սւանեկան
կեանք։
Մարղիկ
աշնանային
աերեւնե
-
րու
նման
կր թափկին
. . . : Աււաու. մր էլարթննա
-
յինք եւ.իրաղեկ
կր դառնայինք
նոր
անհեաաւքումի
մր– • • : Ս ասնաւոր
արգելարաններ
սաեղծուեւյուն
գիւղերու
մէԼ, ուր հաղարաւորներ
ենթակայ
էին
աամանակիր
աչխաաանքի
: Բաւական
էր
"Ր
ւգաականաձ– րԱայիր
Հայկական
կեանքին
Հճա
Հա–
՚Լ՚՚Ր՚է"՚հէ՚Ս
կաղմակերսլոէ
թեան
մր, եւ աՀա
Հոեւ
ցանկ»էն
կր սաանայիր
բաժ ինգ %
Լուձ-ուեցան
բոլոբ
մ չակութային
կաղմակեր
-
պոլթիւններր
ել ամէնէն
ահաւոբրնոյն
այգ կաղ–՜
մակերսլութեան
անգամնե
րր
ս ւո ի ւգո ւե ւյ ան ւիառա–
բանանքր
Հիւսել
«Հայր
Աթալին–»ի՝
Հրապարակա––
յին
Հաւաքոյթներոլ
րնթացքին
% Ոեւէ
ձեւի
ընգ–
գիմութիւն
ել կամ կրալոբս=կան
գիրք
է
կ՝արմա
-
նանար աքսոր
ի • • » ;
Պեաա կանա ցուած– են բո լո ր կարգի
ւէարմա
-
բաններր,
Ջեկայի
թաթին
աակ
:
երբ
աունէն
Հեռացաւ
զաւակգ՝
ալ քուկգ
չէ , կր գառնայ
Հա
մա յնաւէար : ՈբովՀետեւ
արաաքին
աշխաբՀին
Հեա
ոչ մէկ
Հաղո րգակցութ
իէնէ ունի , իրաղեկ
չէ ա
չ–
խարՀի
մնացեա է մասերու
անցոլղարձին
:
՚հպրո–
ցէն
ներս
միմիայն
«Արեւ
Աթալին»,
ՀհՀայր Աթա–
լին»
ղ աւանանքն
է իր կրօնր : Զես
Համ
արձակիր
ղալկիղ
կրօնական
ղւլ ացո
է մներուն
մ օաենալ :
կր ծաղրէ
քեղ : Եկեւլեց
ինե
բր արՀամ ա րՀանքէւ
եւ
ծաղրանքի
ենթակա
ք են միչա։
Հոս Պէյրութի
մէ^
է որ կրւլայ
ւէեց տարե կան
մանչոլկիս
առածին
անգամ
ի՚աչ
Հանել տալ,
ու երբ կր
գմկամակէր
րսելով. ՀՄամա
ո՛^ ւր է Հայր
Աթալինր,
սլէտք
է
անոբ Համար
աղօթեմ
» կբ սլա աաս էսանէ ի ,
Զա
ւակս անիկա
Հոն մնաց
. . . էակ
"ւէ"՚ք
է աղօ -
թես
Աստուծո
յ :
Ոչ մէկ ստո
յղ աեղե կութ էււն Գա բեղ
էւն
Ղւ՚եգե–
Հէն,
Արամ Տակոբեանէն
, ՅովՀաննէս
Տէվէճեա–
նէն , կարօ Ղ,աղարոոեանէն
, Յաբոլթէւլն
Մ ուրատ–
եանէն,
Օննիկ
Զարմունիէն
, Լեւոն
Գաղանճեանէ
եւ տասնեակ
ոլրէւշներէ
. . . :
Ոմ անք աքսորուած
, ուրէւչներ
ղնգակաՀար
-
ուած
եւ մեծ մաս մրն ալ աամանակէւր
աշէսատան–
քի ենթակա
յ արղ ելակա
լ աննե բու
մէ^
;
քսնա
յուած
է մ է։տ յն անոնց
որոնք կրցած
են գառնալ
Համ ա
յ–
նավաբ
վարչակարղէւ
շատաղուէներ
. • •
Տմարղութիւնր
ունեցան
ձերբակալելու
նաեւ
Զօր • Նմգե
Հ ի տէւկէւնր
աննմ ան Հա յոլՀ
էւ մ ր , աղ–
շիկբ
Հ անւլո ւց ե ա լ Ա ոլքէւասեանէ։
տ
Ու ղէ՚աէ՛^ ք ինչ
է րամ էւնր ՚ԼքմգեՀէւ տէւկնոշ : Ան ա յոօր
տ րղ ե լա
-
փակուած
է կայանէ։
մր մէ^, ուր կր ղտնոլէւն
Հա–
ղար
Հոգի , ենթակա
յ տամանակիր
աչէսաաանքի
:
Ամէն առտու
,^մտմ ր չորսէն
մինչել
ութր,
օրական
չոբո
մամ
մէւմիայն
աոաուն,
սաիսլուած
է
մաքրել
ալղելակտյանի
արտաքնոցներր
• . • :
Ալ աՀա
այսսլէս
, չէ^ւ ու սլա յծառ
Հայ գա —
գութ
մր կորսուեցալ
: Բոլչեւիկեան
մականբ
Հար
ուածեց
է՛նչ "Բ Հայկական
էր, ինչ որ աղ՚լայնա
-
կան
:
Բարոյական
եւ տնտեսական
աՀաւոր
թշուա
—
ռութեան
որուն
մէ^ կր տուայտի
մողովուբղր։
Մերկացած
ու աղքաաած
է սլուլկաբ
մողովուբղր։
Ու է՛բենք
, մ էւն չեւ
է՛սկ սլուլկաբ
Համ ա
յնավարնե–
բր՛, ղարձած
են կաաաղի Հակառակո
րգնե բ ր ներ -
կայ
վարչակարգին
:
ԱբտասաՀմանի
Հայոլթէււնր,
որքան
ալ մա -
մ ուլով
ծանօթացած
րլլա
յ
Համ ա յնավար
աչէսաբ–
^ •
~ –
« 3
ԱՌ
Ա Ջ
^ԱՄԱկ
ԽՄԲԱԳՐՈԻԹԵԱՆ
աԱՆհՐ
ԳԱիԱո.լ.1
ՃՇԳՈՒՄ
ՄԸ
լ է ր ի ։
Հրամտնաաարր
կր ղառնաբ
իր թիկնապաՀ
-
ներուն
եւ կր Հրամայէր
մէկ
ամիս
արձակոլբգ
չնորՀել
ՎաՀան
Հէֆէնտի»ի
:
Թէ Վ–
Հիւսեան
եւ իր ծնողօբ
ինչքան
երախ–
տապարտ
մնացին
Մուրատէ՚ն
որրբ
3—4
ամէ՚սնե–
րոլ
այս
ղէ՚նուոբութէււնր
սկսալ,
չարունակուե
-
ցալ
ել ՛էե րշացաւ
ա բձակոլրղնե
րով ;
Այսպէս
, Վ - Հիւսեան
ղբաղեցալ
մեբ րնկեբ
-
ներուն
Հետ
կաղմ ակե բպական
ա շխատանքնե
բուե
ել եբեկոներր
եղաւ
բաղձալի
Հիւր մեր րնկերնե
-
լ՛ու սեղաններուն
:
Մնացեալր
ղիտէք
: Վերաղարձէւն
, երբ տե
-
գաՀանոլթիւննե
րն սկսան , ՎաՀան
ալ մէկն
էր
այն քտշերէն
որ Հերոսաբտբ
կռոլեց՚սն
, մեռան
Շ •
ԳարաՀէւսալ՚է՛
բերգէ՛ն
մէ
^է
Երեք
ՎաՀաններուն
ալ
եղե րական
վաէսճանր
ծանօթ
է ամէնքիս
: Մատոււյ՚սնելով
երեքին
ալ
յիշատակին
մեր
յու՚լումնա
լից
յար՚լանքր,
կր
Վ^Րյիչենք
թէ ղեռ որքան
թանկաւլին
ընկերներ
կորսնցուցինք
եւ որոնց մասին
չատ
քիչ բան
ղրա–
ւած
է կամ
ոչինչ։
Անոնց
իւրաքանչիւրին
ղոՀո
-
գութիլննեբոլ
սլատմ ութիւններր
դրի
առնելու
Հնարտլոբութիւններր
ՀետղՀետէ
կր
պակսին
:
Այն ատեն
որո՞ւ
մտքէն
կ՚անցնէր
այդ պարտակա
նութեան
մասին - • •
Թանկա՚լէ՚ն
ղոՀեր,
ձեր յիչատակբ
պիտի
մը -
նայ
միշտ
նուիրական
ներկայ
թէ ապադայ
սե -
րունգներուն
Համար
տ
« Տառաշ
»ի
Ապրիլ
Ոի
թիւին
մէշ
՚լասախօ–
" • ՚ ւ թ ի ւ ն «Վասպուրականի
Նոր Աերն՚լական
չաբ–
մոլմ»ի
մասին,
աչքիս
ղարկին
Հետեւեալ
տողե
-
բը
« Նոր - Աեբունդը
խմբագրուլները
ունէին
նա–
^՚– թուրքերէն
1սլքբԱ1գլլՈլա.ծ
թերթ
մը,
«ԱապաՀ
Ի՛՛լ Խտյբ^^
որո
՛ւ
Համերաչ/սութիւն
ու
Հասաբա–
հ՚ԱԱ թչեամ
իին
, րո
՚Ոապետոլթեաս
՛լէմ պայքա
-
լ
՚ելոլ
աղգանշանր
կր տարածէին
:
Ըսեմ
անմ
իշապէս
որ սխալ
է
Հասկցուած
:
Ես
չրսի
թէ
«
ԱապաՀ
իւլ էՏայր»ը
«նոր
սերնգա–
վաններոլ»
կողմէ
լսմբսւգլաւ-ած
թերթ
մրն
էբ^
՚"յլ թէ նոր սերնգականներն
էէ՛ն ոբ,
կ՚աբտսւգլւէ–
ին
ու կր
ապէլւն.։
Խմորատիպի
պաՀանշին
Համեմատ
ՀՀ.Ա ասլաՀ
Ի՚^լ Խտյր»ը,
ինչպէս
եւ
«Երկունքը»
Կ–
կոմիտէի
Բ^բթբ
, բաղմաթիլ
թռուցիկներ
թուրքերէն
եւ
հայերէն
էսմորատիսլի
պաՀանշնեբուն
Համեմատ
տԼսակ
մր
« ղլ՚իչ
» ,
ինչպէս
մամանակէ՛ն
մեր
վանքերուն
մէշ ձեռադիրներ
արտագրող
վա
նականները
կ՝րնէին
:
« ԱասլաՀ իւլ Խայրը»
Գաշնակցութեան
Կեդր •
կոմիտէին
կոգմէ
իւմ
թերէմ
մրն
էբ,
քսւնի մր երիտասարդ
թուրքերու
մ՚սսնակցու
-
թեամբ
: թերթր
կր Հրատարակուէր
թուրքերու
^անունով
: -
Այս
աււիթով,
աւելցնեմ
որ Ապրիլ
20/՛
դասա–
իւօսոլթէէւնը
լրիւ տեղի
չունեցաւ
:
Ալ՛է
ղ ասա խօս ութ էււն ը , ( ՛լ րուած
մօտ
70
էշ)
սլիտի
ւ^դ՚Ա՚կէ
բ շատ
լայն
ուսո ւմնաս
ի րութեամ
ր
մրնոյն
շրշանին
տիրող մտաւոր,
րնկերային
վի
ճակր
լուսաբանելով
ղո րծ ո ւնէ ութե ան
նոր ու -
ղե՚լծէ՚ն
շարմ առիթնե
բր : Գասաէսօս ր , այդ
երե
կոյ , բաւականացաւ
մ է՛՛ս յն քանի մը մ՚էշբերում
-
ներով
Վ
. <իավ,աղե՚սնէւ
եւ Վարանղեանի
գէ՚բքե
-
բէն , էւնչպէս
եւ «Նոբ
Ա երունգի»
յօդուածներէն
յ
Տարմտր
առիթով
մը երբ / վիճակէւ ըԱամ
պէ՛տէ։ կբկնե՚է
այդ ւլասախօսու
թիւնր
իր
ալքբսղ -
ջական ձեւով ,
լուսաբանելու
Հա՚Րաբ
«նոր
սերըն–
գական
շաբմման»
ղուղընթաց
մութէ՛ն
մէշ
մնա
ցած
շարք մր խնղ է՛լ՛նե ր ,մեր մօա իկ՚ւ՚նցեա
լիաՀա–
ւսր
ողբերգութենէն
:
\–
Մե լոյե ան
Հէ՛ է՛րագա
րձո
ւթե անց , չփ կրնար
ե րեւակա
յե լ ա
յն
ղարՀուրսւնքր
, որ կ՛՚ապրին
«.Երկաթէ
՚Լարագոյ–
ր»էն
միւս կոգմր
գանուող
մողովոլրդներր
: Պէտք
է անձնական
մորթին
վրտյ
ղդալ
խմղմութիւններն
ու տանշանքնե
ր ր նոլ՛ դաբե
լ
՛ ո ւ
վյււնաա
լեե րունւ , ո–
րոնք ղուբկ
բարոյական
ս կւլբո ւնքնե րէ , անասնա
կան վիճակի
մր մատնած
են մարդ
անՀաաը։
Հակառակ
ա յս
բո լո ր ին ,
յո յսր
վառ
կր
մնա յ
թ շո ւա ռո ւթ ե ան
մ ատնուած
ա յս մողովո
ւբղնե
լ՛ուն
՛է օտ , որոնք
կր Հաւատան
աղաաութեան
ախո
յ -
եաններոլ
վերշնական
յաղթանակին
, եւ անոր մէշ
կր
տեսնեն
է՚րենց
՛ւլ մաբղ կութեան
միակ
փըր -
կութիւնբ
:
ՊԱՐՈՅՐ
ԳՈԻՏՈՒԼԵԱՆ
< 8
Ա Ռ Ա Ջ
^
Ը
ԿԱՐԳԱՑԷԲ
ԵՒ ՏԱՐԱԵԵՑԷ-Ր
,
ԱՊՐԻԼ
24Ը ՏԷՍԻՆԻ
ՄԷՋ
ՏԷՄԻՆ , 27 Ապրիլ
Շաբաթ
երեկոյ
Հ-Յ–
Գ * Տան
սրաՀր եկած
Հաւաքուած
էր կոկէ՚կ
բաղ–
մութիւն
մը, խոնաբՀելոլ
Համար
մեր
ղոՀերուն
յիչաաակին
աոշել : Երեկոյթր
կաղմակեբպուած
էր
• 3 • ՚7՚ •
Նոր Աերունղի
կողմէ,
Հովանաւո
-
բու թեամբ
կոմի
տէէւն ե լ մասնակցութեամբ
Ֆր •
կ. Խաչփ ու դպրոցին
Հոգաբարձութեան։
Ցաւ
ի
սիրտ պէտք է աբձանադրե
լ ե ր իտասա բդնե բու
ակ
ներեւ
բացակայութիւնը,
ինչպէս
եւ դաս
մը մար–
զոց ասիական
քին՛ս էսնդրութ
իւննե ր ը :
Հանդէսը
սկսս
^լ^
երղեց
իկ
խումբի
«Տէր
՞ -
ղորմեա»ով։
ԸնկեբուՀի
Փաւիաւլեան պատչաճ
բա–
ն՚սխօսոլթեամր
մը արծաբծեց
սպանդի
ղոՀերուն
յիշատակին
վեՀոլթիւնն
ու խոբՀուրդը։
Եւ
Ա–
իսաՀակեանի
գեղեցիկ
մէկ
րանաս տե
՚լծո ւթ իւն ը
օրինակ
բերելով,
պանծտցուց
Հայուն
աղատու
-
թեան
տենշր
ո լ անկախ
ապրելու
ձդտումը։
Յե -
տոյ
Հրաւիրեց
ներկաներր
մէկ վայրկեանի
յոտըն–
կայս
լռոլթեամբ
յաբղել
մէկ
միլփոն նաՀատակ
-
ներու
յիչատակը–
Առաշին
բանաէսօսն
էր Պ • Յակոբ
Վարմա
-
պե՚ոեան
(Լիոնէն)
որ վերլուծեց
մեր
կատարուած
իսմ գմո ւթեանց
շա րմանկա
բնե
բ ը :
Հ
^Հակառակ
ղործադբուած
ղաղանային
արարներուն
,
Հայ
մո՚լովոլբղը
շնորՀէււ
իր
առաքինութ
իւննե բուն
,
զոՀա բեբութեան
և բաղմ աղան րն՚էո
ւնա կո ւթե ան ց ,
կրցաւ
սպիացնել
իր վէրքերը
եւ սպանդէն
երեք
տարի
վերշ դարձեալ
կտնգնէւլ
ու Հէ՚մը
՛լնել Արա–
րաաեան
Հանրասլեաութետն
որուն
անկաէսսւթիւ–
նր կբ սաիսլոլէյւ
ճան չնա
լ նաեւ
ինք՝
Թուբքր
» :
Եբկրորդ
բանախօսն
էր Պ–
Կ–
Տէրմոյեան
(Վ.իէնէն) որ նոյնպէս
անդրաղարձաւ
Եգեռնի
ներքին
ծալքերուն։
Յետոյ
յիչեց
յաշորգական
Հերոսամարաերր
, Հայուն
իսիղաիս , մարտնչող
է՛
՛լին,
Հայ աՀաբեկիչներու
վրիմ առու,
անձնաւլոՀ
արա րքնե րր եւ Հրաւիրեց
երէւտասարդ
սերունդը
ներշնչոլիլ
անոնց
յիշատակէն
, քալել
Հայ
Հերոս–
ներու Հետեւած
ճամբով
:
Մ էշ րնդ մէշ եղան
Օրուան պատշաճ
խըմ -
բերգներ
երգեցիկ
իսումբին
կոդմէ,
ղեկա՚էաբու
-
թեամբ
Տիկին
Գ– Փափաղեանի։
Յտշո՚լութեամր
մեներգեց
Օր– Աէտէֆեան
որ յայտնութիւն
մը ե–
ղաւ
մեր բեմին
Համար։
Արտասանեցին
Օբ–
Ա–
Համ բարձում
եան , Աարի–
Լուի՚լ
Աոաքելեան
,
ժ՚անէթ
Ասատուբեան
եւ Օր– Պապայեան
:
Ֆբ– կապոյտ
Խաչի
կողմէ
Տիկին
ԱրրաՀամ–
եան
ու՚լերձ
մր կարդաց
: իսկ Ն"ր Աերունղին
կող
մէ՝
Մկրտիչ
Աեբոնեան
: Հանղէսր
վեբշացաւ
եր
գեցիկ
խումբին
«Տէր
կեցո
դու ղՀայս»ով
:
ՊԷՅՐՈՒԹԻ
«Աղղարար»էն
կ՝իմանանք
թէ
ծա
նօթ կռ՚իամարտիկ
Հրանտ
Ղ^ւսղարեան , Հ • յՄ • Ը–
Մ –ի«Ոսկի տղան» ։Եւրոպա
պիտի
ղրկուէ՛ քանի մը
ամ իս , կաաա րե լադո բծուե
լու
Համ ար : Այս
առթիւ
5000
լիր–
ոսկիի
Հանղանակութիւն
մը
բաց
-
ուած
է :
«ՅԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(43)
Կ. ՊՈԼՍՈՅ ԳաւհՈՒՍԸ
Իրաւ
տլ թուրքերուն
Համար
ամենամեծ
կա
րեւորութիւն
ունէր
թէ. ցամաքէն
եւ թէ
ծովէն
բուռն
յարձակում
ղործել
քաղաքին
վբայ
: Աուլ
թանր,
որ շատ
լալ գիտէր
թէ պարիսսլին
Ոսկեղ–
1իւբի
երկայնքին\ ,նոն
ցնող
՛ասր
որ
,իճ՛
՛ն
տո–
(Վեբջ)
ԱԵՐԱՍՏԱՑԻ
ՄԸ֊
Կ՛որ ել Հոնկէ
ներս
մտնելր
որ
աստիճան
գիւրին
էր , լաւ Համողոլած
էր թէ քաղաքին
տյն
չափ
քիչ թիւով
պաշտ՚ղաննեբր
սլիտի
չկրնա
յին
դիմագրել
այս կրկնակ
ու բուռն
յա րձակո
լմ է՛ն :
Այս
Հրամա՛ն
էէն վրա
լ , թուրք
ծո՛վակալը
իր
է" իստ
բաղմ աթիլ
քլաղմ իկնե րով
լեցուն
300
350
լ՛աւերը
ու տոբմի՚լր
սլաաե րաղմ ական կարդով
չա–
րեց ու բոլոր
առաղաստները
սլաբ՚լած
յառաշա
-
ցաւ
Շ՚լթային
ու անոբ
ե՚սին
ղի՚լուած
քրիստոն
-
եայ
նաւերուն
ղէմ : Թուրք նաւաստիներր,
արդէն
ապաՀով
կր Համարէին
յաղթութիւնը
եւ
ինչպէս
միշտ
ցնծսւթե՚սն
ադաղակներ
կ՛՚արձակէին
«Աէ–
ԼաՀ , ԱլլաՀ» :
Թշնա՚Րի
նաւերր,
կկ՚սէ Կրիտոփուլոս
,
երբ
նետերու
Հասողութեան
չ՚ո՚ի
մօտեց՚սն
, դանդա
-
ղեցոլցին
իրենց
ղնացքր
եւ իրենց
կար՚լին
Հեռուն
արձակող
ղէնքերու
օղնութեան
դիմեցին։
Զար
-
Կ^ին , ղարնուեցան։
իրենց
նետածներր
նետեր
ու
է^նղանօթներոլ
ոումբեբ
էին։
Յե՚ոոյ
թուրք
ն ՚ ս –
լատորմր
կարելէ՛
եղածին
չափ
մօտեցաւ
Շղթային
ետին
մէկ
գծի
վրայ
շարուած
յունական
նաւե
-
րուն
% :
կարճ էսօսքով , դիրկ
գիբ^ի
այն սոսկալի
կը -
ռիւներէն
մին ե՛լաւ ասիկա,
որոնց
Միշին
Գա^ու
ւոյս չրշանին
նաւային
միակ պատերաղմները
կը
կաղմէին
:
« Ցանցակերպ
գբաՀ Հագած,
կը
շարունակէ
մամանակագէւրը
, թուրք
ղինոլորներոլ
մէկ
մասր
նաւերու
կամ բշ ակն եբուն
վերեւէն,
շաՀեր
բոնած,
կը շանաբ կրակ
ձղել
նաւաՀանղիստին
մէշը գտ
-
նուող
յունական
նաւերուն
մէշ։
Ուբէ՚շնեբ
խա
-
րիսէսներոլն
չուաննե
րը կտրել
կը փո րձէ
է՛ն ,
ու
գ ե ռ
ոլրի^նր
երկաթ
կեռերու
եւ
սանգուղնեբու
օղնութեամ
բ նաւերուն
կողերն
ի վեր
կը
մադրլ–
ցէին
է
չաաեբն
ալ տէդերու,
գեղարդներու
եւ
եբ
կար
նիզակներու
մ իշոցալ
կր սպաննէին
քրիստոն
եայ
նաւաստիներր
:
Ամէնքն
ալ կռիւին
մէշ բուռն
խանդ
ու
ծայ–
րայեղ
քաշոլթիւն
կը ցուցնէին
: Րոլոբ այս
ճիգին
միակ նպատակն
էբ ետ
մղել,
այրել
կամ
լ^կղմել
քրիստոնեայ
նաւերը
նաւաՀանղստին
Համրաւա
-
լոր
Շղթան
վերշա՚գէս
կտրել
յաշո՚լելու
Համաբ։
« Գալով
քրիստոնեայ
կողմէ՛ն,
կր գրէ պատ
միչր,
սկիզբէն
աբգէն
այս յարձակման
պատրաս
տուած
նաւաստիներր,
որոնք՝
նաւաՀանդիստը
պաչասլանող
պարիսսլին
այս
մասին
գերագոյն
սլաՀպանոլթիլնբ
ստանձնած
մեծ դուքս
Նօթաբա–
սի նախադաՀութեամ բ բոլոր պէաք եգածր առա
տօրէն
ունէին,
իրենց
խոչոր
նաւերու
բարձուն
-
քէն
կոոլելոլ
մեծ առաւե
լո ւթիւնը
կը
վայելէին՝։
Fonds A.R.A.M
