՚՚՚ատաաա
0
I՛
1Լ 1-»՝ I՝ Թ
ամօժԽո
էէ ձձաԽէտհժԽռ : 32, հռ€ ձէ Նէաէ
- /*4
^^/Տ
-9'
քօոձճ
6 Ո
1 9 2 5
յ 6 | 6 բ հ .
:
86 - 60
^ ^11»ք..§7...».».7».1
^– ^* ՚ * – ՚ * ^ " * ՝ 5069-82
ՐԱԺԱՆՈՐԴԱԳՐՈԻԹԻհՆ
Ֆրաքւսա 1ւ Հասարսւկապետոլթիւն ,տար • 4000 ՓՐ՚Վ^9՚2200
Արտասահւքան՛ տարեկան 5000 ֆրանք։
Հատը 20 ֆբ–
ԿԻՐևԿհ
2 0
1 9 9 9.
յ5ՐԴ ՏԱՐԻ - ԹԻՒ 8077
՛ՆՈՐ ՇՐ^ԱՆ, 15ՐԴ ՏԱՐԻ, ԹԻՒ 4478;
ՕՐՈՒԱՆ
հՕԱ-ՐԸ
"ԳՈՅԱՄԱՐՏ" ՕՐԱՑՈՅՑԸ
Հաւաաա
ր էմ ե րկար տա ր էնե
րոլ աւան՛
դութեան
, Հ. 3– Գ– Նոր Աերունղի
Աար–
սէ յլի
մ ասնաճ իւղր
, իբրեւ
ժառանղորղր
Հ՛ 8՛ Գ– Պ աաանեկա% Ա իութեան
, Հբա—
էղարակ
Հանահ՜ է
1060/
**Ր"՚ցոյցր
՚.
Այո
աաբոլանր
նուի բուահ՜ է Հ •
6 •
Գաշնակցութեան
70ամեակին
(1890 -
1960):
Գունաւոր
կողքին
՚էր՚ոյ
րացուահ
կաբ–
մ իր , կապո յա ու նարնքաղո
յն գրօշոէկ -
էէաբաղոյրի
մբ եաին կբ աեսնուին մեհ
ու փոքր Արարաանեբր,
իբբել
յալիաե -
նական
թորՀրղանշանբ
Հայ
մողուէուբգի
աղաա ու անկախ ապրե քու
կամքին
: Ա -
ոաքամասին
ւէրաք իր սյաղիկ
Հասակուէ ,
երկար ու սեւմազերոփ
կանղնահ է ^ույ
մո ֊
ԱՐԵԻԱՏԵԱՆ Ս՜ԵԾԵՐՈՒ
ԺՈՂՈ 1Ը ՍԿՍԱՏ
^^^1^
տ
(ք)
I* 1Ի 1ե
ԱԱՏՈՒԱԾ ԿԸ ՆԵՐկ"
կին
մբ , մէքքէն
կախուահ
սուր
բ
խորՀրղանշան
յեղափոխութեան՛.
ճախ
ձեոքով
բոնահ է Հ՛ 3 •
Գաշնակցութեան
ղինանշանր,
վաՀանի
մր վրայ
ղհուահ
%
՝Րովբ
աբձանաղբուահ՝
Գանիէւ
Վարոլ -
մանի
մարղարէաշունչ
պատզամ
բ .-
Հաւատացէ՛ք, ո՜վ Հայեր,
Վարդահեղեզ արշալոյսի լքը ,
Որուն ես ոսէնաձայնր կ՚աոնեւք :
Այս
անղամ
եւս Օրացոյցին
ապաղբոլ -
թիւնր կաաաբահ է Զ ՚ « ւ է ն , կարելի խբ -
նամքբ
տանելով
ղ ո յ ն զ ղ ո յ ն
նկաբնեբոէ.
֊^արաղատ
վերարտազբոլթեան
,
բնկեբ
Յակոբ
Պապիկեանի
Հսկողութեան
տակ %
Յունուարի
էքին վրայ
կ^,
տհյէաաետէ
մեր պատմաՀա
յբր՝ Ա ովսէս
^որենացի ,
աք ուձախ կողմերն
ունենա/ով
մեր Հնա–՛
մենի աաճաբներբ,
քիշատակոլթեաւէ
բն իր
անմաՀ
խօսքերուն
, որոնք
մինչեւ ա յսօր
ալ կր փա քփայեն
մեր Հայու
Հպարտու
—
թիւնր.
«Զհ ր֊էպէտեւ եմք ածու փոքր եւ
թուով յոյժ ընդ փոքոլ սահմանեալ , եւ
դօրութեամը տկար, եւ այլով յոլով նր–
ւանեալ թ-ացաւորութ-եամբ , սակայն բսւ–
դում դործք արութ-եան ցտանին դործեալ
եւ ի ս՞երում աշիյարհիս» :
« Գոյամարտ »/
միւս
էքերր
ղարղար -
ուահ
են մեր աղղային ու
յեղափոխական
յա քանի
զէմ քերու,
Հայաստանի
Հանբա -
պետութեան
վա ր էա պե տնե ր ո լ
,
նախա -
րաբներոլ,
ղինուորական
Հբտմանաաար
-
ներու եւ Հանրային
դոբհի
էնե բու
դունա–
ւոր
նկարներով
;
Այս Բ"լ"ԲԲ էԲԲ^՛– ներշնչումի
աղբիւր
հաոա
յելու
Համար
նոր
սերունդի մեր
ՀIIIյրենարազձ
տղոց ու ազքի1իերուն
:
Գօտեպնզելոլ
դանոնք
իբենց
Հաւատքին
մէք՝
Հայութեան
քալազոյն
ապադային
,
հագելիք
նոր աբչալոյսին
մասին ;
Հ՛ 3՛ Գաշնակցութեան
եօթանասուն–
ամե ակբ
կ բ
պանհա
ց ուի
՚Րրիսաափոբ
Ա՛ իքա
յէ լեանի
զեզեցիկ մէկ լուսան կա -
բով
, շբքապատուահ
եղիշէ
Ջտրենցի
Հ
^ԱաՀուան
Տեսիլքով
Տարաբախտ
բանաստե
զհ բ
1933/5՛
Հ րա
աա ր ա կո ւահ իր
Գիըք ճանապարհի/5;
մէք
քերթուահ
մբն էր նուիբահ
Հայ յեղա -
փոխութեան
անմաՀ
ոաՀվի բանե բուն :
^ՄաՀուան
Տեսիլ»ր
քօղաբկոլահ
ձեւով
փաոարանութիւնն
է Հ • 8 • Գաիակցու
-
թեան
աննման
Հիմնաղրին՝
«Վիտոշի
Րազէ»ին
:
Գեղա բուեստա
կան
ղեղեցիկ
՝• րաաարա–
կութիւն
մրն է հԳոյամարտ
Օրացոյցեր։
Կ՝արմէ
քաքալերել
ձեոնաբկբ
Հ– 3՛
գ. Նոբ Աերունղի
տղոց,
որոնք այս օ -
տար
աստղեբոլն տակ կբ քանան
իբենց
Հոդիին
մէք վաո պաՀե/
Հա յբենաս
իբա -
կան կբակբ։
Որպէս՚լի
իբբեւ
արժանաւոր
մաոանղ
ոբգնեբր
իրենց
հնողքներուն
դաոնան
արթուն
պաՀակր
Հայկական
մ ը–
շակութա
յին ու քաղա քա կբ թա կան ար -
մէքներուն
: Մեհնան
ազզային
ոդիով ,
ԱՅԶԸՆՀԱՈՒԸՐ
, ԿԱՌ ՏԸ ԼԻՈՆԻ
ՄԷՋ
ԳՒՄԱՒՈՐՈՒԵՑԱՒ
ՏԸ ԿՈԼԻ
ԿՈՀՄԷ
ինշպէս
գրահ
էինք,
Ո՚֊րբաթ
իրիկուն
Փաբիզ
եկան Վարշապետ
Ատ րնա
ո ւրր ,
Վարչապետ
Մաքմիլրն
ել ՆախաղաՀ
Այ -
ղբնՀ
աուբր
Հանրապետութեան
ՆախադաՀ տբ Կոլ
կաո. աբ Լիոն դացահ էր մամբ
22-20/5՛
Տասր
վա յրկեան եաք կր Հասնէր
շոզե -
կաոքբ,
ամերիկեան
եւ ֆբանսական
զրօ–
շաէիեբով
ղա րղարուահ
Մ ամ ուլի , Հե–
ոատեսիլի
, ձա քնասփիւոի
թզթակիցնե
—
բբ,
ինչպէս
նաեւ բազմաթիւ
/ուսանկա
—
բիչներ
ք եցուահ
էին կայարան :
Զօր
՚ աբ կոլ եւ Արաաքին
նախարար
՚Րուվ տր Մ Ի՚֊բվիլ
դիմ ալորեցին
Մ իաց -
եալ
ՆաՀանղնեբու
ՆախաղաՀբ
, երբ վաբ
իքաւ չոգեկառքէն
:
Մաքմիլրն եւ Ատբնաուբր
աւելի
աոաք
Հասահ
էին մաքբաքաղաք
:
Շաբաթ
աոաւօտ
էլիզէի
պալատին
մէք
րացուեցաւ
Արեւմտեան
Մեհեբու
մողո ֊
վբ,
մ ասնա կցո
ւթե ամ բ՝
Զ՚>Բ • աբ Կոլի ,
ՆախադաՀ
ԱյղբնՀ աո լբբ ի , Մաքմիլբնի
եւ
Ատրնաուրրի
1ւյորՀրդակցութիւններր
պիտի տեւեն ե—
՚*
Այզբ^^"""–ՇՐ
կէսօրէ ետք ,
Նախադ։
Մ աարիտ
պիտի
մեկնի
Շաբաթ
, կիբակի ել իբկոլշարթի
օբ ֊
ուան
խօսակցոլթիլններու
րնթացքին
պի
տի
քննուին
Հ ետե ւեա
լ Հարցերր ՚
1–
Նախ պիտի
որոշուին
մեհեբու
Հան..
դիպոլմին
վայրն ութուականր
: ՚տԶոբ -
ս՚ֆեբր պիտի
ճշդեն
նաեւ
իրենց
աոա -
քաբկներբ՝
որոնք պիտի
րքք ան
Խրուշ -
չեւի։
2
Մ եհերու
մողովին
մասնակցոզնե–
բու
շուրք աաբակարհութիւեներ
չկան Ա–
րեւմ ուա քին մէք •
Մ իացեալ
ՆաՀ անգ -
ներր, Ֆրանսա
, Անգլիա եւ Խ՛
Միոլ -
թիւն : էլիզէի
խօսակցութեանց
րնթաց -
քին այս կէտբ երկաբ
վիճաբանութիւնե
—
բու
տեղի շի տաբ. պարզապէս
պիտի
վե—
րա Հաս տատ
ուի Վաբչապետ
Աա բնա
ուբրի
Համ աձա
քնութիւնր ;
3–
Օրակաբդի
Հաբցեր : Գաշնակից -
նեբբ Հաւանաբար
երկար
ւէիճա բան
ու -
թիւններ
ունենան
այս կէաին
չ"՚–րք • Ջի–՛՝
նաթափոլթիւն
,
Արեւելք
.
Արեւմուտք
յարաբեբութիլննեբ
, ,
Գերմանիա
եւ
Պերլին
լուբք
քննութեան
պիտի
ենթար -
կուին :
4
Արեւմ տեան Հասարակաց
քաղա -
ոբոլէսզի
յաւիտեան
ապրի
Հայ մւ
վո՚-րդբ ;
ՀՐԱՆՏ-ԱԱՄՈՒԷԼ
ԿԱՐԵՒՈՐ Կ-ՐԻՊԱԿ
Երէկուան
ՀՀԱաոաք^ի
ԼՇաբաթ
, Գեկտ՛
19),
Ա. էք, Ա– սիւնակ
Մալրուս եւ
Ս՛արքս
աոաքնորզող
յօգուահին
մէք, եր
կու
բնկերա բաննե բուն
ինքնա յատուկ տե–
սութիւննե
բր սա֊՚մանոզ
պարբերութիւն
-
ներուն
վե րա ր աաղրութեան
տպազրական
սխալ մր անՀասկնալի
դարձոլցահ
է
յօգուահին
երկրորղ
մասն ու եզրակա -
ցութիւնր :
Այգ
սխալին
պատճաոով,
անիմաստ
^րգ Հատուահ
ր , րստ րնազրին
պէաք է
կաբգալ
.
« Անդլիացի տնտեսադէտի1ւ համար ան
հրաժեշտ է ծնունդներու կամաւոր չա -
փաւորումր, րստ իւրաքա՛նչիւր երկրի ,
սնունդի արտադրութեան -.
Ասոր հակաոակ ցերմանացի փիլիսո -
փայ եւ ընկերվաբակսւն քադաքադէտին
համար. անհրաժեշտ է սնունդի աբտա -
դ|ւութիւնը անընդհատ զարդացնելով՝ ա–
դաա ճդել բնակչոՆթեանց անումը » :
— Ա՛ո սա թուդթը եւ ա՛ո սա
դրիչս եւ գրէ ..
— Ի՜նչ պիտի դրեմ, որո՛՞ւ պիտի ցը–
ըեմ - - -
— Շատ մի՛ խօսիր եւ դրէ՛.. .
֊ Այո՛ , բայց որո՛՞ւ. . . Գիտնալու եմ ,
որպէսցի յարմար տիտզոսով սկսիմ -••
Օրինակ , եթէ քահանայի մր պիտի դը -
րեմ, ըսելու եմ «Արժանապատիւ», եթէ
վարդապետի մը պիտի դրեմ, ըսելու եմ
Գերապատիւ, եթէ Կաթողիկոսին պիտի
դրեմ, ըսելու եմ ՚կււրին Սուրբ Օծութիւն
եւ Վեհափառութիւն . եթէ մենծ-սսլայի
մը պիտի դլւեմ, ըսելու եմ — շոզոքորթ–
ներէն օրինակ սանելով — Րաըձրապա -
տիւ , Վսեմապատիւ կամ • • •
— Այսքան շատախօս րլլալդ չէի ցի
տեր. • - Ատիկ ըրէ —աս նամակը պիտի
դրենք Միացեալ Նահանդներու Նախա -
գսւհին - • -
— 0՜ . հիմա խնդիրր փոխուեցաւ - • .
Միացեալ Նաճանդներու Նախագահին
այդ տեսակ շոդշոդուն աիսւդոսներ չեն
տար––– Ուրեմն, կրնանք սկսիլ այսպէս
— Սիրելի Պարոն Նախադաճ - • -
— Այո՛ , նիշդ այդպէս . . .
— Լա՛ւ, ի՞նչ պիտի դրենք - - •
— Ես ըսեմ, դուն դրէ — «Սիրելի Պա^
րոն ՞Օախագահս • • -
— Աւելորդ չէ––– Գուն իմ դործերուս
մի՛ խաոնուիր– - • «Սիրելի Պարոն Նախա^
դահս ֊ – աԹցեալ իրիկուն, հեռանկարի
պատուհանին դհմացը նստած կը քնանա
յի , երբ յանկարծ, խօսնակը «Անգարա »
անունը տուաւ • - • Աչքերս ու ականջնեբս
բացի - - .» :
— Այս մանրամասնու թեանց պէաք
չկայ ---
—Գուն մի՛ խսանուիր– • - Ես քեգի պէս
օտարակաւն չեմ եւ Ամերիկացի ըլլալով ,
քեգմէ ադէկ դիտեմ որ իմ ՚կախագահս
ի՛նչ կր սիրէ, ՛ի՛նչ չի սիրեր–––
Ո՞է-ր
մը–
նացինք •••
— « Աչքերս ու ականյներս բացի » - • •
քականութիւն
;
Անչոլշմէ
կարելի շէ բսել
թէ Բ"լ"Ր
Հարցերոլ
շուրք վեբքնական
Համաձա
յ -
նութիւն
մբ պիտի գո յանա
յ եբեք
օրուան
բնթացքին : Րայց Արեւմուտքի
մեհեբր
պիաի աշխատին
սկզբունքի
եւ
Հիմնական
Համաձայնութիւն
մբ
գոյացնել
րոլոր
Հարցերոլ
շուրք,
մնացեալ
ա
շխատանքբ
ձզ ելով մասնադէանեբուն
:
Այս
բոլոբին
մէք Վարչապետ
Աարն -
աուկբի
գլխաւոր
մտաՀ սղութիւնն
է Պեր
լինի ճակաաազիբբ։
Իրեն Համար էակա -
նբ այն է, թէ Արեւմտեաննեբբ
իրարու
միքեւ
Համաձայնութիւն
մբ պէտք է գո -
յացնեն՝ թէ ի՞նչ
ձեւով
պիաի ներկայա -
ցնեն
Պերլինի
Հարցբ,
Խբուչչեւի
աոքեւ։
Ատբնաուբր
ՀՀաոմամ եայ
կա րգա
ղբու -
թեան մբ» Համակաբհիք
չէ ,
մտահելով
թէ
հանր Հետեւանքներ
կրնայ
ունենալ
ան։
Գեբման
Վարչապետր
Համաձայն չէ
որ
ղա
չնա
կից
ումերր
Պերլինէն
Հ եոա -
նան,
նկաաելով որ անոնց նեբկայութիլ
-•
նր ապաՀ ովոլթեան
լաւաղո
յն երա
շխի ՜՝
քրն է :
0
ՀԱՄԱՅՆԱՎԱՐ
ՋԻՆԱՍՏԱՆԻ
Վաբչա -
պետ
Ջու Ան Լէ Հնդկասաանի
Վարչա -
պետ
ՆեՀրուի
աոաքարկեց
որ երկու
ե ր–
կիրներոլ
ղինեալ
ումերբ
միամամանակ
քաէուին
Լօնկմիւի
սաՀմանային
դօաիէՆ
եւ Գեկտեմբեբ
26/5՛
երկու Վարչապետ
-
նեբբ
Հանդիպում
մբ ունենան
Ջինաստա -
նի կամ Ռանկունի
մէք. Հողային
վէ^ր
լուհելու
Համաբ։
— Այյյ<
^^էյ^ լսեցի որ դուն եկող ա -
• միս , Անգարա պիտի երթսա եդեր եւ
•••••••՚Մուսթաֆա 4^եմալհ դամբանհն կամ ար -
ձանին վրայ . ..;
— Ո՞րը , կամ մէկը , կամ միւսը ..
— Եդբա՛յր, ատիկա կարեւոր չէ - •-
ոսկի Երկուքն ալ դետւնին տակր անցնին
Շարունակէ՛ - . . «ծաղկեպսակ մր պիտի
դնես եզեր • • • Ասիկա որ իմացայ , շատ
գէշ եղայ • • • Վրաս - դլուխս քրտինք մը
եկաւ, յուգուեցայ եւ քիչ մնաց որ աչ -
քերս լեցուէին • • • Հիմա պիտիհարցնես,
սիրելի Նախադահս թէ ինչո՞ւ––. Ըսեմ --
Ատ մարդը Թալաթներու սերունդէն մէ -
կընէր.–.
- ՚Ներոդութի՚ւն, Պարոն Նախադահը
կը նանչնա՚^յ , կ՚ըսես, այդ հրէշը . . ի–
րեն չըսե՞նք թէ ով էը ..
- ՛Քեգմէ ադէկ գիտէ––. Շարունակէ՛
• - • « Ատ մարդր Թալաթներու սերուն -
դէն մէկն էր • - • Շատ չարիք հսացուց մե– \
ցի ալ, Յոյներուն ալ––– Անոր օրովն էր :
որ Մարաշի մէյ 20-000 Հայեր բարդուե
ցան • • • Անոր օրով էր որ 100-000 Հայեր
դուրս փախան–.– Չաո մարդ մրն էր–––
Ուրեմն կը խնդըեմ, սիրելի Նախադահս
որ այդ ծաղկեպսաւկր այգ մարդուն գե -
րեցլքանին վրայ դնելու տեզ, պսւհես եւ
Հնդկասաան դացած ատենդ, երբ Տէր
Զօրի վրայէն անցնիս, վար նետես, քու
ձեռքովդ , մեր նսւհատակներուն ոսկորնե
րուն վրայ - - - Աս րսածս րնես , սիրելի
ՆախսւգԱԼհս • • - Յարդաճօք - Հայ որդի
Միամիտեան - - • Եղա՛՛ւ :
նի՞մ - - • Ըլլալր՜ք բսա ւ, , ւ.ւքւա.,լւ -
մեծ, այս ազնուական եւ վեհոգի պետու
թեան մենծաւորր երթայ ծադկեպսակ
դնէ այդ մարդուն գերեգմանին վրայ :
Մեղք չէ՞ , Աստուած կր ներէ՛ - • -
- Միայն մե՛ր Աստուածը չի ներեր ,
որովհետեւ մեր Ասսւուածր դիւանագէտ
չէ . •. իսկ դիւանագիտութեան Աստուա
ծը Այքի նման րարի մարդոց անգամ ան
համ բաներ ընել կուտայ • • -
- "կամակը չզրկե՞մ , կ՚ըսես - - •
- Ո՛չ , րայց եկեզեցի գնա՛ հւ ադօթէ
որ Աստուած այս աշԽաբհր նետէ եւ ու -
րիշ ^ր շիք^է
ԵՒՐՈՊԱՅԻ
ԱՆԳԼԻԱԿԱՆ
«Իվնինկ
Աթանտարտ
»
թեբթբ
խմբադրականի
մբ մէք կբ գրէ թէ
Ֆրանսա
Հազիւ
1967/5՛
կրնայ
Հիւլէական
ում
եթէ ոչ աւելի
ուչ
ոա
—
ՄԻՒՆԻԽԻ «Աղ
ատադ
րութիւն»
տիոկայանի
անձնակազմյւ
թունաւորելու
փորձ մր եղահ էր, որ ձախողեցալ
: Այս
աոիթով
տմեբիկետն
բանակի
րանրեբ -
ներէն
մէկբ
յա յտարարեց թէ պատաս -;
խանատո
ւնե բբ երեւան ե/ահ են ֊ Ջե - ՚
խոսլավաքիոյ
փոխ ֊ Հիւպատոսն
ու
Աաչզպոլբկի
Հիւպատոս
բ
ԼԻՐԱՆԱՆԻ
Արտաքին
Նախարար
Ուէյ–
նի աոողք ական պատճաոներով
Հ բամա -
րեցալ
իր
պաչտօնէն
ԹՈՒՐ՚Ր
մամուլին
աբղիլոլե
ցաւ
աբձա–
գանգ
Հանդիսանալ
խոբՀրդաւոր
դէպքէ
մր, որ պատաՀեցաւ
աոքի օր՛ աբգարեւ
,
30
^"գի ձերբակալուեցան
Անղաբայի
մէք
Հազգա
յին չաՀ երու Հակաոակ
քադաքա -
կան
մողովներ
դումաբելու՝»
ամբաստա -
նութեամր
:
ԺՈՐԺ
ՊԻՏՕ Ալմեբիա
դնաց , ուր մա -
մոլլի
ասուլիս
մբ տալով
յայաարաբեց
*
« Հոս եկահ եմՀասաաաե
լու
Համ
աբ
ւՀե։ու
մեր
Ալմերիան
ֆբանսական
պ՛
կամքբ » :
ՖՐԱՆԱԱ
1960/
բնթացքին
Հասաբա -
կապետութեան
12
երկիրներուն
100
մի -
լիաո
ֆրանքի
տնտեսական
օգնութիւն
մր
պիտի բնէ ։
Fonds A.R.A.M