–Ադնցհ՚լ ւԼվքքիկա ււԱեգէիս^^
Պատկեէ Վը՝
Լո(։տո6եռ
ԹՈՒՐ-Բ ՄԱՄՈԻԼԸ ՎՏԱՆԳՈՒԱԾ
ԿԸ ԳՏՆԷ
ՄԻՋԻՆ
ԱՐԵՒԵԼՔԸ
ԻյՄԲ
— Ծ անօթ ճրապայւսւկագիբ Ապէտին Տա. -
վէր կը ^Րէ
ճիսմՀոսրիյէթ^
մէջ (19 Յունիս) —
կարմիր
Հեղեղին գէմ Գեմոկրատ
պետու–
թ իւ-նՆերր
կ՝ուղեն
պտ ԼԱՈ պա՛ն ողա կան գիծ մր Հիմ
նել,
րայց այգ գիծին
ամէնէն տկար
կողմր, ան֊
կտոկած Միխ Արեւելքի
ճակատն է :
Այս
ակարռլթիլնր
թէ ղինուորական
է , եւ թէ
քաղաքական : Երր Ռուսիա
իր արբանեակներն
ալ
քաչկռաելով
պատերազմ
Հռչակէ
, ամէն բանէ ա~
ռաք
պիտի
քանայ
չէզոքացնել
թուրքիան
, որ Մի
քին Արեւելքի
ճակ ատին բանալին կբ կաղմէ
յ
Աիայն թէ բանալին
զօրաւոր է, թուրք
աղգր
վճո֊տծ է կռուիլ
իր աւանգակա՛ն
թչնամ
իին
գէմ
*
թրքական
փականքր
կարելի է ցնցել
ցամաքէն,
ծովէն,
օղէն,
բայց չաա սուղի կր նստի
թուրք
բանակր
պաբաոլթեան
մատնելր;
Ե՛– եթէ թուր -
Ք1"՚յ
գաչնակիցներն
ու բաբեկամներբ
իբենց
իոս–
աումբ
յարգեն ել ծովէն ու օգէն
օգնեն
մեղի ,
թ
" ՚ – Ր Ք
բանակր եա կր նետուի,
բայց
էի
յաղ֊
թուիր : Այս կացութեան
մէք, Ռուսիա
նուաղա -
զո յն կորուստով
ճակատ
մբ պիտի փնառէ , եւ այգ
ճամ բան
Իրանն է ։
կարմիր
ցա բականո
ւթիւնր
Պաբսկաստանի
ճամբան կամ քազաքա
կան ութե ամր եւ կամ պա -
տեբաղմով
կրնայ
ձեռք
անցրնել
։ Եթէ քազաքա -
կանութիւն
ղո բծածէ
, Իբանր պէաք է
սովեաական
արբանեակ
մբ ր լ լայ :
Բաբիւղի
Հարցին
մէք առնուած
՛որեւէ
սխալ
քայլ,
իրանբ
կրնայ
նետել
Ռուսիոյ
գիբկբ՝՛
Մո" -
կուա
չորս աչքով կր սպասէ այսսխալ
քայլին ,
ել ձեռքի տակէ կրքանայ ապաՀովել
զայն ։
Մ ինչ
ա յղ պարսիկ
աղղա յնամ ո լներր
ամէնէն
յարմ աբ առիթր
ղ տած են թուտեՀ ականնե
րռւն
Հետ ճակատ
յարգա
րելու
Անգլիո
յ ել Ամ երիկա
յի
ղէմ , քարիւղի
թնղիրբ
չաՀաղո րծե լով : կացու -
թիւնր
ծանրակչիռ է , եւ պարսիկ
զեկավարներր
կր քանան՛ Հաւասա րակչռել
ւլա յն , երկիրր
^ետել
Ռռւսիոյ
գիրկր ՝•
• 0
Անսպասելի
բան
մր կրն՛այ պատաՀիլ,
բայց
Աոսկուա եթէ չկարենա
յ քաղաքական
մեքենայոլ–
թիւննե բով
որսալ Պարսկաստանր,
պիաի
նախրնա–
րէ արչաւե
լ անոր վրայ
։
, ՜՝ Ռուսիոյ
Համար
գմուար չէ իրանի
ճամբարն
բանալ պատերաղմի
մ իքոցաւ ։ Պարսկական
բա.^
նակր չի կրնար
գիմ՚ագրել
ռուսական
յարձակումի
էէ ր
է
կարմիր
բանակր
կրնայ
չուտով
մինչեւ Պաս–
րայի Ծոցր
/՚ք^՚ել, եւ իրաքր,
Աուրիան,
Լիրանա–
՜ն՛բ, Տորղանանբ
ել Իորայէլբ
կոխոտելով՝
Հասնիլ
յանուն
որուն
ինկան
Հնչակեէքք՚ֆւ, ^եւէ, ։՚Գ աչնա կցական
գործիչներ
յ
Վերքին
բանախօսր, Պ՛ Վ՛ Զէյթունցեան
յոլ–
զում ով ոգեկո չեց
իր տմ էնէն՛
մ օտիկ
լնկե բնե
բու
յի չաատկբ,
գրուագներ
պատմ ելով
ոմ անց կեան -
քէն :
Գեղարուեստական
րամնին
մ էք խոր
յուղոլ^^–
մով
եբղեց
Օր– Ա"աղիկ
Առաքելեան
կոմ իտասի
« Աիրաս
նման է է՜ն փլած տներ» եւ Ռոմանոս
Մե–
լիքեանի
Հ(Մի լար , կ՝անցնի»
։
Լ •
Օղանաւով
մեղմէ մէկ մամ
Հեռու կր գտնուի
մողովուրգ
մր զոր չենք ճանչնար բաւարաբ կեր -
պով ;
Հետաքրքրական
մողովուրգ՝
ռր վստաՀու
-
թիւն
ոլնի զինքր կառավարող
մարղոց
վբայ,
մա
նաւանղ վտանգի
պաՀուն
ու երբ իր
վարչապետբ
աբսլասաՀման
կ՚երթայ
իբ անունով
խօսելու,
փո
իսանակ
անոր ոտքր
սաՀեցնելու
, ամրողք
խոբՀր–
գարա՛նր,
մէքն
ըլլալով
լնգղիմ
ագի
բնե ր ը , կը պա
աասխանէ
, ^ներկայ»,
նոյնիսկ
անոբ կոչէն
առաք;
Այնաեղ ալ, ինչպէս
ամէն
տեղ,
մո/որած
ոչ
խարներ կան, նաիսարարներ կամ պաչտօնատար -
՛նեբ որոնք կր Հարստանան
չնորՀիլ
իրենց պաչտօ
նին ել կամ կբ ղալաճանեն
իրենց պարտականու -
թեանց
Հանղէ պ : Բա
յց երբ
ղա
յթակղութիւնբ
մէքտեղ
կ՝ելլէ , այղպիսիներբ
տնմիքապէս
կբ
մ աքրագո
բծուին
ղատական
ի չխան ո լթ իւն .՚։ եր էն :
Անգլիոյ
մէք ե րեսփո խանական
յանձնախումբ
մ ր չեն կազմ ե ր փնտռելու
Համ աբ
անմ ատչելի
ճչ–
Միքեբկրական
եւ աք թեւէն
օղակել
թուրքիան,
զայն կէս առ կէս չէղոքացնել :
Ռուսիա
կրնայ
միեւնոյն
րնթացքր
ցոյց տալ
Տունաստանի
Հանգէպ, եւ Պուլկարիոյ եւ Ռումա–
նիո
յ գո րծակցութինով
, Հասնիլ
մ ինչեւ
Աւէրիա -
կան : Գերմաններուն
օրինակին
Հեաեւելով
,
կրնայ
օգէն
գրաւել
կ րետ
էն եւ Ե գէտ
կանի
կղղինե րր եւ
ամրողքովին
պաշարել
թուրքիան՛,
որ այս
կերպով
կր
ղոՀոլի
իր գահակի
ցնե բուն Հետ Հաղո րղա կ -
ցութեան
բո լո ր ղիծե բէն :
ԱՀա
այսպիսի
ոաղմավարական
ծրազիրներ
ոլնի
Ո՚ռւսիա
, Ա իքին Աբեւե
լքր
ձեռք
ձգելու
Հա–
մ ար : Այս
ծ րագր ին գէմ ա՛րղեօք
թնչ ՝ մ
իքոցներ
ձեււք
կ՛՚առնեն
մեր բարեկամ
Ամ երիկա ,մեր զի–
նակիցներր
Անգլիա եւՖրանսա
, ինչեր կբ խոբ -
Հին զինուորական
թէ քաղաքակա՛ն
տեսակէտնե -
բով։ ԱՀա կաբեւոբագռյն
Ի՛նգիրր,
որուն
վրայ
պէտք է լբքօրէն
ծանրանալ
: Արեւմ տեան գաչ -
նակիցներր
, որոնք ոչ մ էկ գործնա՛կան
քա
յլ ա -
ռած
են թուրքիո
յ եւ Տունասաանի
պաչտսլանու -
թեան
Համար , տկար եւ բաց ձգած
են Մ իքին Ա -
րեւե լքր եւ ռազմագիտական
տեսակէտով
ալ գ ե ռ
պաաբասւո՚ոլթիլն
չունի՛ն;
Անգլիա ել
Ամերիկա
կ^ուղեն
թուրքիոյ
ել Ցունաստանի
րեռցնել
սլէսչտ–
պանոլթիլնր
այգ գօտիներուն
,՚ռրոնք
ա յնքան, կա
րեւո ր են մանաւանգ
քա ր իւզի տեսակէտով
է
Ներկայ
պայմաններուն
աակ , պարզապէս ե–
րաղ մբն է Աիքին
Արեւելքի
Ուխտի
մր գաղափա–,
ՐԲ՛՛
Այնքան չատ թնճոլ1լներ կան որ անՀնար է
Ի—
բանէ
մ ինչեւ Եգիպտոս
երկարող
պետութիւններր
Համախմբել
զինուորական
զանգուած
մբ կազմել ;
Եթէ
Ամերիկա եւ Անղլիա
չեն ուղեր
Հասուն պր -
տուղի
մբ պէս Ռուսիոյ
բերանր
նետել
Միքին Ա -
րեւե լքր
իր թանկագին
քա ր իւղնե բ՛ո վ ,
ստիպուած
եե քա՛ղաքական
ել զինուորական
ամ ենա լուր ք մի -
քոցներ
ձեււք առնել
X
Ա ինչգեռ
ծայբն
ենք ծրա -
բոց , ե գ ե ռ կարգագբած
չեն այն իոնգիրը թէ ա–
մերիկացթ
թէ անգլիացի
Հրամանատտր
մր պէտք
է բերել Ա իքե րկրական
%
՚ ^ Բ
^ ^ Յ
Է
Ք
1 " ՚ - ր է չ
Ր
՚՚^ԼէՔ
չ՚՚՚-նինք
ձեզփ :
մարտոլթիլն
մր, այնպիսի
մարգերով
որոնք ու -
րիչ
մտաՀոգութիւն
չունին եթէ ոչփրկել
յա եցա—
լորը,
չմ րոտելու
Համաբ
իլենց
կուսակցութիւնր;
Այո պէ սով կր զգո ւչանան
Հանրային
կարծ
իքր
ամիսներով
գրգռելէ, ի վերքոյ
յանգելու
Համաբ
՚՚է.1՚^էէ
- Այգ պա
յմ անով ալ այստեղ կր տիրէ ա -
ոողք մթնոլորտ
մր, որ վստաՀու
թիւն կբ
նեբնչէ;
ՎոտաՀոլթիւն
նաեւ
Հանղէպ
օրուան
կացու -
թեան
: կր վախնան
պատերաղմէն
ինչպէս
ամէն
տեղ,
բայց կր պա տ ր ա ս տ ո լին անո ր կորովի
կե բ–
" / " Հ է
յայտնապէս
, առանց
խուճապի
մատնելու
Հասարակ
մաՀկանացուն
, որովՀեաեւ ան
սովորոլ֊
թիլն
ունի ղէպքերուն
նա յելու
անվախօրէն :
Պատերուն
վյբայ կբ տեսնուին
գեզեցիկ
ազ -
գեր,
Որոնք
կր Հրաւիրեն
այրերր եւ կիներբ
այմ -
մ էն աբձանագբոլի
լ կրաւո րական
պա չտպանու -
թեան սպասարկութեանց
մէք
I
Զեռնռց
չեն գներ
մողովուբղր
Հրաւիրելու
իր
իսկ պաչտպանութեան
պատ րասա ուե լու ել չեն
վախնար
Հ բա պարա կաւ
խօս
իլ
I
Այսպէս
, օրինակի
Համար
, անցեալ
օբ
բոլորո
վին գիպուածով
ներկայ
եղայ
փողոցի
Հաւաքոյ
թի
մր; Աարգ
մր աթոռին
վլւայ
ելած կր խօսէր
500
Հոզինոց
բազմութեան
մր, գովելով
Համայ -
նավարութեան
բարիքներր
եւ կր
քննաղատէբ
անգլիական
քաղաքականութիւնր
: Տեսարանբ տե
ղի կ՚ունենար իներկայութեան
ոստիկաններու
;
Անղլիաց
իի մբ Հարցուցի թէ ինչպէ՛^ ս կր
թոյ
լատրեն
% Ատրղբ սլատասխանեց
՚
Այստեղ
ամէն
մարգ ազատ է Հրապարակով
խօսելու
,կր րաւէ
որ
ճառր
չվե բածո
լի գրգռո ւթեան եւ փողոց
իքնե լու
Հրաւէրի
մր ։
Վե րքին պաաե բաղմ ին աւերնեբբ
չեն վեր՜
ցուած
; Նոր չէնքեր կբ կտաուցուին
Հռս ու Հոն ,
Լոնտոնէն
Հեռու
, պաՀպանելու
Համ տր
Անգլիո
յ
աւանղական
գանձր
, գիւտն աթո
ւզթե
րբ
, մէկ գա֊–
րէ է ՛Ս
՛Ր
Հրատտրակուոզ
թերթե
բու Հալաքածո -
ներր , եւն •
է
Միսի րամնեչավւր չատ քիչ է՛՛ Անգլիացին
չսէ–
բտթր
մէկ անգամ
միա
յն միսով
Համեստ ճաչ մ ր
կ՝լնէ : Պատչաճ կր Համարուի
այս կարգագրու -
թիւններբ
րեգունիլ
այնպէս
ինւչպէս ծանր տուր -
քերր ։
Միայն թէ այստեղ եթէ մողովուրգին
բեռը
ծանբ է կարեւոբ
բանեբուն
Հտմար,
փոքր բանե -
բու
Համար ալ մարղր
նեղր չեն. գներ։
կ՝արտօնեն
ծխել
մեթրոյին
մէք (ինչ Հրաչալի
իրագործում է
Լոնաոնի
մեթրռն եւ ինչ մաքրռւթիւն)
,
ինչպէս
՛նաեւ
սինէմաներու
մէք ՛Հ
Հ– Մ՛
ՀԱՄԲԱՐՋՈՒՄԵԱՆ–՛՛՛^
ԿԱԶԻՆ
ԳԻՆԸ 2420էն
27.70/
պիաի բարձբա -
նայ
Փարիզի
մէքւ
թուականր
որո չուած չէ տա
կաւին :
ՌՈՒՄԱՆԻԱՏԷՆ
Հասած
տեղեկութեանց
Հա -
մաձայն
, կր տարաղրուին
բոլոր
փոքրամ աս՛նու -
թիւններբ,
մասնաւորապէս
Եուկոս լաւնե րր,
սաՀ–
մ անամ երձ
չրքաններուն
մէք (Ւմչվար
եւն.) ։ Աք–
սորր տեղի
կ՚ունենայ
ղիչեբանց :
•
ՄՈԱԿՈՒԱ
մեկնեցաւ
Բէնթրպրիի
« կարմիր»^
աւաղեբէցր,
Տոքթ՛
Հ– ճոնսրն
։ Պիտի
մնայ մէկ\
չաբաթ;
Զի գիտցուիր թէ պիտի
րնղունութ
Աթա՚.\^
լինի կողմէ
յ
«ՅԱՌԱԶ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(84)
կ. ՊՈԼՍՈՅ ԳՐԱՒՈԻՍԸ
Նոյնիսկ՝
եբր անոնք պատնէչէն չատ
Հեռու
տեղերէ
սկսած
կ՝ըյյային,
երբեմն
թչնամի ակա
նափո բեբր
ծուիսով կամ թունաւոր
կազերու
միքո
ցալ
իոեղղելով,
երբեմն
յունական
Հուր
թափելով
եւ երրեմն ալ ղիրկ
գիրկի
է՚՚-իւ
մղելով
ականնե
րու
անցքերուն
մէք
Հ
Ամէն անգամ
յաքողեր
էին վտանղաւոր
պայ
թում ին առաքքր
առնել։ Ա ուլթանր,
կ՝րոէ Պար -
պարօ, այս փո րձե
բու րացարձակապէս
անյաքող
ու անօգուտ
րաներ
րԱսւլուն
վերք)ւտպէս
Համոզ -
ուած,
բմբռնեց թէ եբբեք
պիտի
չկրնար այս
ճամբով
քաղաքր
գրաւել, թէ
ր-Լոբովին ի
ղո՚֊բ
կ՚անցնէր
մարգու ել կազմածներու
այս կորուս -
տր,.ել
ՀետղՀեաէ
աւելի կառչեցաւ սա ղաղափա–
րին թէ թնղանօթին
չնորՀիլ
միայն
վերքնական
յաղթանակր
պիտի
կրնար տանիլ :
25
Աայիս
ուրրաթ
ել
26
Աայիս
չարաթ
օրե–
ԲԸ
.1
ԼիԿ^՚՚՚՚ի
Հովաին
մէք եւ յարձակման
միւս
գըլ–
իսաւոբ կէտերուն
վրայ առաքուան պէս չարունակ
ուե ցան խոչոր
Հրետանիի
ռմ բակոծո
ւթիւնբ եւ
տեւական
նետաձղռւթիւնր։
Այգ օրերուն է Հաւա
նաբար ռր սակաաթիլ
զօրքր
ել կոստանղնուսլո
լ -
" ՛ ՛ յ թչուտո
բնակչոլթիւնբ
, թուրք
բանակին ա -
Հտղնոլթեան
առքեւ. Հասկցան թէ վերքնական ա–
ղէտր մօտալուտ էբ, եւ սակայն
խեւլճ
պաչարեալ
ներր
նորէն
իրենց
քաքոլթիլ^ւբ
չկորսնցուցին
։
Պաչարման
ղանազան
պատմաղիրներր
, պար -
ղամիտ
ու անկեղծ
մամ անակագի
բնե ր , մեծ
ող -
բերգոլթեան
վերքին
կսկծալի
օրերուն
,
այսինքն
Մայիս
22էն
26,
կր յիչատակեն
երկնային կամ ու֊
բէչ
ղանաղան
երեւոյթներ
, Հրաչալի
նչաններ
, ո–
րոնք իրաւ է որՀիմա խիստ
քիչ պի՛ոի
ազգէին
մեր
վրայ,
սակայն այգ մամանակնեբուն
ծայրա
յ ե ղ
կարեւորութիւն
ունէին,
ղմնղակ
տպաւորու
թիւն
յառաք կր բերէին
ու նոյն իսկ՝ կր սարսա -
փե ցնէ ին՛ մեծ ու անւլ թօրէն
ռմ բա կոծ ո ւած քազա
քին
յողնարեկ
պաչտպտններր
X
Ծ ա յրագո
յն ագի -
տոլթե ան եւ աւե
լո րղասլա չտութեան
ա յղ. մամ ա -
նակներու
ղրոյցնեբուն
մէք , մեծ բամին պէտք է
տալ
մուլովրղական
երեւակայութեան
եւ ղիւրա
—
Հաւանութեան
, զբո յցնե բու եւ Հ բա չքնե բու
.յայտ–
նութեան։
որ ա՛յսօր ծիծաղ
լքիայն պիտի սլատճա -
"էին
մեղի,
բտյց
որոնք
1453/
Պոլսոյ
մէք
վախէ
ել յուսաՀաաո
ւթենէ կր զոզացնէին
վեբքին կոս -
տանլլինի
ամէնէն
յանղոլղն
պատերազմիկներն
անղամ ; Ա իեւնո յն մամ անակ ատոնք
պաշարողնե
րու
րսւրռ յականն ալ նո յն Համ եմ ատու
թիւ1ւով
կբ
բարձրացնէ
ին :
Ամէնէն
աւելի
Կբիտոփուլոս
, այնքան
մեթո -
տիկ
ու ստոլւլապաաում
այգ գրագէտբ
, ոբ սլաչԱՒ–
րումէն չատ ետքբ
ւլբած է իւր մամանակագրու
-
թիւնր , ե րկարօրէն կր ս^ղէ
այս ղանա լլան երե -
ւո յթներուն
վրայ,
ոբռնք
այնքան
զբաղեցուցին
ղմրախտ
քաղա՛քին
անբախտ
պա չտւղաննե բ բ :
« Պաչարմ ան այս վե լ՛քին
օրերուն պատաՀե -
ցաւ,
կ՝րսէ վերո յիչեալ
պատմագիրր,
այն գէպ -
ՔՌ՝ "Ր
Աոտռւծո
յ կոստանգնուպո
լսո
յ վեբապա -
Հած
մ՛եծ ազէաներուն
յայտարար
աՀազանգր
եղաւ
կարծես :
Վախճանական
յարձակումէն
երեք կամ չորո
օր առաք, մինչգեռ
քաղաքին
ամրողք
բնակչու -
թԻ՚-նբ , անՀուն
թափօրով
մբ փողոցներբ կր պը–
տբտէր
աղօթքներ
կարգա լով
ու
Փանայիայի
սլաակերր
(անչուչտ
Պ լաքէրներու
Համբաւաւոր
կոյսին ԱստուածապաՀ
քաղաքին
պաչտպանին)
կը
տանէին
միասին,
յանկարծ
առանց
որոչ պատճա
ռի պատկերր
սաՀեցաւ
, ել ամբողք
Հասակովբ
փռուեցաւ
գետին։
Բոլորն ալ մեծ
աղաղակներով
վազեցին որ վերցնեն : Բայց
աՀարկու
րան,
Հա
կառակ
րոլոր
իրենց
քանքերուն
, պատկերր
վար
ինկաւ
նորէն , իբրեւ թէ կապարէ րԱար ու
գետնին
փակած
ՐԱ
ար :
Գրեթէ
անկարելի
եղաւ
վերցնել։
Այսպէս տե -
լեց
ամրողք
մամ մր; Վերքապէս
բ"Լ"րն
ալ, միա
ցնելով
իրենց
ճիղերր
ու աղաղակներ
աբձակելով
ու ամ՛էնքն ալ սրտագին
աղօթքներ
ուղղելով Աս -
տուծոյ
, կրօնական ու աչխարՀական
,
պատկերր
կրողներն ուներկաներր
կրցան
սրբազան պատկե
րր վերցնել եւ իրենռ
ուսերուն
վրայ
բարձրացնել
կրկին :
•^Այս Հրաչքր որ յռռեգոյն
աղէտնեբր
կբ
մարգարէանար
րստ իրենց,
բոլոր
ներկաներուն
Հողին
անձկութեան
ու սարսափի
երկաբ
սարսու
ռով
մբ Համակեց
։
~ ՛
(Շար.)
Fonds A.R.A.M