ԱՅՍ ԱԼ Ս ե Ո Ո ՚ ւ ւ ւ Ր Տ Ի Ք Ը
— Վայլն, հէգ ծսպիկ, պիաի &աւքււորդ մը
գոնժէր
Մէկ աչքը բաց թաղեցին
(7>.
Վա–
րուժւսն) :
Այսւղէս
աչուն էր նորէն;
8"՚–ր՚"
" ՛ ֊
՚^ձ"*–Հ.
է
այնաեղ,
Հիւսիսր։
1933^
աչունր։
Փ ր՚"էլ"՛
յէ՚ե , ուր
գործերր
ձախող
գացին
, ելայ
քիէ մր վեր , աւելի
Հիւսիս,
Աուաէթներու
մեծաղոյն
քաղաքր,
Աու–
սիկ,
Գերմանիոյ
սաՀմանին
քովր։
Այնաեղ
էլսլան
էր,Հղօր
գեա,այնաեղ
լեռներ ,Աուաէ թնե ր ր ,Հոն լե
ցուն ածխաՀանքեր
, նաւաՀանգիստ,
ել
անթիւ,
գործարաններ
ու մեծ Հարուստներ
, Հրեայ
ու
Գերման : Զեխ քիչ կար : Աէկ Հայ գաղթած
էր
Հոն
ինձմէ առաք, եւ եղանք
երկու
Հայ–,
«վ՚՚աղա–
քի մր մէշ մէկ Հայր
քիչ է , երկուքր չատ» :
Ալ
այգպէս ալ եղաւ
Հոն : Աուսիկ
ունէր
՚+5,000
րնա–
կիչ,
չրքակայ
գեղերով
80
Հաղար։ էւ ունէր գեռ
լեցուն,
անՀամար
պտղաստաններ
:
Ար մր միտքս րան մր ինկաւ
Հոն,
տարօրինակ
բան, երբ մինակս
նստեր կր մտածէ
ի։
%ո
յնիսկ
գէշ բան : Մ տածեցի
^ինչ բախտաւորութիւն
, որ
Փ րակա
I"
յնքան
Հայ ուսանողութիւն
եկաւ , եկան
ու ղացին, եւ ոչ մէկբ
մեռաւ»։
ինչո՛՛ւ
այսպէս
մտածեցի։
Ցետոյ
նորէն
գացի
Փրակա,
100
քիլոմեթր
էր։ Աւ ՛լացի
նորէն
Գեղա–
միս,
այսպէս կբ կոչէի
գ/՚նքր
, Գեւլամ
՝ԲէօսէԼա–
նին,
(Շողակաթ) : Երբ կր բաժնուէինք,
Հարցուց
կրկին.
^Գրամի
պկտք
ունի ս, մի ամչ^ւար , րսէ
որ տամ»։ Աւ վի՚/ի
Լ՚"Լ ՚^ Ր
երկարեց
ինծի։ ^Առ ,
կր մսիս , առող^ոլթեանգ
Հոգ տաբ»։
Այսպէս էր Գեղամ
բ ։ Ա իբւո , Հոգի եւ մ իաք :
՛Ծնած
ակին
Մեծ Հայքի,
Արմաան
գիւղր։
1912–
ին
Պ՚՚լիո եկած
ուսանելու։
Աւ երբ ւլեւլէն կր բաժ
նուի , մ
"I
յրր , ՛էե լ՚շ^ին Համ րո յրին Հետ կբ խրատէ
զինք՛
^Տղաս , նայէ որ մարգ
րլլաս» :
կեգր ոնա կանի մէք ճան չցա
յ Գեղամ ր :
Աւշիմ
էր , քանասէր
, յաքուլ֊։
ինչեր էր քաշեր ան ալ պա–
աե րաղմ ի լնթացքին
, Պոլիս , եւ քանինե
բու
օղ. -
նած : Պ՚ոտերաղմկն
վեբք
նորկն
միասին
եղանք
կեգրոնականի
մէք : Գեղամ մեծ
յաքողութեամր
աւարտեց
գպրմ՚ցՐէ եւ լնտրուեցալ
անոր
քարտու–
գար եւ ուսուցիչէ
1923/5՛
Փրակա
եկաւ րարձրա -
գոյն
ուսում
առնելու : Աւարտեց չեխ առեւտրա -
կան րաբձրագո
յն վարժարանր
, բացառիկ
յաքո -
ղու թե աժբ : Ինչ ղրկանքներ
տեսաւ
ուս ան ողո
լ -
թեան
շրքանին : Ջմոռնալով
միշտ
օգնել
նիւթապէս
իրմէ
աւելի
խեղճերուն : վաբժարանբ
իբեն
տուաւ
«ճարտարագէտ
Աո ել արական
ո ւս ո ւժնե ր ո ւ» բար–
ձրր
տիտղոսր։
էւ եղաւ մարգ,
մօրր,
արդէն
նա—
Հաաակ
, մօրբ փավւաքին
Համ աձա
յն
, եւ
մ
եծ
մ աբգ
:
Տակաւին
ուսանող,
պիտի
սաանձնէր
գեբմա–
ներէն
լեղուով
«Փ "՛՛՛կէր
Փ"–է"է»
սլա շտօն ա թ ե ր -
թին արեւե լեան
րաժնի
խմ բաղբութ
իւնր : Ջեխ
կառավարութիւնբ
ուզեր էր թրքական
Հ իւպատո–
սաբանին
կարծիքր, ել թուբքերր
րսեր
էին՚«Աւե–
լի լալ է ա յգպիսի
րաժին
դո յու թիւն
չունենա
յ ,
քան թէ Հայ ժր րչլայ
անոր
՚յէաբիչր» :
իսկապէս
թերթր
այգպիսի
բաժին
էկրցաւ
ունենալ :
Հաժ ա լսա բանական
ղժ ա յլե լի ուսումկ
ն
՚Լերք ,
աժ ուր
կանղնած
ազգա
յին
Հ իժն ական գաստիա -
րակութեան
ժ
ր
վրա
յ , ծանօթ
գեբժ անե բկ նի եւ
անդլերէնի,
նաեւ
չեխերէն
, Համերէն,
ֆրանսե -
րէն,
քիչ ժր սպաներէն - իտալերէն
եւ
անիծեալ
թուրքերէն
, Գեղաժ օտար
Հիւպաաոսարաննեբու
ժ էք պա շաօն
մ բ վւնտռեց
, առանց
յաքողելու :
Ա -
րովՀետեւ
իբ ուս
ուժ բ ունեցող չեխ
րնկերնեբր
կառավարութիւնր
անժիքապկ
ս Հիւպատոս
կ՝բ
^յտ–
րէր՛ Եւ սկսաւ գասեր տալ ժասնաւո
րնե
բու : իր
աշակե րանեբէն
է
ին չեխական
մ՛ եծադո
յն ղրամ ա–
տան
ծերունի
նախագաՀր,
բժիշկներ,
դասախօս–
ներ ել մտաւորականներ
: Գրամ խնայած էր եւ
կուղէր
թղթավաճառի
խանութ
մր դնել։
կ
՝ոլ -
զէր".
ք՝ա յց կան գաղտնի
ուժեր
մեր
մ
տաւոր
կեանքին
մէք, որոնք տակաւին
Հոդե
բանութիւնր
չէ կրցած
լուսաբանել
: Մ իայն
երեք ամիս
՚էեբք
այն
սլաՀ
էն
, երբ, մինակս, նստած
Աուսիկ,
ո՞ւր
կէ ուր, կր մտածէի որ ուսանողներուն
բաբե -
րախտաբար
բան մ
ր
չպատաՀեցաւ
,
Փ րակա
յէն
երկտող մբառի, «Գեղամ
ր
կոյր
աղիքի
այսինչ
էժեսակկն
ալործողութիւն
եղաւ,
Հիւանդանոցն
է։
Աս զալառ կբ մեկնիմ : Շ՚՚ւաով
Հաոիր»։
Երբ գացի , ուժ եկաւ
վրան :
Զի"
ճանչցաւ ,
անունս
տուաւ : Փորձեց
թեւերր
վերցնել : Հաժ-
րուբուեցանք
, վերքին անգաժ : Տետոյ
Աչառու -
թիւնր
ծանրացաւ : «Հոգեվարք
էֆ
, րսաւ
1ք
ասուն
ցի
ղեղաղործ
Մարտիրոս
Բարսեղեանր
(Աղ ա ոլա
պ–
եան)։ Աեղ Հիւանղանոցէն
ղուրս
վոնտեցին։
՜Իիք
վերք ժեռեր
էր։
34
տարեկան
էր,
աժուբի : Այն -
քան անկեղծ, խանղավառ
, քերմ Հայրենասէր
էր,
որ ինծի թուեցալ
թէ իր
մաՀով
աղղին սիրար
պի
տի
ղ ազ
րի
ղարնե
լէ
: ինչքան
աշխատեցաւ
Հա -
յաստան
մեկնելու
: Ու մեռաւ,
աչքերր րաց, օ -
տար
Հողերու
վրայ
. . . : Ու դեռ քանիներ
իրմէ
առաք ու իրժէ վերք։
Այլուր՝ եւ Փրակա ;
Անցեալներր
կարգ մբ թուղթեր
խառնած *«-
Տ – - - - >
6 Ա Ո-Ա Ջ > ^ ^ – ^ ^ ^ ^
Մևէ ցիպքք եէ խ էՄհղոսԱ
՞
V11-էբ՝ հղբօբորդիիս՛ օԱԻԱՐՇԻ՚ւ»
6–
Գաշնակցութեան
(>Օամեակին
առթիւ
թաւրիզէն
բնկեր
Գաւիթ
Փափաղեանի
կազմած
՚ձԳաշնա կցական
Աամուլ»ր
, առիթ
տուաւ
ինծի
յետագա
րձ ակնարկով
մ բ
վե ր յիչե լո՛– դեղած ի -
ծազ
ծննգավայրիս
՝ ^վարտիղակի
քազցր ու գաոն
օրեբր:
՝1ւախ քան այգ, սակայն
, Հարկ է նո րՀաւո
րել
թաւրիւլի
լնկերր, ոբ գեղագիտական
ճաշակով
մր
կարողացած
է րացիկի
մբ մէք խտացնել,
մեր
կու
սակցութեան
Հարուստ
զրակա՜նութեան
գրեթէ
րո
լո բ օրաթերթերն
ւււ պա ր րե րա թե բ թե ր բ,
իրենց
ւ1 անբատառ
ճակատի
գիրերով։
Պոլսէն
բաժնուած
1 ՍՕ
քիլժ՛
Հեռալորոլ–
թեաժբ
, Պարտիզակ
կառավարական
թէ ազգ– —
կրօնական
խնզ իրնե բով կապուած
կ բ ՜Հյիկոժ իդիո
յ
թեժ
ին , որուն
առա
քնո րգական
պաշտօնր
, երկար
տարիներ ել տիբաբար
վարեց,
Հանգուցեալ
Աաե
փաննոս արք • (ձ " վա կիժ ե ան ,
Իդժ
իթի
հէասկալ
գիւղէն :
Տարագրութեան
աաեն ժեր դիւղն
ունէ ր ժ օտ
2000
տուն,
աւելի քան
|0
Հաղար
զուտ
Հայ բնակ–
չութեաժր
I
Ե րեւակա
յեցէք
րա ց ո ւած
երկար
կարկին
մ ր,
որուն մէկ ոաքր կբ Հանդչի
լերան ստորոտբ,
իոկ
մ իւսր գէպի
ծով։ Այդպկ ս է ր Պ ա ր տ իւլա կ : Լեռ -
նային ու ծովային
միաժամանակ
; քծ՚էեւ
իր նա -
ւամատոյց
Աէյմկնէն
մինչեւ
գիւզ
Հինգ
քիլժ • Հե
ռաւորութիւն
ունէր , բա յց ՜ ա յ դ ճամբուն
՚էր՚ո
յ
մ ինչեւ
|սա&երը
եւ աւելի վար , կր տար ածուէ
ին
շերամաաուներբ
,իրենց թթաստաններով
ել ծխա
խոտի արտերով \
Մ եր գիւղին
մ էք տարուան
չ՛՛ ր" եղանա1^ւե
րր
իբենց
արժէ,քն
ունէին : Աժառբ
բարեխառն
տաք
կ՝րնէր,
ձմեռր խստաշունչ
բայց
առոզքաբար։
Հարկ
^ րլլար ճամրանե
րն ու տան իքնե բր
յաճախ
մաքրե
լ ձիւնէն : Հողր
թէեւ
բեբբի
, րայց
կարծր
ու
սիղուա : ՏասնրՀինգ
օբ եթէ անձրեւ
չտեզար
,
լայն պատռուածքներ
կր գոյանային
Հոզվն
մէք ,
փճացնելով
տունկ ու բո յս : Մ անաւանդ ոբ Հողա–
զործութիւնր
կր կատարուէր,
ինչպէս
թուրքիոյ
րոլոր գաւառներուն
Ժէք, նախնական
միքոցներով–
կարելի է ր"ել
Հողաղործ
չէր Պարտիզակ -
ցին : Ոչ ալ աոեւտրական
: Ա ՚ ֊ ե լ ի շատ
արՀեստա–
ւոր։
Գլխաւորաբար
կր զբաղէին
շերամապաՀոլ–
թեամբ
եւծխախոտի
մշակումռի
թէեւ
վերքին
տարիներր
նուազագոյն
չափին
Հասած էբ ծխա–
իսոաի մշակումր :
Ասլերա1ստ
գործ
մլն էր շե րամ ապաՀութիլ
^
նբ : Մաբգիկ
ամրռղք տարին
իրենց
յ ո յ ս ր կր
գնէին
ա յ դ անպիտան
որգի
բոժոժին
վրայ , որ
շաբաթդ
ներով սպառելէ
ՈԼ քաԺելէ վերք գիւղացիին
թթե
նիի
տերեւներուն
աժբողք
պաշարն ու
եբակներբ^
օր մրն ալ ցախերուն
վրայ
կ՝իյնար դալկաՀաբ ու
իժարախ-ոտ : Երեւակայեցէք
գիւղացիին
յուսաՀա–
տոլթիւնն
ու ցասումր : Այս ղործին առ
Հասարակ
կբ լծուէին
կիներն ու աղքիկներր :
Շուկան կր տարածուէբ
գվււղին
կեղրոնր
, աք
ձախ
եբկարութեամբ։
Իբ ժէք կ՝րնդղրկկր՝
եկե -
ղեցին,
ազդ– վարժարանր
, կառավար չատունբ ,
Հանր. Պաբտքի
վարչութեան
շէնքր,
նամակատու
նբ , բո ղոքա կաննե բուԿւ մողով արանր
,
զ ե ղար
ան–
ներբ,
սրճարան - գինետուններր
եւն.։
Գլխաւո բ արՀ ես տներն
կ ին Համ ետագո րծու -
թիւն
, սլայտադործու
թիւն ,
կողովաշինոլթիլն
,
մաղման
(ւքութաՓ) ,
թաղիքա
շինու թ իլն , կօչկա–
կարոլթիւն
(եէմէնիՏի) ,
ձկնորսութիւն
,
գերձակ
եէ այլն :
Համբաւաւոր
էին
այինկանի
կֆէնելն
ու
ղը–
յբՔիյ՚է^՚Հ՛ :
ԱաՀբ աբՀամ ա բՀոզ
ա յս
քանդոլգն
ծխախոտի
մ աքսանենղնե
բր
ղինո։ ած՝
ձիե բով
կ բ
վւոխագրէին
ծխախոտբ
Հեոաւոր
քաղաքնեբ,
մին
չեւ
Գոնիա , գաղտնի
ճանա սլա րՀնե բուի եւ դի չե -
րանց : Պակաս
չէին
անոնց բախումներբ
Ռէժիի
գէտե բուն Հետ , որոնք յաճախ
կո յր կր ձեւանա -
յին անոնց անցքին ատեն։
Անոնք դիէոկին ոբ
ային^
կանին
իր Հոգին տալէ վերք
միայն կր յանձնկր
իր
ապրանքր ;
Պարտիղակցիներբ
շաա անղիքող
եղած են ու–
• ր ի լ ՚լաւառներէ
Հոն Հաստաէոոլած
Հայերու
Հան–
դէպ։
Մինչեւ
վերքն ալ կ՝բսէին,
օրինակ,
Բիլրէո
Նիկօ,
Պաթումցի
, քաղքբցի,
լաղ Վանէ
եւն.։
թէեւ
անոնք
սքանչելի
մաբդիկ
էին, ոլ
թերեւս
աենս Փրակայի
Հայերուն
ցուցակբ
գտայ :
Միայն
40
Հողի։ Այդ երէկ
էր , երբ Հոն էի
տակաւին,
իսկ անկէ ասդին
, Հազիւ \ \ ամիս անց, ուրիշ
մ ա–
Հեբ
են պատաՀած :
Փրական
պղտիկ
քաղաք է , ունէր
քիչ
Հայու—
թիւն , բայց
ինչքան
մաՀեր
Հոն : Առաքինր
Եող–
կատ
քազաքէն
Արմ՛ենակ
Աոլանեանն է , "բ.
1895/՛
քարգերէն
՛թ՛րք Հոն կր
Հաէւտատուի
, իրրեւ արե
ւելեան
՛ԼՈ ւ
՛՛լի առեւտրական
ու կր ստեւլծէ
վւայ
լուն ղիրք՛. Անկէ վեբք մաՀր դադար
աււաւ
է
1929–
ին Հոն մեոաւ
Պո լսեցի
ՀայուՀի
մբ , Ջարգճեան
;
1932/՚5՛
երիտասարղ
մր , "րբ
, Անտոն
Գունտբա -
ճեան,
կաթոլիկ,
Զէյթ՚՚՚նցի
: Հիւծախտաւոր
էր
Անտոն , եւ "՛յղ պաաճաււով
՛լինքր
դէււբս
Րրեր
էին
Վենետիկի
Մ ուրատ - Ո՚ափայէ լեանէն : Որբ
,
անտէր , անթոււլթ
, երկրէ
երկիր , սաՀմ անէ
սաՀ
ման
, բանտէ բանտ , շարունակ
արտաքսուելով
,
եկեր
ինկեր կր Փրակա։ Ու Հոն ալ մնաց։
Միայն
Հրանղ. Տէ՚էէճեան,
որ Հայաստանի
մէք
սսլաննուե–
ցալ,
կ՝օղնէր
անոր։
Հբանդի
Փրակայէն
վւախչե -
լէն վերք Անտոն
խեզճ
մնաց։ Աւ ՚էեաց
մեռնիլ
Հ ի–
ւանղանո
ց ի
մ բ անկիւնբ : Ոչ ոք գիտէ
թ է ո" լր է
դերեզմանբ։
՛Բաք էր ան, Հերոս։
Աքանչելի
երի -
տասաբգ :
Ցետոյ բախտբ
եկաւ ու բոնեց
Գեզամի
թեւէն
ու տարաւ
զայն : Փրակայի
Ալշան
ՀողւԼբտիքին
ռուսական
բաժնին
ժէք է ան : Տասլանաքարին
վր–
բայ
, Հայերէնդ
«Ո՛՛ աայր
ինձ ղծուխն
հիսանի»
,
աժբոգքութեաժր
:
Անկէ
վե րք մաՀբ
Հանդիստ
ձգեց
մ եղ , կամ
դնաց Հանղստանալ,
մինչեւ Բ–
ՀամաշխարՀային
սպանգր : \
944/5՛
մ ե 1^ե ցաւ
Պո լսեց ի
ղ որղ ավա -
ճառ
ԶարեՀ Զատէեան
, ծնունդով
Ակնէն :
Զեխոլ–
Հիի մբ Հեէո ամուսնացած
էր : Ըսեր էր թէ Հա -
յասաանի
մէք դիւղ
մր պիտի
չինել աայ :
Ամբողք
Հարստութիւնր
կնոքբ մնաց, ու Հայասաան
Հիլղբ
մրն ա, չտեսաւ։
Ցետոյ
ղնաց, դարձեալ
Արմտա—
5՚^5> ,
գոբ՚լի
նորոգիչ
Եղի՛" կոկանեան :
Հիւծախ–
"՛Շ
յ՚"՚ւթ^՚Ր
է իրեն։
Աեոեր է տեղ մր, րուժա -
րան, ու անյայտ է չիր
իմ ր։ Կր նստէր տռանց պր–
սակի
ԶեխուՀիի
մր Հետ եւ կր թողու
երեք ագ -
1ԻԿ՛
1945
Մայիս
8ին, Ա ուտէ թեան
լեռներուն
վր–
րայ
, ՏՏնեբր կբ դնդակաՀարեն
կաէկասաՀայ
,
կեգբոնէսցժ
ան կա յանի
կալանաւո
ր Մեսրոպ Ա ի -
մոնեանր։
Փրակա
աժուսնացած
էր ԶեխուՀիի
մր
Հետ եւ ունի
սքանչելի
տղայ
մբ, Արամ, ^իչգ
Հա յրբ : Արամ ա յս տարի աւարտեց
երկրորդական
վարժ արանր : Գպրոցին
աւք էնէն
յաքոզ
աշակերտն
էր՛
Ուսու ցչուՀին
րսեր էր անոր
մայբիկին
« Մեղք որ այսպիսի
ուրիչ
քանի
մր զաւակ
եւս
չունիս»
:
1946/՛*՛
էԼախճանեցալ
Արթին Ասլանեան,
րաւլ–
գատաբար
երիտասարգ,
55 ՛տարեկանի
չ"՚–րկլ^
ղո րդավաճառ : Կինր
ՀայուՀի է եւ կր
թովհւ.
երկու
րնտիբ,
զարղացած
զաւակ,
տղայ եւ աղ -
քիկ,
որոնք
թէեւ օտար վարժարան
աւարտած
են ,
բայց
՛լուա
Հայ են : Գիտեն անսխալ
Հայերէն։ Լե
ւոն
Ասլանեան
, վերինին
եղբա յրբ
, աւելի երի-
տասաբգ,
միայն տարի
մբ վերք, անսպասե լիօրէն
,
դնաց
միանալ
եղբօրբ։
Կինր ԳեբմանուՀի
էրեւ.
զաւակ
չթոդուց :
1947/
վերքերր
Փրակայի
մէք Հայ մր եւս մե
ոաւ, որ ոչինչէն
կրցեր էբ դառնալ
երկրին
ամէ
նէն մեծ գորղավաճառբ,
Պոլսե՛ցի
մր,
՚կո՚-էգար
Ջարգճեան
,
63
տարեկան : Կինր ՋեխուՀի է եւ ու
նի երկու
աղքիկ,
ոբոնք
քիչ մրն ալ Հայերէն դի
տեն : Ե՛–անկէ վերք աՀա , Տօքթ • ՚Բբասլիկեան
եւ
Ա ա բգի"
էկինլեան
, որ մեծ Հարստութիւն
ունէր
,
նո րՀիւ իբ ու չիմ ութեան
, բա յց ճե րմ ակ , յետո
յ
կարմիր
Ջեխեբր
էիոչիացուցին
ղայն :
իր ՚դդաիկ
եղբայրն ալ, որ ֆբանսա
եկած
էր ք
մեկներ է Հարաւ
• Ամեբիկա։
Իղմիբի
չբքանէն է–
ին անոնք եւ քա բդե
րէն
ձեւով
մ բ փրկուած
:
Հոն
թաղուեցան
Արթին
Ասլանեանի
մ ա յրր
1 ՝
Եւ մարգ
մր, մեծաքիթ
, Հայաաիպ
, որուն
Համար
կ՝բ"էին թէ Հայ է , թէեւ
ինք մեղմէ
Հեռու
կբ
վւախչէր : Ցուղարկալորութեան
միայն իբ
ռուս
կինր ներկայ
եղած է :
Փ րակա
յկն ուսանո
ղու թիւնր
ամ բո ղքո
լ թ
իւնով
Հեռացաւ ու զնաց :
Մնացին
միայն
քիչեր,
ոբոնցմկ
Հինգբ կով -
կասաՀայ։
Մէկր
ամուրի
էր։ Ջորսր
ամուսնացած
ՋեխուՀիներու
Հետ։
Երկուքր
Գերմանիա
ւիախած
էին պատերաղմի
վախճանէն
առաք։
Երեքր, Հա -
մեսա,
անուչ աղաք,
աղնիւ
րնկերներ
,
Հայբենա–
"էբ , քչուած են անծանօթ
ոլղղոլթեամբ
;
Մէկր
աղայ
մր ունի։
Մի՚որ
աղայ
էԲր ել ագ
քիկ
մր։ Երրորդր
երկու
ազքիկ։
էրր
կիներր
կ՚երթան
ոուսական
Հիւէւլատոսարան
ել իրենց ա–
մուսիններր
կր Հարցնեն
, «մենք
լուր
չունինք^
թերեւս
Վլասովի
ղինուորներր
տարած
են» , կբ
պատէսս
խանեն
Հիմա
աժբողք
Ջ ե խո ս լո վաքիս
յ մէք,
բնղամէ–
նր , ք՛սր ճաթի,
35
Հ՛ոյ մնաց : ՈրուիՀետեւ
է
/երքին
40
թի՛էն
երեք
Հողի Հեոացանք,
մկկր
Հոլանտա^
մէկր
Ֆրանսա
, միւսր
Հաբաւէսյին
Ամերիկա
, ել
ե րկուքն ալ Անղի
աշխարՀ
Մ՚սՀբ չէ
ամկնկն
սոսկալին,
այլ մաՀր
օւքւար
Հողերու
վբայ,
ԱաՀր, առանց
սերունդ
թողլոլ :
ՄաՀր
աչքեբբ րաց , բիբերն
ուղւլած
ղոլոներր
զոց
Հայրենիքին
: Լման մէկ միլիոնր կր
Հարցնէ,
«Մինչեւ
ե՞րբ այս վիճակր» : կր Հարցնէ
ԱԱ ^
տոլծոյ
, մ արգե բու ն : Ոուս
աչխարՀակալներուն
,
Հ՛՛՛յ
Հս՚մայնավարներուն
, ինչո
^լ
քէ :
ԵՐՈՒԱ1Գ
Fonds A.R.A.M
