Ս
ինչպէս
Հւսղորդած–
էր « Զ ա ռ ա ի , Հա -
յսւսսւանի
կեւլր
՚ կոմիտէի
րնգՀ
•
քարտու.–
Գ՛՛՛րի
ււլաչաօնէն
տրձաքչէււ֊տծ՛
եւ
անւլ ա -
մա1չւքՈէ–թենէ
ա ր տ ա ք ս ո ւ ա ծ
է
V՝*
Յարու
-
թիւնեան
ՀԱր ո ւտի ն ո էէ) :
1937
Սեպտ.ին
գ. Ա. Արութինով
մր -
ա ա ւ
Հա յ ա ս ա ա ն ,Բերիա
յ ի
ծանօթ
յօւչ
ո ւ ա –
ծէն
՚իերշ,
որ պիտի
յ ի չ ո ւ - ի
Հ " ՚ յ " Տ պատ
-
մութեան
մէԼ,
իրրեւ
ա ղ գ ա ն չ ա ն ր մ տ ա -
ւորականներոլ
կոտորածին
, «
փոչիացնեչ
եւ
֊էողւէաղրիւ
անել
. . .» ;
Ն ո յ ն տ ա ր ո ւ ա ն
՜ձ՜Հ Ա ե պ ա . ի
«հ) •
Հայաս
ա ա ն »
թերթի
մ է լ կր ծանուցանէր
ի
լուր
աչխարՀի
.
« Մեծ
Ատալինի
անմիլա/լան
ցուցու–
մ
ուի
ու նախաձեռնութեամբ
երեւան
Հան
ուե
ւյ ու •> ո ՚ լ մ ա ց բ
ի լ
տրուեց
Հա
յաստանի
կոմ կուսա
1լց
էէ
ւթեան
եւ կառէււ
ւիա ր ո
ւթ
ե ան
ղ ե կ ա վ ա ր
գիբքեբում
բո
յ ն գ ր ա ծ
Հա
յ մո–
գ ո վ ր գ ի ա ն ա ր գ
թնէսմիների
վո֊էմակբ
՝»
X
Աեպտ՛
ՅՕ/՚յ՛ ,
ն ո յ ն
թերթը
կբ
յայտնէբ
թէ
Ամ ա ա ո ւ ն ի ի
խէք
բակի
լ յ ս խլա
խումբ
կ ա տ ա ր ո ւ ա ծ
է
մ
իւէ
ւթեն
ա կ ա ն
կենւլ
բոնա
կան
կոմիտէի
եւ անձամբ
լնկեբ
Ա աւս
Աւնի
օգնութեամբ
եւ գեկավա
րութեամբ ;
Այս
առթիլ
պ ա չ ա օ ն է
կ՛՚արձակուէին
Ա -
մ
ատ
էէ
ւնիի
եւ
Ատ–
Ակո
բովի
կենգր
՚ կո -
միէոկի
ինբ անգամնեբէն՝
եօթբ
Հոգին
, կլԼ
մնային
միայն
երկէււքբ
իըենէլ
պաչէոօնի
վրայ՝
Մ ՛ Ն ՛
Գանիէլեան
եւ Կ . Շ– Գրի ֊
գորեէէէն
է
Կեղր • կոմիաէն
կբ
կէուլմուի
Ա • ք ա բ -
տէւլէլէէէր
Գ . Ա. Արէէւթինովի
ւլլխաւո
բու
-
թեէէւմբ
;
ե՛՛բ
քարտէէււլարբ
Թիֆլիսէն
կոււլար
գործտգբելւււ
Աթալինի
եւ Բերիայի
մա -
ՀավՏիռներբ։
կոււլար
Հ ա յ ա ս ա ա ն
ա ն ա ր գ
պ ա չ տ օ ն ո վ
մբ
,
էէւ
էէլիաի
մնար
անոր
վբ–
րայ,
մինչեւ
մեր օբեբբ,
մինչեւ
երէկ
:
էի
էր Ար
էէ
ւթին
էէէիւ
\քնւէւծ
վ^բասէոանի
թէլէււէ.
քաւլաքբ
, ւլւսւակբ
վբացաիսօս
լ ն
տանիքի
մ բ ։ ժ՛ամանակ
մբ ե գ ա ծ է
ն ո յ ն
քսէէլէէէքի
կէէւէէէէէկւյակէսն
կոմ իաէի
Ք՛՛՛Բ ՜
տոէ
-էլաբ
եւ Զեկէսյի
ւսչխատէսկից
:
Յետոյ՝
թիֆւիգի
բանուորէսւլիւգացիէսկան
ժէււլո
—
վրգա1լէէւն
կէէմիաէի
եւ վ ր ա ց
կոմ
էէ
ւնէ
իսա
կուսակցութեան
ւիեբէէաոլգիչ
յսւնձնա
—
մ՚ուլովի
ն ա խ ա գ ա Հ ի
աեգակւսլ
:
Աւելի
վերլ,
բարձրանալով
իբ պաչաօնէն
եէլաւ
վրէսսէոսէնի
կէէմ ունիսէո
կււ
ւէէ
ւււ կցո
ւթե
ան
քարէոոււլարէււթեան
ա ն գ ա մ , ւսպա
ք ա բ – ՝•
տոււլէէւբ
թիֆլիսի
ք ա գ ա ք ա կ ւ ս ն
կէէմ ի - ՜
էոէի :
1937^^
Աս՛
յ ի ս ի ն վ բ ա ս տ ա ն ի
կուսէսկ
-
ց ա կ ա ն
Հէէէմ էսգում
արին
բնարուեցաւ՝
կոլսէ1էկցու
..թեէէւն
կեւլբ
. կոմիտէի
Բիւրոյի
անւլամ
, պաՀելով
նաեւ
թ՛իֆլիսի
կ ե գ բ •
կոմիաէի
Բ ՛ քաբտոլւլաբի
պւէէչաօնբ,
ո—
բու
առալին
քւէէ ր տ
ո ււլէէ։
րն էր
Լ
.
Բերիէսն
:
Ա Հ ա թէ
ով
կր Արութինով
, Աթալինի
եւ
Բերիայի
ն չ ա ն ա կ ա ծ
մ ա բ գ բ ,
էէր
ձեռք
պ ի
տ ի
առնէր
Հա յւսսաէէէնի
մ աքբագործէււմ
ի
աչխաէոանքնեբբ
, մէէէքրէսգոբծէււմ
, ՛լոր
Ա–
մատունի,
նււէիսկին
իչիսանաււէրր,
ւսնկա
—
աոար
թողած
էր :
ԹԱՏԵՐԱԿԱՆ
Գ Է Ա Բ Ե Ր
ՍԵՐՈՎՌԷ ՊԷՆԿԼԵ ԱՆ
Ա ն ց ե ա
լ անւլամ
պա ր գ ա ծ
էինք
Ա
ագաք–
եան
թատրոնի
ծ ա գ ո ւ մ բ եւ գործունէու
-
թիւնբ
, էոալով
կենսաղբական
ծանօթոլ
—
թիւններ
իր Հիմնագրին՝
Պ ե տ ր ո ս Ա ա -
ւլաքեանի
մասին;
Այսօր
պիտի
նեբկայա
-
ցնենք
Արեւմ
տա^ա
յ թ ա ա ե ր ա կ ա ն
չարժ
-
ման
ուրիչ
՚քէկ
Հանգրուան
բ
Պէնկլեան
թատրոնբ
, ոբ
1877 - 8<
բոլորած
է թ ա -
ա ե ր ա կ ա ն
էիա
յ լ ո ւ ն
չբլան
մբ :
Պէնկլեան
Թատրոնբ
արեւմտաՀայ
բ ե -
մական
չսւրժման
մ է լ իբ մասնաւոբ
տե՚լն
ու
կարեւոբութիւնբ
ունեցած
է որովՀե
-
տ ե ւ
մչակած
է՝ միայն
ղէէ ւսան եր էլա կան
սեռբ
եւ իբ էէոյութիւնը
պաւոիւ
բ ե ր ա ծ է
էսրեւմտաՀայ
բեմին;
Հ ա կ ա ռ ա կ
անոբ
ոը
Պէնկլեան
Թաաըոնբ
Հիմնուած
է Կ ՛ Պոլ -
սոյ
մէլ, իր գործունէութեան
ե բ կ ա ր ու
բեւյնաւոր
չբլանբ
ա ն ց ա ծ է
գլխաւոբաբսէր
Անգբիանէէւպոլսոյ
, Յունաստանի
,
Զ՚^Ի՛–"–՜
ն ի ո յ եւ Եղիպաոսի
մէլ–,
Եւ այս
բոլոր
վա
յրերուն
մ է լ Ա երովբէ
Պէնկլեան
տա
-
՚ բ ա ծ եւ. բ ե մ ա կ ա ն
փւսյլուն
յաղթ–անա1^եր
:
Ծէւած
է 1ՏՏ5ին
, Բ ե ր ա ։ Բարեկեցիկ
բ ե –
տանիքի
գ ա ւ ա կ , իր ծնողքին
թ ե լ ա գ ր ո ւ -
թեամբ
կանէէւխէն
նեէոուած
է
աէւեւտուրի
ա ս պ ա ր է ղ բ
ե լ ա յ գպատճառով
իսկ
ղուբկ
մնէսցած
է ուս ում է ; իր բ ե մ ա կ ա ն
գոբծու—
նէ ութիւնբ
ս կ ս ա ծ է Խ ՛ոս ՛ լ ի ւ ՛ լ ի
թատերա—
1լա՚1է չւսրժումի
միլոցին,
ուր իբրեւ
սիրուլ
մ ա ս ն ա կ ց ա ծ
է Աաքաւլեանի
եւ
Աճէմեանի
կ^ւղմ
է ս ա ր ք ո ւ ա ծ
ներկա
յա ց ումնե
բւէ ւ ն :
Այս
անուս
ե ր ի ւ ո ա ս ա բ գ բ իր ժ ա մ ա ն ա
—
Կին
գէսլի
թ ա տ ր ո ն
ձղտող
ա ն գ ո ւ ս պ յոբ -
ձանքէն
քչուած
ե կ ա ծ ու ինկած
է բեէք ,
ւսռանց
տ ա ր ր ա կ ա ն
գիտաէլց
ութիւն
բ ու —
նե՚1էէսլոլ
բեմաէլան
արւււեստին
նչանակու.
—
թեաՆ
եւ
կոչումին
:
հլ ա ս ւլի ւ ղ ի
մ է լ
ս ա ր –
քոււ։ւծ
ա ն լ ա ա
ներկա
յացումնե
ր բ
թէեւ
էէաՀմէսնաւիէէւկ
ու կ ի ս կ ա ա ա ր , սէսկայն
ու—
սէէւէքնատենչ
չրլանակի
մբ մէլ, լնգՀա
—
նուբ
իսանգավառութիւն
ստեւլծած
եւ Կ •
Պոլսոյ
թէսէլային
ուրիչ
թ ա տ ե ր ա կ ա ն
էսն–
քէսէո
չարժումներուն
Հետ Հայ
ժողովուր–
էէի՜ե
միաքն
ու ճ ա չ ա կ բ
էէլւէէէո
ր
էսէէէՈ
ած
էին՝
ա ր , է ա ն ա ւ ո բ ա պ է ս
բմբռնելու
եւ քալալե
-
րե.ու
Արեւելեան
Թատրոնի
կաւլմութիւ
-
ն բ ։
Արեւելեան
Թատրոնի
ծ ա գ մ ա ն
առալին
օրէն,
գռւրսի
ամէն
լլբաղում
թ ո ղ ա ծ ,
Պէ նկլեան
ւսնղիմէոգբե
լ ի
եռէէէնւլււվ
մ ր էլբ
՚ ւ ւ ւ ւ ւ ի ր ո ւ ի
բեմին
եւ օրէ օր դ է պ ի թ ա ա ե -
րւէէ
կան ա ս պ ա ր է ւլբ ձէէտէէւլ
փաէիաքն
ու
սէրբ
այնքէսն
կր մեծնա
յ իր մ է լ որ
կբ
սկււի
Հայերէն
կ ա ր դ ա լ - գրելու
գ ա ս ե բ
աոնել
քիոմանոս
Ա է ա է ֆ ճ ե ա ն է , որ Ա բ ե -
ւելեան
Թատրոնի
ա յ գ չբլան
ի
յ ուչա
բաբն
էբ : Մինչեւ
ա յ գ ա տ ե ն , Պէնկլեան
իր
էէե րե ր ր կբ կ ա ր դ ա ց ն է ր իր լնկերներուն
եւ
ւլէսնւնք
մ տիկ
լ^ւե լւէվ
ւլ ււց
կբ ււորվէբ
:
Այ
^է
պ ա ր ա գ ա ն
ի ՚ ՚ ո բ Հ ի լ
կուտայ
յ ի չ ո ՚ է ո ւ -
թ եէսն ա յ ն
բացէսռիկ
կա
ր
ո
ւլո ւթ ե ան վ
բււէ
յ
՛լոր
ունեցած
եւ ււլաՀած
է
մինչել
իբ
կեանքին
վերլին
օրեր
բ
Արեւելեան
Թ՚ոարոնին
մ է լ
Պէնկլեան\
ՀետւլՀետէ
կարեւոր
դիրք
մբ
կբ
գ ր ա ւ է
ստանձնելււվ
Հ ա կ ա ռ ա կ ո բ գ ի
գ ե բ ե բ ,
որոնց
մ է լ
էքեծ
Համբաւ
կր չաՀի,
ոբքէէւն
իր ճբ–
կուն
չարժոլձե
ւե բւէւն
, նո յնքան
ալ
իբ
րարձբ
Հասակին
, բամբ
ու գ ո ռ ձայնին
եւ
ււոէանձնտծ
գերերուն
իր
ֆ իւլ իքա
կանին
Հետ
ունԼցած
նե
րէէէէւ
նէձէքլոլթեւսն
նոբ —
Հի՛– : Այո
չրլանին
իբ ստանձնած
կարեւոր
էլե բերէն
կէէէ
րելի
է
յ ի ՛ չ ե լ
էչբէֆ
Ն ա պ ա ն ի
(կործանում Ռուրինեանց թա(քաւորու -
թհաս),
վիլպբէօնի
(Փարիդի Աղքատնե -
ՐԸ ) ,
Ապւսբասլեաի
(Երկու Յիսնապեաք),
Ա՚ԻււէրԻ
(Հաւատք, Յոյս, Աէր)
կ ա ր ե -
ւէէբ
գե ր եր ր :
ԱյնուՀեէոեւ
Պէնկլեան
ե ր կ ա ր
տարինեբ
անէէեբապաՀ
խ ա ն դ ո վ մը կբ
մասնակցի
Վ^՚՚՚բւէովեէսն
Թատրոնի
ներկա
յացումնե
-
բէէւն
եւ իր ստէսնձնած
կարեւոր
ւլեբերով
կբ
Հէսնգիսէսնայ
ն ո յ ն թատրոնի
ւլլխաւոբ
" ՚ ֊ մ բ : ք՛լ՛
ա չիս
էէէ էո
ակց
էէ
ւթե
ան
չրլանին
Պէնկլեան
ոչ միայն
լնտիբ
գեբէսկ
աաէէէ
ր
մբ
եւլած
է Վ^արւլովեան
Թատրոնին
մէի ,
" ՛ յ լ ե ւ
վերին
աստիճանի
բծւսխնղիբ
ու ն բ ֊
Այ"
ա ռ ա ի ւ ա կ ա բ գ
չեկիստբ
Երեւան
Հա—
էէ ալ
էսՀուսարսաւի
տ ա ր ա ծ ե լ ո վ
երկբին
մ է լ ։
«հյ • Հէսյէսսէոան»
թերթի
թի՚-երբ
այ
նուՀետեւ
լեցուեցան
ձե ր բ ա կա
լոլածնե
ր հ լ
եւ
աքսորեալներու
անւէէններէէվ
:
ԱԺ1Տ1ւ–
տունի,
Աա.
Ակււբով,
Հանէսօւլյեան
, Ա -
թոյեան
, Հրաւքանաաւսր
Հէսյկական
՜ՀԲ^Հ^–
ղ|ւոն/ւ՚Տ/ ,
Ա ֊ Գուլոյեւսն
, նախաէէաՀ
ժողո–
վբէէական
խէէբՀուրղնե
րու
, Ա. ՇաՀսու,
—
վ ա ր ե ա ն , Գէււբւլէն
Մելիք
Գ ա գ ա ե ա ն ,
Գ է ս ս տ ա կ ե ա ն
, եւայլն
:
. . . Բայց
անՀբաժեչտ
է էէէմբուլ^
բ ա ռ ա —
րէէւն մր ւլոՀերոլ
անէւլններբ
եւ,
անոնց
Հանէէէէւմանք1էերբ
ճչգելու
Հաւքար
:
ԵԼ
ա ր գ է ն
Հոկա.
- նոյեմբեր
ամիսնե
-
րէէւն
Զե կան կբ մանէր
ամէն
Հ ա ս ա ա ա ո ւ —
թիւննեբէ
ներս,
էսնիսնայ
ղրկելով
Հայաս
ա ա ն ր իր բոլոր
վ՚"րիչ
տարրերէն
:
Տակէէէւին
երէկ
Ջանան,
իր թ ա տ ե ր ա -
կան
բնտիր
գործին
«քյ ա Հ ն ա մ է ի»ն
Համւււբ
կ՚արժանանար
միութենական
մբցանււէկի
,
էէէ
լսօր
կ՚որակուէր
« Հ ա կ ա
յ ե ղա
վէ
ո
իս էս
կէսն
սրիկայԿ
: Նոյնէւլէս
կավռօչբ
ո^1936/՚^&ք–
րանսայէն
ղացէսծ
Հ է ո ս ա ա տ ո ւ ա ծ էբ Ե ր ե -
Լան
:
«Այ"
վիժածներ
բ
ւիորձում
էին
թէււէորոնբ
գարձնել
Ի՛րենց
սեւ էլաւլւսէիա
-
րաբանային
օլաիսր
• • .» : Կբ
՚ լ բ է ր
«
Խ •
Հալաէէէոան»
թերթբ
, 1937
Հոկտեւքրերին
:
Ո
՞էէ
պիտի
չաւիէ
իսորութիւնբ
մեբ կո -
բուստին
: Ով լ"եց
Հառաչանքնեբր
ուս -
մ էէն եւ կրթութեան
տ է ր , վ ա ր չ ա կ ա ն կա
—
րոէէէււթիւններ
էէվ
օ ժ տ ո ւ ա ծ
, արուեստի
եւ
ղ րւէէ կէէէն ութ
եան
ւո ս սլ
ւո
ր է ՛ լ ի ն
մ է լ
էիււէ
յ լ ՛ ՛ ՛է
Հաւլէէէ րաւո
ր Հա լեբէէէ^
, էէբւէնք
էլոՀ
ւլացին
Աթէէէլին
— Բեբիէււյի
էսնէէէբէլ.
էէճիռին,
վբա–,
էյաիսօս
եւ աղէէային
էլւլացումէ
բոլորովին
ղուբկ
Հայու
մբ
ձեոքէէվ։
Այսօր
իր կաբէէին
կ ՛ ՚ ի յ ն ա յ
նաեւ
ա յ դ ա–
նւււրւլ.
վճիռբ
դործաէէրւէղ
Հայանուն
Աբու—
Բինէէվբ
։
Վ .
ԱՐԵՒ
բ ա ժ ա չ ա կ
բ ե մ ա յ ա բ գ ա ր
մ բ ։ Իբբեւ
բ ե մ ա –
յարէէար
եւլէսծ
է իսիսա
էէլաՀանլկուո
ե լ
էսըւլէսբ
բԱ՚ոլու
Համար
՛՛լէաք
է բսել
թ է
վո՚ր՚էո՚էեէսն
ոչ մէկ ծախքի
առլեւ
էնկբ
-
կ ա ծ
է : ժ ա մ ա ն ա կ ա կ ի ց
ականաէոեսներ
կբ
վկէսյեն
թէ վաբէէՈէիեան
է^ատբէւնի
կաՀ -
կարասիներբ
եւ բ ե մ ա կ ա ն
յաբղէսբէսնքբ
ե–
ւլած
են
անթե
րի :
Պնգուլնե
ր եւլած
են
նոյնիսկ
թէ՝ կ. Պոլոոյ
մ է լ ոչ մէկ
թատ–
բէէն
այնքան
Հարուստ
բ ե մ ա կ ա ն
կ ա ր ա ս ի -
ներ եւ կաւլմածնեբ
ունեցած
է ,
ռրքան
՚Լէէւ
ր էէուիե ան թաէոբռնբ
,
էէ
չ իսկ Փբթի
Շ " ՛ –
ն ի
բեմբ,
ուր յաՇւախ
ներկայացումներ
տւէէ
.ած են Աառա
Պէռնար
, Հարտինկ
, Ռէ
ժան
եւ ՚Բռքբլէննեբբ
:
Ա ակայ ն
Պէնկլեանի
ւիառքբ
տ ի ր ա պ ե -
տ ա լ կբ ւլէսռնայ
1875^՜^
անգին
, եբբ
վար–
էլէէվեանի
թ ա տ ե ր ա կ ա ն
կա
ւլմ ա կե ր " լ " ւ -
թիւնբ
կը մաբի
եւ ինք Հիմնելով
թ բ ք ա -
Հայ
Օ փ ե բ ա -
՚ Բ ՚ ՚ մ ի ք ,
օւիերէթ
եւ վօէէէբ
-
՛ԻՎ՛ լ ի
իսէէւմբբ
կր
մե1լԱի
Անգբիանապոլիս
։
Աէէիկա
իբ Համբաւաւոր
թ ա տ ե ր ա կ ա ն պ բ –
տէէյաներէէէն
"կի՚լբբ
Կ^ԲԱ՚^յ՛՛
Րբ ղուսա
-
նեբէէական
ճոխ
իսաղացանկին
՚ է ր ս ՚ յ կ ՝ ա -
ւելցնէ
կաբգ
մբ ե ւ ր ո պ ա կ ա ն
ու
թ ր ք ա կ ա ն
տռէսմնե
ր եւ կատակե
բւլէէւթ
իւննե
ր
:
Ան -
տրի ա ն ա պ ոլս ոյ
մ է լ
մ եծ
լնգունելութեան
արժանանալէ
ե ա ք խումբբ
կբ
վերաւէւսռ–
նա
յ
Պոլիս
, լաւէէււէո
յ ն
կաղմ
ակե
բսլւէլ
-
թեամբ
մ՛բ Ատանա
մե1լնելոլ
Համար։
Այ–
նէէլՀեաեւ
էւլտռ
յա ր չարռւնակելէւէէ
Պէնկ
-
լեան
թսւէորոնբ
կբ
չ ր լ ի
Զմի՛ ւ ՛ ւ ն ի ւււ , Ա ե -
լանիկ
, ՚ Բ ա վ ա լ ա , Աբ
չ ի ււլե ւլա ղոս
ի
կ ՚ է ՚ լ ի -
ներբ
եւ
1883/՚1>
կ՚այցելէ
Աիժէնք,
Փ ա թ –
բ ա ս , Զանթա
եւ Պեբղու
:
Պէնկլեէսն
Թ՛՛՛ա
բռնի
3 ո ւնա
ս
էո
անի
մ
է լ
ղտսէծ
անօրինակ
յալուլւէւիժ
իւննե
ր բ կ ա ր -
կէոոէէէն
ասլացռյցն
են Հայկ.
աւսէլանգին
ճչւէ ա ր ա ո ւ թ ե ա ն : Ե թ է մէււնաւանդ
նկէէւաի
աււնենք
այն ւղարաւլաե
էէր Յոյներ
ր
միչա
ալ
իրենցմէ
սառրէէււէաս
ն կ ա ա ա ծ են Հա -
յերբ
՚էեէլէէէ րուե ստի
մէսբէլփն
մ է լ ։
Այնքան
իսոբ
եղած
է Պէնկլեէսն
թատրոնին
թողած
տ սլւս
Լէէ
բ
էէ
ւթ ի ւ ն բ
Աթենււէկան
ոստանին
մ է լ \ որ ամ
էն
նա իսա էէլա չաբ ում
մ է կ գ ի
թոէԱով
Հելլէնական
մամուլբ
եւ մասնա
-
է
-ո ր
էէէ
էէլէս
թէսէոե
րաէլան
յէււ յտնի
քնն
էս
դատ
Իէլիէոօբիէոիս
Աքբէւիալփս
Աթէնքի
«էֆի
-
մէբիս»
թերթին
մ է լ ս տ ո բ ա գ բ ա ծ
է
քբէէ–
նիկ մբ
1883
Օղոսւոոս
7ին ,
ռրռւն
մ է լ
խէէէնէէավառ
գնաՀւէէաութեամբ
խ օ ս ա ծ
է
^ ՚ " յ –պբուեստին
մասին։
Նոյնիսկ
արէլար
՛՛ւ ս՚քբաաեսութեամր
մբ
բ ա ղ դ ա տ ա ծ
է
Պէ^նկլեանի
նեբէլա
յացումներբ
յ ո ւ ն
է"
էլ
ա1
խումբերու
ներկա
յաց
ււ ւմնեբուն
Հեա ,
իսոսառվանԼլով
ւէե բ լ ի ն ն ե ր ո ւ ն
էսեղճոլ
-
թիւնն
էէւ
տէլարէէւթիէնբ
յ
էէա
րնան,
Յունաւէտւսնէն
էլր էէէ, -
ր ռ դ ա ռ ն ա ն կ. Պոլիս
եւ վ ե ց ա մ ս ե ա յ
էլռբ–
ծոէնէռլթենէ
մբ եէոք
36
Հողփներու
ղլու–
էսբն
անցէէէծ
Պէնկլեէսն
էլբ մեկնի
Եդիէղ
-
տ ո ս
:
Բուրդերու
եբկրին
մ է լ
1885/»
ձմեէւնա
-
յ ի ն եղանակր
էլ՚անցբնեն
ներկայացնելով
իրենց
էսաղէսցանէլի
էսմբուլլութի ւ նբ , Գա–
՚՝Իէ՚Ա՛
ն°՚լ"1էքԻէի
"ւաբտէղին
բեմէ՛ն
վբայ
՚՛՛– ԿէԼ
Գ
՚"նէն
մեծ
յալո
ւլռ ւթի ւ ն : Վ^երա
-
Մ Ե Ր
Ն Ա Հ Ա Տ Ա Կ Ն Ե Ր Ը ^
ՅԱՐՈԻԹԻԻՆ ՇԱձՐԻԿ Ե ԱՆ
(Ռ– եւ վերջին մաս)
Ուգ՚լաէլի
կէոմ
անռւէէգակի
ձեւեբով
պ ա յ ք ա բ բ
ուղղուած
էբ եւ Հայ գ բ ա մ ա տ ի –
բութեան
գէմ , որի ւոկա
բացում
էէվ
չ ա Հ ա –
գ ր գ ռ ո ւ ա ծ էին ռուս
էլառա
էէա
բութ
իլնբ
եւ օ ա ա ր գ ր ա մ ա տ է ր ե ր բ ,
որոնց
Համար
ուժեղ
մրցակից
էր Հայ էէրամատէրր^
: Ա ի
կալմից
ւււնՀ ր ա ժ ե չ տ էր պա չ տ պ ա ն ե
լ
Հա
յ
բանուռ
ր
էէ
ւթե
էէէն ա չ խ ա տ ա ւււ րւէւ էլան
իրէս
—
ւունքբ,
միւս
էլողմից՝
սլէտք
էր ղղուչա
-
նալ Հայ գ բ ա մ ա գ լ խ ի ն
մաէացոլ
• է տ բ ռ ւ ա ծ
աալուց
: Ի վերլոյ
, ^այ գրամաէլլռլխն
է լ
կարեւոր
ղոբծօն
էբ Հայ ա գ գ ա յ ի ն
էլեան
-
քում
:
Բախումներով
եւ
Հակասութիւններով
Հարուսա
այս տաբօրինաէլ
էէիլավայբր
,
բնաէլանաբաբ
, չէբ
կ ՚ ՚ ՚ ր ո ղ
չաւլգել
եւ
ՇաՀբիկեանի
մտքի
վբայ
:
Թուբքիայ ի ց
նա
եկել
էլ՛ սլարղ
Հաս1լացողռւթիւննե
-
բ ո վ ,
իբբեւ–
աբգիւնք
թ ր ք ա Հ ա
յէլական՝
պայմսնների
, ուր գ ա ս ա կ ա բ գ ա յ ի ն
խնգիր
գոյութիւն
չունէր
եւ ագէէովին
քւսղաքա
-
կան
ա ղ ա ա ո ւ թ ե ա ն
պայքարն
էբ
գ ր ո ւ ա ծ
անիստիր
ամէնքի
առլեւ։
Իբբեւ
խուղաբէլու
- ք ն ն ա գ ա տ ո գ կա -
բողոլթիւններով
օ ժ տ ո ւ ա ծ
մ ա բ գ ,
որի
միտքբ
րաց էր նորռմուտ
էէաղաէիաբների
առլեւ,
ՇաՀրիէլեանն
է լ չռւտուէ
Համէսկ
-
. ֊ ո ւ մ է նէէբ
մ իլավ
այրի
ո
էէո
ր
էէ
ւ մ ն ե ր ո վ եւ
սէլսռւմ
է ա պ ր ե լ
րնկերային
եւ լնէլեր վ ա
-
րւսէլան
Հարցէւբով։
Եւ խաէւնուածքռվ
աբ–
բէսմ՛ աղի
ր
ծա
յլ՛ա
յ ե ղո ւթ ի ւենե
ր ի՝
նա
անձնէսէէլէ
էէ էլ
ր
ւէէ
ւււ ւած է բ^ւ էլէէ ր
էս
յէ՚ն՚լ
աէլա–
փարա
էսօս ութե
ան ձախ
Հոսանքներով
:
Նբան
ա ռ ա ն ձ ն ա պ է ս
Հ ր ա պ ո ւ ր ում է
ռուս
ա՛։իչիսէէէնէււէլէսն
լ ն կ ե բ վ ա բ ա կ ա ն
կրապռտ
-
էյինբ,
որի երկերբ
կ ա ր գ ո ւ մ է
անյաւլօրէն
եւ որի գլխէսւէէր
գոբծերից
մէկ
մասբ
թաբէէմանել
է
Հայերէնի
:
Գււբծնական
էլեանքում
, սակայն,
մ ա ս ն ա ւ ո ր ա պ է ս ,
կուսակցութեան
լնկերային
ք ա ղ ա ք ա կ ա -
նութեան
էէէնգրէււմ
, նա
էքնւււմ
է
կ ա ն գ ն ա ծ
չ ա փ ա ւ ո ր
ւլետնէւ
վրայ։
Եւ
" ՛ յ "
՝ * ՚ " / ՚ 5 ՛ / ՛
չուրլ
սուր
աարակարծութիւններ
ու վէ -
ճեբ էին ծաւլում
նրա եւ Բաւլէէւի
ե բ ի տ ա – ^
ս ա ր դ
լնէլերների
մ ի լ ե ւ ։ Շ ա՝, բ էւ էլեան
բ ,
սակայն
վէձերից
վ ա խ ե ց ո դ
ՀԷՐ
^
նա
պայքարի
մ ա ր գ էբ՝
աննկուն
եւ
յամառ
կ ա մ ք ո վ
Ուժեղ
էլամք
երեւան
բերեց
ՀյաՀբէւկեա–
նբ եւ Հայ - թ ա թ ա ր ա կ ա ն
լնէէՀա
բ ումներ
ի
օբերին
: Յ ա բ ա կ ա ն
նենգ
կ ա ռ ա ւ է ա
բռւթիւ
նբ ,կռվկասի
իր ա ի ր ա պ ե տ ո ւ թ ե ա ն
սպառ
նացող
յ ե ւ լ ավւ
էէ
խ ա կ ա ն
ՀբգեՀբ
մ ա ր ե
լու
նպաաակէէվ,
Հայերի
գ է մ էր
Հանել
խ ա -
ւ ա ր ա կ ո ւ ռ
մաՀմ
ետական
ամ բոխբ
չ
1905
թ.
Փետրուարին
անսպասելի
էլերպով
բս -
կսուեցին
Հայ - թ ա թ ա ր ա կ ա ն
բախում
-
նեբբ
։ ԱնՀբաժեչտ
էր արագ
եւ
կտբուէլ
ՀաէչէսՀարէէւած
էլւս ւլմ ա էլեր պե
լ :
ԱնՀրա
—
ժեչւո
էին նիլթակէսն
մեծ
միիցնեբ
:
/•
մ ի լ ի այլ
ձեոնար1
^եբի
, Գաչնաէլցու
-
թիւնր
Շ ա Հ բ ի էլե էէն էէն
ուղարկեց
Հիւս •
Կոէէէլէէէս
գ ր ա մ
Հաւաքէւէէէւ
Հ ՛ ՛ ՛ յ Հսւրոււէտ
—
ներ
էլց , որոնք
չատ
է լ տ ր ա մ ա գ ի ր
չէին
բւէէնէս
լ է է լ էլրպաններբ
: Զինուած
Հ. 3 ՚
Գաչնէէէէլցութեան
կարմիր
էլնիքռվ
,
իբ
\ ե ա
ունենալով
մէւ քանէէ
փափախաւորէլտ—
բէէճներ
, ՇաՀբիկեան
այնպիսի
ս ա ր ս ա փ
աւլւլ է.ց Հայ
Զիմ
ղիմ "էէե րի վ բ ա
յ , ւէր սր -
բւէէնք
«յօժար
էլամքով»
վէէէւթացին
վճարել
էւրենց
բաժին
~ւէ1էնուած
դռւմաբներբ։
Եւ
էլարճ
ժէէէմ ա ն ա
կում
Գ ա
^էս
կց ութ
ի ւ ն ր
էէ
վիճաէլէէ
ե գ ա ւ մեծ
քանաէլռւթեամ
ր
՛էէնք
Հասցնել
Կռվկաս
եւ ի էլերեւ
Հանել
ց ա -
ր ա կ ա ն
կ ա ռ ա վ ա ր ո ւ թ ե ա ն
եւ թ ա թ ա ր բէ —
էէե րի
էէ
լ
աէլա
լա րնե բ էէ նիւթած
գ ա ւ ե ր բ :
Օսմանեան
Ա աՀմ
էէէնագրութիւնւից
յ ե -
աոյ,
ՇաՀրիկեանբ
անցաւ
Պոլի"
:
Այստեղ
նրա
առլեւ
բացէււեց
գոբծունէութեան
լայն
ա ս պ ա ր է ղ , եւ չույոով
նա
գ ա բ ձ ա ւ
օրուայ
մ ա բ գ բ ,
կովկասում
չ ա փ ա ւ ո ր
պւսՀ
պ ա ն ո ղական
նէլա տուելու
ասաիճէսն
:
Պո էէէ ում
Շ ՚ " Հ բիկե
անբ
երեւան
ե կ ա ւ , իբ
բեւ
ծայրայեղ
գ ա ղ ա փ ա ր ն ե ր ի եւ
յախուռն
գործելաէլեբպի
լաւոէէէէլով։
3 այտն
էէ է նրա
Հ մ ա տ բ » Ա ղ գ ՛ Երեսվւ.
եւ ՛Բաղաք.
ժռ -
ղոէէներում
, ուր ղ ե կ ա վ ա ր
գ է մ ք
եղաւ
մ ի
որոչ
ժ՜ամանակ
:
Պ ա ա ե ր ա զ մ ի
սկղբին
, ՇաՀրիկեանբՀբ
-
՚նարաւոբութէււն
ունէր
Հեռանալու
Պոլ -
սից , բէոյց
ինչւէլէս
մեբ
միւս
՚լեէլավւսր
բնէլերներբ
, նւս եւս բաբոյէււէլան
իրէսւէէւնք
չՀամարեց
իբ անձր
բաժանելու
ժռւէովր
-
գից : Ա ն ա ց
Պոէոում
, աառէււպալից
օլւէ,ր
ասլբեց
եւ գոՀ
մնաց
ԱպբիլեաԿէ
Ե
՚էեռնին
:
Ի ր
էլեանքոէէ,
ւլռրծունէութեամ
բ ,
մաաւոր
էլա ր ալո
ւթ ի ւէւն ե ր ռ վ եւ
անՀատա–
էլան յա էո էլո ւթ էէ ւ ն ն ե ր ռ վ
ի ն քնատի
ււլ չե չ -
ա ո ւ ա ծ
նէլաբաէլիր
էր ՇաՀրէւկեանր
: էցս -
տաէլրօն
դ ա ղ ա է ի ա ր ա կ ա ն ու
բարոյական
բմբւն
ումներ
Ոէէ, անւլիլող
էււ գաժէէէն
"կ՛բ–՛–
բռւնքէէ
Հէսրցերում
, ա ն ո գ ռ ք
Հաէլառա
- ^
կռբէլների
Հ ա ն գ է պ , միեւնււ
լն
ժէսմանակ
–՛
քէս
լլց ր ա բ ա ր ո յ եւ
լնէլեբաէլան
մ
տերիմ
չր լ ա ն ա էլո ւմ , ւսնգռլլ
աչիսսէէռող,
նոբ մա–
քերի
Հ ե տ ա մ ո ւ տ
, սուբ
բէւէնւսվիճող
ու
Հարցերի
իսոբքբ
թաւէւանցելու
ձղտող։
Իբ
րեւ
մարւլ. եւ
Հ ա ս ա ր ա էլա էլան
՚քԲ
^Իչ
ՇաՀրիկեանբ
ցցուն
եւ ռւժեգ
անՀատւս
-
կանութիւն
էբ։ Բնաւորութեան
ա յ գ
ղծե–
Բբ
երեւան
են դալփս
եւ նրա գրաէլան
գ ո ր –
ծէւրում
Գաչ^էաէլցակէսն
մամռւլում
ցանու-
ցիր
յօէէուածների
, էւնչպէս
եւ
առանձին
Հրատարակութիւներէէ
մ է լ :
ԼՅՈԻՇԱՊԱՏՈՒՄձ^
Թ Հ Թ Ա Տ Ա Ր Ա Կ Ա Ն
ն ա խ ա բ ա ր բ նոբ նա -
մ ա կ ա տ ա ն մբ
բացումբ
կէստա
րելով
,
յայտնեց
թէ
սլաաերաղմի
ա տ ե ն
քան -
դ ո ւ ա ծ
440
մասնաճիւգերէն
410^
վ ե բ ա -
չինուած
են
է
Fonds A.R.A.M
