դատուե
լու
Համ աբ ;
Մ իշաղգա
յին
մ Խ մ ուլբ
ս իւնակնե րով
մ անբա -
մասնոլթիլննեբ
կբ Հրատարակէ
Համայնավար
ղիտնականին
խոստով
անա թեանց
մասին։
կ^ամ —
փովւենք
Հիմնական
մասերբ–
Ամբաստտնեալբ
Հիւլէական
գազտնիքներ ,
նոյնիսկ
Լոս Ալամոսի
մէշ (Մ • ՆտՀանդներ) կա
տարուած
փորձեբոլ
մասին
տեղեկութ
իւննե բ
Հա–
ղռրգած է Խ . Միութեան,
ա2էն
մինչեւ
1949,
ինչպէս
կը Հաստատէ
գրաւոր
յայտարաբոլ
-
թեամբ։
ինք Հիթլէբական
Գերմանիտյէն
հեռա -
նալով, նախ Ֆբանսա եկած,
յետոյ
Անգլիա ղա -
ցած
է ։
1940
Յունիսի
ղինագագարէն
վերշ,
բբի -
տան ական
ի շխանո ւթ իւննե ր ր
նկատի
առնե լով
իր քաղաքական
փախստականի
հանգամ անքր ,
վստահած եւ պաշտօն
լանձնած
են
Պրրմինկէմի
Համ ալսարանին
մ էշ , Հ իւլէական
հետաղօտու. -
թիւննեբ
կատարելու
Համ ար : Անկեղծօրէն
Հակա–
Հիթլէբական
րլլալով.
Համայնավար
կուսակցու
—
թեան
միացած
էր
1932/1՛
1
իբրեւ
րոլշեւիկ,
որեւէ
խղճաՀարութիւն
չղգար , իր կատարած
մատնու -
իՅեան Համ ար : իր ուզեղր
երկու
մ ասի
բաժնու
ած
է ր , ինչպէս
դիտել
տուաւ
Հաբցաքննի
չ գատա
լո
րը : Գլուխին
կէսը , իբրեւ բնագէտ
, կը գործէր
ի
Հաշիւ
Անղլիոյ
, Հիւլէական
Հետաղօտութեանց
համար։
Երշանիկ
էր, ազատ
եւ րնկեբասէբ
։Մ իւս
կէսր
այն մարգն էր որ շաբաթէ
շաբաթ
ղաղտնի
տե
ւլ ե կո լ թ իւննե ր կբ Հաղռրգէր
խորՀրգային
գոբ–
ծակալներու
ւ
՜Այսպէս
ամբաստանեալբ
ատեն
մր
մշտական
Հիւրր
եղաւ
Լոնտոնի
խորհրգային
ղեսպանատան
:
ԵԼ
դաղտնօբէն
շարունակեց
իբ մատնիչի
դերբ
1943^5՛
վերշ,
երբ Նիւ Եորք ղրկուեցաւ
րրիտա -
նական
պատուիրակութեան
մբ Հետ ,
Հ
իւլէական
հետադօտոէ թեանց
Համ ար , յետո ք , մ ինչեւ
1946 .
Նոր Մեքսիկտ
քի Հ իւլէական
կա յանին
մէշ
։ Որեւէ
նիւթական
շաՀ չէր ստանա ր ա քս ղ ործունէու -
թեան
Համաբ
։ իր գո րծակիւլնե
բ ր կր հաստա -
տէին թէ ամէնէն
Հմուա բնագէտներէն
մէկն է ։
Երկար ատեն խորՀրղաւոբ
լռութիւն
մբ պա -
Հե լէ վերշ , ամ բաստանեա
քր Տունոէ տր
26^5՛
Ոքւո–
*եց խոստով ան իլ ամ էն բան , առ տշ ին Հարցաքն -
նա թեամ բ
։ Աքս առթիւ կրյա քտնոլէ ր թէ յու -
սախաբ
եղած է ոչ թէ րուն
Հ ամ ա քնաւք ա րո ւթե -
նէն , ա քլ ռուսական
Համ տ յնավ ա րո ւ թենէն
:
Գատավարու
թիւէւբ
տեղի
պիտի
անւենալ Փե
տրուար
26/՚5« :
Մ ասնաղէտներ
կ՝րսեն թէ
Ֆուքսի
կատարած
մատնոլթեանց
շնորՀ իլ , Խ • Մ
իութիւ
նր պիտի կրնաք մէկ տարի կանխել
շրածին
ռում
բի պատ
րաստութ
իւնբ ։
^վ|^ Աքս մատնու թեանց
Հետեւանքով,
Ամերի -
կաց ինե ր ր չեն ուղեր
երկրէն
դուրս
Հանեք
500
ղեբման
ւլ իտնականներ
, որոնք
իրենց
երկրին
մէշ
կ՚աշխատին
ւղտտե րաղմ ի զ ադա
րում է ն ի վեր
ՖոսԱսայի
Տե^քիՏ Խ դ ե դ
Վերշին
տեղեկութեանց
Համաձայն,
Հաւա
քական պա ւմանադիրներու
գործադրութեան
Հ բ–
բամանադիրր
պաշտօնաթերթին
մէշ պիտի
հրա–
տարակուի
այսօր,
կիրակի, կամ ամէնէն
"՚-չՐ
երեքշաբթի։
Այս
Հրատա րակո ւթենէն
վերշ, աչ -
խատանքի
նաիսաբարութիւնբ
գործադրութեան
ե–
գսւնակներբ
պիտի բացատրէ
մասնաւոր
շրշաբե -
րւսկաննե րով ։
Մինչ
այս
մինչ
տյն, աբՀեստակցական
Միու–
թեանց
ներկա յտցուցիչներր
տեսակցոլթիւններ
կ՚ունենան
աշխատանքի
նախարարին
Հետ , պար -
ղելով
իրենց
պաՀանշներր։
Նախարարը^
Պաքոն ,
յսւշորգաբար
ուշագրո
ւթեամ բ լսեց
Աշխատանքի
Գաշնակցութեան
, Բանուորական
Ուժի
ել քրիս -
աոնեա
յ
աշխատաւորներու
Գաշնակցութեան
պատոլիբակնեբր
, որոնք խնգրեցին
օր առաշ գոր
ծադրել
նոր օրէնքր։
Երկու
Հիմնական
խնգիրներ
կան
սեզանի
վրայ
1–
Ամսական
3000
ֆրանքի
պարդեւ
մր բոլոր աշխատաւորներուն
Համար
(կա
ռավաբութիւնր
կը մեբժէ
այս պաՀանշբ)
շ.
՛նուազագոյն
օրապաՀիկ
մը, սբալ
Հիման
վբա ք
(ԼոՆրերու շարոՆՏակոՆթիւնը կարդալ դ.
է ^ յ
Fonds A.R.A.M
