Ւ Լ \ Տ ^ 7 Շ Ւ 1
քօոժշ
€Ո
1925,
376.286
17, « Ա 6 ՕՅատտաշ - Ր-^^Ց (15)
Վեցտւմս. 1100 ֆր • , Տ^քէ • 2200, Արա– 3900 ֆ ր •
008. 15-70 ԳիՏ 19 ֆր • €.€.Բ. Բտւ-ե 1Տ78-ՏՅ
V^ռճ^^ճ^ 13 ՃVIսԼ
1951
Ուրրաթ 13 ԱՊՐԻԼ
27րգ ՏԱՐԻ - 27
Խո^՛^
Տօ. 6431֊՚Աոր շրջան թ ի ւ 1842
էռԱդափց
պաչտօՇաՐւկութխՌը
ԹՐՈՒՄԸՆ
ԿԸ ՐԱՑԱՏՐԷ
ԶՕՐ– ՄԷԲ
ԱՐԹԸՐԻ
ՊԱՇՏՕՆԱՆԿՈՒԹԵԱՆ
ՊԱՏՃԱՌՆԵՐԸ
Զ**ր • Մ էք Արթ
ք՛ր ք՛ ւղ՛" շւո օն ան վոլթ ե ասն
լուրր
զոր
Հազորգահ՜
էէնք երէկ , աՀազին
տսլաւո
րու -
թի՚֊ն
գործեց
ամրողք
աշիարՀի
մէք,
իբրեւ րա–
րենշան
երեւոյթ
մբ։ Այս առթիլ
Հրատարակուած
նախագաՀական
յա յտարա
րութ իւնր կ՝բսէ թէ զօ
րավարր վի վիճակի չէ իր անկեզծ
աքտկցութիւնր
բերելու Ա՝ . ՆաՀանգներու
եւ Ա՛ԱԿի Հետեւած քա
ղաքականութեան
, իր պա չտօնա կան պարտակա -
նութեանց
կատարմ ան
լձւ թա ց քին%
։ Այս պատճա–
ո-ով ալ, իր սաՀմ անագրական
լիաղօրութ
իւննե -
բով, նախագաՀբ,
Ծայր.
Արեւելքի
ումերու
Հրա
մանատարութեան
պաշտօնէն
1^արձակէ
՛լօր՛ Մէք
Մրթրրը եւ անոր տեղ պաշտօնի կբ է^"էէ ՚էՐՐ ՝
Րիճոլէյր :
« Ազզային
քաղաքականութեան
վերա
րեր -
եալ
Հարցերոլ
շուրք ամ րողքական ելումեղ վի-
ճաբանոլթիւն
մր կենսական
աարր մրն է մեր ա–
զատ
մ ո ղո վր գա պե տ ո ւթ ե ան
սաՀմ
անագրական
գրութեան
մ էք ։ Հիմնապէս
անՀ րամե շտ է սա -
կայն , որ ղինուո րական պետերր
առաքնորգուին
իրենց Հաղորգուած
ՀրաՀանգներէն
եւ սկղրունք -
ներէն, մանաւանգ
տագնապի
մր մամանակ
։ Զօր-
Մէք Արթրր իր աեղր
ունի Պատմութեան
մէք ,
իբրեւ
մեր մեծագոյն
Հրամանատարներէն
մէկր ։
Ագգր անոր
Հանգէ պ
ունի
երախաագիտական
պարտք
մր ա յն արտակարգ
ծառա յոլթեանց
Հա-
մ ար , զորս
մ աաուցանեց
իր երկրին
, րարձր պա
տասխանատուութեան
գիրքերոլ
՚իրայ
։ Այս պատ–
ձառով ալ կր կրկնեմ
, թէ որքան կբ ցաւիմ, երբ
ստիպուած
կ՝րլ լամ իր նկատմամբ
տալու այս ո -
րո շում ր
՛Ֆ է
իսկ
ուղղակի
ղօրավարին
ռւղզոլած
իր Հե -
ռաղրով
, նախագաՀբ
կ՝բսէ
՚
* Խորապէս կր ցաւիմ, որիբրեւ Ա • Նա -
Հանգներոլ
նախագաՀր եւ ղինուո րական
ումերո^^
րնգՀ
. Հրամանատարր
պարտականութիւն
կ՚իյնայ
վրաս
Հեռացնելու
ձեղ գաշնակից
ումերու
բնգՀ
. Հրամանատարի,
ԱԱԿի
ումերու
րնգՀ
՚ Հր^
րամանատարի
, Ծայր՛
Արեւելքի
ընղՀ՛
Հրամա -
նատարի եւ Ծայր
՚ Արեւելքի
ամերիկեան
բանակի
Հբամ անատա
րի պաշտօններէն
Հ
Զեր ա յս
Հ րամ ա–
նատարռւթիւններբ
տնմիքապէս
պիտի
յանձնէք
զօր՛ Մէտթիու
Րիճուէյին
։ Արտօնուած էք տա -,
լու Բ"էոբ անՀրամեշտ
ՀրաՀանգներբ,
կատարելու
Համար
ձեբ ուղած
ճամբորգութիւնր
, ձեր նախա—
սիրած
բոլոր
ո ւղղո ւթիւննե
րով։ Ջեր
Հեռացման
մասին
իմ պատճառներս
պիտի
Հրապարակուին
,
ա յս
Հ րամ անին
ձեղի Հա ղո րղռ
ւե լռ ւե Հետ մ իամա–
մ տնակ
՝» :
ԱՓՈՓԱՆԲ
ԱՄԲՈղՋ
ԱՇԽԱՐՀԻ
ՄԷՋ
Թո քիո
յէն կր Հաղորգեն, թէ զօբ՛ Աէք Աբ -
թրր
իր սլա շտօն ակւ կութեան
Հրամանր
իմացաւ ա–
ռանց
յուզռւմ
ի ։ Զօր՛
Հռւիթնի
, որ Մէք
Արթըրէ
քովբ գտնուած է այգ պաՀուն
, կ ըսէ ՚
«Հիանալի
ձեւով
մբ լ^գունեց
նախագաՀի
Հրամանր։
Աշքերն
անգամ
չթարթեց
։ Ուրիչ ոչ մէկ մամանակ
զին -
ոլորական
մարգու իրյատկութիւններբ
այսքան
ցայտուն
կերպով
երեւան
եկած
էին։
Ուրիչ ոչ
մէկ
մամանակ
այսպէս մեծ եղած էբ ան»։
Հեռագիրր
որ ստացուած էր կէսօբռւան
ճաչի
մամ
երուն , ռումրի
մ ր
նմ տն պա յթե ցաւ
սպա
յա
կոյտի
կեգրոնին
մէք։
Զարմանքր
բնղՀանռլր
էբ
I
Ապ՛
՛յ "Ը ը."՛
« Մէք Ար^ՐՐ
գինուո րներ
կ՝ու–
զէր Խաղաղականի
Համար,
Մ ա ր չրլ այղ
զինուոր–
ներբ
էլուղէ Ատլանտեանի
Համար–^։
Գէպքր խոր
յուզռւմ
ի մատնած է նաեւ
ճափոնի
պաչտօնական
չբքանակներն
Ու մողռվոլրղբ
, որոնք կր
սիբէին
Մէք Արթրբր ՚
Հեռագիրր
կ՝րսէ թէ Թրումրն իր վճիռր ար
ձակած էր առանձին,
72
մամ խորՀրգածելէ
եւ
ինր
խորՀրգականներոլ
կարծիքր
առնելէ
վերք
ԱՆԳԼԻԱՑԻՆԵՐԸ
ՇԱՏ ԳՈՀ ԵՆ
Մ էք Արթրրի պա շտօնանկոլթեան
լուրը ար -
տասովոբ
գոՀունակութիւն
մր պատճառեց Անգ -
լիոյ
մէք։
Եղածր
անակնկալ
մրն էբ միանգա -
մայն : Անգլ
՚ մ ամ ուլի
Ուոշինկթրնի
թղթակից -
ներր
մինչեւ
անգամ կր Հեռաղրէին
, թէ Պ .Թրու–
մբն
այգպիսի
քայլ
մր պիաի
չառնէ։
Այմմ, մեծ
գովեստով կր խօսին
Պ. Թրումրնի
իմաստութեան
եւ քաղաքական
քաքութեան
մասին։
Արտաքին
նախարար Պ՛ Մ"րի՛՛^^
իր գնաՀատանքը
յայանե–
Խմբագիր՝
Շ.
ՄԻքյԱ՚ԲԵԾ^
Պպսոյ
Հ
^ատ^իա^քը
Պռլսոյ վերջին թզթ ա բ ե ր է ն կբ քաղենք հե -
տեւեալ տ եղե կ ո ւթիւննե րր (6 Ապրիլ) • —
Անղ արա յի մէք, կառա վա ր ո
լ
թ իւն ր
նախապէս
ամ էն կարգագրութիւն
բրած էր
Պատրիարքին
Հանղ իստր ապաՀովելոլ
Հ ամ աբ , ել ԱպաՀ ովո
ւ -
թեան
տնօրէնր իր ին քն ա չա բմ բ գրած
է ր
անո
ր
արամ ա գր ո
լթ
ե ան տակ ։
Աթաթիւբքի
ղամրարանին
վրայ
Հռյակապ
սլսակ
մր գնելէ
՛Լերք, Գաբեղին պաս.րիարք իբ
Հետեւորգներուն
, Պ– Գեղամ Գավաֆեանի
ել
6ա–
րութիւն
Պիւքէրի Հետ նախ այցելեց
ներքին նա -
խարար
Հալիլ
էօղեիւբիւքի
, որիր
պաչտօնատան
գաՀլիճին
մէք րնղունեց
զիրենք,
մտերմօրէն
տե–
սա կցե ցաւ
սլատրիարքին
Հետ եւ յաքողութիւն
ու
կա ր ո ղո
լթ
ի ւն
մ աղթեց ;
Կէս մամ վերք, Պատրիարքր
այցելեց
վարչա–
սլետ Ատնան Ա էնտէրէսի
, ոբ նռ յնպէս
" Իր՛"
լԻՐ
ւիերարերում
մբ
ց՚՚յց
տուաւ եւ յաքողութիւն
մաւլ^
թեց
ԹբքաՀայոց
սլատրիարքին։
Խաչատուրեան
արք՛
շ^արՀաւորեց
երիտասարգ
վարչապետը իր
մողովրգավար
ա չիւատանքնե
բուն
Համար , եւ
յանուն
թրքաՀայ
Համայնքին
^ո
րՀա կա լո
լթ
իւն
յայտնեց,
պետութեան
:
Ժամր
1 6.30/՚5՛ ,
Հանրապետութեան
նաիսա -
ւլ աՀ ճէլալ
Պա յար
Ջ անգարա
յի
մ էք
բնգ.ունեց
պատրիարքր
, ռբ յա յտնապէս
ղգածռւած
էր ա յս
պատմ ական
ուն1^գրութեան
առթիւ ;
ՆախագաՀր
կէս մամ տեսակցեցաւ
պատրիարքին
Հետ , որ
ներկա քացուց իր Հետեւորգներր
,
Խաչատոլբեան
արք՛
թուրքերէն
ճառ մբ կարգաց եւ գբռւատե -
լուԼ Հանրապետական
կառավարութեան
նուա —
ճումնե
րր , մ ասնալորաբար
Գեմ ոկրատ
պետու -
թեան
լա յնամիտ վարի հեբուն
անխտրական
ո -
ղ ին , Համ ա յնքին
անունով
^ո
րՀա կա լո
ւթ
իւն
յա յտնե ց եւ իրրեւ
կրօնա պետր
ա րեւչատութ
իւն
• մաղթեց
րոլորին
։
Հանրապետութեան
նաիսագաՀ
ճէլալ
Պա
յար
պատչաճ
բառերով
պատասխանեց
պատրիարքին
ա յս սրտաբուխ
արտա յա յտո
ւթիւնն
երուն , ել Հե–
տաքրքրո
լեց
ալ
Հայ
մողովուրգին
վար
չական
խնղի
րնե
ր ո վ : Ց աքս ղո
լթ
իւն
մ աղթեց Ա
րբազանին
եւ իր լալաղռ
յն զգա ց ո ւմնե ր ր Հաղո րգեց
թ րքա - ՚
Հայ
Հասարակութեան
։
՝1
Պատրիարքր
նո յն պաչտօնական
արարողու
թեամբ
րամնուեցաւ
Զանղարայէ
, եւ իր Հետե -^
ւոբղներուն
Հետ ինքնաչարմով
պտո
յտ
մ բ
ըրաւ
քաղաքին
մէք։ իսկ իրիկունը,
Անգարա
Փալասի
մ էք , ներքին
նախարար եւ վճռաբեկ
ատեանի
նախկին
նախագաՀ
Հալիլ
էօզե է օր ի ւք Հացկերո
յ թ
մը տուաւ ի պատիւ
Գարեգին
պատրիարքի
յ
Հացկերո
յթր
մտերմական
մթնոլորտ
մբ բս -
տեղծեց ելսեղանին
՛իբա յ վւո խանակո ւեցան սի -
րալիր
խօսքեր : Նաիսարարր իր գո Հունտ կութ
իւնը
յա յտնեց
ԹրքաՀա
յոց
վարչական եւ
կրօնական
մ եքենա
յին վե բակաղմ ութե ան Համար է
Պատրիարքր
Ապրիլ
^ին այցելեց
Ազգ.
մողո
վի նաիսագաՀ
Րէֆիք
Գօրալթանի
, կրօնից
Տե
սու–
չին եւքաղաքապետին
եւ իրիկուան
ճեպրնթացով
վերագարձաւ
Պոլիս :
է է\
I ւււքաւյււււ ւաւ յււ ւ
լով
ղօբ. Մէք Արթրրի մեծ Նառայռւթեանց
Հա-
մար,
վեբքփն աչխարՀամարտի
լ^թացքին
, Հա -
ւաստեց թէ նոր Հրամանատարբ,
ղօր. Րիճոլէյ կը
վա յե լէ
բր իտանական
կառավարութեան
վստա -
Հո ւթ իւն ր
է
ՈՒՐԻՇ
ՏՊԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆՆԵՐ
ՆախագաՀ
Թրումրնի
կարգագրռւթիւնբ
մեծ
զայրո
յ թ պատճառեց
ամերիկեան
Հ
անրա պետա -
կան կռւսակցու
թեան : Ծ ե րակո ւտ ական
Թէֆթ բ–
սաւ
, թէ «նա խագաՀ
ր
եղե րական
սիսալ
մ՛
ր գ ո բ -
ծեց» ել «մ եր այս խաբխ ավա ւմնե րր
(քայր.
Արե–
՚ - ե լ ք ի մէք մեզ պիտի նետէ քորէական
անելին
մէք
ել նուաստացուցիչ
ղփքումնեբու
պիտի
մղէ
յօ -
գուտ
^ չի՛նացի
Համ ա յնավա
րնե
լ՛ռ ւն» ։ Ծեբակոլ -
տական
ճէնէր
բսաւ
.
ՀԱյմմ
մեր կո-իւը
վերքա
ցած է Բորէա
յի
մ էք եւ
ւ/
եր զինռւորները
տուն
սլէտք է վերագառնան»
1
Նախկին
նախագաՀ
Պ ՚
Հուվրրի
կարծիքով,
«այս
որոչումր
մեծ
ողբեր -
գութիւն
մը կրնայ
րԱալ մեր երկրին
ՀամարՏ^։
\
^
Աոսկուայի
թերթերր
Հրատարակած
են\
•չոէէրբ , տա կաւին աաանց
մեէ^ոլթեան։
։\
Գհո1աԴպ
վադապետը
Փաէիզի \1կ
Աբեսմտեան
Գերմանիոյ
վա րչապետն ու աբ -
տաքին
նախարարը,
Տոքթ. Բոնրատ
Ատրնաուրր
Փարիղ կբ գանուի
չորեքչաբթիէն
ի վեր։
Աււա
քին
անգամն է ւշ՜ձ՚Հէն ասգին, որ գերմանացի
վար -
չապետ
մ բ կ՝ա յցելէ
Փարիղ
։ վարչապետին
կ՝
րն
կերանան
ֆրանսական
մարղպանր Պ՛ Անտռէ Ֆբ–
րաեսուա
Փոնսէ եւ գերմանական
պաչտօնատար -
ներ :
Տոքթ • Ատրնաուբր
, նախ , Հետիոտն
պտոյտ
մր կատարեց
Փաբիզյ՛
մէք Պ՛ Փոնսէի Հետ եւ այ
ցելեց
Օփերայի , Բոնքռրտի
ել էթռւալի
Հրապա–
բակներր եւ ապա ,Աատրլէնի
մէկ ճաչարանին
մէք
ճաչեց : Այցելեց
նաեւ գերմանական
Հիւպաաոստ–
րանը ելընթրեց
արտաքին
նախարար Պ–
Շումանի
Հետ։
Երէկ
կէսօբին,
Հ անրապետոլթեան
նախա
գաՀը
Հացկերոյթ
մը տուաւ ի պատիւ
Տոքթ. Ա–
տլ^աո
լրբին ել «Շումանի
ծրաղիրը»
ստո
րագրե–
լու Համար
Փարիղ մամանած
միւս
Հինգ պետու -
թեանց
արտաքին
նախա րարնե րուե ։
Տոքթ
՚ Ատրնաուրր
, ֆբւսնսացի
օրագբողնե -
բուն ՚^ետ խօսե լով
բսաւ .
«Առանց
յուգում
ի չէ
որ կր պատիմ
այսօր ֆրանսական
Հողին
՚Լբ՚*՚յ*
Ւբրեւ վարչապետ եւ արտաքին
նախարար առա -
քին պաչտօնական
այցելութիւնս
է ասիկա։ Խոր
նչանակութիւն
ռւնի
այն, որ ես, գիտմամբ,
իմ
առաքին ա յցե
լու թիւնս
վե րասլաՀեց
ի
Ֆրանսա
յի
մայրաքաղաքին։
Այսպէսով
կ՝ոլղեմ
Հաստատել ,
թէ գե րմ անել ֆրանսական
յարաբե
լաւ
թ իւննե րր ,
եւրոպական
Հարցերոլ
լուծման
ամէնէն
կենսա -
կան կէտր կր ներկայացնեն
: Պէտք է սորվինք
նոբ
ճամրու
մր Հետեւիլ։
Այգպէսով
միայն
կրնանք
ստեւլծե
լ նոր Ե՛–րոպա
մ ր, ուր աւլգա յին անձնա -
սիրութիւնր
պիտի պաբտուի եւ Բ"Լ"Ր մողո -
ղուրգնե
րր պիտի
կրնան
գործ ակց
իլ խաղաղո
լ -
թեան
վե րաՀաստատմ
ան Համար»
։
Արեւմտեան
Եւրոպայի
պողպատի եւՀանքա -
ծու
խի ճարտա բաբս ւեստնե բուն
մ իացմ ան
Համ ա–
ձայնազիբր
պիտի
ստո բագրո
լի
ե րկուշարթի
օր ,
չարք
մը եբկլարգական
Հարցերոլ
կարգագրոլ
- 1
թենէն
վերք ,
I
իսկ
մ ինչ ա յգ , խորՀ րգա կցու թիւննե
ր պիտի |
կատա բուին
նաեւ
Արեւմ տեան
Եւ րոպա
յ ի պա չտ - \
պան ո
լ
թ ե ան , Աաարի ապագա
յին ,Գե րմ անիո
յ գբ՜ |
րաւմ ան օբէնսգբռւ
թեան եւ չո րս արտաքին նա - \
խարաբներու
մոզովին
վե բա բե րեա
լ
Հարցերոլ
՚
չուրք
յ
•
^
^\
ք ԼոՆքւէււոէ 7ա|»ււ ն ա կ ո ւ ք 1 | » 1րսւս; ւսւ ՚1՝ • է* ^ ^
ՏԻքՈԻՆԻ—
ՏՈԲԹ՛
ՎԱՐԳԱՆ
6ՈՎՀԱՆՆԷԱԵԱՆ
ԹէՀ րանէն
ցաւով
կ՝ իմանանք թէ ապրիլ
^ին
յանկարծ
ս՚մաՀ
եղած է Տոքթ
՚ Վարգան
ՑովՀան–
նէսե՚սն,
՚՚֊.Ալիք»Ի
արտօնատէրր
I
Ոզր՚ո՚յեալ
րնկե րը , մօտ
65
տարեկան
յ
ղործօն
զե ր ունեցած է Թաւբիղի եւ
ԹէՀ
րանի
Հանրա
յի՛՛ կեանքին
մ էք ։ Ա անրամ ասնութ
իւններ
բ
յաքորղ ով ։
ԸՆՏՐԱԿԱՆ
ՊԱՑԲԱՐԸ
ԼԻԲԱՆԱՆԻ
ՄԷՋ
ՊԷ6ՐՈՒԹ,
11
Ապրիլ
( Ց ւ ա ւ ա ջ )—
Լիբանա–
նի երեսփ
. մողովի նոր լ^տրոլթեանց
առթիւ,
Ապրիլ
^ին Հրապարակային
մողով
մր տեղփ ու -
նեցաւ
Նոր Աաբաչի
ակում
րին Հանգիպակաց
րն–
գարձակ
գաչտին մէք, իներկայութեան
տասբ
Հազար
քաղաքացիներու;
Գաչնակցութեան
կռղմէ
խօսեցաւ
ընկեր
Հ . Պալեան
։ Արար
րնտրելինե -
րէն
վերք
, խօսեցաւ
Գաչնակցութեան
թեկնա -»
ծուն,
րնկեր Վ– Փափազեան
(կոմս)։
Ապրիլ
Տին ալ ուրիչ
մողով
մր տեղի
ունեցաւ.
Առւտավարի
թաղին մէք, ի նպաստ
Պէյրութի
ցանկին։
Գա^ակցութեան
կոզմէ խօսեցաւ
րնկեբ
կ. Աասունի։
Արաբներուն
Հետ, խօսեցան
նաեւ
Գաչնակցութեան
թեկնածուները
,
Տ^ք թ • Հ ա յր ա ^
պետեան եւ ընկեր Մ • Տ է ր Գալստեան :
Մ անրա -
մասնութիւններր
յաքորգով
է
^
Մ. ՆԱՀԱՆԳՆԵՐՈՒ
երեսփ.
մողովր
մերմեց
բանաձեւ
մր որկր սաՀմ անափա կէր
ամ
երիկեան
ղինուորնեբու
առաքումը
գէպի Եւրոպա : Ամե-
րիկեան
չորրորգ
ղօրաբամինբ
ճամրա
յ
պիտի
ելլէ մէկ ամիսէն
։
ԶՕՐ՛
Ա8ԶԸՆՀԱՈԻԸՐԻ
սպայակոյտին
կեգ -
րոնր կր չի՛նուի
Լուվսիէնի
մէք, Փարիղի
մօտ։
Բոլոր ամերիկացի եւ անգլիացի
սպաները
ֆրան -
սերէն կըսորվին
տ
՝)Հ Ֆրանսական
չբքանակներն
ալ կը
գովեն
Պ՛ Թրումրնի
ձեռներէցութիւնբ,
ռր կբ ձգտի
չծաւալել
պատերաղմբ
Ծայր.
Արեւելքի
մէք
է
՝^Հ Գերմանական
նաիսկին
բանակի
զօրավար–
ներէն
կիւաէրեան
յայտարաբեց
թէ
«ղօբ. Մէք
Արթ
ըրի պաչաօնանկո
ւթիւնր
մեծապէս
պիտի ոլ–
րախացնէ
Ռուսերր»։
իր կարծիքով, Աէք
Արթրր,
իբրեւ
զինուոբական
եւ պետական
մարգ
, Մ •Նա
Հանգներու
թսլտգո
յն ղօբավա
րն ^ :
Fonds A.R.A.M
