€
X* ՚ * ^
*6
ԱՌ
ԱՋ։^
Հ ՛ 3* ԴԱՇՆԱԿՑՈԻԹԵԱՆ յ
ԱՌԱՋԻՆ ԿՈՋԵՐԸ
՚
*
• •
•\/որսյ1էէւՆ
1լաղմսւ1Լերէւչոէ.թէւնքԼ
շււււււ—
էւէեց ցուցՆել
Հսւյ
աշէւարՀԷՆ էր քաւլււէքա—
կան
գէմքր
: Նաէւ
կաղմա1լերպեց
իր
ւքա–
•լքա֊լը :
*իժոէ.արին
գորհ
: Տ ա ր ա կ ա ն
ոսաի—
կանոէ-թիւնր
արթուն
կր Հսկէր
:
՚ Ի ի լ ր ի ն
րան
չէր կովկասի
մէք գ ա գ ա ն ի ա սչա
րան
Հասաաաե
լ
եւ.
թերթեր
Հ ր ա ա ա ր ա կ ե լ
%
Ա ո ժ ա մ ա ն ա կ
բ ա ւ ա կ ա ն ա ց ա ն
թո.ուցի1կե
-
րով ••
թ՚ոուցիկներբ
կբ ա պ ա գ ր է ի ն
Ռ ո ս ա ո մ
եւ. Շաթիրեան
: Աւնէին
աիոքրիկ
ա ւ գ ա ր ա ն
մբ,
ու-ր էլաչխաաէին
գ է կ
րով։
Տ պ ա ր ա ն ը
սկիզբբ
թիֆլիսի
«էյագ
Կուրոյ»
անունով
ճ ա չ ա ր ա ն ի
մօան
էր , նկու֊ղի
մէք.
ապա
փ ո խ ա գ ր ե ց ի ն Ա. Գաւիթ
Ա ա ր ի
կողմերբ,
Օր–
Ժենիայենց
աան
ներքնայարկբ
:
Տիկ • Մաաինեանն
ու Ա ր չ ա կ
թ ա ղ է ո ս ե ա –
նրն աչ կբ մասնակցէին
ա յ գ
աչխաէհ՝քմնք–
ներուն
:
Հ ե ա ա ք ր ք ր ա կ ա ն էր այս առաքին
թոու–
ցիկը
, "Ր
կուսակցութեան
անգբ՚Խնիկ
Հ ր ո փ ա ր ա ա է կ է , գրուահ՜
, ամենայն
Հա -
ւանականութեամբ
, Բբիստափւոր
Ա իքա
-
յ է լեանի
եւ քս • Աալումեանի
ձեոքոփ
:
^աբնոյ
ասլսաամբութեան
փաղորգայնին
• • • « Այսօր
Ե ւ ր ո պ ա ն իր առաք
աես -
նում
է մի ամբողք
ժողոփուբղ
, մ ի ամ ֊
բ ո գ ք ա ղ գ , որ սկսել
է պ ա շ ա պ ա ն ե լ
իր
մարդկային
իրաւունքներբ
. . .
Այսպիսի
մի ո լ ա ա մ ա կ ա ն
ճգնամամի
միքոցին
աոա
քին
Հարցբ
, ոբ պ է ա ք է ղբաղե
ցնէ
ամէն
մի
Հայրենասէրի
,
՚ " յ Գ Բ"Լ"Բ
յեղափո–
էոկօսում
էր գէմ քս
. բաղմաթիւ
ձեո
^^ոլ
ոաք
էին իքնում
վրաս
. անղօր
կաաաղու–
թեամբ
պոռացի
.
ի ՞ ն չ էք ուղում
. ես՝
Հայ, նա՝
Թուրք,
ձե՞ղ
ինչ...
Տանկարհ
ամբոխը
ճեղքուեց
. մի ոս—
աիկան
ոաքի
Հանեց
ինձ .
Հայ
են , Թուրք
են , խլրաում
էր աե
ղ ի
աուուլ
ամբոխը
;
Գլիսիցս
արիւն էր Հոսում : Հասան
ու—
բիչ
ոստիկաններ
: Ամբոխը
յեա քա չուեց :
ինձ
ղարձրին
Հաբտենբերգ
: Աայթի
ւ/,. ~
բայ
ն ո յ ն ղփբքում
բ^ւկահ էր Հրէշը
•- Ո"–
աիկաններ
, բաղմ
ութիւն
, որոշ
Հեռաւո ~
բութեան
փրայ,
բոլորել
են չորս
կողմ բ
է
Անցանք
. . .
Գաղաղահ՜
ոսաիկաններ
բ նետեցին
ինձ
Շ ա ր լոաենբուրգի
ոստիկանա1լեա
մի
խցիկբ : Ասլա
յա յանուեց
մի պաչտօնեա
յ ,
ռր
ւլլուխս
փիբակապերոփ
փաթաթեց
Ու
ինձ
գուբս
Հանեց
: ին^կաչարմոփ
փէոխա–
ղրր
եցին
գաղտնի
ոստիկանական
րամի -
նբ : Պաչաօնեաների
եւ ոստիկանների
մի
բազմութիւն
կար այստեղ.
մէկբ
ինձ
ներս
ա ա ր ա ւ մի աւելի
մեհ խուց
...
խ ա կ ա ն
ում֊եբի
մ իութեան
եւ Գակակ
-
ցութեան
Հարցն
է :
• •• « Հայ Տ ե զ ա փ ո խ ա կ ա ն ն ե բ ի
Գ ա չ -
նակցութիւնբ
սորանով՛
. ՚ դիմում
է րո -
լոր
Հա
յերին
եւ Հբաւի
րում
է կանզնել
մ
ի
Գբօչակի
տակ
:
• • • « \ւպատակ
ղնելոփ
Թիւրքաց
Հա -
յ ա ս տ ա ն ի ք ա ղ ա ք ա կ ա ն եւ տ ն տ ե ս ա կ ա ն ա—
զաաութիւնբ,
«Գակակցութիւնը
»
մաել
է այն կռուի
մէք որ սկսել
է ինքը
մողո–
վո՚֊բգը
տաճկաց
կ ա ռ ա փ ա ր ո ւ թ ե ա ն
գ է մ, .
ուխտելոփ
մինչեւ
ա ր ե ա ն
փերքին
կաթի
-1
լ բ
կռուել
Հայրենիքի
ա ղ ա ա ո ւ թ ե ա ն Հա–^
մա ր ;
\
• • • Ուրեմն
, եղբայրներ
, միանանք
յա–\
նուն
սուրբ
գորհի
բնգՀանուր
թ կ ա մ ո ւ \
գ է մ :
Հ Եւ դուք,
երիաասարղներ
, միչտ
եւ
ամէն
աեղ փսեմ
ղաղափարների
պաչա
-
պաններ,
միացէք
մողոփրդի
Հեա :
« Ե՛֊ գուք–,
ալեղարդ
հերոյնւիներ
,ո -
գ ե ւ ո բ ե ց է ք ձեր որգւոց
եւ օղնեցէք
նոցա
ձեր
րաղմամեայ
փաբձառութեամբ
•
« Ե՛– Գ"՚–Ք
) Հ աբ ո ւս անե
բ , բ ա ց
ա ր է ք
ձեր
ք ս ա է կ ե բ բ , գէնք
Հայթայթելոլ
մո -
ղոփբդին
, որ նա կարող
լ ի ն ի պաչտպա
—
նել իբ կուբհքբ,
որ բ ա ց է աբել
թ կ ա մ
ու
դէմ
։
Ե՛– գ ո ւ, Հա
յ կին , ողի ներկչիր
սուրբ
գորհի
մէք :
Եւ գոլ. Հայ Հ ո գ ե ւ ո ր ա կ ա ն ,
օրՀնիբ
ա–
ղատութեան
ղինուոբներին
:
Ա պ տ ս ե լ ո ւ
մամանակբ
չէ
. . .
Համախմ–
բուենք
, Հայեր,
եւ ք ա քութեամբ
առաք
աանենք
Հա
յբենիքի
ա ղ ա տ ո ւ թ ե ա ն
սուրբ
գորհբ
» :
Երկբորդ
եւ երրորդ
ւ ք ա & ի ֆ ե ս տ 5 * ձ ^ Հ »
Համ ակո
ւահ
էի Հոգե կան ա յնպիսի մի
ներքին
ւլոՀունա
կութեամբ
, "րի՛ նմ
անբ
չէի
ասլրել
երբեք;
Արճիճի
պէս
վրաս
հանբացահ
տեւական
մղձաւան
քը
էքացել
էր
յանկարհ
1
Ամէն բան
փոխուել
էր
կարհես.
կաշկանդուահ
Հալիս
աւլաա ու
լա
յնա
րձակ
թռչում
էր . կաբհես
էու -
թեամբ
ձե ր բաղաաոլահ՝
մ աքերս
չրքան
էին
անում
աչխարՀի
հանօթ
բոլոբ ան -
կիւններսւմ
; Տէր Աստուահ
, որքան
չատ
բան կաբ մտահելու
: Եւ սակայն
,
ամէն
բանից ու տեղից
մտյէերի
մի - մի
փչուր
կայ
ղլխիս
մէք, որոնք
փայլատակում
են
ու
մարում
. . •
Հանգարտել
էի, երբ ինձ առաքնորգե
-
ցին
բաժնի
ւղետի մօտ : ինքնութեանս
փե–
րաբերալ
Հարցումներին
սլատասիւանեցի
:
,Ոայց երբ սկսեՀ ինձՀարցա^ւնել
բստ է–
ութեան
,
ֆրանսերէնիս
օղնութեամբ
խնդբեցի
մի Հալ թարդման։
Գտնուեց
ֆրանսե՛րէն
իմացող,
առարկեցի,
որ ֆր—
րանսերէնս
ակար
էր
Հարցումներին
ճչդրիտ
սլա աաս խան
ելո
լ
Համար :
Տետ
տարին
խուցբ
. . .
ԱՈէՈՄՈՆ
ԹկՀԼԻՐԵԱՆ
Հ ր ա ա ա բ ա կ ո ւ ա հ
են , Հաւանօրէն
,
1891/՛
սկիզբները
««Հնչակ^ի
Հեռանալէն
վեբք
եւ
արղէն
կբ
կոչուին
Հայ Յեղափոխա -
կան Դաշնակցուր-եան
եւ «Գբօչակ^ի
Հը–
րաաա
բակութ
իւններ
:
Երկրորդի
մէք կը կ ա ր դ ա ն ք ՚
— « Սարսափելի կոիւր
այժմեանից
յուսաեատեցնում է թերահաւաաներին :
՛Սոքա հարցնոՆմ են– ի՞նչ կարող է անել
Հայր– ոչ թնդանօր– ունի, ոչ զօրք, ռչ
պաշտպան: Աւելորդ թերահաւ֊ատոՆթ-իւն
• • • Երբժողովուրդը միացած է եւ պատ
րաստ կռուելու, ոգեւորուած
միեւնոյն
վեե ղղացմունքով, - այլեւս ռչինչ չար
ժէ ոչ թշնամու ղօրաբանակը, ռչ թնդա
նօթը եւ ոչ օտարի պաշտպանութիւնը » . -
Եբբոբղ
Հ ր ո վ ա ր տ ա կ ը
նուաղ
պ ա թ ե -
թիկ
ոճ ունի,
ա ւ ե կ
չ ա փ ա ւ ո ր եւ խոՀա
-
կան
.
• • • « Այսպիսի ոդեւորիչ եւ սրտաշարժ
լոէ՚ւեր են հասնում մեղ ցանաղան հայա–
րնակ տեդերից: Դաշնակցութեան ղոր -
ծակալները անդադար հարցնում են մեղ–
֊ ։ – «Ի՚^նչ պատասխանել այժմ գրդոռւած
ժռղովրդին. ի՞նչ ելք պէտք է ցռյց տալ
նրա վեհ ղդացմունքին » -
.*այ
ժողոփռւրդբ
անսաՀման
անձնուի
-
րութեան
ապացոյցներ
է
տ ա լ է ս
. դա տբ–
գէն
անՀերքելի
է ;
Բայց
լոկ
անձնռւիրու–
թիւնբ
բ ա ւ ա կ ա ն չէ ա յ գ մեհ եւ
սուրբ
գորհի
Համար
• • • ԱնՀ ր ա ժ ե չ տ
է
ւԻ^ել
Հ ե ռ ա տ ե ս եւ
ղ գ ՚ ՚ յ չ ։
Պ է ա ք
է
խնայողոլ
-
թեամբ
ղորհահել
մեր ռւժեբբ։
Տաղթոլ
-
թիւնբ
կր տեսնենք
ա
յ ն
ժամա ն ա կ
երբ
մեր
ուժերբ
խմբենք
մ ի ընգՀանուր
գ ր օ -
չակի
տակ,
մեբ կամքը
Հ պ ա տ ա կ ե ց ն ե ն ք
մ ի
որոչ
կարղի,
անՀբաժեչա
կարղասլա–
Հռւթեան
... Աղերսում
ենք
ամէն
մ ի
Հայրենասէբ
Հայի
այս իսօսքեբբ
դրոչմել
իբ
սրտում
: Թող ամէն
մ ի
Հայաբնակ
կեդրոն
չ ա րունակ
պ ա ա ր ա ս ա ռ ւ ի \
Բայց
լկդՀանուր
գորհ
սկսելու
Համար
թ ՚ ՚ Ղ
ս պ ա ս ի
մ ի լկդՀանուր
Հրաւէրի
:
... Հայ եղբայրներ
, յոյսով,
Հ ա ւ ա -
աոփ
ու անդրդռւելի
ե ռ ա ն դ ո փ
գի՚թ՚Բ
~
ցերեկ
պ ա ա ր ա ս ա ո ւ ի ն ք եւ
ամէն
ր ո պ է
ս լ ա տ ր ա ս ա
սսլասենք
, ռբսլէսղի
կարռղ
լ ի
նենք
մեր բաղմա
չար
չար
տ ա ճ կ ա Հ ա յ եղ
բ ա
յբնեբի
լկդՀանուր
ա ս լ ս ա ա մրութեան
նշանին
անմիքապէս
ա բ ձ ա ղ ա ն դ տ ա լ » :
. . . Շարժումբ
աարեբային
էր ւ
՛Նոր
կրօն
մը էլ ա լեկսհէ
ր
Հա
յ աշխարՀբ
, նոր
ե կ ե գ ե ց ի ՜— Հայ Աարտուէլան
Կաղմաէլեր
-
պութիւնբ
որու
ա ռ ք ե ւ
էլռւդային
խռ -
նաբՀելռլ
բոլոբ
եկեղեց
ինէ, բու Հ ա ւ ա տ ա ց –
եակե րբ լո ւս ա
ւո ր չ ա էլան ,
էլա
թ ո լ ի
էլ ,
բռղոքաէլան
% Տ՚՚չաւորիչ,
Հ ա ղ ո ւ ա գ է պ աե–
ս ա ր ա ն մբ կբ
Անարգէր
Հայոց
Անդրէլոփ
-
էչասր
դ ա ղ ա փ ա ր ա յ ի ն
թռիչ^կերու
եւ
չ՚լթա
յաղերհ
կի
բ քե ր ռ ւ
թւ
ւբեմ
Աղդային
գ ա ղ ա փ ա բ ր , փեց գ ա ր ե բ ռ լ դ ե -
րութենէն
փերք , կբ տ ա բահուէ
բ
Հեղեղի
մր
կ ա տ ա ղ ո ւ թ ե ա մբ ղոբ ոչ մէկ թումբ
կբ
էլանղնեցնէր
:
Ա. Վ Ա Ր Ա Ն Գ Ե Ա Ն
ՀԱՂ,ՈՐԴՈԻԻՆ՝ք
ինչպէս
Հա
յ քրիստոնեան
աարին
գոնէ
մէկ
, երկու
ա ն գ ա մ
աօնի
օրերուն
կ՛ուղէ
եկեղեցի
երթալ
, լսել
ու
Հաղորդուիլ
կրօնական
շունչոփ
,
մ
ենք
ալ կբ կազ -
ղուբուինք
տօնելով
Գ ա կ ա կ ց ռ ւ թ ե ա ն
0 -
ՐՌ
՚–
. Հայ Յեզափոխաէլան
Գ ա կ ա կց ութիւնբ
նոբ
փա ր դա
պե ա ռ ւթ
ի
ւ ն
մ բ ստեղհեց
իր
Բրիստավւոր
, Ռ ո ս տ ո մ եւ Զ ա ւ ա ր ե ա ն եր–
բռրղութեամր
եւ բազմաթիւ
ա ռ ա ք ե ա լ -
նեբոփ:
ինչպէս
Հայ. Եկեղեցին
ունի
իր մաբ -
տիրոսնեբբ,
Հ. Տ–
Գակակցութիւնն
տլ
տ ո ւ ա ւ
անթիւ
, անՀամար
ղոՀեբ
, անձ -
նռւրաց
գորհիկեր
որոնք
ինկան
ա ղ ա -
տ ո ւ թ ե ա ն
ճասբուն
փրայ
:
Ան
փորձեց
կարելին
եւ
անկարելին
,
մ տ ա ւ
ամենա
յանդռւդն
ձեռնար1կերու
մ էք , մինչեւ
որ գ տ ն է ր
Հա
յ ո ւ ն
փրկոլ
-
թ ե ա ն
ելքը
, եւ ս ե փ ա կ ա ն
Հայրենիք
%
իր
գրօչին
չուբք
Հաւաքուահ
էին ղ ի -
տունբ
եւ ռամի
էլբ,
ղինուոր
բ եւ մշակը
,
մտա^ւրտկանը
եւ բանուորր,
գբողբ
եւ
կրօնաւոր
բ ։
Ամէնքբ
ձեռք
ձեռքի,
թելք
խելքի
տուահ
:
Ան՛ոնք
ուրիշ
Հողեր
չունէթն
իբրեւ
ս ո ս կ ա կ ա ն
մ ա ր դ , ա ն Հ ա ա ա կ ա ն , լ կ տ ա -
նեկան
: Անոնք
չ ա ա ա ն դ ա մ
՛ս
յգ
բոլոբբ
թ ո գ ա հ , ասա , ա ն դ էլբ վ ա ղ է
ի ն , ք ա ղ ա ք է
ք ա ղ ա ք , ղիւղէ
գիւղ
, լեռներ
, ձորեբ էլբ
կտրէին
յանուն
ա զ ա տ ո ւ թ ե ա ն :
ինչ
փոթոր
էլա
լից
շբքաններ
ունեցաւ
ան
, %Օական
թուականներէն
ի վ ե ր ու
փորձութեան
դառնութեան
պ ա Հ ե բ ,
Բ"՚յՍ
՚ պ ա բ հ ա ն ք
իրեն
, երբեք
չլքեց
իր
սուրբ
գորհբ
եւ կը չարունակէ
մինչեւ
այսօբ
, աննկուն
էլամքոփ
ու
պ ո զ պ ա ա ի
պ է ս
ուժռվ
,
մ ինչեւ
որ Հասնի
իր նպա -
տաէլին
Հա յրենիքի
ամ բոզքտկտն
ա ղ ա -
տաղբմ
ան :
Անէլախութեան
պա
յքարին
յ ա ռ ա ք ա պ ա Հ
գունդն
է Հ . Տ • Գակակցութիւնր
• Հա -
ւ ա տ ք
ունենանք
իր փ բ ա
յ , թեւ ու թի -
կռւնք
Հանդիսանալոփ
:
Ա ն գ ա մ մբ եւս Հագորդռլինք
իբ
փսեմ
փա բգապետ
ութեան
չուէւչոփ,
կ ա ր դ ա ն ք
իր
անցեալը
ու դ օ տ ե ս կ դ ո ւ ի ն ք
, ալ
աւելի
վէէսրելով
ա յ դ ւլաղավւտրին
, որմէ
պիտի
հ ա գ ի մ1դւ փրէլութիւնբ
, մեր քսււլթանա
—
կը...
ՄկՆ - Աէ
Գ ա ս ակա
բ կ ա
բ գ ա
յ ի ն
պա
յքարի
Հ իմ
ք–
չկաբ
մեբ երկբի
մէք, քանի
որ մէկ
իրա–
ւազռւրկ
դ ա ս ա է լ ա բ գ մբ էլա բ , եւ ա յ գ Հա
յութիւնն
էբ ; Ա իակ
մէկ նպատակ
ունէր
•>այութիւնր,
եւ ա յ դիր
ա գ ա ա ա գ բ ռ ւ մ ն
էր
ստրէլոլթենէ
: կարհուահին
Հաէլառակ
,
Հա
յ բ ա
յգ
էլէ տին
մ էք
մ իաբան
էր
ա ռ ա ն ց
դ ա ւ ա ն ա ն ք ի , գիրքի
եւ հադում
ի
խտրու
թեան
։ -
Ռուբէն
էոեերում
է
ԱՀաւասիկ
Հայերի
մօտ
Հիւբ–
չնէլալռւահ
ա
յ ս
ռուս
րտրձրաստիճան
ւլինռլոբաէլանների
՝ ներէլայութիւեն
էր
պատճառբ
, ոբ ա ր գ ե լ ք
է
Հանգիսանում
Թաթարների
մ տ ա դ բ ո լ թ ե ա ն ո ;
^ Ի ՚ Լ Գ ""յգ ՛երերին
էբ
որ ,
Վ ա բ ա ր ա զ ի
ն ա Հ ա ն գ ա պ ե տ
Գ ո կ տ • Առւլթանոփբ
կաղ -
մ աէլեբպէ^ց
Շ ոլչուա
յ ի
Հա
յերի
էլոտորա
-
հբ։
1 9 2 0
Ապրիլ
Ոին,
Աղբբէյքանի
աղ -
գային
կառափարռւթիւնր
, ա ռ ա ն ց
գ ի մ ա
-1
գ բ ութեան
. երկիրբ
յանձնեց
բոլկւիէկե–\
բին
:
Ա ակա
յ ն Աղբբէ
յքանի
խորՀրղ
ա յնացմ
ան
Ա
՛ռաքին
ամ
իսը
զեռ
չ լրա
ցահ
,
Գանձակի
չրքանի
Թ՚սթարնեբը
,
ղե
էլա փա
ր
ո ւթ
ե
ա
մբ
Նուրի
փ ո ՚ չ ՚ ո յ ի
ասլստամբ ելոփ
րոլչեւիէլ—
ե ա ն
իչիսանութեան
գ է մ , ղ
իշեբը
յար -
ձա
էլ ւո
ւմ են իրենց
քաղաք
-յւմ
ասի
բոլչե
-
է իէկան
փւոքրաթիւ
ղօբքի
վ բ ա
յ ,
ղէնքեբը
դրաւում
եւ
զ ի ն
ոլորն
երն
է
լ
բ ա ն տ ա ր -
կում
զօրանոցի
մ էք ;
Ցաքորգ.
ա ռ ա ւ օ տ ,
երբ
Թ՚սթարները
* Ի ՚ ս բ ձ ե լ են անցնիլ
կամոլրքբ,
Հայկ.
քա
գ ա քամ
ասի
բոլշեւիէլեան
փոքրաթիւ
զին–
է–
Լորն
երին
եւս
գ
ինա
թ ա փւ
ե
լո լ եւ
բան -
"էարկելու
մ տագր
ութեամբ
,
րոլչեւիկ
զինուորնեբի
եւ գ ի ՚ ՚ ֊ ղ ա ց
ի
Հա
յերի
էլոգմ
ից
Հ֊սնդիպեւ
են բուռն
զ
իմազ
րութեան
։
կռուի
Հէւնգ
եբորզ.
օրբ Ր տ դ ռ ւ ից
էլարմիր
Գ^ԲՔԲ
օգնութեան
Հասնելոփ,
ապստամ
—
բութիւնր
ղսպում
եւ դ ե դ ա կ ա Հ ա ր ո ւ մ
է
րւողմ
աթիւ
թ ա թ տ ր
երէււելինեբ
:
կասէլահ
չէլայ
ռբ է
թէ
Գանձաէլի
Հայեբր
բոլկւիէլ–
ե ա ն
զ
ի ն
ո
ւո
րներ ին
չօգնէ
ի ն ,
Թաթաբներբ
պ է տ ի
ղր
/աւլէին
նաեւ
Հա
յէւ աէլան
ք ա ղ ա -
քամ
ասը
՝ ե ւ զինաթափ
անելոփ
բո
լչեւիէլ
-
եան
զ ի ն
Ո1-Ո
րները
պիտի
բ ա ն տ ա ր
էլէ
ի ն :
Այն
ա տ ե ն
Հայերին
է լ պիտի
կոտռրէի՚՚ւ
եւ
ւսմէն
ի ն ՝ք թալանէին
յ
ԱՐՀԵԱՏԱԿՑ.
ՄԻՈՒԹԻՒՆՆԵՐ
Հայկ
.
փ ա ճ ա ռ ա տ ն ե բ ո ւ մ
ա չ խ ա տ ո զ
մ ի
խռւմբ
գ ո ր հ ա կատա
րնե
բ եւ Հ ա չ ա ա —
աա՚Հնեբս
, աբՀեստակցակյւէ։
Աէութիւ1ւ
էլազմելռփ
, օրական
անորոչ
, ե ր կ ա բ Ժա -
մեր
ա չ խ ա տ ե լ ո ւ գէմ
յաքոգ
պ ա յ ք ա ր
մ
ղե
լով
, րսքոզեցանք
է լ ա ռ տ վ ա բ ո ւ թ ե ա ն
ա րտօնո
լքժ
ե ա մբ
Հիմը^
գնել
ութժամեա
յ
ա չ խ ա ա ա ն ք ի (8ից
1 2
եւ 2ից մինչեՆ
0 ) տ
Առաք
աչիւատում
էին օրը
1 0 / ^
մինչեւ
յ 8
ժամ
%
1 9 0 4
Գարնանն
էր, ոբ Հ.3 ՛
Գաչնտէլ–
ղութեան
գռներբ
լայն
բ ա ց ռ ւ ե ց ա ն եւ չ ա –
տերի
թւում
գ ո բհա կատա
րնե
ր ի
ար՜ւեո
—
տակզաէլան
Ա իութեան
անգամներիս
է լ
կուսաէլցական
չարքերի
մէք րնդունեցան
:
Ա ակա
յ ն , ա ր Հ ե ս տ ա կ ց ա կ ա ն
չ ա բժումր
ինչպէս
ամբոզք
կռվէլասում
,
նո
յնսլէս
եւ
Գանձակռւմ
, լ ա կ թ ա փ
ա ռ ա ւ
^այ -
թւռթաբաէլան
էլռիւնեբից
յետռյ։
Հ. 3–
Գ ա կ ա կ ց ռ ւ թ ե ա ն
Ա յ գ ե ս տ ա ն ի
( Գանձա
-
կի)
Կ ՛ Կոմիաէի
գ ե է լ ա վ ա բ ո ւ թ ե ա մ բ
է ռր
կազմռւեցան
բազմաթիւ
ա ր Հ ե ս տ ա կ ց ա —
կան
միռւթիւններ
, որոնք
յաքոզ
պա
յքար
մ գեցին
լկկեբա
յ ի ն
ան ա բ դա
ր ո ւթ ի
ւ ն ն ե ր
ի
ղէմ
, ա ռ ա ն ց
լուրք
միքաղէպերի
:
Պ է տ ք է ասել,
որ
ա ր Հ ե ս տ ա է լ ց ա կ ա ն
մ իութ
էււննե
բ էէ
չարժույքբ
տնտեսաէլտն
Հանղամանք
ունենալով,
ց ա ր ա կ ա ն կա —
ռավարռւթիւնբ
միքէսմտում
էր այն պա -
բ ա գ ա ն ե բ ի ն , երբ
ւլռ բ հ ա գ ո ւ կ ե ր է։
լկ -
թացքում
լուրք
գ է պ ք ե ր
էէ՛ն
տեղէւ
ունե -
նում %
Զոհուած եւ մեոած դէմքեբ
3 է՚չատաէկնք
Գանձակեցի
մ ի
շարք
յայտնէւ
բնէկբնեբ
ռրոնք
մինչեւ
իրենց
մաՀը
գորհօն
դ ե ր էլատարեցին
կովկասի
,
Թուրքիայի
, Ւրանի
եւ սփիւռքի
մէք.
Զոհուածներ ռաղմի դաշտում––—
Եփ ՜
բեմեան
,
Յարոլթ.
Պե.
ւեան
Ա տ ե փ ա ն ե ա ն ) , ք յ ի է լ ռ լ (Աբբաստ)
,
Յաբռւ–
թիւն
Ն՚սնամեան
( խ մ ր ա պ ե տ ՝
Զեմկակ)
,
Ա՝ իքա
յ է լ Բ ա գ ա
լքիո
էսփէլեան
(խմ
բ
.Գալի–
՛Հազաբ)
, Ա ւ ե տ ի ս
Թ ա ւ ա ք ա կ ա ն ;
Յարու
թիւն
(Զաւէն)
, զոՀուահ
Աէյգօ
Պօղոսի
եւ
Ջնտոյի
Հետ։
Բոլչեւէւկեան
զոՀեբ
,
գ ն գ ա կ ա Հ ա բ
-
ուահ
Ա ա ր ղէւ
ս Ա տ ն ա ս ե ա ն , Գբ . Յա —
կռրեան
(Գանձակի
փերքին
ազւլային
խոր–
՝՝ԲԳԻ
ն ա խ ա գ ա Հ ) եւ ռւրիշներ
:
Բոլչեւիէլեան
բանաեբում
եւ ա ք ս ո ր ա —
վայրերում
մաՀացան՝
քՏոբէն,
Հ ա մ ա ս -
փիւռ,
Աա. Տ է ր Ա ւ ե տ ի ք ե ա ն , ՅովՀ՛
Տ է ր
Ա ռ ա ք ե լ ե ա ն , Գբիւլռր
Ե գ ի է ս ե ա ն եւ բագ -
մաթիլ
ուրիկեր
, ոբոնց
մասին
ս ա ո յ դ
լուրեր
չոէնինք
:
Սփիւււքի մէջ մահացած
Ա ր չ ա կ Ի -
Ա ա Հ ա կ ե ա ն
(Ջտմալեան)
եւ
Րժ . Հա
յէլ
Մելքոնեան
;
Ի ն ք ն ա ս պ ա ն
ե դ ա հ •
Նիէլոլ
Օ գ տ բ ա շ —
եէսն :
ԶկՆԲ
ԵՒ
Տ Պ Ա Ր Ա Ն
Հա կա Ոէս կ
ց ա ր ա էլան
ոստիէլան
ութեան
ս ա ս տ ի կ
Հետասկգումներին
եւ խռւզար
-
էլութիւնն1ւբին
,
Հ ա յ
—
թաթարա1լան
կր -
ռիլներից
մնացահ
էլռլսէսկցաէլան
Հարիլ
–~
րաւոր
լկտէւր
Հրացաններբ
,
տտբՏէանակ
-
նեբբ,
տէսսնեակ
Հաղարաւոր
փամփուշտ—
նեբբ
եւ տ պ ա ր ա ն ր , տարիներ
չաբոլնակ
անվտանգ
պ ա Հ ո ւ ե ց ա ն
Գանձաէլի
մեր
գ ա գ տ ն է ւ պ ա Հ ես անե
րում
; Յ՚սճաէս
է
լ
տ ե է կ ց տեգ
էէւռէսագբուեցան
անվտանգ
:
Հ՛ 3 ՛ Գ– Զիֆոնի
(էկնական
ֆռնտի)
1 9 0 8 /
ամ ա ռ բ
,
Գանձակի
ղէնքեր
ի
մէէլ
խո
չո բ մասը,
Ա -
11
ստա ֆ ա -
Գիլիքան
- Երեւան
ղհոփ
ան–
վտանգ
էոե ղ ա փ ո խուե
ց ա ւ Ատ
ր պատա
կան–
Պ ա ր ս էլա սաանի
յ ե ւլա
փւ ո խ ա կան
շաբժմ
ան
մասնակցող
մեբ մ ա բ ա ա կ ա ն
խմ
բերին
:
Նոկ
տ ա ր ո ւ ա ն ա կ ա ն
է լ մեր տ պ ա ր ա ն ր
Երեւակէ
-
Ւ՚ւտիրի
ճամբուէ
նուէր
ուղաբ–
էլեցինք
Վ ա ն ի մեր բնկեբնեբին
, •
է՛ ր ո սք
սկսան
Հ
րատա
բ ա կ ե
լ կ ո ւ ս ա կ ց ա կ ա ն
օր–
ղանբ
, « Ա շ խ ա տ ա ն ք » :
1 9 1 2 / 5 ՛
է լ միեւնոյն
դազանի
գհէէվ,
Գանձակից
Վ ա ն փ ո է ս ա գ բ ռւե ցաւ մեհ քա
նա կութե
էսմ
բ
զ է ն յ ։ եւ ռաղմ
ամ
թեր
յ> :
՜Գէսնձակում
պ ա Հ ո ւ ե ց ա ն
միայն
Հաբիւբ
ջնաիբ
Հրացան
եւ
մ ի քանի
մաոլգէր
ա -
տրճսէնակ–,
իրենց
փամւիոլշտներով
, շ ա տ
լաւ
փիճակի
մէք։
Այս
ղէնքերով
է
որ
1 9 1 7 ^
աշնանբ
ղինռւեց
մեր
մ ա բ ա ա կ ա ն
էսումրբ
եւ տ ե ղ ա կ ա ն
Հայէլ.
ղօբքի
ռւ ժո–
՚լովբգական
խմբերի
Հետ
միէսսին
,
մաս–
նաէլցեցալ
1 9 1 7 - 1 8 / ,
Գանձաէլի
եբկրորդ
Հայ
- թաթարաէլան
կռիւներին
Հ
Բ Ե Ն Օ
Fonds A.R.A.M
