2
        
        
          Յ Ա Ռ Ա Ջ
        
        
          Ս Ի Ա Ս՝ Ս. լ Թ0
        
        
          (ԾՆււԴԵԱՆ ՏՕԱՄԵԱԿԻ՚Ս Ա ՌԹԻԻ)
        
        
          աչւգ դարի
        
        
          ՛Լերդին
        
        
          տւսսնսւմԼէս1լում
        
        
          ա–
        
        
          րեւմ աաՀ
        
        
          ա
        
        
          յ
        
        
          էլ րա կանո ւթ ե սւն
        
        
          աադարկղւ,
        
        
          ի^ալ
        
        
          մի նոր դրական
        
        
          սերունդ
        
        
          ( . /)ր~
        
        
          րերեան
        
        
          ,
        
        
          0՝
        
        
          • Ս՚եծարենց
        
        
          , V՛ •
        
        
          ՚Լարուման
        
        
          ,
        
        
          /ի. Աեւակ։
        
        
          Վ. թէքէեան),
        
        
          որի մէչ
        
        
          իր
        
        
          առանձնակի
        
        
          աեւյն
        
        
          ունի Ա ի աման
        
        
          թօն :
        
        
          Սիամանթօն
        
        
          ԼԱտոմ Եարճանեան)
        
        
          ծ
        
        
          րն~
        
        
          ուե լ է Արեւմ տա֊,ա յաստանում
        
        
          ՝ Ակն
        
        
          քա
        
        
          ւլա քում
        
        
          , 1 8
        
        
          |Տ
        
        
          թուականին
        
        
          :
        
        
          ՚Լթաթնական
        
        
          կր թ ո ւթ ի ւնն սաանա
        
        
          լուի աեւլի
        
        
          ՚Հյերսիսեան
        
        
          դոլրոէյում
        
        
          ,
        
        
          1 8 9 2
        
        
          թուականէւն
        
        
          Ննոէլների
        
        
          Հետ տ ե ղա փ ո խ ւո ւմ է Պոլիս 1ւ յաճա
        
        
          խում
        
        
          յայտնի
        
        
          մանկաւէարմ
        
        
          ու
        
        
          Հասարակական
        
        
          ՚ ք Բ ^ / ՚ լ ^ ՚ Պէրսլէրեանի
        
        
          ւիա րմ ա ր ան ր
        
        
          ԱյնուՀետեւ
        
        
          , սկսած
        
        
          1 8 9 0
        
        
          թուականիղ
        
        
          ,
        
        
          նրան տեսնում
        
        
          ենք քյւրոպայում
        
        
          , ուր մ ր–
        
        
          նում է մինչեւ
        
        
          1 9 0 8
        
        
          թուականր
        
        
          : Այս
        
        
          աա—
        
        
          րիներին
        
        
          , սկղրում
        
        
          լինելով
        
        
          ժրնեւի
        
        
          ւլոլէ֊
        
        
          ճի , ասլա Փարիղի
        
        
          Աորսլոնի
        
        
          Համալսա
        
        
          -
        
        
          րանի
        
        
          ուսանող,
        
        
          Աիամանթօն
        
        
          ուսումնա
        
        
          —
        
        
          սիրում
        
        
          կ Հասարակական
        
        
          ղիտ
        
        
          ութ իւննե
        
        
          լ։ ,
        
        
          ւլ ր ա կան ո ւթ ի լն , Հաւա
        
        
          քո ւմ՛ է ղիտե
        
        
          լիքնե–
        
        
          րի Հարուստ
        
        
          սլա չա ր :
        
        
          1 9 0 2
        
        
          թուականին
        
        
          լո յս է տեսնում
        
        
          նրա
        
        
          բանաստեղծութիւն–
        
        
          նե րի առածին
        
        
          մ ո ղո ւէած ո ւն՝
        
        
          «Գիլղաղնօ
        
        
          -
        
        
          բէն»
        
        
          խորաղրով։
        
        
          Հետաղայում
        
        
          , Ամերի
        
        
          -
        
        
          կա յում՛ ել կաէկասում
        
        
          ապաղրւում
        
        
          են
        
        
          բանաստեղծի
        
        
          առանձին
        
        
          ղործերբ,
        
        
          որոնք
        
        
          ղբուատանքուի
        
        
          են բնդունւում
        
        
          ղրաքննա
        
        
          ~՜
        
        
          ղատութեան
        
        
          կուլմ իղ :
        
        
          1915
        
        
          թուականի
        
        
          Ա՚ղրիլի ՝2–1ին , Հայկա
        
        
          -
        
        
          կան արիէ-նռա կոտո րած
        
        
          ի օրերին
        
        
          , բանաս–
        
        
          ւոեղծր
        
        
          պոլսաՀայ
        
        
          չատ
        
        
          մ տաւո բա կաննե
        
        
          րի
        
        
          Հեա ձերբակալւում
        
        
          է եւ թուրք
        
        
          ղաղաղած
        
        
          մ ա բղասսլաննե
        
        
          րի
        
        
          կողմ ից
        
        
          մ ո րթաղե
        
        
          րծ
        
        
          աբւում
        
        
          Ա^ատոլիայի
        
        
          խորքերռւմ
        
        
          :
        
        
          (1 րղեէլբուե
        
        
          լով
        
        
          ղա րաս կղբին
        
        
          արդէն
        
        
          Հաստատուած
        
        
          նէօ - ռոմանտիղմին
        
        
          , Աիա
        
        
          մանթօն
        
        
          իր յախուռն
        
        
          ու Հղօբ
        
        
          պոէղիայով
        
        
          սլատկե
        
        
          բեղ
        
        
          արեւմ տաՀա յութե ան
        
        
          ծանբ
        
        
          ւիիճակր բռնակալական
        
        
          Թուրքիա
        
        
          յում %
        
        
          Նա չերղեղ
        
        
          տեսանուէր
        
        
          ու սնոտի
        
        
          սէրբ»
        
        
          ել
        
        
          ոչ է լ «ասաուածնե
        
        
          բու
        
        
          ել քուր
        
        
          մե րու
        
        
          օր —
        
        
          րան
        
        
          Արեւելքր»
        
        
          իր կախարդանքով,
        
        
          այլ
        
        
          Հայ
        
        
          մ ողովրդի
        
        
          տառասլանքր
        
        
          , նրա յոյ -
        
        
          ղերն ու յոյսերր
        
        
          , նրա անՀաւասար
        
        
          , բ " ՛ յ ղ
        
        
          անօրինակ
        
        
          մ աքառումն
        
        
          լ^ղղէմ
        
        
          «(/ եռե լա–
        
        
          տիսլ
        
        
          մ արղա սպանի» ՝
        
        
          ս ուլթան
        
        
          Ասլտիւլ
        
        
          Համիտի
        
        
          ոդեսսլան
        
        
          եաթաղանի
        
        
          :
        
        
          ինչի՜ մէշ էր տեսնում
        
        
          Աիամանթօն
        
        
          մեր
        
        
          մողովրդի
        
        
          մի Հատուածի
        
        
          փրկութիւնր
        
        
          :
        
        
          ՛Լա, ի Հարկէ,
        
        
          Հեռու
        
        
          էբ սողիալական
        
        
          յե–
        
        
          ղաչրշման
        
        
          ռեւոլոլցիոն
        
        
          ուղղու
        
        
          միակ
        
        
          ու
        
        
          ճիչղ
        
        
          , ղադափարից
        
        
          , բայց
        
        
          նբա
        
        
          Համար
        
        
          սլարղ էր մի բան,
        
        
          որ
        
        
          բռնակալութիւնը
        
        
          կարող
        
        
          է տապալոլել,
        
        
          երբ Հայրր,
        
        
          ղաւա՛
        
        
          կր,
        
        
          եղբայրը,
        
        
          ընկերր
        
        
          ոտքի
        
        
          կանդնեն
        
        
          եւ
        
        
          սարակական
        
        
          րովանղակութեամբ
        
        
          օմտելով
        
        
          իբ ամբողշ^ պոէղիան
        
        
          , բանաստեղծը
        
        
          խբա–
        
        
          իսուսում
        
        
          է ր
        
        
          մ արդկանց
        
        
          ղառնա
        
        
          լ ղ իլցաղ
        
        
          -
        
        
          ներ
        
        
          («Գիլցաւ^օրկն»)
        
        
          , սլաակերոլմ
        
        
          էր
        
        
          արիւնալի
        
        
          ու ցնցող
        
        
          ղրուաւլնեբ
        
        
          («կարմիր
        
        
          լուրեր
        
        
          բարեկամէս»
        
        
          եւ , ի Հաաոլցումն
        
        
          ,
        
        
          մարաական
        
        
          կոչ էր նետում
        
        
          մողուէրդին
        
        
          ( «Հա
        
        
          յոբղ
        
        
          ինե ր» ) , ւէա ռում
        
        
          յո յսի
        
        
          ^էսՀե
        
        
          րը
        
        
          (« Հոդեւարքի
        
        
          եւ յ ո յ ս ի շաՀերր»)
        
        
          , դու -
        
        
          չակելռվ
        
        
          մօտալուտ
        
        
          յաւլթանակր
        
        
          («Ջո՚՚րկ
        
        
          կովկաս»
        
        
          , «Ասսլետին
        
        
          երդր» , «էս երդե
        
        
          -
        
        
          լով
        
        
          կ՝ոււլեմ
        
        
          մեռնիլ»)
        
        
          %
        
        
          Ա իամ անթօն
        
        
          ՝»ա
        
        
          յբենասէ
        
        
          ր
        
        
          բանաստեղծ
        
        
          է։ Ջկայ
        
        
          նրա էամար
        
        
          աւելի
        
        
          վեՀ ու
        
        
          աղնէււ
        
        
          բան,
        
        
          քան
        
        
          Հալրենիքբ։
        
        
          Շ ղթա
        
        
          յուած
        
        
          ,
        
        
          աառասլանքի
        
        
          եւ արեան
        
        
          ծովոլմ
        
        
          բնկած
        
        
          էա լբենիքր
        
        
          դառն
        
        
          արցունք
        
        
          է քամ
        
        
          ում
        
        
          նրա
        
        
          "՛չքե
        
        
          րից : Հ՛" քրենիքի
        
        
          աղատադրութեան
        
        
          ՚լաղավւարր
        
        
          նրա էսսէերի
        
        
          միակ
        
        
          աղբէււրն
        
        
          է : յ՛ր անձի
        
        
          ե րշանկութիւնբ
        
        
          եւ խնղոլ
        
        
          -
        
        
          թիւնր
        
        
          , տ խ ր ո ւթ ի ւնն ու թախիծ
        
        
          բ , յո
        
        
          յղե–
        
        
          Բրն
        
        
          ու լոյսերր
        
        
          նա տեսնում
        
        
          է ղէսլէւ
        
        
          կռիւ
        
        
          եւ աւլատութէււն
        
        
          բ1
        
        
          ։թացուլ
        
        
          մ
        
        
          ոէլովրւլական
        
        
          ե րկաթէ
        
        
          ղանղոլածնե
        
        
          րի
        
        
          մ է^ :
        
        
          Աիամանթօն
        
        
          Հայ մողովուբդին
        
        
          Հայրե
        
        
          -
        
        
          նիքում
        
        
          Հաւաքելու
        
        
          , չէները
        
        
          շերմ ացնե լու
        
        
          ,
        
        
          արտերն
        
        
          աղատօբէն
        
        
          Հնձելու
        
        
          եւ
        
        
          «ոսկեայ
        
        
          ցորեանի
        
        
          շե՚լշեր»
        
        
          ստանալու
        
        
          մեծ շատա–
        
        
          ՛էով է • «Հայրենի
        
        
          Հ բաւէ բ» բանաստեղ
        
        
          -
        
        
          ծոլթիւնների
        
        
          չարքում
        
        
          նա
        
        
          աենչում
        
        
          է
        
        
          տեսնե
        
        
          լ թափառական
        
        
          եւ օտար ե
        
        
          բկինքնե–
        
        
          բի տակ
        
        
          դեղե
        
        
          բող
        
        
          սլանղուխտ
        
        
          Հա յե րի ՛Լե–՜
        
        
          րաղարձը
        
        
          Հայրենիք
        
        
          :
        
        
          Հա յ ր ենա բա ղձո
        
        
          ւթ ի ւն ր
        
        
          բանա
        
        
          ս ա ե ղծ
        
        
          ի
        
        
          նե բա չիսա րՀ ի վեՀաղո
        
        
          յն
        
        
          ղղացմ
        
        
          ուն քնե
        
        
          -
        
        
          բից
        
        
          մէ1լն
        
        
          է , շե բմ ացած
        
        
          նբա
        
        
          ք ՚ յ ն
        
        
          ու
        
        
          պայծառ
        
        
          Հողու
        
        
          Հալոցքում
        
        
          (« Աօբ
        
        
          մր ե–
        
        
          բաղը» , «Հարսին
        
        
          երազը»,
        
        
          Հ
        
        
          <Իղբայրն
        
        
          իր
        
        
          եղբօրը»
        
        
          , «Հայրր
        
        
          Հոդեւաբք»
        
        
          , եւն.) :
        
        
          Աիամանթօն
        
        
          իր պոէղիայով
        
        
          չի յիչե
        
        
          -
        
        
          ցնում
        
        
          ոչ ոքի : Ամանք կաբծում
        
        
          են թէ նա
        
        
          ամ բողշովին
        
        
          սերում
        
        
          է Նարեկացուց
        
        
          :
        
        
          ճիչդ
        
        
          է , կան
        
        
          չփմ ան կէտե ր ա յս ե բ կո ւս ի
        
        
          միշեւ,
        
        
          բայց
        
        
          բստ
        
        
          էութեան
        
        
          տարբեր
        
        
          են
        
        
          նրանք
        
        
          էւրենց երկեբի
        
        
          մոտիւնեբով
        
        
          ու սլո—
        
        
          էղիայի
        
        
          Հասարակական
        
        
          բովանղակոլ
        
        
          —
        
        
          թեամբ։
        
        
          ԸնգՀակառակն
        
        
          , աղդուելով
        
        
          մեր
        
        
          Հնաղո
        
        
          յն
        
        
          մ ո ղո վր դա կան -
        
        
          ղուսան՚սկան
        
        
          բանասաեւլծութիւեից
        
        
          , յատկապէս
        
        
          չե/րա -
        
        
          կանների,
        
        
          ղէն նետելով
        
        
          վե րշիննե
        
        
          ր ի ս՛՞ կրօ
        
        
          նա - մ՚իստիքլական
        
        
          բուէանղա
        
        
          կո ւթ իւն բ ,
        
        
          Աիամանթօն
        
        
          մ՛եծ վա բպետոլթե
        
        
          ամ բ
        
        
          Օդ -
        
        
          տադոբծել
        
        
          է նրանց տաղաչափական
        
        
          ձե -
        
        
          ւերն ու կանոնները՝
        
        
          Հանղէս
        
        
          րե րե լուէ ան—
        
        
          մ րցելի
        
        
          ինքնատիպոլթիլն
        
        
          :
        
        
          Աիամանթօն
        
        
          իր ղրական
        
        
          առաշին
        
        
          Լ՚՚՚Կ
        
        
          ՛է որձեր ում րնթե բցողի
        
        
          Համար
        
        
          բաց
        
        
          արեց
        
        
          բանաստեղծական
        
        
          Համ
        
        
          եմ՛ ատոլթիլենե
        
        
          րի
        
        
          ու փոիսա բե բութ իւննե րի մ՛ի
        
        
          աչխաբՀ
        
        
          ,
        
        
          "րր
        
        
          մինչ այդ չկաբ մեր կլասիկ
        
        
          պոէիա
        
        
          —
        
        
          յում : Տախուռն
        
        
          տողն
        
        
          օժտելով
        
        
          թարմ
        
        
          ու
        
        
          չլացուցիչ
        
        
          պատկերներով,
        
        
          նա տէւպակա —
        
        
          ԱՆԳԼԻՈՅ Կ,ԱՐՏ11ՊԷՏԻՆ ԱՒՍՏՐՍԼԻՍ ԵՒ ՆՈՐ ՋԵԼԱՆՏ1ձ
        
        
          բաղուկների
        
        
          ամբողշ թափով
        
        
          իրենց
        
        
          եբ -
        
        
          նացնոլմ
        
        
          է տուեալ
        
        
          Հողեկան
        
        
          մ՚ոմենտր
        
        
          կաթներր
        
        
          ղէնքերր
        
        
          , փոթորկեն
        
        
          թչնա
        
        
          -
        
        
          մ ու
        
        
          , բռնակալութեան
        
        
          վրա
        
        
          յ : Նմ ան Հա -
        
        
          կամ
        
        
          դբոլաղբ՝
        
        
          նեբդնելով
        
        
          անսանձ
        
        
          աա—
        
        
          բերք
        
        
          յոյղի
        
        
          ու խոՀի սրտադբալ
        
        
          շերմոլ
        
        
          -
        
        
          ԿԱՏԱՐԱԾ ՃԱլյՐՈՐԴՈՒ^ԵԱ՚ն
        
        
          ՆՊԱՍՏԱՒՈՐ
        
        
          ԱՐԴՒՒՆՔ՚նԵՐԸ
        
        
          Պ • Հրանտ Թււլ՚ւս՚եան
        
        
          •ք՝ոնսլսդ\ւ
        
        
          ւէէջ
        
        
          երկրորդ յօ դ ոնա ծ ո վ լքը կը շարունակէ իր
        
        
          ի ո րհր դ ա ծ ո ւթի ւ նն ե րը Անգլիոյ վարչա -
        
        
          պետ
        
        
          ԱաքԱիլրնի
        
        
          •Բըմընուէլթի
        
        
          անդամ
        
        
          պե տ ութե անց մէջ կատարուած
        
        
          վերջիՕ
        
        
          մեծ նսսքրորդութեան մաւփն : Ըսելէ ետք
        
        
          թ է ո՜րքան վտիտ եղան անոր ձեոք բ ե 
        
        
          րած արդիւնքները ոչ անգլեւսաքսոն եր ֊
        
        
          կիրներու մէ ջ . ((անոնք արդիւնաբեր
        
        
          կը
        
        
          գ տնէ Աւստրալիոյ ե ւ
        
        
          ՚լ,որ Զելանտ այի
        
        
          մէջ , ինչպէււ որ նա|սւստեսած էր իր նա -
        
        
          իարդ յօ դ ո ւ ա ծ ին մէջ
        
        
          (Աաոաշ,
        
        
          19 Փե
        
        
          ֊
        
        
          տ րո ւ ա ր) :
        
        
          Անչուչա,
        
        
          կր ղրէ յօղուածաղիրր
        
        
          , որ
        
        
          եւ է դրաւոբ
        
        
          Համաձայնութիւն
        
        
          չկնքուե
        
        
          -
        
        
          ցաւ,
        
        
          բացի
        
        
          Ընկեբային
        
        
          ԱպաՀովութեան
        
        
          վերարե բեա
        
        
          լ
        
        
          Համ աձա
        
        
          յ)։ ութենէ
        
        
          մր :
        
        
          Լ^այղ, չատ
        
        
          մբ թ է։ւր իմ աց ութ
        
        
          իւն՚հե
        
        
          ր
        
        
          փա—
        
        
          րատեցան
        
        
          : Ա ասնաւո րե լուէ մեր էսօսքբ
        
        
          Ա–
        
        
          լստրալիո
        
        
          ք վերաբերեալ
        
        
          խնղէւ րն ե ր ո լն ,
        
        
          ասոնց
        
        
          կաբղին
        
        
          քոոեպէս
        
        
          մ Լ 1լնա
        
        
          րանուած
        
        
          կամ
        
        
          Հասկցուած
        
        
          էսնդիրները
        
        
          կր
        
        
          ղառնան
        
        
          Աիացեալ
        
        
          ՆաՀանղնեբու
        
        
          Հետ
        
        
          յարարերոլ–
        
        
          թեամ
        
        
          բ : Այ" առում ով , նրա ստեղծաղ
        
        
          որ–
        
        
          ծութեան
        
        
          բարձրադո
        
        
          յն կէաերն
        
        
          են «Ափ մը
        
        
          մոիսիբ , Հայրենի
        
        
          տուն», «Ասպետին
        
        
          եբ -
        
        
          ՚լր^ , «Զա՛ րկ կովկաս»ր
        
        
          եւ
        
        
          մ
        
        
          անաւանղ
        
        
          « Աուրբ Աեսբռպ»
        
        
          լէւրիկական
        
        
          պոէմր
        
        
          ,
        
        
          որ մեր պոէղիա
        
        
          յի
        
        
          ղլուխ
        
        
          -
        
        
          ղո րծո ցնե
        
        
          րից
        
        
          մէկն
        
        
          է :
        
        
          Ա իամ անթո
        
        
          յի
        
        
          Հղօբ տաւլանղն
        
        
          ունէր
        
        
          թե—
        
        
          րութիւններ,
        
        
          որոնց
        
        
          մասին
        
        
          էի
        
        
          կարելի
        
        
          չէսօսել։
        
        
          Գրանք պայմանալորուած
        
        
          էին
        
        
          մամ անա կով : ԱչխարՀա
        
        
          յեա
        
        
          ցքի
        
        
          ռոմ ան
        
        
          -
        
        
          տիկական
        
        
          կողմր. Հասարակական
        
        
          յարա
        
        
          -
        
        
          բե ր ութ իւննե բ ի (^թացքր
        
        
          քսաակ
        
        
          չտեսնե—
        
        
          լու
        
        
          Հանէլամանքը
        
        
          բանաստեւլծին
        
        
          եր —
        
        
          բեմն
        
        
          նետում
        
        
          էին
        
        
          աղղա յնա կանո ւթ եան
        
        
          մէշ,
        
        
          նեղացնում
        
        
          նրա
        
        
          յոլղաչխարՀի
        
        
          սաՀ —
        
        
          մ աննե ր ր :
        
        
          Աակայ՛ն
        
        
          այս մոմենտբ
        
        
          չի իշեցնում
        
        
          նը—
        
        
          րա
        
        
          սլոէղիայի
        
        
          մարտա/լան
        
        
          չոլնչր։
        
        
          Ա իա —
        
        
          մանթոյի
        
        
          բանաստե
        
        
          ղծ ո ւթ իւննե
        
        
          ր ր ոդեւո
        
        
          -
        
        
          րել
        
        
          եւ մարտի
        
        
          են մղել
        
        
          սերոլնղների
        
        
          , ո—
        
        
          րոնք
        
        
          յանուն
        
        
          Հայրենիքի
        
        
          աղատաղբոլ
        
        
          —
        
        
          թեան
        
        
          մաքառել
        
        
          են ասիական
        
        
          բաբբարոս
        
        
          բռնա կա լութեան
        
        
          դէմ՛ , չկորցնե
        
        
          լով
        
        
          ողու
        
        
          արիութիւնը
        
        
          եբաղել
        
        
          են պայծառ
        
        
          արչա —
        
        
          լո յոբ
        
        
          որ պիտի
        
        
          րացուէր
        
        
          Հանուր
        
        
          Հա յրե
        
        
          -
        
        
          նիքի
        
        
          ւէրայ : Նրա
        
        
          պոէղիան
        
        
          բառիս
        
        
          լայն
        
        
          առում՜ով
        
        
          նորոլթիլն
        
        
          էր մեր դրական
        
        
          ան
        
        
          ղա ստանում
        
        
          արմանի
        
        
          խոբՀ
        
        
          րղա
        
        
          յին
        
        
          մ ո -
        
        
          գովրդի
        
        
          ուչադրութեանր
        
        
          ,
        
        
          քննադատական
        
        
          իւր ացմ անր ել ան կողմնա կալ
        
        
          դնաՀ աա
        
        
          -
        
        
          մ անր :
        
        
          ԱԼ)%ՈՄՈՆ
        
        
          ՏԱՐՈՆՑԻ
        
        
          («Սով– Հայա ս տ ան» )
        
        
          թեանց
        
        
          ,
        
        
          աղղային
        
        
          պա չտպանութ
        
        
          եան
        
        
          ^
        
        
          կարդ
        
        
          մր տնաեսական
        
        
          էարղերոլ
        
        
          ել աբ
        
        
          -
        
        
          տաքին
        
        
          յարա
        
        
          բեր
        
        
          ութ էււննե րու.
        
        
          չուլ՚շբ
        
        
          Աւսւորալէւսյ
        
        
          ՛ք է շ մտաէ ող ու թիլն
        
        
          կը
        
        
          աիրէ քիչ ՛կ՛
        
        
          Ա իացեալ
        
        
          ՆաՀանղնեբու
        
        
          « տնտե սական
        
        
          կա յսե րապա չաութեան
        
        
          1^
        
        
          մասին
        
        
          : Այս երկիրր
        
        
          Ան՚լլէ՚ս՚յէն
        
        
          աւելի
        
        
          լալ
        
        
          բմ րռն ած
        
        
          է Աւստր տ լէւ ոյ տ
        
        
          նաեսա1րսն
        
        
          կարիքներր
        
        
          եւ
        
        
          Հ ետղՀետէ
        
        
          կ՝աւելղնէ
        
        
          իբ
        
        
          ղրամ ա էլ լս լ էււն ե ր ր ե րկր
        
        
          էէն ճարաարա
        
        
          բ —
        
        
          ուեստին
        
        
          մէշ. էէեր շին
        
        
          սլատե րաւլմ էն ի
        
        
          վեբ
        
        
          ասոնք
        
        
          ւլրեթէ կրկնապատկուած
        
        
          են ;
        
        
          Իրաց ա քս վիճակր
        
        
          մտւսէ էէւլ ութիւն
        
        
          չի
        
        
          ւղատճառԼբ
        
        
          Ա՛սէքմիլրնէէ
        
        
          : ԸնղէԱէկառակն
        
        
          ^
        
        
          Հրճուանք
        
        
          կուտայ
        
        
          էւրեն : Իր կաբծէւքաէ
        
        
          ,
        
        
          Ամեբէւկաքէէ
        
        
          օմ անդա կութ իւնր օտար
        
        
          եր —
        
        
          կիբնեբէէւ,որ
        
        
          մէււլււէէուրւլն
        
        
          էէւլ րլլւսլ
        
        
          սւնկէ
        
        
          օղ տէւլոէլր , կր նւղաստէ
        
        
          ամ է նուն րարօ —
        
        
          րութեէսն
        
        
          :
        
        
          Տս՚րակէւյս
        
        
          չկա
        
        
          լ որ ամ ե րէւ կեան
        
        
          մ րր
        
        
          -
        
        
          ցակցութ
        
        
          իլ
        
        
          նբ Բ բմ ընուէ
        
        
          լթի
        
        
          երկիրնե
        
        
          բուն
        
        
          մէշ
        
        
          Հետւլէետէ
        
        
          աւելի
        
        
          ակներեւ
        
        
          կր դառ
        
        
          —
        
        
          նայ։
        
        
          Ունայն
        
        
          է անոբ
        
        
          կարեւ
        
        
          էւբոլթիւնր
        
        
          անտեսել
        
        
          ,
        
        
          ք
        
        
          ՛ա լց չէււտ Հեոոէ^ւերր
        
        
          երթալ
        
        
          կ՝ րլլա
        
        
          յ ատկէ
        
        
          Հ ետե
        
        
          լցնե
        
        
          լ
        
        
          «ւոնւոե սական
        
        
          կա լսերապաչտութիւն
        
        
          » :
        
        
          ք^ա լէոնի է թէ Աէ
        
        
          -Ա
        
        
          տրէէւլիո
        
        
          ք
        
        
          ՚վսւրիչնեբր
        
        
          ո^րքւսն
        
        
          մէոաէուլ
        
        
          են Հարաւ
        
        
          —
        
        
          Արեւելեան
        
        
          Ասիոյ
        
        
          մէշ աիբոզ անՀանղաբտութէ՚ւննե
        
        
          —
        
        
          բուն,
        
        
          ինչսլէս
        
        
          նաեւ
        
        
          Հւսմւսլնաւէաբ
        
        
          թա —
        
        
          ձանցումէւ՚էւ
        
        
          ոլաւոճառով
        
        
          , որ անոնղ Հեաե
        
        
          —
        
        
          ւանքն
        
        
          է , եւ որ կր սպառնա
        
        
          լ Ալսարա
        
        
          —
        
        
          լիո
        
        
          ք ւո՚ղւսՀսվ ութեան
        
        
          : Ա լս ե րկ էւրր
        
        
          կր
        
        
          փափաքի
        
        
          որ Ալրուզա
        
        
          աւելի
        
        
          լալ բմբռնէ
        
        
          |
        
        
          թէ Ատլանտեան
        
        
          Աւխաի
        
        
          եւ Ասէւ՚ւլ
        
        
          Հարաւ
        
        
          \
        
        
          Արեւե լեան
        
        
          եր կէւ բնե
        
        
          րու
        
        
          Աւխտէւն
        
        
          մ իշեւ •
        
        
          անՀբաԺեչա
        
        
          է աւելի
        
        
          սեւլմ կաոլեր
        
        
          Հաս — )
        
        
          տատե
        
        
          լ • • •
        
        
          |
        
        
          Պարգելէ ետք թ է ի՜նչպէս
        
        
          ՄաքմիլըԹ •
        
        
          յա ջ ողե ց ա ւ իր իւօսակիցները լուսաբա -
        
        
          նել եւ ապահովցնել գանոնք այս
        
        
          բ ո լ ո ր
        
        
          մտահոգ ութ իւն ներուն մասին . եւ մաս -
        
        
          նաւորաբար այն գինուորական ո ւժ ե ր ո ւն
        
        
          մասին գորս Անգլիւս տրամադրած է ^1ա -
        
        
          րաւ - Արեւելեան Ասիոյ պաշտ պանութիւ–
        
        
          նր ամրացնելու հա՛մար, Պ՛ Թորոսեան կը
        
        
          յան գ ի հետեւեալ եգրակացութհան
        
        
          աքմիլբնի
        
        
          ճամ բո բդո
        
        
          ւթ իւն ր րնւլՀա —
        
        
          նուբ կերպով
        
        
          արդիւնաւոր
        
        
          եղաւ–.. Ան է՛ր
        
        
          նպատակին
        
        
          Հասաւ
        
        
          եւ յաշողեցալ
        
        
          վւարա —
        
        
          աել ալն
        
        
          մ ե ւլաղ րանքնե
        
        
          ր ը՝
        
        
          ղորս
        
        
          ՛ք՝
        
        
          րմ րն —
        
        
          ոլէլթի
        
        
          երկիրներբ
        
        
          1լ ռւղւլէին
        
        
          ցարդ
        
        
          Ան՚է–
        
        
          լ ի " յ ՝ էբ անտաբբեբութեանր
        
        
          կամ
        
        
          անՀո—
        
        
          ղութեանր
        
        
          վե րաբերմ ամ բ
        
        
          Հանդէ պ
        
        
          ա
        
        
          յ "
        
        
          եբկէրներուն
        
        
          :
        
        
          Ն։ենք , սակայն
        
        
          , որ Վարչապետր
        
        
          քէէ
        
        
          մր չատ
        
        
          լաւատես
        
        
          եւլած
        
        
          է երբ կբ յ ա յ —
        
        
          աաբարէ
        
        
          թէ ՛Բրմրնուէլթր
        
        
          կոչուած
        
        
          է
        
        
          կենսական
        
        
          ղեր խաղալու
        
        
          այն
        
        
          բարոյական
        
        
          մեծ
        
        
          ՛թարցէն
        
        
          մէշ՝
        
        
          որ աչխարՀր
        
        
          երկուքէ
        
        
          կր րամնէ
        
        
          . սլաքքաբ բռնապետութեան
        
        
          եւ
        
        
          աղաաութեան
        
        
          մէշեւ :
        
        
          Լաւատեսութիւն
        
        
          ցո յց տուած
        
        
          կ՝ Րէէա յ նաեւ , երբ կ՝ րսէ
        
        
          թէ
        
        
          ՕՏԱՐ ԷՋԵՐ
        
        
          Մօրեղբայրս՝
        
        
          որ
        
        
          արղէն
        
        
          չափազանց
        
        
          ղայբացած
        
        
          էր սեւամորթէն
        
        
          էբ
        
        
          ղործէն
        
        
          Հանդէպ
        
        
          անփոլթոլթենէն
        
        
          , երբ
        
        
          տեսաւ
        
        
          փճացած
        
        
          տունկը
        
        
          , բարկոլթենէն
        
        
          էնքզին
        
        
          -
        
        
          քբ
        
        
          բոլորովին
        
        
          կոբսնցոլցած
        
        
          , խլեց
        
        
          այն
        
        
          կաց
        
        
          ինր
        
        
          որ սեւամ որթը
        
        
          էբ
        
        
          մ րափէ
        
        
          պա
        
        
          -
        
        
          Հոլն
        
        
          ղետին
        
        
          էր դրած
        
        
          , եւ
        
        
          յարձակեցաւ
        
        
          խեղճին
        
        
          վրայ
        
        
          ու բազուկր
        
        
          բարձրացուցած
        
        
          ուղեց
        
        
          կացինը
        
        
          ի^եցնել
        
        
          դժբախա
        
        
          սարոէ. -
        
        
          կին
        
        
          զլխուն
        
        
          Բաղուկր առկախ
        
        
          մնաց
        
        
          օդէն
        
        
          մէշւՀար–
        
        
          ուածր
        
        
          չխշալ
        
        
          • . •
        
        
          Այս
        
        
          վա
        
        
          յ րկե անր երբեք պէտէ
        
        
          չկրնամ
        
        
          մ ոոնալ
        
        
          Ուժեղ
        
        
          ձեոք
        
        
          մր բռնած
        
        
          էբ
        
        
          մօրեղբօրս
        
        
          բաղուկր։
        
        
          Ցաղթանդամ
        
        
          սեւամորթ
        
        
          մը ,
        
        
          ֆրանսերէնով
        
        
          պոռաց .
        
        
          - Ապաննէ՛
        
        
          զփս , որովՀետեւ
        
        
          թերեւս
        
        
          վիրաւորանք
        
        
          մր Հասցոլցէ
        
        
          քեղէ , սակա
        
        
          յն
        
        
          յարդէ
        
        
          կեանքը
        
        
          էմ եղբօրս
        
        
          , որ քու
        
        
          աուն–
        
        
          կիդ մէա
        
        
          յն վնաս
        
        
          Հասցուց
        
        
          Այս
        
        
          խօսքե
        
        
          րը , փոխանակ
        
        
          ամօթնէ
        
        
          չիկ -
        
        
          նեցնելոլ
        
        
          մօրձզբայրս
        
        
          ,
        
        
          րազմապաակեցին
        
        
          անոր
        
        
          ղայրոյթր
        
        
          : Ջեմ կրնար
        
        
          ձեղի
        
        
          րսել
        
        
          հիմա թէ ինչ ըրած
        
        
          կրնար
        
        
          քչչալ
        
        
          այգ
        
        
          վայրկեանին
        
        
          եթէ
        
        
          ես անմիշապէս
        
        
          կացինր
        
        
          Լս լելով նետած
        
        
          չրէէա
        
        
          յի
        
        
          Հ եռուն տարած
        
        
          -
        
        
          ոլող
        
        
          մաբղաղետնին
        
        
          մ
        
        
          էշ%
        
        
          իմ
        
        
          բռլռր
        
        
          աղա չանքնե
        
        
          րս
        
        
          օդռլտ
        
        
          չունե—
        
        
          ցան
        
        
          : Անփոյթ
        
        
          սեւամորթբ
        
        
          պատմ
        
        
          ուեցաւ
        
        
          քանակոծութեամբ
        
        
          , իսկ անոր պաչտպա —
        
        
          նութիւնր
        
        
          ստանձնողը՛
        
        
          նոյնպէս
        
        
          սեւա –՜
        
        
          մ որթ
        
        
          , նետոլեցալ
        
        
          Բալէֆէէ
        
        
          զօրանոցին
        
        
          դետնախորչ
        
        
          նկուղնեբէն
        
        
          մէկուն
        
        
          մէշ
        
        
          յ
        
        
          Այդ
        
        
          սեւամորթբ
        
        
          Փիէրօն
        
        
          էր։
        
        
          Տեսարանր
        
        
          , որուն ականատես
        
        
          էէ ե *-
        
        
          ղած,
        
        
          այնքան
        
        
          գրդռած
        
        
          էբ Հետաքրքրու
        
        
          -
        
        
          թէէնս
        
        
          որ վճռեցէ
        
        
          անպայման
        
        
          տեսնել
        
        
          ^է~
        
        
          էրօն , եւ է Հարկէն
        
        
          օղնել
        
        
          էրեն : Մէշոց մը
        
        
          կը փնառէ
        
        
          ի անոր
        
        
          Հեա կարենալ
        
        
          խօսելու
        
        
          Համար:
        
        
          Թէեւ
        
        
          չատ
        
        
          երիտասարդ
        
        
          էէ , սակայ՛ն
        
        
          է
        
        
          այդ
        
        
          չրշանին
        
        
          ամենաՀարուստ
        
        
          Հռղաաէր
        
        
          -
        
        
          նեբէն
        
        
          մէկուն
        
        
          քեռորդին
        
        
          րլլա լուս
        
        
          Հան -
        
        
          դամանքով,
        
        
          ԱքԼ՚՚-էէ
        
        
          չրշանակէն
        
        
          պաՀա
        
        
          -
        
        
          կախումբէն
        
        
          Հրամանատար
        
        
          կաբղռւած
        
        
          էի՛.
        
        
          Բալէֆէէ
        
        
          զօրանոցին
        
        
          պաՀպանութէլնր
        
        
          յանձնուած
        
        
          էբ ձէաւոր վաչտէ
        
        
          մը,
        
        
          որոնց
        
        
          կբ Հրամայէր
        
        
          սնանկացած
        
        
          նախկին
        
        
          Հոդա—
        
        
          աէրի
        
        
          մր որդին , որուն
        
        
          անսաՀման
        
        
          ծա ~–
        
        
          ռայութէւննեբ
        
        
          մատուցած
        
        
          էէ ես եւ
        
        
          որ
        
        
          ա յժմ
        
        
          բոլորովէն
        
        
          նուէբուած
        
        
          էր ինծի
        
        
          • • •
        
        
          — Եւ կր կոչո՚-էր Թաաէ"
        
        
          . ՚ -
        
        
          Այո
        
        
          , նոյնիքն
        
        
          , սիրելի
        
        
          տեղակալ
        
        
          Անչուչա
        
        
          առանց
        
        
          դժուարութեան
        
        
          կրնաք
        
        
          դաաել
        
        
          թէ
        
        
          ինծի
        
        
          Համար
        
        
          ծանր գործ
        
        
          մր
        
        
          չեղաւ անկէ
        
        
          ձեււք
        
        
          բերել
        
        
          սեւամորթին
        
        
          բանտէն
        
        
          ներս մուաքի
        
        
          արտօնութիւն
        
        
          մը :
        
        
          իբրեւ
        
        
          պաՀակախոլմբի
        
        
          Հրամանատար
        
        
          թէեւ
        
        
          կրնա
        
        
          յի ամ էն աո թէւ
        
        
          ա յցե
        
        
          լե լ ղօ -
        
        
          րանոցը,
        
        
          սակայն
        
        
          մօրեղբօբս
        
        
          մօա
        
        
          կաս
        
        
          -
        
        
          կածէ
        
        
          տեղի չտալու
        
        
          Համար,
        
        
          որոչեցէ
        
        
          սե
        
        
          ւամ
        
        
          որթէն
        
        
          ա յցե լութեան
        
        
          երթալ
        
        
          ա յն
        
        
          ժա–
        
        
          մերուն
        
        
          մէայն
        
        
          , ուր ամէն
        
        
          ոք քունէ
        
        
          մէշ
        
        
          էր
        
        
          .
        
        
          գէչերնեբբ
        
        
          տ
        
        
          Առաշին
        
        
          դէչերր
        
        
          ք
        
        
          Ր՛՛Է՛՛Ր
        
        
          ղէնոլոբներր
        
        
          արգէն
        
        
          քունէ
        
        
          մէշ էէն, բացէ քանէ
        
        
          մր
        
        
          Հատէ , որոնք պաՀակի
        
        
          պաչտօն
        
        
          ունէին
        
        
          Թատէի
        
        
          կռղմէ առաշնոբդուելով
        
        
          , Հա -
        
        
          սայ
        
        
          աբղելաբանին
        
        
          գոլռր։
        
        
          Գուոր բացաւ Թաաէն
        
        
          եւ էնք Հեռացաւ
        
        
          :
        
        
          Նեբս
        
        
          մաայ
        
        
          Աեւամոբթր
        
        
          նսաած
        
        
          էբ , որովՀեաեւ
        
        
          ու
        
        
          րէչ կերպ չէբ կրնար
        
        
          ընել էր յագթ
        
        
          Հա ~
        
        
          սակէն
        
        
          պատճառով
        
        
          Մէնակ
        
        
          չէր։Հսկայ
        
        
          չուն
        
        
          մր կար
        
        
          քովր,
        
        
          որ էմ ներս
        
        
          մ տնե լուս սկսաւ
        
        
          Հռնդէւննե
        
        
          բ
        
        
          արձակելով
        
        
          յառաշանալ
        
        
          ղէպէ
        
        
          էմ կողմս :
        
        
          -
        
        
          քէ՚ասք , պոռաց
        
        
          սեւյսմոբթր
        
        
          Շունը
        
        
          լո^եց եւ Հեզէկ
        
        
          ղնաց
        
        
          Ո ւ
        
        
          պառկե–
        
        
          ցաւ էր տիրոշ
        
        
          ռտքերուն
        
        
          առշեւ
        
        
          ։
        
        
          Համաղղեսաով
        
        
          էի։ Լոյսբ,
        
        
          ոը նեղ
        
        
          բաց~
        
        
          ուածքէ
        
        
          մր ներս կր մանէր, բաւարաբ
        
        
          չէր
        
        
          ամբողշութեամբ
        
        
          լուսաւորելու
        
        
          Համ
        
        
          ար
        
        
          խուցր , այնպէս
        
        
          որ առաշէն
        
        
          առթիլ
        
        
          Փիէ
        
        
          րօն
        
        
          չճանչցաւ
        
        
          զիս ։
        
        
          Պաարասա
        
        
          եմ , ըքւալ Հանգարա
        
        
          ձայ
        
        
          նով մը
        
        
          I
        
        
          Խօսքբ
        
        
          վերշացնելով
        
        
          ,
        
        
          կէսով
        
        
          ոտքի
        
        
          կանդնեցաւ
        
        
          եւ կբէլնեց
        
        
          •
        
        
          -~ Պատրաստ
        
        
          եմ :
        
        
          Իր ազատ
        
        
          ու
        
        
          Համ արձակ
        
        
          չա րժ ումնե
        
        
          ր ը
        
        
          զէս
        
        
          զարմացուցէն։
        
        
          Հարցռւցէ.
        
        
          -
        
        
          կր կարծէ է թէ ձեղ չղթա
        
        
          յած
        
        
          է էն :
        
        
          Գետնէն
        
        
          վրայ տաբածուած
        
        
          երկաթէ
        
        
          կբ–
        
        
          աորներր
        
        
          ոտքռվր
        
        
          Հրեց,
        
        
          ու բսաւ.
        
        
          ՓԼԲ^ՑԷ
        
        
          գանոնք
        
        
          • • •
        
        
          Այս
        
        
          վերշէն
        
        
          խօսքերբ
        
        
          աբաասանեց
        
        
          այն
        
        
          պէսէ չեչտով
        
        
          մր, որ կարծես
        
        
          բսել
        
        
          կ^ու -
        
        
          դէ բ .Հ.ես չղթա յակապ
        
        
          Ըէէալու
        
        
          Հ ամ ար
        
        
          չեմ
        
        
          ծնած»:
        
        
          Խօսակցութէլնր
        
        
          չարունակելով
        
        
          , ըսէ՛ *
        
        
          --
        
        
          ինծի
        
        
          չէին
        
        
          ըսած
        
        
          որ չուն
        
        
          մր ձգած՛
        
        
          էէն
        
        
          ձեր
        
        
          քով
        
        
          Ես էի որ դայն նեբս աոէ
        
        
          է
        
        
          ՀետգՀեաէ
        
        
          աւելի
        
        
          ղարմ ացած
        
        
          էի : Աբ–՜
        
        
          գելարանին
        
        
          գուռր
        
        
          երրեակ
        
        
          կղպանքով
        
        
          մը
        
        
          փակույսծ
        
        
          էր գուբսէն
        
        
          : ՊատոլՀանի
        
        
          նմա–
        
        
          նռգ փոքրիկ
        
        
          բացոլածքր
        
        
          Հաղէւ
        
        
          վեց մաա–
        
        
          նաչափ
        
        
          լայնութէւն
        
        
          մր ունէր
        
        
          եւ ^/՚^«« ~
        
        
          պատուած
        
        
          էր երկաթեայ
        
        
          ձոգերով։
        
        
          կար
        
        
          -
        
        
          ծես գոլչակե
        
        
          ց ղարմ անքս
        
        
          , ոաքէ
        
        
          ելաւ
        
        
          խուցին
        
        
          պատեբէն
        
        
          մէկուն
        
        
          խոչոր
        
        
          քաբը
        
        
          անշատեց
        
        
          եւ աՀա
        
        
          երեւան
        
        
          եկալ
        
        
          /""ք
        
        
          ՜
        
        
          ուածք
        
        
          մբ , ուրկէ
        
        
          դէւբութեամր
        
        
          պիտի
        
        
          կրնային
        
        
          ե^^լր*֊
        
        
          ^՚քՐգԻԿ
        
        
          անցնէլ
        
        
          ՎԻԲԹՈՐ
        
        
          ՀԻՒԿ&
        
        
          (5 է ա ր )