ՀՓԱէք՚ԱՋ»
աՏՆԵՐ
ԳԱՒԱՌԷՆ
ԱՊՐԻԼ 241։ Աէ՛ն ՇԱՄՈ՛ՆԻ ՄԷՏ.
ՍԷՆ
ՇԱՄՈՆ,
23
Ապրիլ—
Հայաընչ
սար -
ււափներոլ
՚ձհրգ աաւեգարձը
մեծ շու.քով տօնե -
ցինք չաբտթ
իրիէլոԼէ, Աալ ժան տ՝Արքի
մէչ, նա
խաձեռնութեամք
Մ ալաթիո
յ
կրթասիրացի եւ֊
մասնակցութեամբ
Ն"ր Աերունգի
, Հ ՛ Ա ՛ Գաչ -
նակցութեան
եւ Գպրոցի : կարգագիր
յանձնա -
խումրբ
ամէն
քանք թավւած էր ,Հանգէսին կա -
նոնաւորոլթեան
Համար։
Բեմին
պատրաստու -
թիւնր
յանձնուած
էր Նոր Աերունգի
ղեկավար
րնկեր Տակոբ
Պետիկեանի
։ Երր վարագոյրը
բաց
ուեցաւ, մեր աչքերուն
առքեւ կր պարղուէր տա
ռապանքի
տեսարան
մր։ Բեմին
վրայ՝
ճերմակ
խաչեր
, մէքտեղր
անչէք
բ"ցը, իսկ երկու պատտ–
նիներ՝ Վ. Փոչոյեան
եւ Պէրպէբեան,
1
՚ոՀերը
բռնած, կըյառաքանային
ղուղընթաց
Շոփէնի
մաՀերգին,
ամբողք
երկու
վայրկեան։
ԱաՀերղէն
վերք
(գաչնակ. Օր՛ Ա– Տէմիբճեան) :
Օրուան
նախագաՀը
, Պ ՛Մ անուէ լկէգիւրեան
Հրաւիրեց մո–
գովոլրգր
յոանկայս
յարգել
գոՀերու
յիչաաակը
%
Աւղերձ
մ ր կարգաց
^Գպրոցին
վա րղա պե տ ր» , Հ •
Եօթնեղբայրեան
, ու֊ եկոչելով
մեռե^երու
յիչա -
տակր : Երգչախումբր
, որկր րաղկանար
Նոր Աե–
րունգէն եւ գուրսէն
, ղեկավարութեամբ
Օր՛ Հ"՛՛
Ընտր իկեան
ի , երգեց ^Տէր Ոգորմեան»,
^Ապրիչ–
եան նաՀատտկնե
րու՛։։» , ^Ոգերգ
նաՀատակներուն»
(հյօսք Վ՛ թէքէեան
, եղանակ
կառվարենց) : Իսկ
գանը , ինչ չպարի ոակ ալծածկուի : Մ եր
մ եծ
մեռե լներր
նմանեցա՝–յ
այն
թռչունին
,
Պուտաա
թռչունին որ անօթի
մանուկր
կերակրելու
Համար
կրակին
մէք նեաուերաւ
, անօթի
մանուկը կչտա -
ցուց,
որսլէսգի
ապլւի։
Շէյքոփիրի
(^անօթ ող -
րե րգութեան
մէք երբ ծառան ի տես իր
տիրոք
թունաւոբման
Հոգեվարքի
գալարումներուն
, կ՝ու–
գէ ինքր եւս թոյն
առնել եւ մեռնիլ
, Հտմլէթ
կ՛՛ար–
գիլէ ըոելով. Հպէաք է ղուն ոգք մնաս
որպէսգի
պատմես թէ ինչ տառապանքներով
մեռայ
ես»։
Մենք վերապրողներււ
ոգք մնացինք , թերեւս
այն
պատաՀ արով որ պատմենք
մեր նոր
սերունգին
այս
մոգովուրգին
տառապանքները»
։
« Արմենիա » երգչախումբին
անգամներէն Պ՝
Ա տեփանեան
լնկե րակցութեամ
բ իր տիկ^ւոք
(ղաչ–
նակ)
երգեց
ՀՀայաստան»ը։
կապոյտ
քՏաչի
քոյր
մասնաճիւգերու
անունով
յարգանքի
խօսքը
ըրաւ
րնկերուՀի
՚Բիպրիթճեան
, խոր գգացումներով
։
ԱգաՀանգէսին
մասնակցող
Միութիւններէն
ու -
ղերձ մր ղրկած էր ՚Բղիի
Հայր՛
Մ իութիւնր
։ իսկ
Զարսանճաքի
Հայր՛
Միութիւնը
խնայելու
Համար
մամանակր,
«.Աառաք»ի
թգթակցի
բերնով
կուգայ
խոնարՀ
իլ աւելի քան մէկ միլիոն
ղոՀերու
յիչա -
տակին
առքեւ։
Մենք Ջա րսանճաքց
ինե
րս
երբեք
պիտի չգալտճտնենք
այն մեծ
իաէալին
որուն
Համար
ղոՀուեցան
մեբ պաչաելի
ծնողներր :
Ա ղաՀ անգէսին
վւառա պսակր
կաղմ եց
^Արմե
նիա»
եբգչախումբր
ղեկավ ա րութեամ
բ տաղան -
գաւոր
ղեկավարին՝
Պ ՚ Վարգան
Աաբգսեանի
,
ճՏէր կեցո
ղՀայս»
, « Տէր ողորմեա» եւ ուրիչ քա
նի
մ ր աւուր պատչաճի
խմ բերգներռվ
,
երկիւղած
լռութեան
մը տակ :
6ՈՎՀ.
ՏԷՕ-ԲՄԷՃԵԱՆ
յանուն
Հ.
0. գ.
Նոր Աերունգի,
ուղերձ
մր
կար
գաց
Մ՛ Գաւիթեան,
չեչտելով թէ
1915/
Հայա–
քխնք կոաորածը
անքնքեչ/, արատ
մը պիաի
մնայ
ոչ
միայն
թուբքիոյ,
այլեւ
քաղաքակիրթ
Եւրո
պայի ճակտին
I
Աբաասանութիւններ
րբին , օրիորգնեբ՝
Նար–
գոլՀի
ժամկոչեան,
ՀՄայրիկիս)
, Հռ ՚ Ընտրիկ -
եան
(Աիամանթոյի
<է1ւյեղղամաՀ»ր)
,
թոքաթլեան
(Թումանեանի
ՀլՀռգեՀանգիստ»ը)
, իսկ Արմ ՚
Ընտրիկեան
է֊Հայըենիքի»
։ Երգեցին Օր՛ Ովսան
նա Փոչոյեան
, Հռ ՚ Ընտրիկեան
Հիմ նազելի», Ե–
ղիսաբէթ
ժամկոչեան
^Զինուորին
երգը»
։ Երի-
տասաբգներէն՝
Տիգրան
Ազնաւուրեան
,
մաքուր
Հայերէնով
արտասանեց
գմբախտ
Հ
.Ս իրոէնի»ի
I ՚տհյօսք Աուգի
տօնին
Համաը»
կտորր։ Պ՛ Մ՛ Մա
նուկեան
ՀՀայրիկիս»
, իսկ Ա–
Թիւթիւնճեան ՝
ՀՄ
այր
Արաքսի»
;
Հ՛ 6՛ Գ՛ խումբին
կողմէ
խօսք առաւ այս
•^էէոողերր
գրողր
։ ճԱգգերը
իրենց Հերոսական
մաբ–
ան չումնե րով ելթափած
արիւնով
փառքեր կը
վասակին
, մենք վաստկեցանք այգ փառքը։
Արիւ
նի եւև՛ւաւեբի
անողոք
Հարուածէն
փերք ,
վփրաւոր
ումեբով, մեր Հեցլոսներու
արիւնով,
նոր ուան -
՚ նման
Հայրենիքը
կերտեցինք ,
1918/5՛»։
Բանախօսեց՝
Պ ՚ Մ •
ժամագործեան
, որ
պարզելով
թրքական
կառավարութեան
նենգամիտ
եւ Հրէ շա յին ծրազ իրներր
,
յիչեց
ԱՀարոնեանի
երկաթագիր
խօսքը՛–
«Այսքան
չարիք թէ մո -
^.ռանան մեր որգիք,
թող ոգք աչխարՀ
Հայուն
կաբգա
, նախատինք»
։ Այս առթիւ
յուղումով ո -
գեկոչեց
11)15/
Հայ ղեկավարութեան
Վաբգգէս -
նե բու
, ԶոՀրապներու
մ աքի եւ գրչի
տիտաններու
ոչնչացումը
: «Բա
յց Հա յ մ ո ղո վո
ւր
ղը , իր Հերո -
սական
կռիւնե րով , Վտրաքիլիսէի
, Ա արտարա -
պատի
մ էք
յ ա զթանա կնե ր տարաւ ել
ունեցանք
այսօրուան
Հայաստանի
կորիզը > :
Այս տարի
եւս ,
Արտով
եւ մ աքով
ղմբախտ -
ները կը բացակա
յէ ին ։ Գա էակցութեան
իւրա -
քանչիլր արգար
խօսքր՝ այս արարածներուն
սր -
տին կր գպչփ ՚ • •
Ս– Ընտրիկեան
ՎԱԱՊՈԻՐԱԿԱՆԻ
ՀԵՐՈԱԱՄԱՐՏԸ
ՏԷՍԻՆ – Համաղգային
սուգէն
վերք աՀա
նաեւ Հերոսամարտր
Վասպուրականի
, որ կր յա–
ւերմացնէ
Հա յուն
մ ա րան չող
, յեղափո խական ո–
գին, անոր ազատ եւ անկախ
ապրելու
կամքը :
Շաբաթ
իրիկուն
, Հ ՛ Տ ՛ Գ ՛ ՏանսրաՀը Հա -
մախմրուած
է ին ոչ մ իա յն մեր
ղաղութին
ներ -
կա յացուցի^երր
, ա յլեւ
Վիէնի Վա ս պո
լ ր ա կան -
՛՛ցիներր, առանց գաւանանքի
ու գաղափարի խա -
րութեան
։
Տօնակաաարոլթիւնր
եթէ պանծտցումն է մեր
Հայրենիքի
մէկ չրշանի
ղաւակներուն
մ ղած կե -
նաց ու մ աՀու պա յքաբին
լնգգէմ
րռնակալու -
թեան,
իր խորքին
մէք այգ պատիւր կր պատկանի
Հանուր
Հայութեան
I
Հանգէսր
կազմակերպուած
էր Վասպուրակա
նի
մ իութեան
կոզմէ : Հրաւիրուած
էին
Բ"
լ " Ր
կազմ ակե րպո ւթիւննեբր
անխտիր
։ Օրուան
նախա
ղաՀր, Վ՛ Հիւսեան
, բացաւ
Հանգէսր,
Համառօ -
տակի պա րգե լոփ Վասպուրականի
Հերոսամ
արտին
Ոէ րուագիծր
։ Գպրոց
ին երգեց
իկ
խումբր
երւլեց
«Փամ Փորոտան»ր
, մոգովուրգին
յոտնկայս
ուն—
կնգրութեամբ
։ ՆախագաՀին
Հրաւէրով մէկ վայր
կեանի
լռութեամբ
յարգուեցաւ
Հերոսամէ^րաին
զոՀերուն
անմաՀ յիչաաակր
ւ
Գեղարուեստական
բամինը ճոխ էր ։
Պէ՚^ք
չէ ուրանալ
ոը առՀասարակ
մեր բոլոր
Հանդէս -
ներուն
ղպրոցը կը բերէ իր թանկագին
բամինը :
Հակառակ «Աառաք »ի տրտունքնեբուն
, յամառ
օբէն կառչած
թղթակցի
անխուսափելի
պարտա -
կանութեան»՝
պիտի տամ անուններ՛
Գպրոցի
աչակեբտուՀինե
բէն
արաասանեցին
ԱնաՀիտ Պա
պայեան
, Աօնա
Հիւսեան
, Մ արի
Մ ուրատեան
,
Ժանէթ
Ասատուրեան
, Աարի - Լուիզ
Առաքելեան
եւ փոքրիկն
Գօւչօ Տէր Պօզոսեան
,
արմանանալով
քերմ ծափերու։
իյոր յուղումով
արտասանեց
նաեւ
Տիկին
Անմ. Փափաղեան
«.Զարկ կոփկաս»ր։
Աչա–
կերաուՀինեբէն
մեներզեց Օր՛ էմմա
Աաբկոս -
եէսն ։ Նոյնպէս
պատանի
Բարունակ
Պառաւեան
։
Օր՛ Անմ. Մուրատեան
իբ երկու
մեներգներով
դարձեալ
առանձին
, փա
յլ տուաւ
Հանդէսին : Իսկ
Օր. Ս^>՝^ ՚ ՊաՀամեան
, Ա
՛Օ
ան էն , կատա րեա
լ
յայտ–
՚աւթիւ^.
մր եղաւ մեր բեմին
իր թրթռուն
ձայնով։
Բոլորն տլխլեցին
բուոն ծափեր
է
Նոյն դնաՀա -
տութեւմն
արմանտցալ
Վիէնէն Պ՛ Կ՛ Պէպիրեան
,
դբ իր
քոլթակով
երեւան
բերաւ
արուեստադէտի
ւաչակ ու բնատուբ
ձիրք։
Գպրոցին
երգեցիկ
խումբր
երղեց
Հ.Գնա բրէ–
բուլ»
, «.Օղդ սիրուն» եւ «Արեւն
ելաւ»ը :
Փոքր
դադարէ
մր ՚էերք, նորակազմ
ե րգչախում
բը ներ -
գաչնակօրէն
եբգեց «Ախ Վասպուրտկան»ր
եւ
% Բարձր
Հասա1էիղ»ր։
Այս վերքինր
երկձայն, ո–
րոչ
յառաքգիմ
ոտ.
թիւն
մ ր աբձանադրե
լով :
Ապտ
րնկեր
Ազգին բեմ գալով շատ
գեգեցիկ
բանախօսութեէսմ
բ մ ր վեբլուծեց
Վասպուրականի
Հերոսամարտին
եւ Աարպատականի
կռիւներուն
,
պատճառնե
ր ր , նենդ
թշնամ
իին դիւա
յին նպա - ;
տակնե
րը
Հայութիւնր
իսպառ
բնաքնքելոլ
եւ ;
Հայկական
Հարցր վերքնապէս
թաղելու։
«Պատիւ
՚՛
Վասպոլրակտնին
, եթէ մասաէէբ
իր
աչխարՀա -
գրական
գիրքր ելստեղծուած
նպասաաւոր
պայ–
մ անները
յազթանակը
ապաՀովելու
ծառա
յեցին ,
սակայն
իր Հերոս գաւակներուն
քաքութեան
, միա–
Համ
ուռ
ճիգերուն
, յեզափո խական դաստիարա -
կութեան
չնորՀիւ էր որ ոչ միայն
բնաքնքումէ կր
ցան ագատ
ի լ , ա յլեւ ստեզծե
լ Հա յկական
մ անրաս–
նկար
/քոռաքին անկախ
կառավարութիւնր
ոբիր
կարգին
նպաստեց
Հա յաստանի
ազատագրութեան
եւ Հանրապետութեան
Հիւքնադրու
թեան
1
Այս Հե՚~
բոսամարտր
պէտք է նոր սերունդին
ծառայէ
իբ
րեւ
նե՜ր ^ չմ ան աղբիւր
, ինքնամ փոփուե
լու , ազ -
գա
լին ոգի ոփ տոգո րուե լու ել
պատրաստուելու
փագուան
անակնկալներուն
Համ ար»
։
Ա . ՚^Գ ՚
Հն չակեան
մ ասնաճ իւզի
կողմ է խօ ~*
սեցալ Պ ՚ Մ ՚ Փանոսեան
, իրենց յարգանքի
տուր
քր բե րե լո վ Հերոսամ արար կերտոգներու
յիչա -
տակին։ Ցաւ քայտնեղ որ Հակառակ
իրենց բագ -
ձտնքին
չկրցան
բանախօս մր տրամ ագրե
լ աօնա–
կատարոլթեան
։
Տօնա կաաա րութ իւնր վերքացաւ
նախագաՀ
ին
փակման
խօսքով եւ «Յառաք նաՀատակ»ով
։ Գ՛Պ •
ԻՍՐԱՏԷԼԻ
րնգՀ • սպայակոյտին
փոխ–նախտ–
գտՀր,
Մաքլեւ
, յալտէսբարեց թէ նոր օրէնք մբ կբ
պատրաստէ
, որպէսզի
իւրաքանչիւր
իսբայէլցի
Հրացան
մբ ունենա
ք իր տունին
մէք։
Միեւնոյն ա–
տեն
զինավտրմութիւն
պիտի
սորվեցնեն
, <լորպէս
զի ամէն գնդակ
իր նչանակէտին
Հասնի »։
«6ԱՈ–ԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(66)
ԺԱ՛
–~ Այն ,ոբ այդ •(բէմը կըղառնայ
մի նոր, տ–
՚֊նլի
աՀաւոր
վր1^մինդրութեան
աււարկայ։
Ո՞էէ սլիաի ա.ժւէ կանգնեցնէ
Թուրքին
, ո՛^վ կը
Հասկացնէ
նբան թէ Հայերի
վբէմը
տչփսաըՀի Օ -
բէ^Ք էր յ կտտալու
ւց ու վերքացաւ ել
այսուՀե
տեւ
երկու
կոգմերը
Հաւասաըապէս
բաւաբարու -
թիւն
են ստացել,
ոլ՚յտի
այլեւս պէտք չէ միմեանց
միս
կրծել ։Ո՛^վ պէաի կատարէ
այնպիսի գատա–
լորի պաչտօնը,
ասս՛ ինձ, կա՞յ
մէկը,.,
-
Զկայ,
չփոթ
.1ւած
ձայնով
պատասխանեց
ս՛ա բերը
I
-
Ուրեւքն Մանասի
գործը
միայն
այն
լալու–
թիւնր
կ՝ունենայ ,որ կըչտապեցնէ
օրՀասական
մամը,
մի մամ, երբ այս երկիրը
րոլոբոէիփն քար
ու քանդ կր լինի
՚ • ՚ մինչեւ
այմմ ^երը առիթ
էին
որոնում
՚ Հիմա
առիթը
տուեց
Մ անասը
յ
Բայց
մի՞՛թէ դա լաւութիւն է
- Նա ինձ չիՀաւաաայ, եթէ պատմեմ քո ա–՛
սածները :
-
Թոզ Հաւատայ ք . թող իմանայ որ գերի -
ներին , ծառաներին
, անպա չտպանո չխա
րնե
ր ին չէ
տրուած
՚Լրէ^ի
իբաւունքր։
Նա պիտի
Հանգիստ
թօւլնէ այս խեղճ մարդկանց
, թ ո յ լ աայ որ ամէն
մէկր իր գմբախտ
գլուխը
պաՀԷ , ինչպէս
կտրող
է : Գա միակ
բա րե բա րո ւթիւնն է , որ կարելփ է
անել
տյմմ եան մամանակ
՚ . ,
ԱուրՀանգակը
չուռ տուեց
իր դէմքը
,
ուղում
էբ Հեռանալ
է
- Ապաս իր, ասաց Աննա խաթունր։
Զմոռա -
նաս ասել մանաւանգ
այս խօսքերը։ Ես չատ խնդ
րում եմոր այսուՀետեւ
ինձ մօտ լրաբերներ
չու
ղարկէ
Մ անասր : ի՞նչ
Հարկ կայ : Ի՞նչ եմ ես ։ Ես
էլ
մ իւ մարդ
եմ , որ աչխաաում է պաՀպանել իր
գլուխը եւ ոչ մ իա յն իրը , ա յլեւ իբ երեք
երեխա
ներին
։ ինձ պէս մարգուն
օզնութիւն
կ՝անէ Մա
նասր
, եթէ ցո յց չաա
յ թէ ինձ
ճանաչում է • • ՚
Վագր
կ՝ իմ անան ոբ գու եկել ես այստեղ եւ՛ ՚ ՚
Խօսքր նտ կիսատ
թոզեց.
Հրամայեց
լրաբե
րին
Հեռանալ
ամենամեծ
զգուչութեամբ
,
այնպէս
որ ոչ մէկի
ուչագրութիւնր
չգրաւէ ։
Զմ ոռացալ
պատուիրե
լ ել ա յն , որ
Ճանա
պարՀին
մարգու Հետ չխօսէ :
Այսպէս
Մելիքի
տունր
բոլորովին
մերմեց
Մ անաս ին ։
Աննա
խաթունր
, լաւ Հասկանալով
թէ ինչ է
անում
, կտրեց ա յն
րոլոր
յա րաբե բութ իւննե րը ,
որոնք գ ե ռ էէնում էին այս աան եւ Մանասի
մէք ։
կաբո^ղ էր ծմ ակի
մ արդր սպասե
լ , որ իր
ամենամեծ
դործր
առաքին
անդամից կր գաաա–
պարտուի
Հէնց
այն տանր,
որին
ինքր
նուիրուած
էբ ամբոգք սրտով
։
Զարմանալի էբ նրւս բախտը։
՛Բանի որ մանր
ւլորհեր էր կատարում
, ամէնքր
ուրախանում
էին,
գոՀ էին, թէեւ նրա վնասաձ
մի մարգու
փոխա -
բէն
էինասւում
էին մի քանի
Հայեր
իսկ
տյմմ , երբ խոչոր էրնրա գոբծը,
Հետե -
ւարաբ ել աւե
լի խո չոր
էինաս պիտի պատճառէ
ր
երկրին
, լսում
էին դմդոՀութեան
ձայներ
։
Ի նչոլ էր այդպէս
է
Աննա խաթունր,
կարծես
, լսում էր
այդպիսի
Հարց
Մ անասի
բե րանից , ուստի
սուբՀանդակի
էէնտ լուց յետո
յ նա առանձնացաւ
, խորՀբդի
Հրա–
ւիրեց
իր միտքր։ Աւ այն մամանակ, երբ
՚Բէօսա
Մուխթաբբ
կատաղութեան
բոց էր
արծարծում
իսլամացած
Աիրիացոլ
մէք, նա այսպէս էր դա -
տում
՚ –
Մի Համաճարակ ախտ, դիցուկ
մի սեւ ման–
տախտ,
մօտեցել է մի երկրի եւ ուզում է ան-
գթութիւններ
գո րծե
լ ա յնտեղ
։ Բա
յց նա կանգ է
առնում
սաՀմ
անի
՛իրա յ , գուբս է կանչում ամ
րողք մոգովուրգը
եւ առաքարկում է նրան պայ -
մանաւորուել
իր Հետ :
Նրա անգաոնալի
վճիռն է՝ ^քել
մողովուրգի
այս
ինչ մասր, եւ այմմ
ւլնում է պայման կամ
միանդամից
կոաորել
ա յգքան
բազմութիւնր,
մի
կամ
երկու
օբոլմ
մի աՀեզ Հարուածով
վերքացնել
ամէն
ինչ ու Հեռանալ
, կամ թէ գոբծել
գանդազ
ու անչչոլկ,
մաՀացնել
անՀատներին
առանձին ա–
ռանձին
, վերքացնել
գործը
ամիսների
րնթաց
քում
:
ւ^նչ է ք^ասէ մողովուրգը ։
ա
Ջուրր
ինկոզը
անձ
րել էն չի վախնար
Մինչեւ
աղը Հւսսաւ՝
մատաղը
վերքացալ
է
Fonds A.R.A.M
