Պաշտօ&ակաԱ յարաոսքոէթիւն
ՀԱՑ ԵԿԵղԵՑՒՈՅ
ԿՐՕՆԱԿԱՆ
ԸՆԿԵՐԱԿՑՈԻ–
ԹԵԱՆ
ԸՆՏՐԱԿԱՆ
ՅԱՆԶՆԱԺՈղՈՎԻ
(Իխած՝ 1949 Յոն1ււււ.ար 9ի Ընդհ– ժռղււվէն ու եաս–
աաւոուած 1951
Յու֊նոլայլ 8ի ընդհ– ժողււվ|ւն
մ է յ )
Հ.
Եկեզեցւոյ
Փաբիզի
ել.Շր1"՚կւոյից
կբՕ
%ակ.
ԸՆկեբակցոլթեան։
1949
Յ՚՚ւնվ.
9ի ԸնգՀ՛
Յ՚ողո–
վբ,
իբ աաենին
Հաբ չութեան
կոգմէ
կաաարուած
անգամական
արձանագբոլթեանց
,
աբձանագրու–
թեանց
աոմարի
քմաՀաճ
ու միակողմանի
փակման
և
կաաարուած
րնարութեանց
մէք ասլօր
ինութիլյւ–
ներր փասաացիօբէն
Հասաաաելով
րեկա։նհց կէՕ–
աարուած
րնտրութիւննեբր
, ոչնչացնելով
«Հաւա
քուած»
քուէներր ուգատաէղաբտելո
վ
ընտրսւկան
ս ի ս թ է մ ը ։
Ե՛֊,
ԸնղՀ՛
ժ ոզովր
վար
չութ եան աաե
նապեաին
առսվաբկով
րնարեց
Ընարական
Յ՚ոնձ–
էամողովս
,ա.
մանրակրկիտ քննաւթ-հան ա>սւրկհ–
լոՆ արձանա գ րութե անց ու «յսմբական» անդամա–
դրոլթեա(ց եդանակն ու ոգին,
բ.
խիոտ ս տ ու գ ու
մի ենթարկել՛ու արծանագբւււււղ՚ներուն րնտրական
իրա ւ ա սութե անց հարցր,
գ.
կաւքայակա11ւօրէն
ու
միակողմանի կերպով փակուած տոմարր
(մէկ
կողմր
նսլասաաւո
րելու
ոգիով)
վերաբանալՈԼ ե ւ
վերջսւպէս
գ.
ամէն ա պօրինութե անց յ ւ ւ հաւանա
կան
զեղծումներ(ոլ աոաջքն աոՏելոլ համար ան -
ձամբ կատարել տալու րնտրութիլքւներր, համայ–
ձ ա յն բ ո լ ւ ւ ր ո֊ամկավաբական երկիբներո^ւ ե. կագմա–
կ ե բ պ ո ւթե անց կիրաււած ժռդովրդապետական ըս–
կըգբունքւներուն :
ԸնգՀ • յ՚ողովր կր յանձնարարէր
իր
րնտրած
Յանձնամողովին
,
րն՚տրութիւնքներր
կատարել
Վարչութես^ն հետ համերաշ|ս ^ործակց,^.^ւթիւն՛ով.
Համագո բծակցու
թեան
ոգիէ
. նեբ^չոլած
՚ " , ք
յանձնա րար
ութ իւնր
Ընարո ղական
Յանձնամոզովի
րնա րական
լիազօր
իրաւասութեանց
ակա բաց
ումի
իմ ասաով
ԷՐԷԼալր ապացո
լց անե
էՈլ
Համ ա ր
, Ը՛նդհ.
Ժոդւովր
վե րող բեալ
իր բանաձեւին
կբ Կտէր
^ե—
աեւեա
լ ՜յաակա\չակաՆ
պա ր րե ր ո ւթ ի ւն ր •
Վար
չ ո ւթե ա ն հետ համերաշխ գ որ ծ ա կ ց ո ւթիւնո վ գոր–
ծելՈւ անկ արելիութե ան պարագային, Ընտբււղսւ–
կյս1\ .յյ.անձնաժ՝րզու|ր ինքը կը կատարէ ընտլաէ»^
թիլւաւերը Վարչութենէէււ անկաիւաբար :
՜՝՜՛՜՝՛ ՚ ՝
/Տիոա վւավւոլկ ՜ ՚ւկաւոառո
ւմնե րո վ ,
Ընարո՚ղ՛՝
Յանձնւամոզովս
բնա՛ւ
չփո րձեց
օղ աոլիլ
Աաանւ–
ձինն
լ^։ա րութիւննե
ր կաաարելու
Համար
, ԸնւղՀ ՚
Ժողովէն
իրեն արուած
աներկղիմի
իբա|Լ11ւնքէն) ՚.
Հակառակ
վա ր չո լթ ե ան կողմ է իրեն։ ղէմ յարու
ց–
ուած
րո լո ր գմուա
բո լթ իլ՚ւնե րուն , խափանա
բա–
րութեանւց
:
Ա՛ եղի
ղէմ Հանուած
մ ե թոաիկ
գմ ո ւա րո լ թ իւն
նե բով
, վա բ չո
լ թ
ի ւն ր
յաքողեցաւ
քուրր
ձղել
ԸնգՀ • Տ՚ոէլովի
որո չումնե
բէն
ամ էնէնւ
էականր
ռամ կավա
բո ւթեան
ոկղրոլնքր,
անձամբ ք ո ւ է –
ա բ կ ո ւթիւնր :
ԱյսուՀանղե
րձ , Հայոց
Եկեղեցւոյ
մէքն
ու
չուրքր
խաղաղութիճ
ր պաՀե
յոլ
ցանկոլթենէն
ա–
ռաքնո րգո լելով
, Յանձնւ ամո դովս , ԸնգՀ.
ժ
ողովի
որո չումնե
բէն
մ ի ո յ ն
՛իրա յ
Համ աձա
յնա ւթեան ե–
կաւ
վարչութեան
Հեա՛
— խիստ եւ անձնական
ս տ ու գմամբ անդամատեարեր։ււ բաշ խ ո ւ մ :
Այս Հի
ման
վրայ
Համաձայնելով
թէեւ
1լ^
րնղուձէ
ինք
որ
մեր
լ;^ն՚դՈլնածր
չեղում
մրն է ԸնղՀ ՚
ժողովի
կամքէն
,րայց ուրախ
էինք գո րծակց ո լթեանւ
նուա
զագոյն
Հիմ մր ղաած
րլէ՛" Լ կարծելով
Վարչւու–
թեաւն հետ,
ու Համոզուած
էինք
որ
ձեւապէս
Հե
ռանալով
Հանգերձ
ԸնգՀ ՚ Ժ՛ողովի
կամքէն
,
խռբ~
քով
Հաւատարիմ
էինք անոր
կամքին
քանի
որ ,
քռւէտբկռւթեան
պիաի
մասնակցէինւ,
քուէա–
թուղթ
պիտի
ստանային
մի ա ՛ յն մեր կ ողմէ սաՈԼ.
գուած, իրապէս գ ո յ ո ւ թ ի ւ ն
ունեցող հաւատաց
եալ անղամնե բր ՝ մ ե բ կ ողմէ տրուա ծ աճդամա–
տ ե տրերոլ հիման վ րայ :
Համաձայնութեան
այս
Հիմր բացարձակ
է ր :
Այս
նուազագոյնն
ալ կարելի
եղաւ,
խորՀիլ Վար
չու՛թեան
մէկ քանի
բարեմիտ
, օրինապաՀ
, անկախ
ու Հայաստանեայց
Եկեղեցիին
նուիրեալ
անգամնե
րու
Համեբաչխասէր
սրտցաւութեան
, որոնց
Հրա
պարակաւ կր յայտնեն՛ք
մեր
չնորՀակալոլթիւննե–
բբ։
Ընտրական
Յանձնամողովիս
անղամնեբր
,
սիրայօմար
յանձն
առին ստուգման
տարապայման
Ա
՛չխատանքր,
երկկողմա|Թի
այգ ո րոչում
ին
գէմ
կաղմակերպուած
իսափանաբա
րութեանց
Հակա
ռակ՛,
կլ,
մեր անգամներու
3-4
ամսռլայ
աքնա–
ջան
(թաղէ
թաղ , արուարձանէ
արուարձան)
,
խղհամիտ
ու
ընդառաջյւղ
ա չիա տա՜ւ քին
պտուզբ
եղաւ
1600ի չափ իբական ու ե կ եղեցասէր անդամ–
ներՈլ ս տ ոլ գ ո ւմր ,
խմբականօրէն
արձանագրուած
4700ի ՀԱՍՆՈՂ ԹԻԻԷ ՄԸ :
3 անձնա
մ ո ղո վս իր ա յգ
ա չփւատան^^ե ր ր վեր
քացուց
1949/
Յունիս
ամսուձւ եւ
Վարչութենէն
խնղրեց
գումարում
ր ԸնգՀ ՚ Ժոզովի՝
անցնե
լու
^ամաբ
րնտրութեա՚Լց
:
Վարչութիւնր
, մեղփ
Համաբ
ա)սհասկնալի
պաաճաոներով,
անվերջանալի
ձգձղոլմներու
ու
ղին բռնեց ու
ա թո ռ ի վ րայ պահեց 1948/
Նոյեմ
բերին վիճակալ
գագարեալ
իր անգամներր
,ԸնգՀ
՚
Ժողովր
փոխա՜Լակ
գումարելու
1949/
Յուլիսին
%
Մինչել
որ,
1950/
Նոյեմբերին
մեր բուռն
բողոք
ներուն ու պնգո ւմն երուն
՛իրա յ ստիպուեցաւ
մո
ղովի
Հբաւէբբ
կարգալ
1950
Ղ՛եկա •3\ ի Համար
որ,
օրինալո րապէս
գում տրուեցաւ
1951
Յունվ.
\4ին,
առ ա քին
ԸնգՀ ՚ ժոզովէնւ
"՚֊ղիղ
2
տարի եւ
5
օբ
վերքր։
Մ անուածապատ
ու երկաբ է այս պատմու–
թիւնր։
Ջղե1ք։
Ընտ րււ ղական
3 անւձնամ ո զո վս ցաւով նկատե
լ
կուտայ
որ , «Վարչութիւնր»՝
1949
Ցունվ.
9ի
ԸնգՀ
. ժողովին
բաղմաթիւ
ո րո լո ւմնւե րէն
մ ի ա յն
մ ի ռ յն վ բ այ մեր հաստատել կրցա ծ հաօքաձայնռւ–
թիւնն ալ խախտեց միա կ ողմանիօր էն : ՚ 1 ^ ո ւ է ա խ ո յղ
մարմնոյ
պարղ
մէկ տեղեկութեան
վրայ
Հապճե–
պօրէն ու առանւց
մեր ղո քղն գիա ո լթ ե ան ,
յայա–
նւապէս. բանւ
մ ր ծածկելու
փո լթկռտութ իւնով
գու
մա ր ո ւե լո վ ու «ղործի»
անցնելով
։ ԸնղՀ
.ժողովռյ
կամքին ու
մեր
եւ
իրենց
միքեւ
կնքուած
՛ն՛ուա–
ղազո
յնւ Համ աձա յնութեան
Հանղէպ
նւոլաղագո
յն
յարղ անքի
ղղ ացում
մ բ պէտք
է ր արղ ի՛լէ բ
ղէ՚րենք
այգ
քայլէն
ւ
Վարչութեան
մ իքոցով ու մ ե թ ո տնե ր ո վ
կա—
տարյււած րնտ րութե անց բ ե կ անումը
ու Հաւաք
ուած
քուէներուն
այբռւմր
1949/
Յունվ.
9/
իբա–
լաղօր
ԸնգՀ. ժողովէն
ու նոյն այգ
Ըն դ հ ՛ ԺււղՈ–
վէն
մեր ՛իրա լ գրուած
պարտ աւո բութ իլ
ններէն
(որո՛նք՝
իրենւց Հաստատումր
գտան
1951
Յունվ՛
14/
մողովինւ
մէք նախկինի
ատենագրոլթեանւ
մի
աձայն
ւիաւերացոլմ
ոէփ^ կր յայտնուէր
որ, մեր
3 անձն ամո զովն է որ պիտի
ո րո չէ ր թէ՝
յար–
դուա ծ են
իրենց
եւ
մեր
միքեւ Հաստատուած
լն—
արակւոբղփ ու ստոլգմ
ան պւս յմ անւնւերր : Այ՛՛
^Ր2՜
տ ո ւմէն
ետքր
մենք
է որ սլիտի
ստո րագրէ
ինք
քո ւէա խռ յղ խումրի
տեղե կաւլ րին տակ ու մ ենք է
ոբ , եթէ Հաստատէ
ինք
պայմաններուն
յարղումր
ոլ կանոնաւոբութիւնւր
, սլիտի
Հ րաւիրէ
ինք
րնտրբ–
եալները
ու կոչէինք
պաշտօնի։
Այս
իրողութիւնն
Ոճ.
իրաւունքը՝
քանիցս պաչտօնապէս
յայտարարե
ցինք յատենի
մռղովներռւ
ի նւեբկայութեան
վար
չութեան
,
1951
Յունվ՛
14/
ԸնգՀ՛
ժողովոյ
Դի
ւանին
ե լ
նոյն
մողովէն։
բխած
23
քուէաթռյւ^ե–
ներուն
։
Մեզի
Համար
էական
ու
կանոնական
այս
կ է
տին
տնտեսում
ր
խորհրդ ա ւոր պ այմաններու տակ,
ոմանց
Համար
կրնայ
թուիլ
ձեւական ու երկրոր
ղական,
քանի
ռր յայանի է լնարոլթեանց
նիւթա
կան ա ր դ ի ւ նք ր ։
Աենք ալ կրնայինք
, բան
մր ծած
կելու
այս փութկոտութիւնր
վեբաղրելով
թ ա ք թ ի
ո լ
է թ ի ք է թ ի
պակասի՛ն՛
Վարչութեան։
իրաւագէտ
անւղամին
կողմէ,
գոՀանւալ
նոյնպէս
ձեւական
բՈ–
ղռքով մը եւ անց|(ւիլ :
Գմրախտարար
այգսլէս չէ կացութիւէւր։
Այս
գրութեան
ու վարանում
ի մէքն
էինք երբ
մեղի
Հա
սան
լուրջ
րողո քնե ր՝ աչքառու
ղանցառութեանց
,
անկանոնոլթ
իլննե րոլ
ու կասկածելի
երեւոյթնե
րու
մասին։
Րնքզինք
յարգող
ռ՛եւէ
մարմին, չէր
կրնար անտաբբեր
ու լուռ
մնալ Հասած
բողոքն
ե–
բուն , կասկածի
տարաձայնութեանց
առքեւ ;
Ընտրողական
Յանձնամոզովս
,
Հայաստան
եայց
Եկեղեցւոյն
մէքն ու չուրքր
վստսւհութիւնր
պաՀելու
ցանկութենէն
առա^ռրղուելով
ու նպա
տակ
ունենալով
Հանւդարտեցնել
դայթակղեալ
մտ–
քերր,
րարեմտոլթիւնր
ունեցաւ
լուբջ
ապաՀովա.
գրեալ նամակով
իրա՚Ն
վ^արչութենէն
սլաՀանքելու
որ իր տրամագրութեան
աակ
ղրուին
լնարոլ -
թեանց
վերաբերեալ
րսէոր փաստաթուղթերր
, -
արձանադրոլթեանց
յանձնառագիր
, տոմար
, գոր
ծածուած ու չգործածուած
քռւէաթոլղթ
,
թղթա
տարութեան
բոլոր
պաՀարաննեբբ։
Արտի ցաւով ու իսորունկ
մտաՀոգութիւնով
ՋԱՅՆԿՐ
ԳԱԻԱՌԷՆ
ՄԱՅԻՍ
2ՃԸ ԼԻՈՆԻ
ՄԷՋ
ԼԻՈՆ (յապաղած) • Հակառակ
տեղատարափ
անձրեւին
, Աայիս
2(,ի չաբաթ
գիչեր
լեցուած
էր
Ւ1օք1օ§Շ
սրաՀր,
Աայիս
28/
տարեգարձին
առթիւ։
Րեմր ղարղարուած
էր ֆրանսական
եւ
Հայկական
գրօչեերով։
Բացումր
կատարեց
կապոյտ
քցաչի
ԱանուՀիներու
եւ Նոր Ա երունգի
մ իացեալ
եբգչա–
իսումբր
«Մարսէ յեէղ»ով եւ « Յառաք
նաՀա -
ատկ»ավ
:
ՆախաղաՀր
, *կ . կ . Տէրմ ո յեան
սլարղելով
՜՛ա յրե՛նիքի եւ Հա յ րենաս
ի բռւթեա՜ն
ղաղափա
րնե ր բ
վւառաբանեց
Աայիս
28 :
Օբո՚֊ան
բանախօսբ,
րն
կե լ՛ Շ–Մ իսաքեան , ծափերու
տաբափի
մբ տակ
բեմ
բարձրանալով,
խանղավառ
իր րանախօսու -
թեամր
անղամ
մր եւս ՀրաՀրեց
ազատութեան
րո–
ցՐ տարագիր
րաղմ՛ութեան
Արտերուն
մէք : Ընկե
րր սլատմ ական ակնւարկէ
մ ր վերք ,
անգրագառնա–
էով
օրուան
Հողերուն
, յի էեցուց
մեբ պա րտակա -
նութիւններր
, եւ թելագրեց
մնալ
արթուն
եւ պա
՛լար իւն
յ
Հա՛նգէ սբ ունէ ր նաեւ
ղեղա ր ուե սա կան
րամին
երգեց
Տիկին Ե՛ Վարմասլետեան
, քերմապէս ծա–
վւաՀարուելով
: Արտասանեցին
գերասան
Հայկա -
սար
ել րնկեր
Բ. քցբիմետն
, խոբ
տպաւորութիւն
Ոգելով
Հանգիսականնե
բունէ վբա
յ ; Ա եր
չնորՀալի
սանուՀին Օր՛ Աաղաթէլեան
ղաչնակի
վրայ
նբ -
լագեց
երկու
Հա յկական
՚էեղեցիկ
կտո
րնե բ
է
Պ ՚
Պէպիրեան
(Վիէն)
քութակի
վյրայ նուազեց
«Կր -
ռունկ»
, «Հայաստան»
, «ծիրանի
ծառ»
եւ« Աաբ–
՚ոիկի երէէ»ր,
մեղ վայրկեան
մր ւիոխագրելռվ
մեր
չքնաղ
Հայրենիքր,
«Հայաստան
երկիր, գբախտա–
՛էա յր» ։ իսկապէս
չԿէորՀաԽՈ բե լի է
ե րիտասարգ
արուեստաէէէտր : Հանգէսր
փակուեցաւ
լնկեր Պ •
3 ՛ո կո րե ան ի կովկասեան
պարով :
Կէս
գիչերէն
մինչեւ
լո յս տեղի
ունեցաւ
խրն–
քո յք
մ ր
Յո յներոլ
սրաՀ բ , ս եզանա պետ
ութեամ
ր
Պ՛ Կ՛ քՏրիմեանի։
Ընկերներր
Հոն ալ խօսեցան ,
եր՚լ եցին , պարեղին
, էււ ա յգ։ւլէս
ամրողք
դէչերՐ
իսանղավառուեցանք
Աայիս
2^է։ առէւթով :
Արամ Թաթո լլ ե ան
ՏԻԿԻՆ Վ՛
ԲԷՕԼԷԵԱՆ
ՆԻԱ •
ինչպէս
Հազորղած
էբ
«Յառաք»
,
կարճ
Հ էււանգոլթիլչնյէ
մ ր ՛էեբք , Աա
յիս
31
է՚նէ , իր
գղեակինւ
մ էք մ՛եռաւ
ծանօթ
բարեգործ՝
Տիկէ՛ն
վերմին
Բէօսէեան :
Աւելի քան
30
աարիներէ
ի վեբ , կր բնակէր
Նիսի
չրքան՛ր
Վ,իլ - Ֆբանչ
։ Իր
բա րեգո բծու -
թեանէց Հաւքար,
տեղւոյն
քալլաքապե
տութիւնբ
«՚/,//
Ֆբանչի
(քազաքաց
ի թաղոլՀ
էւ) ի
տիտղոսր
լռուած
էր էւբե՝ն։ Երբ այս գաղութր
նոր կր կաղ -
մ ակե րպուէր
, բ՛՛լոր
կա բօտեա
լնե ր բ իրենէ կր ղէ։ -
մէէւն։
Նի՚֊թ՚սպէս
1լօմանղակէր եւ ւլործի կր ւլնէր
անղործնեբր
։ ժամանակին
Ա ախո էսեան՚ի
մէկ դե -
ւլեցիկ
եւ աբմէքաւոր
ծովանկարբ
նուիրած էբ կա
սլ՛ոյտ էՏաչէն
ի նւպաստ Օդ՛՝ կայանին։
։ Անա
յուն։
եւ
տեւական
ղումար
մր տրամա՛դրած
էր
Երուսաղէմի
վանքին :
Ա՚հ՚ցեալ
տարի , Կիէիկիոյ
կաթողիկոսին
այցե
լութեան
առթիւ
50.000
ֆրանք
նոլիրեց
Անթիլիա
սի դպրեվանքէն
։
Հանգուցեալր
մեծ Համարում կր վայելէր տե
ղական
իչխանութեան
մ օտ , ինչռլէս եւ յա
րդանք
իրեն երախտապարտ
Հա
լր ենա
կի ցն ե բ էն։ : Իր մ ա–
Հով կր կորսնցնենք
րարեգործ եւ սբտցալ
Հա
լու–
Հէ։ մր, որուն
նմաններր
քիչ են
ղմբախտարար
;
Առիթով
մբ կ՚այցելեմ
իբ գործակատար
Պ՛ Յա -
կոր
Մաբտիր՚ոսեանին
, լրացուցիչ
տեղեկու
թիլն -
ներ
Հ ա ղո բ զե լո լ Համ ար
՚.
Շ ՛ Ա ՛
կբ
յա յտարաբենք
որ , Վա բ չո ւթեան
«նոբրնտիբ»
օրինազանցնեբր
, Ը՛նդՀ . ժոզովի
, ԸնդՀ •
ժողովէն
րէսած
Ը՝..տբողական
Յանձնամոզովի
ու
Հանրային
կարծիքի
Հանդէսլ
յարղանքի
զզալի պակասով
մր
ցարգ
չեն պատասխանած
մեր
օրէ։նալո ր եւ աբ
դար
դիմումին
մեր տրամադրութեան
տակ
՚էեելով
պաՀանքուած
վաւե րաթուղթեր
բ :
Այս
պայմաններու
տակ , որքան
ատեն
որ
«ւէարչութիւնբ»
դոՀացում
տուած չէ մեր պաՀան–
քին
մեր անաչառ
քննո ւթիւններ
ր
գիւրացնելու
Համաբ
, որքա՛ն ատեն ռր անոբ
նոր լնտրեալ
12
անէգամներբ
մեր վաւերացումին
ու
Հաստատումին
ենթարկուած
չեն , րնարութիւններր
կր ւքնան՛ ա–
պօրէն եւ անվաւեր
:
Առ
ա յմմ կբ գոՀանանք
յա յտնե լով մեբ
ցաւբ
ո բ , րնա բութ իւններր եթէ չկատարուին
Ա
|1նձամբ
կարելի չէ երաչխաւորել
անոնց
կանոնաւորոլ–
թիւնր
։ կբ խնգրենք
մեղի
բռղոքոդներէն
պաՀել
իրենց
պաղարիւնր ու Համբե
բո լթ իլն ով
սպասել
մեր
քննութեանց
արդիւնքին
որ պիտի
ՀաղռբդՈլի
մ ամ ուլփ միքոցաւ
\
Ի ԳՒ՛^"՛Յ
լնտրական
յանձնամողովոյ
ատենա–
դպիր՝ Վ. ՄԵԼԻԲԵԱՆ
, նախաղաՀ Ա.
ԳՈԻՅՈԻՄ–
ՃԵԱՆ
։
Fonds A.R.A.M
