Ալ 111
-2
է, ըսի, սիբաս է ծնըա ցհո ՛ , ՞
Ա,քէն ինչ է նձմ է յ ա ւ է ա հեոացեր • . . :
Ր ա յց արշալոյսին աստղերէն փրվաւր,
ԳարուՍն ինձ նետեց յ ո յ ս ի ն ռ ս կ ե թ ո յր
սողերն երկնաշունչ , ու էակտիս ր ա ռ բ ո օ ւ ,
ր.ոզբՅւյներ սփոեց գոր Աեանքն է օծեր - • • :
Ու արտ ոյտին պէս, իղձ մը ամբարձիկ,
Երցեց ինձ վերէն , - Զաաի՛կ է .Զատի՜կ • • •
Յուշ մը խնկահոտ, ալիք աս. ալիք ,
•լ,ու–ա6եց՝ հոգիս ու անցեալս աւեր • • • :
•
՚ > •
տէ՛ր ՚ տ արածէ իմ սահմանս երազին ,
Րււպէսզի կեանքի կապերս նուագին • • . :
՚ ( 1 ա ր ա յր ՝ք՚է կ՛արծես, վաղը մթւսստուեր ^
1|ոծ մը կը սուրայ ււվկէաննեբէն վեր ,
Ալքերու֊ն վ ըր այ նաւի պէս աւեր ,
Աշիյարհն է իյրած խորը աւագին • • ; :
Ի զուր կը փնտ ոէ հոգիս նաւաբեկ ,
Ափ
վւրկ»՛–^*^^՛"՛^ " ՚ – Բ^Յ՚^Ը 1սինդի6 ,
ւաարու հանդ է պ փոխան կարօտին ,
լքւսւ|սանք ու ^աբիք ցաներ են չ ո բ ս դին • • • :
ՏԷ՛Ր՝ 1ւըււկէ վըրաս, չխ ա բ ո ւիմ ե րբ ե ք ,
էյբասանք ին տեղ րնտրել կեանքը հ է ք • - • :
ԶԱՐԵՀ
ԳԱԶԱԶԵԱ^
՚ւյեգսրտել է բ դ ե ւը ձաՍձլայթից :
ււրպէսզի գեանէս դարւ^նեմ պէնալից , -
Ստած1ւց դ ե ւը , թ ս զ իս՛ աևձը ես
Ապաշխարանէը եՍթաբկեմ այսպէս
||ւ ամուսնանամ • • • թ է ր ե ւ ս կնսշս հետ.
Այլ տեսակ կեանքով ապյ^ւեմ այաււճե տ ,
- Ւ այց կինը քեզնից |սոբամաԱկ է, տես ,
||վ դ ո ւ , սատանայ, կը խարէ նա քեզ :
ԱատաԱի համար չ կ այ դժուաբ. բան •
Իօկոյն պոզերը պոկեց մի վայբկեաԱ
լ)ւ եղունգՍերը
յւււ
պոչը կտրեց
Շատ զ գ ո յ շ կերպով մագերՍ էլ |սուգեց •
"պւա ա չք երը վւաւ եւ վւայլատակււզ ,
^
՚ՒաբձաԱ մի սւեսակ մ ե զմ շուլււքորթուլ :
- հ ա յ ց ո՜ւլ սատաՍայ , |սոբամանկ է, տես,
^
Կինը քեզանից , կը խաբէ նա քեզ :
Հա գ ուեցաւ դ ե ւը , շքեզ գ արգ արուեց
Բոլււր հանդէսներ յանախել սկսեց •
Աիրալիր ձեւով, խելքավ հանհալւեզ
Հի ա ցնո ւմ էր տիկնանց ամէն տեզ :
ՓնսսւուԱ՛ է ր հարուսա հարսնացու սիրուն ,
Նայի՛ր, այդ պ է սն էլ գտաւ նա իսկոյՍ •
ք^օսյց ո՛վ սատանայ , խորամանկ է, տես,՛
Կինը քեզանից, կը շսաբէ նա քեզ :
Վայելուս կերպով բացատրուեցաւ ,
Դեւը, չար ոգին ու ամուսնացաւ :
Այգ պէս չ ի պրծնի, մ ե ծ ո ւ թի ւ ն նււրին ,
երբ նա կ ՚իմ ա ն ա յ , 1սւահոտի քթի՛^
յ
Օր ամուսինը ~ զաւակն է դ ժ ո խ քի
Թերեւս դ ե ւը շատ ւււրախ չլնի :
- Ր՛աց ո՛ւլ սատանայ , խորամանկ է, տեււ,
Կինը, քեզանից, կը խաբէ նա քեզ ,
Անցաւ լաւաշիս ե ւ երկրոր գ տարին • • •
Ինչ որ ն ա յ ո ւ մ է դ ե ւը տխրագին–
Գլուխը իսպաո մնացել էր կախուած
ԵզԱՆնգները կարն., պոչն էլ կտ|աւած ,
Աազն էլ ի սպաււ չբուսաՆ նրան ,
Սակայն պոզերը լաւ երեւեցան :
հ ա յ ց ո՛վ սատանայ , խորամանկ է, տես ,
Կինը քեզանից կը խարէ նա քեզ :
ԿԻՒԱՏԱՒ
ՆԱՏՕ
Թարգմ. ԱՐԱԷՆ
ԿՐԱԱԻԼՆԻԿԵԱՆ
Ր՚եչ իմանաս,
վաբեչյւ է այն մայրն կ իմ
որգոլս
էր Հարաղաաի
րամէնն է սւաԱւս
՚ • •
Այգ
միքոցին
կայծակի
սչէս ներս րնկաւ
որ–
Գ/՛^ է ԳՐԿ
^ց
^*>Ր
" ՛ ֊ մօրր եւ Համրուրեց
, Համ րոլ֊
րեց
լալագին
ու. կարօաով :
- ֊ Ա՜ ք մեր որգին,
րացաղան
չեցին
ծերունի
ները ել գրկեցին
իրենց կորած, կասրօաած
որգոլն
^ոլ
յոլզմունքէց
էո՚ց եղան ;
Օճաէսէւն մէք կարմ էր կրակը
ուրաէս եւ աաք
մսչիաով
լցնում էր է"Ր^էթր եւ քյրաղացր
անո՛՛ւչ
անուշ մամաալով
մանուկ
օրերէւց
մ էւ Հեքեաթ էր
սլաամ ում , մ անկո ւթե
ան
սչէո
սիրուն
, մ անկո
լ -
թեան
սչէս ոս կի
՚.
ԱՒ–
ԻԱԱՀԱԿԵԱՆ
՛ՏԱՆՏԷՐ
ՄԸ^յՐԱՒԻՐԱԾ
ՊԻՏԻ ԸԼԼԱԱ ՏՕՆԱ
ԿԱՆ
ՃՈԽ ԱԵ%ԱՆԻԳ, ՏԱԼՈՎ
ԲԱԺԻՆԴ
ԿԱՊՈ6Տ
հԱՋԻ ԾՈՄԱՊԱՀՈՒԹԵԱՆ
ՕՐՈՒԱՆ
•- (ՇԷԲ ՓՈԱ–
ՆԱՀԱՏԱԿ ԳՐԱԳԷՏՆԵՐ Ոհ ՕՐ^,
ՄԱՐԱկՑԼ.–– Կոկէկ
րաղմ ութիւն
մր-^մագր–
5/0»
փութացած
էր , Ա՝արա
՚ՀՏԷ
էւրէկունր
, թո -
նարՀելու
նաՀատակ
ղրաւլէտներու
յ լ– չս՛ ա ա 1լէւն
առքել
: ԷՍարրերգէ ն
նգին «Եփրաաէ Ա էւու -
թեան
այս նա էսաձե ռնութ^իւն
ր արմանի է
քերմ
•֊.ամակրանքի :
Հանգէսր
րանալով,
՝կ • Ա– Բէօսէեան
ըսաւ •
— ^՚կէաք է ստեղծել
մէաձոյլ.
Հաւաքական
ում
մր,
մէկ
մ էութեան
մէք ամ վքոփել
բոլոր
Խար -
բերգցէւնե րր : կարելէւ է նոյնիսկ
գործ ա կց ութ է՛ւն
•էաստատել
րոլոր
մ իութ ի%.ննե րուն Հեա ել իրա ֊
կանացնել
՚էեղեցիկ
ծրագիր
մր.— Ընգունակ
ու -
սանալներ
սլա՝,ել
բարձրագոյն
֊.ասաատ ութէ՛ ւե -
ներու
մէք, ունենալ՝
Ա՚լգ - Տուն կամ կեգրոնա -
կան կրթարան
մը, ինչոչէս եւ օգնել
Հայրենիքին
:
ՆաէսաղաՀ վեր • ՚Լաղարոսեան
կը բացակա ֊
յէր
Հի ւանգութեան
սլաաճառով
; *իե գար ուես -
տական
բամ՜էնն
սկսաւ <տ.Հայասաան՝^ով գ" բ յա ~
քո ղասլէ ս ե րգեց Պ •
V՛ •
Ա աե փան եան :
՛հասակով
1չ րնկե բանար
Տիկէն Ա աե վէանե ան :
Տ–
Նար՚լունիէն
վերք,
Մ • Պարսամեանն
է որ
մեղէ։ կր բերէ քիչ մր տաք չունչ–. ԱՀա էր րանա -
էսօ Աութեան
ամ փով։ ում ր •
-- • • • ՀԱնռլրանալի
է որԽարբեբգը
կը
նեբ
կա յացնէ
բ րացառէկ
արմէք
մր կրթական եւ գր–
րական գեանէ
՛էբա յ ; Ունեցաւ
կրթական
էէ չաէչնե–
բոլ
աննմ ան
Հոյլ
մր , ինչոչէս
ուսուցի
չս , գր՚ո -
գէա
Ա՛ • Զ՚սրգ՚որեան
, ւէաստիարակ -
գրա։լէա
Թլկաաենցէւն
, Աողէկեան,
Պուճէկանեան
, Հայէլա..
րան Ա արգէս
սլա տուե լէն
Հկո
յր
)
ել այլ բա՚լում
^
Հո յակասլ
՛էէմ քե ր որոնք
յալէա
կորան
. . . : ^
էձԽարբերգի
գաւառական
գրականս
լթեան
1
վւառքր կագմ եցէն
՝ Թլկաաենցին
ել Ո՛ • Զ՛որ գար - I
եանր, ղրական
նոր աաբաղ
ել էւաէալ
բանաձեւե - \
լււվ– Ուբէ՚չնեբ ալ մեւլի տուին ու կր շաբունակեն
՚.
աալ բնագաւառէ
չունչբ
, օրինակ
Համաստեղը
% \
Բանգուած
է ւքեր մտաւոր
ոստանր,
աւա՛՛ղ
. . . \
բայց
"՚լԲ^ԲԳ
սլէ՛աէ։ չրսեմ , այլ լաւատեսէ
թօսք
էգէ։տէ։ բնեմ
ձեւլի : Երեսուն
աարի
առաք,թեւլճ
ու
անաշիսատ
էինք,
այսօր,
^ոբՀէււ
էւբ
ճարտարու
թեան եւ շէւնարար
ոգիէւն.
Հայր
կաղմած է իբ
աունր : ^էւծեռնա/լն
ամէն տարի կբ նո բոգէ ր իր
բո յնր եւ ամ էն անղամ ալ կր յի շէ ր է՛ր Հէն րո
յ -
նր
... = [Վ. Աղայեան)
:
« Ավ՚էւռքր
կենգանի
Հաւաքականութիւն
մլ^ւ
է • սլա յքարը
շինարար է ելանՀրամե շտ - ան գո–
յո լթ էււն ունէր
եբէկ , ղո յութ
էւն
ունէւ եւ այսօր :
Գրականութեան
անգաստանր
կբ
ներկայացնէ
մխիթարական
սլատկեբ
մր, բաղմաթիւ
սլարբե ֊
րաթե
րթ եբ եւ օրաթե
րթ կր սլա
Հեն
իբենց
։լո
յու–
էկււնր;
^կաանէչխւ
վրայ է Հայ գրագէար ոբ վառ
կբ պաՀԷ
Հայկ–
ոգին ու գէմագիծբ։
Հայ ոէ։բ -
ար կր բաբախէ
չնորՀէւլ
Հայկ.
մամուլէւն : Ամէն
բանէ առաք պէտք է պաՀել
ագղ. •
նկարա։լէւրը
,
վ։ա։։քերն ու ցեղային
գր՚՚շմր՝
մոլեռանգօրէն
:
՚< Կրթական
գե տ ին ը շէ ղաբձած
մ եր
լուրք
մ
տաՀող ութեան
ա ռա ր կա
յ , ո ւս ո լց շո ւթ է ւն բ վե -
ր՚ոծուած
է անապաՀով
ասսլաբէէլի
մրէ Աերձա -
ւոր
Արեւելքն է առաւելապէս
որ կր պարւլէ
մ էսէ -
թարական
սլատկեբ
մ ր -. Աղղա պաՀ ոլանո
ւ մ ր կր
կարօտի
՜ոաեղծաւէոբծ
աշէսատանքի :
Ողեկոչենք
էէ եր նաՀ ատա կնե րուն
յ է չատակբ՝
գո բծելով ան -
՚ԼՀաա
» յ
^
ՋութակաՀար
Պ՛ Վեւոնգեան
, լ^կերակցու -
թեամր
Օր. Հ. Արէստակէսեանի
, նուազեց
«
Կի–
լէ՚կիա^ն
, ^Աիրտս
նման
է
^ն , գԻՕ՝էրանէ ծառ»ր
եւ
ՀձԿռունկ
>։,ր։
Վեւոնղեան
գիտէ՝
լաբեբուն Հետ մի
ասին
թրթռացնել
նաեւ
Ա ր տ ե ր ը ։
Ամէն
անղամ
,
իր «կռունկ՛»
էն կր յ ՚ ՚ ր գ է ախուր եւ կսկծա
լի րան
մր եւ
ս է ր տ գ կ ր
փլփ
հեոաւշւբ բաներուն կարօսւո–
վը - • • :
«Վաբիպէն
սէրտն
է
խոց
. . .» —- «կռունկ
,
մեր
աչխաբՀէն
էսապբէ՚կ
մ՜ր շունի՞ս
• .» ու
շունչդ
բււեած կր սաւառնիս՝
Հեռու
, Հեռու
• • ;
Ու ինշպէս
շոգեկոշել
Հոս, յէչաաակը
Հոգե–
լո յս
(Իռւրէն Ա եւա կին
ո
բ սրտա
յոյղ
պատկերներ
տոէ
-աւ
պանգո
լէս
տ
Հիւանղնե
բու
կեանքէն
« կռունկ »ր
երգէէր
ինծի
Համար, Պ– Բմիշկ.
՚ . :
Աֆտարակոյս
, ^կռունկ^ր
օտարութեան
մէք մա -
չՐզ%
Հայրենաբաղձ
պանգուխաին
յ՚՚յ
՚քէ
աղբիւրն
կ, կարօտի
երալերէն
ամէնէն
խ"րը^՛
Տրամանուշ
պատկեր
մրն ալ էԻ •
Ոբբերեանի
« Գիւղին»
ճամբան
ղոբ ղղացում՛ ով
արտասանեց
Օր
. Աեղա
Մ իսթիք : Ռ . ^Լարղարեանի
«Բագի ֊
նրն
վւ առա
բան
ո
ւթէ։
ւն ը » յաքողապէս
արտասանեց
՝՚1
• Թէւթէլեան
,
իսկ
՛Օր– Արղում՛անեան
ապրու -
մով
երգեց
«Մայր
Արաքսին »:
,կ
Բան
• – ե ռ ա ւ ՝
Հմ ուտ
ա ս տ ո ւ ա ծ ա
բան
Խայիվեանի,
որուն
մաքին
մէք
յարամամ
վաււ է • • - Լո ւս աւո ր շի։ կան թե
ղ ր է
- « Նաէս թող րնծայուի,
յոտնկայս
, մոռ ֊
ցուած
յարղանքր
մեբ Համայն
նաՀատակ
մտաւո–
բ ա էլան՚ն ե ր ո ւն՛» :
Շար՚ււ՚նակելով
իր էսօսքր, տեղագրական
ամ
փովւ– ծանօթութէւններ
տուաւ՝
1Աարբերղի եւ շբ–
քանէւ մասէւն
«կայէ՛ն
շէն ու վ։արթամ
գէ՚ւզ^Ր
որո՛նց իւրաքանշիւրն
ունէր
մ ասնա յատուկ յաա ֊
կանիշ մր : կրթական
վա՚ւարանի
մը Համ բաւն
ունի
ւՕաբբեբղն
ուր Հի՛մնուած
էէ՛՛ն՝
Թլկատենցիի
Հկարմվւր
ե բկրէւ րղա կանր» ,
«Գերմ անա կան ու -
սուցշանոցր»
^Ֆրանսական
քօլէմը» եւ « Ազգ
՚
կեւլր. վարժարան»ը։
ԱՀա թէ ինչու,
վաթսուն
տարէ առաք, մեծ էը կար՚լալ - գրել
գիտցո՚լնե
րոլ
թէ՛ւր :
—
11ւսոււէնատենչ
էսարբեբգցէն
,
Հեռաւոր
Ամ ե բէէկա յէն անգամ
կ՝օգնէ բ իր կրթարաններուն
:
— Խարբեբգցի
բազմ աթիւ
մ տա ւո բ ա կաննե ր էն մէ
կուն
մասէն
կ^ուգեմ
խօսիլ
ձեղի
^ ՚*՚4Գ մէկր
Թլ -
կատենցէն է , պա
րղո ւնա կ ՚ լ է ՚ լ ղ ա ց ի մը որ
էւնքնաշ–
էսատութեամր
կրցաւ
Հասնիլ
մտաւոր
րարձր
։էակարգակէւ
մր : Հանճարեղ
գրագէտ
մբն էբ որ
նե բկա յացուց
Հայու
Հոգէւն
ււ ւ մէւքավայրր,
ինչ -
՛զէ"
Նարեկացէ։ն
I Ան •>աբազատօլ։էն
պաակերա -
ց՚՚ւց
Խ ա բ բե րգց ի էն
Հողե կան ա շէսաբՀր
իր պար–
ղութեանր
մէք։ Օտար
լեզու
չէր ՛լիտեր։ Եւ սա
կա յե , •էետեւելով
մեր թարգմանածոյ
գրականու֊֊
թեան,
սրբացուցած
եւ յզկած է է՛ր գրական
ըս -
աե
։լծ ա ւէո բծ
ո ւթ է։ւն ը
յ
Թ՚լկատենցէն
օժտուած էր նուրբ իմացակա -
նութեամբ
մր
ձազկելու
յոռի
րարքերր,
ինչպէս
նաեւ գչէաէւատելու
Համաբ
ազնուական
գծերն ու
բարեմ ասնո ւթէւ ւննեբր ; Անմեծ Հայրենասէր
մրն
է ր ել զգա յ ո ւ ն Հոգի
մ ր :
^Ուխաենք
կրել նաՀատակներու
Հողէն,
նտ^–
էսանձախնղէբ
բլլանք
մեբ լնտանեկան
գեղեցէկ
րարքեբոլ
պաՀպանման
, գուրգուրանք
մը
մայրե
րէ՛
լեզ՚՚ւին ու մշակոյթէն
վբայ՝ եթէ
կ՝ուղենք)^
Համաբոլէլ
անոնց արժանի
զաւակնեբբ » :
Հանւլի սա կաննե րր
մ ե կնե ցան
, էրենց
Հետ
տանելով
տաքուկ
շող մր նաՀատակներու
լուսա -
՚Ւ՚"յԼ
յէչատակէն
:
ՎԱՀՐԱՄ կ
՚ՄԻԱԹԻԲ
«ՅԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(49)
Ս է ք՛՛ց մը շունչ առաւ ել
կատաղութեամբ
շաբոլնակեց
.
-- Ա ել։ թագաւորին
յանցանքր
էւ՝՚նչ էր , գէ -
շոլթէւնր
ււ՛րն էբ - - • որ վար աւլէ՛ք տեգր ձեր
Հուրիյէթր
՚լրիք–––
ձեր կեավուր
Հուրիյէթր
•••
Փորձեցէ։ պատասէսանե
լ ,րա յց աւելի գ ր գ ռ -
ուած
գրե թ է զո շելով
աւե լցուց .
— ՈբոէէՀետեւ
՝՝"ւբիյէթը
իսլամ՛ շէ ,
իսլամ
շի կրնար
րլլալ
...
Անրւս ցատ
րելէ։ աղաղակ
մ ր խօսքե րբ
րնգՀա–
աեց. շեմ ւլէւտեր թէ կր էսնղա"՛բ թէ կր շարունա
կէ ր ՀայՀոյել–
իբ երկու աշքերր
միշտ կբ
վառէին
մութ
եազմային
տակէն
Հ
- Անիծուած
մարգիկ,
կոխած
տեգերնիգ
սուգ
եւ ցաւ կր տանիք • եկեր եմ մեր տունբ
կրակէ։ տա
լու
ձեւլէ Համար • ուգուրսուգ
նեբկայութէ
լննէղ
ե՞րբ պիտի
վերնայ
մեր յաբկէւն
նե րքեւէն
. . . ինք–
՚հէէրենիգ
ելէք գացէք,
դլուէսնուգ
ճարր տեսէք ,
ուրէւնեբուն
ալ վւոբձանք
մ է։ րլլաք :
Թուլցած ու տկարացած՝
է՚՚^էկ
մնքէկ
կ՝ար -
աասոլէէ
;
Թուրք
կինր ղանղատելով
եւ
ՀայՀոյե–
ԷՈ՚Լ ՛հեռացաւ
վերքապէս
է
Այգ
մէ՚ք՚՚ցին էր որ Ազզր
Գանլբն
լուր էր
զրկեր որես եւ կարապեաո
՛լ բացի
թուրքին
տու
նը երթանք
, այն թուրքին
տունը ոբ
մեւլի
յ
՚ ՚ բ գ " ՜
րած էր մաՀմետականոլթիւնր
լ^գունիլ,
իոկ նի -
վւեաՀլրներր եւ երկու
վ՚ոքբիկ
աւլքփկնեբս
իբ րն -
աանէւքին
քո՚էը
ձգենք :
Խումանը
մինշեւ
մեր ապաստանած
տան սե -
մր Հասած
էր • բարձրագիր
պատուՀանէ
մր եր-
րեմն կր տեսնէի
սեւ բագոլկներ
, Հրացանի
փողեր
ւ^ւ էսուժանր
կը գոռար կատղած
՚լազանի պէս :
Եաեւի
։լււ ւռնէն
տղուս
Հետ
, գետնէն
վբա
յէն
սոգալով
, ղացէւնք
ղրացէ։
թուրքէւն
տունր
, Հոն
մնացէ՛ն
աղքէկնեբս
ոբոնք
փսէաթնեբու
տակ
ծած
կ՚ււեցան
. վեբքէն
իմացայ որ
քարղողներր
զտեր
էէ՛ն զէ։բենք եւ գուբս
Հաներ
սպաննելու
Համար։
Բայց յանկարծ
էսուժանէւն
մէքէն
մէկր
սլոոացեբ
էր– «Կիներր պէտք
շէ սպաննել, պա –;
ռ աւնե րր
, կո յրերր
, խեգանգամներբ
ձգեցէք ու
մնացած
բ տարէք » ; Բայց
որովՀետեւ
լսեր
էին
որ երկու
աղքիկնեբս
նիքեաՀ
եղած
են , գարձու -
ցեր
է ին զի՛րենք
մուէսթաբէն
աունր :
Յետոյ
ամբոխր
եկաւ
մեբ գտնուած
տունր
եւ
սլա շարե ց , ս պա ռնա լո վ տնե ցինե բուն որ եթէ
կեավուրնեբր
գուրս
չՀանեն
, տունր կրակի
պիտի
աան :
Ա յն ատեն տան թուրք
կի՛ներր կատղած եւ
աչքեբնէւն
ղաբձած՝
ւէրանիս եկան ումեղի
գուբս
քչեցէ՚ն : Աեմին
ւէրայ կեցած,
երկու
սուրի մէք
•ւնացեր
էի։ կարապետս
, ախ , մեռելի պէս ճեր–
մրկած էր եւ ոտքի
՛էրայ չէբ կրնար
կենալ,
մաբ–
մինովս
ծածկեցի
զինքր,
աչքերս
գոցեցի ուպո -
ոացի ;
( Շ ա թ.)
\
Fonds A.R.A.M
