ւօՕն՚Բի
ԱՋԱՏՈԻԹԻՒՆ
ԿԱ՚Ց
ԹՈԻՐ-ԲԻՕՅ
Ա՚հԶ
ՆԱՄԱԿ
18ՄԲԱԳՐՈՒԹԵԱՆ
ԱՒԱՆԳ
ԳՔՒՄԱՐԻ
ՄԸ
ՑԱՆՃՆՈՒՄԸ
Օւսլսոյ թհրթերէն կը քազհնէ՛ հետեւ1յալ պասւ^
ԱՆԳԱՐԱ,
10
Մարա
Ազգ.
ժոզովին մէք
րուռն
վիճարանոլթիլններ
աեղի
ունեցան
, Աաաըգ
Ալաօզանի
յայաարարութիւններուն
աոթիւ։ Ալ֊
աօղան
հարցագիր
մր աուած էր ժողովին եւ կր
րողոքէր
րնգգիմագիր
թերթերու
եւ ճաո-ախօս -
ներու գէմ կատարուած
հեաապնզումին
առթիւ
։
Գաաական
զործավարը
պատասխանեց թէ կաոա
վարութիւնր
կր յարգէ
խօսքի եւ գաղափարի ա -
զատութիւնը,
պայմանաւ որ ան չաՀաղո
րծում ի
նիւթ
չգառնտյ եւ չծառայէ
ասոր անոր քմաՀա ֊
ճոյքին :
Աատրգ
Ալտօղան
թեմ րարձրանալով
րսաւ .
Գուք
իմ Հարցումիս
պատասխանեցէք
՜։
՚Բաղաքական
ել կուսակցական
Հաւաքո
յթներու
մէշ խօսող , կարծիք
յա յանո ղ
Հա յ րենակիցնե
ր ր
դատարաններ
ր, րանտերր կր քաչկռտէք։
Մենք
ենթակայ
ենք Մ իացեալ
Ազգերու
Աւխտին
, որ կր
քնքէ ՀակասաՀմանադրական
րոլոր
օրէնքներր ;
ԼԼմէն ոք իրաւունք
ունի իր գազափարներր
ազատ
օրէն
յայանելու
: Մ ինչգեռ
մեր մէք
Հ ակառակր կր
պատաՀի
, եւ Հայրենակից
մր չ ի կրնար
քննագա–
տել Հանրապետութեան
նախագաՀր եւ կամ կա -
ռավարութիւնր
: ինչպէ՛՛ս կր մոռնաք որ
Հայրե֊
նակիցներր
Հաւասար
են օրէնքին
առքեւ եւ Հան
րապետութեան
նախագաՀն ալ քաղաքացի
մրն է
ամէնուն պէս :
Նոյն
պաՀուն
ագմոլկներ
բարձրացան
եւ ո -
մանք պոռացին
.
ֆախցոլց
նորէն։
Ալտօղան
Ո՛՛ւբ տեսնուած
բան է որ Հան
րապեաութեան
նախագաՀր
օրէնքէն վեր նկատ -
ուի : Լալ մտիկ
բրէք , կամ ա յն է որպիտի
Հ պա–
աակԼւք Մակի
Աւխտին եւ կամ մեր կառավարու -
թ Լււնր այս բեմ էն պիտի յայաարարէ
ի լուր աչ
խարՀի.
էս
ոչ մարգկտյին
Լւրաւունք կբ ճանչ–
նամ, ոչ ալ սաՀմանադրոլթիւն
:
Ալտօղան
յեաոյ
դարձաւ
զինքր
րնդմիքող
Ալի
Րիզա
էսէնի եւ պոռաց
Գուն
լռէ <(–չրբչրր պէ*՛–
ճէյի».
իսկ գուն,
Տուրոլդան
, աչխարՀէն
խապաը
չունիս : Ելեր էք դատարանի կբ յանձնէք
այն լբ–
րագրողներր,
որոնք քագաքական
խնդբի
մը չուրք
կարծիք կր յայտնեն : Հարկաւ
պիաի
քննադատեն
Հանրապետութեան
նախագաՀն ալ, կառավարու -
թիւնն ալ : Ավ ռր քննադատութենէ
կը վախնայ,
թոզ
տու նր քաչուի եւ պա չտօնատա
ր
էՌԼԼ՚"յ
՚՚՛
Հակառակ
պարազային
, իրՀիմնած
վարչաձեւբ
մենատիրութիլն
է միայն։
Վարչապետը
ելաւ
ը–
սաւ. թէ րնգդիմադԼւբ
կուսակցութիւնբ
քանսէո.
եղած
է ։
փանսէռը
անբումելի
Հիւանդութիւն
մըն
է , եթէ Հալք
կուսակղութիւնը
վարակուեցաւ
անկէ , վերքը չատ գէչ է ։
՚Լասֆի
Կէրկէր
փորձեց
առարկել,
բայց Ալ–
տօզան
լռեցոլց •
Րերանգ
մի բանար,
քու խելքդ
քեղի կը
բաւէ : Հալքի
րնգՀ • նախադաՀը
չքննադաաենք ,
կաոավարութեան
ամէն
գոբծին
աչք
ղոցենք ,
զո՛՛վ քննադատենք
ուրեմն
, որո՛՛ւ գէմ կատարենք
մեր րնգգիմադիրի
պարտականութիւնը
:
ՆԻՍ ,
14
Մարտ
Հ6առաիի
մէք Աաբա
10–
ին Հրատարակուած
գրութիւնէս
վերք,
Նիսի
Հայ
Ազղ– Միութեան
վարչութիւնը
Մարտ
12ին
ժողո
վի մը Հրաւիրած է զիս, նաեւ ագգա
յիննե ր :
Ժոզո վփն
մէք նկատի առի Հետեւեալ
պաբա–
գաները
1 • -
Վարչութիւնը
իր թերի
կազմր
լնդուեեց
,
եւ րսա օբինի
նոր անգամնե բով
վարչութիւն
մը
կազմեց
:
2 • ^ –
կաթոզ
• պատուիրակը
վաւերացուցած
է
այս
միութեան
վարչութիւնը,
մատուռով
ալ
զբաղելու
Համաը
։
3 • -
Հաչուեքննիչ
մարմ ինը,
իր
տեղեկագիրը
տուած է , ճչդրիտ եւ չնորՀաւորեչի
գտած
ըլլա
լով
Հաչիւները :
Իմ ուգած
այս էեբեք
օրինաւոր
խնդիրները
կտրգադբուած
ըլլալով
, Հրալիրեցի
նոր
վարչու
թիւնբ եւիրենց վճարեղի
Նիոի Մատուռին
1946
Փետր .էն
1950
Փետրուար
օի չրքանին
գոյացած
274*898
ֆրանքր եւ
7
ամերիկեան
տոլարը :
Տաքողութիւն
կըմաղթեմ
նոր վարչութեան
:
Ս • Երամեան
Ա.Գ
Տարի
մըն է որ կը խնդըէի թէ դրա
մը
որո՛՛ւ, յանձնեւք :
Հոգտբարձութիւնը
Ազդ–
Մի
ութիւն
եղաւ։
«Տառաք^ի
միքոցաւ
Հրապաբակաւ
Հարցուցի թէ Հիմա գբամր
որո՞Ն յանձնեմ:
Նոր
վարչութեան
անգամներէն
ոմանք,
վերի
առկախ
իէնդի րնե ր բ չկարզ ադրած
, նոր
արթնցածի
մ բ
պէ"
,
հս^ՏՏ^6^/
միքոցաւ
ինձմէ դրամբ
պաՀանքելու
միտքր
ունեցած
են . . . Եւ դեռ չաբաթ
մբ
չանցած
նորէն
զիս օգնութեան
կը կտնչեն :
Աչխատելու
կաբգը
ձերն է , Հանգիստ
ձգեցէք
զիս ՝•
Ս ՛Ե •
ՆՈՐ
ԱԵՐՈՒՆԳԻ
ԶԵՌՆԱՐԿՆԵՐԸ
•ՐԱՇԱՆ— Մեծ խանգավառոլթեամբ
տօն -
ուեցաւ
Պանեէօ
՚Րաչանի
մէք Նոր Աերունգի
Օրր։
Երդչախումբը
զեկավարութեամ
բ Պ՛
Մեսումենցի
բացում ր կաաաբեց
Հանգ է սին , Նոր Ա
երունդի
քա յլեր գով
: Յեաո
յ Ե • Պասմ աճե ան ուղերձով
մ ը
փառաբանեց
Հայ մողովուրգին
յարատեւութեան
ճիգը,
գարերու
լնթացքին
: Միութեան
րոլոր ան–
դամնեքը կրմասնակցէին
գեղաըուեստտկտն
բաժ–
նին :
Եղան
արաասանոլթիւններ
եւ երդեր
, խան -
ղտվառե
լով
ժ ո զո վո ւր գբ : Օաքողապէս
արաասա
նեցին
Օր ՚ Ա • Տտկառեան
, Օր • Հ • թեւանեան
, Պ •
Ն • Մ խճեան
, Ա. Մ արգարեան : Մեծ ոգեւորու -
թիւն
սաեզծեցին
թո րոսեան
եղրա յբները
իրենց
կովկասեան
պարերով :
Եբգէախոլմբը
երգեց
«Հայաստանի
այն վառ–
սէրր»
( Մ ես ում ենց ) : Գեզեց կօր էն պարեց
ին
նաեւ
3> •
Հաքիմեան
, Մ • 6 ակո բեան , Լ. Մ ազազաճեան
:
Վեբքապէս
ներկա յացուեցաւ
«Պաչաօնս
խռմբալ
է» որմեծ յաքոզութեամբ
անցաւ
չնորՀիլ Պ՛ Ա •
Թորոսեանի
:Հանդիսականները
չատ գոՀ մնացին
:
Գերակատարներն
էին Օր՛
Հ–
Նո րիկեան
, Պ– Հ*
թորոսեան
, Ե՛ Պասմաճեան
եւ Ա՛ Մարգարեան
։
Ընկեր
Պարոնվարգեանի
փակման
խոաքէն
վերք
սկաան պարերը ՝,
Արուարձաններէն
եկած
էին բազմաթիւ
բն -
կեբներ եւ րնկերոլՀիներ
: Մ իքնարաբին
երգեցին
փոխնիփոխ
Աստղիկ
՚Բէօսէեան
, Աւետիս
՛Բիւփէլ–
եան , Մ • Մ ուրատեան : Ա • ճիլաճեան եւ Հ • Նո -
բեկեան չատ յաքոգ
զուգերդ
մր ըրին։ Մէք ընգ
մէք սբաՀր կր թնդար
յեգափոխական
խանգա -
վառ
երդերով,
աոա
քնո բգո ւթեամ բ Փաբիզի
խում
բին : Ֆրանսաց
ի լնկե րվա րականնե
րէն Պ •
ՇւցօԱ
1
տեղական
մ ասնաճ իւղին
քա ր տ ո ւգա րը , տաք
ճառ
մը խօսեցաւ , քաքալերելով
մեզ։
Ընկեր Պա֊
բոնվաբդեան
պատասխանեց
եւ ^ո րՀ ակա
լո
ւթԼււն
յայտնեց : Ա. ՚Բիւփէլեան
ֆրանսերէն
երդ մը եր
գեց ի պատիւ
Հիւրերուն։
Յեաոյ
ներկաները
յոտնկայս
երգեցին
«Մարսէյէզ»բ
եւ «Մչակ
բան–
ոլոր»
։ Ա յս ձեռնարկր մեծ յաքոզութիւն
մը եղաւ
Նոր Աերունգի
Համար։
— ՚նոր Սերնդական
Ա– ՋՕՊԱՆԵԱՆԻ ՆՈՐ
ՅՈԲԵԼԵԱՆԸ
կաթող.
պատուիրակին
ատո
րագրոլթեամր
զեկոյց
մը կբ ծանուցանէ թէ՝
1949
Յուլիս
2^ին
չուրք
30
մ աաւո րականնե
ր
մողով
գում
արելով
Նուպարեան
մ ատեն ադա
րանին
մ էք , Հետեւեա
լ ո–
ր ո չո ւմնե բ ր տուած
են .-
Ա.
Հայ սփիւռքին
մէք ամենուրեք
յորելե -
նական
Հանգիսոլթիէննե
րով
տօնել
Հիւրընկալ
աւ^իւ
աղդին
մ չակութա
յին փառապանծ
Հաստա
աութեան՝
ֆրանսա
կան ակագեմ
իա յին
կողմ է ,
յանձԼն Պ • Արչակ
Ջօպանեան
ի , Հայ
տաղանգին
լնծա յած
վերքին
բացառիկ
պատիւը :
/» • - Այս առթիւ
ֆոնտ
մր գոյացնել
Ափիւռ–
քի մէք,
Յոբելեարին
կենդանութեան
իսկ, եւ ա–
նոր ձեռքով իլո յս ընծա յ ե լ ո ւ Համ ար իր անտիպ
երկասԼւբութիւննեբը
։
Գ—
1950
աարին
յատկացնել
այս
յոբելենա–
կան
ՀանգԼւսո
լթիւննե
բու եւ նուի բատ
ուո ւթեանց
:
գ.
Փարիգի
մէք յոբելենա
կան
լնգունե լու -
թիւնր կատարել
Աորպոնի
մէք,
1950ի
Մայիս
14–
ին , կիրտկի
, կէս օրէ վերք,
,մ ասնակցութեամ
ր
ֆրանսական
պաչաօնական
մարմ իններու եւ անձ
նաւո րութեանց
: ԼԿր խնգրուի
չխաչաձեւել)
:
Ե •
^^Գքել
արաասաՀմանի
բոլոր
Հայ
թեր—
թերէ, ոբ Հաճին Հրատարակել
մեբ այս
զեկոյցր,
ել բերել
իրենց
մ ասնա կցո ւթիւնր
յոբեյենական
այս ձեոնա րկին
յաքոզութեան
Համար
:
Զ • - Խնգբե
լ սփիւռքի
բոլոր
մ
չակութային
կազմ ակե րպո լթիւննե
րէն , ո բ Հաճին
Համ երա չ–
խաբար
ստանձնել
ամ ենուրեք
տռաքադրուած
յո -
բելենական
Հանգիսութեանց
ելնուիրաՀալաքու
-
թեանց
նախաձեռնութիւնը
:
3՛ Գէ՛– Գրամական
առաքումներու
Հասցէն
է գանձապաՀ Պ՛ ՎաՀԷ
թօսունեան
,
56
Ո1«
ԼԶքԶ–
)՚6էէ6, ԲՁՈՏ (9) ՝.
ԳՈՐԵԱՏԷՐԸ — Այո գործին
մէք կ աաարել ա–
պէս
իբբ էչ Հաբմեր ես ։
ԳՈՐԾԱԿԱՏԱՐԸ
Ոչ, պարոն, ես չարժե -
ցայ
իբրեւ
ձեր ներկայացուցիչը
. . .
«8ԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(34)
Արեգակբ
ծագեց
, թռչունները
երգեցին ,
ասում էրՆտզլուն
իր
խառն
պաամ ուածքնե
րի
մէք
էլի լաւ էր աչխարՀը
• • • Մ իա յն մեր
տանը
մաՀ եւ խայտառակութիւն
։ Եկան, չաաերը Հա–
ւաքուեցին եւլաց էին լինում
միայն նբա Համար,
տզամարդի
Համար։
Իսկ ինձ փյւայ մի կաթիլ
է լ
չգցեցին
: Նրան
թաղեցին
, իսկ ինձ . . . Ես
մնացի
• • . Եւ ինձ տէր Աստուած
, մ եռած
չէին
Համ ա -
րում .
է•
Վերքին
խօսքե ր ը դարձեալ
գրգռեց
ին նրա
սարսափե
լի քբքիքբ
, նրա ձտ յնը է լի խեգդւում
էր
վայրի
կատաղութիւնից
. • .
Բաւական էբ : Պառաւը
արձակեց իր
սրաի
կապերը
։
Ա կզբում գեռ խեգգոլած
ու մ եգմ
էին նրա
Հեծկլաանքներր
, կարծես նա չարունակում
էր օ–
բօր կարգալ
իր անբախտ
որբիկին : Բայց
ինչպէս
կրակը
ման է գալիս դալար
ճիւղերի տակ եւ յան
կարծ
բռնկւում է երբ չոր , այրեցող
նիւթեր
է
գտնում
, այնպէս
է լ պառաւի
ձայնր
բարձրացալ,
երբ Հասաւ
դէպքերը
պատմելու
րոպէն :
Ողբերը
ուժգին
Հոսանքով
գուբս
էին թրռ -
չամ,
գալա րւում
էին խազազ օգի մէք,
ոոնում
էին,
խբխռում
։ Ծանբ, չատ ծանբ
էին
նրանք,
գէպի
բարձբ
չէին
գնում,
այլ րնկնում
ԷԼն թըչ -
ուառ
Հոգի վրայ,
քարչ
էին լնկնում
լալով. Հա
ռաչելով՛ • . Նա միայն սեւ բեխերը
ռլորռզ
երի–
տասարդին չէբ ոզբում
, ռբ գերեզմանի
մէք է՛
ցտլում
, խո րովւում
է բ նչանած ագքկա
յ Համ ար ,
անիծում էր դեւերին
, գթութիւն
էր
Հայցում :
Մ արգիկ
անգութ
են , գոնէ
երկինքը
օգնէր
՚ • •
Միթէ՛^ նա է լ չէ տեսնում
, որ երկրի
վրայ
թա–
վւառոզը չափաՀաս
ազքիկ է , անպատիւ
, աներես ,
խայտառւբկ,
նրանից
փախչում
են , ինչպէս սեւ
ժանտախտից
եւչկայ
մէկը, որ զովացնէ
նրա տա–
պակուած
չրթ"^քնեբբ
:
Մ արդիկ
սովոբեցին
իբանց
քոյրերի
եւ երեխանեբի
խայտառակութեան
. . . ել
ղոՀերբ
չատ են ամ էն տեզ նրանք
խեղդւռւմ
են ամ
օթի
մէք...
Մ թութեան
մի քից մի ամբոզք թագնուած աչ
խա րՀ նա յում էբ ա յս խեզճ տնակին
, լսում
է բ
այս
թունալից
Հառաչանքր։
Հ
,եռռւից ,
ծմակնեբի
^"ՑԻՑ
՝ Բ"^^սկսեց
ձայնակցիլ
պառաւին՛.,
կազ–
նիները
այմմ
ինչպէս
ծանը ու տխուր
կերպով
են օրօրում
իբանց
տերեւներր
։ կ՛ասես
նրանք
է լ
են սուգ
անում
ւ
իսկ
նտզլուն
կպել է պառաւի
կողքին եւ չէ
Համարձակւում
չարժուել։
Եբքանիկ է նա, տն -
ձա յն արաասունքները
Հեղեզփ
նմ ան թափւում
են
նրա աչքերից :
- Ախ , լռէ . ՚ • ինչքան
լաւ՛ . .
բացականչում
է նա ամէն անդամ
երբ պառաւը
լնգմիքռւմ
է ոբ–
րը
չունչ
քաչելու
Համաբ
ւ
Նրտ
մէք կատարւում էր մի զարմանալի
փո -
փոխութիւն
՚ չչկլուած
գլուխը
թեթեւանռւմ
էը ,
այնտեղ
մի տեսակ
թաբմացնոզ
պարզութիւն
էր
վառւում
: Նա Հանդարտւում
էբ : թւում
էր , թէ
ՓերԼւն
զգում է այգ եւ Հենց գրա Համար է, որ
ձանձրանալ
չը դիտէ
յ
Նբա
վբտյ
առանձին
ոգեւորութիւն
էր եկել ,
կարծես
այսաեղ,
ուր սիրում էր նա մենակ ապ -
րել , ուր քբերն ու տերեւները
օր ու գիչեր
խուլ
պա յքաբ են մ զում
իր անց
մ եղմ
քրթմնքի
ւնն երով ,
այստեղ
նրա սիբաը
աւելի զդացուած
,
աւելի
կրակոա է գարձել
։ Նա նայում էր իր
գրկում
Հանգստացած
վտիտ
երեխա
յին եւ Հասկանում էր
թէ
ինչու է նրա քունն
այնքան
քազցր
,
փոքրիկ
դժբախտն
է լ ծծում է ա յս աբտասոլքնեբի
, ա յո
Հեծեծանքների
գառնոլթիւնբ
• • • ամենալաւ
քաղ
ցրութիւնը
ցաւերի
աչխարՀի
մէք՛ ՚ ՚
Լուսինն
անցաւ
, կարծես
նրան յանկարծ
կլա
նեց մի սեւ վԼ՚չապ : Մութ է, աստղերն
են
այժմ,
որ ճ պճ պում են վեբեւում
։ ԾզբԼւդը գագա րեց
րել
է Լւր երդը։
ՓեըԼն վեր է կենում
, ներս է տանում
եբեխային : Նազյուն նրա Հետ է ։
-
ի՚^նչ դառալ
յետո
յ , Հարցրեց
պառաւը ,
երբ Հեկեկանքները
դագ րեց ին եւնա խօսելու կա–
բոզութիւն
ստացաւ
։
ԵԼ
Նազլոլն
սկսեց Հանգարտ
ձայնով
.
Նո յն օրբ աարան
իմ մ օրը եւ նչանած իս
Հօրը : Գաաաստան
պիտի
լինէր , ղրսում
,
կռուի
մէք, սպաննուե
լ էր մ ի թուրք եւ գեռ մենք մե -
զաւզարա
էինք– . • իբրեւ թէ
խայտառակութիւն
չէր , որ կաաաբույտց այգ գիչեբը,
այլ
սաբքած
գալւսգբոլթիւն
, , .
Fonds A.R.A.M
