ք օ ռ ժ 6 6ռ
1925, 8.Շ.Տ. 376.286
՚ / . «Ա6 ՕՁաշտատ - Բ^ւՏ (13)
IV]^ւ^օ: 1 0Լ6 Ա 0
^՚^^^1ն'
Փ Ր
– ՛
Տար. 22()07
ԱՐ
^Ո՜^՜300^
ՓՐ^
4 1 ^ 0 6 ^ 1 5 - 7 0 ^ յ - ի ն յ օ
ՓՐ–
€.€.1*. ք&^ս 1678-63
27րդ ՏԱՐԻ - 27 )^Ո66 »օ. 6495–Նոր շբջա& թիլ ^^^^
1951
Ուրրաթ 29 ՅՈԻ1ւԻՍ
ՄԵՐ ԽՕՍ՚քԸ
Կաէ
՚դիԱաւ ԱղաչաճեսւԱխ
ԽաժԱշտը
Ա^ՇԽմրԽ կը սպասուի
ԶիՕադագաքթ
ՀՔաեա)
ՄՈՍԿՈիԱՏԻ
ԱՄԵՐԻԿԵԱՆ
ԳԵՍՊԱՆԻՆ
ՏԵՍԱԿ -
ՑՈԻԹԻԻՆԸ Պ– ԿՐՈՄԻ՝ԲՈ8Ի
Հ Ե Տ –
16
ՊԱՏԵ -
ՐԱՋՄԻԿ
ԱԶԳԵՐԸ ՊԱՏՐԱՍՏ ԵՆ
ՀԱՇՏՈԻԹԻՒՆ
ԿՆԲԵԼՈԻ.֊
ՄԱԼԻ-Ր
ԼՌՈԻԹԻՒՆԸ
եԶԵԼՈՎ,
Կ՝ԸԱԷ Թէ ԻՐ 8ԱՅՏԱՐԱՐՈԻԹԻԻՆԸ
ԼՈԻԱԱ–
ՐԱՆՈԻԹԵԱՆ
ՋԻ
ԿԱՐՕՏԻՐ
Ազգաժողովի
անղամներէն
16
ւզեաութիւն ֊
ներ,
.որոնք ղինեալ
ուժերով կր մասնակցին
–Րո -
Բ է " ՚ յ ի պաաեբազմին
, յայաարարեցին
թէ պաա–
րասա ենմասնակցելու
որե ւէ ձեռնարկի
որ կԸ^
ձղսքի խաղաղութիւնը
վերաՀասաատել
Բորէայի՝^
մէշ ։
Երեւանի
կուսակցական
Համազումարին
մէշ
քուէարկուած
րանաձելը
«քաղաքական
վնասակար
նպաաակներ»
կը վերաղրէ
անոնց որ
ինքնուրոյն
լեղու կրՀռչակեն
արեւմտաՀայերէնր,
«արՀես -
տականօրէն
» տ
կարելի է օրերով
խօսիլ այս յայտարարոլ ֊
թեան
մասին , ուր իրար կըՀբմչտկեն
բթամտոլ
-֊
թիւնն ու նենզամտոլթիւնը
:
Ո րն է այղ «քաղաքական
վնասակար նպա -
տակր»
.
1. Սաէւլծել երկու Հսւյւսստաններ, երկու լե ֊
գսւյներ եւ հակադրել արեւլքտեան Հ ա յ ե րը արե ֊
ւելեաՍ Հ ա յ ե ր ո ւ ն :
2. Հակադրել Հայււց ժողո վ ո ւր դի
ւնուսս՚կաւն
«օրիէնթասիոԱ»ին, ւսււսական մ շ ա կ ո յթ ի ն ։
3. Սյնջաաել ու հեոացԱել հայկական մշ ա կ ոյ
թ ը իր ժողովրդական ակերէն,
յաոայդիմսւկան
մշ ա կ ո յթի բարերար աղդ ե ց ո ւթենէն եւ կապել
Ա ֊
ր ե ւմո ւ ա քի յետւալիմական մշ ա կ ո յթին հեա :
1 ՛
լ ՛ – ՜ * * .
. .
լ, ^
՛ լ •
^"բեքչաբթի
օբ Մոսկուայի
ամերիկեան
գես
պանը, ծովակալ
՝Րրրք տեսակցութիւն
մը
ոԼնեցաւ
Զորեքշաբթի
օր մամը
\1 ին
ՇտքօԽ 1ոէ6131116/
՚ " ք " ՝ ՚ " Ք ի նախարարի
փոխանս րգին՝ Պ– Կրոմի -
մէշ
Հրամեշաի
րնգունե
լութիւն
մր տեզի
ունեցաւ
է
"՚ \ լուսա բան ութ իւննե ր խնգրելու
Համար
I
.1. ,1 II ^ I . է I < / »ք
. ^ *
" աւիյէի ւա ւտաոաոուԹեան
մասեն
է
ի պաաիւ
կարդինալ
Աղաշանեանի
, նախաձեռնոլ -
թեամբ
Հայ կաթողիկէ
Առաքելութեան
։
կարդինալը
երեքշաբթի
ցերեկ
ճաշի
Հրաւիբ՜
ուած էբ Փարիզի ա րքեպի սկոպո
ս ին , իսկ
իբէկ"՛֊–
նր Փարիզի
վաաիկանեան
դեսպանատան
, չորեք -
չաբթի
ցերեկ
արտաքին
նախարար
թումանի
կող
մէ : Ջորեքչաբթի
իրիկուան
լ^դունե
լո
ւթեան
ներկայ
է ին բաղմ աթիլ
անձն ա ւո բ ո ւթ ի ւնն ե ր , ո -
բո՛նց կա բղին սլապական
նուիրակը
, •
դերապայծառ
է^0ՈՇ311ւ,
Փարիղի ա ր քե սլի ս կո պո ս ր , ղե րապա
յծառ
ք^61էա ,
մեր պատուական
բարեկամր՝
Ր
ՅԱ1 ՃՍ \՚60Ա ,
նախա րա ր։ւ ւիմ եանց ներկա յացուց
ի չնե ր ր , կղե րտ -
կաննե ր , Ա խիթարեան
վաբդապեաներ
, «Տ է առա -
լ Ս
XI
յլ
- ֊ լ
ւ օ
յ.
ւ
Յետաձւլելով
այս խարխուլ
աբամարտնոլ
•նոլ -
թեան քաղաքական
մասը - «ռուսական
Օ ր ի է ն ՚ թ Ս Ս
ԱրւււԱ՝»
եւայլն,
ամփոփուինք
րոլն
յեզուական
Հաո֊
Յէն,
մշակոյթի
ճակաաին
վրայ :
Երեսուն
աարիկ ի վեր , բոլշեւիկներն
են
Որ
կր վաբեն մեբ մինուճար
Հայրենի,քը,
Համաձայն
իրենց
թխածոյ
վարդապեառթեան։
կը
վաբեն
•""նձակոաոր
մ ենաա իրո ւթեամբ ։
\
ս
՚ ՚ յ ^ – Լ – . * ՚ ՚ է ՚ ՚ 7 * ՛
՚ " ՚ " Բ
1 ՚ ՚ ՚ ՚ Կ ՛ " ՛ Ժթ՚"Աքչ՚ն,
ունե -
Տան֊^իմնական
ծրաղիր
մր, լսելու
Համար
Ա
.ա -
րաղփր
բաղմութեանց
տեսակէանեբը,
բաղձանք -
նեբը ել պաՀանրԼրը
,
ւ ւ Ո Լ ք
)Կ–^"՚1՛
"՚4՞^
. օրինակ.
Հայկական
Արաա -
մ ա յրենի
լեղւ։ լին աաոն ու ոգին
% Երբ կրպար -
աադրէին
ա յլանգակ
, Հա կաղփ աական ել յետա -
գիմ ական
ուղղազ
րութիւն
մը, որ մ՛ասամբ
մ իա
յն
բարեփոիսուեցալ
, քսան տարի
վեբշը
1
Ուղե ցի՛՞ն
օզտոլի
լ արեւմ՛տաՀա
յ ղանղ
ուածին
գարաւոր
վաստակէն
, անոբ անսպառ բառա սլա շա–
րէն , քեբաք՚լանութեան
եւ շարադրութեան
բնական
եւ արգիական
զարզաց՚ումէն
;
Նոյնիսկ
արեւմտաՀայ
գրադէտներոլ
ղոր
ծե–
րր Հրատարակած
ատեն , մտքէ
անցուցի՚^ն
օդ -
աուի
լ անոնց
լե ւլո լական եւ դե գտ րո ւես աական
Հարստութենէն
: Անոնց
ղարղացման
ելեւէշներէն։
Գեռ
քանի մր տարի առաշ, երբ ուս-ումնտ -
կաննե բու
բազմ ութիւն
մ լն ալ Հոսեցալ
գէպի
Հայբենիք
, %եբզաղթի
կարաւաններուն
Հետ , փոր
ձեցի՛՛ն
օղտուիլ
անոնց լեզուական
եւ
գրական
պաշարէն :
Աւե
լի բաց իսօսե լով
, թո
յլ
տ՚ոլթն որ անոնք
մանաւանգ
դրողներր
շարունակեն
ղրել ի -
րենց սորված
Հայերէնով,
ինչսլէս
կ՚ըլլար
Հան -
րապետական
Հայաստանի
օրով ։
կարելի՞ է, ներելի՞ է պետական
լեղու կազ -
մել,
աբՀեստականօրէն
մաՀուան գաաապարտե
.
՚ լով մէկր եւբռնի պաբտագրելով
միւսր :
Հայրենիքը,
ընգՀանրական
մչակոյթր կը կոր.
սնցնե՞ն թէ կր չաՀ իւն , եթէ աղատօրէն
ղործած -
ուին երկու
բարբառներն
ալ, իբար
լքացնելով
Հա
մաձայն
բարեչբշութեան
, բնական
ղարղացման
օ–
րէնքին :
ծիծազելի
չէ՛^ , երբ Հասարակ
թութակներու
,
իսամաճիկնեբոլ
կր վերածէք
անուն
չինած
բանաս
տեղծներ,
դբադէտնեբ
եւ խմբտգիրնեբ
:
Գեռ
աւելի խորացնելով
Հարցումներր,
Երե -
լանը ինք չէ՞ որյամառօրէն կր շանայ
«անշաաել
եւ Հեռացնել
Հայկական
մչակոյթր
Լկուլաուբա\)
մողովրդական
ակերէն »:
Բեռ
մր օտարարանութիւննւեր
, ռուս - թաթա
րական
վիմուկնեբ
մառանդեցիք
Հին սերունդէն
.
՚
-
ռէ.է»/.\.
ս,մէն օր կր
ի>ի
ք «Այոօր»ի եւ «Արեւմուտք»ի
ներկայացուցիչ
ները, ելշատ մր Հայրենակիցներ
%
Մեկնելէ առաք կարդինա
լը քանի
մը խօսք ուզ -
ղեց
ներկաներուն
, իբրել
Հրամեշտ
, մ իեւնո
յն ա–
աեն
օրՀ ՚^՚ե լով^ ամբողշ
դա
ղո ւթ ր ;
« Ուրաիս եմ
որ
ութ
Օրէ
ի վեր կր դսէնուիմ
ան
Վիժ-ուղ^էսլ.
... ^
Լեռ մրն ալ դուք
թիսեցիք եւ ամէն օբ կր
թխէք,
միշտ
աչքերը
ղոց։
Տղիտութեամբ
կամ
բռնութեամբ
՝.
Այս
ճամբո^վ
պիաի
ծաղկին ու զօրանան
«մո.
ղովրգական
ակերր» : Ա՛՛յս է
կ^ Կ"ԼՈլի
«պրողբեսիփ»
մշակոյթ -
Եթէ
ձեզի պաչտօն
յանձնած են կասկա -
ծելի,
աբզաՀատելի
ղիաելիքներր
ձեր սաՀման
.
ներկն
դուրս ալտարածել,
մենք
«րտյա»ներ
քենք, որպէսղի
բարեւի
կենանք խոնարՀաբար
.
սսբբոզսսր
լ ^ ^ ^ լ , սլաշաօսազա,ս
բսրաս.
« ՇնորՀակալ
եմ ֆրանսական
աղնիլ կ^ ^
վարութեան
որ Հրաւիրեց
զիս տյս Հիւրընկալ եր ֊
՚Ա՚Բռ՛ Օգած այս սլատիլր
անչուչտ
ոլղղռլած
է
^այ
մողովուբղին,
որուն
այնքան
տոկուն
արմա–
^Իքները
այմմ պաբաազրուած
են օտար
եբկիբնե–
V– մէշ
մեզ ճանչցսղ
մողո վուբգնե ր
Ո
լն\
Հբ–
պաբտ
սլէտք է րլլանք
բոլորս ր կը^
պաականինք
<այ
ցեղին,
ոբոլքԱ
մչակոյթր
իը
բազմակողմանի
՚ ^ Բ ՚ լ է ք ՚ ՚ լ ե ր ս վ վաւերական
տուրք
մըն է քաղԼքա -
ազզն ու եկՆղէցէւն : Օրբքւէ՚ք
Ա
՜սր կայբռսբ-քր–, ՜~էըր~–
նանք
չսիրել
վարչաձեւր,
բայց
վարչաձեւերր
կ՝անցնին
, Հայրենիքր
կայ ել կը մնայ։ Ա
իբեցէք
ղիրաբ , ո րովՀետեւ
ուր ոբ Հանւգիպիք
Հայու
մը,
ան մէկ բեկորն է Հայրենիքին :
« Գաղա վւա րնե բ ո լ պայքարր
անՀրամե
չտ է ,
բայց
սլէաք չէ իքնէ անՀտտէն
անՀատ
, ու գառ -
նայ վարկարեկիչ
կիրք մը :
« Եկեղեցին ու կրօնքր
կ՝ազգեն
մարղկային
րարո յական
ին
կաղմ ուե լո ւն , լալ ճամ բով : Ով "Բ
չոլևի ա յ դ բաբս յական
յենաբանր եւ
1լ^ուրանա
յ
անոր
ումը, կր կորսնցնէ եւ կամք եւ սիրտ։
՚Լար–
դանանց
պատերաղմի
նկարագբսւթեան
մէշ
Եղի–
չէ կըյիչէ
մեբ կաթողիկոսներէն
մէկուն
իսօսքը
Վասակի
Հասցէ ին .Այդ վ^էոը
իա րապէս
աղւլած է
իմ
վրո՚յ
: Երբ իրեն կր բացատրեն
Վասակին ու -
բացման
պատճառներր,
կաթողիկոսը
Կ՝Ը"Է ՚
Մէկը որ .ուրացած է իր Աստուածը եւ անՀաւա -
տարիմ
զանուած է անոր, ի՞նչպէս
կ^ոլզէք որ
չուրանայ
նաեւ
ամէն
նուիրականութիւն
եւ անՀա–
ւատարիմ
չրլ/ա
յ բոլոր
մ՛աՀ կանաց ունե բուն ;
Ուրեմն
Հաւատքով
զօրացէք,
մեր մողովուր -
գին
ցեղային եւմ չակութային
արմէքով
եղէք
Հպարտ։
Հիւրբնկալ
երկիրներու
մէք ձեր
վաբքՐ
թող
րլլայ
՚ուզիղ ու իսոՀեմ : Ասլբիք
խաղաղու -
թեամ բ ու բա րօ բ
ո
լթ ե տմբ :
Անաք բարով
բոլոբիգ եւ ձեզմով
ֆրանսաՀայ
գազութին » •
X
Կարգինալր
Լիոն մեկնեցաւ
երէկ
,
^էնղ ֊
չաբթի եւ պիտի տեսակցի
կարդինալ
Ժեռլիէի
Հետ։
կիրակի
օրուան
պատարաղՀն
վել՚շ
Մս՚րսէյԼ
Հանդիպելով,
պիտի վեբսւդառնայ
Պ է յ բ ՚ ՚ ՚ թ •
X
Տեղական
մամուլի
ներկայացուցիչներն
աք
զանազան
տեղեկութիւններ
Հրատարակեցին
կար-
ղինալին
այցելութեան
առթիւ.
Հայ
կաթողիկէ
Հասարակութեան,
եւ ուրիչ
խնդիրներու
մասին :
(ՐւջՅքՕ, Լտ ^
Օ
Ո
ԺՔ
եւայլն) :
X
Րբրեւ
Հրամեչտի
իսօսք , պիտի փավւաքէ -
ինք որ վերշ գանէինղաւանսւբանական
Հակաճա -
ոոլթիւններր,մամուլի
թէ Հովուական
թուզթեբու
մէշ։
Նոյն թելագբանքր՝
Անթիլիասի
կաթողիկո -
սաբանին : Անչուշա
բոլորն ալ 1լ րնդունին թէ մա–
մանակներր
ուրիչ բան կրթելադրեն :
Պ– ՃՈՐՃ ՄԱՐՏԻԿԵԱՆ
Լ՛բ
"1"՚"Ղ՚քձ՚""ք՛է.
,ով, Թոքիօ Հասած եւ անկէ Բորէա
ք^Հ^Հձ
ամերիկեան
բանակին
" / " ՚ Ր ^ Է ; " " " ^ ; ; ՛ ՛ ^. ^ է է ^ ձ ^ –
Համար։
Թոքիոյ
մէք թուրք
թղթ՚-ԿԻտ^՚՚ք
՚ " ՛ " ՛ ՚՛
ցութիւն
մր ունեցած
են իրեն Հետ ;
^լվ՚ք յայտարար ւթեան
ի :
Գե
^ ^ " ՚ " ^ ՚ յ " ^ Բ Ի – ՚ " ռ
"՚եւեց
քսան
վայրկեան։
ւււյ
^ ^ ՚ ՚ ^ ՚ ^ – – ^ – ։ է ՝ – իբ խոբՀրդակձգ
եւ
^ք՝^ ^ ^ ՚ ք ՚ " Բ " " " – ղ ՚ " Բ Ը ^ »Բ
մասնաղէտ
մրն է
՚^յր
Արեւելքի
ղործերու։
Գեսպանր
անմ իշա -
"եե
Ուոշինկթրն՝ թէ մանրամասն աե–
•լ
Ղ՚"ՂԻԲ
մր կր պատրաստէ
տեսակդութեան
աո -
՚ւե-կի
մասին։
Ինք ^րաՀանդներ
ստացած էո
"՚-ղղակի
Պ. էչիսընէ,
երկուշաբթի
օ ր ։
Ա իեւնո
յն
օրը Աղգամողովին
ամերիկեան
պատուիրակր
նոյ–
Դլ՚^տ՚Ր
՚ ՚ ք " " ՚ " " ՝ ^ Դ ^ հ ՛ ԿէԼ սաանաբ,
լուսաբանու -
բէէուՏեքէւՀ՛"^
՚ ՛ ^ ՛ " ՛ ՛
ւ - ՚ ՚ ^ ՚ ւ - է ՚ ^ յ է ^
՚ ^ - ՚ ^ ՚ ՚ Վ -
Ուրեմն
անՀամրեր կը սպասուի
ծովակալ
•Իըրքի
տեղեկաղրին,
որուն
Համաձայն Ա . Նա-
Լելվին
պաՀուն
Ուոշփնկթընէն
Հասած
Հեռագրի
՛էը Համաձայն,
է. Ա իութիւնը
յայտնած է թէ ղի -
նագադաբի
ձեռնարկը
պէտք է կատարուի
զինոսո–
բական
բանակցութիլններ
կատարելով
Հիլս . Բո–
Րիյ/՛ եւ Ազզամողովի
Հրամանտտաբնե
ր ո ւն մի -
շեւ։
կը նշանակէ թէ Զինասատն
պիտի
չմասնակցի
այս
բանակցութեանց
, ղս բծելով
միայն
իբրեւ
թորՀրդական
Հիւս.
Բորէացիներու։
X
Զորեքշաբթի
Օր
, Պ • էչիսրն
եբկրորդ ան -
գամ
խօսելով
երեսփ. մողոփի արտաքին
զործեբոլ
յանձնախումբին
առշեւ,
ըսաւ թէ «ամենամեծ ե–
բաշխալորոլթիլնը
» տրուած
պիտի
րլլայ
թշնա -
մութեանց
փերսկսման
ղէմ, եթէ Զինաստանի
Հա–
մայնափաբներր
քաշուին
Աանչռլբիա,
Եալոլ
ղե–
ռ1։հ,եկւԻվ։^ևՂՓԼ1.
Կ^0–"1՚"ք1^^հ^հ՚"^ւ՚1՚յամա–
,
կնքումէն
անմիշասլէս
վերշր։ Այս առթիւ
յայտա
րարեց թէ երբ այսպիսի
կարգագբ՛ո
ւթեան
մր յան–
ղին , բացորոշասլէս
սլէտք է ճշդուի թէ
Համաձայ
նութեան
որեւէ Լսախտում
պիտի
Համարուի շաա
վտանղաւոր
տրարք
մը,«որ
կրնայ
վաանգել տշ–
խսքրՀի
խաղաղոլթիւնր
» :
Անկուշտ
երկար
պիտի տեւէ
ղինեալ
ումերուն
պարպումը.
Հետեւաբար Պ՛ էչԼ՚սըն
անՀբամեշտ
կր ղտնէ
զօրացնել
Հաբալ.
Բորէայի
րանակր
, որ
պէսղի պատրաստ
ըլլան
որեւէ
պատաՀականու -
թեան
Հանդէպ :
X
Ամերիկեան
աղբիւրէ կր Հաղորդեն թէ գի–
մոէմ կատարուած է նաեւ կարմիր
Ջինաստանի
կառավարութեան
, լուսաբան<ութիւններ
Լսնգրելու
Համար :
X
Պ– Թրիկվր
Լի, Ազզամողովին
րնդՀ • քար
տուղարր, որ Նորվեկիայէն
Նիւ Եորք վերագար -
ձաւ աճապարանքով
, միշտ լաւատես
կ երեւայ :
Վերաղարձէն
անմիշապէս
վերշր
յայտարարեց
« Պէտք է օգտուիլ
ամէն պատեՀութենէ
, Հաշաոլ.
թիւն
ւթյքելոլ
Համաբ»
է
իր առաշին
ղործր
եղաւ
տեսակցիլ
ԱԱԿի
րնդՀ
. մողովի
նաիսագաՀին՝
ՆասբոԱաՀ
էնթէ -
դամի եւ միւս պատուիրակներուն
Հետ :
X
Պ՛ Աալիք, որ իր քաբտոււլաբին
միքոցաւ
յա
յտնած
էբ թէՀիւանգ է, չորեքշաբթի
օր
խղեց
լոոլթիւնր։
Գարձեալ
իր քաբտուղարին
միշոցաւ
րսաւ թէ իր յայաարարութիւնը
լուսաբանութեան
չի կարօտիր :
իրազեկներ
կըկարծեն թէ խորՀրղային պատ
ուիրակր
դիամամբ
վերապաՀ
դիբք
մր բռնած է ,
սպասելով
իր կառավարութեան
ՀրաՀանգնեբուն
:
Ուրեմն
«դիւտնադիտական»
կը Համարեն իբ Հի -
ւանգութիւնը
I
X
Մինչ այս մինչ
այն, խորՀբգաւոբ
չաբ-
մումնե ր կրնչմաբուին
ռազմազաչտին
վրայ .Գաշ
նակիցներր
կ\սմրացնեն
իրենց
գիբքերը,
անակն
կալի
չգալու
Համար։
Հիւս–
՛Բորէայի
պաչտօնա -
կան անթելր, որ մինչեւ
Հիմա կր սպաոնար
«ծովր
թափել
թշնամին»
, առշի
օր աղդարարեց
իր բա -
նակին.֊Աինչեւ
Յկգ զուգաՀեռականր
քչենք
թչնամին» : Առաշին տնգամ է որ այս
բանաձեւը
կը գործածուի
Հիւս–
Բորէացիներու
կողմէ։ Այս
փ՚ոփոիսոլթիւնն
ալ բարենչան կը Համարուի
, քանի
որ տեղի
կ՚ունենայ Պ– Աալիքի
յայտաբարութե
-
նէն
Հինդ օր փերշը ՚՛
(Լուրերու շարունա1յու|^1ւ–11Ա Կ"^Ո^1 • ֊
Fonds A.R.A.M
