^ ^ ^ ^ ^
0Մ6
€է6ա
–1*քօւ>Ո6եսք6
է
ՏՇ11.
Ո 1 1 Տ Տ ձ 1 ա 4
17, 1Հս6 ՕՅատտատ - Ր^1 Տ (13)
Վեցտմօ– 800 ֆր–, Տար– 1600, արա– 2500 ֆր–
ա
€06. 15-70
Գին 7 ֆր– Շ-Օք-ք՚ՅՈՏ ^678^:63
^^Տ^Տ^Տ^^# ^ ^ ^ ^ ^
1950 Չորեքշարթի 22 ՄԱՐՏ
26ւպ ՏԱՐԻ - 26«
ք(օ. 6108–՚նոր շրջան թիւ 1519
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ
ք 1 ; * * ն 7 ՚ / յ
–ԲԱՐ ՄԸ ԳԼՈՐԵՑ.,.
Ժռզովրգայէն
իմասւոութիւձէշ
վ՝Ա՚՚է
՚՝—
՚ ^ Ը . ^ ՚
մ ար աութիւնր
իմացիր
մանուկէն
, գԻ^ովէն^
կամ
խենգէն
:
. . ^
ԱՀա
նոր վկայութիւն
մր––
Անգարայէկ։
1
թուրքիո
յ Ազգ . ժոզովր
զօրավար
երեպիո
-
խան մր ունի, Աաարք Ալաօզան,
որ անՀաւա՚թա
~ ,|
րակշփռ մարգու
անուն
Հանաքի է , իր յանգոսւն
, ^
յաճախ
յախուռն
եւ Հւգայթուցիկ»
ելոյթներով–,
թունգ
հակառակորգ՝
կառավարական
կոլ. - ,
սակցութեան
եւ իսմէթ
ինէօնիւի
,
ո
՛ւր որ րերա– ՝,
նր րանայ
, փոթորիկ
մր 1լր պայթի
:
՚
Ոչ րառերր
կր ծամծմէ
, ոչ ալ պաակերա
-
յ
զարգ
յիշոցներր
: կ՚արաասանէ
որակումներ
, ո - |
րոնց գագտնիքր
թուրքր
միայն գիտէ
։
\
Այն ասաիճան
որ, երր սկսի
խօսիլ Ազգ– մո~ ^
զովին
մէշ , առաքին
րառերէն
իսկ ներկաներր
կր ՚1
քրթմնքեն
, - « ՚քյորէն փախցուց
. • •» ւ
՚\
ԱՀաւասիկ
իր փերքին
ելոյթր
, այնքան
4ա - |
մ արձակ
եւ պերճախօս
:
ինչպէս
պիաի կարգաք
երրորգ
էքէն
^մէք,
Աաարք
Ալաօզան
ումգին
պայքար
մր բացած
է ^
կառափաբութեան
գէմ , ամբասաանե
լով զա յն թէ
յ
կր կա չկանգէ
մամուլի
, խօսքի
, գազափա
բի ա - ՚
ւլատութիւնր
;
^, •՚
Այս առթիւ,
այնպիսի
քար մբ կր գլորէ որ, ,
բոլորն
ալ ափ
ի րերան
կր մնան •
^
— « ^^աղաքական եւ կուսակցական ժողովՏե– ^
րու լքէջ կարծիք յայանող քաղաքացիներ դատա– ^
րանները, րանտերր կը քաշկսաէք: Մենք ենթա–
I
կայ ենք Միացեալ Ազգերու դաշինքին, որ կը ջրն– )
ջէ հակասահլքանադրական բոլոր օրէնքները»:
*
Մինչ
միւս երեսփոխաննեբր
քիթ - րերան
կ^ր–
նեն, վիրաւորիչ
ակնարկներով,
զօրավարր
կբ րս– .|
֊••ր9*^՚ակէ
, բարկաճայթ.
՝
֊ ^ – " ւ – ՛ ^
— « Ո՛՛լ՜ւ տեսնուած բան է որ Հանրապետու– ;
թեան նաիագաեը օրէնքէն վեր համարուի: Լաւ =
ւքտիկ րրէք - կա՛մ այն է որ պիտի եպաա.ակիք ;
Միացեավ Արգերու դաշինքին, եւ կամ մեբ կա– \
ոավաբութիէ նը այս բեմէն պիտի յայտարարէ ի \
լուր աշխարհի,— Ես ոչ մարդկսւյին իրաւունք կր ^
՜նանչնամ, ո,՛) ալ սահմանադրութիւն»։
;)
Անչուշա
«խենգ»
մբ միայն
կրնար
այս խօս— ^
քերն աբաաւանել
թուրքիոյ
մէք։
Այն ալ
ԱգԳ ՚ Հ
մռղռվի
բեմէն
:
\
Ջեռքի
աակ
չունինք
մոզովին
ամրոզքական
^
ատենազրութիւնբ
, որպէսզի
գիտնանք
թէ
ու֊րիշ ՚
ինչ անոզոք
ճշմ ա րտո ւթ իւններ
պարզած
է Ալտօ–
զան , իր ճառին
մէք
է
^
Թերեւս
III
յգ ատենազ.բ ութ իւննե րն ալ «րարե– \
փոիսուած
» եւ կրճատուած
են , փրկելու
Համաբ ^
«Հանրա պետական»
Թուբքիո
յ վարկր
:
Ամէն ոլարագայի
մէք. Հրատարակուած
մասբ.
բաւական
է , լուսարանելու
Համար
շատ
մր երե– |
ւո լթներ
^
Տարիներ
եւ տտրիներ առաք , երբ ոչ Մէ՚ոց
-
եալ Ազդեր
կա յին , ոչ ալ օսմ անեան
կամ թրքա– ՝,
կտն խորՀրգարան
, այսպէ՜ս
կր խօսէին
ոչ - •
թուրք
մոզովո ւրգնե բու նե րկա յացուց
իչներր
:
է
Ազատութեան
, արգտբութեան
, Հալասարոլ
- \
թեան
ազաղակն
էր որ կբ բարձրանար
Պտտբիար–՝;
քարաններէն
, բանտերէն
, կախազաննեբէն
մինչեւ )
լեոներու
կատարր
ւ
•
1908
Յուլիսին
, երբ կբ
վերաՀաստատոլէբ
Հ
Օսմ– ԱաՀմանագրութիւնբ
, շատ
քիչ բան փոխ - ;
ուած
է ր Թուբքիո
յ պետական
րմբռնումնե
րէն ել :
Հպատակ
ժոզովուբդներոլ
կացութենէն
:
ԸնգՀակառակն
, ՀետզՀետէ
պաբզոլեցալ
, րիւ -
բեզացա՜
լ
Հիմնական
քագաքա կան ութ իւն մր , ոբ
պիտի
յանզէր
1915^
Աարսափներուն
:
\
ԱյնուՀետեւ
,
աՀաւասիկ
Հանրապետու
–՚,
թիւն,
եւ նոյն պատուՀասր
կաշկանդում տղա–՛.
տութեան
:
Այս անզամ
Թուրքն
է
որ
կ՝
րմբոսաանայ\
Թուրքին
գէմ , կառափաբութեան
եւ
պետութեան
նա խագաՀ
ին գէմ : (քւ
կ
՚ըսէ
ճշմ արտս ւթիւններ
ո– •
րոնց
մ էկ
րս։ռն անգամ բաւական
էր կա խազան
–\
նեբ
շաբելու
, նոյնիսկ
քարգեր
կազմակերպելու
,\
երէկ– -.
՚ ;
ինչպէս
կբ տեսնէք,
«խենգ»
Ալտօղանր
շաա՝
աւելի
բարձր
կր գնաՀատէ
Միացեալ
Ազգեբոա.–
վարկբ,
քան այգ կազմակերպութեան
իմաստո՛՛ւն^
Հիմնագիրներր,
որոնք
գուռներր
լայն
բացինք
թուրքիո
I առքեւ, առանց
Հարցաքննութեան։
Շ ՚\
հյմբագիբ՝
է
ՄԻԱԱԲԵԱՆ
ր Ը Օ Ր Ի Ն
ՕՏԱՐԻՆ
ԱՌՋԵ՛՛Ւ
ԱԼ
Որքա՛՛ն կր խօսինք
ու կբ գրենք
թէ անՀրա
-
մեշտ
է օգտագո
բծել
զանազան
առիթներ
,
մեր
մշակոյթբ
ծանօթացնելու
Համար
օտա
րին
Այգ « օտաբներէն
» մեզ ամէնէն
աւելփ Հաա–
ԿՅ"ԳՐ
Ֆրանսան
պէտք
է րլլայ,
որ Հինէն
ի վեր
ունեցած
է արժանաւոր
զաւակներ
է իրապէս
մեծ
գէմ,.եր~ոբոնք
Հետաքրքրոլած
են ոչ միայն
մեր
քարդեչ
ով,
այլեւ
մեր մշակոյթով
:
Եւ եթէ Հոս անգամ
մեղ կր շփոթեն
Ասիոյ
խո բերէին եկած
ել այլեւս
պատմութեան
անցած
թեբակիրթ
եւ կորսուելու
դատապարտուած
մո–
Հեւ
ք որ մեղքր
յա -
զովո ւրգնե բէ
ճախ
մերն
է
Նոր փասա մր կիրակի
լ.^
ան
ներկայացուր
մր Աորպոնի
մէք։
Ամէն տարի
միքազգային
«ֆոքլոր՚ֆի
տօն մր
կբ սարքուի
ի նպաստ
Հիւծտխտաւոր
ուսանոզնե–
բու ապաքինարանի
մր եւ մասնակցոգներր
կ՝րլ -
լան րնգՀանբապէս
զանազան
ազգերու
ուսանողւա–
կան խում րեր :
Այս տտբուանր
ծանուցուած
էր
շարաթնեբ
աո աք : Ջեմ գիտեր
թէ որեւէ
կազմակերպութիւն
՚էետաքրքրուեցա
լ
մեր
ստանձնած
բամինով
Ա րաՀ ին կէսէն
աւելին
գրաւող
Հայ
Հանգիսա–
տեսներբ
տեսան
որ -- «Ոչ»
I
Անմ իքապէս
ներկա յացնեմ
Հայասաանի
ան ու–
նով
Հչ
ւծ րամինր :
Ոչ մէկ երդ,
Օր՛ Հ. Թորոսետնի
Հիւանգու
-
թեան պատճառով
, ոչ ալ խմբերդ
: Թերեւս
չեն
ղիտեբ,
երգչախում
բ ունի՞նք
թէ չունինք
:
Պա՛՛ բր , պիտի
Հարցնէք
անշուշտ
; Մ եր թրմ -
բական
սքանչելի
պարերբ
այն ատեն
միայն
կր
տեսնենք
, երբ Հանդէսներու
վեր քաւո րութեան
,
աս ու տն ոգեւորուին
եւ մեզի
Հբամ ցնեն
Տարօնի
է^տմ Վյսսպուրականի
չոլբքպտբերր
:
Գոնէ Հայկական
մենապարեր
տեսնէինք
Հ
Այն
քան ^ոբՀալի
եւ մանաւանգ
«Հաբաղաա»
պարու–
Հիներ չեն սլակսիր մեբ մէք
է
ԱրաՀբ
իբրեւ
«Հայկական»՝
խոչոր
մրն ալ
գրած
էին յայտադրին
մէք
,^01161116
ծափսՀա–
լ՛եց կովկասեան
եւ ռուսական
երկու
մենապսւբեր
,
Բաբխութաբեանի
Հինգ վայրկեան
տեւող
դասա
կի րտմ-ին մր լրացուց
մնտցետլբ
է
Ապրի՜ն
ԼեՀաստանի
եւ Տունաստանի
, Ֆին -
լանտայի
եւ Շուէտի
զաւակներր
, որոնք
քանք
չէին
խնա յած , իրենց լաւագո
յնբ նեբկա յացնե
լու
Համաբ պարով, երգով
թէ նուագով
ւ
Հեռաւո ր Մալկաշներէն
անգամ
գաս
կրնա
-
յինք առնել ։
Որո՛՛՛ւ Հարցնել
թէ ո՛վ էր
կազմակերպիչր
,
Հետեւաբար
պատասխանատուն
• • •
ԱՕԱԻ
ՊՈԼԱՈՏ
ԱԶԳ–
ԳՈՐԾԵՐԸ
Պոլսոյ
վերքին
թզթաբերէն
կ՚իմանանք
թէ
Պատր . տեղապաՀ
բ , Գէորգ
արք .
Աբսլանեան
,
անո ւանտ րկո ւթեան
գատ
բացած
է
«Մարմտրաէ
թերթին
դէմ, որ անխնայ
կը քննագատէ
իբ գոր
ծունէո
ւթիւնր
:
Հրատարակուած
տեղեկութեանց
Համաձայն
,
Ոեբա
յի ազգ • կա լո լածնե ր ո ւ փոխանցում
ին
ա -
տեն , տեզապաՀ
բ ուզած
է ոբ պա տ ր իա ր քա ր ան ին
յանձնուին
Մ ատենագարանբ
ել
Թոքաթլեան
պանգոկբ։
Այս նպատակով
ալ դիմում
կատաբած
է Պոլսոյ
կուսակալին
է
Միւս
կողմէ էվգաֆբ
գատ
բացած
է
թոքաթ–
լեանի
վարձակալին
գէմ
Լթուրք)
,
ամբաստանե
լով թէ ղանազան
ձեւափոխութիւններ
կատարած
ել վարձու տուած
է Հաստատութեան
կաբգ
մր
մասերր:
Պոլիս Հտսած
է Պուլկարիոյ
առաքնորգը
,
Գուսան
եպիսկ. կարապետեան
, ոբ շատոնց
պաշ
տօնանկ
եղած
էր։ Իր տեղեկութեանց
Համաձայն,
« Պուլկարիոյ
Հայ գաղութբ
կր քանայ
իր կենցա–
ղր պատշաճեցնել
երկրին
պայմտններուն
ւ Պա
-
րենատոմսի
գրութիւնր
կր շարունակուի
,
րայց
ազատ
խանութներ
ալ կան , շաա
սուղ
գիներով
;
Աոֆիայի
մէք մէկ քաՀանայ
միայն
ունինք՛.
կայ
նաեւ թեմական
կաղմտկերպութիւն
մր որ 1^աշ–
խատի օգտակար
րԱալ
գաղութին։
Պուլկարիոյ
մէք կրօնականնեբր
ազաա են սքեմով
կամ քաղա
-
քային տաբաղով
շրքելու
» >
ԶիՏադաւը
կը շարունակոէխ
ՋՐԱԾԻՆ
ՌՈՒՄԲԻ
ԱՌԱՋԻՆ
ՓՈՐԶԸ՝
ԱՊՐԻԼԻՆ
Ոսոշինկթրնէն
կր Հեռագրեն
թէ քբածին
Ո-ում -
րի ԼԱ՛) առաքին
փոբձր
պիտի կատարուի
յառյէ–՛
քիկայ
ապբիլին,
էնիվեթոքի
մէք
(իյազաղական
Ովկիանռս)
: կ՚ըսուի
թէ այս ռումբր
յիսուն
ան
զամ աւելի
զօրաւոր
պիտի
րլլայ քան Մ ՚ ՆաՀանգ
ներուն
մէք արտադրուած
Հիւլէական
ռում րեբր ։
Ու֊րիշ խօսքով,
իբ որոտման
ումր պիտի
Հաւա
-
սարի
Հնիթրօ–կլիսերին»ով
շինուած
մէկ
միլիոն
թոն սովորական
պայթուցիկի
ումին
:
ինչպէս
նախրնթաց
պարագաներու
մ էք, այս
նոր
փոբձն
ալ պիտի կատարուի
բացարձակապէս
գաղտնի
։ Հիւլէական
ո ւմի ամերիկեան
յանձնա
-
մոգովը
յետագա
յին
յայտարարութիւն
մը
պիտի
Հրատարակէ
ձեռք րերուած
աբգիւնքի
մասին
:
Հիւլէական
ռումբի
նախլնթաց
փորձերը
, աեզի
ունեցան
Հետեւեալ
թուականներուն
.-
1–
Առաքին
ռումրբ
փորձուեցաւ
1945
Տուլիո
ւ
^ին,
Նոր Մեքսիկայի
անապատին
մէք, Փոցտա–
մի խոբՀրգամ-ոգովին
աաեն
շ. Առաքին
ռումբր
նետուեցաւ
ճափոնի
Հե–
րոչիմա
քաղաքին
վբայ,
1945
Օգոստոս
^ին ։
Մեռան
աւելի
քան
50-000
Հոգի, առանց
Հաշուե
-
՚^ու
միւս
մարգկային
եւ նիւթական
աՀռելի
ա -
իրներր
է
^
3 -
Երեք օր վերքը,
1945
Օգոաա • Ոին , երկ -
րորգ
Հիւլէական
ռումբ
մը նետուեցաւ
Նակազա–
քի քազաքին
վրայ,
սպաննելով
աւելի
քան
80000
Հոգի , գաբձեալ
առանց
Հաշուելու
միւս
աՀաւոր
կորուստնեբբ
։ ճափոն
Հարկագրուեցաւ
անձնա =->
տուր
րլլտլ
:
4–
Հիւլէական
ռումբի
նոր փորձ մր կատար
-
ուեցալ
1946
Տուլիս
1ին , Պիքինիի
մէք։
Նոյն
ամ–
ս^ու \5ին եբկրորդ
ռումբ
մր փորձուեցաւ
դարձ
-
եալ
Պիքինիի
մէք, այս անգամ
ծովուն
տակ,
փորձելու
Համ ար
մ արտանաւերուն
ռւմր
։
5–
Երեք նոբ պայթումներ
փորձուեցան
1948
Ապրիլէն
Մայիս,
էնիվեթոքի
մէք :
Եգիպտոսխ
րպ^հՆիկեաՏ
՚Կեդք, ԿոմիտհՏ
ձեդակսււոէած
ՀԱՏԵՐ
ԱԼ ԿԱՆ ԿԱԼԱՆԱՒՈՐՆԵՐՈՒՆ
ՄԷՋ
Գահիրէէն կը հեոագրեն Մարտ 20 թսւակա -
նով
ԱպաՀովութեան
տեսչութիւնբ
անցեալ
շաբթու
ձերբակալեց
Եգիպտոսի
Համ ա
յնավար
կեգր . կոմ իտէ էն
13
անգամնե
ր ր , շարք մբ գի շե
րէս յին խո ւգա բ կո ւթ իւնն ե ր կա տա ր ե լո վ Հե լի ո պո–
Ո՛ս արուարձանին
մ էք , ինչպէս
կր
ծանուցանէ
այսօր
ներքին
նախարարութիւնը
Նո յն պաշտօնատան
մէկ
ներկա յացուց
ի չը
յտ յտարարեց
թէ բո լշեւիկ
վտրի^երր
ձե րրակա
լ –
ուեցան
երբ կր պատրաստուէ
ին իրենց
առաքին
լնգՀ . մռզռվբ
դումարե
լ
1947
Մայիսէն
ի վեր
1
Զեբբակալուած
են նտեւ
ուրիշ տասր
Համ ա յնա–
վարներ
:
Նոյն
ազբիլրին
Համտձտյն
, րռնուած
են կու
սակցութեան
բոլոր
դիւանա
թուզթե
րր , ինչպէս
ել
գրամ ական
Հտչիւներբ
։ Մ ինչեւ
ա յսօր արտօն
-
ուած
չէր արտասաՀման
Հաղորդել
ձերրակալու
-
թեանց
լուրր ։
ԶեռնՀաս
շբք անա կնե բու մէք
կր
Հաւաստեն
թէ Եգիպտոսի
ապօրէն
Համ ա յնավար
շարմումր
զռբծօն
րլլալով
Հանդերձ
, երրեք վտանգաւոր
Հա–
մեմատութիւննեբ
ստացած
չէր
։
1948^5»
Ուո
շինկ
թրն ի մ էք
Հ րատա րակո լած
տեզեկազր
ի մ ր
Հա
մաձա
յն , Հ ինդ Հազար
գործօն
Համ ա յնա
վարներ
կային Եգիպտոսի
մէք, րտմնուած՝
քանի
մբ Հա–
բիւր
բքիքնե բու, ինչ որ մեծ թի^ մբ չէ , բաղդա
տելով
քսան
միլիոն
բնտկչութեան
Հետ
:
Ներքին
նախա բարութեան
նեբկա յացուց
ի չր
կ՝բսէ թէ կարելի
եղաւ Համա յնտվա րնե բուն կեգ
֊
րոնր գտնել
Հետեւելով
Հիէել
Հյվարց
անուն
մար–
գու մբ որ կը կարծուի
թէ Ռուս է ։ Այս
մարգր,
որ ձեր րակա լութենէ
խուսափած
էր, վերքերս
նո
րէն
երեւան
ելած
րլլալով,
ոստիկանութիւնր
ի–
րեն Հետեւեցալ
դէպի
երկու
յարկաբամիններ
։
^ԷԿՐ իր բնակա բանն էբ,
միւսը՝
Համայնավար
-
ներու
Հաւաքատեզին
։
Զոբս
վարիչներ
, որոնց երեքբ Եգիպտացի
են
եւ մէկբ
Հայ, ձերբակալուեցան
անցեալ
երեք
-
շաբթի
կէս
գիշերին։
Ուրիշ ինբ Հոգի
ալ,
որոնց
չորսբ
Հայեր
են , մէկը Եգիպտացի
եւ
միւսը
ՀրէոլՀի
մը, ձերբակալուեցան
աւելի
վերքր։
Բո
լորն ալ կր Հարցաքննուին
ապաՀովութեան
պաշ —
տօնետներուն
կոզմէ
է
(Լուրերու շտւրռւՕակութիւնը կարդալ Գ– էջ)
ԱՆԳԱՐԱՏԷՆ
կր Հեռագրեն
թէ Ազգ.
մոզովր
պիտի
լուծուի
Մարտ
\^ին , իսկ նոր
բնտրութիւն–
ները պիտի կատարուին
Մայիս
\^ին : ժոզովը
ա–
մէն օր նիստ
կր գումարէ
, սպառելու
Համար
օ ֊
րակարգթ
:
ԶԵՐԲԱԿԱԼՈՒԵՑԱԻ
րանտային
վարչութեան
րմշիապետր,
Տոքթ–
ժ՛ Ռուսէլ,
Հինգ
մեղսակից–
ներ,։ւ
Հետ,
եթր կր Փորձէր
զազտնի
ծախել
3000
ամվ.դւլ
մորֆին
Fonds A.R.A.M