^ Ա Տ և Ս Տ ԱՆ
ՆՈՐ
ՍԵՐՈԻՆԳԻՆ
ԵՐԵՒԱՆԻ
ԶԱՅՆԱԱՓԻՒՌԷՆ
Համամիոլթենական
երղի ել պարի մրցման ,
որոէ-ն մասնաէլցելու. Համար Աոսկուա
մեկնահ էր
Լենինականի
երկաթուղային
Լսմրակր,
մեհ յաչս–
ղութիւ֊ններ
ձեռք բերահ է մրցումներուն
մէչ ,
շաՀելով
Հա\քամ՝|ւսւ|>1յ1ւ^՝ա,կան ւաւաջլլԱ մրցաւ՚ււա -
կը,
եւ արմանանալով
Ա. Աիոլթեան
արուեսաի
վարչ՚՚՚-թեան
սլաաուոյ
զիրէն;
ԳՈՐԻԱԻ մէչ վերչերս
կառուցուեցան
գարե -
չուրի,
մեքենա
շի Լական , Հիւս ուահե ղէնի ել այլ
աբաաղրական
ձեռնարկներ։
՚Բաղարին
մէչ կը
գորհեն
մէկ բարձրագոյն
, երկու միչնակարգ ,
ինչպէս ել բազմաթիւ
արՀեստակցական
կաճառ -
ներ,
շՕՕՕ^յ՛
աւելիւ ուսանող աչակերտնեբով
ւ Այս
տարի չրչտնի
գիւղերուն
մէչ կառոլցուեցան
500^՜
աւելէ բնակելի
չէնքեր ;
30
ԱՒԼԻՈՆ
բ՚՚ւսԱի
տրամագրուահ
է եբե Լսա–
ներու հննգեան , ինչպէս եւ մա՚ւկական
Հիւանգու–
թիւննեբոլ
բումման
Համաբ , Աովետական
Հա -
յա ստանի մէչ :
Այս ամառ ապաՀովաղբոլթեան
գրասենեակի
մ իչոցով
Հանղսաեան
վայրեր
ղբկուահ
են \՜Հ Հա
զար ա չվսա աաւո րնե ր ել
50
սկա ուտա կան ճամ բաբ–
ներոլ մէչ իբենց ամառնայԼւն
արձակոլրգը
անցու
ցահ են բանոլարներու
17,000
ուսման մէչ առաչա–
լոբ երա թաներ : Պատերազմ
Լւ եւ ա չԼսատտնքա
յին
Հա չմ անղամնե բու յատկացուահ
եւ Հինգ
մ իլէ՛՛ն
րուսլլիի վարկ մր
յ
X *
Աովետական
Հայասաան »
օրաթերթր
(1951 ,
Հոկտեմբեր
31)
կր զրէ թէ
Հայկական
ԱԱՌ դԼւտութեանց
ակագեմիւ՚՚յի
պետական պտտ–
մական թանզտրանԼւ
Լսոլմբ մր աչվսատողներ
Հնա
գիտական
պեղումներ
կատարեցին
Նոր Րա
յազի
տի չրչանին
Աուխան
՚էիւզին
մօտ։
Հ՛ոս
Աեւանի
լճին ցամքահ
աարահութեան
էէբտյ
, (500 7(^0
քաո • մեթր)
բացուահ
են աւելի քան
80
գամ բա - :
րաններ,
որոնք կր պատկանին
երկու իրարմէ բա
ւական
Հեռոլ
մամ տնակէս չրչաննե րոլ : Գամ րա -
րաններու
ա է ւ ա
չին իսումրր,
որոնց
Հնոլթիւնր
կը
Հաչուեն
2700
3000
աարի , կը սլատկանին քա -
բարկզային
էլրութեան , ունին
2 3
մեթր երկա -
րութիւն եւ մինչեւ
մէկուկէս
մեթր
լայնութիւն
եւ մէկ մեթր
խորութիւն։
Նո քն ասւրահութեան
վրայ կր գտնուի գամ -
բաբաններու
երկրորգ
թոււՐբը,
որ շատ աւելի
Հին
է : Այս
իսումբին
սլատկանոզ
զաէՐբարանները
գոյութիւն
ունեցահ
45^5500-6000
տաբի
առաչ։Այս
գամրաբաններն
ունին բոլորաձեւ
շարուահք
(չրր֊
չ,սնսէձեւ)
5 7
մեթր տրամէսէ/իհ , մէկէն
մէկու
կէս մեթր
բէսրձրոլթիւն
: ՅՕէ աւելի են այս գամ–
բարաններր
բայց մէկ մասր տակաւին
գուբս չէ
եկահ
չոլրի տա-կէն :
նիքներն^ են , ընկերային
ղէսնաղան թաւերու ա շ–
թատսէնքի՚էսնսպաւէ.
կորովր, եւ էոնտեսական
աւլ -
գակի
Հրամա յականութեան
Հանգէպ
իրենց
ունե
ցահ
սուր
էլիտակցութիէնր
Այս
միեւնոյն
արմանիքնեբր
չե՞ն որ Ա. Նտ
Հանգներուն
ապաՀովեցին
այն տիրական
գիրքը »
ղոբ արղաբօրէն կը գրաւեն
ամ բո զչա չխա ր Հի մէչ՛.
ԹԱԹ–
€6ԱՌԱՋ»Ւ
ԹԵՐԹՕՆԸ
(1)
ՏՈՄՍԱԿԻ ՄԸ ՀԱՄԱՐ
Խորին
յուղումով
կաբգացի
«Ցա*ւ«ւ^»/
մէչ
Արփիկ
Միսաքեանի
գրահր
«Երթ Լեւ–ո1ւ Շսւյթ– ւքե–
ռած՜ չէլւ սւակաւին»
եւ իմ վշտիս եւ կսկիհիս , թէ
ինշ պիաի
լինի է^ եր վերչը
եւ՚ԿԷ յբութի
ճեմարանի
էէէճակը , երբ մէկը
միւսին ետեւից
մեզ
թողնոէ֊մ
են մեր Հերոսները
ինչսւէ
ս Ն ի՛կօ
է
Ա՚լբալեանը ,
Լեւոն
Շանթը եւ իիուբէն Տէր Մինասեանր
մի
ինչ որ յոյս մտաւ իմ սիրտս , այղ ղզացուահ տո–
զերր կա րղա լիս , մի ինչ որ սվէովւանք ,
նւ։ յնիսկ
ուբախութ
իւե։
փանի էւր Արվւիկ
Աէ՚սէսքեանը եւ
նրա Հետ նոր սերունղը ա յէլ պէս էսէ ր ղէչալ
ղիտեն
ա յգ կորուստները
, գա մեհ զրաւա կան է , որ նը–
րանք սլիաի չա րունակեն
մ ե հե րի սէ՛ ւբբ ւլորհր :
Աեր
Հայ վանքե րը քանգւում են ու
նորէն
չինւում :
Աեհեբր
մեռնում
են , ն՚-բերր գալվւս են կեան–
րԼ՚ն նոր թափ աալու :
Գլփէւաւո րր գա է , որ նոր սերունգր
ղղա յ ռւ
Հասկանւայ
իր ստեւլհաղորհ
ումր եւ գերը։
Շ՚շտէ 1
Յ
^^1
^V^
V
^6Ոէ :
Ես Հաւասքում եմ մեբ ապագային
, Հաւատում
եմ
նէ։ բ սերունգին :
ՀԵՀԻՆկ
ԲԷԳԶԱՏԵԱՆ
Պե էլէէ ւմնե րէն երեւանէ ելս– հ է շրչանաձեւ
սեն
եակներու
ուղիղ շարուահք
ունեցող պատերոլ
մը–
նէսցոբէլ նւե ր : կ՝ենթա ղրուի
ո ր աեղաբնէակ
ցեղերր
սկզբնականէ
շրչանին
էիտրահ են նա իւ թաւի առա -
կան^, աէէլա նստակեաց
կեանք : Գ տնո ւււ հ են եր -
կաթ է եւ պւլնէձեա յ իրեր : Ապա րանչա՜ւնե ր
Որոնք
կր կշէէեն
250 300
կրամ։
Գէոնէէլահ է նուրբ ար -
ուեստոէէ պատրասա՛՜՛ ւահ հաբիրէ
մ ատան ի , նի -
ղակի հայրեր , ուլոլնքնւեր , էէրոնց մէչ կան ոսկիէ
նոլրր
թիիմեէլէ սլա տ րէււ ս տ ո ւահ
վ՚ոքրի՚կ
ուլէււնք–
ներ։
Ն՚^՚չեցեալի
սլարանէոցի
մօտ էւ ւլունէքնե բու
Հետ զանէէւահ. է կացին մր։ կան կալէ ամաններ ,
որոնց մէչ ննչեցեաթէերւոլ
Համ ար ղրուահ ուտե -
լիէքնեբէնէ մնացահ
սկո րնէե ր ։Ր ոլո ր
գամբարաննե֊
բուն մէչ կան
3—5 ՚ ՝ " ՛ / / ՛
նստահ
էէիճակի մէչ :
Ուլ1" ւնւքնէե րոփ ղարգաբուահ
են պարանոցներր եւ
րազո
լ կնե րր :
Պ ե գո ւմնւե բբ ցոյց
կուէոան որ Հազարամեակ–
ներ աւէէէէչ ԼԼ ելան ի լի՛ճր եղահ է շաա աւե լի էիէէքր
քան Հիմա : Լիճը բարձրացահ
է Հաւանարար
մի
այն փերչին գարե րուն եւ տակն առահ է գամբա -
րաննե րնւ էէ լ բնա կէսաե ւլերր :
ՁԵ1սՈԱԼէՒԼԱ՝Բ կառափա բութ իւնր կ՝ամբաս -
տանէէ Անէէլլէ՚ան , ոբ լրտեսական
ցանց մր կր սլա -
Հէ երկրին
մէչ։ Այս առթիւ,
էէտարման
որոշում
տուահ է անղլիական գեսպանւատանէ երրորգ
քար–
տուէլէս
ր Նիլ կարտրնրրի ել Տ եֆն Ա է յնսի գէմ ,
որ թե թեւօրէն
ւէիբալո րոլահ է ձե բրա կա լմ ան մի–
չոցին :
ԺԱՆ ՄԱՐՇԱՑԻ
թատերախումբը
Հասահ է Գա–
Հիրէ : Տեզւոյն
Օփերայրնէ մէչ արուահ
ներկա -
յացմանւ ներկայ
ղտնուահ
են արքայական
լձւտտ —.
նիքին
էսնէլամ ե բ ր : ժ՛" ղ՛՝՛ վ" ւ ր գ ը էիա յւուն
րնղու
նելու թիւն մը ըբ՚սհ է Ֆրանսացի
արուեստաղէտ
նե
ւէ էէ
ւն %
Տեսբինա
: ԲարեՀամրտւ
՝ոլ վայելուչ
կին մր,
Տեսբինան
:
՚^քագում ով Ա ելանւիկցի ,
ինքնութեան
անձաւլի րր հալա լուն պա յուսակին
մէչ^
օրէնքի
տրամ աբանոլթեամր
ՀայւլՀէ,
մլն է ան : Ա ատամ
Տեսբինա Ա ա րղիս Ա ա բղիսեան :
Աոլբբ Աարղիս
Զորավարին
Հարճերէն
: Բա -
րեբաիստաբար Աատամ Ա ա րւլ իսե անէւ Համար
«ան–
ցուկր
մ ոէւցուկ
ք »
եւ պատմ էէ ւթ իէննե րէ րեալ չ՛՛՛
խո րմ իբ , եւ լալ որ այգսլէս է , Հապա թէ ոչ է՛նք
•ամրո ղչո փին զա՝րմ անա ւլանէ սլատմ էւ ւթ իւն է աբգէն :
Տեսբինա
Հարուստ
կին է , ոլն՚էւ երեք
յարկոփ
տուն , ետեւր պարտէզոէէ , եթէ ա յգպէս
չրլլար
չեմ կարհեր թէ էէա րձու սենեակ գտնէր : Հաղոլա– ,
ղիւտ կին է Տեսբինա , եթէ բազմաթիւ
Տեսբինա -
ներ րլյա յին՝ փո էսագրոէլ
լնկե ր ՛է ւթ իւննե բր չտփէի
ել կչիռքի
փրա յ տոմ սակ պիտի տա յին կամ սնան
կանա յին I
Աոանց թերոլթեան
մարգ չկտյ,
մինւչգեռ
մեր
Ա ատամր
ոլնի բաւլմ ապիս իւ առա ւե լէէլթի ւննե ր :
Եթէ նոր գեղաղէէսի
մր ձեււքր
անցնի եւ իր
ղմուարաչարմ
կ՚՚ճեբր
քիէ մր տաշուին
մնաց -
եալոփ կր նմանի
Աիէոյի,
թեւաւոր , նոյնքան գե
ղանի գլուխաէ , մանաւանգ
առին։քնող , բոցափառ
են աչքերը
որոնք թէեւ
Հիփնոսացնելէ։ւ
լնգունակ
չեն՝ բտյց կրնան արթնցնւել
ամէն կարզի
զ՚լայ -
նոլթիլններ
։ Բեբանր
լլսես Հաղիւ երեք պիստա–
ՏԽՐՈՒՆԻ
ՎԱԼԱՆԱ
Ցուրտ
Հողին
յանձնեցինք
Հ– 6–
Գս^շնա կցո լթե ան մեր Հաւատաւոբ
լնկե րնե
րէն
Խորէն
Պէքմէզեանր,
52
տարեկան
Հասակին
մէչ։
Ե ալաթիացէ.– էր : Առաչին
ՀամաշխաբՀային
պա -
տե բազմին Տէր Զորի ճա մրանե բէն
մաղապուրհ ,
կ՝ազատի , Կիէիկի՚՚յ
մէչ կամաւոր կր ղրուի, ղի
նագագա
րէն վեբչ Ա արաշէն
նաՀանչի ատեն , ձիւն
ձւքրան , ցնցւլաաապի
կր րռնոլի : ԱՀա այգ
ցաւն
է որ , եբկար ատեն տա ռա սլե ցն ե լէ
յետո
յ կր
ղ գ ե տնէ
՚լինքը , իր ումե բու
լրում ին մէչ :
Պա րտաճանա շ րնկեբ էբ ել «Յառաչ^^ի
չերմ
լնթերցււ
ղ մը : Եւ թէեւ սակաւախօս , բա՛յց Հա -
սուն միտյէե ր եւ ա րտա յա յտութ իւններ
ունէր : Ւբ
ղերեդւքանին
վրայ
յար՚լանւքի
երկու խօսք
միայն
հ.Ր՝յԻ
Լ Ը^՚կե րնե բու կողմ է : Այս ք՚սնի
մր տողն
«Յառաչղի
մէչ իր սիրե լի յիշատակին
:
Ե– ԳԱԱԵԱՆ
X
ԶԵԿՈՒՑԼ)ՒՄ
Լիոնի Է
Ն
Շըջ– Հ ա յ
՚ Միո^ւթեան Կեդը •
վ ա րչ ո ւթե ան
Լիոնի ել Շրչ– Հայ Ազգ. Աիոլթեան
կեղբ.
վարչութիւնր
5
Նոյ.
1951
^Իրակի
օր
Հրալիրե–
Լով ՅՕի մօտ տիկինն՛եր , ղում արեց խաոն
մողով
մր, էէերա կաղմ ե լու Համար աղքատախնամ մար -
մի՛նր , որ կր վա յելէ էւբ Հ ո վան ա ւո ր ո ւթ իւն ր :
Ընտբ– մողովէն
հնունգ առահ
Աղքատախն՛ամ
՚Օմանղակ
ՏԼ՚կնանց
մարմինր
ամրողչացուց
իր
վաբչո ւթիւն. ր բա ղկա ցահ
9
տիկ իննե ր է :
Աղքա տա իսնամ Տ իկնանց Օման՛ գակ
լ անձնա -
խում բր իր Հ ո՛ւ ահ ո լ թ ե անէ առարկան
պիտ ի լնէ
Լիոնի եւ շրչակա
լից արքաաներր , Հիւանւգներր ,
անկար
հեր ունէին երբ : Ա էէ /ն մարմ ի՛ն՛ր ենթակայ
ու
Համարււաոլ է Ազգային/ էէէ1էրչու թեան ;
Նո յն օրր Աղգ - վար չութեան
նախաձեռնոլ •
թեամբ
կազմուեցաւ
նաեւ
եկեղեցասէր
ՏԼ՚կնանց
Օմէսն՚գսէկ
/անձնւախում բր , որ պիտի աք ակցի վաբ
չո ւթե ան տա րինե րէ ի վե ր Հետապնւղահ
Տ.
պա տ ա–
ԿԼ՛ն իրականւացմ\ան . օմտել
Լիոնն ալ սեփական
եկեղեցի , գպրոց , Հ անւգի սա էւ ր աՀո վ ;
Աւլգա յին վարչութիւնս
վստաՀ
րլլալով
որ
տիկնէանց
զ.որհա կցո ւթիւնր աղգակ
մրն է
Հղօր
մեբ ա ղւլա լին կեանքի
տեւա
կան ացմ անէ ,
այրերոլն
յենարան
պիտի
Հանւղիսան։այ ու զօրաւիգ
պիտի
կանէգնի Ազգ. վարչութեանս,
մանաւանգ
եկեղե–
ցաչէն
մեհ ձեռնարկին
:
իսկ
Ազղ.ա լին վա բ չութիւն ր սլիտի ձեոնա
րկէ
մեհ Հանղանակութեան
: Այո առթիւ կոչ ^ րնէ
րարե սէր ազդա քիւնւնւերու ՛ո րոնք պիէո ի
փափաքին
անչուչտ
յաւե
րմացնե
լ իրենէց կամ իրենց
սիրելիէ–
ներուն
անո էնր , մեհ նուիրատուութեամբ
ոբ պի
տի քանզ.ակուի
չինուելիք
եկեղեցւոյ
մուտքի
ղ րանր կից զետեղուե
լիք կո թողինէ ՛Լրա / : Վր" -
տաՀ թ է մեր պաաուական
շինարար
մողոէէուրգր
սիբոէէ րնգառաչ
պիտի երթա ք Ազ՚է • վա բ ^ո լթեան
դէ՛մ ումներուն
մ
անաւանգ
ամ անո րի տօնական սա
Օրերո
ւն :
Բարեբարներու
նուի րաաո լութիւննե
բ ր ուղ -
ղել
69. Ո16 Լօսւտ 61&ՈՇ, Սուօո 1^Ձէւօո31ճ 6է ք^թհօոտ
1՚Ըց1ւտ6 –|\րա6Ո16ոո6 ւ^շ Լ յ ՚ օ ռ շէ ^65 ԼռV^^օոտ:
ի գիմաց
Ազզ.. վարչութեան
ատենապետ՝
Աղեքս Կ–
Կիւլպէնկեան,
ատենագպիր
Յակոր
Վտրժապեսւեան:
կի մ եհ՝ո լթ իլն
ո
ւնի եւ բար երա խաա բար , որով -
Հետեւ իր երկէէւ չարք սպիաակ
ակէւաները
բոլորն
ալ Հերձատամւեր
են :
Տ ես րինան
միշտ ղարղարուահ
է եւ
ինքնեկ
զարդն է Հանղէսնե բու , Հարսն իքերու
եւ
բնաւ
Հբաւէ րի չի սսլասե ր եր՚էելոլ , սլաբերւլ
Համ ար ;
Աիակ
չքնաղ
հաղիկնւ է "ւ՚րմէ
կ^ս. խո բմ ին Հա
ւասարապէս
այրերն ու կիներր.
Հայերն ու օ —
էIIIII
ր Լ է, րր նմանապէս։
կ րաւո րա կանո ւթիւն ր եւ
չէղոքութիւնր
անւՀետացնոքլ
յ՛– ւււո ւթնէե բո վ պճնա–
զա րգէււահ
ր/ քալ՛ո վ ;
Ան՝ նաեւ
շնորՀն
ունի ամ էն լեղո ւձ՛. վ
երգելու։
Զայնը
բա՚լնիքէն
կուգայ
կարհես , զիլ ու կերկե
րուն, անէսոնչ՝ռլ
շա ղկա սլո լահ : Խնգիր չէ թէ պա
տին եաեւէն
լսես
.
կր ղւլաս ոբ ձա յնին ա լիքնե րր
տարահ ուելէ ա՛ւաչ՝
կ՝անցն ին նեզ կիրճերէ , կր
զարնուին
էսմբակուռ
բլուրներու
,մա յռերու ու բո
լոր մտնո ւահապատ ա րւլե լքնե բուն
յալլթաՀարե -
լով
կը ղաոնան
ելեկտրամ արդկէ. ցա յին խուրձեր :
Իր երւլերր միչտ
նոյնն են , ՀՀանհեղը եօթը երդ
ւլիտէ եօթն ալ ցուրտին
՚էրայֆ,
Տեսբինայի
եօթն
անգաւք եօթբ երղ ե րը պէէբտէն կը րէսին :
Անձնուէր
կին՛ է Տեսբինան , յողնիլ
չի դիտեր։
Բաւական է որ քի՛չ մր տաքնւայ , եւ երբ շորս կող
մէն հավէ ւլա րնեն Հանղ իսա կաննՓրր
Տեսբինա , Հա Տեսբինա,
կանչերով
կր
սկսի մենապարի :
Ա յնէ ատեն տա էզաակամ ահ ու սիրտ պէտք են
որոնք դիւման.անէ, եթէ նէէյնիսկ
ղետինր սալա յա -
տակ
րլլայ,
սիրաերր սառահ :
« Զարկ
թ՚^զ սրս յթի
..» :
Պ՚՚՚րտաիսաղփ
Հե -
րոսոլՀ ին բաղմ ութեան
հափերէն խանդավառ,՝ կբ
ճօճէ իբ չորս կողմերր մագնիսական
շրչանակի
մր
էսաէլա լիք դաբձահ
կէէղմնաց՚ո յցի մը
Հանգո
յն ,
կամ
երբեմն
եօթը
ճիլգ մտրակով
՚էարձոգ
յարա
շարմ
Հ՛է լի մը պէս :
Ան կարիք
չունի փողփ , թմբուկի
,
հափերոլ
թախանձագին
տարափն
Լ՛՛՛կ աւելորդ է ,
ինքնիրեն
՛լա շնա լուր նուաղ մլն է աբգէն
կուռքի պէս պա -
ճ*ուճոլււհ :
Երբ թեւերր
բացահ՝
կ՛՛ուրհքր կր դողդղա -
ցրնէ , մանե ակէէ ղա րգո ս կինե ր ուն Հետ փոթո րկա–
՚էար
ուռիի
փարսերոլն
նմ՚անակ,
բազուկներուն
էէ սկիէ
թեւնոց
ապարանչաննե
բուն
Հե շտա
լուր
սօսափիւնը
յարատեւ
եռանդ
մը կուտա
յ իր կա -
քաւումներոլն
:
Տեսբինան՝
տնդաղտնապաՀ
լո յսի
ճաճանչ -
նէեբուն մէչ աւե լո րդ տեւլը Հաղուահ է , իր մար -
մ ինր ոչ մէկ գաղտն իք կը պաՀԷ
մետաքսի փո -
թ՛՜՛ րկումնե՜րոփ :
Ամէն յատկութիւն
իր խորՀրդանչանն
ունի ,
եթէ խնա յուլութեան
արձան
մր կանգնելոլ
ո րո -
չում տրուէր
Լ՛րր տիպար Տ ես րինան պիաի առա -
չարկէի,
որ՛ոփՀետեւ
անոր պւ։րտապարը
դիտող --
նե րր կր մոռնան
իբենց
անօթութիւն։
ր եւ
ամ էն
բան, եթէ եօթն
Օր
ու եօթբ
գի՛չեր ալ տեւէ :
Ափսոս որ պէտք է Հաշուի
առնել նաեւ
Տեսբի
նայի պաա"՛ լական
ամ ուս ինր իր քսանեւՀ ինգե -
րորգ մամու
միչամ տո լթեամ բ :
Խ–
ՎՇՏՈՒՆԻ
(օար.)
Fonds A.R.A.M
