Հ6
ԱՌ
ԱԶ
> ՚^աաաա
Հրէական
քաղաքամաաին
մէ9 կարելի
է մօտէ֊–
%ալ
էաֆայի
գրան , ուրկէ
կր սկսի Հին քաղաքր,
բայց
կարելի
չէ ներս
մանել։
կիսակործան
աու. ֊
ներու., փչաթելերու.
եւ. դիզուած
ազրակոյտերու֊
անՀաւաաալի
քաոս մրն է այս կէաը,
որուն կեգ
րոնը կը բնակի՝
ուրիշ աեղ բնակութիւն
չդաած
թչուառնեբու
բազմութիւն
մը :
Կէա
մը միայն
կայ,
սաՀմանադծին
վրայ
է
"ւր
երկու
թ^ամի
կողմերր
շփման
մէ^ են իրա -
բու
Հետ։
\քայրամասն
է այդ՝
քաղաքի
Հիւսիսա
-
կողմը
ւիոքբ փողոցի
մը, որ կր աանի
դէւզի %ապ՚–
լուսի
ճամ բան
, արաբական
կողմը։
Այս կէաը
կը
կոչուի
Ա անաէլսլաումի
խաչաձեւման
կէտ
, այդ
տեղ,
այդ անունոփ
մէկու
մր ունեցած
տան
սլաա–
ճառոփ
։ ք^ա յց ա յս ճամբան
բաց
է
մ իա յն
/
միջաղղային
պա շաօնատա րնե
բու
կամ
եկեղեցա
-
կաննեբոլ
եւ կամ Հիւպատոսներու
ու ՄԱԿի ան -
դամներոլ
առ^եւ
;
Այստեղ,
իրարմէ
Հարիւր
մեթր
Հեռալորու
-
թեան
մր ՚էրայ կեցած
են Հրէական
եւ
արաբական
ստուզմ ան պաՀ ա կանո ցնե
ր ր ։ Այս– Հար
իլ
ր
մ
եթբ
տարածութեան
ճիչդ
մ է ջտեզն
է
Մ անաէ լպաում
ի
եռա յարկ
աունր , ո բուն փարի
յարկի
պատուՀան–
ներր իսցոլած
են աւազի սլարկեբոփ
, կարհ էք ղեռ
կռիւ՛ներ
տեղի
կ՚ունենան
։ Հոս , այս տան
մէ^
է
ՄԱԿի
զին աղա դարի
յանձնաիսում
բին
Հանղիպա
-
փա յրր , ուր Հրետ
լ եւ արաբ
մ է յմ էկ
սպա
յ , ամ
էն
օր,
իրենց
իւ^.դիրներր
կբ ներկայացնեն
րոնձնա
-
եւումբի
ամ ե ր իկաց ի , պե լմիացի
եւ
ֆրանսացի
սպաներուն
, որոնք , իբրեւ
միք^՚ոբղ
կր ծառայեն
%
3 անձնա
իսո
լ
մ բին պետն
է ամերիկեան
բանակէն
զօրափաբ
Ալիլերմ
ք*այլի , իրեն վաիսանորղ.
ունե
նալով
զնզապետ
Պէնէթ
ար Ռիտէն
ԼՊելժիացի)։
Փոքրաթիւ
մաբդիկ
միալն
կ՝անցնին
Մ ան -
տէ լպաում
ի ստուղման
սաՀմ անազծէն
: Ամ ե րիկ–
ե ան
Հ իւպատոսարանբ
, Եբուսաղէմ ի ե րկու
մա -
սերոլն
մէջ աչ ղրասենետկներ
ունի : Մ •
ՆաՀանգ
ներր
մ ինչեւ
այսօր
ալ չեն ճանչցած
քաղաքի
բա–
մ անում
ր ել ք*սրա քէլի՛– մ ա յրաքաղաքին
Ա րուսա
-
ղէմ
փոիւադրոլթիւնր
: Բայց
Հրեաներր
քիչ կա
-
րելորութիւն
կ^բնծայեն
ամերիկեան
այս վեբա
-
բերումին։
Հրէական
Բնեսէթր
Հերեսվւ՛
մ-ողովբ)
շաբաթական
երեք
անզ ամ կանոնաւոր
նիստեր
կր
դում արէ
Հոն , մամ անակաւո
ր չէնքի
մ ր մէջ,
որ
դրամ տտուն
ԸԱալու
սաՀմ անուածէ
ր ։Վ^աբ չապետն
ու շատ
մ ր նախարարներ
, իւրենց պարտականու
-
թեանց
կարեւոր
մասբ
կր կատարեն
Եբուսաղէմի
մէջ , բա յց
շէն քերու պակասին պատճառով
, նա -
ի՚սւ րար ական պաշտօնատուներուն
մեծ
մ ասր
կր
մնան
Թէլ ԱվԻվ։
*
Եբուսաղէմի
Հբէականմասբ
այցելող
օտւճւր֊
V
ներուն
արգիլուած
է ա^ւց՚էէիլ արաբական
կոզմր,
\
այսինքն
Հին Բաղաքր
, որ տշխարՀի
ամէնէն
գե -
ղեցիկներՀն
մէկն
է եւ որ ծանր տաղնապի մատ՛
նուած
է իբ մեկուսացած
գիրգին
ել
ղբօսաչբջիկ–
ներու պակաս
ին Հետեւանքով
: Շատ
քիչեր
կ՚եր
թան
Հոն օղանաւե րով
, ո րոնք
կ՚իջնեն
քաղաքին
մ ե րձսւկա
յ օղանաւա
քիւն փոքբ կա յանին
մ էջ ։
Բնտկչութեան
100/՛՛՛ 60/՛
անգործ
է եւ իսրա
յէ լէն վւախած
կամ քշուած տասնեակ,
Հազարաւոր
տարաղիրներ
, թշուառ
կեանք մր կր քաշկռտեն
ե
նպաստ
կր ստանան ՄԱԿի՛ խնամատարական
մարմ–
նէն
է
Բոլոր
վանքերու
կալուածալին
Հարստու
-
թիւններր
կը գտնուին
Եբուսաղէմի
Հրէական
մա–
–^ԱՑՍւՍՏ Ան
^ԳԱԻԻՒ֊ԲԷԿ»
ՕՓԵՐԱՆ
(Ամփոփու–ած «Սռվետ– Հայաս տ ան» օ ր ա թ ե րթ է ն)
Եբաժշաագէ
տ Արմ էն Տ իգրանեանի
^Ղ՝աւիթ
Բէկ»
նոր մոզովրդա—Հ
ե րո սական
օվւերան ,
Գ"Ր
հեղինակր
վերջացուցած
էբ իր մաՀէն
քիչ աոաք,
1050/1՛
, բեմադբուած
է Երեւանի
Օփեբա
-
թատ~
րոնին
մէջ–. Այս Օփերան
կր ներկայացնէ
Հայ մո–
Գ՚՚վոլրգի
պա յքարր օտար
կեղեքիչներու՝
պարս
-
կական
խաներու
ղէմ , ԺԸ • գաբու
"կի՚ԼԲԸ
՝• <ք՝" ~
զովոլրգի
զինու ած
ուժեբր
կր վարէր
Հայրենի
-
քին
նուիրուած
՚հաւիթ
Բէ կը : Հոս
կը
տեսնուի
՝*այ մողովուրգի
Հերոսական
անցեալր
, աղատա
-
սիրական
ոգին,
Հա յրե՚ք՚աս
իրոլթ
իւնը
։
Ա՝
ինչեւ
իսկ
իր պատմ
ութ եան
"զրերզ ական
օրերուն
Հայ
՛ժոզովուբգր
անդրդուե
լի Հաւատք
ունեցած
է իբ
՛Ապագայի
մասին
ւ
Ա– Տ իգրանեանի
ստեղծագործութեան
մէջ
ազդա
յին ինքնատիպ
, վառ
բնո ,՛ թր
կր զուդակց
ի
ռուսական
ե րամ շտո ւթե ՛սն ժոդովբղա
- իրապաշ
տական
եւ ժոզովրդավար
աւանդութեանց
Հետ ։
ՀձՂ՚աւիթ
Բէկ»իւ
երաժշտութիւնը
որ կառո
լց
ուած
է ժողովրդական
երդեբոլ
՚Լլ՚այ , կատարեալ
է իր արաայայտոլթեամբ
, մեղեդիական
է
եւ
Հեշտ ու թեամբ
կ ք տպաւո բուի : Հեղինակը
կրցած
է ստեղծել
կարդ
մը խմ րե րդներ , որոնց մէջ
կր
ղգացուի արտա
յա յտուած
ներքին
ույե եւ եռանդ
։
Ժոզովուբգր
օփեբա
յին
մ էջ դործօն
անձ է ել ոչ
թէ
իրադարձու
թեանց
կրաւորական
դիտող
։ Հոն
կ՚երեււսյ
ռուս երաժշտական
իրապաշտական
ղպ–
րոցի
սկղբո ւնէ^ւե րո
լ աղգե ցո ւթ իլն ր ։
քւյմբԼրդի
տեսարաններուն
մէջ Հեղինակը
օզտագործած
է
« Ալագեաղ
», «Վեր
- վեր»,
«Շ՚սխով
-
չուխով
իմ եարս»
Հայ ժոզովրդական
եբղերր
:
Երկբորղ
սւ1էսարանր
տեղի
կ՚ունենայ
Վրաս
-
տանի
մ էջ Վաիւաանղ
Զ ՚ թաղ աւո բի ,
պալատին
մէջ
՚ տ ի՚լրտնեան
մեծ վա րղասլետու
թեամ
բ
օդ -
տաղործած
է վ բացական
^թ՚ավօ
- Ջեմօ»
եբղե
-
բու
աարրերր։
Այս ղործողոլթեան
մէջ աչքի
կր
զարնէ
ամբողջութիւն
ել՛ ղունաւորում
։
Գո բծող
անձեբու
ձա յնական
մ ասեբը
Հաւա
-
սար չափով
չեն յաջողած
։ Զրուցե
բ ՚ լ ն ե ր ր մեծ
մա
սամբ
յաջող
են : Զզալի
աեղ յատկացուած
է
պա
րերուն
որոնք
յաջող են ։ Օդտադործուած
են
ժողո–
վ րղա կան
սլա րե րդնե րր ։
Բեմ ադրութեան
մէջ Օփերան
ղերծ
չէ
թերու–
թիւննե րէ ։ կամ ա յական
եւ չարգարացած
կրճա
տումները
կը իւախտեն
Հեղինակի
լղացոլմ
ը, ա -
նոբ
ստեզծաղո
րծոլ
թե ան եղերական
տրտմաբա
—
նոէ թիւնր
։ Օրինակ
ա յն դրոլադր
որ կը
դրուատէ
Հայ
կնէ՚ջ
Հերոսութիւնը,
բեմագրոլթեան
մէջցոյց
չէ տրուած
:
Ե րաժչտական
ղեկավա
ր Գ • Բոլզ աղեան
կըր–
սին եւ առՀասարակ
իսրայէլի
սաՀմաններուն
մէջ։
Այս սլատճառով
ալ չեն կրնար ստանալ
իրենց ե —
կամուտներր;
Հրէական
կառավա
րո ւթ իւնր
,
Թէէ
Աէվիվի
ի՚ոբՀրդային
դեսպանին
յանձնեց
ռուսա
-
կան
վանքին
պատկանող
կա լո ւածնե
ր ր ,
որոնք
Ռ՚՚ւոիո
յ պետական
ս եվւ՚ս կանո ւթ իւնը կը
Համ ար–՛
ափն
:
ցած
է յաղթահաբեչ
դժուարութիւննեբը
: Բեմա
-
վար
Գ– Մե լքում եան
ճիշդ լուծած
է
Հերոսական
Օփեբա
բեմազրելոլ
բաբդ
խնղիրը։
իյմրական
ո–
րոչ տեսաբաններ
աղքատ
եւ անարտայայտիչ
են :
Պրռֆ . Ս • Տ է ր Ղեւոնդ ե ան
ԳԵՐԱԱԱՆՈԻՀԻ
ՕԼԳԱ ԳՈԻԼԱԶԵԱՆԻ
բեմա
-
կան
գո րծունէո
ւթե ան ^Օամեակի
առիթ
ուի «Աով .
Լայասաան»
մանրամասնօրէն
կր նկաբադբէ
ա -
նոր
կեանքն
ու գործը
:
Օէգա Գոլլազեան
ծառայած
է
նախասովետա–
կան իրապաշտական
թատրոնին
, իսկ
30
տարի
ալ
Աովետական
Հայաստանի
թատրոնին։
իր ստեղ
-
ծադործական
ուղին
ամբողջ գպրոց
մրն է , դերա
սանական
նոր եկող
սերունդներու
Համ աբ , րաղ -
մ ապիսի
ել բաղմ երանդ
բեմ ական
կերպարներու
Հարուստ
գանձարան
։
Առաջին
անղամ
բեմ ելած
է
1900/5՛ 15
տարե
կանին,
Աունդոլկեանի
«էլի մի զոՀ»ի Նատսն
գե
րի
մէջ։
Իր տաղանդր
փայլած
է
Աունդուկեանի
թ ատե
րղութե անց կանացի՛
ղրեթէ
բոլոբ
դերերուն
մէջ
Գուլազեանի
գեղարուեստական
Հմտութեան
,
կեանքի
լայն
ճս՚նաչում
ի , ղրական
շնորՀի
եւ մ չա–
կոյթի
՚իկայաթուղթերէն
մէկն
ալ իր թատերա
-
կան «Տուշեբէն
են :
Գուլազեան
խաղացած
է աւելի
քան
300
գեր
է
Ա ունդուկեանէն
, Շ ի րվանղատէ
յէն , Շէյքս՚իիրէն
,
Գորկիէն
, Մոլիէռէն
, Օստրովսկիէն
: Իր
արուեստի
յա տ կ ան շա կան
ղիծբ
խոր
իրապա շտո ւթ իւնն
է ։
1
928/5՛
ստացաւ
Հանրապետութեան
վաստակաւոր
արուեօտագիաուՀիի
տիտղոսբ
, չորս տարի
վերջ
ժողովրդական
արուե ստագիտոլՀ
ի ի
կոչ11ւմ
։
1945–
ին պարզ եւալորուած
է Լենինի
շքանշանով
,
ինչ
սլէս եւ ^կովկասի
պաշտպանութեան
Համար՝»
եւ
Հ^Բաջարի
աշխատանքի
Համար»
շքանշաննեբովէ
ՆԱՄԱԿ
ԻյՄԲԱԳՐՈԻԹԵԱՆ
ԼՈԻՍԱԲԱՆՈԻԹԻՒՆ
ՄԸ
Աիրելիգ
իմ «Յառաջ»
.
Անցեալ
ուրբաթ
,
ձեր
թղթակից
ր թիւ րի՚մ ացո ւթեան
մ ը ղոՀ
զացած
էբ , ակնարկելով
իմ ֆրանսերէն
բանախօսոլ
-
թեանս
I
ԱՀ ա քանի
մ ը խօսքե բուս
Հայերէնը
«Այս տեսակ
Հանդիսաւոր
ամ էն առիթով
,ոլր
Հարկ
կ՝ ըլլտ
յ որ ֆրանսերէնով
արտա
յա յտուիմ,. ,
անվրէպ
կր յիշեմ
ժբնեւի
մէկ
ուսուցչապետիսՀե–
տեւե՚սլ
խօսքր •
«ՊաՀԷ բնականութիւնդ
, պաՀԷ
Հաբազատ
«աքսան»գ
: ԱրովՀետեւ
ես կը
ճղնէի
ֆրանսերէնր
Ֆրանսացիի
մ ր ^աքսան»ով
կաբգալ
կամ
իսօսիլ : քՍ ո ր Հ ր ղ ա ծո
լ
թ ե ան արժանի
ինչ ղե -
ղեցիկ
յորդոր,
—
Պանէ յւնա կ անո ւթիւնդ »
եւն՛։
ինչպէս
կր տեսնէք , այս աողԼբուն
մէջ
որեւէ
խօսք
չկայ
«կեանքի
մէջ յաջողելու»
մասին
ւ
Արշաւիր հյանէտանեան
//•
ՆԱՀԱՆԳՆԵՐՈՒ
արտաքին
նախարաբոլ
-
թեան
ներկա յացուցիչը
, վւոխ—նախարար
Պ • Փբբ–
քինս
յտ յտաբարեց
Պելկրատի
մ էջ
, թէ Հոն եկած
է «իբրեւ
դբոսա շրջիկ
մ բ» : Ա յսոլՀանդեբձ
, Պել -
կրատի
վարի չներո
ւն Հետ պիտի
քննէ Եուկո
սլա
-
լիոյ
վրայ
յարձակման
մը կարելիութիւնը
եւ Մ •
ՆտՀանգնեբոլ
դիրքը
:
«ՅԱՌԱՋԷԻ
ԹԵՐԹՕՆԸ
(12)
ԼՐՏԵՍ ԿԻԿԵՐՈն ԱնԴԱՐԱՑԻ մ է ձ
(Տ՝բէց՛ <յերման դէսպանաաան կ ցռրդ Մ Ո ՅԶ է ՚ Շ )
ԻՆՋՈՒ
ԱՅԳ-ԲԱՆ
ԱՐՑՈՒՆԲ
Պարոն դեսպան
, պատասխանեցի
, ցորչափ
պատասխանատու
րլլտմ
կիկեբոնի
Հարցին,
չեմ
կրնար
Հանդուրժել
որ տխմարներ
կամ ջղադար
-
ներ
ղանոլին
չուրջս
։ Վտանգաւոր
արարածներ
են ասոնք,
կարելի
չէ նախատեսել
թէ ինչեր
կըր–
նան
րնել,
մինչղեռ
բնականոն
մտրդոց
մօտ կա
-
րելի է որոշ չափով
. . -
կասկած
չկայ
որ Գորնէլի վտանգ
մր
կրնեբ–
կայացնէ
ինծի Համար,
իր այգ կացութեան
մէջ։
Գեսպանր
մտաՀոդ
գարձած
էր ։
Բայց,
ուրեմն
ի՚^նչ
ընելու
է ։ Եթէ անկա
րութեան
պատճառով
պարզապէս
ետ
զրԿ^^Ք
ղայն,
ռազմանիւթի
գործարանի
մր մէջ
պիտի
աչխատցնեն
ղայն,
երբ Հասնի
Գերմանիա։
Ջեմ
կրնար
ընել ատիկա • շատ
լալ կր
ճանչ^ւամ
իր
Հայրը։
իսկ եթէ
Գերմանիոյ
մէջ
ուրիչ
պաչտօն
մր արուի
անոր , օդային
յարձակումներուն
աՀա
ւոր
ա յս շրջանին
, պիտի վատթարանա
յ ա յս աղ -
ջըկան
վիճակր։
Թերեւս
լալ
կ՝րլլայ
որ
անձամբ
զբեմ
Հօրր,
որպէսղի
գայ
աղջիկը
առնելու
։ Լու -
ծում
ման է այգ։
կրնանք
իբ
Հիւանգրւթիւնը
պատրուակելով
ճամբոլ
ղնել
ղայն
:
Շատ
ուրախացայ
Ֆոն Փտփէնի
ղտած
այս
լուծումէն։
Նամակը
գրկեցի
Գոբնէլիւի
Հօրր յա -
^"ՐԳ ոուբՀանղակով,
բայց
աղջիկր
րանէ մր
տե
ղեկութիւն
չունեցաւ
երբեք
:
ԿԻԿԵՐՈՆ
ԿԸ ՀԱՆԳԻՊՒ
ԳՈՐՆԷԼԻԻ
Րայց , վերադառնանք
կիկեբոնին
:
Շատ
Հազուագիպօրէն
կը
տեսնէի
այլեւս
զինքը։
Երբեմն
«ֆիլմ»
մր կր բերէր։
Միչտ
կա
-
րեւո
ր է ին իբ
լո ւս անկա րնե
ր ր
բա յց
չունէին
սկզբնական
շրջանի ոբակր : Ի՞նչ
է պատճառր
;
Պէտք է թորՀիլ
թէ գաղտնի
փաստաթուղթե
րը չատ
երկար չէ ին մնար
այլեւս
գեսսլանին
ար -
կրղին
մէջ, ապաՀովութեան
նոր միջոցներուն
Հե
տեւանքով
: Թերեւս
կր
մնա
յին
մ իա յն ա յնքան
ա–
տեն,
որքան պէտք
էր Սըր Նէչպուլ
Հիւկէսընի
,
զանոնք
գրելու
Համար
;
Հետեւաբար
կիկերոն
կր սպասէ
ր որ
բախտը
ժպտի ։
Երկար չսպասեց
եւ բերաւ
փաստաթուղթեր
,
"րոնք
կր խօսէին
դէպքի
մր մասին,
որ եթէ
ոչ
վճռական
, ղոնէ չատ
կարեւոր
կր թուէր
եւ
ամէն
պա րադա
յի մէջ գաղտնիք
մ լ^ւ է ր :
10 ո շոր
ցուած
լո ւս անկա րնե
բո ւն
մ էջ փոխ
առնուած
անուն
մ ր
կար
, որ միշտ
կր կրկնուէ
ր : «Օվրրլորտ
գո բծո–
ղոլթիլնր
» : Գլոլխս
պայթեցուցի
Հասկնալու
Հա–
ւ1 ար իմաստր
ա քս չօվրրլորտ»ին
, րայց
ապար
-
գիլն
եզտւ
եւ Պերլին
ալ ինձմէ
աւելի
ճարտար
չկրցաւ
րլլալ
:
Ատոր ապացոյցր
տուաւ
ինծի
Հեռագիր
մր ո–
բուն մէջ կը Հրամայէին
ինծի
ամէն
դնով
Հասկը–
նալ
թէ ինչ պաՀուած
էր «Օվրրլորտ»
կեգծանաւ–
նին տակ
: Բայց
ի՚^նչպէս
ընէի
տ
Կիկեբոնէն
խնդրեցի
որ դեսպանատան
խօսակ–
ցութիւններոլն
մէջ փնտռէ
«Օվյլբլոբտ»
բառը,
եւ
եթէ Հանգիպի
անո բ , անմ իջա պէս տեղեկացնէ
ին
ծի թէ ինչ առթիւ
գործածուած
էբ– Գէուխը
ցնցեք
չՀաօկնալոլ
ձեւով
մը :
Յետոյ
աչքէ
անցուցի
կիկեբոնի
բոլոր
փաս
-
տաթուղթերը,
ղոբ պաՀած
էի մասնաւոր
ղարանի
մը մէջ, զատած
էի կա րեւո րադո յննե ր ր եւ «^Օվըբ–
լորտ»
գործողութեան
մասին
որեւէ
տեղեկութիւն
փնտռեցի
I
Ոչինչ գտայ;
Նոր խնդիբ
մըն էր
այս
ուրեմն,
բայց մասնաւոր
կարեւորութիւն
պէտք
էբ
տալ
անո բ ։
Վերջին
փաստաթուղթերու
պաբունակոլթե
-
նէն
կ՚որելի
էր Հետեւցնել
թէ զինուորական
էր
իսնդրոյ առարկայ
դո րծո
ղո ւթ իւն ը եւ ոչ թէ քա
-
ղաքական
:
Յետոյ
ուշադրութիւնս
գրաւեցինԱնգարայի
անդլ
•
դեսպանին
Լոնտոնէն
եկած
ՀրաՀադնեբր
,
որոնց
Համ աձա
յն կարդ
մ ր թուբքեւանգլիական
պատ
-
բաստոլթիլննեբ
պիտի
աւարտէին
Աայիս
\՚^ին :
Արդեօք
կա^ր
կապ
մր այս
երկու
խնդիրներոլն
մի՛ջեւ։
Տրամաղիր
էի Հաւատալու
:
ՈրովՀետեւ
, այս անունն
իսկ
«Օվրրլորտ»
( Գե րադո
յն
Լո րտը)
մ ասնաւո
ր իմ աստ
մ ր պէտք
է
ունենար
ինքնին։
կրնայ
րլ/ալ
որ կը
նշանակէբ
վճռական
բան մը, ղերաղոյն
աստիճանր
, ջանքե
-
բու պսակում
ը ;
Մ ոսկուա
յի եւ ԹէՀրանի
խո րՀ բդաժո
ղովնեբու
մասին
փաստաթուղթեր
ր ուսումնասիրելով
,
դա–
ղափաբ մը անզաւ
մաքէս
Fonds A.R.A.M
