ք2
• Յ Ա Ռ Ա Ջ
ՄԱՀՈԻԱՆ ՏԱՐԵԼԻՑԻ՚ե
Ա Ռ Թ Ի Ի
Ե Ծ Ս . Ս Ք Ա Ն 2 Ի Ն
| լ Ո – Ա Ք Ե Ա Լ Ը
Տարօրինակ
են անրմբռնելի
բնութեան
օրկնքնեբր։
Մաբդկային
եւ ասաուաՆա
֊
յին
բ"լ"ր
օրէնքներով
Շաւարշբ
դբէբ
իմ մասին,
բայց աեսէք , ահա,
ես
կր
դրեմ
Շ ՚ ՚ ՚ ՚ - ա ր շ ի
մասին.
մաՀուան
աաբելիցին
աոթիւ։
իյոբՀսւրղ
մաբդկան՝
կամք
Ասաուծոյ
• • •
ինքնաաիսլ
եւ բաղմաշնորՀ
անՀաաա
-
կանո,թիլն
կբ Շաւարչ
Մի՚՚աքեանբ
, որ
եթէ
լէ""՚Ա""Լ
էւէ^^Բ
՚
"՚-՚^եղ
նկարադրի
և խառնուաՆքի
աէր
դրոզ
կամ
Հանրա
յին
դռրհիչ
կր դաոնար։
Լրադ բութ
իւնր
խլեց
նբան
դբականութիւնից
, որի
սիբա՝,արբ
մնաց
մինչեւ
մաՀ
է
Ասենք՝
նրա
լրագրութիւնն
է լ "լ՛ոշ
չա
փով
դրականութիւն
էր
: է "
չդիաեմ
մ ի
ուրիշ
11"*"11՚"՚1
^՚– Հրասլարակագիր
,
որ
ա յնքա՛՛ն
գ ե դար ուե սաա
կան
լեղի
լ
ել
ոճ
ուեեցահ
լինէր,
այնքա՛՛ն
Հմուա
ել գեղե–.
ցիկ
Հայերէն
: Շաւաբշի
իսմբագբական
-
նե բբ
,
քաճաէս
,
արձակ
բանասաե
գծ՜ոլ
-
թեան
էին նման։
Մի Հոդաաաբ
ձեռք
եթէ
բնարէր
Շ՛ի
ան՝,աշիլ
թմ րաէլ բականնե
րից
բնաբովի
մ ի վաւնշ,
դրական
երկեբի
մա–
աենագ
արւսնում
մ ի թանղաբժէք
Հաաո
ր
կբ
կաւլմէր։
Հաաոբի
անունբ
պ է ա ք
էբ
դնել
Շ • ՚ Շաւաբչբ
,
կարելի
է ասել
, & .
աառի
պաաիլյբ
բաբձբացբեց
բնթերցոգի
աչքում
:
Այգ
Հաաորբ
անՀրաժեչաոլթիւն
է ,
մասնաւորապէս
դրիչ
շա րժ ե լ ո լ պաարաս—
աուուլ
մեբ նոբ
սերունդի
Համար
: է՛նչ
-
պէ"՛ս պ է ա ք է գբել
դբ"դ
կամ
լբագբոգ
դառնալու
Համար
: Շաւաբշի
Հաաորբ
կբ
բռնէբ
դասագբքի
աեղ
:
է ւ .
ինչո՞ւ
միայն
նոր սերունդի
ք
Այժմ–
ռւայ
մեր թերթերի
իւմրաղիրնեբն
ու
յօդ–
ոլահ՜ադ
իրնե
բբ
քի՛^ չ ""(՛վե
լիք
բան
ունին
Շալարչից
։
Հա յեբէն
լեղուի
շի աակ
դորՆաՆ
ութ իւ
նբ
ամ
է նից առա^
: ՚Բանի՞
իսմրաղ իր ու–
նինք
կամ
քանի՛^
յօղուաձ՜ադիր
, որ Հա
-
յեբէն
ղիաենայ
: Ոչ
միայն
դիաենայ,
այլ
ե լ "իրէ
Հայերէն
լ ե զ ո ւ ն ։
Ես
միշա
Հ իաց
ե լ եմ Շ՚"ւար
չ ի
բձ՜ա
-
իւնղբութեան
եւ անսաՀման
սիրոյ
փրայ
դէպի
Հայերէն
լեղուն
: ^Տառա^^ի
աաս
-
նեակ
աաբիների
Համաբներոլմ
կարելի
է ,
անշուշա
, թե
բութիւննե
բ գանել,
բայց
մ ի
րանում
անթերի
էր
Հա
յեբէն
լեղուի
ղորհ-ահութեան
մ է ^ ։
Եւ այդ
ոչ
միայն
Շաւաբշի
՛լ բ շի պաականող
յօղուաձ՜նե
-
րում
. ամէն
մ ի տող,
որ աեղ
էբ
գանում
թերթում
, անցնում
էր
իւմբաղրի
՛Լար
-
պեա
սրրաղրութեան
բ"՚իից
-•
Հայ
ոչ մէկ
օրաթերթ
այնքան
լայն
տեղ
չէր
աալփս
լեղոլական
Հարցեբին
,
որքան
Շաւաբշի
ՀհՅառաիբ
։ Տիշեցէք
Արաղ
֊
Տարազի
լեղո լական
փոխասաց
ութ
իւնբ
է
Հա
յբ
Աբսէն
՚Լազիկեանի
մ աքրակրօնոլ
-
թիւնբ
։ Լեղո լական
աեսակէւոից
^Յառա–
է/^ււ իւ՚ական
ղպբոց
եղաւ
մեր նորուս
ե -
բիտասարղների
Համար
:
Եւ
ուրախալի
էէ "Ր լեղուսւկան
այգ
ալանգոլթիլնբ
շարունայլւում
է եւ այսօր.
Հ
<.3առախոլմ :
յայերէն
լեւլսւ ասելով
նախ
ել
առաշ
աբեւմաաՀայերէնբ
ի նկաաի
ունէր
Շա
-
ւաբշբ : ԱնՀուն
նուիրում
ունէր
նա
արեւ–
մտաՀայեբէնին՝
երբեմն
չավւաղանցելու
ասւոիձան
: Եւ այգ բնական
էբ ու Հաս
-
կանալի
, որովՀեաեւ
չափազանց
մեծ– ա -
նարդարոլթեան
ղոՀ էբ ղա րձէ
լ բո լչե
ւ իկ
եան Հայասաանում
Հայերէն
լեզուն
րն՛է–
Հանրապէս
ել
^ " / ^ " ւ
յւլկոլաէք
աբեւմբ–
աաՀայերէնր՝
ի մասնաւորի
։ Անչոլչա
,
որոչ
՛լեր էբ կատարոլմ
ել
• պոլսական
ղասաիարակութիւնբ
,ուր Հայերէն
լեզուն
ա
՚1ւ
՝էամեմաա
աւելի
բարձբ
ղարւլացման
էր
՚էասել,
քան ա ր ե ւե լա՝է ա յե ր էն բ , որ ա քսօբ
էլ զեո. մչակման
ու նրբացման
պէտք
ու–
նի :
^Մ^է^շաբք
յրաղրական
աբաայայտու
-
թիլ^ւներ
կա՚էւ , որ Շաւարշի
^որ-էիլ
լ^դ~՜
•էսւնբացել
են : ՚^Օւոար ավւերու
վրա
յ »
-
փոյթ
շէ
1
թէ ԱաՀաբայի
անապատի
մէ^
կամ
Աիբիրի
աավւասաաննեբում
, Աենի
կամ Ո՛՛փ որի ափեբի
օրինակով՝
Շալարչի
՚ է ^ շ ի աակ
(^օտաբ ավւերու
վբայ»
էին , եւ
այս
»/ււ^յ
յատուկ
է ամէն
Հայ թերթի
ւ
« Համրանք»
թի՛– իմաստով
Շաւարշբ
մացրեց գոբծ-տծ ութեան
մէ9։ ՀայապաՀ
-
պանութեան
մասին
Հ. Տ
. ՚)՝ • ԸնդՀ • Ժո
ղովին
ներկա յացոլցահ
իր բանաձեւբ
նա
գոբհած-եց
^Համբանքբ
պաՀել» արաա
յայ–
տոլթիւնբ,
եւ այնուՀետել
սովորական
դարձաւ
«Համրանք»ի
զ
ործած-ութիւնբ
թուական
իմաստով
:
Շ ս՛ ւա բ շբ սիրում
էր Հա յեբէն
նոբ
բա
ռեր ստեղհ-ել
եւ վարպետ
էր •այգ մաբ
-
ղում : քցորչում
էր թխաՆոյ,
անճաչակ
րառերից
: Աշքին
եւ ականէին
Հաճելի
էին
նրա կեանքի
կոչահ
րաււերբ
՝
«Աչ–
խաբՀամաբա»
, օրինակ :
Ո՛ւ որ Շաւարչին
ճ ան ա * ո ււէ^^է^
Հ
չի ղաբ–
մանայ,
ոբ առածին
Հերթին
իքռց^ է
նում
նրա
լեղուի
եւ լրաղ բութեան
մա
-
սին : Ե" պիտի
ուղէի
խօսել
ել
լքարդ
Շաւարչի
մասին
մարգ
եւ բնկեբ
Ե՛–
Հանրային
դորհիչ
եւ Ղ՚աչնակցական
Շա
-
ւարչի
մասին : կեանքր
մեղ Լ^ել էբ մի -
\ ծւնոյն
գութանին՝
Հերկելու
Համար
Հա
յութեան
արար : Շատ
րան
նա՛
կաբոգ
էր ասել
իբ բնկեբների
մասին : Շատ
րան
\ես կաբոգ
եմ ասել նրա
մասին։
ք^այց
այգ՝
թողնենք
ուրիչ
ժամանակի
:
Այ"
Համեստ
տոդերր
սոսկ յիչատակ
են
հլմաՀ–
ուան տարելիցին
առթիլ»
: Մ աՀուան
տա
րելից
է՚^^Հ աարօբինակ
,
անՀեթեթ
իսօսք մէկի
մասին,
ոբ Համակ
կեանք
էր,
ապրում
եւ աչխաաանք
. . .
Պէյրու-բ–
Ա.
ՎՐԱՑԵԱՆ
ԱնՀ ետացոգ
բացառիկ
գէմ քե բ կան
ո -
ւ՚՚՚^Յ
յէշաաակբ
յւ՚՚՚րղ
ե լու՛
.–.ամար , չի
բաւեր
դերեդմանի
մբ վրայէ սւՆպակաս բ—
նել
տարեկան
•^ոդւոցբ,
պարբերական
սուդի
խօսքբ
կամ եղանակին
ծաղիկր
Այդ
բացառիկ
դէմքեբէն
է ,
մաՀովր
մե ր տես
ութ
ենէն
միա
յն
Հ եռացած՜ , ե րես–
նայ եայ թեբթիս
•հիմնադիր
եւ
խմ բա —
՛լիր
(յալաբշ
Մի"աքեան
:
Յիշատակբ
յարդել,
բսել
է
կենդանի
պաՀել
Հ իմ՚նաղ
ր ին
Կ՚ոբհ
ր ե ւ խմբաղրա
-
պետին
Ոգին
:
Այ էն օր , երբ տպագրական
մեքենային
բերնին
տբոլած– կո յս
թուղթի
գէ ղէ ն
թերթ
առ
թերթ, բոցատառ
խորադիրր
1
\ակտին , օրուան
Հ3աոաշ»բ
կր հնի , ան
շուշտ
ամէնօրեայ
կենդսէնութ
ի ւնն է այդ ,
իբ
՛լ ործ՜ին :
Ա,մէն օր , երբ Հագաբաւոբներ
իրենց
Հայու
օրբ կբ սկսին
կամ
կ բ
փակեն
«Յա–
ռաշ»ի
ա ւլղա սլա ֊, պան
լ^ւ թ ե ր ց ո ւմ ով , ան–
Լոլչւո Հանրա
յին վկայութիւնն
է այգ
, իր
գոբծին
կենղանութեան
:
է՝"՚յց
՚է՚՚ը^ււ
Կ՝ապրի
լրի՛–» Ի^չ^պէ"
իր
օրերուն,
եթէ
դործէն
անբաժան,
անոր
՝էեա ու անոբ մէշ ապրի
եւ ամէն
օբ՝ Ա ե —
ծասքանչին
առաքեալ
խմրաղրապետին
ո–
ղին
:
Մ եբ լեգուին
նուիրեալի
իր
կատարած
թանկադին
առաքելութեան
Համար
է որ՜
այսօր
ամէն
Հայ՝ անխտիր
ել անվարան
, \
^"՚յՐ^^Իքէ^
նեբս
ալ , երախտապարտ
է
մարգուն
եւ
ի ր
վաստակին
:
Գործբ
իրն է՝
բայց
ինքր
չէ:
կենդանի
պաՀել
իր ոդին , առանց
ի -
•րեն , ա յս է գժուաբաղո
յնբ ; Ա յս է
եւ
այն
ծանր
բա յց նուիրական
պաբտակա
-
նութեան
կարեւոբ
բաժ
ինբ
որ
թեբթիս
անցողակի
կամ
մնայռւն
, աշխատակից
-
ներունն
է այսօր • ապրեցնել
ղինքր
ամէն
օր , այս սիւնակներուն
առաշինէն
մինչեւ
՚թ՚ՐւԻ^Ռ
՚
իր էեզուական
պաագամ
բ
Հա -
ւատարմօբէն
գոբծադբելով
:
Ամ էն անոնք
որ բախտն
ունեցան
խբմ–
բաէլրապեաբ
անձամբ
ճանչնալու,
չեն
կրնաբ
մոռնալ
խորաՀայեացք
եւ
խաղաղ
ղ էմքր ՝ որ կա բծես
քաբի
մէշ,
Հայրենի
տուֆ
քաբի
մէշ էբ քանդակուած
:
(՛այց
անոնք
ոբ անգին
բախտն
ունե —
ցան խմբագբապետին
ող ին
ճան^ալու
,
՚ղէտք
չէ մոռնան
թէ ինչպէս
այգ
դէմքբ
յանկարծ
կ՛՚ալեկոծէր
, կբ
փայլատակէր
եւ
Հ-ուր ու բոց կ՝արձակէր
, երբ
խօսա–
կիցբ կամ
՛ւլխիկոր
քննած
մէկ ձեռագի
-
րբ՝
Մեծասքանչին
գէմ
կր մեղանչէր։
Եւ
իբ
մեծաղոյն
յռւսաՀատութիւնն
էր տես
նել որ քիչ էին անմեգներբ
;
Հակառակ
դաբոլս
մամուլին
լեզոլաս—
պան
դերին , զարգացնել
Օ ր բ
օրին , աբ
-
գիացնել
, անարատ
ել միչտ
ալ
ոսկեգէն
պաՀե
լ մեր լեգուն
, օրաթե
րթ
ի
մ բ ղան–
ղաածտյին
տաբոզութեամր
Թ՛ե րթ ր՝ ո^
միա
յն բեմ քաղաքական
եւ
րնկերային
տեսութեան,
այլե. ^"զովրր
~
^գաքրսն
՝. ր ապա
բակ
դսլրութ
ե ՛՛ւ՛ււ
Այլապէս,
ինքր
որ ղրադէս,
էր
ծնած՝
ին
էո
՜ լ
նա խ բնա է ր ֊՛ րասլա րա կա
ւլի
ր
մեռ
-
նիլ
:
Փոխանակ
մ ա ա ւո
ր
ա կան
րնտբանիի
մբ
միայն
մատչելփ
Հեղինակն
բլլալոլ
, ու–
՛լեց եւ կաաարելապէս
յաշուլեցալ
լբա—
դրութեան
զիւբա֊էաղոբւէ
եւ լայնաաա
—
րւսծ
լՀամբով,
ամբոզ^
ժոգռվուրզի
մբ
լեզուական
մչակն
ու առա9նոբւլբ
ՐԷԼալ :
կան իսա ղ իաութ
իւնր
ունեցած
է ր
որ
՚լինքբ
ծնած , Հ ոդ չէ թէ ա
( " Օ ր
քքիբու —
ցան,
՜՜՛այ ժ ո ւլո ։էո ւ
ր
դի
՚1։
սլա՝։ սլա
՚1ւ
ո ւ՛է
ր
իր
մա
յ րեն
իքին
ալ պաՀ պան ու մին է
կապ
-
ուած
:
՝Բի չ չեն այն նոբա֊էնաբ
կամ
նււրիմաստ
բաոեբր,
արձակի
ամվաւի
ու
.ի
ձեւերբ,
Լուռ
սւասւ 1լե րնե
ր ր , ղուսսք
,արաէյււոլ
-
"է
՚րադր
Լ յ ւ ա ( | ( ւ ո Ն թ ի ն ն ը
ամէնէն բանուկ
անդաստանն է , մ շ ա կ ե լ ո ւ ֊ , ճռխա–
ց&ելու,
ծ ա ւ լ կ ե ց ն ե լ ո ն
հտմալւ արդի
աշխարհաբարը:
0–
թեան
ցուցմունքնեբբ
եւ լեղռւական
այլ
ղիւտեբբ
, որ մեր
՚ " ր ՚ ւ ի գ ր ա կանութ
ի ւնբ
իր
դրի
չին
կր պարտի
:
Այգ
Հիմնական
նուիրումին
արզի
ւնքն
է դարձեալ,
եթէ
իր անթիւ
խմրաղրա
-
կաններբ
եւ լրագրական
դրոլթիւններբ
մեծարժէք
էշեբ
են այսօբ՝
իրենց
անթե
րի
լեգոլով,
պայծառ
միտքերով,
յս՚ոակ
դաշնակումով
եւ առնական
կաո
ուցու
-
մով։
Այս
ճչմարտութիւններուն
առշեւ
, կր~
նանք
ր
" ե լ թէ իր դ ործին
լեզուաչէ
ն ա
-
ռաքելութիւնբ
այսոլՀետել
ալ
անխաիւտ
ե լ գ ործ օն պաՀե
լով
է որ՝
իր
յիչաաակը
մչտանորոգ
կերպով
յարգուած
պիաի
բլ—
լ ա յ ։ ք՛ր քիչատակին
նուիրեալ,
«Մեծա
—
սքանչբ
Օ բ ր
օրին»
խորագրին
տակ
, գի
-
տութեամբ
֊անարել.
Հաւաքել,
արձանա
—
։ լ բ ե լ - յարատեւ
դ ոբծ ածութեամր
նուի
-
բ ա դ ործել
ա
յն
բո/որ
նոր րառերբ
որոնց
այսօր
կարօտ
է մեր
լեզուն
:
*՝ ՋրածնաՈումբի
ղ արուս
՝ կեանքի
, դ ի–
Սթութ եանց
ե լ արուեստից
անղաղար
յա–
ռաշղիմոլթեան
առշեւ
,
լեզուներն
ալ
կոչուած
են ՚էարկադրարաբ
գաբդանալոլ
օրր
օրին
:
Լսելով
եւ գործադրելով
խմբաղրապե
-
տին
պատդամր
, չթողունք
ոբ օտաբ
բա–
ռեբոլ.
անտեղի
որգեղրոլմով,
մեբ
դա
-
բաւոբ
եւ փառաւոր
Ա եծասքան
չր՝
վ ա ղ ր
ղաղբի
անցեալի
կատարեալ
ե լ ինքնա
-
բաւ
լեզուն
ըլլալէ
:
Լե ՛լուն
ազգե բու ժոգո վրգական
կրօնքն
է, եւ միակբ
ոբ աղղային
է ե լ
Հատուածէ
զուրկ
:
Հալատաւոր
ուխտեալբ
այդ
կրօնքին
,
վկայ
իր «.թուղթեբբ»
, Ան
եղաւ
մերի
֊
նին՝
Մեծասքանչին
առաքեալր
•
ԿԱՐՊԻԱ
Մ
.
ԱԼկՄՇԱՀ
Շ Ս Ւ Ս Ր Շ Ն Ո հ " Յ Ս Ո - Ս Ջ ՚ ՚ Ը
Անբաժ ան երկուորեակ^եր
էին
Շաւաբ՚ն
ու
ՅաււաջՀ/ :
Շալաբչն
առանց
^Յառաշ»ի
եւ
«3 առաշ»ն
առանց
Շաւաբշի
,
կարելի
էէր եբեւակա
յե
լ : Ոա
յց , աւա^
ղ , անա
-
ւրւկալ մաՀր,
բաժնեց
Շաւարշբ
իբ ձեռ -
նասունէն
:
Մարղիկ
մաՀ կանացուներ
են : ԼԼնչուչա
,
պիաի
ղան ու ե ր թան
չաբուէ
— չարան :
Աակայն,
իրենց
դործերբ
պիտի
բլլան
լուռ
ու պերճախօս
ւէկաներբ,
բսելոլ
Հա—
մար,
— մե ո ա ՜ն , բ ա յ ց չկորան • • •
Հ • 3 ՝ Գա
^ ա կց ո ւթ ի լն ր , ՖրանսաՀա
յ
գազոլթբ
ել մասնաւորապէս
«3""՚–աշ»ր
,
յանձին
Շաւաբչի
, կորսնցուցին
դաղա ^ ~
վւարական
անվՀատ
առաշնորղ
մբ , Հան—
բա յին անչաՀախնգիր
ել անաչառ
ղոբծիչ
մր,
եւ Հայ մշակոյթի
աքնաշան
ու բե -
ղուն
մշակ
մբ :
Առանց անդրագառնալու
Շաւարշի
Պոլ–
սոյ
ել ք^աբձբ - Հայքի
գործունէութեան
,
փարիղեան
^Յառաշ»ի
աւելի
քան
եբես–
նամ եա
յ գո յութիւնբ
, կր բաւէ փառա
-
պսակ
մբ նկաաելու
:
ՅաււաջՀ
մեբթ
լայն
ու նեգ
էշեբուն
մէշ
, երեսուն
տարի շարունակ
, Շ ՛ն
իր
շե բմ ու տաք
խօսքն
ունէ ր մեր
Հ ոզմ ա -
ցրիւ եւ Հայրենաղուբկ
րաղմութեանց
:
Հբապարակախօս
էր ան լ՚աոիս
եւրոպա
-
կան առումով։
Փասաեբոլ
եւ
պատմական
իրոդութիւննեբու
լոյսին
աակ
կ՝ր"էբ
իր
խօսքր կարճ
ու կտրուկ,
պաբզ
ու մե -
կին
, կորովի
եւ խիղախ
յ
Ջէր տարած
-
ուէբ
վերլուծումներու
,
երկաբաշունչ
սլբպտումնեբու
եւ զիաական
ՀեաաղՕաու^
թիլննեբոլ
այլապէս
գրաւիչ
խորխորատ—
ներուն
մ է շ ։ Անաց
որ , լբադրական
առօբ–
ե ՚ ս յ , ՚>ել ի ՝էել ա չխա տան
քր
թ"
յլ ալ
Հ
Է Ր
տար
: Աղղային
ու միշադդային
անցու
-
ղարձեբբ
կբ մեկնաբանէր
, կր բացատրէ
ր
խտացած
բառեբոլ
մէշ : Եւ
ի՜՚^Հ
լեղուով
. • • Վճիտ
ու բիւրեղ
, սաՀոլն
ե լ Հատու
է
Արեւմ
տ ա > ա
յ լեզուն
, ճկոլն , սլացիկ
ու
բաբախուն
թռիչքներ
կ՝առնէբ
իր
զՐլԻ^
տակ։
Աերթ
կբ յիչեցնէր
Ա՚լեքսանղր
Մ՚ոկեղ
ոնացոլ
աո աս պե լական
նմ ոյ՚1 ի "՚–
մեՀի
ոստիւննեբբ
, մերթ
Հայրենի
զաչ–
տեբու
խաղաղ
անդ ո ր ր ո ւթ ի լն ր : Յաճախ
իր
Հ բաոլա բա կաղ ր ութիլնբ
դեղարուես
—
աական
ղրականութեան
տարազ
կբ ՜-՚աղ -
նէր
եւ
Հ րապա րակա խօսի
չոր ու ցամ աք
խորՀ րդածոլթ
իւննե բուն կուտա
ր ^ ի ՚ - թ
ու
նիւթ , անձնական
իւրա յատուկ
դրոշմ ՚՛
Մ ի՚ոք
ու սիրտ , կբ բաբախէ
ր
միաժա
-
մանակ
:
Հակառակ
իր մռայլ
տեսքին
, Շաւար
շ
իբր
Ը՚^Կ^Ր
" ՚ – բարե կ ամ ,
գիւբաՀաղորգ
ել դգայուն
էր : Իրմէ կարելի
չէր վ
չտա
նալ , նո յնիսկ
տարրե
ր տեսակէ
տնեբու
բուռն
բա խում ի աաեն , որովՀետեւ
ի
^լ
ոբ կ՝բսէր
, անկեգծոլթիլնն
ու
ուղ՚լա
-
մտութիւնն
էր տուն տուոգբ
:
<ւՅառաշ»ի
էշերբ
բաց
էին ամէն
Հայու
Համար
: Աակայն
միայն
Շաւաբշն
էր , որ
գիտէր
իւրաքանչիւր
աշխատակցի
եւ
յօդուածագբ
ի
«յա բ կա բաժ
ին բ»
^ չզ ել , իր
ներքին
ձայնի
թ ե լադր ութեամ
բ :
Մերթ
ասպարէդ
կր քա չէ ր , քաշալեբելոլ
Համար
անոնք,
որոնք երիտասարդական
աւիւնով
կբ խլրտէին,
՚ւանրային
մարգերու
մէշ
պատասխանատուութեան
բաժին
մբ րս —
տանձնե
լու
Հ ամ ար :
Ալա՛
գ , անոնցմ է
շա–
տեր,
Շաւաբշի
այս
փափկանկատութիւնն
ու փաղաքչանքր
սխալ Հասկցան
, մեծա
-
մ՚՚լիկ
ու յաւակնոտ
Հոէէեբ առին , ել
ի
վերշո
յ , անՀ ետ
կոր ան • • . : Ոա
յց , շատեր
ալ
կազմուեցան
իբ վարժ
ղրչի
եւ
կար
-
ւ1՚իր
\^ա^\ւ\յո\էաղդեցութեան
տակ
եւ դար—
ձան
իրաւ
արժէքներ
:
Շ՚սւարշի
գերր
մեծ եղաւ , նաեւ , ֆբ -
լ անսաՀայ
ղ աղութի
կազմակերպռլթեան
մէշ
եւս :
Տարագ իր ել ոլղեկորռ
յս
բաղմ
ութ իւն
մրն
էր ոտք դրած
Ֆբանսա
ել
առօրեայ
ապրուստի
մ տա՚էողութենէն
զուբս
կբ
փնառէր
Հող եկան սփոփանք
ել մխիթա
-
բութ
իւն : Չկաբ
ներքին
կապ
, շկաբ
մա–
մուլ : Ե՚լածներր
շատ
նախնական
եւ ան—
բալարաբ
վիճակի
մէշ էին։
Եւ
աՀա,
«8առաշ»բ
իբր
աւեաաբեր
ֆրանսաՀա
-
յութ եան : Բաղաքէ
քաղաք , զաւառէ
գա
ւառ
եւ ադարակէ
աղա բակ
անցաւ
Յա
-
ււաջ^
եւ Հայ մնացորղացին
ներչնչեց
յոյս
ու
լոյս. Հաւատք
ու կորով։
Հոս չեմ
ու–
սեր
յամ ենա
լ
Յաոա^^
սարսռուն
սիւնակ
ներէն
«Ձ ա յն ե ր Գաւսսւէն»^
Վբ"՛յ
*
որու
մասին
յաճախ
առիթ
է եղած
խօսելու
Հ
Միայն
կ՝ուգեմ
րնղղծել
Շաւաբչի անբնկ....
^ելի
ճիղերն
ու կորռվբ,
անՀուն
Համ բե–
րութիւնն
ու աանշանքբ
, յաճախ
անբն
-
թեռնելի
այդ «բեւեռաղ
րե րէն»
յուզիչ
է -
շեր
կազմելու
: Գրիչբ
ձեռքբ ,
անգաղաբ
կր մաղէր
, ողին
կ՝առնէր
, վերստին
կբ
զրէր
՜՛ կր Ի՚մրաղրէր
եւ կր յանձնէ բ
մա
մուլին
Իբբ մօտիկ
ղոբծակից
՛լար -
մ անքով
, աւելի
ճիչգ , Հ իաց
ում ով
կբ
դիտէինք
Շաւաբշի
այգ
սիղիֆեան
աշ
-
խատանքբ
:
Այո, Շաւարշբ
Հաւատքի
եւ յամառ
աշ
խատանքի
օր ինա կե լի
Հրապա բակախօսն
եղաւ
մեբ մէշ :
Այսօր , ֆրանսաՀա
յ դաղութբ
Յ ա ւ ւ ա յ^
միշոցաւ
Հսկայ
ճամբայ
մլ^ է կտրած
:
Թէպէա
, Շաւարշյբ
անակնկալօրէն
բաժ
նուեցաւ
իր ղրկած
շաՀ էն , րայց
Փէր
-
քաէէղի
մաՀաստանէն
, Հոգւոյ
խագագռլ–
թեամր
կրնայ գիտել,
որ իր այնքան
տք–
նութեամբ
ու ղոՀողոլթեամբ
սկսած
դոր–
ծբ կր գտնուի
վստաՀելի
եւ աներեբ
ձեռ—
քերու
մէշ :
ՀՀ8առաշ»ի
մէշ տակաւին
եր կար
աաեն
պիտի տիրապետէ
Շաւաբշի
տաք
շունչբ
,
որովՀետեւ
Շաւարշ
եւ
Յ ա ո ա յ
դարձած
էին
անբաժան
անուններ
՛Բու անունն
ու դործբ
անմ ոոաց
պիտի
մնան դաղափարական
բնկեբնեբուգ
, րա -
րեկամնեբուդ
եւ
աչխատակիցնե
րուդ
սրտին
մէշ, որոնք
Հեոու
թէ մօա
մաՀդ
զղացին
Հաբազատի
զղացումնե
-
րով,
"իրելի
Շաւաբշ։
ՎԱՀԱՆ
ՀԱՄԲԱՐՋՈԻՄԵԱՆ
