27րդ ՏԱՐԻ ֊ 27 ձււււ66 « 0 . 6 4 4 9 ֊ ՚ 1 յ ւ ւ ր շրջ
ան թ Ի ^
1քյէէաաւէ օսօւաւբքք ^^ւււոաըւ^
տսւէօբտ
քօոճշ
6Ո
1925, ».€.Տ. 376.286
(13)
աԽօ։
1 0Լ6 Ա Շ
է « ր ո օ
տ՚"Ր– 2200՛ Ա-Ր–– 3000
Փ
Ր–
ՊւսշտօԱառկ ԽամառատաէիԱ
տեսակհտՍեդ
ՊԱՏԵՐԱԶՄԻ ԵՒ ՈՒՐԻՇ
ԽՆԳԻՐՆԵՐՈՒ
ՄԱՍԻՆ
1860
Շ ա բ աթ 5 ՄԱՅԻՍ
ՄԻԱԱէ^ԵԱՆ
ՄԵՐ ԽՕՍ՚քԸ
ԿՐԲ ցԻՐՏԵՐԸ ԿԸ ԲԱՑՈԻԻն
Խոբ՚՚՚պէք
յո՚֊զէԼ
Հանգէ–
չաբթի
օրուան
գինեձօնբ,
սարքուահ՜՝ ի սչաաի
ւմ անք
•րք՛
լնէր
Հինգ–
ստիւ֊
ձհռ–
«քաքորդլոյն»
, Ս՝իսաք
թորլաքԼանի
,
նախ
նութեամ բ Տրապդոնի
Հայր.
Աիութեան
։
Տեգ
ԼԷ
Ր
մնացահ– ճա չա րա նին մէք՛. Ոչ
միայն
շարմե լու , այլեւ աղաա
չնչելու։
կազմակերպիչ ՜
ներբ
արիւն - քրաինք մտած
էին, գոՀացում տա
լ՛" Համաբ
եկողներուն :
Ներկայացուցիչներ՝
բոլոր
խաւերէն
ել
ամէն
գաւառէ։
Ամբողք
րնտանիքներ
, ինչպէս եւաա -
րիներով
Հայկական
կեանքէն
ղբկուած
գմբախա -
1»^^»
կամ անտարբերներ •
Անչուչտ
Պոնտոսի
մեբ Հայրենակիցներր
ի ֊
րենք ալզարմացան
, ի տես այս կաղղուրիչ
իրո -
ղութեան :
Անոնք
սնա սլա րծո ւթիւնր
չունէին
իրենց վե -
րապաՀ ելու արմանաւո
ր ղաւկի
մ ր փառքբ :
Աիսա^երր
«զարկին - ղարկուան»
, յ՛
Լեռն
ել
գաչւ
նուն
ամ բողք
Հա
յութեւ
քաղաքնե
բու
մէք :
Անոնք
իրենց կրակոտ
արիւնր եւ Հատու բա
՛լ ՛ւ լ կ ր տրամ աղբեցին
իբրեւ
լբո՚ցուցիչ
մ ասե
րր
ՀամաՀայկական
ճակատի
մր :
Այգ
գփտակցոլթիւնն
էբ որ այնքան սրտա -
ռռւչ
խօսքեր
արտասանել
կուտար
ճառախօսնե -
րոլն, առանց
գաւանանքի
իստբութեան :
Գաչնակցական
Ա իսաքին , ինչպէս
զինակից
Ա ոզոմոնԼւն եւ Արամ Լւն ( Երկանեան
) մ էք , ամ
բոզ՜
քական աղատ ագրո
լ թեան
ձա յնն էր որկր Հնչէր
1
Ոռնութեան
, աբիւնռուչտ
Հալածանքի
էե՚լին
քամ ա^ մողովո
ւրղ ի մ բ տառասլանքն էր որ կր
խռով է ր անոնց
ողին , եւ կբ նետէր
կրակԼւն
մէք ;
Այղ
նոյն տաապանքին
գիտակցռւթիւնր
ւղրկե–
լով
իրենց
առո
յգ
քԼ՚՚լերր
, կր գարձնէ բ
ղանէ.Հ՚;ք
չանթաՀաբիչ
ել անպարտելի՝
ճակատ
ճակտի
կռիւներու
մէք ։
Այղպէս էր ոբ երբեք
չվրիպեցան
անոնց
դրն–
գակներր
, արիւնարբու
Հբէչներու
գէմ ;
Ն"յնԼւսկ
քոտանեբուն
վբայ^
.ռոմ :
մայրաքաղաքնեբու
բանուկ
սլողւ
-
թիֆլիս
, Պերլին , Պոլիս , Հ.
Հինգչաբթի
օրուան
երեկոյթին
մէք,
գէմքերր
կր ճառագայթէին
, երբ կր ԼոէԼ՚ն
պատմութիւն
-
նե,
,նՀ
ատակա
կան կ՛
,մ
Հ.
էաքագոր ֊
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ԵՐԲ ՄԵՐ ՓՈղՈՑԷՆ
ԱՆ8ՆԻԱ
Ո՛՛վ չէ լսած,
մանկութեան
օրերուն.
Անգամ
մր մեր վւողոցէն
անցիր,
Հայրիկիս
Կ
Ր
՛՛եմ , ա յն ատեն կբ Հասկնաս
. . .
Այսօր ալ պեխով - մօրուքով
«Հայրենասէր
-
նեբ» են որ կր մռլտան
, աք ու ձախ .
Ա պասէ , «փալապեխ»ր
կուգա
յ , այնա–
տեն կր տեսնուինք
• . .
Կ՝րսեն
ու կբ գրեն
% Երբեմն չարախինգ
քրքԼք՜
ներ արձակելով,
երբեմն ալ ծուռ - ծուռ
եբեսղ
նայելով
։
Մ իեւնո
յն քազաքին
Հա յրենակիցնե
րն
անզամ
վարակուած
են այս Համաճարակէն
:
Եթէ
չՀրամարիս
, եթէ
տօնակատարութեան
մ ասնակց
Լւս , չարաչար
պիտԼւ զղքաս ,
ապագային։
Օրերր կր մօտենան
, ի՚ելքգ
ԳԼ"՚–Լ"Գ
՚^"Ղ.ՎԷ ՚ ՚ ՚
ԼՐ Վ ցանեէք ա/ս որռմր։
Ո՛՛Ր ոար^աՀոտ ճա -
Հիճէն
բուսս
.յս թւ
րո
բ ։
II
ր ղաբչւ
ունաՀոո տու
նկերբ
«Գալիք»ին
, օտարին
, ղօբալոբին
սպասԾլ
,
ամ աւ
աղգա րա
րութիւններ
առիթէն
օգտուե
լու եւ Հաչիւ
մաքրելու
Համար
Օրինակր
տեսանք
աբղէն,
ազատագրո
ւթեան
առաքին
օրերուն
, Մարսէյլի
, Լիոնի եւ ուրԼւչ քա–
ղաքնեբոլ
մէք։
Յանկեր պատրաստել ե
ուղղել
։ «կր տեսնէ՜ք.
. ՚» :
« Մեր
վւողոցէն
անցիր , ես քեզի կր սոր
վեցնեմ»
րսած ատեն, երէկուան
մանուկր
գռնէ իր
Հտյրր նկատի
ունէր, ոչթէ գրացին
I
Այսօրուան
«քաք»երր
ամէն բանէ առաք ապա–
լ ինած են գո յնղղո
յն
զ րացինե
բու , Ա արսէլ
կ" է–
ուին թէ իվան կամ կոնղալէս :
Խեղճերր
րաներ
մբ լսած, կարգացած
են ,
բայց
չեն Հասկցած :
ՎԱՀԷ
ծռլթեանց
մ ասին :
Ամէնէն
պաՀպանողականն
ալ սարսուռ
մր կր
ղգար, տեսնելով որ Հայկական
բաղոլկր
ի վիճա
կի է կատարելու
«բազում
ղոբծս
արութեան»
:
Աիբտերր
կր բացոլէին
, եւ ամէն մէկբ
գրուագ
մ բ կր պատմ է ր արզ ար Հպարտութեամ
բ :
Գարերով
թմրած
առաքԼւնոլթեան
մ բ՝
քաքու
թեան
վեբակենգանացոլմր
կբ ղովացնէր
Հոզինե–
րր : Մ անաւանղ
որ , երեկո
յ թ ր կր գռւզադիպէ
ր
Հա յաքինք Ա արսափներու
տարեգարձին
:
Անչռւչա
Հատուցում
ր Հ ամ եմ ատական
չէ ,
բա զգա տե լո վ աննա էս բն թա ց ԱրՀ աւիր քին Հետ •
Եւ սակայն,
հատուցանելու
կարողոլթիւնն
իսկ
անփոխարինելի
արմէք
մ լ ^ է
; ^ Հ ,
լաւագոյն
երաչ–
թիքր վաղուան
Համար
%
Ուչ սորվեցանք
զարնռզէւն
զարնելու
տարրա -
կան
գիաելիքր :
Բտյց,
ճամբան
կտրուած է արղէն,
չնորՀիլ
բուռ
մր քաքերու , որոնք ՀետզՀետէ
վեբ՚սծուե -
ցան
խումրերու,
վաշտերու
, եւ վերքապէս րա ֊
նակներու :
Տարիներու
աչխատանքն ու
զոՀոզութիւննեբր
Հիմնովին
վա խեց ին այս «խելօք
եւ անզէն՝»
մողռ -
վուրգին
ղիմ ագիծ ր :
Այսօբ բանակներ
ունինք
Հայրենիքին
մէք ^
ա րգէ։ ՛սկան
սպտռազինո
ւթեամ ր : Ումեր
որոնց
խմորբ
թրեցին
ազատաղրութեան
ոա/լմէւկներր
.
Ունինք
ուրիչ
ումեր
ալ, ազատ ա^խարՀի
րա
նա կնե րո։ ն մէք, եփած՝
արեան ել կրակի
մէք.
օմտուած՝
զինարուեստի
բոլոր
զիտելիքնեբով
.
ԵԼ– վերքապէս
ունինք
ե ր իտասա բգութէ՚-ն մր
որ ղիտէ
ղլո՚՚թր
բարձր
բռնել,
աչխարՀի
Բ
՚՚Լոր
պողոտաներուն
վբայ :
Երբ
սիրտերր
բացուին
, ուրախութեան
կս, ^
թիլնեբ ալ կր խաոնոլին
տրտմութեան
արցունք ֊
ներուն
Միտքերուն
Հետ, բազուկներն ալ
Հասոլ^ցած
են այսօր,
յարզանք
նեբ Աչելով
րոլոր ^ակաս, ^
ներուն
վրայ
ԱՆԳԼԻՈՅ ՄԵԾ ՑՈՒՑԱՀԱՆԳԷԱԸ,
որ կր կոչ–
ուի նաեւ փտռաՀանւլէս
, բացուեցաւ
Հինգչաբթի
օր
Լոնտոնի
մէք , զանգակներով
, թմրուկներով
,
՛է" 1^ ւ՚՚՚Վ եւ թնգանօ
թնե րով : Պ իաէւ տեւէ
Հինգ
ամ իս : թագաւո
ր ր բացմ ան ճառին
մ էք յիչեց թէ
Հարիւբ տաբի առաք վ^իքթո ր իա թագուՀ
ին
բացաւ
մեծ
արո ւե ստաՀ անզէ ս բ : «Գմրախտարար
խաւլա —
գութ է՛ւնր երկար չտեւեց եւ մե ր
նախո
րգներուն
ստե ղծած
Հարս տութենէն
չատ րան փճացաւ
րնգ
Հոք-ր եւ ք^գ սուր։
Բայց
եւ այնպէս պատճառ
չու–
Ա։1 երիկեան
զինեալ
ումերու եւ արտաքին
ղոր
ծերու ծերակուտական
յանձնախումբերր,
միաց -
եալ ե՛ գոնփակ
նիստի
մէք սկսան
լսել
զօր. Մէք
ԱրԲա՚ռ
՚Ծ՚սյր.
Արեւելքի
մէք ամերիկեան
քաղա–
քակ՚ոնոլթլան
ել ապաՀովաբար
նաեւ
անոր
Հբ–
րամս՚րեցման
Հարցերուն
չուրք։
Աամ
ուլին արր-
ուս՚ծ
ղեկոյցնեբր
կ՝անցնին խիսա
գրաքննութենէ
,
որպէ՚՚ղի
ղէ՚նռւոբական
գաղտնիքներ
չյայտնռւին։
Ժողովի
նախագաՀբ
Լղեմոկրատ)
քննութեան
կարեւորոլթիլնր
լեչտելէ եւ զօր. Աէք
Արթրրի
գովեոսւր
Հիւսելէ
վերք,խօսքր
տ ո ւաւզօ րավա ր ին ,
՛՛Ր
Բ
""Ր^աթիլ
Հարցումներու
պատասխանելով
բ–
բաւ ՛հետեւեալ
կարեւոր
յա յտա բա րռ
ւթ
իւննե ր ր
« Ես, Համաձայն
չեմ կուսակցւսկս՚ն
քա -
ղաքականութեան
մր, որովՀետեւ
Հաբցերբ
Հիմ - ••
նական
Հանղամանք՜ռւնին
եւ
Հե ռու կր մնան կու– •
սակցական
նկատումներէ : Այս Հարցերր
սլէտք է
լուծուին
ազգային
չաՀերու
Հիման
վրա
յ ։՝Բ որէա
յի
՚ ^ է ք
՚ ^ ^ Բ
Ց՚"մաքային
, օգանաւային
եւ
ծ՚՚վային
ումերբ կատա ոե լապէս
ամ րո գքա ց ո ւած
են : Բո֊ -
րէական
զօրամասեբր
իրապէս
լաւ են եւ քաք,
մի
այն թէ զինամ թերքի
որոչ պակասներ
ունին : Կբ
տարակուսիմ
սակայն, թէ Բորէայի
պատերաղ -
մ
Ա
՛կան վա րձառութ
իւնր
կրնայ
օրինակ
մր ծառա
յել,
եթէ ՀամաչէսաբՀային
պատերաղմ
մր
պայթի
Հաէքայնսւվարութեան
եւ ա՚լատ
աշխ՚սրՀի
միքեւ
է
ՈրովՀետեւ,
կռուին
մասնակցող
ումերուն
մէկ
մասբ կր ՚լործէ
իբբեւ
իւորՀրղ՚՚՚նիչ
:
X Պատերազմբ սկսելէն
ասղին
միչտ
նււր ու -
մեր
ոլղսւծ
եմ , բայց
ումերս
եղած
են
սաՀմանա–
վւսւկ , բաց
էւ օղանաւա
յին ու ծովա
յին
ումերէ :
Եթէ
այս ՚էերքիններր
զո բծելու
աղատութիւնր
ո ւ–
նեցած
րլլ՚ոյին
, ցամ աքա
յին
ումերբ
զօրացնել
պէաք պիտի չրԱաբ
այս
՚էործր
ւէեբքացնելու Հա -
մար։ Անցեալ
Յունուարի
\2ին , ամերիկեան
սպա–
յւսկ՚ւյտներու
պետերր
յանձնարարած
էի՛ն
Զինաս–
տանր պաշարել
ծովէն,
օղանաւային
ղռրծողու -
թեանց
ձեռնարկել
Ա՚անչռւրիռյ
՛Լե րեւ եւ ո,.մ տալ
սւգւլայնական
Զինացիներուն
: Արքան որ գիտեմ »
ա յս յա՛նձնա բա բութ իւններր
չվւոէսուեց՚սն
: Կբ
թուի
սակայն թէ նաէսագաՀր կամ պաչտպանոլ -
թեան
նաիսարարր
վեթոյի
ենթարկեցին
այս տե -
սակէտր։
կ՝ րնգունիմ
սակայն, որ ս սլա յակո
յտնե–
րր Լյանձնա բարե ցին ռմբակոծել
մանչուբիական
իսարիսէսնեբր։
ՀրաՀանղուեցաւ
ինծի
չռմբ^ւկոծել
զանոնք։ Եթէ ինծի
թ ո յ լ տրուէր
ռմբակոծել
չին
գԻք-քերր
նախ քան Զինացիներու
անցքր
Եալու գե
տէն
, այ՛լ,
անցքր
բնաւ չէ ր^ականանար
։Ա . Նա
Հանգներր
սլէտք
է ր ազգ^ա^ին
Ջինաստանին,
թէ պատերազմ,
վիճակ
^^^ֆւ
տ ե ղծ ո ւէ ր մեր եւ
իր միքեւ
ու պիտի
ղա րն^^^զին
ա կան
Հսղերր ,
եթէ միքամտէր
Բորէայի
պատեբազմին
»
X
« ինչ կբ
վերաբերի
ռուսաՍա
Կ՛
րք ագիէ
նինք յուսաՀ ատելու» : Միլիոնաւոր
այցելւ
ղացած
են Լոնտոն
I
ԵԳԻՊՏՈՍ
նոր առաքարկներ
ներկ
Անգլիոյ,
1936/»
գաչնագրին
վերաքննութեան
առ
թիւ : Մ անրամ ասնութիւններր
գաղտնի
կր պաՀ
ուին : կարգ մր աղրիւբներու
Համաձայն
, Եգիպ ՜
տոս կր սլաՀանքէ ռր \ • Բրիաանական
զօլ՚քր
Հե
ռանայ
Աուէզի
չրքանէն
, այս տարուան
րնթաց -
քին–
2–
Ե՚էիպտոս
պիտի
չ՚էոբծակցի
, էսաղաղու–
թեան
ատեն , ցորչափ
Աեծն
Բրիտանիա
՚լէնք
չԼ
ճարեր կարեւոր
քանակութեամբ
3*
Եգիպաա–
կան կառավարութիւնր
յանձն կ՝առնէ
նորէն
Աուէ–
ԴՒ
քր՚"^ՅՔԲ
Հրաւիրել
բր իտանական
զօրքբ, պ
տեբաւլմի
մր պարաղային
, եթէ /ւնք վճռէ թէ այգ
մօտալուտ
պատերազմր
կր վտանգէ
Եգիպաոսի
ապաՀովութիւնր
;
ԱՈՒՐԻՈՅ ԵՒ ԻԱՐԱՅԷԼԻ
միքեւ ծաղած
կռիւ–
ներբ սաստկացան
վերքին
պաՀուն :
Ազգամողռվին
թեան,
խորՀրղային
ումերր
Աիպեբէայ
մէք բնղ -
Հան րապէս
պա չտ պան ո ղա կան
արմէք
ունէ՛ն : Ես
չեւէ՛ կարծե ր որ Աովետնեբր
կրնան
յաւե լս ւածա -
կան
մեծ
ումե ր Համ՛ախմրել
, աս է՛ա կան
ցամաքա–
մ աս էէ վ րա
յ յարձակում
մ՛ր սկսելու
Համ ար ;
կարծեմ
նմ անապէս
, որ չի՛նական
օղանաւա
յին
ու
յացուց
ծուէային
ումերու
ակա
րութիւնբ
արգիւնքն է այ\
^ներ\
Լեո ու ձոր անցած
ենք արգէն
:
Շ–
ներկայացուցիչր
Հ րամա յեց
անմ՛ իք ա ոլէ ս ղ.աղրե՜–
ցնել կրակր. րայց
Հեււաղիրր
կ՝րսէ թէ
Հինգչաբ
թի օր ծանր
թնգանօթներ
կր ղռբծէէ՚ն
կտւիառ -
նայում ի աւերակներուն
մէք։ Սպաննուած
են չոր՛՛
Իորայելացի
եւ քսան
Աուրիացի
զինուորներ : Եր՜
կոլ
կողմերր
իրար կ՝ամբաստանեն
այս լ^գՀա -
րու՚էներուն
առթիւ։
Աուրիոյ
ս սլւս յակո
յտ է՛ն րան–
րերր կբ յայտարարէ թէ Հարիւրի չավ՛
իսրայելա–
ցի
ղին "Լ"
լ՚՚ւ՚ե ր անցան
ւսսլաղինուած
չրք՚՚՚՚եր
՚
Տիրերիայի
լիճին
Հի ւսէ՚սակողմր
, եւ
փորձեցին
գրաւել
արար
գիւղացիներուն
Հօտեբր։
Իսրայէլի
՛թ՛ կո յցն ալ ուրիշ րան կր պատմէ :
ՄԻՋԵՐԿՐԱԿԱՆԵԱՆ
ղա չինքի
մր մասին
խոր–
<րգակցոլթիլներ
պիտի կատարուին
Ուոչինկթրնի
մէք,
մասնակցութեամբ
Աթէնքի
ամերիկեան
գես
պան
էւն , որմանրամասնռւթիւններ
պիտի
Հաղոր -
գէ Յունաստանի
կացութեան
մասին։ Այ" առթի*–
իրաղեկներ կբ Հաւաստեն թէ յոյս
չկայ
որ Յու ՜
նասաան եւ Թուրքիա
րնգունուին
Ատլանտեանի
՚լինակցոլթեան
մէք է՜
ղմ՚ււարութեանց
, որոնք
կ^ար՚լիլեն
խորՀրգային
զինամ թե րքի փոխա
ղրռ ւթիւնր
: Լիուսբ երբեք
նա–
ւաւլ մ՛ր չէ եղած եւ այս է իր մեծ տկարութիւնբ
%
« իմ անձնական տե սակէտռվ
,
քիուսիա կբ
ղտնա
էւ Հետեւեալ
ե բկրնտրանքին
առքեւ.
Յար–
ձակէւլ
որեւէ
աււ է՛թով եւ չյարձակիլ
։ Ան գիտէ
որ
մենք պէւաէւ չյարձակինք
: Եթէ որոչէ
չյարձա
կի ք , րալարար
Հ ամ արե լռվ իր ա յսօրուան
գիրքՐ
,
Բ"րէ"՛ յի կամ Աոէ՚ոյ
մէք ոչ մ՛էկ բան կրնա
ք պա–
տաՀիլ, որփոխէ
իր այգ Հիմնական
որոչումր։
Ըստ
իս , Լիուսիա
է՛ր վերքնական
ոբոչումբ
տալու
Հաւքար նկաաի
պէ՛տի
ունենայ
աւելի
լայն ծրա —
գէ՛լ՛ մր, քան
Ասիոյ
այմմռւ
գէպքերն
են : ^իծա -
ւլե լէ՛ ոլէւտի
Րէլ"՚Ր
ամէն պարագայէ։ տակ ղուչա —
՛լել, թէ քիուսիա
նախ
Ասիո՞յ
մէք սլիաի
ղործէ,
թէ Ե՛ րոպա
յի
մ էք : Զեւք 1լա րծե բ որ խո բՀ րղա
յին
րո՚ոձր
Հրամանատարութիւնր
բռնաշապէւկ
՚^Ր
անցրնէ
ինքն
իրեն : ինչպէս
ուր է՛չ
Հ րամ անատա -
րութիւններ
, խորՀրգայինն
ալ բաւական
ճկուն
՚զէո՚ք է րլլայ
իր
շարմումներր
յ՛
տուեալ
սլաՀի մր պայմաններուն
» :
՛րցնե լ
(Լուրեբու շ ա լ ա ւնա կ ո ւթիւնբ կաբդալ Դ– )
~ ^ ^ ^ ^ ^ ք ^ ^ ^ ^ ^ ^ ո ք ^ ք Ոք ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ք | ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ք | ^ | < «
ԿԱՈ֊ԱԽ ՈՒՄ ԲԵՐՈՒ
ի.ճոզման ատեն,
ճամբորգ–
ներր պէւտի կրնան
աւե
լի բաբձր
կարգի
ԼԱ.
կամ
Ո–) վա/լոններ
մանել,
ոաքէ՛ վբայ
մնալով, Հա -
մաձայն
Աղգ– մողովէ՛ մէկ որոչման : Մէ՛նչեւ
Հի
մա
0
րէ՚նազանցութէէւն
կբ Համ տրուէր
այս պա -
ւէււռ
՛սն •
-
1
""Ղ
ԲՈՐԷԱՅԻ
գաչն՛ակից
ումերր եւ չինեւքորէաւ.
-
կան
ղօրամասերր գէմ գիմաց
ելան
Աէուլէն
15
վփլոմեթր
՛էէպի
Հիւսիս։ Կր կարծուի թէ
կռիւնե–
ՐՐ
պէ՛տի վերսկսին
յ
,
Fonds A.R.A.M