27րդ ՏԱՐԻ ֊ 27 ;ԱՈ8.
«0. ն387–1.որ
շր^է^
Ս՝1)Ր ԽՕՍ՝(^Ը
Ո^ՒՐԿԷ ՈԻՐ ԱՑՕ ՊԱ%
Հ « ՚ 1 ^
5։1^տատււ ցսօւաաւ^ ^ա&ք^աքյ տք< տսււօբտ
I
ք՜օոճշ 6Ո 1925, 1Հ.Շ.8. 376.286
,
17, 1^ս6 ՕՅաշտատ - Բ^1Տ (13)
^ ^ ^ ^ ^ ^՚^ ^՚^ – – 5 5Լ$ 1 ^ , ^ ^ Ր • 1600, արտ • 500 Փր •
^ ւ ^ ք Օ բ ^ ^ ^
Գին 7 Ֆ ր ^ ^ ւ ^ . Բ3ո տյ678–^
՚ ՝ ՛ ^ " * ՛ 20 ք^V^^^^ 1951 Ե ր ե քշ ա ^ ^ք 2 ^ ք փ ն ա 1 ա ՚ ՜
հմթաղիր՝
5.
ՄԻՍԱ-ԲԵԱՆ
^ՒւԻկիպ
կաթողիկոսը
ԱՆԹԻԼԻԱՍ
ՎԵՐԱԳԱՐԶԱԾ
ՀքԱւղոլագէսլ
է որ գա լան ա րան
սւ կան
ԳՐ"՛՜ ~
թիւններ
երեւան այս թերթին
մէշ֊.
իսկ
եկեղեցական
-. կրօնակ՛ան
խնգիրներ կը
յոլգոլին
միա
յ՛ե այն աաեն երր ուղղակի եւ անուղ
ղակի կապ ունեցած են կամ ունին
մողովուրգի
ՀԼւմնական
շահերուն
Հետ՛. էրր կր շօշափեն
անոր
ընկերային
ե լ քաղաքական
հոգերր Հ
Այոօր ստիպուած
ենք արծարծել
հարց մր, որ
Ավօրէն կր ղրավեցնէ
Հայ ՛Եկեղեցւոյ
վարիչներր։
Աաենէ մր ի վեր, պաղ հսվ մր կր փչէ Լի
րանանի
բարձունքէն,
Հայ –^կաթողիկէ
Պաա–
րիարքարանէն
: Նոյն
Լւնքն կարգինալ
Աղաշանեա–
նի բերնով : Գրալյոր թէ բերանացի
յայտաբարու՛֊
թիլններով
՝.
՜
Մենք աչքի
առշեւ
չունինք
իրենց պա չտօնա -
թերթր
, ^Աւետիք»
։
,.՜<
^"քյՏ
՛է Ի՚եչ որ կբ կարղանք
Անթիլիասի
կա -
թողիկոսա
րանին
ե լ Ե րուսաղէմ
ի
Հա
յոց պաա -
րԼարքարանԼւ
սլա չտօնա
թե
ր թ ին ամվափումներէն
,
բաւական է , գաղւ փար մր կազմելու
Համար բա–
նավէճի
մասին։
^
Հայ
կարգինալԼւն
Հովուական
թուղթե
րն ւ՛ւ
քարուլներր կր մատ%են ախտանչան
մր, որ մօաւե–
ւորապէս կբ յիչեցնէ
երբեմնի
Հասունեան
պայ ֊
քարր
:
է
.
կարգինալ
Աղաշանեան
գիաուն եւ իմասաոէն
կղերականի
Համբաւ
մր կր վայելէ։
ԱղգայԼէե թէ
միշաւլղային
չրշանակի մէք
ւ
Գմբախտաբար
, իր վերշին
արտայայտու
-
թիւններբ
բո լո րովին կբ Հակասեն
ե՛լ
գիտութեան
ե լ իմաստութեան
:
էէ–
այս՝ ոչ միայն ի վնաս հայ
մողովուրղի
միասնականութեան
, այլ ել
Հա
յ
-
կաթողիէ է
քհլկէսա բակու թեան ։
\
Խօսինք
օրինակներով
, առան՜^՝
գուձւալւէբել։։–>–
խոբՀ րգածութ
իւննե բբ
ւ
*
ԿԼ՚լիԿԻ՚՚յ
կաթողիկոսարանի
պաչտօնաթեբ
-
թին՝
^Հասկ»ի
1950
Գեկտեմբերի
թիլէն կբ քա–
ւլենք կարգ
մ բ
Հւնո րո
լ թ Լււննե ր» , ո րոնք ամ վւոփ–
ուած
են կարգինալ
Աղաշանեանի
վերշին
Հովուա–՛
կան
թուղթէն։
Ա՛իշանկեալ կբ յիչեցնենք
թէ «Հասկ»ի եւ թէ
<ւԱիոն՚ֆի խմբաղրոլթեանց
թէ աններելի
վրիպում
է գրել
«Հայ
Եկեղեցի» : ք՛ուն բացատրոլ
թիւնն է
«Հայաստանեայց
եկեղեցի»,
որ
Համ առօտուե
լով
կբ գրուի
Հ ա յ.
(կէտով)։
Ի՞նչ կ՝բսէ հայ Հռոմէականնեբոլ
կաբգԼւնալ ֊
պատբիաբքբ
•
1 . Հայ . Եկեղեցին նախապէս յա ր ա ծ Յ^ր կա -
թո լի կ ո ւթ ե ա ն ե ւ ապա բ աժնու ա ծ անկ է :
2– Հայ. Եկեղեցին բ աժնո ւ ելո վ կա|>֊ուիկու -
թ ե ն է ն տ ո ւժե ց կրօ նապէս, քաղաքականապէս եւ
մշա կ ութա պ է ս : Այ(1ւք ւ1երստին ւքիանա)ու է կա -
թ ո լի կ եկեղեցիին, շահելու համար ամէն կերա^ ,
բ ա յ ց մանաւանդ քաղաքականապէս։
3 • Մխիթ ա ր Աբբահօր սւռաջին նպատակը ե -
ղած է հայ ազդին մէ;)
« տ արա ծ ում կ աթողիկ է
՜նշմարտութեան »:
4– « Հ ա յ կ աթողի կ է Եկեղեցին կը պահէ
նախնեաց սուրբ հաւատքն ո ւ ծիսակատարութիւ–
նը». եւ ուրեմն կարդինաւ Աղաջանեան է «Պատ -
րիարք Տանն Կիփ կիոյ ե ւ կ աթողիկ ոս Հ ա յ ո ց Ուղ–
ղափաոաց» տ
«Հասկ»
Գեկտեմբերի
տմրողշ
թի՚֊ը
նուիրած
է այս Հարցին։
Բացի
խմբագրականէն
, որ կր
բոնէ
14
էշ, կբ պարունակէ
ւԼկտ յո լ թ իւննե ր Պոլ
սո
յ նորրնտիր
պատրիարքէն
(Գարեղ
ին
՚"ՐՔ •
Տրապղոնի)
եւ Օրմանեան
պատրիարքէն
(18
էշ,
կոնգակ՝
1899
Մայիս
24ի) :
«Սիոն» ալ
19
էշ պատասխան
տպած է
,
ԵղԼւ–
շէ վարղապետի
ստորագբոլթեամբ
(պատր
՚ ՚ոե -
զապահ) :
Երկու
պաշտօնաթերթերն
ալ ցաւ
յարոնելով
որ կարգինալ
Աղաշանեան
«կր վերանորողէ
մա
շած ե այլ ես պատմութեան
յանձնուած
վ^^ Ր^ 1
վճռապէս կբ
Հերքեն
եղած
վե բազբումնե
ր բ ^
պատմական
եւ գիտական
Հիմեբու
վբայ :
կր կարծենք թէ երկուքն ալ սպառած
են Հար–
ցԸէ
զաւանաբանական
տեսակէտով։
Մեղի կր մնայ
մատնանշել
բուն
չաբիքՐ
՚՛
Ե–
Կիլիկիոյ կաթողիկոսարանի դիւանը հետեւ -
եալ ղեկոյցը (7րդ) կը հաղոր դ է Փետր– 13 թո ւ ա
կանով —
Ուրախութեամբ
կբ յայտարարենք
որ վեհա–
վառ
Հայ բասլե տր Աթոռ
վերռւգարձաւ
Շաբաթ
՚*/՛ ) յիսուն Օր Ամերիկեան
Հիււսնգ անոցԼէ^ մէշ
փրօֆ. Տք՛ 8՛ Եէնիղոմչեանի
անմ Լվակսքե
Հ բո -
կողոլթեան
տակ եւ մասնագՀտ
բմիշկներու
խոբ–
Հրղակցոլթեամբ
ղղալվ։
բարե լաւռւմ
ստանալէ
ետք ։
Բազմաթիւ
պաշտօնական
եւ աղղային
անձնա–
ւորոլթիլնԿւեբ
Հիւանղանոց
այցելելով
չուտափոյթ
ասլաքինման
մաղթան^եբ
արձանագրած
են մաս
նաւոր տոմարի
մր մէշ :
Բմչկական
վե րշԼ՚ն տեղեկագրին
համ աձայն ,
վեհ
՚ Հայրապետին
երակաիսցոլմը
բումուած
է ,
բարւոքած
են նաեւ
թոքերու եւ երիկամներու
մէշ
առաշ եկած
բա րգութ
իւննե ր ր , սակայն
տակաւին
ապաքինմ
ան
որոչ
չրշան
մ ր պիաի
անցլ^է , ո բուն
լ^ւթացքին
անՀրամե շտ է բացարձակ
Հանգիստ եւ
մտային
Հանղա րտութիւն ։
վեհ՛
Հայբապետբ
իբ Հիլանղաղին
վիճակին
մէշ իսկ կբ մտազբաղէ
ր Աթոռի
գործերուն
բաբ -
լոք
յանձանձում
ովր
, սակա
յն նկատի
աոնե լով
իր
վիճակր
, ո բսլէսղԼ։
կա թ ռ ղիկո սա բանի գռ բծեր
ր ա–
՚՜^ԼԻ յ"՚2."Դ ընթանան
, Ե ր կո ւ շա բթ
ի օր , \ 2Փետբ • ,
ի ներկա յութեան
Տնօրէն
ժ՝ողովո
յ եւ
անձնական
րմԼ՚չկին
, իրեն առմամեայ
բնղՀ՛ փոխ՛
նչանակեց
Լիբանանի
Թեմին
կաթող՛
փոխ՛
Գերչ՛ Տ՛
Խագ
Ա ՚ ԱրքեսլԼւոկոսլոս
Աք ապաՀ եան ել տուաւ իր
Հ՛ս
յ ր ա պե տ ա կան
օբՀնութ
իւննե բր ։
Աճգւքւա Իա ՄիոէթեաՍ դհմ^
ԽՐԱՏ ԲԱՀՈԲԱԳԻՐ
ՄԸ,՝՝
ՆԱՆՐ
ՄԵ%ԱԳՐԱՆ՝ԲՆԵՐԼ)Վ
Աթալինի
Հարց - սլատասխանիէն
անմիշապէս
վերշր
, բր Լւտանական կառավա
բութ Լււն բ
ոլմգԼւն
ծանոլցագԼւր
մ բ յանձնեց
, ամ ենածանր
մ եղա -
գրանքնե
ր ուղզե
լով Խ • Մ իութեան ;
՛քք անուցագիրբ
, որ Լոնտոնի սովեաական
գես–
սլանԼւն յանձնոլեցալ
չաբաթ
Օր, թ՛՛՛՜ելով
ե-Մի–
ութեան
յետպատե
րազմ եան ա րա րքնե բ ր ,
կ^րսէ
թէ այգ բոլորր կր խտխտեն
երկու
համաձայնու
-
թեանց թէ ւււււ։11 լւ ել թէ ոգին % Ե՛֊ կը չարունակէ
•
Պաաերաղմր
վե րշացած
ատեն , մեծ բար
եացակամ
ութ
Լււն կր տԼւրէ ր Խ ՛Մ Լ՛ութեան
Հանգէպ
,
ել բբիտանական
կւ-ւռավա բութ Լււնր կր փափաքէբ
ւ^ր սլատե րազմի ատեն Հաստատուած
ղոբծակցու–
|
թիւնբ
չարունակռւի
խաղաղութեան
ատեն
ւ Բայց ՝.
էտ
*
ՄԼաւթիւնր որ եւ է վարձ չկատաբեց
ի
թնգիր
խտղւսզ գործակցութեան
, Համ աձա
յն երկու եր -
կԼւրներուն
մԼւշել կնքուած
բարեկամութեան
ղա -
շինքին :
« Բբիտանական
կառավարութիւնր
որեւէ
յարձակողական
ղիտում
չունի
Իյ • Միութեան կամ
անոր
զինակիցներուն
Հանգէռլ : Ան միտք
չունի
՛Լե րա կենդանացնելու
գերման
յարձակողական
ղի՜՛
նասլաչտութիւնր,
եւ թ ո յ լ պիտԼ։ չտայ որ Գեբ -
մանիոյ
րրիտանական
շըշանր
գաոնայ
Լսարիսթ
՛նախա յարձակմ՛ան ; Ան՛ պատ բաստ է Խ .
Միու -
թեան Հետ քննել
ղլիսաւոր
Լսնգիրներու
լուծում
բ,
Համաձայն
անգլելխո
բՀ րգա
յԼւն դաշինքի 5րդ յ^Գ՜
ուածԼն » :
Ծանուցագիրր
յետո
յ կ՝ամ՚բաստա
նէ թէ Խ–
Մ Լ՛ութիւնր
խրախուսեց
Համայնավարական
՛Է՛՛Ք՜
րամասնռլթիլննեբր,
ի չիսանռւ
թ իւն բ
բռնագրա -
ւելոլ
Համար
ամբողշ
արեւելեան
Եւրոպայի
մէշ,
ել կԳզբակացնէ
թէ Մոսկուա
նոյն քաղաքակա
-
նութեան
կր Հետեւի,
միշաւլղային
մողովներու
արեւմ տեան
Եւ րոպա
յի ազատ
ազզե բուն աս՜
կաԼսոլթիլնր
քանդելու
համար : Մանր՚սմաս
նօրէն
կր խօսի
Գերմանիոյ
, Բորէայի,
Ջինաստանի
վե -
րաբերեալ
խնգիրնհրու
մասին , միչտ
յանցաւսր
Հռչակելով
Խ՛ Միութիւնր։
Ե՛– նորէն
ղիաել կ"^
՚"՚".ք թէ հյ՛ Միութիւնր
Հսկայական
ումեր
ԷԸ.
պաՀԷ,
որոնք մեծապէս
կբ գերազանցեն
արեւմտ՛
եան պետութեանց
Հաւաքական
ղօրքր։
Միե՚-ն՚՚յ^
ատեն կբ վերազինէ
իր արրանեակներր
,
որոնցմէ
ոմանք նաԼսապէս
նացի
Գերմանիոյ
զինակիցները
եղած
էին
1
ՏոէԱաստաՕիվադապհտը
Ոք^ՈէթիւԱ ՛կլւ խԱդէհ
^
ՊԱԼք-Ա՚ք՚ՆԵՐԸ
ԵՐԿՐԼ1ՐԳ ՃԱԿԱՏ
ՊԻՏԻ ԿԱԶՄԵՆ ,
ԵԹԷ Խ. ՄԻԼէԻԹԻՒՆԸ
ՅԱՐԶԱԿԼէԻՄ
ԳՈՐԾԷ
(
ԵՒՐՈՊԱՅԻ
ՄԷՋ
^<֊^յ,Կէ
" ՚ ^ ^ ^ ՛ ՛ ^ ՛
թ ղ Ր ՚ ^ Կ Ի ց Ը Կն հե ո աղր է Ա -
շ^էսւէ^ս, Կիրակի օրուան թուա կ անո վ
Պ–
Վենիզէլոս
, Յունաստանի
վարչապետր
,
.սյսօր անմԼվական
Օգնութիւն
խնգրեց
Անդլիայէն
եւ Մ– ^"՚<անգնեբէն,
ապա1ւուլելու համար Յ ո ւ -
նաստանի, Ե ո ւ կ ո սլ ա ւիոյ ե ւ Թ ո ւ ր քի ո յ պաշտպա
նութիւնը արշաւանքի մը
դէմ : Այս առթիւ չեչ -
տեց
•
- « Յունաստանի
կառավարութիւնր
կբ կար
ծէ թէ արեւմտեան
պետութեանց
պատրաստոլ
-
թիւնբ
չափազանց
գանգաղ
կ՝րնթանայ։
Աեր
ստաց՚սծ
աեղեկոլթեանց
Համաձայն,
Խ • Միու -
թեան արբանեակ
երկիբներու
բանակներր
կբ Հա–
մաԼսմ բուին
Պալքաններուն
մէշ։
Աենք պէտք
է
սլատրաստ
րԱանք
անմիշապէս
Հակա
յարձակում
ղոբծ^լբւ։
Մեզի
Համար իրապէս
կազգուրիչ
բան
մը պիաի
ըլլար բբիտանական
զօրաբամնի
մը ա -
ռաքումը
յ
ԶԻՆԱԿՑՈՒԹԻՒՆ
ԹՈԻՐԲԻՈՅ
ԵՒ
ԵՈՒԿՈԱԼԱՒԻՈՅ
ՀԷՏ
ԱնՀրամեչտ
է
1 •
Յունական
Հողին
՛իբա յ Հասաաաել
ՀքՕ/՛
ում
յ ը , սպառազինուած
ամենավերշին
դրու -
թեամբ
Հրասա յլերով
, սաւառնակներով
եւ չար -
մուն
կազմածներով։
2*
Յունաստան
փոխադրել
արեւմտեան
Գեբ–
մանիոյ
Համ ար
պատրաստուած
բր ի տանա կան
կարդ մր զօրամասեր
։
3–
Յունական
բանակին
տրամագրել
ամենա–
՚Ս՚Րէ.Ի^ դրութե ամ բ Հբասայլեբ
, սաւառնակներ
եւ
աւելի մեծ քանակութեամբ
տոլար ։
4՛ Յունաստան, Թուրքիա ե ւ
Եուկոսլաւիա
պէաք է անյապաղ կաղմեն ղինակցւււթիւն
մը ,
սերաօրէն կապուած ղօր– Այ(լընհսաւըրի Ատլան
տեան հրամանատարութեան հետ :
ԱնՀ րամե չտ է կաբե լԼւն փռ րձե լ , պաաեբաղ
մէն
խուսափելու
Համաբ,
բայց եթէ Համայնա -
վարնե րը յարձակին
, մ ենք ոչ մ իա յն պէտք է պատ
րաստ
բլլանք
մեր երկիրր
պաչտպանելու
, այլ եւ
յարձակելու։
Աենք պէտք է յառաշանանք
• գէպի
Գանռլբ ել ճեղք մր բանանք
թչնամի
բանակի կո–
ղեբուն
վրայ
, որպէսզի
քիռւսեբը
չկարենան
Մ ան–
չի ափը Հասնիլ
է
Պ՛ Վ.ենիգէլոսի
տեղեկութեանց
Համաձայն
,
կացութիւնը
րաղգա տաբար
Հանգա րտ է պուլկա
—
րակ
ա՛ն սաՀմ անին
վրայ։
Բայց
Պուլկարները
մ
ին–
չՏ^՜ակռանեբբ
պինուած
են : Անոնք
փոքրաթիւ
Հետազօտ
իչ խում բեր կր ղրկեն
սաՀմ՚անէն
անգին։
իրենց
բանակր
, որ կր բաղկանա
յ \
30,000
գին -
ուո
րնե րէ , սպառազինուած
է ռուսական
տմ ենա -
՚Լերշին
դրութեամբ
Հրասայլերով
(40
թոն) : ի -
րենց օգանաւա
յին
ումն ալ զօրացած է
ռուսական
ամենաւԼերշին
դրութեամ
բ օդանաւեբով
։ Ռու -
սաստան
արագօրէն
կր կազմակերպէ
Ալպանիռյ
ցամաքայԼէն
ումերբ։
Այս բոլռրին
գիմաց
Յունաս
տան
ունի
մԼւայն
քանի մր թեթեւ եւ ծանր Հրա -
սայլեր
։ Բաւական
չէ րսել թէ Եւրոպան
պիտի
պաչտպանուի
ՀռենոսԼւ կամ էլպայի
վրայ։
Եւրո—Հ
պան պէտք է սլաչտպանոլի
նաեւ
Պալքաններուն
|
մէշ։ Եթէ Ռուսաստան
արչաւանք մր կատարէ
՚
՚էէպի
Պալքաններր,
կրնայ տիրապետել
արեւել -:
եան ՄիԼերկրականի
եւ արեւմտեան
պետութիւն
- ՚
ներր
կողէն
ղարնել
կեգրոնական
Եւրոպայի
մէ –\
շէն : Այն ատեն
ճամբան
բացուած
պիտի
Ր Ա ՚ * ՚ յ \
գէպի Ափբիկէ ել Աուէզ » :
X
Լոնտոնի
թերթին
թղթակիցը
145.000
կբ
Հաչոլէ
պռլլկաբական
բանակին
թի՚֊ը
1
165.0(X)
զինուոր՝
Հունղարականր
,
300
Հազար
Հոգի
ռու–
մանականր։
Պուլկարիա
եւ Հունգարիա
ղրկուած
կարմիր
զօրամասերով,
աւելի քան
500.000
կր
ՀաշուեԿւ արբանեակ
պետութեանց
զօրքբ
՚–
ԵոէկոպաէիաԼպխի
կռուի
«Ի ՀԱՐԿԻՆ
ԿՐՆԱՆ՚Ո \.Տտա
ԶԻՆՈՒՈՐ
ՀԱՆԵԼ*
Եուկոսլաւիոյ
դիկտատռբբ,
մառեչալ
Թիթօ
կիրակի օր ձայնասփիւռ
ճառ մրխօսելով
յ ա յ -
տարարեց թէ կրնան
\
.500.000
զինուո
ր ղէնքի տակ
առնել, եթէ արչաւանք
մր կատարուի : Այս ճառը
նախապէս
խօսած էր ուրբաթ օր,
ղինուորնեբու
առշե
լ
, եւ ա յմմ
1^
ո ւղւլո լէր
ամբողշ
ազդին :
Թիթօ րսաւ թէ առ այմմ
ղէնք չէ
պաՀանշեր
՛Արեւմտեան
պետութէւններէն
, վասն
զէ
այգպէսէ
առաշարկ
մր կրնայ
փութացնել
Խ՛ Միութեան եւ
արրանեակնե
բուն
յարձակում
ր ։ « Բայց,
աւել -
ցուց,
Հեբբ տեսնենք որ յարձակումը
անխուսա -
՚Ի^ԼԻ է, կացութիւնը
կր փսխուի »:
Յետռյ
բացատրեց
թէ Եուկոսլաւիա
թէ բա
րոյական
ել թէ քազաքական
տեսակէտով
իրա -
ւունք
ռւնի
ղէնք
րնգունելու
Արեւմուտքէն
, ինչ -
պէս ել տնտեսական
օգնութիւն
:
Այս
ճառը կր խօսուէր
ճիչգ այն պաՀուն երբ
(Լ«ւրե^.ւ շաբ«լ§տ»ւ«ււ»–իւ6ը կ ւ ^ « 1
Գ-– է ւ )
Fonds A.R.A.M