Մ"՚րգչւ
, նախ ;
Բէբերուգ
սեւեռող
ա յՆ քէւերէՆ
էր •,
որոնք
իրենց
մ աաե՜ ումր
րք ան
կ՝ րսեն
Ջէր
ոիրեր
ծեքձ-եքումր
,
սեթեէ-եթր
,
րրնձափոչին
: Առնաւիայեչ
անկեղծ՜ոլ
-
թեամր
մ ր՝
անուն
ու. ւիերագիր կուաար ;
•Ու. չէր "՛Լ մեբմեր
ււչաաաոխանե լու իբւ" —
հում մր չէր իբ յոոեաեսութիւնր
: Հա -
ւաաքի պակաս
մր չէր : Այլ՝
անղբա
-
դարձումր
ա յն
մ
աա
սե լեո ւււմին
,
թէ
կեանքր
ղամ
ան
է եղահ՜ էր
մոողյԼուբղէն
տանղ էպ
է
Հանբային
մարդր,
ապա
:
Հալւսաք
ունէր
իբ մողովոլբգի
մեհ՜ ու.–
ՅՈՒՇԵՐ ՍԻՐԵԼԻ ՇԱՒԱՐՇԷՆ – Տ 1 ա ա 10*^^^
-
-
եՐԷՒԱՆՒ
•Ծո՚նօթ
էի իբեն
1908/
աչունէն,
եբր
՚ ՜ ՛ * ^ " ՚ ՝ "
^ ^ ^ ^
Պ"լի"
Հասայ
իրր Օսմանեան
իքորՀբղա
-
բանի անգամ
։ Լոակեաղ
եւ. ղիաող
րնկեբ
մր
, ոբ ակնահանօք
իբ աչքեբր
յառահ
էբ
երկրէն
նոր եկահ
րնկերներու.
չարմում
-
ներուն , իսօսակցոլթիլններուՆ
եւ. մանա–
ՈՐՊԷՍ Յ Ո Ի օ - Փ՛ՆՋԻԿ
ՄԻ ՝
ՆՐԱ ԹԱՐՄ ՕԻՐՄԻՆ)
1919
թուականի
ե ր կ ր ո ր գ
Կէ՚՚էն
,
^ո -
րուս,
ւ Օ պսւ լՆ՜ՍերուՆ
Լ ւ Սաեա–
*
. ,
,
է ,Ր
\
\ տ
^՚–
՚ , ^
«
րամանուկ
Հանբասլեաութեան
Աայրաքա–
՚ Ա գ
ա է ւ ո Ա ս
ա ա ռ ա ս ւ ա ւ ի
կեան տէն մնա
- ՚
՝-
՚
՛
^
ռ ,
•> Օ
. ^ .
^
Լ.
.
ոաս
հոեւանում,
լւումարւում
էբ Հ՛
Օ *
յււ չ^ր ալ սռբժ՜ռր պաաասլ^ա^^լ..^ լ.լ
ք
լ լ
լ լ ^
ւունքղ։
Լսել գէաէբ։
Կր բարկանար,
թեան
, բարձրօբէն
քաղաքակրթական
՛է ր ֊
ոակաւն
իր անձր չէր որ կը պաչասլանէր
չակո յթին
եւ ցեղային
ա րման իքնե ր ո ւն :
՚
.V ՚ - .
, . .
«
/ .–.Տ
11 /
է
/.–/.ւ-քՏ.^
ռնեո
նաեւ ,
իր
րնղ
ւ^չո ւմնե բուն եաեւ :
Բարոյական
էմսւցումներ
էին, ոբ գինք խրաչուն
ու
ւլիւրաղւլահ
կր կե ցնէին
գէմ դ : Ա
"՛ԷԿ
՜^^ք^է Ր քեղ , եւ առՀասարակ
խոր
կ՝րմ -
րււնէր բառեբէղ
անղէն
լլսսլուահ
կամ
պարակոլւսհ
խորունկ
ցաւեր ,
գառնոլ
—
թիւններ
, չրսուա^
ապրումներ
: էէքոմոո ,
րնղՀանբապէս
...
« Աւագ Ուրբաթ »
Աակայն
, կր կրկնենք,
ունէր
նաեւ
միչա. այն գառնութիւնր
, որ իր կոչու
-
մին ել իբալոլնքնեբուն
մէ^ ամէնէն
Հա–
լահոէ
ա հ
աղւչր
եղաւ ան : Աղղային
Հր -
պարաոլթեան
եւ արամոլթեան
, խանղա–
վաոութեան
եւ գաոնութեան
այս ղիհե
-
բուէ ապբե
ցաւ
է բ
կեանքր,
եւ ա՛յգ
նկա–
ր ե ղ Հ ա ե ր ա պ կ ս
...
ս , ւ ւ ^ ^
ւ ւ ւ լ . ^ « . յ ,
,
ր ա գ ր ո վ
1լնքեց
նաեւ
իր Հբապարակա
-
ինչպէս
է
՛նք կր սիբէր
իբ սլրկոլահ
գէմ–
ղրութիւնր,
ղրականոլթիւնն
ու Հանրա
-
քրն
ու աբաա յայաութեան
վերահուահ
լիՆ վասաակր
;
Նուիրում
, ապրում
^
•ներքին
իսռովքնեբր
լիերաղրել,
սակայն
կէրք եւ խանդաւէառութ
ի ւն եղան եօթա
-
իէորվէին մէշ^ մանոլկի
մր չափ
ղղայոլն
,
նասունէ
աւելի
իր աարիներր
Հանրային
իանդավառ
եւ չաբմուն։
Տեղափոխակա–
կուսակցական
մեր կեանքին
մէ^,
ուր
նի աիպաբն
էբ։ Զէր սիրեր բաոեբր,
ո -
պարաաղրեց
էնքղէնք
,
մասնաւորարար
յ՚ոնք
կարհես
կ՝այլայլէին
մաքին
ու Հո–
իբրեւ
շղուտ
Հ րապա
րա
կագի
ր ,
Բ"՚յՅ
դէէն
իսկական
վիճակներր։
Բէէոփ չաար
խորքին
մէ^ ու մնայուն
իր
արմէքով՝
յլսելոլ
արամաղրուահ
անխառն գբագէտ–
իբրեւ
գրա գ էա :
Ոգեչունչ
ղրիԼ,
որուն
ներէն
էր , խառնուահքով
մր յաականչ
֊
ամէն
մէկ բառր կրակ,
արիւն
ու
աւիւՆ
•ուող սակաւ
ղէմքերէն
, որոնք էբենց
ա -
ունէր
է ր
եաէն։
Գրականութեան
կոչուաՆ
•ռօրեայ
կեանքին
մէ՛^ ալ աարբեր
չեն՝
այն րացառիկ
գէմքեբէն
էր, որոնք ազ -
.քան
երբ կր կանչուին
գ ր ե լ Ո Լ
թելագրան–
գային
- քաղաքական
մեր կեանքի
պա
-
•քէ մր։ Մարգկային,
մաբգկայնական
,
Հանիներուն
դէտցան
սաորագասել
Գէբն
՚ ՝ ՝
՚ ՛ ՝ / ֊ Օ –
լ.
^...«5,,..,
Հանոաւեն
~
լ
«
լ լլ լ
գ^ ՚
սահ
թախիհր
ու արամոլքմեէնր
կարգաւ
ւ ք - ւ
՛ լ
0
Ր
^ լ
լ
, ւ
(\
Գա
չնակցութեան
9րգ պաամական
ԸնգՀ •
շաքւալող : իոլորաՆուէր
աչիաաակիցր
Ս—
ւ
ւ» ւ
, , ՜ ,
-
.է.
ո,
ք
Համաղումարր
:
րաեա1ւհ , ւէոսաակ
շ/արեանի
, գեոաէէ
՛֊
՚ ՚–
,
է »
«
ո
լ , ^,
՚
Աոքն մողոմր
առա9ագբանք
ունէր քրն -
իարսեոեանի
յ
\/ ^.
,
լ
1 0 1 ֊
–\ձէ
՝Լ
I– Լ Լ
ս
նութեան
առնելու
բազմաթիւ
օրակարգե–
191օ - 191ո^
արՀալիրռի
օրերուն
որ -
՚
. . Ւ
, ^
Լ
, ՚ ,
՚ ՚
՚
բի մէշ չօչափուոզ
կենսական
Հարցեր
,
սա ս
աառապաԱռ
կրես
աՍ
էՍօս գի -
՚ ՚
ւ ւ ւ
ւ
•-
^
7
Ք
3
•> ^
էւ
որոնք աոբնչուահ
էին ազէաաբեր
առա
-
՚"
. ՚ ^ ՝ , . ^
^
^,
9ին մեհ
պաաերազմի
Հեաեւանքնեբէ
ՀաէւռհաեսաՍռ
դարճեաւ
(յաւար
\հՆ Հեա
՛֊՛
՚
101Ա^
ք :
^
՚ ^ ,
.
•
5 է
^ ^ ՚ ՞ =
Բաոսի
աբզանգից
Հրաչքով
հրն -
1919/
խանգավառ
օրերուն
երբ
.ասնիլ
^^^^
^
վ
^1^^
շուփերէն
Հայաս–
կր կարհէինք
^այասաանի
աղաաաղրու
-
^էռա
կանո ւթեան
, նոր ի նոբոյ
ձե–
թեան,ոբա..ագ
չքացաւ
երազի
մր պէս։
^
մ^ասաական
աայմանների
լալորուող
փաս ակ ն
պ ա երէ
Հեա
:
Հայ
մողովրգէ
կամքով,
Նրա
աոնակաՆ
բազկի
ումով
կեբաուահ֊
Հայոց
ՀաՆրա
-
^հու՝
րայց
քազցր , մպիար
անբաման
իբ
մթամահ
նայուահքէն
, ու կարհես
ա–
դո՚վ
ալ աւելի
սլայհառ
եւ Հազս րգա կան :
Աչքով
եւ ականշով
րմ բռնելի
այն
մար
գերէն,
որոնց
Համար
մաահելու
"(Է"՚Ք
չոլնիս
: Աչքեր"ւ
էբենց
արաայայաու
ու
Մ չակո
յ թ ր եւ գ՛
Հբապարակաղրական
անմիչական
սաի -
պողութեանց
սպասարկոլ
:
ճիչդ
է , -
նամակներու
գէզ մր ունինք
իրմէ , որոնց
մէչ
աւաղա՜նքր
կայ կոբսուահ
Հնաբա
-
ւորոլթիւննեբուն
ու գորհէ
չվեբահուսւծ
թեամբ
եւ ձայնէ
էբեՆց
չեչաով
կր թաբդ–
մնայուՆ
գոբհերոլ
կորուսաէՆ
:
Բայց
մանոլէն
անոնք։
կրնան
նո յնէսկ
չխօսէլ
,
է՛նքն
ալ գիաէր,
ինքն ալ կ՛՛ուզէ՛ ր,
որ
Բ"՚յՑ
^ " ՚ ^ 1 3 ՚ " – Է Լ ՛ Ջեն սիրեր
րարձր
ձայ–
այսպէս
րլլայ
եւ այսպէս
կրնայ
ԲԱ՛՛Ղ
ներբ,
չեն սիրեր
նաեւ
կիսով
րսոլահ
ղրկուահ
, առաքուած
մարգոց
ճակաաա–
միաքերր
: Բխումով
մր րառէ եկահ
մր -
ղիրր։
Հայ կեանքր
ղոՀոդութիւն
,
նուի–
աահ
սւմԿւերն
ու զզացումներր
կր փնար ~
բ ո ւ յ ք ու պրկուած
աչիաաանք
կր
Հաբ/չա–
ռեն
, եւ եթէ զգան թէ դուն ճիգ մր ու–
ղրէր
մեղի՝
աղղային
- քաղաքական
ալե–
նիս
զանոնք
ձեւազեղծելու
կամ փոփոխե–
կոծութեան
շրչանի
մր մէ^, ոբ կր ղու -
չ՛՛ւ–,
կր զայրանան։
Մաքրակրօն
ու
զաղիպէբ
ե բ իաասա
բզական
իր
ամէնէն
կբօնաչունչ
ապրումներու
մարգն
էբ. ոչ խանղավառ
ու աենգոա
օրերուն
: Տոր
-
էոնէոլչա
այս բառերուն
աառական
ի -
ձանքր
ղինք եւս
կլանեց ,
ՀեազՀեաէ
՚ւչռւչա
այս բ
մասաովբ
: Կ՝ա1^ւկալէբ
, որ մեզմէ
ամէն
մէկր
ինքգինք
ՐԱ՚"յ՛
մնայ
անխառն
եւ
Հարաղաա
: Մնայ
իր ներքին
իրականռլ
—
թեան
մաբմնաւոբ
, բանաւոր
աբաայայ
—
տութիւնր
: Ջկեգծէ
, չգիմակուի
:
Բաչռւ–
թիւնր
ունենայ
Համոզումով
մր
ապրելու
պայծառ,
լուսաւոր
եւ աիրական
դէմքե
րէն
մէկր
գաբձնելով
ղինք մեր Աամու
-
լին,
որուն
չունչ
եւ ոգի աուաւ։
Հայ մո–
ղովուրդէ
Հաւաաքէն
եւ
Գաչնակցութեան
զաղափարական
աչխարՀէն
սլացք ու թր–
ս֊իչք առնելով
մէչաէ Ասպարէզ
մր
չէր
թբ՚-սբ
ուսռսայ
տաս ողու^
..գ
11–
Լ
՜ւՀ.–^
ւ ւ ւ * –
աէր
կանղնէ էբ առա
ւե լո ւթ էւննե բուն
իրեն
Համար
Հ րապարակադրութիւ-նր
:
Թէ
Թերութիւննեբուն։
Զճկի
. կոպիա
ու
ԱրՀեսա
մր չէր։
Կոչում մ ը ,
ապրում
ու
Ր /
՚ ՚
ի
յ * 5 ,
՚ ՚
՚
>
^–
...մ^.ո եսօնա
-
բիրս՛
ՐԱ
"՚յ1
սակայ
-Ա
,1ա..սւս
՚
լ
Լէ .1
է լլ
լ
լ–
Փարիղէն
Երեւան
կ՝երթայինք
մ ասնա/լ–
ցելու
Հ. Տ՛ Գ.
րնդՀանուր
մողովին
է
Շաւարչի
Հեա էին Զաբեւանդր
, Աեբճա
-
նոֆր
I
Օ՚լանեանր
;
. « . ւ ւ
Մեր
չողե/լառքր
երր մաաւ
Հայասաանի
"քեաոլթեան
Հովանու
ներքոյ
էբ, որ
պէ–
սաՀմաններէն
ներս,
կր սուրար
Լոռիի
"՛է Ր՚"3"Վր
^ՐԳ ԸնդՀանուր
Համաղոլ
-
անաաոախիա
Հովիաներոլն
մէՀէն.
^ա -
՚ ^ " ՚ Ր Ը ^ Հարաղաա
եռադոյնի
փողվւոխուն
՚-արչր
կերպարանավէոիսոլեցալ
բոլորովին
"՚ԼՔ^ւ՚է
"՝"՚Կ
՚՛ Գ"՚րերի
մէշ անկրկնելէ
Օ -
-
կո պաամէր,
կր խօսէր
անրնդՀաա
, րեր––. միչա
յուռթի,
ոսկի
ապագայով.,
կր խնդար
եւ կ՝երգէր
էսկ , ինչ որ ան -
Մաբանչոդ
Հա յութեան
ազաաաաենչ
սովոր
էբ էրեն
Համար։
ԱՀա
Շէրակայ
զ՚"՚^կներր՝
մաաւորական,
գսրհէչ
թէ
գաչար
ծաւալուն
եւ Աբազածի
եբկճզեան
՚ւէնուոր,
կարելով
Հուրէ
ել սրէ
աբեան
գագաթր
փառաՀեզօբէն
մեր
գի -
^ " Վ ՚ ՚ Ր Է Յ
^ է մէ էի՛ն ղալիս 9րդ անղամ
:
մացր։
Շւսլարչր
թողուց
մեզ, առանձ
-
անգամ
Երեւանէ
մեր նորածէՆ
պե -
նացալ
ու յենուած
սլաաոլՀանին
, երկար
"""կանութեան
պաչապանութեան
աակ՝
երկար,
լուո– ու Հիացիկ
կր գէաէբ
լեռր,
էո՚֊ձ^ելոլ
նոր խնդիրներ
, մ չակե լու կեն -
մչուչով
չղարչուած
Հարսէ մր պէս
: Ի"կ
Դ՛՛՛նէ գորհէ
ՈԼ
աչիաաանքէ
նոր ուղէ -
երբ
գնացքբ
գ արձա
լ
Արագածէ
փէ չերէն
ներ
ղէսլի արեւմուաք,
ուղզուելով
դէպի
Անի
ճչմաբաօբէն
Մայր
կաղմակերպութեան
կայաբանր,
մեր առշելն
էր սլացիկ
գա
-
մինչեւ
այգ թուականր
եդած, ութ Հա -
գաթր
սրբազան
լեռ Աասիսի՝
սիղապանծ
մ ագումա
րնե
բ ից 9րգը այն բացառիկ
ար–
ալելոր
ճերմակ
զաղաթով,
մթբճուած
՚ ^ է ք ^
ունէր
այս անղամ,
որ գումա
բւում
ամպերուն
մէ9 :
էր Հայասաանի
Հանրապեաութեան
սրր -
Շաւարչր
մամերով
արձանացած
էր
" " " ^ , մասնակցութեամր
աւելի
քան
65
պաաուՀանին
քով,
արմոլկնեբր
սլաաոլ
- "էաաղամա
ւո րնե
ր ի ՚.
Հանին
յենած,
ափերր
երեսներուն
ու իբ
Հասնում
էին պաաուիրակներ
Հայաս
-
աչքեբր
չէր Հեռացներ
Հայասաանր
Հո - աանեան
չբշաններից
, Հարեւան
Վրաս -
վանաւորող
չեոնէն
:
Եբկար
- երկար
"՚"՚նից
, Աղրբէշանից
եւ անդրկովկաս
-
քովր
կանղնած
էի ես ալ. չէր
աեսներ
^ " ՚ ^ "՚էԼ Վ"՚յՐ^ՐէՅ
֊ Նաեւ
իրանից
:
կարծես
զիս, զնացքի
մէկ
ցնցումին
մի -
Ժամանում
էին պաաղամաւորներ
ճղա–
այն
թեւեբր
վար
ինկան
ու գէմքր
ինծի
Կ""՚Ր ^Գ"՛^ աքեւմաաՀայ
կաղմակե բպա
-
դարձուց
. աչքերուն
մէչ ցաւագին
կսկիծ
Կ՛"^ չրշաններ
ներկայացնող
մարմիննե
-
ու արցունքի
կաթիլներ...
:
ՐԷՅ՛
"՚յ՝^"1է"
ամայացած
Վասպուբակա
-
Կ՞ • է՞՚^է է ՚ կ՚սաակեցի
, չՀալնե–
^ԷՅ
՚
Տարօնից
, Բաբձր
Հայքէց
:
Ապա
ցա՛՛ր մեր երկրին,
Պոլսեցի
:
Հեռաւոր
Պոլսից,
Պալքաննեբից
մինչեւ
Շաւաբչ
մբմոլնչով
պաաասխան/
Ամերիկեան
կենսունակ
մեր կագմակեր
-
-
Ամրողշ
կեանքիս
երազն
էր աեսնել
" ք ՚ - թ է ՚ ^ է Յ ֊
Մասիսր...
ի՜նչ խորՀբդաւոր
է
. . . րԱ -
ԱրեւելաՀայ
մեր եդրայբնեբի
ասպնիէ–
քանչելի
է մեր Մասիսր,
մեր
Հայաս
-
Կ"՚ն ՚լէրկբ ապասաան գաած
արելմաա
-
Հ... .
^ .••ո1մ–աա,1,ւ,,ն աաոառեոնեոս
մ ասնա
-
րԲլւտ
րլլա
յ , սաղա
յս
ս
աք,,..լ.
այ :
Կէբք էր ՝• Հասաաաուն
, ա ուր , կրօնա
-
Զքծնի
. յաբղանքէ
ղղացումր
չաանէ
էնք–
շունչ Հալաաք
ու Համոզում
էբ էրեն
Հա–
գինք նոլասա
յա յաա րար ելու վաքբսղոլ
-
մաբ՝
թէ
«Հա
յ» եւ
«.Հա
լ ութ իւն»
, րա
թե
ան
:
րո յական
եւ աղղ ա յէն
իրենց
արմ էքնե
-
Անչուչա
իր կեանքն
էր, որ դինք պաա–
բով
, անկոբուսա
եւ անխաթաբ
պիաի
մ բ–
րւոսաեց
: Բառասունէն
եաք,
մանաւանգ։
նան Հա լրենի թէ օաար
Հողերու
վրայ,
եւ
Աակայն
ինքն էր, որ վարեց
իբ կեանքր
թէ Հարկ
է առօրեայ
ամէն
ստիպոզոլ
-
դէպէ
Հոն, ուր պիաէ կարենար
«ես» մր
թիլն
արՀամաբՀել
Լգէ^է"՛– Համար
ազ -
չմնալ
ու «մենք»
մր րլլալ։
Աււանց
ղէ9ե–
գային
մեր նկաբագբէն
: Հաւաաքի
այս
լու իբ
անհատականսւթենէն ,
որ Մէսաք -
մոլեռանդ
ղէծն
էր , որ ոճ ու
նկարաղիր
կուաար
նաեւ էր
Հ րապա րակազրութեան
^\
էնչպէս
եւ ՚լէնք կր
մ ղէր
պար
րերական
սլոռթկումնե
բու
եւ
յուսաբեկութեան
եանր յաականչոզ
ամէնէն
գրաւէ
չ
բամէնն
էբ
մարղուն,
եղաւ ու մնաց
Հաւաքական
մեր
կեանքէ
ամէնէն
զգա յուն մէկ դարկր,
արոփր
, կենդանի
չունչր։
Չառաւ
մէայն
է
Տու֊ա՚ւ
մանաւանդ
: Առաւ
ցաւր,
աագ
-
նապբ
, ղրկանքբ
, մաաՀ ոդութէւնր
, ու
էւանոնօ
ապրելէ
եաք
մէայն՝
վեբածեց
մերթ
ղաոնութեան
ու
խանգավառու
-
թեան,
մեբթ
խռովքի
եւ թ ՛ւէ էքէ ՚ ճանչ–
ցաւ
մոգովուրղր
, որուն
ծառայելու
կէր—
քբ
իրեն Համար
ինք ն ա բ ա ւ ո ւթիւն
մրն էր ,
բոԼՈր աեսակէ
էն^ւագոՀ
ութէւններէ
ն եւ
աանր
. . . :
՛մ գաղթական
աա բ գէ րնե բս մասնա
-
ԸնգՀանուր
մողովէն
վե բի տա
րի
ղինքր
՚ ^ " Բ շեբմոլթեամր
, կենդանի
մղում ով
ցոյց տալու
Աուաբթնոցր
,
Հոիփսիմէի
Հտնզիպում
էինք դբսից
մտմանածներէն
է
՚իտնքբ
ել էշմիտծինր։
Հիացիկ
մանուկի
ԱգաՀօրէն
Հարցումնեբի
,
լուստբանոլ–
մր
սլէս իբ
ձեռքերր
յո՚-շիկ
յո՚֊շէկ
, թեանց
էէնք սպասում
նրանցէց
: Ջեր
զոլրգուրտնքով
կրքսէր
վանքերու
զ ուռ–.
մօրէն
ունկնդրում
նբանց
էսօսքր,
<այ \
ներուն,
քաբերուն,
Հայոց
պատմութիւնր
՚ ^ ՚ ՚ ղ " ՚ / բ դ է եւ մտտլորական
րնարանինե
-
կ՚ապրէր
այգ
մամերուն
:
րէ դառն ճտկատաղրի
չուրշր
•-•
ք\՚՚լր
պիտի գտնես
Հիմա,
այս
մ ո տ է ո ն
Գբանց
մէ^ էր Շտլարչր
,
35
տարի
-
աչիարՀին
եւ կեանքին
մէ9 Շտլարչներ
, քու^մ
:
Ե
՚աղկոլն
ու փթթուն
Հ
Նա թրծր
-
մոլեռանդ
շերմ Հտւտաով
լի ուխտաւոր
-
՚ ^ " ՛ ^ "՚^ եփուած,
«Աւլատամարտ»ի
սեբնղէ
ներ
Հայութեան
ղարերու
երազին
...:
արմանրնաիրներիցն
էր , դառնալու
Հայ
Պէյրւււթ, 1958
<ու
էէ
բաղրս
. • . ՜.
ւ
•
֊ ...֊
վ,. ՓԱՓԱԶԵԱՆ
Հբապաբակախօսութեան
ապագայ
քուբ
-
մր.՛– իր «Տառաիով
:
կ՝ բնզվ՚լէ
ր , երբ կթոտում
ու վա
բանք
Հ
ասաատէ
ր մեր
մ ո ղո վո ւր դին
մ է^ ՚
կր
ղ առնանաբ
, երբ խախտում
ու
դեդեւում
աեսնէբ
անոնց
մօա , որոնք
ցանուցիր
մեր
բեկո րներր
վարելու
կամ առաշնո
ր -
ղ ե լու պաբտաւորոլթիւնր
ունին
.
— « . . . Դէ պի մահ կ ՚ ե ր թ ա ն ք ագ գո -
վին,
կր ղրէր առիթով
մր
25
Գե/լա
.
1955
թ. նամակով
մր,
դ է պի
բնական
րոլոր
տեսազր
բսքսագ.,^լ.^^^..^.^^
^. ^
^ ^ լ . ^ -
փարթամութիւններէն
վեբ։
Գուք մթ լր–
մահ, մտքով ՈԼ մարմնով : Ոչ մ է կ հե -
սէք
աւելի
քան
յիսուն
տարիներու
իր Հր–
ւլանկար : Մի ւ ս կ ողմ է ,
համա տ արած
րապաբակադրակտն
վաստակէն
մեղի փո–
անբ ա րոյա կ անո ւթիւն դրոց - թրոց կոչ -
իւանցուոզ
յաճախակի
գմգոՀանքր,
եր -
ուա ծ թշուա ռ ա կ աններու կ ո դմէ ,
որոնք
բեմն՝
յոռետես
կանչր։
իր
սեփական
մասնաւոր դ պբոց մր կը հաստատեն
ա–
աւսգնասլանքին
ցաւբ չէ ատիկա։
իր ան–
մ է ն տ ե դ ։ է ւ սա ներքին պ այքարներր ,
ձին
անձկութիւնր
չէ : Իր եսին
կորսուող
կար ողիկոսականէն մին չ ե ւ ամերիկ ե ա -
ինքնասիրութեան
մէկ աւաղանքր
չէ
յ
ՄԷ—
Օր • . . * :
ոաքեանի
քոմփլեքս/.՛
աղղային
բնոյթ
ու
Ջտբաազրենք
աւելին։
Երկու պաակա
-
կշի՛ռ
ունի։
Մաքի
եւ ողի իր
կենսոլ
-
ոելի
անուններ,
Նաւասարղեան
եւ Մէ -
նակութենէն
անբաման
եղաւ
միշտ արտ–
սաքեան
, ղէպէ
չէիւմ
էբենց ճակատա
-
մոլթէլնր,
անոր Համար պարզապէս
, որ
ղբին
մէի, նաե՛ւ
ղոՀերն
էին աղզտյին
-
Հայուն
վեբապաՀուած
ճակաաաղիբր
եկեղեցական
ճակաաներոլ
վրտյ
յ՛ս լտա
-
աաբբե՛՛ր
պէաք է րԱար : Աանղա՚իառ
ու րարուած
րոլչեւէկետն
գաւերուն
: Եւ.
կբքոա
էբ ւսչիսատանքին
չէին
կրնար
պայքարին
է ո ւ թի ւ նը
չէր, ոբ գիրենք
րս–
Հաչտեցնել,
չաաեր. Հոգեկան
այն թախ–
պաոեց։
Այլ, այդ պայքարին
ձ ե ՚ ւ ր :
Այն
ծութիւնր՝
որ րտռեբէն
եւ չեչտերէն
կր ԱՆԲԱՐ ՈՏԱ8Ո՛
ԻՄ
Ը , որ կր
չարունակուի
Հասնէր
բնթերցողի
Հողիին։
Ը ՚ ՚ է ն ք ար -
մինչեւ
այսօր
...
ոէն
Գիտւթիւն
մր կամ կանխամտա
-
ՖրանսաՀայութեան
վերտին
քառաս
-
էբ «Տտռախով
;
^^^^^^^^^^^^^1^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
Երեւանէ քաղաքա
յին
ԷւոբՀ րդի դաՀլխ
•
ճում այդ
օրեբին
նրա տուած
ելոյթ
րա -
նամեակէ
պատմութեան
մէ^ , Աէ՚սաքեա–
նաէսօսութիւնր
ի ներկայութեան
բ՚սդ
-
նի անունն
ու գործր
Հաչա
1լր քալեն
ար–
մտՀարիլր
ուն1րւդիբնեբէ
, րուոն
ովա
-
աերկբեայ
աղղային
մեր ստիպողութիւն–
ՅԷ՚".1"4
գնաՀատուեցաւ
: Այդ րանախօ
-
ներուն
Հեա։
«ՏԱԼԻԱՋ»ր,
1925^1՛
ասդին,
" " ՚ ֊ թ է ՚ ^ Ր . էր
ք՚^է՚՚՚Լ՚ւ
էր
վեբլուծմաՆ
լրաղբական
դ րօ չ մր չեդալ
լոկ։ կենգանէ
մօտեցումով
միանւլտմայն
յազեցնում
էբ
պատղամ
եւ օրրան
դարձաւ
փրկարար
նեբկտներին
: Նրա չբշագիծն
էին աբել
-
ճէգեբու
, մթնոլորտ՝
Հանրային
-
Հալա–
մտաՀայութեան
ղէթէն
պայթած
շարդե
-
քական
կեանքի
, յառաիսպաՀ՝
ազգա յէն–
րէ
Տ
տեղաՀանութեան
սա րսռաղդեց
է կ է -
քաղաքական
ուչազիբ
ել արթուն
դոբ -
րոդութիւննե
ր ր ։ Ջաբդարտր
^րէչ^երէ
ա–
ծունէաթեան
, Հովանի՝
ւլրական
եւ մր -
բարքն
ու դէմքերր
; Մաալորակտն
դասէ
չակութա
յին
աբմէքներու
:
աքսորանքն
ու բեա^շում րէ Ասլա
թ՛ուր
-
Ե
Լ
վերջապէս
, Հա՜
յրր
:
Քէ"յ Լաէս9ախէչ
պարտութէւնր
, որէն
յա~
Առանձէն
ու այլապէս
խուզարկելէ
էռլ^
^"ՐԴ^Յ
ԿէլէԿԷ"՚յէ
դբաւումր
ֆրանսէա
-
թէւն
մրն է
հ ա յ ր ո ւ թի ւ ն ր .
Մէստքեանէ
կան բանակի
ու Հայ
Լէդէոնա/լաննեբի
մէի։
Արմէքներ
փնտռելու,
անոնց Համաբ
կողմից
. . . Վերջապէս
Հայ պետականոլ
-
ենթաՀոդ,
լոյս ու
արեւ
ապաՀովելոլ
թեան փաստական
իրականութիւնր
յան–
ստղատնքբ
% Գուրդուբալու
, առտ^ոբդե
- ձին Երեւանի Հանրտպեաական
քլառավա
-
լու,
թելադրելու
, իսանգավառե
լու եւ թր–
լ՛ութեան
, որէ ուսեր
էն կր ծանրանա յ էբ–
բա խուս
ելո
լ
կա րօաանքր
, որ էր արիւնէն
րեւ իրաւատէ
ր
ի րա գո րծ ե լո
լ
Աբեւմ տեան
մաս կբ կազմէր
: Եւ որ , երրեմն
,
ա–
եւ Արեւե լեան Հայաստանետն
Հոզեբի
մ ի–
լա՜
ւլ ,
սուգի
նստաւ
իրեն։
իր մեծա
-
ութէււնբ
, մէկ ամբողջութեան
մէ^
...
դոյն
ցաւերէն
մէկր
եղաւ
պղաիկ
տեսնել
Եբշանիկ
ուէսատւորր
եղայ
Համրոլ
-
ոմանք
անոնցմէ
, որոնց
մեծութեան
կամ
րելու
Հայբենի
Հողր եւ նրա
սրբազան
մեծնալու
աոաքինոլթեան
Հաւատացեր
ԴՐ՚*շբ
՚էեՀանիստ
Մ ՚ ս ս է ՚ ՚ ՚ ն ե բ ո լ
շուքէ
ՄԻՆԱԱ
ԹԷՕԼԷՕԼԵԱՆ
"՛ակ , Մայր Արաքսի
ափեբին
. . . Աօաա
-
(Շա ր -ը կարդալ Զ– է յ )
ւորապէս
այս խօսքերով
նա փակեց
էր
