ՕխալռախատեսոէրիլԱԱեք
Գաղաթհ
գաղութ
կ՝յէւրժէ գիտել տաչ թէ
օգերեւութաբտնտկան
նտխատեսոփիւՆ՚ւերբ
միչտ
յոոԼտԼս
կ՝շչլտն :
%ոյնիսկ
.այս տարուան
սլէս տարի մր, երր սսվ^–
րականէն ասեԱ. անձրեւ եկաւ, աւելի տանելի
է.
զանակ
մր սւնեցանք
քռն ինչ որ ծանուցուած
էր ;
Այս
դիտողութիւնր
կր
յա րմ ս. րի նաեւ քաղա–
քական, րնկերային
ել միչաղղային
նախատեոո^
թիւններուն
: Բարերաթտսրար
,
իրականութեան
մէ1 նուաղ աղէտ
ել ա.ւամ կայ քան
թերթերուն
վերնաղի
րնե րուն մէԼ
յ
Իրողութիւն է որ տասր աարիէ ի վեր փոխ–
ուած
րան մր կայ աչիարՀի
մէլ, էլ որքան
ղոր–
ծագուլներր,
մռնտւանգ
յեղափոխական
րնոյթ
ունեցողները,
նոյնքան
պա աերա ղմնե րր մեծ եր
կիրներու
միքեւ,
միեւնոյն
գիւրութեամր
շեն
ծաղիր :
Ասոր պատճառր
այն է անտարակոյս
ռր վեր
քին
գէպքերուն
գեռ
թարմ
յիշաաակր
փրկարար վախ մր յառաք կր րերէ : Աձէն ոք.
Ո՚֊ր
որ ալ գանուի,
րնկերային
սանգոլղին
վերին
կամ
ստորին աստիճաններուն
վրայ, կր ղղուշանայ ա–
ղէտերոլ
գուռ բանալու պատճառ
ղառնալէ :
Րայց
միայն վախր չէ այս անվիճելի
սանձա–
Հարո՚-մին
պատճառր։
Ուբիչ
պատճառներ
ալ
կան,
րնկերային եւ տնտեսական :
Պատեբաղմական
վիճակր,
վարչաձեւի
ամրող–
քական
փովւոխո՚-թիւնբ
չատերոլ
Համաբ կր վր -
տանւղէ ինչ որ րստ իրենց ապաՀովութեան
"կրղբ՜
նաւորութիւն
մրն է, գոնէ
յա րարե բական , առ -
այմմ :
ԱՀա թէ ինչու ՀեաղՀետէ
անՀետանալու
վրայ
է րնչաղուրկր,
սլրոլետարր
, եթէ բառր
առնենք
իր րացաբձակ
իմաստով։
Ը/.ղՀանյ,ւր
չաՀր
Ա
՛յն կր
պաՀանքէ որ անոբ վիճակ
ՀեաղՀետէ
բարւոքի
^
որպէսղի
տկարանա–յ անոր յեղափոխական
յարձա
կո ղա կան ո ւթ ի ւն ր :
Ոոէոբ
բմիչ1ւնեբր
դիտեն ոԲ
Հիւանդութեան
մր դարմանր
ղտնւելոլ Համար պէտք է ^չղել
անոր
պատճառր
: Եթէ կ՚՚ուզենւք պաաե րաղմնե բուն տ -
ռաքքր առնել, կամ գոնէ կարելի
ե՛լածին Լափ ու—
չացնել անոնց պայթում
ր, պէտք է ւլտնել այն խոր
պատճառներր
ոբ"նց
Հետեւանքուի
մարգիկ ատեն,
ատեն եւ միչտ
աւելի աճող
ո՚-մգնռւթե
ամ ր իբաբ՝
կր սպաննեն :
Հաւանական է որ ՚"յԳ պատճառներր
բաղմա
թիւ
են : Գլխաւռրր կր թո՚-ի թէ աչխարՀի
րնակ
չութեան
աճումն է , մինչ բոլոր անտեսական
՚/"՛/՛–
« • • * – « * * ^ % * « » * * . ՚ * « « * * * – * .
V•%.•Տ•VVV... V'Կ. •* I*
^՝
րո՚֊թիւններր.
սլարաականութիւն. ր
կտտտրաՆ
մեծ
դէմք
մըն է մեղմէ րամնոլողր։
Անոր
Հոգին,
այս պաՀուս,
մէկ պաՀանք
ո՚֊նի
մեղմէ, գրակա
նութեան մեծ
պզտիկ
բանուորներէս
չա -
րունակել
իր ղորք^Ր եւ Հաւատալ
Հա յմ ողովո
՚֊բգի
քաղաքակրթական
բարձր
առաքելութեան
:
ԳիտակցութԻ՚^Ր
կորսնցնելէն
եբկո՛֊
օր ա -
ռաք,
իրեն ներկայացող
այցելուներուս
Հաղիւ
լսելի
ձայնով
մր կր մբմնքէր–
«Լեցուցէք
սլաբա–
սլը, ոլաՀեցէք
Հայ մչակոյթր » -
Ա՛ աՀամ երձ ի անո բ այս կտակր թող <նչէ իբ
րեւ գեբագոյն
պատղամ
մեղմէ ամէն մէկո՛֊" ^ա–
մտր
եւ թող այս
ո՚֊Ւ՚^Ը
Գ՛*–"^՛"^ Իք
յիչ՚"՚"՚"ԿԻ^
բնծայուած
լաւագոյն
յարդանքր :
€6ԱՌԱՋ»Ի
ՒԵՐԹՕՆԸ
(3)
ՏՈՄՍԱԿԻ ՄԸ ՀԱՄԱՐ
ԷՇՐԷՖԻԷՅԻ « ԱԶԱՏԱՄԱՐՏ^
ԱԿՈՒՄԲԻ
ՀՒՄՆԱՐԿԷԲԸ
Ա տե ՛լծ ագո
րծ
ո՛– խանգավառ է Հայ մողո -
վուրդր
, յաձ առ՝ իր Լպատակսերու
Հետապնգձան
՛յ ,
որով՚աետեւ խոբ ու ամո՚֊ր է Հաւատքր իր
–>ոգ1՚էն ներս։
Կչբէֆէէյի
ակուՍրի
չինո՚-թբւնբ ,
« Աղաաամ ա րտ » ակումբ. Հայ Օգն՛ 1ցաչի ՛լար -
ձ՚անատուն՝
լալագո
յն ապացոյցր կբ Հանղէււանա
յ
մեր կաղմակե բպութ եան շինարար
ալիին :
՛հե կտեմ բեր
9 ^
յիշատա կելի թու"– կան մ՛ր պի
տի
մնայ։
էչրէֆիէյի
եկեղեցիին
եւ Հոյակապ
գպ—
բոցին
ճիչդ
՚լիմաց՝
ռրպ^ս
արթո՚-ն պա-էակր
՛յեր
՛աղդային
՚Լոյգ
արմէքներ
ո՛ն , կր բարձրանայ
Հ՛
•Ժ • Ղ՛ա չնա կցռ ւթեան
տունր
, որո ւն
Հիմ նա րկէքի
սւրարողռւթ
իւնր կատա ր ուեցաւ
Ղ՛եկա .
9 / ՛
էկի
բա
կի առտուան
մամր
\
0.30/՛
5»
վա լմարանի
ղբօսա -
վա յրիե վրա
յ ; կար՚լապա
Հ ութեան կր Հսկէին •
Մ՛ Ը՛ Մ՛ի աբինեբր։
ՊատոլանգաԼին
եբկո՛– ^"Գ՜
մերր պատուի կեցած
է ին արենո յչեե Ր եւ դա
յ -
լիկեեր :
Տ քք տրնկա յս յա բղե
լէ յետ ոյ լնկե բնե բ քհու -
բէնի
ել Լ. Շանթի
յիչաաակր՝
րնկեբ
Ղ, • Չարրդ
բացաարեց
Հ ա ւաքո յթրն նպատակը
: Ապա
Հրաւի
րեց լնկեր Տակոր Տ^բ Աելքոնեանր
նաիսադաՀե -
լու
Հ աԼգիս ուիմեան •: Ընկեր Տէր Ա ելքռւեան
մե -
ծապէս սաաա բած է չէ նքի կտռուցմ
ան չօչա վ՛ե լի
նուի բատ
ուո ւթե ամր : Ընկեր
նա խաւլա Հի բացմ ան
խօսքէն
յետոյ
բեմ
Հ բաւի լաւե ցաւ
Տիկին
Լէօլա
Աասունի
, ոբ յանուն
Լիրանանի
Օգն՛ 1ւ)աչԼւ մաղ–
Լմանքներ
րրաւ։
Ակռւմրի
չփնութեան
Տ անձնա խ ո՚֊մ րին
կողմէ
բեկեր Ա ուր էն Անթ ո յեան
կա ր դա ց
տ ե ղե
կա
՛լի ր
մր : ՇէնքԼ։ Հիմնադրամին
ցարդ
ւլո յացած է
I
1յԱՍ0
լ. ոսկի, որուն
9
Ս00
Հ՛
յատկացուած
է
Լիրանաւի
Օ՚լն. հ/աչի Շրք– վարչութեան
կողմէ, 50^0ը բնկ–
Օակոբ Տէր Ա՚ելքոնԼանէ
, Հազարր Պ •
Աւետիս
Ղ՛ազա ՛լե անէ
(Հար . ԱմերԼւկա յէն)
իոկ
մն՛ացեա
լ
500բ՝ ղանազան
նուէ բն՛ե րէ : Ակում րի
ՀոզԼւն մ՛ա
կերեսն է
850
քառ.
կանգուն
, ուր
Լ՛ր ենց սեփա —
կան տե ղե րը պիտԼւ ունենան
ԼԼ՚բա նանի Օգե - 1Աա^
չի գարմաաաունր
րնկեր Տ– Տէր Ա ելքոն եան Լ՛
չաձեւերր
կ՝ արդի լեն ոչ թէ ա բաագր ութե
"՛ն՛ , այլ
արտագրուած
իրերուն արւլար բաշփւում
ը :
Պատերազմ
ի ղլխաւո ր պատճա՚ոներէն
մ էկբ
տ յն չէ թէ սննդատ
ու
նիւթե րր ան՛ բա ւա կան
են ,
կամ
ՀամաչխարՀային
ա րտադբռւթիւնր
քիչ
Հ
՜ւ
այլ
մէկին
ղէչ րաշխոլմը,
ել միւսին գէչ օգտա—
գոր ծէււմ
(Լ–
Որքան ատեն որ մարղկա
յԼ՛ն արա րտծնե րո՛–
թ՚Լգանօ
թ ւե ր տանք վ՚ոԼ՚՚անակ
կաբագի
, ղարմ ա–
նալի չէ որ անոնք կատազած
վիճակի վերած
.-
Ո՚Լ՚ն : Ար՛ւ
1
աչխարՀի
նե ր կա
յ
քաղաքական եւ
տնտեսական
կաղմ ակե րպութեան
մ էք տա բրեր ե լք
չկայ : ԱւելԼ։ լաւ է գէշ ասլրԼԼԼ եւ կեանքր վտան -
գել , քան թէ գերի դառնալ ;
Հ՛ Մ–
ՀԱՄԲԱՐՋՈՒՄԵԱՆ
Հանզուցեալ
եղբօր՝
ՄիՀրան Տէր
Մելքռնեանի
անուան,
Հ. Մ՛ Ը՛
Մ
-ր,
էԱզատամաբտ»
ակքէԽմ–
րրն
ու Պատանեկան
մ իութիւնր :
Տեղեկագրի
լնթերցում՚էն
յետոյ
բեմ
Հրաւիր
ուեցաւ
րնկեր
կ. Աասունի , որ խանգավառ
խօա -
քերով
անւլրագաբձալ
Հայ մողովա֊րգի
շինարար
ոգիին : Հայ մողովուրգի
դլխէն շատ վւոթորիկ -
ներ
են սնցած
, րսալ
րնկեր Աասունի
, բայց ան
երբեք չէ րնկճո՚-ած
լեռներու
քարերուն ու մայ
ռեբուն
պէս։
էչրէֆիէյի
Հայու-թիւնր աՀա,
իբր
մէկ
միաւորր
աձ՛րողքութեան
մր, այսօր
գռրծւա–
՚^ւէ"
Յ՚՚յՅ
հո՚-աայ
իր ստեղծագործական
ոգէն
քա
րով
ու չաղախով
կե բաե
լու Համար
իբ կոթողբ
՚–
Ի/անդավառ
այս Լսօսքեբէն
յետոյ
եղան նուէրներ
,
որո՝–ց գումարր
Հասալ
5Օ0Օ
Լ–
ոսկիի։
Տպաւորիչ էր նաեւ
Հիմնարկէքի
արարողու -
թիւնր,
բուն
իսկ
ակումբի
Հողին
վրայ, ուր
Լսօսք առին
թ՚կեբներ գ. իւիէկետն
, Կոմս եւ Մ -
Տ էր Ղ՛ալ
՛է
ւստեան :
1 9
ՆՈՐԱԳԻՐՆԵՐ
Հ– 6– Գ– ՇԱՐ ՐԵՐՈՒՆ
ՄԷՋ
վերքեբս
րնկերական
բն.գՀանուր
մո -
ղութե բ
գումարուեցան
Հ-8–
Ղ՛ •
՚Րբիս -
տափքքբ, Պալաքեան
, Աարդտրս.պատ
,
իչխանէ
Նիկոլ
Ղ՚ուման , Բերղավայր
, Տ իգրան
^ամՀուր
եւ
Ո՚ո"տոմ
կոմիաէութետնւց
շբքանւ.Լբք,ւն
մէք : Ղ՛բ–
րե թէ բոլոբ րնկե րներն ալ ներկա
յ
գտնուեցան
այ՛լ մողոտթեբուն
յ
Ընկեր
Հայկ
Պալեան
,
իւրաքանչիւր
չբքանի
ձէք,
ընդարձակ
զեկուցո՚-մներ
տուաւ
Հ ՚ Տ • Ղ՛ -
աղդային
եւ քաղաքական
ուղղութեան
եւ կաղմա
կե րպական
կե ա ^ քինւ չուրք : Ընկերր
ամ էն ան -
գա՛ք
մօտ երկու
մամ տեւող
գասա Լսօս
ութեան
րնթացքին
մ՛անրամ ասն տեղեկ ութիւննե
ր
աո՚֊տւ
գաղութնե
բու
ազւլ ա յի՛ն կեանքին
եւ մեր
մ ա րմ
ին
նե ր ու ՛է" րծունէ ութեան
մ ՛ւ սին ,մ եծ
Հետաքրքբու–
թ Լււն ել խանգա ՛Լա ռ ո՚-թ
ի ւն ստեղծե
լո՚Լ լնկե րնե
րու
մ օտ :
՚Բրիստավյո
ր
կոմ իտէ ութեան
լնգՀ • մո
զովին
մէք
, գասախօսութենէն
առաք ,
կատարուեցաւ
եբգման
արարողութիւնը
1 1
նորտդիբ
թյկերնե -
բու,
կնքաՀայրո՚-թեամր
լնկեր կոպեռնիկ
թան -
տրճեանԼ՛ , որ այդ առթիւ
Լսօսեցաւ
դեզեցԼւկ ճառ
՚^Բ
ո՚֊ղղուած
ներկայ
բազմաՀարԼււր
լնկեբներու։
իսկ
Պ ա լաքե ան կոձ՚Լ՚աէո՛– թեան
լնգՀ •
մոզո
վր բացառիկ
ՀանդԼ։ս ո ՚ թ ե ա ն
մբ վերածո՚֊եցալ
,
ուր
ներկայ
դանուեցան
նաեւ ամերիկաՀայ
լնկեր
ներ՝ 3 ք,վՀան՛ն՛է ս Տէր ՏովՀ
II ննէսեան
եւ կռպեռ -
՚նէկ թանտրճեան
, ո բոն՛ք
լնկ
• ՊալեանԼւ րնգա բ ..
^ձակ
զեկուցում
էն ՛Լերք խօսք առնե լո՚Լ կրկնա -
պատկե ցին՛ լնկե րներու խանգավառո
լթ իլնր %
Ա արդա րապատ
կոմ իտէ
ո՚թե՚ւն
թ. դՀ • մոգո–
՛Լին ներկայ գանուեցաւ
նաեւ բւկեբ Կոմս որ
թ՛կ՛
Պ "՛լե ան Լ՛ լնգա րձա կ զեկուցում
է ն ՛Լերք իսօսք " ւ " –
նելով,
Լ Ր ՚ ^ Ց ՚ ՚ ՚ - Ց Ի
է. աեզե կու
թ
ի՛ննե բ տուաւ
ել օգ
աակար
թե լագ բ ութիւննե
ր րրալ •
Բոլոր
չրքաններուն
մէք կազմակե րպա
կան
կեանքբ դարձած է եռուն
ել րնկեբներր
լծ
՜ուած
են իսանդավսճռ
տշխատան.քի։
Նոյն՛
ոգեւոբու -
թե աւք ր աշիսատանքի
լծուած
են նաեւ մեբ պատա–
նեկան
եւ ուսանողական
մԼւութիւննեբբ ;
(Պէյրութ–)
Թ՚ԼԹԱԿԻՑ
Մարզիսեան
ոչ առաքինն
էր եւ ոչ ալ
՚էերքի–
նր Հաւանա բա ր :
Պրէ՛ կեցիր • ե" քոԼ
՚էլ՚"–Լ"Գ
ալ պիտի ու -
աեմ , կեցիր , յաճաիս կբ սպառնար
ամուսինին ,
կատակե լով
անչոԼչտ
, ել ան՛Հաւատա
լի բան՛ չէր ,
•ամբո ղքա սլէ ս
Հե րձատամնե ր ով
ղին ուա ծ իբ բե -
բանով
լնգունակ
է ր ո՚–՚Լ"՚ծր
բ՛խելու ;
Ա արգիսեան
չուդեց
աւելի
ստո րնան ալ , կարճ
կապեց ո՛– վազեց
երկաթու՚լԼ՚ի
կայանր
եւ առանց\
տոմսակի՝
չ՛՛՛լ ե կառք
մ տնե լո՚Լ
մ ե կնւեցտւ տո՛ն
. ^
Ե՛լածն ինչ է որ
մտածեց
րոլոր պաչ–
տօնեաներն ալ ղԼ՚ս կբ ճանչն՛ան
, ՛Լ"՛բ Լ՛քած տեղս
խօսք
կր Հաս/լցնեմ ես անոնց : Ան ոնք ալ
Հաբկաւ
պիտի
ըսեն
I
~ Հոգ չէ Միւսիւ Աազկիս , վաղր կր վճա -
րէք ••
Ես ալ չատ չատ վաղր «թուռնէ»
մր ախոբ–
մարեր
աւելի պիտի վճաբեմ :
Գնացքին
մէք՝
գլխի սաստիկ
ցաւր
թոյլ
չէր
տար
բան
մ ր աւելի
մ տածելու
: Ընկճուած
, պար–
տաս Ա՛ծ՝ տեզ ղ բաւեց
անկիւն
մ ր , չուտ ով
տ
ո՛ն
Հասնե լու
, առան՛ձնանալու
բուռն վւափաքով :
Որչափ, եկող ղացող
ի՚Ոո՚Լիչ
ամպերր, մրտ–
քէն
վանել
ո՚֊ղեց՝
ապարգիւնւ • անոնւք Լսրտռւի -
լակնեբոլ պէս, կարգով, իր գէմ կց ցցո՚էին :
Փառաւոր
ինքնաչաբմր
զռալովդ
մեբթ
իչու
կեր սլա րանքով կբ ծաղբէ ր ու կ՝ անՀետա Լար ;
Պարապ գրամ ապանակր կոկորգիէ""
ի
բե րա
նր կր բանար
եւ Հալած
մոմի արցունքներ կբ թա–
փէր
••
Ամէնէն
սոսկալէն
պ ազա ր այի
ճախրակն էբ
՚ԼԼ՚չասլԼ։
Հանղոյն
որուն
՚Լրայ Հեծած
, Աարգիս
կր
ւլաոնաբ անվերք, ոսկի մամացոյց
ո՛– ԳրԻչ ան -
ցամ.
Հոս Հոն թռցն.ելով :
Աարղիս
եթէ չամ^աբ
պիաի պոռար
կան
չէ Ր ^ Ք"՚ԼԻ պատուՀանին
ասլակինեբբ
պիտի քա՛բ–
գէր
1
՚էԻ՚^՚"ՅՐ
նստքյզին
ղլո՚-Լոր
ոլիաի կոտրէր ,
րայց գեռ ո՚-մ ունէր իր նեբսր կուտակուած
գԼ՛ -
լային
մզձաւանքր
ղսպելոԼ–
Ւբ չուրքր նստող
ո՚-ղե՛– ո բնե բր կբ ՛զգա յին
որ
Հ բա բուիս կա
յ Ա ա րգիսԼւ
Հ ոգիին
մ էք , եւ
լաւան
Հասած է մ ինչեւ խառնարան
<ձախ ո՛– վախի»
ղա–
ռանց ան քո ՛Լ :
Ա արդիս ի կերպա րանքր իրապէս սարսա վւաղ —
դու էր : Անոր անՀարկի
, խոմոռ
նայուածքէն
չչ
մած՝
նւե ր կանե ր ո ւն ե րեւակա
յու թիւնր
Հ բէ չա
յին
տիպա րնե ր կր վերստեզծէր
, ամէն
մէկր րսա իր
ներքին
Լսմորին :
Ա պաս ուա ծէ ն աւելի կարճ տեւեց
երկուքու^
կէս
ֆրանքնոց
ճամբորգութիւնր
: Աարգիս վար
իքալ գնացքէն,
ել խրոխտաբար
բացաւ
Լ՛բ արա–
գիլի կաոկինր,
ել ուղեց տուն
Հասնիլ
քանի մր
քայլով
, րայց . . ՚ :
Ր՛սյց
«տունի
սակաբկութիւնր
չուկան
չան -
ցալ » :
Ելքի դրան՛ սպասող
Ք^^Իչ պաչտանեանեբշ
ոչ
մէկ
առարկութիւն
ճանչցան : Ոչ թայծ,
ոչ ա/
խնզրանք
օգուտ
րրալ : Աովորական
ատեն թե -
րեւս կարելի, էբ ատանկ
օբինաղանցութիւն
, բայց
Հիմա .
Գբամատէր
ԱաբդԼէսի , ո^չամիտ
ել սնափառ
ցուցամ ոլո՚թի»^ն.ր,
արինեբո՚Լ–,
լուռ
քինախնռ -
րութիւնը
աբթԼցուցած
էր ծան՛օթներուն,
ու
մա ատենն էբ Հաշուակցելու ;
Հքանրակչիռ
րան
մ ր ունի ա յս գո"–ող • ™
տաբականը,
մտա ծեցին
եւ չուղեցին
օձիքը
թո ^
՚լո՚-լ •-
Աարղիս
կա րօտո վ նա յեցաւ գէպի
իբ
տսւն
կողմ բ որ քանի
մ բ քա յլ անդին էր ել Հա րսա
ո՛^
թ իւն ով
լեցո՚-ն՝ ու գա րձեա
լ նետ ո՛-եց աւ
մ եկնող
գնացքին
մ էք , գոնէ յաքո րգ կա յանէն
ճռղոպբե -
լու
յոյոով :
Հ,աւսւ սա բա կչռ քքւթիւն ու տրամ ա րանութ
իւն
վաղուց
խոյս տուտծ
ԷԼ՛ն իրմէն եւ անոնց
տեղր
ՀետզՀետէ կր աեղաւորո՚էբ
գեւ մր, իբ
կարմիբ
- գեղին բոցավառ
քբքք՚քնեբով
: Գլուխբ վերած -
ուած
էր պիծակի
պանի
մ ր :
Ջեռներր կր ՛լ ա լար ուէ ին , մ ատնե րը փոխա
կերպուած
էին ճիրաննեբռւ :
վայ , չան զաւակներր
թոյէ տային
քանի մբ
վայրկեան
, տուն Հասնէ ի, երկուքի տեղ
քսան,
Հարիւր
, Հազար ֆրանք
, կր վճա րէ ի •
« ՚ / ^ ա
յ ցոփեր» պոռաց գրեթէ , ել իր ձա
յնէն
արթնցաւ ե ս՚եռանւե րր կճռտե լով ե բդութւցալ
լալ
գտս
մր տալ Տեսբինային :
ե
՛ՎՇՏՈՒՆԻ
(Շաթ.^
\
Fonds A.R.A.M