€ 6 Ա Ռ Ա Զ >
•
Պոլսոյ
թերթերէն
կ^էմանսւնք թէ կարղ մը օ–
էոար
սլե աութ է ւնն եր
բաղմսւթիլ
օրինակներ
գնած
են կ.Պոլսոյ
նախկին աէֆաէրսւար
Ֆո՚իք
Է^ՔԲԿի
դրքէն , որկր պարղէ
Ունեւորութեան
աուրքէն
խայաաոյսկոլթ
էւննե
րը
է
Աամսոնի
երեսփոխանր
նամակ
մը գրելով Աղգ.մողովփն, կը
գանգաաի
թէ "՛յգ ^րս՚աարակոլթիւնը
կը փփրաւորէ պետոլ.
թեան
պաաիւր
ւ
X
Տուրքին
գոհերէն
Լէոն
թարանթօ
Թիւբք.
արսլան
(Հրեայ), բաց նամակ
մր
հրատարակելոփ
« Եէնի ճէպհէ»
շարաթաթերթին
մէշ,
ծանրապէս
կ՝ամրաստանէ
նախկին
փա ր չապետնե
րէն Աարաճ–
օղյուն
, իրրեւ
Հեղփ՛նակր աւարառութեան
այս օ–
րէնքին
(20
Յունիս).:
ԱՀաւասիկ
Հ իմնական
մ ասերը •
Ունեւորութեան
տուրքէն
առաւելապէս
անի ֊
րաԼոլած
րնտանիք
մք^ւ ենք։
իսթանպուլ,
Ետի -
դուլէի
մէշ «Աէնսուճաթ
Աանթրալ
ՖապրիքասըՖի
կէս
բամնին
տէրն
էինք։
ՇաՀադրդռուողները
414
Հաղաբ
ոսկի տուրք
նչանակեցին
այս գոբծարա ֊
նին;
Առանձնակի
800.000
ոսկիի տուրք ալ նչա .
նակուեցալ
անձիս ; Ե լմտական
անշատ
^Ի՚՜՚Լ^Բէ
ալ
156.500
ոսկիի
«Հէտիյէլիք»
տուրք
եկաւ։
Կար.
ծես թէ չի բաւէին
ասոնք, երկու
աղշիկներուս ա–
մուսիններուն ալ
1.600.000 " " 4 /
նչանակուեցալ
•
Այս կերպով
մեր րնտանիքէն
պաՀանշուած
գբա -
մին
Համագումարը
Հասալ
2.974.000
ոսկիի։
Առաշին
տասնըՀինգ
օրուան
ընթացքին մեր
կողմէ
270.000
ոսկի վճարուեցաւ։
Ի փոխարէն ես
ել եղբօրորդիս
ՀՀԱօտա
յի Համախմբմտն
կայանը
ղրկուեցանք
: ինչսլէս
Ֆաիք
էօքթէ
կ՝բսէ •
«Մեր
պատիւն ու արմանապաաուութիւնը
պաչտպանե -
լու Համար
.. . » իսկոյն
ղրամի
վերածեցինք
վե -
րոյիշեալ
Հիւսոլածեղէնի
գործարանին
կէս չաՀա–
բամինր
«մեոած
գինով» եւ «ՃաբաՀատ»
ստիպ -
ուեցանք
փոխանցել
մեր ընկերոշ՝
Հա
լի լ Ալի Պ ի չ–
մէննեբու :
... Դուք , Աարաճօղլու
, ատենօք Հպաբաա ֊
ցած էիք րսելով. «Ատենօք
իղմիրի
մէշ
անչուք
վաբմապետ
մրն էի, մինչ
Հիմա
մեծագոյն
մարգն
եմ
Թ֊ուբքիոյ» : իրականւին
մէշ ոչ
միայն
չէիք
մ եծցած
, ա յլեւ
ձեր
ծրագրած
ունեւորութեան
տուրքով
Թուրքիան
ձեր մակարդակը
ձղելու վր -
տանգին Հետ ղէմ յանդիման
թողուցիք
• Գիաա -
՚ էլԼ՚ն Հտկառակէն
նայեցաք եւ Հսլարաացաք
, կար -
ծելով որ մեծ գործ
մը տեսած էք :
ճ*.՛^**"^*–*»
Գուք Աարաճօղլու,
ձմրան
խստաչէունչ օ–
դերուսն
բաղմաթիլ
լ^տանիքներ
թ
չուառութեան
մտանեցիք։
Հայրերն ու եւլբայրնեբր
Հօտի մր պէս
լերան
ղլուխներր
ղրկեցիք։
Ատին մնացած մեր
կիներուն,
զաւակներուն
անկողփննեբը
ծախել
տուիք •
•
•••
Գուք Աարաճօղլու,
այլեւս
լռե
լու ել ձեր
մեղքեր՛ուն Հեա դլուխ
գլխի
մնալու էք .. Ոչ թէ
խորՀելու էք այս երկրին
ղեկր անդամ
մրն ալ
ձեռք առնել,
այլ սարսռալու էք յիչելոփ որ եթէ
մեռնիք
ձեր ոսկորներուն
Համաբ այս
նուիրական
Հողերուն
վրտյ տեղ պիտի
չգտնուի
.Երբեք պէաք
չէ մոռնաք որ
14
Աա լիսին
թուրք
ազգր
ձեղի գե.
տին
գլորեց , բան մը որուն
արմանի էիքզսլ^ ..
Զեզփ երբեք պիտի
^եբեն
անիբասոլած
մաբ–
ԼՈԻՐԵՐ
ԱՄԵՐԻԿԱՀԱՅ
ԳԱՀՈԻԹԷՆ
^ՑԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(85)
կ. ՊՈԼՍՈՑ ԳՐԱԻՈԻմՐ
Եւ իբր թէ ասիկա բաւական չէբ, ղեռ ցերեկ
չեղած եւ Հազիւ թէ եբկաբ
թավւօրր
նորէն ճամ -
րայ
ելած էր, յանկարծ
ղարՀսլրելի
փոթորիկ
մր
պայթեցաւ։
ԱնՀամար
փայլակներու
Հետ տեւտ~
կան
փւոթորիկի
մը մէշ, անՀուն
թափօրը
աՀու ~
սարսավւի
մատնեցին
զարձեալ
:
ԶրՀեղեղանման
անձրել կր տեղար ել ոչ կա
րելի էրյառաշ
երթալ,ոչ ալ դէմ կենալ այս սոս.
կալի փո թո
բ իկին : ՚իաՀանտնեբը
եւ սուրբ պատ -
կերը
կրոզներր,
իրենց ետեւէն
եկող
բազմութեան
Հետ
նորէն կանգ առին
երկինքէն
թա՚փաղ
ք"՚–րի
Հեղեղներու
աարափէն :
՛Րիչ մնաց որարադաՀոս եւ բուոն
շո ւրե
բու
մէշ
ինկած չատ մը մանուկներ
քչոլին
տարուին
է
Ատոնւք ամէնքն ալ պիտի
խեղդուէին
, եթէ անմի
շապէս
չրռնէին ու դուրս
չՀանէին
զանոնք այգ
շբՀեղեզէն
»:
Այս
Հետաքրքրական
պատմութիւնր
լաւա ֊
դո յնս
ցո յց կուտա
յ թէ անբաիստ
քաղաքին բնա .
կիներր որ ասաիճան տակն ու վբայ
եղած եւ գար֊
Հոլրած
էին պաշարման եւ ռմրակէւծոլթեան
այգ
երկար եւ աՀարկու
չաբտթներէն։
Աուբբ պատկե–
րին երեւակայական
Հրաչքին
յ՚ոշոբ՚Լոգ
* " յ Գ
^լ՚ե–
ՀԱՅ
ԵՐԻՏ. ԳԱՇՆԱԿՑՈՒԹԵԱՆ
«Հայաս -
տան»
ճամբարին
(քէմփ)
բացումը
տեզի
պիտի
ունենայ
Ցուլէս
\՚Տին : Շինուած
են
14
գեգեցիկ
տնակներ ել այլ շէնքեր
, ուր պիտի
ընդունուին
նախ աղաք ել ապա աղջիկներ : Նոբ
չէՆութեանց
ծախքր
12^15
Հազար տոլար պէտէ
ըլլայ,
ղոր ա–
պաՀովե
լու
Համար
դէմ
ումներ
կ՝ ըԱան
Մ ի՛"^ ՜
թեանց,
րնկեբնեբու
եւ Համ ա կի րնե
ր ո ւ : Երբ նուի–
րաաոլ
մը
500
տոլար կամ աւելի
կուտայ
, իր ա–
նոլնով
պիտի
կոչուի
տնակներէն
մէկր։
Պ • Փօլ Մտրա՚նեան
50Օ
տոլար
նուիրած
է
ճամբաբին
Համ ար ;
32.000
ՏՈԼԱՐ ԳՊՐՈՑՆԵՐՈՒ
ՀԱՄԱՐ–
Լս"
Անճրլէսի
Հա
յ կրթական
Հիմնար
կութԼււնը
, որ
կաղմ ուեցաւ
անցեալ
տարի
, նախաձեռնութեամ
բ
Լսումր մր Գաշնակցականներոլ
եւ բարեկամնե
—
բու,
արդէն
Լ՛ոկ առաշին
ղումարր,
32.000
տոլար,
բամնած է Հետեւեալ
Հաստաաոլթեանց
•
500Օ
տոլար
Լիբանանի
Հայ Ազդ.
վսւրմտրան–
նեբսլ,
5000
տոլար
Աուրիոյ
Հայ Աղդ. վարմա -
րաննե րոլ,
ՅՕՕՕ
տոլար
Հայ Աւետաբանական
վար
մա րաննե րոլ
,
2000
Անթիլիասի
կաթողիկոսարանի
գպրեվանքին
,
3000
տոլար
՛Բաբէն Եփփէ
ԱդԳ ՚
ճեմարանին
,
4000
տոլար Վենետիկեան
Աիսիթար–
եան
վարմարաննեբոլ
,
10.000
տոլար
Պէյրութի
Փալանճեան
ճեմարանին :
՝^/Լ Ե րգա
Հան
Ալան ՑովՀաննէս
Հաղար
տո լա
րի մրցանակ
մ ր սաացած է Պոս թք^Լ՛ Ա ՚ոեղծա -
՛Լ "Բնական
արուեստի
երկու
կազմ ակե
րպութեանց
կոզմէ :
Գերասան Ե • Զափրաստ որ վերշին
տաբինե–
րր իտալիա կր դտնուէր
, Նիւ Ե՛որք Հասած է ;
՚ՐԱՆԱՏԱՅԻ
ձայնասփիւռը
անկախութեան
աօնին
աոթիլ
Ցունիս
Հ՚յին Հեռարձակեց
անգլե -
րէն
լեղուով
: հքօսեցալ
րնկեր Յակոբ Ա ուրատեան
է
ՅՈՒՆԱԿԱՆ
ԹՐԱԿԻԼտ
Հայութիւնր
չուրշ տտ–
սը տարիներէ ի ՛Լեր լճացած
վիճակ
մը
ռւնէր
,
քաղաքական
վե ր իվայբո
ւմնե բու ելիր Համբան -
քին մէկ ոլթերոբդին
Հայրենիք
մեկնելուն պատ -
ճառով : Որ եւէ կազմ ակե րպութիւն
չկաբ
մ
ինչեւ
ութ
ամիս առաք
:
հ1ա
չվե բացի
1լփւ
րակին
Աելանի -
կէն Գավալա
այցելած
են կապոյտ
քՕաչի անդամ -
ներ։ Պատա բադէն
վերք Պ՛ Ռ– Գալֆայեան
խօ -
ռ՜տծ է՜^ • Խ՛ս
չի գերի՛
մ ասին : քիողովուրդը
խան -
ղավառուե
լով անդամ
արձան ագր ուած է եւ կաղ -
մած Կ՛ Խաչի
մասնաճիւղ
մը, ՝Րսանթիի
, Աղեք -
դիկր
, որոնց տունն ու տեղը քանդեցիք : Անգենա–
կանին
մէշ տնգամ
ձեր օձիքին
պիտի
կառչինք
։
ՎեՀանձն
թուրք
աղղը
ելւրեք
չի կրնար
րնդու
նիլ ձեր բաբբաբոԱութիւնր
, զոր կր շանաք
օրինա՛
ւո ր
ցո յց տալ : Անշուշտ այս մ եղքր
չէիք
ղործեր
եթէ
կրէԼ՚ք
զուտ
աբԼէւնր թուրք
աղղին , որ սրտին
մէշ տեղ կուաայ
տաոապող
մարգոց։
Գուք Աարաճօղլու
պէտք է կրէք, եւ
պիտի
կրէք
այն սլատիմր
որուն
արմանի
է ք ։ Աստուած
մեբ
Հայրենիքը
պաՀԷ
ձեղի
պէսներէն»։
սանգրոլպոլս֊ոյ
եւ Գոմոթինիի
մէք եւս մասնա -
ճիւղեր
կազմուած
են .Գոմո թին
ի իմ ասնաճ իւղը ու
նի նաեւ իր մարղական
բամինը եւ երկսեռ
գպրաց
գաս
մը .
X
Աելանիկի
Հ. գ.Խաչի եւ Հ. Բ– Ը–
Միու
թեան
միացեալ
ամառնային
ճամբարր մեծ
թիւով
երիտասարգ - երիտասարզուՀիներ
պիտի
լողունի
Թրակիո
յ շրշանէն եւ Գավալայէն : Այս
Հայորդի–
ներր օզավէոխութիւն
րնելով
Հանգերձ
պիտի
սոր
վին
մայրենի
լեղուն :
ՒՐԱԲի ՀԱՅ ԿԱՐՕՏԵԼՈՑ
խնամակալութեան
(Կ • Խաչ) \4րդ պաագմ
. մողովր
դումարոլած
է
Աայիս
11
/1,,
մասնակցութեամբ
40
պատդամա -
ւոբներու
, որոնք ղրկուած
էին իր տասնրմէկ
մաս
նաճ իլզե բուն
կողմէ : Ա ասնաճ իւղե րր
բեղնաւոր
տչխատանք կատարած
են նիւթական թէ բարոյա.
կան տեսակէտով։
Ունեցած են
1216
աինար
մուտք
եւ
1044
տինար
ելք։
ժողովր
կրկին անգրագաբ -
ձս^ծ է կ , քցնամ ակա լութ իւնր
ղարձնել
զուտ կա -
նացի կազմակերպութիւն
: Արդէն իոկ Ոբոչ
մաս
նաճիւղեբ
կանացի
են :
ՊԱՎՏԱՏԻ
մէշ «Աայիս
2Տ»ր տօնուած է մեծ
շուքով
ներկայ
եղած են
700
Հայրենակիցներ։
Խօ
սած է րնկեբ բմկ
. 9՛ •
Փափազեան
։
ԱՈՒՐԻՈՑ
ԳՊՐՈՑՆԵՐՈՒՆ
ՆՈՐ ԾՐԱԳԻՐԸ
Աուրիոյ
գպրոցներու
ծրագիրները
կը վերա -
կազմուին : Կրթական
նաիսաբաբութեան
Ր^Դ^
՚
քտրաոլղարի
կարծիքով՝
Աուրիոյ
մէշ դաստիա–
բակռլթեան
եւ մանկավա րմական
քաղաքականո
ւ–
թիւնր պէտք է ոբ մողովրդավար
Հիմքեր
Աււնե -
նայ,
որովՀետեւ
տասնէն
եօթր կր գոՀանան տար
րական գպրոցներ
յաճախելով
:
Պէտք է որ եբիտասարգութիւնը
օմտուի գի -
տութեան եւ մչակո
յթի՛ էական
տարբեբով
, ոբ -
պէսղի
թերուսբաղմութիւն
մր չկազմեն
։Այս սլաա
ճառով ալկր մտածեն
վեցի
բաբձրացնել
տարրա
կան ուսման
չրշանր եւ Հինգերոբգ եւ վեցերոր -
գէն
սկսեալ օտար
լեղո ւները :
ԸնդՀ
. քարտուղարը
կը չեչտէ թէ Նախարա -
բութիլնը
մասնաւոր
՚ոլչադբոլթիլն
պիտի
դարձնէ
ճարտարարուեստական
ել աբՀեստագիտական
ու -
սո ւմնե բուն : Նախարարութիւնր
պիտի
օգտուի
Սւ
^ԸՏՕՕ
/ք
արՀեստադէտներոլ
ներկայութենէն
:
ԼՐԱՏՈՒ
ԱՐՈՒԵԱՏԻ
Անմէլ Ա ալեան
ԲէՀեանի
նկաբաՀանղէսը
տե
ղի ունեցաւ
Ապրիլ
ՅՕէն մայիս
12,
Նիւ Եորքի
մէշ։
Ց՚ոլցագրուած
է Լւն
24
նկաբներ
, գիմանկար -
ներ եւ ծաղկենկարներ
; Իր յտ տ կտն ի չե բն են դո յ–
ներոլ
բծախնդիր
գասալո
րում : Բոլոբ
դո
յները
քնքոյչ եւ նոյնիսկ
մելամազձոտ
են : Ան իբ նիւ -
թերուն
մօտեցած է Համտկյւանքով
զեղուն
ոբտովէ
վՀիւսելոլ
դաս»ր
ուշաղրաւ
նկար մրն է ,
նոյնպէս
իր
միւս ղփմանկարներուն
մէշ ուշաղրաւ են ար —
Հք։///յայտոթիւնր
եւ կեցուտծքր
:
ՋբտծադԼւկնեբոլ
նկարներուն
մէք աչքի կրզարնէ
ղո յներու գասա -
ւորում ր ; Ամերիկեան
թերթերը
գովեստով կր խօ
սին այս մասին։
Հ>
ԿԱՐԳԱՑկԲ ԵՒ
ՏԱՐԱԾԵՑԷԲ
€ 6 Ա Ռ Ա Ջ » Ը
գէն ու շրեղէն
մէտէօրան
բոլոբ այգ խելայեղնե -
բուն
երեւցաւ՝
Լւբրել
ամէնէն
սարսափե
լի նախա–
նշանր
. «այնքան
աՀալի ու աբտտսսվոբ բան էր
այգ վէոթոբիկր,
կը գոչէ Կրիտոփուլոս
, որ աիե–
ղերական
կործանում
մը կր ծանուցանէր
,
ամէն
րան
այսպէս
իրր թէ Հեղեղի
մը մէշէն
պիտի
քրչ՜
"ւէր
աարուէր ու Լսեզդ՚ոլէբ
:
Հետեւեալ
օրը , ա ւե լո ր դա
սլա շտ
սարսափը
աստիճան
մը եւս սաստկացաւ
տարուան
այղ եղա
նակին
Պ՚՚լսոյ
Համաբ
չափազանց
անսովոր եբե -
ւո յթի
մ ը պատճաո ով : Արշալո
յսր ծադե լուն պէս
թանձր
մշուշ մը ամբոզշ
քաղաքը ծածկեց
՛ու այս–
՚ զ է ո մնաց
մինչեւ
իրիկուն։
Այս Հրաչքը
,
Կ՝Ր՚՚Է
նոյն կրիաովւա
լււ ս , որոշ կր յա յտնէր
Ատուծոյ
քա՚չաքր
լքելր,
իր Պոլսէն
մեկնումը եւ
բոլորովին
՛Լ՛ոյն իր բաիսւոին
ձդելը :
« ՈրսվՀետել,
կր շարունակէ
, պարզամիտ ու
բարե
ւղա շա
մտմ անա կադիբր
, Աստուած՝
ամ
պի
մէշ ծածկուած
էլերթայ կամ կուղայ տեղ մը։ Այո
բանեբը
պատաՀեցան
եւ թող ոչ ոք կասկածի
"՚՜
սոնց մասին, որոփՀետեւ թէ քաղաքին
բնիկներէն
ել թէ օտարականներէն
չատեր
Նեոին
ղալուսաը
ել սատանաներուն
պարր տեսան » ;
Ու
մ տած ել ռ ր բոլոբ
ասոնք
քաղաքին
պաշտ
պանին
Տիրամօր
իզօնային
յանկարծ
ղետին
իյ -
նալը եւ ամպէ
քօղով
մր ծածկուելովն
թշուառ
՚գաշտբեալներր
լքելր բան մը չէի՛ն տակաւին : Այս
Օրերուն
, Հաւանաբաբ
Աայիս
26/՚5՛ ,
կոստանգնու–
պո լսո
յ անրա իւա
բնակ
ի չնե
րր ամ էնէն
աւե
լի սար
սափեցնող
երկնային
երեւոյթը,
ղտրՀուրելի
լոյսի
՛քր երեւալը
եղաւ, որկարծես
կառչեցաւ
մնաց Ա–
յա
Աօֆիայի
ղաղաթին
: Թողէք որ սլաշաբեալ ու
պաշարող
Հաւասարապէս
ղարՀուրեցան
այգ երե
ւոյթէն։
Աուլթանը
անգամ
անոբ մէշ
ամենափյստ
գուշակութիւն
մը աեսաւ։
Բարեբախտաբար
իր
շուրշր .գտնուեցան
միտքոփ
աւելի անվախ, կտմ
նուաղ ա ւե լո րդա պա շտ անձեր , ոբոնք
Համ
ոգեցին
՚լինքը թէ այս իրապէս
աստուածա
յին
^Բ՚"է.ՔԲ
միմիա
յն պաշարեալներուն
Համ ար աննպաստ էր :
Այս
յԼեբ շիններր
ս՛ո ս կո ւմ էն կը դոզա
յին այս
երեւո
յթին
առշեւ, ոբ մողովուբղին
միտքին
մէշ
ՀետզՀետէ
չա փաղան
ց ո լե լոփ ու փոխուե լոփ
ել
ետքն ալ բեբնէ
բերան
աւելի
մեծնալով,
մեղի
բոլորովին
անկարելի կըղարձնէ ատոր քիչ չատ
Հաւատալի
բացատրութիւն
մր տալ։
Յայտնի է ոբ
այդ
օր լուսեղէն
րոլորովին
անմեկնելի
երեւոյթ
մ ըն է տեղի
ունեցած : Բոլոբ
մամ անակա
կիցնեբը
Համաձայն
են այգ մասին,
բայց ինչ :
Ցետո
յ , մողովրգական
ե րեւակա
յութիւն
ը որ
այնքան տառապան^^ե րէ եւ անձկո ւթիւններ
է գե–
րաղրգռոլած
էր , այն աստիճան
մեծցոլց
*"յգ
դէ՚ԳՔԸ որ «Աոսկովեան
ժամանակադրութիւն»ը
Հանգարտօրէն
կը պատմէ
մեղի՛ թէ այդ երկնա -
յին
լոյսր
յանկարծ
լուսաւորեց
ամբողշ
անՀուն
քաղաքը էլթէ ընակի^երր
կարծելով որ այգ
լոյսը
Թուրքերուն
վառած մեծ ՀրգեՀի
մր
ցոլքն
է , Այա Աօֆիա վագեց եւ տեսաւ որ
տիեզերական
եկեղեցին
պսակուած
էբ ակնախտիղ
Լ"գեբով :
Ամբողշ
կամաբր
կարծես
բռնկած էր միակ
բոցով
մր Որ ղինքը
մինչեւ
երկինք
բարձրացող
անՀուն
Հնոցի մբ կր նմանցնէր
:
Fonds A.R.A.M
