<6 ԱՌ
Ա Զ Հ
Մ Շ Ա Կ Ո Յ Թ Ի
Տ Օ Ն Ը
ԱաՀակէն եւ. ՄեսրոպէՆ առաշ,
մեր
նասի/ահսքյրերը հայերէն կր խօսէին, բ*"յց
հայերէն չէին գրեր : Լեզուն ,
հնագոյն
գարերուն
, միայն խօսք էր մեղի համար,
բայց ոչ
գիր– Եւ– որովհեաեւ հ.խօսք1*
կը թոչի , իսկ գիբը կը մնայ» , այս սչաա–
ճաոով ալ ՀՀթռչելու.» վաանգին մէ^ էր
ինչ որ կրցած էր
սաեզծել
հայկական
հանճարը գարերու, ընթացքին է
Աահակէն եւ Աեսրոսլէն եաք , այս վը -
տանգը ընգմիչա չքացաւ, մեզի
համարէ
Սկսանք ոչ միայն հայերէն խօսիչ, այլ եւ.
հայերէն գրել :
ճչգիւ– չենք գիտեր, թէ քանի՞ գարէ ի
վեր հայերէն կը խօսի մեր ժողովուրգը ,
բա յց ստուգասլէս գիտենք, որ տասնը -
հինգ գար է ահաւասիկ թէ կը ղրենք եւ
թէ կը կարգանք մեր
հԱ
եծասքանչ»ը :
Գժուար չէ երեւակայել, թէ ի՞նչ պիտի
պատահէր , եթէ լեզոլին Հթռչոզ»
մասը
միայն ունենայինք մեր տրամագրութեան
աակ, աոանց անոր ք^մնայոաՖ՛^ մասին :
Առանց Աեսրոպի գիւտին , իյորենացին
անուն մը միայն պիտի ր//ար , ՚քյարեկա -
ցին՝ աւանգութիւն
մը , Շնորհալին յի
շատակ մը, ՚Բուչակը ՝ ձայն մը, Աայաթ
Նովան՝ եղանակ մը
հ
Ի՞նչ մնաց մեր Գողթան երգերէն . այն
միայն մնաց, ինչ որ կրցաւ փրկել գիրը,
հայ այբուբենը ;
Փորձեցէք
հիմ ա վերցնել մեր հարիլբ
յիսունրինը ռլատմիԱե րը մ եր ^ Վ^աստա -
կոց Գիլ՚քՏ/էն : Փորձեցէք մեր Գանձատու
նէն դուրս հտնել անթիւ անհամ ար Հգը^
պիրները, ամէնէն մեծէն մինչեւ ամէնէն
խոնարհը–. Ու հաչիւ տուէք դուք
ձեղի.–֊
բան մը կը պակսի՞ մեր ժողովուրդի մե —
ծռւթենէն
-.
Այո
, ոչ միայն րան մը կը պակսի մեր
ժողովուրդի մեծութենէն
, այլ եւ բան մը
կը պակսի իր ինքնութենէն
:
Հայ ժողովուրդը կը դադրի գ ինքղինք
ԸԱալ »է ել կ^ոլրիչանայ : .
Այսքան մեծ է մչակո յթի գեըը ազդե–
րոլ կեանքին մէ^ւ
կորսնցուցինք մեր թագաւոր ութ իլ ֊
է
^յ"լ"Վ անգսւմ» ձեռքէ հանեցինք մեբ
^ՐԿԻԲ^ "՛լ
1
գրեթէ բան չմնաց մեր վան
քերէն, եկեղեցիներէն, մեբ անբաւ հարս–
տութենէն , բայց մեղի մնաց մեր այբոլ -
բենը -.
Ոչ ոք կրցաւ խլել ղայն մեղմէ, ու ան
կորուստ ,անվթաբ մնաց մեբ մչակոյթը–.
Կրնանք վեբաչահիլ մեր
թագաւորոլ -
թիւնբ, մեր երկիրր, մեր վանքեր բ, մեր
եկեղե ցիները , մ եր անբաւ հաբստ ութ իլ -
նբ։ Բայց երբեք , ոչ մէկ ատեն, ոչ մէկ
դնով պիտի չկրնանք վեբաչահիլ մեր մբ–
չ՚սկոյթը
, անգամ մբ զայն
կորսնցնելէ
ետք է
Կրակներու մէշէն քալեցինք , անցանք
ը)՚գ հուր ել ընդ սուր , մեր կեանքբ վրայ
տուինք, բայց վյրայ չտուինք մեր մչա -
Կ՚^յթԲ՛
մարմնով տկարացանք,
-
դիով զօրացանք սակայն–. Եթէ քաղաքա
կանապէս պզաիկցտնք, բայց
մշակոյթով
մեծցանք ;
Մենք ՛Ապրեցուցինք մեր մշակայթը, եւ
մշակոյթը մեզ ապրեցուց ,
Աստուծոյ հետ խօսելու համար
լեզ»^
մբ պէաք էբ :
Բ"*յց Աստուածը հայացնե
լ՛"
^՚"^՚"Ր
գիր պէտք էբ ,
Ակայ
ժողովուրդ մբ, որ Ասաուծոյ հեա
խօսած ԲԱայ այնպէս , ինչպէս խօսեցաւ
երանելի մենակեացը՝
Գրիգոր
Նարե -
կացի։
Առանց դիրի՝ այս մեծ
աղօթաոացէն
բան պիտի չմնար այսօբ։ Բան պիտի չմը–
նար նաեւ միւսներէն,
Եղի՚շէէն , Եղ -
նիկէն , կորիւնէն, հյորենացիէն , Շնորհա–
լիէն , Ֆրիկէն , ՝Բոլչակէն, Աայաթ \ովա–
յէն , մեր աշուզական դրականոլթենէն ,
մեր « Գիրք Վաստակռց՝»էն :
Զուր չէ , որ Մեսրոպ լոյս
կ՝աղերսէբ
իր «անդպիր Հօտ ^ին համար :
« Լոյս –ֆը մեր դիրն է, մեր այբուբենը։
Ել
Հազար Հինգ Հաբիւր տաբիէ ի վեբ
անբնգՀատ կբ քալենք այգ լոյսին մէշէն,
որ ոչ կբ գեղնի , ոչ կբ մարի :
Առանց այգ լոյսին՝ կբ դադրինք
աղգ
ըլլալէ 1 կը դառնանք ^անգպիր Հօտ» ; Կը
կորսնցնենք մեր ինքնռւթիւնբ : Կբ կոր -
սբնցնենք մեբ Հոգին, դատապարտուած
բնդմիշտ մնալու Հպատակ եւ Հարկատու
Արեւելքին կամ Արեւմուտքին :
Մեսրոպ փբկեց մեզ այս Հոգեկան Հպա–
տակութենէն : Փբկեց մեզ օաարին Հար -
կատու մնալու դաժան ճակատագիրէն :
Այբուբենը կայսրութիւն մբ կ՛արժէ ,
բայց կայսրութիէնբ այբուբեն մբ չար -
ժեր–. Մէկբ յաւեբժական է եւ անկորնչե
լի, միւսբ անցաւոր է եւ կորնչելի :
Հինգերորդ դաբոլ սկիզբը ^իմը գրուե
ցաւ այս անկորնչելի « կայսրութեան » ;
Ուրիշ կայսրութիւննեբ եկան ու անցան ,
իսկ այս մէկբ եկաւ, բայց չանցաւ :
Մենք տէրն ենք լայնածաւալ այս կայս
րութեան , որուն վրայ աբեւբ մայր
չի
մտներ , որուն սաՀմաններբ չենք գիտեր ,
թէ ուր կբ սկսին եւ ուր կը վերշանան :
Հինգերոբդ գարուն Հիմնադրուած մշա
կութային չարժում բ իրապէս
փրկոլ -
թեան լաստ մբ եղաւ մեզի Համար : Անով
մ ենք կրցանք պաչտպանե լ ու պաՀ ել մեր
Հոգին :
Բիւգանդիոն եւ Տիղբոն , մեզ քաղաքա
կանապէս բաժնելէ եաք , ուղեցին
նաեւ
Հոդեպէս բաժնել մեղ–. Մեր այբուբենբ
, ւ՜
մեբ վկայսրութիւն»բ , ամուր կռռւան
մը՝ .
եղաւ մեզի Համար։ Անով մենք պարտու–
թեան մատնեցինք թէ բիւղանզական
եւ
թէ սա ս անե ան կա յսրութիանները :
Գերագոյն ներԱչումի պաՀու մբն էր ^
որ Օչականի « վսեմական վարդապեա՚ֆը ,
«ոչ ի քռւԹ էրազ եւ ոչ յարթ-նոՆթ-եան, աե–
սիլ^ ,
ստեղծեց Հայ այբուբենբ։
«Մտքուլ՛
սաեղծոզ, խօոքեյավ՛ պայծաո., զործհ -
րով՛ հալքբերող, սիրով՝ անկեղծ՛, սոր -
«ՑԱՌԱՋ»Ի
ՊԱՏՄՈՒԱ՚Մ-ԲՆԵՐԸ^^^^
ԹԱ Դ Ո Ս ԱՂ,ԲԱՐ
ՀՀատոՆսւծ «Թէ՝ իԹչպէս ապրեցան^էն)
Տունէն նեբս սովորականէն աւելի եռ ու
ղեռ կայ, ինչպէս միշտ՝ այս իրկուն
ալ
գասակաբգային
Համ ա խմբումնե ր բ չեշ -
տուած էին %
Եբիաասաբգ Գրիգոր աղային սենեակը
Հաւաքուած են իր տարեկիցնեբբ , բացա
՛՛ռութիւն է Թագոս ագյաւրբ։ Ան իսում բին
կասլոյտ Հուլռւնք»ն է չար աչքերռլ գէմ :
Ակներեւ իր կապոյտ աչքերը ալեՀեր գբք–
խուն ՚յյրայ կբ ճառագայթեն : Անոր սլաք
ներուն առշեւ կբ լսեն տղոց խենթ լեզու–
ները :
Թաղոս աղբար կէս գաբէ աւելի վառօդի
մոլխ է աիռած լեռնեբու
կուրձ՜քին ու
ծեբպերուն մէշ, ու չինած է վաւերական
որսորդի Համբաւ
եօթը
նաՀանգներու
՚^էէ^
՚^յմ֊մ՝ որսոբդական ոդիսականի մը
՚/ոՀ՝ աշ ձեռքը գօսացած , մարմինբ խար
խլած , եօթանասունբ անց , լքած իր խեզ–
ճուկ տնակբ կ՚ապրի Գրիգոր աղայի չքեղ
տան մէշ բնդարձակ ու լուսաւոր սենեակ
ք >
որուն պատերը ղարդարուած են իր
որսացած եզնի1լեերոլ եզ^ւրներով
, վա -
րազնեբոլ ժանի^երււվ
: Տախտակամածը
ծածկուած է
իբ
Հա չմ անդամ ա ւթեան
պաաճառ Հռչակաւոր աբշուն՝
վՊ
ուլզուր–
ճի»ին մորթով բ :
Գիւղի նախանձոտ ծեբերբ
1լ անսւանեն
զայն ճպզտիկ աղային
&աՀ|1Ո.րլըի)ր ,
(յու
ռութք) :
յ^Պուչղռւրճին , պուլղոկբճին՝%պաամէ
Թ՚սդոս աղբար ;
Ա ենեակին չորս կողմ էն կբ լսաալի ա յդ
Հբալէբբ :
Թադոս աղբար խանգավառ՝ իր վերշին
յալլթանակի յիշատակով, յուղումէն
կը
կարմրի գէմքբ , լեղուն կը վւարտէ պըբ -
կուած չորցած շբթնեբուն
՛քյ""
7 ՝
ԿԲ.
պատրասւքէուի բարբառիլ :
ԳբԻԳ՚՚Բ աղա ծե բուկին յուզում ը խնա—
յելու
համ աբ կբ փոխէ խօսքին
լ^թացքը
Կբ Գ"՚Ռ ^՚որեւանի մը (զւէֆան՝^ նժայ–
գը , կովկասէն նոր գադթած
չէրքէզի մը
ձի Հեծնելու ճարպիկութիւնը , ել ծանօ -
թոլթիւննեբ կուտայ իր նոր գնած զէնքին ^
կատարելութեան մասին :
\
Պինգգլոլիսնեբ դարձեալ կբ պնգեն
.
I
Աղա , Թագոս ազյբարը
^ա.լ1լՈՆ^Ք.^11
թող պատմէ ,
Պուլղու–ր6ին (
^Պուլզուրճիէն
անոր արսսբդական
կեանքին վերշակէտ էբ գրած :
Հէքեա՞թ
...
Պիաի չփոբձեմ ձեղ տանիլ աւանգոլ ֊
թիլններէէԼ
աչխարՀէն ներս , ինչպէս կ՛ը -
նէին մեր մեղրաբերան մամիկները մեղ
Հաւաքելով իրենց շուրշ,
խսբՀրգաւոր
ձեւեր աոնելով կղ*»կ կը չաբժէիհ մինէեա^Հ
Ռ Ա ՌԻՆ ծ Ա Գ Ո Ի Ս Ը
Հ
Շախմաա » բառբ, որ կը գործածուի
Հա յաստանի ել 1Ս
- Մ
իութեան մէշ ճաա–
րակի խազը բնորոշելոլ Համար, կազմը -
լած է պարսկերէն Հ/աՀ ել
Հ
^մաթաբ» բա–
յէն , որ կը նշանակէ Հսպաննել» , աբաբե–
րէն , պարսկերէն եւ սպաներէն լեզունե -
րով : Ֆրանսերէն
վՄ
աթեբ» , վԱաթա -
տորյ^ եւայ^ ածանցումները ատկէ յառաշ
կուդան : Արդարեւ, ճատրակի խազին մէշ
Հետապնդուած
նպատակբ
թագաւորը
Հ սպաննելէն է , ոբ գլխաւոր գէմքն է :
էյաղին կանոնբ կը պաՀանշէ որ արքա
յին ապաՀովութեան դէմ եղած ամէն ըս–
պառնալիք բարձրաձայն ծանուցուի
շաիէ
բառով : Խաղի լ^թացքին
, թագալորբ կր
նայ շատ մը գրոհներոլ ենթարկուիլ , ա–
ռանց երբեք ^մաթ» բլլալու անհրաժեչ -
աօբէն , որովհետեւ յւնդունակ է ինքղինքբ
պաշտպանելու : Այո
յաբձակումնեբուն
նպատակն է ժամտնակ ու միշոց չահիլ ,
զարգացնելու կամ կազմալուծելու իր Հա
կառակորդին խաղբ , ել կամ ձեռք բերե
լու տարբեր առաւելութիւն
մը , նախա -
պէս անտեսանելի, որ ձդաելու է գերա -
գո յն նպատակակէտին : Երբ
թագաւորբ ՜
քաշուած է իր վեբշխն մարտկոցը , ՚"յն
ատեն միայն պաշտպանութեան ամէն մի–
շոց ապարգիւն կբ դառնայ ել իրեն
կբ
տրու
Ի ՚Լ^Րքյ՛^ Հարուածը, -
Շախ
ել
Ս՛ար–։
Ե՛– խազը այսպէս վերշ կբ գանէ
I
ինչպէս կբ տեսնուի , երկու
տարբեր
գործոզութիւններ
կան , ղոբս պէտք
չէ
չփոթել : Անոնց բաղակցութիւնը ստեղծեց
ռուսերէն վերոյիչեալ գոյականը , ճատ
րակի խադբ բնո բոչելոլ
Համ ար :
էլաղին ծագումը անորոչ է, բայց քանի
մբ Հալանականութիւններ կան : Շատեր
կ՚ենթագբեն թէ ղայն
Հնարած է Աիզա
պաբմանուՀին , երիտասարդ
բռնակալի
մբ կարգ մը ռամկավարական սկզբունք -
ներ ներշնչելու Համար :
Ուրիչներու կողմէ այրիացած թագոլ–
Հիի մը կսկի^էԼ "փ՚՚փել՛"^ Համար,
կամ
թէ Փալամէաի կողմէ յղացուած, Տբո -
վադան պաչարող 8ռյներուն
միօրինակ
երկար ժամերուն տաղտուկը փարատելու
Համար։ Ը"՛» թարթաքովերի
, այս խաղը
ասպետական գաղափաբնեբէ
ներչնչուած
է ։
Միւս կողմէ, ճատրակի մասին պատ
-
մուած Հէքեաթբ շաա
գեզեցիկ
է իբա -
պէս ել կ՛արժէ որ այսաեղ աբձանագըր–
ուի։ Պարսից ՇաՀը, սքանչանալով ճատ
րակի խազին դեղեցկութենէն
, կ՚առաշար–
կէ Հանճարեղ դիւտարարին ՚
Եթէ ուղես, ես քեղի պիտի չնոբՀեմ
՚՛՝ իմ թագաւոբռւթեանս
կէսը, էբբեւ վար–
ձաաբութիւն :
ՎեՀափառ Տէր ) կը պատասխանէ
մարդը^ իմ վարձատրութեան Համար պի
աի տաք այնքան ցորենի Հատիէ^եբ որ -
քան կ՚առնէ ճատրակի տուփը. առաշին
խորշին մէշ մէկ Հատ, եբկբռբդին՝ երկու
հատ , եբբորղին՝ չորս Հատ , ու այսպէս
յաշոբգաբաբ
պիտի բազմապատկուի,
մինչեւ Գ^րդ խորչբ :
Խնդրանքին չափաւորոլթիւնբ կբ զար -
մացնէ ՇաՀբ , բայց երբ արքունի գանձա֊
պահնեբը Հաչիւ կ*յւնեն, կբ տեսնեն
ոբ
անսահման կայսրութեան բոլոր շտեմա -
րաններբ պիտի չբաւէին իր խոստումը ի–
բագործելոլ Համար։ Պարսից չաՀը այն
ատեն կը Հասկնայ թէ իբ խոնաբՀ Հսլա–
աակը Հանճարեղ գիւտարար մբ եւ նոյն -
քան լաւ մաթեմատիկոս մբն է :
ԱՐՄԷՆ ՊԱԱԿՈԻՆԻ
ՓԱՐԻԶԻ ԵՐԱԺՇՏԱՆՈՑԻՆ մէշ գաշ -
նակի առաշին մրցանակբ չաՀած է
21
աարեկան Հայ եբիաասաբգ մը, Աեգբակ
Եավրռւեան , վաթսոճ Հոգիի մէշ՝ նկատ–
ուելով իբրեւ բացառիկ ընդունակութիւն
:
վեցն1ք|ու ւքէջ՛ չծանձրացող» .
այսպէս էր
Մ ե սբոպ՝ Խորենացիի բառերով :
^Տգէա դպիր՜^ը–, ինչպէո ոբԱիամանթօն
կ՝ըսէ , Հիմա նաՀանշելոլ վբայ է հձդիտուն
դպիբ»նեբուն առշեւ , որոնք
1լուզեն • • •
Հայերէն սորվեցնել Օչականի վանմաՀօ՛–
բէն մաՀացեալ գաստիարակ»ին
Մեսբո–
պին :
Այսպէս չյչրին սակայն օտարներբ :
հԱա–
տուծո յ Հետ խօսելու միակ լեղուն Հա յե–
րէնն է», կ՝բսէր Լորտ Պայրբն , երբ Հա -
յերէն կր սորվէր Աուրբ \ազարի մենաս -
տանին
մէշ։
^Եթէ Հայ բլլայի,
կ՝ըսէբ ուրիշ
Օ -
տար մը՝ ֆրանսացի երիտասարդ կրօնա
ւոր Լուի Մ արիէս , իբաւամբ
Հպարտ
պիտի զգայի ինքզինքս այսպիսի լեղու
մը
ունենալուս
Համ ար : Հա յեր , դուք կրնաք
պարծիլ ձեր լեղուով» :
Ուրիշ ինչո՞վ էլուզէիք , որ պարծէինք ՚
թադալորութեա՞մբ
,
թագաւորոլթիւե\
չունինք՛։ Բանակո՞վ , ֊– բանակ չռւնինք :
Նաւատորմո՞վ,
նաւատորմ
չունինք։
՚Բարիէ
էեբո՞վ
քարիլղահորեր
չուձինք
:
Աակա յն ունինք բաղմ աղ.արեան մ շա -
կռ յթ
մբ , միակ պա րծանքբ , որ կբ մնա յ
մեզի՝ ամէն ինչ կորսնցնելէ ետք իոկ :
ԱաՀակի ել Մեսրոպի գլիւաւորած չաբ–
ժումը ուրիչ բան չէր–, բայց եթէ պայքար
մբ յանու ն ցեղային ինքնուբոյնութեան
եւ֊^
բնդդէմ օտար աղդեցութիւններու
:
Ուրացած պիտի բլլանք մեր բոլոր սուր
բերը , բոլոր նաՀատակներբ , բոլոր Հե -
րոսները, եթէ մոռնանք մեր այբուբենբ :
Մեր մչակո յթբ պէտք ունի սիրոլելու ,
ել արժանի է սիրուելու ;
Աւիսոս , ակար է մեր դբիչյլ այս սէրը,
բոցավառ կիրքի
վերածել
կարենալու
յ
Համար :
Նարեկացի մբ պէտք է Հիմա մեզի . . .
(Խմբագրական ՅՈԻՍԱՐԵՐի) |
Ոբ լեղուն չորնար իրենց բերնին մէշ կամ
ազու մեր
եբեւակայութիւնբ
մարմին
Հագցնէր Հեքեաթին ու սարսափած գոզ–
՚չղային մեբ չբթները, ըլլայինք լեղապա
տառ
ու. սկսէինք Հեկեկալ :
Ոչ ալ առասպել . . .
Գէպքը տեղի է
ունեցած
Ո՚լիմպռսի ՜
ոաորոտի գիւզեբռւն մէշ :
€Պոլլղոլրճի՞»ն
...
՚Բրիստոնեայ գի՚֊ղեբբ
՚^րէչ որակած
է—
ին զայն , իսկ ք՚սլամնեբբ՝
Մարդաբէէն
ղրկուած պաառլՀաս
իրենց
մեղքերուն
Համար
ՀՊուլղռւրճին» Հսկայ
յանգոլղն "՛րշ
մբն էբ , որ կ՝իշնէր լեռներէն վար,
կը
մանէր շբշակայ գիւղերու բակերէն
նեբՍ
ու կբ լափէր Հոն փռուած
ապուրցռլ ,
^պուլղուբցու» ու կրոկոտցոլ ցորենբ ,այգ
պաաճառով շինականներբ զա յն մկրտած
էին ^պուլզուրճի» :
Գէպքերբ դարձած էին ամենօբեա յ ու
վեբածուած գայթակղութեան : Իյնէկէօլի
գաւառապետը
մ սանաւո բ խումբե ր ղրկած
էր զայն որսալու, բայց բոլոր
Հանդի ֊
պաւմներր ապարգիւն էին եղած : կենգա -
նին գնդակներու տարափին տակ Հեռա -
քած էր որսոբգներոլ ա չքէն ու աղա տած
:
Լուրը Հասաւ նաՀանգապետ փաչային :
Ան մեծ որսորդի յաւակնոլթիլններ
ունե–
ցող մարգ էր։ կազմակերպեց արչաւանք
յայանի որսորդներու
բնկեբակցոլթեամբ
ու պեաական զէնքերով :
Փաշան վստաՀ իր յաշոզոլթեան
, շա ֊
բաթ մբ շարունակ
իբիկուններբ իր սե -
լամլրքին մէշ խօսեցաւ կատարուելիք աբ–
չաւանքի մասին։ Հրամաններ զրկեց գա
ւառի կառավարիչներուն
, Հաղորդելով իր
IIIյցելոլթեան պատճառներբ :
(Որսորդական օրէնք է կամ նկաբագիր
տալ չքեղ ու յոխորտալից
Հանդամ անք
որսի երթին , իսկ դարձին եթէ անյաշո -
գութեամր է վեբշացած ՝ լուռ ,
Դգոյչ
մարդոլ երեւնալէ , անփառունակ
ձեւով
դաղտագոզի մտնել տուն) :
ժողովուրգբ կ՝ըսէ •
-^ Ո՞՚-ր Բ՚"բի
ք
բարեկամ :
Տոխորտանքով, բարձրաձայն
.
= Որսի, որսի
...:
Ո՞ւրկէ կուգաս , բարեկամ :
Զգոյչ ու Հազիւ լսելի ձայնով
մը.
Աանկ մը պատեցայ . • . ;
Ու տյդպէս եղաւ փաչային ալ։
Անձրեւոտ օր մը պաչարեցին Աթրանոսի
բարձոէն^երբ
, գաան « պուլզոլրճի » ն ,
անձբելին Հետ գնդակ
թափեցին
անոր
վիթխարի կռւրծքին վրայ։
Ան մռլտաց ,
շդա յնացաւ ու գնդակները չա լկած ճեղքեց
պաչաբման գի^ը ու Հեռացաւ , անյայտա
ցաւ անմ ատ չելի կիրճերէն վեր :
Փաշան անվրիպելի կբ նկատէր իր դըն–
գակբ :
(Շար. 1)
Fonds A.R.A.M