8. 0. Տ. 376.1^86
Վհյ»Հս. 800
. , Տ»թ– 1660, տբսւ • 2500 ֆս–
161. ՇՕՏ. 1Տ-78
/ ^ի6 7 Փր– Շ.Շ.ք.1*»ոտ 167ծ–63
26րդ ՏԱՐԻ ~ 26^ յVI1•^^ ք«». 6121–՚Նոր շրջաԸ թիւ 1532
1950
ՀիՏգշարթի 6 ԱՊՐԻԼ
Խմբագիր՝
է.
ՄԻՏԱ-ԲԷԱՆ
ՄհՐ եՕԱ՝(<Ը
ՊԻՏԱՆԻՆ Եհ ԱՆՊԷՏԸ
Անցեալ
չարթոլ
սլարղեցիՆք
Լ"՚րք
մր
թերու.–
թիւններ
ել. ունավութիւններ՝
մեր
լրագրական
ճակաաին
՛Լրա յ ;
Ըսինք թէ ինչսլէս
երէկ
, Պոլսոյ
մէԼ ,
այսօր
ալ, արաասաՀմանի
ագատ
ափերուն
՚Լբո՚յ
, Լա -
փագանց
լայն տեղ կր տրուի քաղաքական
մԼսորին :
Շոնղալից
այէ –կօսէներոլ
, խառն ի խուռն տե
սութեանց ել թա րգմ անո ւթեանց %
Մ իեւնո
յն աաեն
սիւնակներ կր ղոՀուին
, նկա
րագրե
լու
Համ ար
զարմ անագան գա
յթակւլութիւձւ–
ներ,
որոնք յատուկ
են Եւրոսլայի
սլողոտաներուն
:
ինչո՞ւ
Հայ լնթերցողին
Հրամցնել
թխահ՜ռյ
ւզատմոլթ
իւննե ր , սնամէ^
նիւթեր,
որոնք պար -
ղապէս աԼստաւոր
ճաչակներ
գոՀացնելու
կր ծա
ռա
յեն ;
Անոնք որ այգպիսի
նիւթեր կր փնտռեն
, Հա -
զիլ թէ կր բարեՀաճին
ակնարկ
մր
նեաել Հայ
թերթին
՛Լրա յ ;
Ամենօրեայ
մամուլին
դերն է ոչ մԼւայն
Հան ֊
րային
կարծ
իքր
փարել , կացութիւն
մր սլա րգե
լ ,
Հետեւիլ
լնկե րա յին , քազաքական
եւ
մտաւոր
չարմումներուձէ
, այլեւ նպաստել
րնգՀանուր
ղար–
ղացման : Ա՛անաւանգ
յետամնաց
գաղութներոլ
՚քէք^է որոնք զրկուած են մեծ ոստաններու
տռտւ.ե–
լոլթիւններէն
X
ԱնՀրամեչտ
է զանազանել,
մաղել
պիաանին
ու անպէտր
ւ Հիմնականն
ու զանցառելին
;
Այս
ղիաողութիլնները
արձանաղրած
ատեն,
երրեք
չենք անտեսեր
Հայկական
մամուլին
ղրմ —
II լսւ
ր
ո լթ
ի
I
Ններր , որոնք
ՀետզՀետէ
աւյւլի
ծանր \
կր կչռեն
յ
ք^ԱՀցառիկ
ղոՀողութիւն
մր կրած
պիտի
չրյ -
լան
մամուլի
աչխատաւորներր
, եթէ քԼ՚չ մր
աւե/ի\
ամփոփուին;
Ուրեմն
քիչ մր ուչագրութիւն
, որպէսզի
թհրթփ^
չգառնայ
4Լչաեմարան
պիտանի ել անպիտան գի -
տելետց
> ւ
Նաե՛ւ աչխաաանք,
որպէս
զի թերթր
կարելփ
եզածին չափ տեղական Հոտ ունենայ
Գառնայ
կենգանի
պատկերր իրմիԼափայրին
,
անՀրամեչէո
գիտելիքներոփ
, ուսումնասիրոլթիւններոփ
:
Ուրիչ պարագայ
մր
եւս։
ԱնՀրամեչտ
է տոկուն,
Հասուն պաչար,
Հան
րային
կարծիք
փարելու
Համար։
Ջի բաւեր
կարծիքներ
րանաձեւել,
վճիռներ
արձակել,
յիմար - իմասաոէն
խորՀրգածութիւն–
ներովէ
Հարկ է սերտել,
ապացուցանել,
Համոզել ,
Հիմնուելով
իրական,
վաւերական
փաստերու
վրայ
..
Եթէ
Գա էնակցէէւթեան
Հակաոակորգներր
կր
կաղան
, կր
I
այթաքին այս գեանին
վրայ, պատ -
ճառր
այն է որ կր գոՀանան
իրենց լսածով, տե -
սածով
կս՚մ
գիտցածով
Անոնք ր՛ •գՀանրապէս
խոյս կուտան
ուսումնա–
սԼւրոլթիւնել է , Լւ յառաշագոլնէ
որոչած
ՐԱալով
իրենց
ր՛՛ելի, ՝ր
՚– Եւ եթէ փորձուին
թերթ մր,
գիրք
՛քը թղԾաաել,
ցորենր չէ որ կը փնտռեն ,
այլ
որոմը :
Գաչնակէ՚ութիւնր
ամթռզշ քաղաքական
գրա -
կանութիւն
մը մչակած է, տարիներու
րնթաց -
քին։
ԵԼ
զեո կր չարունակէ
մչակել։
Պատմ ական, գիտական
, տեսական
ել գործ
նական
գիս՚ելիքներոլ
անսպառ մաաենագարան
մր
կր կազմեն
Գաչնակցութեան
Հրատարակութիւն
-
ներր ,—թերթ,
Հանգէս,
գիրք :
Գուք
Հոն պիտի գտնէք
րազմակոզմանի
պա -
•՜չար՝
Հայ մոզոփուրգի
ել Հայաստանի
, քաղաքա
կան գատի եւ մչակոյթի,
ազաաագրական
չարմ -
ման եւ րնկե րփա րութեան
մասին։
Տեսակ
մր
մո–
ղովրգակ՚սն
Համալսարան
է
Եթէ
Գանակղութեան
Հակառակո
րգնե րր կա
րենային այս վաստակին
կէսն արտագրել,
մթնո–
լարտը
ինքնին
պիտի
պայծառանար։
Եւ չաա
մը
ամուլ
փէճեր պիաի գագրէին,
մեքենաթար
:
Տաճախ
պաչարի
պակասն է որ իրար
խաոնել
կաւաայ
պհտանին ել անպէտը
ւ
Պայման չէ ոք րոլորն ալ Հմուա
Հեղինակներ
էւ Հասուն
տեսարաններ
րլլան :
Բայց, տարրական
պարկեչտութիւնը
կր պա
Հանքէ րարեխղճփրէն
սերաել
որեւէ
անցուգարձ
:
ՊրՀաեի
ուոումնաոիրել
, փոխանակ
աչքերր գոց
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ՈՒՇ
ՄՆԱՑԱԾ « ՇՆՈՐՀԸ »
կ՝իմանամ թէ չատ մը սիրտեր
թունգ
ելած
են ,
կար գալոփ Անգարա
յի Ազգ • մողով
ին
որոչումր
փախստականներու
վերաղարձի
մ ասին :
Ուրեմն
պԼւտԼւ երթան
Վոսփռրի
Հ
^ղեղածիծաղ
ափերը»
վայելել
չորս ամիս,
իբրեւ
զրօսա
չբ
^իկ
:
Անգարայի
մոզովյը րան մը չրսեր
ներքին ղա–
ւյսոնե
բու
մ ասին : Անչուչտ ա յն ((.փափկանկատ ու
թեամ բ» որ
III
յցելունեբը
չյուղուին
, ի տես Հա -
մ ատարած
ամ ա յութեան
:
ինչո՛՛՛ւ խանգարել
անոնց
^քէյֆ^ը
• • •
Այո, տեգն են կարինն ու Վանը,
Խարբերգն
ու
Տ իգրանակե
րաը , Վ^անայ
լիճր
ու
Եփբատը։
Ջեր
երե ւակա յութիւնր
կրնա
յ սաւառնիլ
մ
Լնչեւ
Վա րագա
յ լերան կատտրը
, մէկ նա յուած
քով
չա–
՛իե լ Այգե
ս տան
ին
զմ բուխտ
կանանչր կամ Ա • կա–
րապեաի
բարձունքէն
Հոտոտել
Աչոյ գաչաին Հա
գար ու Հազար
գունագեղ
, Հոտաւէտ
ծազիկները
:
Ա եբաստիո
յ նոբաքանգ
տաճարն ալ
յանկարծ
պիտԼւ ցցուի
ձեր աչքերուն
առԼեւ տ Եւ ձեր
Հոգին
պիտի խռով
ի , ձեր աչքերը
պիտի
թբշփն
, եբաղե–
լով
այն ղաչտերը
Որոնք
,է՜ բ երրեմն
,ձեր
եղբայր
ներուն
, ձեր ամուսիններուն
ու Հայրերուն
քըբ ՜
աինքն են ծծեր
։
Աւելի
խորասուզուելով
, ձեր յոգնաբեկ
ձեո -
քեբը պիտի երկարին,
Հո՚լր
պեղեչռլ եւ
ոսկորներ
վնտռելու
Համաբ : Եւ անոնք
ձեղի պիտի պատ -
մ են , տակաւին
չմ ոռցուած
եւ երբեք
չմ ոռցուե
լիք
րաբբարոսութիւններ
• • •
Ա՛օտ է Ապրիլեան
աննախլնթաց
զաբՀուբան–
քին
ՅՑ^յշ–
տարեգարձը
յ
Ուրուականներ
պիտի
գաււ–
նան մեր մ եծ
ՆաՀ ատա կները ու բո լորիս
քունը
պիաի խանգարեն
եթէ զղան
իրենց անմաՀ
Հոգի -
ներով
, Հրճուանքի
մ ասնիկ
մ ը ձեր
սիրտերու
թաքուն մէկ անկիւնը
է
ՀլԲարեխնտմ»
կառավարութեան
այս
բարձր
ՀշնորՀները»
, որոնք
սհրտ կապ
ունին անոբ
ձէ*՛
մտակտն
նտխարտրութեան
Հաչիւնեբուն
Հեա ,
բաբեբախտարար
ոչինչ կը Լսօսին , գոնէ
մեր խո
նարՀ , աչխատաւոր
բազմ ութեանց
սրտին
ւ
Անոնք տրամագրութիւն
չունին
իրենց
արիւն
քրտինքով
Հաւաքած
քանի
մ ը արծաթով
գոցելու
«Վաբլըք»/5ք
պակաս
թողածը։
ԱՕՍԻ
ՄԱՀ ՕՐ՛ ԱԼԻԱ ԱԹՕՆ
ՊԼԷ՝ԲՈՒԷԼԻ
Ամերիկեան
թղթաբեբէն
ցաւով կփմանանք թէ
Մ արտ
15/5.՝
մեռած է Օր՛ Ալփս Աթօն
Պլէքուէլ :
Հանզուցեալ
գրագիաուՀին
92
աարեկան էբ եւ ա–
ւելի քան
50
տարի պայքաբած՝
կիներու
գստին
Համաբ։
Համբաւ
չաՀած էր նաեւ
իբրեւ քաԼ Հբա–
պարա կագիբ
, սրտանց
նուիրուած՝
րո լոր
Հա լա -
ծականներուն
: իննսունական
թուականներու
քաբ–
ղերէն
վեբԼ, գարձաւ
Հաւաաարիմ
բարեկամ
լ՛ Հայ
մողովուրգին
, իր Համակրանքը
պաՀելով
մհնչեւ
մաՀ ։Միեէնոյն
աաեն
րլլալով
բանաստեւլծ
,\ աին
անգլե րէնի
թարղմ անեց
բաղմ աթիւ
Հա յերէն բա–
նաստեզծութիւննեբ
,
^\Ո11ՇՈ1&Ո.
ԲօՇաՏ
անունով
(Պ •
Գուրեան
, Միք՛ Նալբտնաեան
, Նաբպէյ
, Մ • Պէ
չիկթաչլեան
, Ո՛ ՚ Պատկանեան
, Վեւոնգ
Ալիչան ,
Թ՛ Թէրզեան,
Գոգոխեան
եւն՛)։
1916/
Հատորին
մ էշ ուրիշ թաբգմ
անո ւթիւննեբ ալ աւելցուց
ԼԱ իա–
մ անթօ , Վա բո լման , Ա՝ Զոպանեան
, ($ովՀ ՚ թո։ -
մ անեան
, Զ • Ասատուր
, Խրիմեան
Հա յրիկ
յ
•
Փորթուգալեան
եւն՛)։
Ունի
բազմաթիւ
Հայա -
նպաստ
գրութիւններ
իառՇաՅւ,
ԻI^\V ^ՈՈ6Ո1Յ
թեր
թերուն եւ ուրիչ
ամերիկեան
Հբատարակոլթեանց
մէի
Օր– Պլէքուէլխ
մաՀուան
առթիլ
ցաւակ -
ցական
Հեոաղիբնեբ
ուղղած են Հ՛ Տ ՛ Գ՛
Ամերի
կայի
կեղբ՛
կոմիտէն,
<լՀայբենիք»նեբու
խմ բա -
գըութիէնը
, Հայ Եբիա
՚
Գաչնակցութիւնը
եւ
Ազգ
՚ կեգբ - վարչութիւնը
է
-
ԵՐՈՒԱԱԱՄԻ
ՄՒՋԱԶԳԱ8ՆԱ8ՄԱՆ
կանո^
նագիրը
վերջապէս
քուէարկուեցաւ
ՄԱԿի Խնա -
մակալութեան
ԽորՀուրգին
կոզմէ.
Ապրիլ
4/^»
Ժընեւի
մէշ։
Անգլիա եւ Մ– ՆաՀանգները
ձձռն -
պաՀ
մնացԼն : Խ - Մ իութեան
պատուիրակր
ներ
կայ չէր, իբրեւ
բողոք
ազղայնական
Զինաստանի
մասնակչլութեան
գէմ : Աորգանանի
պատուիրակը
ներկայ
չեզաւ
վերտին
նիստին
, իսկ
Ի՚*րայէլի
ներկա լացոլց Լէ չր խօսք
աոաւ
քո է.է ա րկո
ւթենէն
գ դ տ պ ա Ա ո ւ թ հ ա է
Խ մ ա է
Միշազգային
մամուլը մեծ
կարեւորութիւն
կ՚ընծայէ
Փաբիզի
, Լ
ոնտոնի եւ Ո՚֊ոշփնկթբնի
մէշ
կատարուած
նոբ խորՀրդակցոլթեանց
, որոնց ն ը ֊
պատակն է աւելի
զօրացնել,
. ընդլայնել
Հի՛֊"
՚
Աալանաեանի
գԼնակցութիւնը
յ
Հրատարակուած
տեղեկութեանց
Համաձտյն ,
այս խնգիրր
մասնաւորապէս
պիաի
քննուի
Ձէրան–
ոայի,
Անգլիոյ ել Ա • Ն
աՀ անդնե բու
արտաքին
նտխաբարնեբոլ
յառաշիկայ
մոզովին
մէշ, ոբ պի
տի գումարուի
Մայիս
Տին,
Լոնաոն։ Այս մողո -
վէն անմիշապէս
վերշը
նիստ պիտի գումարէ
Աա^
լանտեանի
զինակիցներուն
խորՀուբդբ
,
գարձեալ
Մայիսին եւ Լոնաոնի
մէշ :
Երեք արտաքին
նախարաբնեբր
Համոզուած
են,
թէ
Եւրոպայի
յաշող
միաւորումբ
կրնայ
գլուխ
Հանոլիլ
մ իայն
աւելի
րնդլա
յնելով
Ատլանտեանի
զինակցութեան
կազմակե րպում բ , ներդաշնակե
-
լով գինուորական
, քաղաքական
եւ.
տնտեսական
զ ործունէոլթիլնբ
:
Անգլիոյ ել Ֆրանսայի
գիւանագիաական
չըր–
շանակներուն
մէշ Աայիս
8/
մողովը կը նկատեն
ամէնէն
կաբեւոր
խո բՀ րդա կցո ւթ իւննե րէն
մէկր։
Այո սլաաճառաԼ ալ , մանրակրկիա
սլատրաստու
-
թ իւննե ր կր աեսնուին
Փարիգի
, Լոնտոնի եւ Ուո–
էինկթլնի
մէշ։
Երեք
երկիբնեբէն
բարձրաստիճան
պա չտօնատա
րնե ր
մ օտե րս Լոնաոն
պիաի
երթան
,
վեբշնապէս
մշակելու
Համար
մորուԼին
օրակարգր։
Ա"լրիլ
16/5՛
Հինգ
զինակիցներ
մոգոփ
պիտԼւ
գու–
մարեն
Պ բիլս է լի
մ էշ , իբրեւ նախա պատ բաստ
ու -
թիւն
երեք արաաքին
նա խարտ բնե բու
խո
բՀբգակ–
ցութեան
:
Բոլոր
մոգուԼներուն
մէշ ալ, գինակիցներր պի–
աի
քննեն
Գերմ անիո
յ մ ասնա կցո ւթեան
խնգԼ՚րը ,
ինչ որ անչուչտ կապ
ունի այդ երկրին
փեբազին–
ւէ ան Հետ : Իրազեկներ
կր Հաւաստեն
թէ
"՛՜ձ ՜
կանուխ
օրակարգԼւ
փրա
յ պիտի
դա
յ վե րազինմ
ան
խնգիբը,
բայց Հաւանական
չէ որ անմիշական
մԼէ–
շոցներ
ձեռք
առնուին
ւ
Անգլիո
յ եւ Ֆրանսա
յի պա չտօնական
չր2ա–
նակնե ր ր Հակառակ
են Գերմ անիո
յ վե րաղինմ ան ,
րայց երկու
էք ա յրաքագաքնե
բուն , ինչպէս եւ Ուո–
չ^նկթլ^ւի
մէշ, չաա մր ազդեցիկ
խորՀրգականներ
կը կարծեն թէ մամ անակի
խնգիր է Գերմ
անիոյ
դործօն
մ ասնակցութիւնբ՝
արեւմ տեան
Եւրոպա–
յի պաչտպանութեան
մէշ
է
Ա^ւգլիոյ
Լորտերու
մոդովին
մէշ վիրճաբա–
նութիւններ
կատարուեցան
Գերմանիոյ
վերազին–
ժ.ան մասին։
Ինչպէս կր յիչուի,
Ջրբչիլ
Համաձայն
է Գեբմանիան
վերազինելու,
իսկ Պեւին՝ Հակա -
ո.ակ : Լորաերն ալ երկու
ւքասի բամնուած
են : Մ եծ
մասր վտանգաւոր
կր գտնէ
Գերմանիոյ
վերազի -
նում ր , նկաաի
առնելով
անցեալ
փորձե րր :
Փարիզի
կիսապա չտօնական
օրկանը , \յէ
յօդոլածոփ
մը
կ՚՚առաշարկէ
ՀԱտլան ֊
աեան
կոմ ինֆորմ
մ բ» կազմել^
մասնակցութեամբ
Մ • ՆաՀանզնե
րուն , որպէսզի
պատրաստ
Ք Հ Հ
՚ * 5 ՛
պատերազմելու
, եթէ անգամնե
րէն
՛քէ կը
յարձա
կում կրէ : թերթին
կարծիքով
,
Ատլանտեւսնի
ներկայ
դաչինքր
պարզ խմբակցութիւն
մրն է , որ
բաւարար
չափով
չերաչխալորեր
թէ Մ • ՆաՀանգ
նե րր պատրաստ
են օգնութեան
Հասնելու
Եւրո -
պայի։
Արքան ալ րաբի տրամադրութիւններ
ու —
նենտն
Մ • ՆաՀանգներբ
, խորՀբգաբանը
կբ՚ւայ
արգիլել
պատերազմ
ի
յա յտարարութիւնր
,
*՜թէ
Եւրոպա
յարձակում
կրէ է /^Ատլանտեանի
կոմԼն -
ֆորմ»ով կամ ուրիչ
յարմար
անունով
մը ,
Մ •
ՆաՀանգները
^Եւրոպա
յի կա պո ւած
պիտի
ըլ ՛ան
չօչափե
լի կապերով,
միսի եւ արիւնի կապերով ,
այնւգէս որ մարմնին մէկ մասին
փրայ
կաւոար -
ուած
յարձակում
մր պիտի
րլլայ
յարձակոււք տմ–
բոզշին
վրայ
ֆ։
Տեգական
թերթեբր
կը գրեն թէ մէկ չա -
րաթ
էն Շէրպուռ
կր սպասուի
ամ երիկեան
առ։ս -
շին զինաբարձ
չոդենալր։
Շէրպուռ
այն միակ Նա–
լաՀանգիստն
է ուր Համա յնափա րնե ր բ չեն
յաշո–
գած
Համոզել
բանուորներր,
որպէսզի
չպարպեն
զինաբարձ
նաւերբ : Ութ ^ոգի
ձե ր րա կա
լո ւեց տն
Պիզեբթայի
մէշ
(թունուզ),
բողոքի
ցոյց
մը կա
տարած
րլլալով
առաշին
զինաբարձ
նաւսւ պար -
պու
մին
առթիւ։
Ատլանտեանի
դաչինքին
տարելիցին
աս -
թ ի լ , Մ՛ ՆաՀանգներու
արտաքին
նախաբաբր
յայաաբարեց
թէ նոբ վարկեր
պիտի
պաՀանքէ
(ԼտւբեբՅՅւ շաթտւծակտւթիւՏը կաբդաւ Դ֊ • է յ )
վերշ, կրկնելով թէ իր երկիրը վճռապէս կր մեր–
օ՛է միշազգայնացոլմր
։կանոնագրին
Համաձայն
.
Երուսաղէմի
կառավտրիչ
մը պիաի նչանակուի
ե–
րեք տարուան
Համ ար : Մ իշազգա յնացոլած
չբշա՛^
նը կը պարունակէ
բուն
Երուսաղէմը:
100
քառ •
մղւն չրշապատով։
՚Բազաքր
չէզոք պիտի ըԱայ հ՛
ան լւոնա բա րե լի , պիտի
չունենա
յ զինեալ
ումեր ,
բացի ԱպաՀովութեան
ԽորՀուրգին
սաՀմանածէն
••
կառաւԼարիչր
պիաի Հսկէ բոլոր կրօնական վար -
չռւթհ
•է^՛՛ց
ես մարդասիրական
Հաստաաութեանղ
վրայ
, Լ. ր տրամագրոէ
թեան աակ
ունենալով
ւա -
աիւ կա՛՛։ աղան
ու4
մր
Fonds A.R.A.M
