ՔԱՆԻ մԸ ԳԻծհՐ
ՅՍԿՈք ՕՇՍԿՍՆԻ Կ ա Ք է ն
իւԱ-բ
—
Սցսօր, 17 Փետլաւար,
ողյւացեալ
զբ ա գ է աին մււԱասաԱ էյւլա|ւդ աարհդարճԱ
է ;
ւ^ԱաԱկաււծտմաե եւլալ 1^)4ւՏ փետյաւար 1ւբԱ, Հա
լէպի Ս է շ յ ՛ Այս »"ւթի՝– ±»ււլւււ–ածք Սը իր գասլւն^
կեյաշ յւււշէրէՍ, որոՍց աԱրուլչութիւ–Աշ երա տ ա ֊
րաւ^ուեցտւ
^Հայրենիք»
աԱսագրի 14*50 ՚ՒէԼլաեմ–
րեր^
թ ի լ ի ն մ է յ —
կբ ճանչՆայի
6՛ Օշականը
իը
մանկոլթԼնէն՝
հըոՀ^այի
նսւիակըի/էսրսւնր
գըասեղանՆերկՆ
, "ւբ
կը նստ^ընք
քռվ
քէ՚վէ,
եըը ես սւասնըմէկ,
«,5,1
Հաղփւ. աասնեըեքը
լչ,ացու.ցս1ծ
էինք։
էվոժոռ, վյը^
աիս, ա,լեկ մըե էը , իը տաըիքկն
շաա առաք
չբչա–
ցաե-է Սքաւոր
ծ՜եողքի ղասակ՝
Հինգ
աարեկանիՆ
որբ
մնացահ– էր ։ Աե ձանօթ
էր վարմարաերն
մէԼ
աոյ»* սպե լական
ըսուե
լու. ասաէճաե
յիԼ"՚լ"՚–թ
իւ -
նով
եւ
ո ւշփմ ութի
ւնո
վյլ։
Հ Սէ»լէօւլցի
Հէքեաթ
աղայ»
անունը
ունէր
է
Տ արեմ ուանե րուն չէը ձգեբ , որ հայրս
իրեն
Համար
ալ գիրք
գնէր։
Կբ բաւականանար
իմ ու
նեցածով;
Արգէն
առաքին
շաբիմուն
իսկ իմ գասա–
գբքերուս
էգերուն
վբայ
պատցուցած
Հապճեպ
ակնարկը
կը բաւէր
,
որ իր ապշեցուցիչ
քիչոգոլ–
թէւնով
սորված
րլլ՚"ր
բոլոբ
աարեչբչանի
գասե
րէն ալ աւելին
:
Հինգերորգ
դասարանի
աշակեբաներ
էինք որ
սկսած
է ինք
""լ՛՛իի է թ"՚–րքե
րէն
քե
րականութեան
արաբական
բամիեբ։
^արեվերքին
կրթական
քլ^ -
^ԻձԸ
Լ՚*է՚"Րէ՚ֆ
՚՚իւֆէթիշ1>)
ներկայ
էր թոլրքե
-
րէնի
քենութիւՆներուե
: Ա եր ուսուցիչը
,
քԱնիչին
մ ատնանշե
լով գասադի
րքե
րէն
մ՝ եզի
աւանդուած
մասը, Տակոբբ
Հանեց իր ներկայութեան;
Ան, իր
Հարցում՛ներուն
սաացած պաաաս թաննե րէն
գոՀ
մնալով,
երբ Հարցուց
աշակերտին
ով րԱաւր
, ու–
"ուցիչը
Հպարտանքով
յայտնեց
, թէ քննիշը
կա -
րող
է նոյնիսկ
չդասաւանդուած
մասերէն
ալ Հար
ցաքննել։
Եւ փորձր
եղաւ
այնքան
ապչեցուցիչ,
որ
թուրք
քննիչբ
Տակոբին
նոլիրեց
գրպանի
մամա
-
ցոյց մը։ Ցակոբ
Հպարա անքն էր
մ եբ
ուսուցիչ
-
ներուն
է
Ի՛րեն Համար ապաՀոված
էինք
արեւմաաՀայ
գրականութեան
րո լոր
Հեղին ակներր
։ կբ
կարդար
անրնգՀատ
, նո յնիսկ
դասարանին
մ էք
գասաւան–
գութեան
ատեն
ւ
կը գրէր
Գ"Գ՚"ՐԷԿ. "՚՝
երկչոա
քերթուածներ՝•
Հեաեւելով
յետ,ոյ
իր
հլչՀաւՅւածւ^
մամ անակակից
բանաստեղծներուն
:
1898^5՛
գրած
էր տրամախօսութիւն
մբ
ԳՐ՚Գ՜
բոցի
մ րցանակաբա
չխութեան
Հանգէս
ին ներկա
-
յացուելու
Համար
ւ ՛հեր
ունէին
մեր
դասարանի
բո լո ր տղա,քր
, բացի
Հեղինակէն
։ Ան կր իսուսա -
փէր բեմ ելլելէ , որովՀետեւ
լեզուի
անուչ
թոթո–
վանք մը ունէր , բառերր
բերնէն
դուրս
կր
թռէին
գուռը
բ՛ոց մնացած վանդակէ
մր փախչող
թռչու
նի մր աճապարանքով
ու վախով, եւ
կր
Հալէին
միքոցին
մէք առանց ամբողքական
ձեւ ու կերպա
րանք ստանալու
: Այգ
չրքանին
մ աքին
մ էք ունէ բ
նախադիծերր
«ք/՛
աամուաղէլ Եւա»
եւ Հ Պ՚ողտօ
»
պատմ ուածքներուն
ու նօթ ագրած
էր
փ"ՔՐէհ.
տետրակի
մ ր
մ էք տիպա
րնե բուն
կե ր պա րանքեե
րն
ու գռ րծ
ո զո լթ ի ւնն ե բուն ճարտարապետութիւնը
,
որ
յետոյ
մչակեց
ու Հրաաարակեց
ղանազան
Հան
դէսներու
մէք։
Արմաչի
դպրեվանքբ,
ուր զրկուեցաւ
տասնր–
վեց տարեկանին
, վաբկութիւն
մր եղաւ իր
մտքի
զարգացումին
Համար։
Աէկուկէս
- երկու
տար
-
ոլա յ ա յգ
չրքանին
, սակա յն , ինքր փորձանք
•
էբ
դարձած
վանքին
եւ վանաՀայր
Ե՚լիչէ
Ղ՚ուրեան
Ա րբազանին
գլխուն
: Այգ
իմ աստուն
կրօնականբ
Է.Ա. գուրդուբա
բ անո ր ՛Լրա յ նախատեսե
լով
անոր
մ էք արուեստագէտի
մ ը տաղանդը
: Նո յնիսկ
կը
գուրգուրար
եւ թորգոմ
վրգ • Պ ի լիճ եանր
(
Գոլ -
չակեան)
ռր , տեսուչն
էր վարմարանին
։
Հեթանոս
, րմ բոստ
ա յգ
գիւղացին
Հոն գտած
էր իր մտքի
խմորումին
մակարգր՝
Գռլրեան
Ա
րր–
բաղանին
րնտրեալ
մ ատենադա
րան
ր , որ
էԻ՚՚վին
դոՀացում
կուտար
իր ծարաւին
;
Տ՚սվ՚չտակոլ
-
թիւնով
ան կր կաբդաբ
ֆրանսական
գրա կանո լ -
թեան
լաւագոյն
Հեղինակներն
ու մեր
դասական
գբականո
ւթիւնբ
:
ԳմգոՀ
էբ վանական
մթնոլոր
տէն
, ղասերէն,
ու Վարք Արբոց»ի
պարտագիր
րնթերցումէն
։
Հոն
ուսանողներուն
արգիլուած
էբ
գասերէն
գուբս
գրականռւթիլնով
ղբազիլ։
Տակոբբ
ճարը
գտած
էբ եգիպտացորենի
արտերուն
մէք
առանձ
նանալու
եւ գազտաղոզի
գրպանի
տետրակի
մը
մէք
արձանագրելու
վանականներու
ներքին
կեան
քին
տրտմութիւններր
, վանքէն
ստացած
իր
տպաւո բութ իւնները,
վեբ լուծե լու
վանաՀա
^րէն
սկսեալ
մինչեւ
փոքբիկ
աիբացռլին
զգա (եո,
իմիլն–
ներն ու ապրումներր
շատ
տխուր
ու
տպաւորիչ
ձեւով
մր։ խուզումով
ու բանաստեղծական
թր ^
ոիչքով
ան նկարագրած
էր մեծ պաՀքի
օրերռւ^
Հսկումին
արարողութիւնբ
կիսամռլթ,
մռայք
տաճարին
մէկ առաստաղէն
առկախ
կանթեղնեբոկ
ս,ոոէ.երին աակ
ւ^նաՀօր
Հսկայական
չուքին
ետե֊
,ր Հաւաքուած
վարդապեաներռւ
^
աբեղաներու
կԼրպաբանափոխուաօ
խ՚-՚-մբԱ
իրենց
տագնապնե
րու
խոբՀուրդով՝–
Արաակարգ
ներշնչումով
ու իր
ս,,սրիքին աե՚^ամապատասխան
փոբձառռւթիւնռվ
վերլուծած
էր « Հրաչադործ
չաբխափան
Առւրբ
Ասաուածածնի»
Հէքեաթր,
այնքան
սրտառուչ
է -
քերով, որ այսօր,
լնթերցումէս
կէս գար
վերք ,
զայն վեր յիչե ԱԼ սարսու՚ւ
կ՝ազդէ վբաս :
Զմայլան
քով արտայայտուած
էր մեր եկեղեցական
երգեցո–
ղու թիւննե
բու
Հոգեկան
նոլաձումնե
բու
մասին
,
որոնք
մինչեւ
իր ալեւոյթը
աւելի, աճած
ու ղաբ–
գսւցած
մնացին
իր ՚> էք ու յաճախ
արցունք
խլեցին
իր
Ա
՛չքերէն
է Հակառակ
չեբմեռանգ
Հաւատացեալ
՛յր չրԱ^՚ւ՛"֊^
*
,
տ /
,
է–
. . . ՚իմուաբ
է տալ նկաբագիրը
այգ
օրերու
Օչականին։
Ցաւակեոտ
չ1,ր, բայց սաստիկ
կա
-
...էր «խեքղչ.նքր
բանի մը տեղ գնող»
չտեսները
:
ԱրՀաւ1ար֊,աեք
ուեէր
անոսց Հաեգ^պ
ու
կր
խուսափէր
անոնց Հանդիպելէ
: Կը մօտեեար
«/«" -
նարՀեերռւն»
, <էքօքուրնեբուն»
:
Աչքիս
առչեւ
կուգան
բոլոբ
այգ թչռւառնե
-
բը,
ռրոնց
միակ Հաւատարրմ
բարեղամե
է ր : Պ ը–
բռւսայէն՝
^՚կաղտօե»
, Սէօլէօղէե
ՀլԳօպիճն
ու
Տօքսաե»ը
ԵարԱար^ըքէե՝
«Հօըքռւր
Վարդանը
»
եւն.։
Կը տանգր
զբս այդ խեղւ.երուն
առանձնա
–\
րաեներր։
Կը
նստ1
,րնք
անոնց
քսւրքէ
կտորներէ
ձեւացած
բաղմոցեերուն
վլ՚այ : Կը բանար
անոնց
կուզպ
բերաեները
օղիի,
միսի,
կծռլ
Համեմնե
- ՝.
բու
աղդեցութեանը
աակ։
Ե՛– անոնց
սրտէն
ու ^
բերնէն
կր յորդէր
՚էէկ
ո՛– միակ
յաւիտենական,
ցաւը՝
կԱլ^կււԱ ց ա ւ ր ։
Անոնց Հետ
կը նոյնանար
,
կը գաոնար
րետանի
տ
Իր բառերն
ու շեչտը
կ՝րլ -
լային
այնքան
բնական,
որ երբեմն
իմ մէք պատ
րանքը կբ ստեղծովր
ղ1ւնքե ալ անոնցմէ
մէկբ
բն–
ղունելու։
Անոնցւէէ լատերը տասնեակ
մը տարիով
մեծ
էին մեղմէ ու Յակոբբ
կ՝ընդունէին
իբր
իրենց
ևրէց
եւլբայրբ,
պաչտպանը,
մտերիւէը
։
Հիմա երբ կը կարզամ
իր պատմ՛ուածքեերն
ու
վէպերը,
1լ ըմբռնեմ
թէ Աակռբ
ինչո՞ւ
այգքան
կը
Հետաքրքբուէր
խորշանքին
արմանացած
այգ
մարգեբով
:
Աակոբին
յարաբերութիւններն
ու
Համակբոլ–
թիւններբ
, ինչպէս
սովորական
Հէի^
մարգոց
Հեա,
նոյնպէս
անսովոր
էին բնութեան
աՀարկու
ու սարսռազդեցիկ
երեւո յթներբ
,
բիբտ
,
կո չտ
ղանգո ւածնե
րր
, վտանգաւո
բ
խորխորատները
^
՝ մաՀացու
անդունգնեբը
։ իրեն
Համ՜ար
վայելք
էր
սլԱուիլ
Աղվընակ ՝Րարի
կուրծքին
ու փորձել
իք -
նելու կատարէն
վար , դէպի անգո ւնգնե
ր ը ,
ուր
՚Լայբի
գազաններն
իսկ Հետք
չէին կրցած
ձգել ։
• • - Օչականի
Հերոսները
ունին խորապէս
տլ^
պաւորիչ.
Հրապուրիչ,
յաճախ
եղերական
ու եր
բեմն
առեղծռւածային
ր/լալու
աստիճան
բաբգ
յատկութիւններ
, Հղօր
արտա
յա յտո
ւթ իւններ
։
« Մնացորղաց
»ին մէք՝ ան տուած
է
անձկազին
պտ յքարր
Հայ մօր. Հայ կնոք, սիրաՀարին
,
Հայ
յեղավաիսականին
անձնուրացութեան,
անվեՀե
-
րութեան։
իքած է յատակբ
մեր մողովուրղի
Հո -
Գիին , քրքրած
անոր տենչերն
ու կիրքերը,
չա -
րիքն ու բաբիքր,
վեՀանձնութիւնն
ու
քսութիւնը
եւ անոր քռվն ի վեր տուած
է թուրքը
իր առանձ–
նա յատուկ
քաղաքական
րմ բռնումնե
բով,
կրօնա
-
կան
մոլեռանդութիւնով
ու իչխանութեան
քսա
-
մընելի,.
եսլերելի
կոզմերովր
;Անաչառ
կերպով
ան
յայտնաբերած
է թուրք
զինուորականն
ու քաղա
քացին,
պաչտօնեան
իրենց
խմդռւմ,
վայրենի
ա–
խորմակնեբռվր,
ու չէ մոռցած
առանց
կիրքի
ոլ
ատելութեան
տալ
թուրք
շքեդ պալատները
ու Հոն
ապրող
կաթնաթոյր
ի շիանուՀ
ինե բուն
ու
գալոլկ
իչիսաններուն
տուայտանքն
ու Հալող
Հիլծող
Հեշ
տանքը
:
•Օշական,
իր մանկութեան
օրերէն
ճանչնալով
կեանքի
այգ
եղերական
կողմերր,
առանց իսաբ -
խափումի
ու ճիգի տուած
է անիրական
կարծուե
լու աստիճան
խրթին
ու մարդկային
սիրտն ու Հո
գին
փչաքաղող
դրուագներ,
որոնց
Հաւատալբ
չատ
գմռւար
է սերունդի
մր Համար,
որ չէ
ճանչ
ցած
մօտէն
մեր օրերու
թուրք
շ է յխ Զա պիթնէ ,
րը , Գօւքանտան փաշաները , Հա ճի Ապտռւլահնհրն
ու
իչխանութիւնր
անոնց
. . . Հէքեաթային
սլիտխ
թուի
թա կ ոյկ նե ր ո ւ սենեակը, մ ո իիրն ո ցը ,
անոնց
բանտն
ու ղնտանը,
ուր սերունդներ
իրենցերիտա–
սարգ օրերու
կեանքր
քամեցին՝
շիթ շիթ կտթի. .
ներ պարպելով
Հոն :
Ո Ո Ր Գ
ԶԱԲՐԵԱՆ
ԵՕԹԸ ԳԵՐՄԱՆ
մաՀապարտներ
կախաղանէն
փբկե/ու
Համար
ղիմում կատարեց
նաեւ
տրելմտ
եան
Գերմանիոյ
վարչապետր,
բայց
ամերիկլ֊^
մարղոլանր
մերմեց։
Մ ՚սՀ՚ոսլա բանե րո ւն կիներն
ա
դիմում կաաարած
են ։ Թերթերր
կ^ .^րէ–,, ^ ՚
Գերմ աններ պատրաստակամութիւն
յայտնած
են
մաՀապաբտնեբուն
աեղ կախուելու։
Խիստ
Հսկս ,
ղութիւն
Հաստատուած
է բանտին
վրայ
.
~
ՊԱՌԱԿՏՈՒՄ
ծագած
է նաեւ
Տանբմարքայե
Համայնավար
կուսակցութեան
մէք; Երկոլ
կարւԼ
լոր
գէմքեր
Հրամարած
են
՜
րու կեանքէն) ՝•
Վե քեն Կէ"
Ղ՚^ք"՛–
^ 9 ՚ " Յ Փ
՚^՚^յ երամըլ
,
–՚ութի^-է^եւ
^–՚յ երամիչաներր
զանազան
ռճերով
^երկայացս՚ծ
են
՚ ^ ՚ ՚ Վ \ – .
ԵԹք–\,նք՚՚""^Կ
Կ՚"^Ի"""՚՚Ի
Գ ՚ ^ Ր ՚ ՚ Տ Ը , իր մաս^
՚եայաաոլե
Հր՚-՚Գ"ձՐ՚՚՚Լ
1՛^^՛ ՚ – " ^ ՚ ^ ՚ – յ ի ^ եբամչաոլ^
թիւն,
կոմնս՚յ
"՚՚^էԻ՛^
պ է ՚ ՚ պ ի ՚ ՚ ի
" ՚ յ լ ՚ " ղ ՚ ^ ն ո ւ թ ե ա մ բ
եբամշտո^թիւն
մր սր մուտ գործած
է մեր
,
քերէն
ներ՛՛ , ՚^«"«"^/*
արեւելեան
կովկւսոեան
չ ՚ ՚ ՚ ^ չ ո վ ,
մասամբ
ալ եւրոպական
վվ՚պական
գոյն
ունեցող
զանազան երգերով
։
Առաքին
մարզին
մէք ունեցած
ենք չատ
կա -
րեւոր
երամիչա
մր, Աղեքսանգբ
Ապենդիարեան
,
որուն մ,ակած ոճբ թէեւ
անմիքական
կապ
չոլնի
հայ
աոՀմիկ
ՂՐ"ք^Ի՛^
՚ ՛ * " ՚ " " ՚ Կ ՚ " յ ՛ ^ Իր մամանա
կին
Համար, կովկասի
թաթարական
ու
պարսկա֊
կան եբամչաութեան
Համագրութեան
մէք առա
-
քին աեղր կր զր՚"Վ
մանաւանգ
իբր
գործիական
երամշտութեան
մէք
ներկայանալով
մեծազոյն
վարպետը
I
Մեր
աշթարհաղբակ՚սն
գիրքր
այնպէս
տնօրին
ուած է որ, հայ երղահաննեբը
կովկասի
մէք
չէին
կրնար
Հեռու
մնալ գրացի
երկիրներու
երամչտա–
կ՚սն աղգեցութենէն
։
Ազեքսանզբ
Ապենդիարեան
ծնած
է
Խրիմի
մէք,
1871/'Տ՛։
Ազնուական
րնտանիքէ
մը
սերած
,
հայրր
Հարուստ
կալուածատէր
, ամենալաւ
կրր ֊
թռլթիլնր
տուած
է անոր։
Մեր
իրականութեան
մէք
Հաղուադէ՚ղ
երեւոյթ
է որ երամ իչտ
մր լաւա
գոյն պա յմաննե
բու
մէք կարենայ
մչակել
իր աս -
՚գարէզը
է
Յաճախելով
Փեթեբսպուբկի
ԼԼենինկրատ)
ե–
բամշաանոցը,
ան աչակերտած
է մեծանուն
քՀւատ1է^
ՀօոԱ\։օ^ին
։
Ապենգիարեանի
առաքին
սաեղծագոբծռլ
-
թիւնները
եղած
են լարային
նուաղախումբի
Հա
մար
: Վառ
երեւակա
յու թեամբ
օմտուած
, արե
-
ւելեան
քերմ դո յնե բով գրո չմ ուած
իր
գո
րծեբը
իսիստ հաղոբղական
են եւ յանկուցիչ
: Մ ասնադէտ
դարձաւ
արեւելեան
անկանոն
կչո-ոյթ
(1^յ՚էհա6)
ունեցող
մ եգեգինեբ
եւրոպական
խաղե րգո
լթեւսմբ
վե րաքւ՚տ ագբե
լու արուեստին
մէք
է
իր
մ չակած
կտորներուն
մէք, ուչադրաւ
են
երամչտական
բանաս տեզծո
ւթիւննե
բու
(ք»6ա6
Տյ՚աբհօագսշ)
սեռին պատկանող
գործեր,
որոնցմէ
I իբ ճԵրեք Աբմաւենինեբբ
»։
Ապենգիարեան
առաքին
Հայ երամիչտը
եզած
է միքաղգային
նուազաՀանգէսնեբու
մէք իր գոր՜
ծեբուն
նուագածութեան
տեսակէտով
Լառանց
Հաչռւելու
իբմէ վերք, ՎաՀբամ
Ավաճեանը,
եւ.
այսօր՝
Արամ Խաչատուբեանը)
:
Մոսկուա,
Պերլին,
Փարիղ,
սէնփօնիք
նուա
գախում
բեր
գո րծա դրած
են իբ ստեղծազո
բծու
-
թիւնները։
Լ՚սյփցիկի
մէք ալ տպագբուած
են ա -
նոնք
/\1^x^ո^^^6 ՏթշոճւՅէօքք
անունով
:
ա27ին
Մոսկուայի
մէք տուած
իր մէկ Հա -
մերգը
բոլոր ռուսական
թերթեր
ու
գնաաաու
-
թեան
աբմանացալ
: Անոնց վկայութեամբ
, թոբ ~
Հբղային
փոքբ
երկիրներու
մէք, ամէնէն
ուչա -
գրաւ
Համերգր
եղաւ
Հայոց
Հանրապետու
թեան
տուածր,
իր /ո՚բք
յայտագրով
։
Ալեկոծ
եւ գմբախտ
շրքան մբ եղած
է Ապեն -
՚լվւաբեանի
կեանքի
վերքին
մասբ;
Ռուսական
յե
ղավւո խութ եան
տարիներուն
ամ բողքութեամ
բ
կորսնցուցած
է իր Հօրենական
կալուածները,
եե |
նաեւ
դիրվ՚Ր
, մինչեւ
Հայաստանի
կառավարու
^
թեան
կողմէ իր Երեւան
Հրաւիրուիլը,
ուր կ՝՛" ՜՛ \
ռաքարկուի
աքակցիլ
Երամչտանոցի
աշխաաանք
- \
ներուն,
այլ մանաւանգ
կազմաւորել
օփերան : ՚.
Ապենգիարեան
կր գտնէ իբ բուն
Հայրենիքն
՛՛՛
չբ քա պաա
ը ։
Ունի բազմաթիւ
ել բազմատեսակ
Հեզինակու
-
թիւններ,
որոնց
ամէնէն
կարեւորն
է
անչուչ՛"
« Ալմւսսա » օվւեբան,
քաղուած՝
ՅովՀ •
Թ"՛^՛"^՛՜
եանի
ՀՀթմբկաբերգի
առում»էն
:
Ապենդիարեան
Հայերէն
չէր դիտեր , կամ չաս՛
քիչ
ղիտէր
սկ՚լբնական
շրք "՛նին
։ Ալմաստ
օփերան
նախապէս
յօրինուած
է ռուսերէն,
եւ այղպի
"՛Լ
Հրատար՚սկուած
: Աւելի
վերքն
է որ վերստին
հ՛""
յերէնէ
թարղմանռւած
է, եւ այսօբ
Երեւանի
օփե՜
րայի
խաղացանկին
ամէնէն
ուշագրաւ
մասբ
ԿՈ.
կազմէ ։
կարելի
է րսել թէ Հայաստանի
մէք կաաար
-
ուած եր՚սմշտական
աչխաաանքնեբու
ղարգացման
շնորՀթ
կր որ Ապենգիարեան
Հայացաւ
:
Երեւանի
մէք նուագախումբր
վարած
միքոցին
տկարոլթիլն
կր զղայ,
ոբ յետոյ
կր փսխ՜
ուի թոքատապի
, փութացնելով
իր մաՀբ ։
Յէբքորգին՝
Ռռլքանոս Մէ լի՛քեան :
ՊԱՐԹհԻաՆ....
Fonds A.R.A.M
