17. 1Հս€ ՕՅաշտտտ ֊ ՐձաՏ (13)
Վհցտմօ– 800 ֆր • , Տար– 1ԹՕ0, արտ– 2500^ՓՐ^–
161. €06. 15-70
Գի6 7 ֆբ • ՕՇ^-Բ^ոտյ 678-63
աա&ոշհ© 30 ճ^ւււԼ
շՑրդ ՏԱՐԻ - 26^
*ւա66
«օ.6141–*նոր շրջան թիւ– 1552
1950 Կիբակի 30 ԱՊՐԻԼ %
Խմքսսգիր՝
շ.
ՄԻՍԱ-ԲԵԱՆ
ՄԵՐ Խ0Ս4^Ը
ԱՇԻԱՏԱՆ՚Բ ԵԻ
ԱԶԱՏՈԻԹԻհՆ
Տարիներ
աոաք
, ՛Օսմ ՚
ՍաՀմանագրութեան
շր քանին
, « էնթէ րնաս իոնա
բր կր
թարգմանէինք
Պոլսոյ
մէք, ողբացեալ
Գեղամ Բարսեղեանի
եւ. Վ^՛
թաթուլի
Հեա, իբրեւ. աւնաաբեր
կանչ,
1Ա(1դակ ^
շաբաթաթերթ,
2/15
Աայիս
1909)
փանդ1յնք անարգ անցեալը իյոժաւյ
Սարո՚ւկ ալքրռիյ, ոտքի ել ժիր՛
կաոուցանենք աշիյարե լքը նորոգ,
Ուր
ըլլայ տէրն իր ամէն ոք :
Զու֊իցեբիայէն
ււլ, ողբացեալ
Ա՛ուրէն
Աեւակյւ
ձա
յն կուաար
րմ
բոս տ ե լ բոցավառ, բանա սաեղ -
Նութեամբ
մր, «կարմիր
Գրօչակ»,
նոյն
երիաա–
սարգ
չաբաթաթերթին
մէք
(25/8
Աայիս)։
Ոաանաւորր
կր նկարագրէր
աննկարաղրե
լի
թչուառութիւնր
անօթի եւ
ցուրտէն
գողաՀաբ
բաղմութեան
մր։ կր ներկայացնէր
հ՜երունի
մբ որ
կր
սլոռթկայ >
ինչո՞ւ ոմանք սնդուսներով օրօրուն ,
՚
Ոմանց գլուիը՛ մայթին ձիւնոտ քարերուն • • •
Ինչո՞ւ մէկը ձեղուններու աակ ոսկի ,
Միւսը իանաւ իշաեակի մէջ սողոսկի • • •
Ինչո՞ւ, ինչո՞ւ, եւ մինչեւ ե՞րբ , սեփական
Մե՛ր քրտինքով ւցիտի շաղուեն պատուական
Համադամներ մեծատունին, իր շունի՚ն,
Մինչ աշխատող րագուկներ չոր հաց չունին :
Աւելի
վերքր, Գ՛ Վարուման
, արղէն վերա -
դարձահ
Պելմիայէն
, «Աատենաչար
Ազգակ»ի կր
յանձնէր
«Աեղին Ա իրտր» ,
յետոյ , առանձին
,
« Հեթանոս
Երղեր»ր,
(1912)
I
Բազմաթիւ
երդերու
կարզին
,
Աչիատանքի
լարն ալ ումդնօրէն
կր Հնչէր այս Հատորին
մէք,
նոյն յորդտՀոսան
ալեկոհո
ւմնե րով ։
ԱՀա
«ԲանուոբուՀին»
որ դորհի
կ՝երթայ
առ»՛֊–՛
տուն
կանուխ
, «լո
յս ին
Համ ար ու կեանքի»
։
ԱՀա « Մեռնող
Բտնուոբբ»
, որ , «յանուն
սլա–
տառ մր Հացի»
՚ –
Տըւաւ փերթ փերթ որ ուտեն,— Մեքենա -
ները վիշապ
Մի"երն հուժկու կըոնակին:
ԱՀա
, վեբքապէս
, « Մեքենաներր
» ,
որոնց
դմոխա
յին
թաւա
լո ւմնե բուն
, մխորին ու կրակին
տակ , Հ ազա
ր ա ւո
բ րանուո
րնե
ր Հում
նիւթէն ար–
մէ^0ւեր կր ստեղհեն
, կ՝աբաադրեն
իրենց
մկան -
ներով ։ «կր հառտնան
բոցին Հետ , ու
մոխիրին
Հետ
կ՝իյնան »։
Ան
չո
ւչա
ուրիչ
ձա
յներ ալ կ՝ ա րձագանդէ
ին
Հ
Միեւնոյն
ատեն կր կատարուէին
գոբհնական
ձեռնարկներ
, պաչտպանելու
Համար
բանոլորռւ–
թեան
չաՀերր։ Ա եհ մասով
թերխտչ
մարզանքներ
։
Ըսել
կ՝ոլզենք թէ՝ սուլթանախնամ
թաթին
տակ ալ , օրուան
եր իտա սա բգո ւթիւնր
խանդավա–
ռութեամբ
կր Հետեւէր
րնկերային
չարմումնե
-
բուն։
Գիտէր թէ «շնչ
կ^տնցնի կր
գառնայ»։
Ա յնսլէս
որ , երթ ցիրուցան
եղանք ի
սփիւռս
աչխարՀի
, բա ւակա՛
։ պաչար
ունէինք
,
րմ
բռնելու,
Համար
չարն ու րա էին։
Առաքին
Աչխալ, Համ՚սրտր
ել ռուսական
եր ^
կու
յեղափոխուի
^իլ
՛նեբր
(1917
Փետրուար
եՀ
Հոկտեմբեր)
կր կաւմէին
ամբոզք
գասրնթացք
մ
ր
աւելի
լայն րանտլռք
աչքերր
։
Լաւատեսներ
կ^ ւ կա
րհ է ին թէ իսկապէս
նոր ՚
աչխարՀ մր պիսի
կազմուի
, չնորՀիւ
ԴԳՐդազփն
փլուզումներու
։ ԱչիւարՀ մր՝ Հասաատուահ
եր -
կու
Հիմնական
սկզլ ունկներու
վրա յ ~
ԱզաաոԼ–
թիւն ել Աչխ ատան
է ։
Արդարեւ,
տեսսնք
աննախրնթաց
, աչխար -
Հաստսան
ցնցումներ
, որոնց
ումզնոլթեան
չկրցան
դիմանալ
Հսկայական
կայս րութ իէննե
ր ;
Ամբողք
գաՀեբ , կարգեր,
ղիրքեր
փլան։
Մասնաւորապէս
անհայրահիր
քիուսասաանր
դաբ–
ձաւ
կատարեալ
Հրաբուխ
մր, սպառնալով
քյլրո -
պայի
ւքնէսցեալ
մասին
։
. . . ի՚^նչ կր տեսնենք
, այսքան
աարիներ
վեր
քր
, երբ Մայիս
\ ի տարեգարձբ
կր տօնուի, ա -
ւանգա կան
Հանղ
իս աւո րութեամ բ %
Աչխատանքի
Գտար վիթխարի
նուաճումներ
կատարեց : Անգին՝
արեան
ճապաղիքներու
մէք ,
ասղին՝
քուէներով : Բա
ր ե շ ր քութեան
օրէնքով :
իսկ
Ազաա ութի՛՝
է ն ր ։ Ամբողք
մոզովոլբգներ
գերի
չե՛՞ն տակաւին
, արմատախիլ
ել ցիրուցան
։
«կն
թէ րնաս իոնա
լ» ր միչա կր թնզա
յ կարմ
իր
զիհէն
անդին : Անոր ամէնէն
Հիմնական
կէար չի՞
թելադրեր
Հփչբել
մաքին
բանան ու անուր» •
Ւ..
Երիտասարդ րանասաեզծներ (Խ– Հայաստանէն)
~
Ի Լ ԻԿ Ոյ Ե Ր
Իփկներն իմ, իլիկներն իմ լուսաթեւ՝
Պատւում են այնւղէս խազաղ ու թեթե ւ ,
Ասես ճեբմակ, ներմակ հէքեաթ են ասում
Մօբըո նման սիրասուն :
Իլիկներն իմ, իլիկներն իմ լուսավաո՝
ինձ տանում են գարնանային մի աշխարհ ,
Ուր բացւում են շուշանները լուսերես ,
՚ Մանկան քնքոյշ աչքի պէս :
Իլիկներն իմ,
իլիկներն իմ ձիւնաթռյր՛
Իրենց ճերմակ պտոյտի մէջ իմասաուն՝
Հիւսում են այն ծաղիկներր աշխարհում ,
Որոնք բերում են գարուն
- • •
•
Իմ տունն այնտեղ է, ուր վարդերը հեգ
Րացւում են խաղաղ մանկան աչքի պէս .
Ուր ծաղկի ցօղից հիւսւում է պայ ծաո
Աշխարհի վրայ սիրոյ ծիածան :
Իմ տունն այնտեղ է, ուր կանաչ ծաոից
կախւուլք է լոյսր ծաղկի պէս անբիծ,
Ուր սէգ սարերի հովերը անուշ
Հէքեաթ են ասում վաբդեբին քնքոյշ :
Իմ տունն այնտեղ է, ուր սիրտր գաըԸան
Ծաղկոսք է յուշիկ արաերում անափ ,
Ուր
լոյս - խնդուրեան արեւն է ծագում,
Ուր մարդր անվիշտ իր բախտն է եբգում • • •
ՀԵՆՐԻԿ
ԱԵԻԱՆ
« ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ՚ ^ ^ ^ ^ / ^ ^ ^ ^
10.000
ՏՈԼԱՐ
ՊԱՂԵՍՏԻՆԻ
ԿԱՐՕՏԵԱԼՆԵՐՈՒՆ
ՀԱՄԱՐ
Բտրեզորհականի
կեդր
. փա
բ չո
ւթ
իւն
ր
ապրիլ՝
20
թուակիր
զեկոյցով
մր կր հանուցանէ թէ աա
սր
Հազար
տոլարի նպաստ
մր զրկահ՜ է Երուսա -
ղէմ
, Պաար • տեղապաՀ
Եզիչէ վտրդաէէլետի
, Պա
ղեստինի
կարօտեալներուն
Համար։
թէեւ պատ -
բիարքարտնր
օգնութիւն
խնգրւսհ
էր
ի
Հարկին
իբրեւ
վախտռութիւն
,
«յա յտնե
լով թէ իր բռ
լո
ր
կալռւահներուն
աիրացահ է , րայց կեդր
. Վար -
չութիւնր
իբրեւ
նուէբ տուաւ
իր նպաստ
ր » ։
Նո
յն գեկո
յց ին
Համ աձա
յն
, Բտրեդո
րհականր
.ցարդ Պաղեստինի
կարօտեալներուն
զրկահ– է
40
Հաղար տոլար : Ասկէ զատ , վերքին
երկու
տարի
ներու
լնթացքին
, ի Հաչիւ
Աելքռնեան
Հիմնա -
գրամ
ի պա տ ր իա ր քա
րան
փո խանցուահ
է չուրք
15
՚^ազար տոլար ։
ԲԱՆԻ ՄԸ ՏՈՂՈՎ
Մայիս կ ՓէԱէիզի վկ
Վերքին
տեղեկութեանց
Համաձայն,
վ
՚^ՂԲ. *
երկուչաբթի,
Մայի>> մէկի
տմեին
առթիւ
Հետեւ–
եալ
կարգագրո
լթիլննեբն
եղահ
են —-
թերթերր
սլիաի չՀրաաարտկուին
: Մեհ փա -
ճառաաուններբ,
դրամատոլններր
, ապաՀովա -
գրական , դատական
, կրթական
Հաստատութիւն–
ներր եւ պետական
պա չտօնատուննե
ր ր
պիտի
փակուին
։ թգթաաարական
սպասարկութիւնր
պի"
՚"Ի
ԸԱ՚՚՚յ
կրճատեալ
, ինչպէս
ուրիչ տօնական օ -
րեբու
առթիւ։
Նամակ
եւն. պիտի
չբամնոլի : Եր–
կտթուզիներր
պիտի
բանին տօնական
օրերու մա–
մանակտցոյցով։
Հանբակտռքերր
եւ
ինքնաչաբմ–
ներր
կրճատեալ
։ Շատ մրմեհ սրճարաններ եւ
ճտչարաններ
պիտի
վւակուին
, ինչպէս եւ թատ -
րոններն ու սինեմաներր։
Ա եթրօն
պիտի
բանի
(կրճատեալ)
։ Փուռերը րաց պիտի
ըԱան ։
ինչպէս
ամէն տարի, այս անդամ ալ Աչ -
խաաանքի
Գաչնակցութիւնր
մեհ՜ թափոր մր պի
աի կազմէ մասնակցութեամբ
աւելի քան
40
կագ–
մակերպութեանց^Եասիոնի
Հրապարակէն
Պասթիյ,
մամ
ր երեքէն
սկսեալ
։ Անչուչտ
կրէսկոտ
ճառեր
ալ պիտի
խօսուին
գրամ ատ
ի րո ւթեան , աչխար -
Հակա լութեան եւ պատերազմ
ին գէմ : Այս
առթիւ
Համայնափար
կուսակցութիւնր
57
ազգան չաննե
ր
աբձակահ
է , որոնց չաաերը
պիաի
երեւան նչա -
նատախտակնե
բու
փրա
յ ։ Ազգան չան—մ ա րտակո
չ -
ներուն
գրեթէ
կէսը քազաքական
Հանգամանք
ու
նին
, ուղգո ւահ՝ «պատե բազմ
ի
Հ րձիգ»ներուն
եւ
մ ա սնա ւո
ր ա պէ
ս Անգլե ւսաքսոննե
րուն դէմ : Այո
առթիւ ալ կ՝ազդարա
րեն թէ Ֆրանսայի
րանուո
բ–
նեբր երբեք
պիտի
չմասնակցին
էՍ •
Միութեան
դէմ
սաբքուահ՜
պատերազմ
ի մը։
՚Րանի մը նմոյ^եբ՝
աբձակուահ
նչանախօս -
քերէն
.— Ատլանտեանի դաշինքը պատերազմ կը
նշանակէ
Խաղաղութեան համար մղուած պայ
քարը հացի պայքար է
Մարշրլի ծբագիրը կր
նշանակէ թշուաււութիւն, անգործութիւն եւ պա^
տերացմ
Մեր երիտասարդները կը մերժեն ծա–
ռաներր դաոնալ տոլարի թագաւորներուն •— Ար
գիլեցէք հիւլէական ոումբր :
Զօր՛ տր կոլի
կազմակերպութիւնն
ալ ե -
րիտասարգութեան
ել տ չխատանքի
աօն մ ր սար
քահ է Պոլլոնյի
անտառին
մէք, մամը \\էն % ՚. Տե
զի պիտի
ունենան
պարեր ,
մարզտկան
խաղեր
եւն
. : Զօրափարր ճառ
մ ր պիտի
խօսի
մամ
ր ^ին :
ժուիօ՚՚Բինոի
սքէսշտօնանկ
ՍՈՒՐԻՈՅ
ազղ՛ պաչապանութեան
նախաբա–
րր
, Հալրանի
, որ փճռական դեր կաաաբահ
էր
վերքին
երրորդ
յեզաչրքումին
ատեն,
Հրամա–
րեցաւ
բուռն
վիճաբանութենէ
մը վերք : Կը վախ
ցուի ոը ամբողք
դաՀլիճը
Հրամարի ։
ԱՐԵՒԵԼԵԱՆ
ԳԵՐՄԱՆՒԱՑկՆ
.սմերիկեան
չր–
քանը ապաստանահ
երկու
ղերման
ղինուորներ
դրաւո րապէս Հաստտտահ՜ են թէ քիուսե
ր ը
3(>–40
Հագար
գինուորներէ
բազկա ցե ալ բանակ
մ ը կազ–
մ ահ
են : Գերմ անական ա յս բանակը
սսլառաւլին -
ուահ է օդանաւերով,
Հրասայլեբով
, թնդանօթ
-
ներով
եւն • ;
ԹՐԻԷՍՒկԻ
Հարցին
առթիլ
լուսաբանութիւն–
ներ
Հաղորդելով,
մառեչալ
/^իթօ
յայտարարեց
թէ
Ւաալիոյ
կ՝ իյնայ
առաքին
քայլը
աոեել. Հա
մաձայնութեան
մը յանգելու
Համաը
։ Կը
կարհուի
թէ
Եուկոս լաւիա
Համ աձա
յն է իտա
լիո
յ
ձւլե լու
Ր՚րիէոթէի
գլխաւոր
մասը
, պայմանաւ
որ
իրեն
յանձնեն
կորիցայի
չրքանը։
Հռոմ
չրնդունիր
այս
պա
յմ անը տ
ԷՐՒԹՐԷԱՑՒ
ԳԱՂԹԱՎԱՑՐԻՆ
ԼԱփրիկկ) կէ֊
սը
Եթոփպիոյ,
կէսը Աուաանի տալ կ^առա քարկէ
Անգլիա
, մերմելոփ
իտալիոյ
ւԼե րագա րձնե
լ :
ՍԵեՈՍԼՈՎԱ-ՐԻԱ
պաՀանքեց Ա՛ ՆաՀանգնե
-
րէն
2/3
Համեմատութեամ
բ կրճատել
Փրակայի
ամերիկեան
դեսպանատան
պաչտօնէութիւնը
30000
ՈՒԱԱՆՈՂՆԵՐ
Հինգ օրէ ի վեր
ցոյցեր
կր կաաարեն
Նիւ Եորքի
փոզոցներուն
մէք,
յաւե
լում պաՀանքելով
իրենց
ուսո լցիչներուն
Համար։
Ուրբաթ
օր անցորդ
կին մր մերկացուցին
, թափո
րին
ւքէք, իբրեւ
դերագոյն
բողոք
՚ ՚ •
ՈԻՐԻՇ ՄԱ՝ք^ՐԱԳՈՐ>քՈԻՄ՚ՍԵՐ ԱԼ ՊԻՏԻ ԿԱՏԱՐ–
•՚ՈԻ^-՜է, ՀԻՒԼԷԱէւԱՆ ՀԵՏԱԶՕՏՈԻԹԵԱ՚եՑ
ՎԱՐՋՈԻԹԵԱ՛Ն
ՄԷՋ
Նախարարական
խորՀուրգին
ուրբաթ
օր -
ուան
նիստէն
փեբք, մասնաւոր
զեկոյցով
մր Հա -
զոբգուեցալ
թէ պաշտօնանկ
եղահ է Հիւլ՛
Հե -
աաղօտութեանց
վերատեսուչը
, (իոլիօ - Բիւռի
,
ոբ
տչխարՀի
ամենամեհ՜
դիանականներէն
մէկն է
եւ
Համայնավար։
Ր՛ե րթե
րր կը գրեն թէ ա յս
որո
չում
ը արր -
ուահ էըմէկ չաբաթ առաք, նկատի
աոնելով
ժո
լիօ - ՚Բիւռիի
վերքին
յայտարարոլթիւնները
,
մ ասնաւորապէս
Համ ա յնավար
կուսակցութեան
լնդՀ
՚ մոգովին
մէք
ւ
1946
Ցունուար
Տին էր որ
Ֆրետերիք—Ժո–
լիօ - Բիւռի
անգամ
նչանակոլեցաւ
Հիւլէական
ումի
յանձնախումրին
, ինչպէս եւ վերատեսուչ
:
1935/5* ,
Հազվււ
35
տարեկան,
ստացաւ
Նոպէլի
քիմիագիտութեան
մրցտնակր
, կէս առ կէս իր
կնոքր
իռենի Հետ : Որքան
անվիճելի
Հեգինակու
թիւն
,
նո յնքան
գորհօն
Համ ա յնավար է :
թեր–
թեբր այս առթիլ
կ՝արէոատպեն
իր կարգ մր յա
յ–
տար աբո ւթիւննեբր։
Այսպէս,
1949
Ցունուար
Գին
Ժոլիօ - Բիւռի
կ՚ըսէր,
անգլեւամերիկեան
մամու
լի լնկե րակցո ւթեան
մոգովին
մէք ՚
– « Ֆրանսացի
Համ ա յնավար
մ ր
,
ինչպէս
ուրիչ
ոեւէ ֆրանսաց
ի քտգաքաց
ի որ կառավա
րութեան
կոզմէ
յանձնուահ
սլա չտօն մր կըվարէ
,
չփկրնար
պարկեչտօբէնմիաքէնանցլ^ւել
օտար
սլե–
տութեան
մր Հագո րգե լ որեւէ արդիւնք որ իրեն չի
ւղատ կան
ի բ
։ Ոեւէ
Համ ա յնաւէար
կա տ ա բ ե լա պէ
ս
•գիաակից է այս անՀ րամե չտո ւթեան » :
Բանի
մ ր ամ իս
՚էե
րքր
,
մ տաւո րականնե
րոլ
•Համ ագում
արի
մ ր
մ էք
, կր յա լտարարէ
ր թէ մխ
տական պատասխան
պիտի աայ, եթէ
ֆրանսական
կառավարութիւնը
իբմ է պաՀանքէ
Հ իւլէական
Հե–
տազօտութիւնները
յառաք
տանիլ քանդե լու նպա
տակով
1
իսկ
անցեալ
ապրիլ
^ին , Համայնավար
կոլ -
սակցութեան
լնդՀ
. մոզովին
մէք ,
1լ ազգա րա րէ ր -
-
<յ;
Աառա քգիմ ական գիտնականներր
, Հա -
մայնավար
գիտնականներր
երբեք
իրենց գիտու -
թենէն
փչուր մր պիտի չտան,
պատերազմելու
Համար
իք՛ Մ իութեան դէմ ։ Եւ մենք ամուր
պիաի
մնանք,
այն Հաստատ
Համոզումով
թէ
այսպէս
չաբմե
լով կր հառա
յենք
Ֆրանսայի
ել
ամբողԼ
մարդկութեան
»։
Հրատարակուահ
տեգեկութեանց
Համաձա
լն ,
փարչապետր
ւլնաՀատելոփ
Հանգերձ
ժոլիօ -
՛Բիլ–
(Լուրերու շարոՆնակսւթիւնը կարդալ
Գ՛
էյ)
Fonds A.R.A.M
