ԿՍՐնՈՅ մՇււԿՈԻթԱՅԻն
ԸնԿ1յՐՈԻ(»ԻԻննեՐԸ
(՚լւու֊է|ւ « կարձօյ Հայլւեսւսկյյակւսննէրուն»)
I.— Արծքւեաւ,ւ ընկելաւ–թիււ1 դււյււ| ւտսւս կարնոյ -
//՝եէԱւ հ՜անօթ՝
կսւ չւն ւէ յ ՝,նսււչո յն ել
՝> աւանօլւէն
առաշիՆ
Ա չա1լութա
յթե
յնկե րո լթ իւնն է ասիկա ,
որ կոչ։.ւահ է Բարձր
Հայքի
Հ/1/Արծն
քաղաքի
ա–
նունոէի ; Ընկերութեանս
Հ իմնաղի
րն է կարնք. յ ա–
*ւաշնորգ՝
Գրիղսրիս
՛Լր՛ք
^Հօրարաբե լես.ն
( +
1859), "7՛
զայն
Հիմնահ է
1631/՛
վերԼերր : Այս
մասԼւն թւլթակից
մր
1852
Տ՚՚ւնուար
\ Լ՛ն
կարնկն
կր աեղեկաղրէ
Ի՚լ՚՚իրի
Արշալոյս Արարասւեաս/
(1852
թ–
408յ ,
՚1րելո,Լ թէ Գրիղորիս
վրղ.ր
Հա–
ղիլ կարին Հասահ՝
ձեււք
ւլա րկաւ
տեղւ՛։
յս
ղլլոլ ՜
ք"Յ1՚
Բ"՛ւ՚եղ"–րղութե
ան , «րայց ղիտնալոէէ
որ ա.
ււանց լիւկերու թեան
այսւղիսի
աւլւլա ս ի րական եւ
ամ՛ ենա՝,ա րկաւո ր ղորհ մր կամ՛ ղլռլիս չկրնալ։
եր
թալ
, կամ
երթայ ալնէ չկրնար
մ չտնշե նաւս րիլ
,
ուստի՛ ւլսլրատան
Հ ալա րա րձո
ւնե ր ւ։բոչեց
յ՚՚՚Ր՚էէ
անձինքնե
րէն , ի՛՛կ լնկե ր •-. լ թ ե ան ր անունր
՛լ րաւ
« Արհնեան
Ընկերութիւհ
ղպրաաանն
կարնո յ» :
Եւ իսկոյն
մէկ շաբաթուան
մէ^
400
րամին
ղըր -
ուեցան շատ անձ ինք
, իւբաքանչիււբ
բամինն է
՚Լաթսունական
փարա ամ սսւկ։սն»
( Հմ մ տ
• 1յ՚ա.ս|ւս ,
կ. Պ–
1852
թ.շ : -
Նււյեան Աղաւնի,
կ. Պ–
1853
թ. 67 : ֊
Արեւհլք ,
կ. Պ–
1698
թ.
3854) =
Բօսեան
(Հ.
Տակոբ 3– Վ. Բօսեան , Բարձբ
Հայք,
Ա. Վիէննա
1925,
էշ
245)
սխալմամբ
ըն–
կեր ո լթ ե անս
հ աւլում ր
1 856/՛5՛
՚լ֊ն. ե լուի՝ կ՝ Ր"է
՚՛ ր
եբեք տարի
(1856 •
59)
՛է՛իայն կեանք
ունեց։սհ
է։
Աինչւլեււ,
ինչպէս տեսանք,
1851/5՛
արղէն
ՀիւՌուահ
էր ան եւ անկէ ի, փեր տեւահ
եւ գոբ -
հահ է ե րկար տա րինե բ , մԼ՛ չա նսլասա ելո փ կար–
ն-ո յ կրթական
ւլ՚՚րհին
:
1864/՛՛)՛՜
Արհնեան
րնկերույ–
թիէնր
՚էէնէբ
հ(,Ընթե րցա ս իւրւ՛էց թէէւնղարան»
՚^՚Ր »
որուն էէերատեսուչն
էր Պետրոս
Աձնեցի
(Արծ՜Ուի
Վասպուրական.
Վան . Վարագ
1864,
էշ
128՛ —
էէիսալմ ա։1՚բ լնկե րո լթեան
անունր
«Արհ բուն եան »
տսլոլահ
է) ։
1869/5՛
Արհնեան
րնկերութեան
օ ՚
մանւլ ակո ւթեամ՛ ր կարնո
յ
մ էշ
դ՚՚ւր՚՚քք
՚^ր
կր բա–
նա. Տէր Գրիղ՚՚ր
քՀնյ.
(Մամւււլ,
կ– Պ–
1869,
էշ
173)։
2.— Ընթ-երցաքսիրաց Ը ն կ ե ր ո ւ թ ի ւ ն —
կ ա ր ն ՛ ՛ յ
՚քկշ
1861/5՛
կաւլմուս՚հ է լ՛նկերութիւն
մր
^քաւլ–
քին մէշ լնթերցարան
բանալու
եւ ուսման
ճաշակր
էոարահելու% նոլաաակոփ
(Արեւելք,
1898
թ՛
3854) :
Արեւելքի
յօւլո ւահ
՛Ա
՛լ
բին
անհանօթ
եւլահ
է կարնո
յ ե բկրո րգ Հնագո
յն Ա չակ • Ընկե
րութեան
ոնոլնր։
Անհանօթ է նաեւ Հ– Տ՝ Բօսեանի
(անգ՝
էշ
245) :
Եթէ չենք սիսալիբ՝ այգ
ընկերութեան
•ա^ո^նն է
Ընթ-երցասիրաց,
որ կր յիչուի
1880/5/,
իբրեւ կարնո
ք նաիսկին
րնկերութիւն
(Աասիս,
\ա
թ.
2758՛)։
3.— Ուսուլքնասիրաց ըն կ ե ր ո ւթի ւն
կարնոյ
Գա
յի անեան
աղշկանց
փարմ արա՛ն ին
նիւթապէ ս
ն՚՚լասաելու
Համար
1862/5՛
կը Հիմնուի։
Ո>–Ա11ւմնա–
սիրաց ընկհրութփւյն^ը (Արեւելք,
անգ՝
թ.
3854),
որ իր ւլո յութիւնր
պաՀահ է մ ինչեւ
\
880 :
4.
—
ԱրշարոՆնի ը ն կ ե ր ո ւ թ ի ւ ն — 1864
Փետր.
21
ին
թ՚լթո՚կից
մը կարնէն
Պոլսոյ «Աէր»
թերԼմին
էլիմացնէէ ոբ կ՚՚/րնոյ
Գաւա՚ւական
մողո՚իի
աղւլա–
սէր անէլամներր
, ղլխաւո րութեամբ
Յակ՚ւբ 0ոփա–
սաւիեանի
«ս կէլ բնա պաաճա
՛լ ել Հիմնայլիր»
եղահ
են
«Արշարունի րնկ ե րո ւթե ան րնթերցալւ|^|ււ՝ին »
(«Աէր», Կ– Պ–
1864,
էշ
24)։
Գրո.թեան
մէշ կր
շեշէոուի
թէ կարնեցիք ալ
Ա աՀ մ անա՛լ րութ
իլնն
րնէէունահ
Լւ անւ.ր «էիրկալէտ
օրինւսց
Հւսմաձայն»
Գաւառ . մողաի կաւլմ ահ Րչ/ալոփ՝
ա յղ
մոէլուէի
անղամնե
րէն
մեհ
աւլ ոյն մասէն
Հիմնուահ է էԼե -
Ր"յիչեալ
րնկե
ր/էւթ
իէնը :
Հիմնում
ի
թուական՛ր
Հաւանօրէն
1863/
Հ / ՚ / ՚ ^ ձ ՛
և""^՛
1864/
ոկԼ՚՚լրն է :
Ներսէս
արք • Վա րմ ա սլե տե ան , Պոլսո
յ պատ
բիաբքր
րնկերոլթիւնս
յիչահ է «Ար չա ր ո ւն ե ան»
ձեւոփ
(Լոյս,
կ. Պ–
\ա
թ.
76)։
Ուրեմն,
մինչեւ
1878
պաՀահ է րնկե րութիւնւր
իր
գոյութիւնր :
իսկ իր նւ՚ղասւ՚՚ւ"կր։
ԱՀաւասիկ.
«Գիաութիւնր
եւ
լնթե րցասի բութ ի՛ւնր հալա լե լ
Հասարակութեան
(մէշ)
ի ձեռն ձրի փեբհանութեան
աղղ ա յին պա։ո–
մ ական
՛ԼՐ" Ա եւ
աղղօզուա
սլա րրե ր ա կա՛ն ա ց»
(Աէր,
անղ) :
1864
Աեէէլաեմրերին
Պոքսէն կարին
այցելող
մր
Աբ չար ունէի լնկե րութե
էէէն
րնւ
թ
երցա րանին
մէշ
կր
լլս^նէ
14
Հայերէն
թերթ,
ինչպէս
նաեւ
ՄԷ Տ մ •
ՖինուՕ
եւ (1օսՈէ\ : Վերշինս
կր ղրէ՛ «Այս թան -
դարանէր
( րնւ թե րցա րան)
ղբեթէ
լ՚նւդՀան, րութե ան
իբրեւ
ղպրոց կբ հառայէ
՚ բոլոր կարնԼցւոց
բեր
նէն։ ւլո՚իոէթիւն
եւ
չնո րՀակա լութիւն
էոեցի այս
յ ՚ « . " / 5 , » (Պէգաոեան Թռչնիկ.
Պ–
1854,
էշ
175)։
5.— Վարդանա՞նց ը ք ւ կ ե ր ո ւ թի ւ ն—
կաբնւսյ.
մէշ,
1864/՚5<,
Հոիփսիմեանց
անուն։ոփ
ա.լշկան,ց
փաբմարան՛
մ ր բանալու
Համաբ
մ ասնա
լ որ րնւկե–
րութիւն
մր կր կա՚լմուի։
Ըն՛կերութեան
տարեկան
անզամա՚իճարր
կ^րԱայ
3
ՂՐ՚՝*–ձ՛
Կ՝առաշարկոլի
որ րնկեբութիւնր
երեք աււ՚րիի չափ շարոլնւակոլի
,
« որոչէսղի
աղղային
սնտուկր
իւր ումր
ունենայ
կամ
լնկե րութեան՛
տուրքէն
գրա։ք ագլուխ
մ ր
պատրաստուի»
(Արծուի՜ վասպուրական, 1864,
էշ
< 8 Թ ^I^ « 4 >
137)։
կարնոյ
Առաշին՛ Տարութիւն
արք. ՎեՀա -
սլե ա ե ան առաշին։
անղ աէք աղբ ուո
ղր կ՛՝րլլա յ՝ ւէճա–
րելոփ
20
բամին (անգ՝
էշ
128)։
Պոլսոյ
«Աէլէ»ր
(1864,
էշ
38)
կ՝աւելցնէ
թէ զարդէն
բաղմաթիլ
ստորաւլբուո՚լներ
ալ եւլահ են
»տ
Գմբախտաբար
, սակայն,
ոչ «Արհուի Վաս -
պուրական»
ել ոչ ալ «Աէր» կաբեւոր
Համաբահ է
^ւԴ^Լ
ք^ձ էր " ՛ յ գ
րնկերութեան
անունր։
1880/5.
կարնոյ
մէշ կր յիչուի
նախկին
ընկեբու -
թի՛ւն մր
«Վարդանանց»
ան՛ունոփ,
որուն
մասինւ ուբիչ
կուլմէ
հ անօթութիւն
մը
չունէինք :
Արղեօք
ա՞
յս է
I 864/5ւ
Հիմն ուահր :
Գիտցողներէ
կը իսնղրենք լուսաբանութիւն
մը։
6.— Անծն։։ւէր ըն կ ե ր ո ւթի ւն
կարնոյ
մէշ
•ալ ունեցահ է իր ճիւղր,
Պոլսոյ
«Անձնո
լէ բ» ր :
թէ ե՞րբ
կաղմւահ
է Հոն՝ մեղ անհանօթ
է։
1869
Տուլիսին
Պոլսոյ
«Աամոլլ»
թերթր
(էշ
248)
կը
գրէ
"լ՛ կարԼոյ
մէշ ալ իր
Հալահալներն
ունի
«Անձնուէր
լն
կԼ
ր
ո
լթ
ի
ւն» ր ,
ակնարկելէ, փ
՛նո յն ըն
կե րէւ լթեան Եւդոկիա
յի։ ճիւղին
կրահ
Հ ա լահ անւք -
ներուն :
7.֊ Անս^։.ուն Ը ն կ ե ր ո ւ թ ի ւ ն — 1874/
ղարնան
կաբն՚։յ
մէշ
Հւիոքրաթիւ
լւ. ւսամիւո
իսումբ» մը
«ի–
րենց
ւլա ւա կաց
ա։։լա
ւլ ան։
չս սլանւնե
լ՛։
լ
Համար
ըն
կ ե ր ո ւթիւն մր կը կաղմեն»
եւ ^անկախ ղպրոցի
մր
Հաստատութեան
կը ձե՚նւարկեն»
(Արեւելեան մա–
մուլ,
Իղմիր
1874,
էշ
242) :
Թէ
ի՞նչ
էր
րնկեբոլ–
թ եանւ ս. նունը՝
ոչ մէկ
իւօ՚՚ք
կ՝ րլէ՚ս յ ՝• ՝
8.— Սիսական ընկելսււթիւն
Հ.
Տ՚սկոր
Բօսեանի
(Բարձբ
Հայք,
Ա.
ՀՐ-246)
Համեմատ՝
կարնոյ
մէշ
1874
78/
չլ՚շա՚նին Հաստատուահ է
Սիսական ըՍկերութիւնր ,
«արՀեսէոալորաց
ու -
սում աւանգել՚^ւ
նւղատակաւ» :
9.— Դպրաց րն կ ե ր ո ւթիւն
1880^5՛
ա,ւաշ
կարին ունեցահ է
«Դարաց ըն կ ե ր ո ւթիւն »
մը
(տես
«Մէոսիս»,
1880 ^. 27՚58) :
10. —Ացցանուէր Հ այ ուհե) սւց րնկերյււթիւն • —
1879/5/
Պոլս-ոյ մէշ Հիմնուահ
«Ա՚լ՚լանոլէր
Հա -
յուՀԼաց
լնկերութիւնր»
1880
Տ՚-ւնէիս
Տ՚՚ւլի՚սԼ՚ն
իր մէկ
ճիւ՚լր
ունեցահ է Կ՚սբնոյ
մէշ։
«Փունշ »,
(կ. Պ՛
1880
թ՛
1493)
Ց՚՚ւլԼ
՚Ա
26
թուականով
կր
տեղե կաղր է ՚ «կսւ բնո
յ մէշ «Աղէլա՚ն ուէր
Հա յ՚՚ւՀ ՜՛
եաց րնկերութեան»
մէկ ^Լ՚՚֊՚լը բացուե ր է ^՚որ -
Հիւ Գեր • Առս՚շնորղին
կարնոյ
(Ա ալլաքիա
եէ։լ •
Օրմ անեան
) ; Այս լնկե լ՛ութիւնը
Ալա չկե րտի
մէշ
ալ աղշկանց վարմարան
ւք՛ր բանալու
մ՚ոա՚լիր է» :
11. — Բարձր Հ ա յ ո ց Մի ո ւ թի ւ ն
Ծանօթ է
Պոլսո
յ ^Ա իացեալ
լնկե
ր՚ււթ իւն»ր
, կ աւլմ ուէսհ
ե–
րեք ւլանաղան
լ^ւէլե րութ իւննե ր ւ։ ւ մ
իէււ
ց
ուէք
՛ւ
էէ
, ոբ
այնքան
մեհ եւ աբդի՚ւնաւ՚ո
ր ւլո րհ ւ– ւնէ
ութ
ի ւնէ ու
նեցահ է Հայ
մ շակութա
յին կեանքի
մ էշ : Գաղա -
ւիա րի եւ ումե բու
միացում ով
՛լ որհե
լու
ա
յգ
չքնէսէլ օրինակր ւիարակիչ
եէլահ է Հա յաստանի
ինչ
ինչ քաւլաքնե
բու
Հա
յե
բ։էլ
մ՛էշ
ալ : կարնեցիք
,
ե–
թէ չենք սխալիր,
առաշինր
եղահ
են այդ
օրինա–
կին
Հետեւողներուն
մէշ։
1880
Հոկաեմրեր
\Տին
կարնէն կր ւլրեն
. «Բ աւլա քիս
Վարդանա/^^^ց ,
|1ւ–
սումնասիրաց , ՚Ւպրաց եւ Ընթերց ա սիր ա ց նալս–
կին
չորս րեքլե բ։ւ
ւթ իւն՚էւե
րր քաշ
Համողուահ
լի -^
նե լով ա յն ճչմա րտութեան
թէ
«մ Լւէււթիւնր
էլօբոլ– ,
թիւն է» բաւական
մամանակէ
ի վեր մաագիր
էին .
մի՚էլթիւն
մր կաղմել
իլրԼ՚սնց
մէշ, սակայն
Լ՚րաց՛
պարաէլաներր
չէին ներեր
այդ։
Վերշին
ատեններս
ա էւ։սշա րկո ւթ ե ամբ եւ յոբդա րանօք քաղաքիս
նո
բրնտիր առաշնորդ
Գե ր • Օրմ՛անեան Ա • Հօր , չ՛՛բս
րնկե բութի
ւնք յաշալեցանէ իւրեանց
մաագրութեան
մէշ,
ել
կաէլմԼցին։ լնկերութիւն
մի
«Րարձր Հ ա յ ո ց
Մի ո ւթ իւն
» ան ուամբ
, "րոյ կանոնւնւերը կր իսոս–
տաԼամք
յաււաշիկայ
աէէթիլ
ձեղ
յ՚լԼէ
իտսլաէլբոլ.
թիւն»
(«Աասիս»
, թ.
2758) :
Այդ կանոններր
չենք
տեսահ
«Ա ասիս»ի
յաշո րգ
թիլերուն
մէշ։
Ընէկե րութե անս
ղո բհո
լնէ ութեան
մ աս ին Հե -
տեւեալը
կը կաբ՚լանւք
Պ՚՚լսոյ
Հ(.Փունշ»ին մէշ
(1881
թ–
1544)
ղրուահ կարնէն,
«եթէ
կայ քաէլքիս
մէշ
մԼսԼ՚թաբիչ
ել յուսատու կէա մ ր, ա յն ալ Բարձր
Հայոց
մ իութիւնն
է , որ
յա րատեւ
՛լո րհունւէու -
թես։մ բ ղօտէ պինւդ կ՝աշիսատ ի ի բարո յական եւ
նիւթական
ղ՛ս րւլա ցումն
Հան րութե՛սն
:
Ընթերցա
րան մր Հասաատահ
է , ուր կր ղտնէուին Հայե
բէն
թբքԼրէն
ել ղա՚լգիէբէն
Ա՚աէլիրք,
կիրակնօրետյ
գպրոց Հասաատահ
է ի գիւրութիւն
լնթե րցա -
"էր՜՛ 0 ՝ յորում
Հայերէն՝
թբքերէնւ
ւլաղղիերէն
թէ։
լ էս
րան՛ ութիւն՛
եւայլն
կը դա սա իսօս են
փափա -
քող
աէլւլսէյնոց մանաւանգ
արՀեստսււորաց
: Որոչ
ուահ
ել ձե՚ւնարկոլահ է արգէն
Հասարակային
մատենադարանի
մբ Հաստատութեան
ալ»։
Ու՚լեւոբ
մր
1881/5՛
կր պատմէ որ
կարնոյ
Բաբձր
Հայոց
Ա իութ իւնւր իր
լձ՚թ
ե րցա բան՛ի ճա -
կս-էոբ
էքեհ ։ոա։ւերոփ
<ձԸնւթերց արէէէն
Ա
իութեան
Բաբձր
Հայոց»
ղրահ
րլլալուն՝
կաբնէոյ կուսա -
կալր ղա յթակղեր եւ «Բաբձր
Հայք»
բառերը
շն–
շել տուեր է («Աասիս»,
1881
թ–
2832) :
12.—- Աղքսոոասիրաց րնկերա ւ>իւն—-
կւսրնո,
Հա
յ
կաթո
ղիկէ աղքատ
մ սւնու1լնե բու
ղ աստիա
բակէէւթիէնր
ասլաՀովել՛
լ Համաբ՝
ՎաՀանէ Գ.
Շ
։՚է
պսւնէ ե սն
,
Հա ւան ո ւթ
Լ
էէէ
մ ր
Կէէ։ րաւյ/ետ
եպ
•
ԲչուբԼէսնի՝
1891 - 2/5՛
կր Հիմնէ
Աղքաա)Աքսիրաւց
րնկերՈ՚ւթիւնր ,
որուն
մասին
կր ղրէ նա՛
« • • *,
պարտ
յանձին
Համ ա
րե
ցին՛ք Աղքաա աս իրաց րնկե
րութիւն
մը
կաղմել,
որոյ
նպատակն
էր
նախակբ–
ԹոՆՓա(1 իՏչպես
Ո ք
հ
Ե.
ինչպէս
տեսանք անցեալ
ա՜Լէլամ
,
թրքական
մամուլր
Հաւասա րաէէլէս
նի՚լակ
կը ճօճէ
կարմիր
եւ սպիտակ
Լիուսերուն
,
Իրանի
եւ
Լիբանանի
՛լէմ։
Բ՛սյց ^արցը ասո՚էշի վեբաչանար
, տակաւին
կայ Ե՚էիպտոսը,
որ ամէւէնւ
աւելի
ք^ուրքԼրսւն
տաղտուկ
պատճառա
հ
է :
Ի՞նչ է խնգրին
բուն՛ չարմառիթը, պար -
՛լապէս
թուրքին
շփաց ա հո ւթ իւնը
, որ ՚լինքր մար
դու
տեւ։
ղնելոէէ, աթոռ
մբ տուահ
են Մէ՚շեբկ -
րականի
ՀՀԱւայուն
իսմբակց:։ւթեան»
մէշ :
Գիւրին
ձեռք
չձէլեցին
այս
«յաղթանակ»ր
•..
Ասկէ ամիսներ
առաշ,
անէլլփէական
<է.Օ
պ՚լե բ վըրք^
թԼրթը
՚լէչ
էէէեսակէն կճեց մեր եբբեձ
նի
Հարե–
ւան՜՛ւ. երբ
՚
թու րքիան
աչփւ՛աբՀ ա՛լ րական տեսա -
կէն
ռաւլմ աւլ իաէսկան
մ եհ կէսրեւո բութ իւն՛ ունի
յ
ինչ
րսե
լ ո բ Թ ՛՛ւր քերր չեն ուղե ր բաւական՛ անւա ^
էրենց
տրուահ
օ՚լեութեան
ե րա չվսիքնե ր"
,է
;1947^5ւ–
/ էէե ր թուրքիա
կ^օ՚լտէւլի
թրում
լնի։ վա րէլա սլե -
ա է։ ւթենէ
ն ու անւ՛ւբ
չ^։ո րՀ իւ աււանց դրա մի ւլէ նք
ել ո աէէմանիւթ
կ՝ ս՛պա
Հէէէ
: թուրքե
բր
ասով
չեն
գոՀանա
ր ու տրեւմ տեան
ե ր կի րն ե ր ո լ
ն՛մ ան ամ -
րողշ՚սկ՚սն
գրաւականներ
կ՝ւ։ ւ՛լեն : Անէ՛լլիա կր
ւիափաքի
է՛բ Ա իշին Արեւելքի
ուխտ
մր
կնք\լի
ել թուրրիւս
կեէլրոնւլ։ Հանէէլիսանւայ այգ
ուիստին :
Հյսէէո
մր պա՚ոճաոներ
կան՛, որ՚էնւց
Հեէոեւանք՚ւվ
•տնէյարւք ւ։. ր է որ Թու լ՛քիտ անդամ ս.կց ի Ատլան -
աեան
Ո՚–
Լ՛՛՛ոին : Թուրք
մ
ո
լլ
ոէԼո
ւրւլին կեանէքի
մա՛֊
կարէլակր Աէոլտնեան՛ ե րկի րնւե բունէ
Հա։լիլ մէկ
չ՚էրբորւլնւ է
, կրթութեան
ել թեքնիւքի
աեսակէ -
՚ո՚էէի
Թ՛՛ րքերր
չտա
Հեււու Լն արեւմտեան
երկիր–
նեբ՚ւլ
չաւիանի
ներէն։
, Հետեւաբար չեն կրնիաբ
Հաւասարէ
Հաւասար
իսօսիլ տբեւմտեան։ գա^ւա -
կիցներու1։
Հետ »:
Թ՛ուրքերր
այս
յօղ ո ւահէ՛ն՛
ւ/ ր՛՛՛յ
Լ՛ր ո՛ր "՛ն -
ց՛՛ն, աշձէսիս սկսան։ էլլուխնէին
՚լարնել,
որպէսղի
Ատլանւտեանի
դէսչինքինւ
մէշ մւոնելով
ապաՀովու^
թԼան
երաչիսիքներ
ստանէ՚սն։
Ալսլիոն
մէկէն
ցրն–
ցուեցաւ
, մ ասն՛աւո րաբար
թրքական
մ ամ ոէ լին
«
է՚էրեւելեսն
կալմն աչիսարՀի»
անէցնւելու
սպառ -
նալիքէն
, այս
անգամ
՚իէչէն
քաչեց
իր թերթե -
բունէ ել կնքաՀա
յրր եղաւ թուրք
պետութեան ,
Վ^Ր՚՚յՒԺ"1
Ուիստին
մէշ
իր մոււոքր
դիւրացնելու
Հաւքար։ Եւ աՀաւասիկ,
նոյն։
«0 պ՚լե րՎրր» ը Հոկ -
թարան
մր բանալ
եւ նախնական
ուսումներնէ
մայ
րենի լեղուով
ղաս տալ՛
՚ ՚ իսէր
ա՚լւլութետն
եւ
յանուն
մարղկութեան
սրսէառ՚ււչ
ձ՛այնով
Հբաւի–
րԼցինէք բոլոբ
աւլ՚լը ել իսն՚ղրեցինք
որ մէյ մր ղար–
ձլնեն
աչերնիէն ա յն էսեւլճ արաբա հնէերու
՚Լրայ
՛Տք
(Մէ^ւմուայը Ախպար,
Կ՛ Պ–
1892
թ–
1115) : Ըն -
կԼրութիւնր
Հանէլանակոէ թիւն։ մը րն՛ելոէէ^
2078
՚լրչ • կը Հաւաքէ առաշԼն
առթիւ
(անդ) :
13.— Ընթերց ա սիրա ց ընկերութիւ1ն -
Ըսա
Հ. Ցակոբ Բօսեանի
(ան՛ւ
էշ
246)
Կարնոյ մէշ
1895/5՛
Հասաատուահ է
Ընթե րց ա սիր ա ց ընկերու–
թիււե
՛քը, «որ էէւռանւձին էոեէլ մր ։Լտլ։ձելով, Հաաո–
րաւո բ ւլբքե ր ճարե լով
, մողովր
ւլե ան լնթերցա -
նութեսն
նիւթ կր մատակէս լա։ րէ ր : Այս րնկեբոլ
-
թիւնր տակաւին
էէւնէր իւր ղոյութիււձնը
մինչեւ
1914 »:
14.— Սրիտասարդական Մի ո ւ թի ւ ն
«Ս՛՛՛լր -
Հանղակ » (կ . Պ՛
1908
թ–
94)
կր ղրէ՛
«կարնոյ
մէշ
կա՚լմոլահ
«Ե րիտսէս է1էրէլա կան
Աիոլթիւնը »
որոչեր է Ա ա՛լ ասս. րեսն
ւէւսրմա բտնէն
Հեււացնե լ
երեք աեսու^երը
ԱաաաթԼան
, Աբէււլեան
եւ
Աո–
ղիկեան» :
15.— Գր՛ական — Գեղարուեսաական
Միո ւ -
թ ի ւ ն
1911
Օղոստոսին
կր
՚լրէր
Մկրտիչ Պար
սամեան
Պոլսոյ
«Շանթ»ին
(1911,
էշ
80), «
՚էեց
աէքիս
անցահ է այն օրէն ի փեր,
երբ խումբ մը
ւլրասէր եւ էլեէլւսբ^ւԼ սաամոլ
եր/ւււեո. երիտա -
սարդնե բու
ն։ս խաձե ռնո
լ թեամր
կարինի
մէշ կաղ–
մ ։. ւե ցաւ « Գրական - Գեղարուեստական
Ա իու -
թիւն»ր :
Աիութեսն
նպատակր
ուբիչ
բան պիտի չըլ -
լար , բա յց
մ իւ։՛։ յն ղրա էլի։ լ ղէէւտ
։լ րսէկան
ել էլե -
ղա բուե սաա կան
նիւթե
լ։ո։ի , ՛աղատե լ
մ իտքր քա -
էլաքական
մ տաՀ ողութ իւ՚ննէե ր է ոլ
՚քի՚շ՚՚ց տալ նբ -
ոէիբէէւե
լու
բոլոբ ա յն ու ղւլո ւթի էննե բուն՛ , ո րոնք
կո չուէՐնւ ունին բա լարա բե լու
Հ ոդե կան
ու
ւքտ ւս
ւո րական
սլաՀան,շներբ » :
15,– կարնոյ Հայր. Մի ռ ւ թի ւ ն
Ա. Համաչ–
իէԱէրՀա յինէ ոլատերա՚լմէ
մերշ,
փերաււլրող
կարնե–
ցինԼբ
կաղմեցին
Հ^կարնոյ
Հայր՛
Ա իութիւն» ա–
նուն. ոփ ղան։ ա՛լ անէ րն կե ր ո ւթ ի ւնն ե ր Ֆ բանւ սա , Լի -
բանան
ել Աք ե րիկա : Ալս Ա իութիւ ւններր Համե -
րա չէէէս^րար ՛ք էոագրահ
են։ Հրատա րակե լ
կա բնո յ
մասինւ ՀձՏԼ՛չաւոէսկս՛րան՛ - Աատետնւ»
մր։ կատար
եա՛լ քաշող ութ
իւն մաղթելոփ՝
^։ւ*ս.՚դիր
կ՝ րնենք
ոբ
էէսկասլէս կաէոարեալ
էլոոհ
մր արտ՛ա՛ղրե լու
Հա՚^ե
մար ՛անՀ րամե չտ է նկաէոԼւ ունենա
լ Հ ին Հա քերէնձ
թեբթերու
մէ9 ց րուահ րաէրքապիսի
նի։.թ ե ր բ ։ \
Հ •
ԵՓՐԵՄ ՊՕղՈԱԵԱՆ I
Fonds A.R.A.M
