Ւ1^11Ճ7€Ւ1
քօոէ16
6Ո
1925, ».€.Տ. 376.286
0 ս
֊ 6 € է 6 1 Մ
֊ Ր ք օ բ հ 6 է & 1 ք 6
֊.
ՏԸՏ. »11ՏՏ^10Ճ«
17, 1^.՚յտ Օճաէտատ - ք ՚ ^ 1 Տ (13)
Վեցամօ– 880 ֆր • , Տւսբ • 1600, ՚ " ր տ • 2 5 » » ֆ բ •
161. նՕե. 15-70 Գից 7 Ֆ բ – €. Շ ^ ք ^ & ո « յ 6 7 8 ; ^
Ոօքճւ 13
1951 է բ ե ք շ ա բթի 13Մ՜Ա Ր Տ
27բդ Տ ւ Ս ՚Ի ֊ 27
^0. 6405–՚1ւռր շրջաՏ թ ի ւ 1816
Խմթագիր՝ Շ՛
ՄԻԱԱԲԵԱՆ
ՄԵՐ ԽՕՍ-է^Ը
ԱՐԵԻԵԼ՝ԻԸ ՄԻՇՏ ԿՌՈԻԱԻՆՋՈՐ
ԱրՀեսաով
գէւանագէաներուն
և գոյնզգոյն
րան~
գէտնեբուն
Հետ, մէխլղգտյին
մամույն տլ կբ շա–
բունտվէ
ամէն օբ աբծաբծել
Մի11ւն եւ.
Մօտալոբ
Աբեւելքի
վեբաբեբեալ
խնգիբնեբ : Անչուչտ ի նա
խատեսութիւն
Եբբորգ
աշխաբՀամաբտի
մբ ։
Այս
ժխոբին
մէշ, առաչին
տեղը կը
բռնեն
Թոլբքիան եւ Տունաստանր
, յետոյ
՚կտբսկաստանն
ու աբաբական
եբկիբնեբը :
Աոաշին
երկուքը
մ իչտ ալ կը
ղբաղեցնեն
մ ասնագէանեբր
, իրենց ա շիա բՀագրական
գիրքին
բերում ով % Երկուքն ալ կը Համ արուին
վճռակԽն
ազգա1ր,եր , ասլագայ
ղթնաբախումի
մը սլաբա -
պ տ յին
%
Անչուչտ
նոյնքան
կարեւորութիւնէ
ունին
Ի -
բանր ե լ արաբական
եբկիրնեբրւ
Բայց, Բ"1ԲԲ
խորՀրգակցոլթեանց
մէշ. Որեւէ
Նրագիր
մչակ ֊
ուած՝ աաեն
, թուրքիան
եւ Տունաստանը
կը վա -
յելեն տեսակ
մը նախասլատուութիւհ
: Կը Համար
ուին
Հիմնական
Հանղոյց
, սլաչտսլանութեան
թէ
յարձակման
աղաբագային
\
քի աղմ ական
էն զատ, քաղաքական
եւ տնտե -
սական
շաՀեբն ալիրար կը Հբմչտկեն
Արեւելքի
այգ
մասին
մ է շ ։
Այն աստիճան որ, յաճախ
թիւրիմացութիւն––
ներ կր ձ-ագին ղաշնակիցներոլ
միշեւ
։
Օրինակ , Մեե^ն
Րրի տանիան եւ Մ • ՆաՀանգ -
ներր աակաւին
չեն յաշողաձ֊
միացեալ
ճակատ
կազմել աբաբական
երկիրներուն
մէշ
թէեւ
նոյն
տեսակէտներն
ունին
Հիմնական
Հարցերու
մասին։
Բիէ անգին
էղիտի
կարգաք
յատկան
^ական
տեղեկոլթիւն
մը, Որուն
Համաձայն
Աիշերկբակա–
նի
հովային
ումերուն
Հրամանատարութիւնը
պի
աի
յանձնուի
անգլիացի
հ՚ովակալէ
մը ։
, ^
Եբեւութապէս
բնական
Համարուահ՜ այս կար–
գադրոլթ
իւնը
տեղի կուտա
յ զանազան
թոբՀըբ -
ղահ՜ոլթեանց
։
Իբրեւ առաշնակաբգ
1էովային
պետութիւն ,
անշուշտ
Մեհն Բրիտտնիոյ
կ՚իյնար այս
պաշտօնը։
Իրականին
մէշ , տեսակ
մը Հատուցում է որ
կր կատարուի
, փարատելու
Համաբ
Լոնտոնի
մտա–
վախութիլնները
I
Աբգարեւ
, Լոնտոն ղառնացաէէ էբ վերշերս
է
Մ • ՆաՀանգնեբը
ամէն տեղ չեչտելով
իրենց
գեբազտնցութիւնը
, վերշերս
ամերիկացի
ծ֊ովա -
կալ մ՛ր նշանակեր
էին, իբրեւ
րնգՀ • Հբամանա -
աաբ
Հիւս՛ Ատլանտեանի
հ՜ովային
ումերուն
յ
Այս
որոշումը
1էանր տպաւորութիւն
գոբՆեց
եւ
բուռն
տեսարաններ
պարզուեցան
Անղլիոյ
երեսփ,
մողովին
մ է շ ։
Նախկին
վտբչապետը,
^ԸՐւՒԼ^ ոլոռթկաց
բրիտանական
Հպա բտութեամբ
։
Ըսել
կուզէր
, սովորական
աչխարՀաբարով
•
•— Մենք
հ-ովային
պետութիւն
չե՛՛նք։
Նաւատոր -
մի՚լ վարելու
կարողութիւն
չունի՛՛նք։
Բրիտանա
ցի հովակալ
չմնա՛՛ց
. . .
Մինչ այս մինչ
այն, աՀա Մեհն
Բրիտանիո
յ
կը
յանձնուի
արեւելեան
Միշերկրականի
պաչտ -
պանութեան
Հոգր։
ինչպէս կր Հաղոբգեն
օրուան
լուբերբ,
այս
կաբգագրոլթիւնր
մէկ մասն է րնղաբձակ
հրագրի
մը, իխնգիր
Մօտաւոր եւ Միշին
Արեւելքի ա -
պաՀովութեան
եւ պա շտպանութեան
:
Անգլիան եւ ֆրանսան
թուրքիո
յ
զինակիցներն
ԸԱալով
, ք^ականաբար
պիտի
գոբՆակցին
այս
ճակատին
վրտյ ։
Եւ սակայն
թուրքիան
Հեւ Տունաստանր)
տա
կաւին կը սպասէ որ Մ • ՆաՀանգներն ալ գաշնա -
գիր
մը ստոբագրեն
, զինուորական
յանձնառոլ -
թիւննեբով
֊.
կր թուի թէ Րւոշինկթըն
բաղմաթիլ
պատ -
ճառներ
ունի վա ր անե լո
լ ;
Ա յՂ՝
ոլա տճ աոնե րէն
մէկը ա յն է որ, նախ
չուղեր
նոբ բեռներ
շալկել
, զինուորական
յանձ -
նառութիւներով
։ Երկբորգ, շատ բարգ է կացու -
թիւնր
Միշին
Արեւելքի
մէշ , քագաքական
թէ
տնտեսական
տեսակէտէն
։
կարճ խօսքով,
աշխարՀի այգ մասը կը մնայ
միշտ
կռուախնձոր
, արեւելքի
թէ
արեւմուտքի
Համար։
յց
.
Մ իութիւնը
այս պարագան ալ կը շաՀա -
գորհ՚է
գրաւոր եւ բանաւոր
քարողոլթեամբ
, տե -
սակ
մը գուրգուրանք
ցոյց տալով
թուրքիո
յ Հան
գէպ :
՚
ՄկհէկէակաԱ
ԷՆ ԹՈԱ
քիա
ՆՈՐ ԽՈՐՀՐԳԱԿՑՈԻԹԻՒՆՆԵՐ
ԱՆԳԼԻՈՅ ԵՒ Մ
ՆԱՀԱՆԳՆԵՐՈՒ
ԱՊԱՐԱՊԵՏՆԵՐՈՒՆ
ՄԻՋԵՒ
Լոնտոնի
թերթերը
կը գրեն թէ Մեէէն Բրիտա
նիո
յ եւ Ա . ՆտՀանղ ներուն
զին ուո րական
վարի
չ–
ները
մողով
գումարեցին
Աալթայի
մէշ երէկ,
երկուշաբթի
, քննելու
Համաբ
Մ իշին
Արեւե
լքի
պաշտպանութեան
եւ ՄիԼեւկբականի
Հբամանա -
տա րութեան
ի՚նգիբը
։
Ջի Հասաատոլիբ
ա յն լուրը թէ հ՜ովակալ
Բէր
նի
Մ • ՆաՀանգնեբու
ներկայացուցիչր
այս խոբ–
Հբղամողովին
մէշ
նչանակուահ՜ է լ^գՀ , Հրա-
մ անատա
ր
Մ իշե րկբականի
գա^ակից
տո
րմ իլ^ե -
րուն , վերին
Հ րամ անատա րութեամ
բ զօր •
Այզլ^–
Հաուրրի ; ԸնգՀակառակն
, կր կաբձ՜ուի թէ անգ -
լիտցի
հ՜ովտկալփ
մր պիտի
յանձնուի
Միշեբկրա -
կանի Հրամանատաբոլթիւնր
, քանի որ Ամերիկա
ցի մը նշանակուեցալ
Հիւս
. Ատլանտեանի
Համ՛ար
,
մեծ– գմղոՀութիւն
պաաճառելով
Անղլիոյ
մէշ ։
Նո
յն
աղբիւրին
Համ աձա յն , ո՛ ւէ որ ալ ըլլա
յ
Հրամանատարը
,
արեւելեան
Ա
իշերկրականի
պաշտպանութեան
պատասխանատուութիւնը
պի-
տի ստանձնէ
Աեհ^ն Բրիաանիա
, իսկ
ամերիկեան
վեցերոբղ
տորմիղը
պիտի
գորհ՜է արեւմտեան
Մ ի–
շեբկրտկանի
մէշ ։
Մ ալթայի
խո բՀ բգակցո
ւթեանց
օրակարգին
երկրորգ
աեղր կր բոնեն
թուբքիա եւ
Յունաս -
տան
։ Երկուքն ալ լ^կերակից
- անղամ են Հիւս .
Ատլանտեանի
ղաշփնքին
կազմ ակե րպութեան
:
Տակաւին
պաշտօնապէս
ճշգուահ՝ չէ այս անգա -
մ ա կցո ւթեան
իրաւական
Հ անղամ անքր : Առ ա
յմմ
երկու
աղզեբր
ղինամթե
րք ել ուբիչ
կա
զմ տհնե
բ
կր ստանան
Մ - ՆաՀանգնե
րէն ,
առանց
որեւէ
յանձնա
ռո
լ թ ի ւն ստանձնելու
։
Անգլեւսաքսոն
աղբիւրնե
բու
Համաձա
յն , թէ
ղօր
, Րապըրթսբն
Լ անղլիացի) եւ թէ
հ՜ովակա
լ
Բէրնի
Լամ ե բ իկաց ի՝) , ոբոնք
վե բշե
բս
թուրքիա
•
այցելեցին,
խորապէս
աղգուահ՝ են այգ
երկրին
՚
ռազմագիտական
կա րեւո բութենէն
։ Անոնք
անգամ
մը եւս Հաստատաձ– ենթէ թուրքիա ոչ մ իա յն կը
տիբաւղետէ
Տարտանէլի
, որ միակ
ելքն է ԱեւԾո
վու
խորՀ րղա
յին տո
րմ իղէն
Համ ար , ա յլեւ
կրնա
յ
իբրեւ
խարիսխ
հ՜առա յել
կողէն
զարնելու
Համ աբ
ռուսական
որեւէ արշաւանք
Միշին
Արեւելքի
մ է շ ։
Լոնտոնի եւ Ուոշինկթլ^ւի
մէշ կր Հաւատան
թէ
թուրքիա եւ Տունաստան
ի վերշոյ
պիտի լ ^ -
գունուին
Ատլանտեանի
դաշինքին
մէշ իբրեւ
լիա
զօր անղամներ
, եւ կամ պիտի
օգնեն
, պաշապանո–
ղական
նոր կաւլմ ակեբպութիւն
մ ը
Հաստատելու
Համար
Միշին
Արեւելքի
մէշ ։
Նոյն
շրշանա 1լնեբուն
կաբձ-իքով, եթէ պա -
տերաղմ
հ՜աղի ,
Մ իշերկրականի
բրիտանական
տորմիղը
նոր նաւաՀանգիստներ
պիտի գտնէ բա
րեկամ
երկիրներու
մ է շ ։ կր յուսացոլի
թէ՝ Հա-
կառակ
վերշին
ցոյցերուն,
Եդիպտոսի
կառավա -
րութիւնր
պիտի
թոյլատրէ
որ
Ազեքսանդրիան
օգտադորհ-ուի
, իբրեւ
երկրորգ
խարիսխ
Աէչեբկ–
րականի
տո րմիղին
։
X Ու֊ոշինկթը1ւէն կը գ բ էն
թուրքիա
եւ Ա–
ւըստրալիա
ստիպողաբար
կբ պաՀանշեն որ
Մ *
ՆաՀանղներր
ե րա շիալո
բութ իւննե ր լծւհ՜ա յեն
Մ ի–
շե բ կր ա կան ի եւ քէ) աղա
ղա կանի
ապաՀովութեան
Համար : Այս թնղիբր
այմմ կը քննուի
մասնաւոր
յանձնախում
րի
մ ր
կողմ է ,
նախաղաՀութեամ
բ
թրումլ^ի
։ Ամիսներէ ի վեր թուրքիա
կ՚արհ^արծ-է
այս
խնղիրր
։ Արտաքին
նախարարութեան
բարձբ
սլա չտօնատա
րնե
ր ը Համողուահ՜ ենթէ ապաՀովու
թեան
ձեւ մը պէտք է ղտնել
իյաղաղականի
Հա -
մար ալ, միացնելով
Ալս արա լիան , Նոբ
Զելանտան
եւ Փիլիպպեան
կղզիները եւ գուռը բտց
ք^"Ղ±"՚Լ
ճափոնի
առշեւ
։ Շատեր
աւելի
ստիպողական կը
ղտնեն այս գաչինքը, քան Մ իշե րկրականեան
ղի -
նակ ցութիւնր : Ա յս վերշի՛ն
ճակատին
Համ ար
,
Ուո շինկթրնի
մէշ կը թելագրեն
գաշինք մր որ
ընգգրկէ
Ապանիայէն
մինչեւ
թուրքիան
,
թերեւս
Պ՛որս կաս տանը :
ԻՏԱԼԻՈՅ
էէտբչապետր ել արտաքին
նախա -
րաբբ
Լոնտոն
գացին
երէկ , խո րՀ րգակցե լո
լ Հա -
մար բրիտանական
կառավարութեան
Հետ ։ Բա -
ղաքական
շբշանա1լնեբու
մէշ մեծ–
կարեւորութիւն
կ՚լ^ձ-այեն
այս այցելութեան
։
%ոք դակիճը գածի ձեոԱաէկե^
Աղգ.
մողոէէին
վաւերացումը
ստանալէ
անմիւ–
շապէս
վերշ, Պ– Բէօյ
գործի
ձեռնարկեց
, վեբա–
Հասաատելով
նախորգ
կառավարութիւնր։
Աիայն
մէկ
նախարար
փսխուած է
ԼՊ • ճիտքոպպի)
:
Վարչապետը
միեւնոյն
ատեն ՛գիտ ի ՜վարէ
ներքին
գ.ւբ&երոլ
նաիսարարութիւնը։
Պ՛ Շուման կը պա
ՀԷ արտաքին
նա խա րա բութ
իւն ր ։ կան երեք փոխ–
վար չապետնե
ր , Պ՛ Պ՛ Փլեվէն, ^ոռմ Պիտօ եւ
Կի Մոլէ , ոբոնք
չէին կրցած
կազմել
նոր
գաՀլիճը։
թերթերը կր գբեն թէ րնկեբվարական
կու-
սակցութիւնր
Հակառակ էբ Պ • Պիտո
յի , նո
յնիսկ
պաՀանշած էր իբրեւ
չորրոբգ փոխ -
վարչապետ
նշտնակել
քիամատիէն
, եթէ Պիտօն պիտի
մնար
Բայց Պ՛ Բէօյ
մերմեց այս պայմանր եւ
պիտի
Հրտմտրէր, երբՀանրապետութեան
նախագաՀր
միշամտեց
։ ի վերշոյ
կարելի
եղաւ կարգաղրել ա–
մէն բան ։
Նոր
ղաՀլիճր
իր առաշին
նիստր գումարեց
եբէկ
,
երկուչաբթի
, պատրաստելով
իր ծբագիրր
: Ինչ -
պէս յայտարարած
էբ Պ՛ Բէօյ Աղգ՛
մողովին աո^
շեւ
, ծ րագիրր կր պարունակէ
տնտեսական
մ ի -
շ՚ւցներ
թղթաղրամի
աճման
ղէմ,
վաւերացում
1951/
ելմաացոյցի՝
Մարտ 3\էն առաշ, քուէար -
կ՚՚ւ՚ք
ն՚ւր
օրէնքի
մր, որպէսզի
կարելի
Րէլայ
երեսփ
՚
ընտ
բութ իւններ
ը կատարե
լ
Յունիսի
"ԿԻՂԲԸ •
Նոբ վարչապետը
տակաւին չէ յայտնած թէ
ինչպԼ ս պիտի ձեւակերպէ
րնտբական
օբէնքր
, որ
պատճաո
եղաւ
Փլեվէնի
ղաՀլիճին
Հրամարման
ւ
Շտտ բան կախում
ունի
արմ ատականնե
բու եւ
մ ոզով րղականնե
բու
ղիրքէն :
«ԲԱՂԱԲԱՑԻԱԿԱՆ
ՊԱՏԵՐԱԶՄ,
ԵՒԷ..*
Զօր. տը կոլ կիրակի
օբ քաղաքական
ճառ մը
խօսեցաւ
իր կաղմ ակե բպո ւթեան
Հազար
պատուի
րակներուն
առշեւ : Այս առթիւ
աղղարաբեց
թէ
^ քաղաքացիական
պատե բաղմ պիտի
ծտղի , եթէ
որեւէ
փորձ կատարուի
ե րկաբաձղ
ե լու
նե րկա
յ
խորՀ
րղա
րանին
կեանքր
օր ինա կան պա յմ անա -
մամէն
վերշ»։
Յետոյ
շեշաեց թէ Հարկ է
րնտրոլ–
թիէնւ
մ ր կատարել
Համ ա յնավա
րնե բուն
, Երրորգ
յ
Ոէմի կո ւս ա կց ո լ թեանց եւ «ազգին
մ իշեւ որ Հա –՚.
մախմրուած
է իր կազմակերպութեան
ձ՚"՝1՚^է1
ԱնՀրամեչտ
է մ իշոցներ
ձեռք
առնել
անշատական
(Համայնավար)
ղաւագրութեան
գէմ • բայց գա -
ա ալո բներր ել ո սա ի կանո
ւթ իւնր
բաւական էեն
ազզային
միութիւն
ստեղծելու
Համար : Գէշ է
ներկայ
լ^կերային
եւ տնտեսական
կաբղուսաբքր։
Պէտք է աղղա
յի՛ն փարախ
ր
վե րաղա բձնենք
Հե–
ալա ցած
բանուորական
ղանղո ւածնե
րր :
ֆրանսան
ամ^ս բան ունի
ղօրաւո
ր բանակ
մը կաղմե
լու
Հտ՛^
մար իր նե րքին
մ իշոցնե րով . բա քց
ո չին
չ կ՚ընեն է
Մ եր
ղործը
պիտի
ըԱա
յ վե րստ
ին կռել 3>րանսա
յի
Ա ուրբ
, աւելցնելու
Համ աբ խաղաղութեան
պա -
էոեՀու
թ իւննե
ր ր % Ատլանտեանի
Մ իութիւնր
բա
ցաբձակ
անՀ րամե չտո ւթիւն
մ լ ^ է, բայց տակա -
1 ին ոչինչ
եղած է զայն պէտք
եղածին պէս կազ -
մ ակե րպե
լու եւ մեր սաՀմ աններուն
պաչտպանու–
թ իւնր ասլաՀովե
լու
Համ աբ 1^ ;
Զօբավաբը
այս առթիւ ալ յայտարարեց
թէ
քԼուըհրօւ շա րո ւնա կ ո ւթիւնը կարդաւ Դ •
ԿացութիւԱը Պա՚էսկաԱտաԱի Վկ
թէՀրանէն
կը Հեռագրեն թէ ՀքաՀին Հրամա
-.
նով
նոր գաՀչփճը
կազմելու
պաչտօնն
ստանձնեց
Ուոշինկթընի
նախկին
ղեսպանր,
Հոսէյն
Ալի ,
այմմ պալատական
նախարար
, որ
68
տարեկան
է ։
ՇաՀր այս ոբոչումր
տուաւ,
վասն
ւլի խոբՀբղա -
բանր
39/
գէմ
64
ձայնով
մերմած էբ
վաւերացնել
Իքալիլ
ՅքաՀիմիի վա բ չապետութիէն
ը
է
Ծերակոյտը
այս գիշեր
մ իաձա յնութեամ բ վա–^
ւերացուց
Հոսէյն
Ալիի
անուանումը։
կը
կարծուի
թէ երեսփ. մոգովն ալ պիտի վաւերացնէ
։
Տեսակցութեան
մը առթիւ
, նոր վա ր չապետը
յա յտաբարեց թէ զօր • Ո՛աղմ արա
յի
ս պանո
ւթենէն
անմ իշապէս
վեբշը
, իրեն առաշարկուած
է բ ա
յս
պաչտօնը
, բայց ինք մեբմեց
, առողշութիւնը
խան–
ղարուած
րլլալով : «Բայց
Ն •
ՎեՀափառութիւնը
պնգեց թէ կարելի չէ Հայրենիքր
լքել
տաղնապա
լի պաՀու
մը, եւ Համակե րպե ցա
յ՝ֆ :
Արեւմտեան
պետութեանց
գիւանագիաական
շյրշանակնե
բուն
մ էշ բարեգէպ կը Համ աբեն ա յս
անուանում
ը ։ Այս առթիւ
կ՚ըսեն թէ Հոսէյն
Ալին
էր ոբ ճակատեցալ
քՕ . Մ իո ւթեան գէմ , իբրեւ
ի–
բանի պատուիրակր
Աղգամողովին
մէշ, Ատրպա -
տականի տագնապին
ատեն
է
« Ձ)ետայանր
իսլամ»ը
, ոբ կազմակեբպած
էբ
վա բ չա պե տ
քիաղմ արա
յի սպանութիւնը
, իր թեր–
թ ի լ ա յս օրուան
թ իլին
մ էշ «սրբազան
պատե ՛գ \
րազմ^
ԼճիՀատ) կը յայտարարէ
Անղլիոյ գէմ ; |
X
Նոր վարչապետը
ՇաՀին
վստաՀոլթիլնը
կը վայելէ ելշատ քիչ թչնամինեբ
ունի։
Անցեալ
աարի երկու ամիս վարեց արտաքին
գործերու նա–
էստրարութիւնը։
ՆաիսագաՀն է այն
յանձնախում–՜
բին ոբ ծրագիբ
մը պիտի մշակէ,
արքունի
Հողեբլլ
գիԽղաքինեբուԼն
ծախելոլ. Համաք
ւ
Fonds A.R.A.M
