8
Ա Ռ Ա Ջ
3
Լ Ե Զ Ո Ի Ա ա Ո ւ
10 •
Գոց էք ւէըՆ է
մա1չաբոյհ
աառեբու.
սղատմութէէնւբ
:
Փ ա ր ա տ ւ ւ ք ս
կբ կազմէ, նախ, «մակա ֊
բոյՆ աառ»
բա ցա աբ ո ւթ ԷւՆբ
ւ ԷԼեոր Հա—
ւէաբ ոբ աաոբ ականքէՆ
կըսչաականէ ,
1Լ էրը
աչքէՆ , ու
մ ակար
ուհ
ութ
էւնը
ձայնին
մէք շէ ոբ կըյայանոլէ
,
այլ՝
ւզատկհբէն
մէք
Հ
Ա յն սաո ււլա բանո ւթեամ բ թէ քի
եբկու
/* կ՝աբժէ
, ( ո
III
յն
զեըկոլց
բէէց
զաեզէ
ունէ) ,
տ ա ռ
բառբ կբ Նազի
կ՝ըսԼն
տ ա րր
բաոէն
I
Այն
օրէն ի ՛քեր՝ եբբ
րնթերցանութէւ–
նո
՝–եէի հւ
դեց.
ՂՐ.
^թէւնը
աաոբ
իւրացոլց
ոշ մ իա յն
ՂՒՐՒ^
ՐԸ ՚
այԼ եւ անպա ա ե Հ ո ւ թ ի ւննե ր բ ,
վասնզէ
մարդկային
բոչոբ
աբարքներուն
մէք նր—
լիրական
են մառանզական
եւ պաՀպանո—
դական
սկզբոլնքներբ
: ԱՀա թէ
ինշո՚ւ
լեզուներու
մէք
Ղ Է Ր ^ Ր
կ ՚ " ն որ կ՛՚ապրին
թէեւ
դոբհ
չունին
:
ճիչդ է թէ ձայնր աոաք էր ու պաակե
—
րր վեբքա֊,աս : ք՛ա յց պատկերն է որ պայ–,
քարեր է ժամանակին
դէմ
լանուն
• • •
յաւե րժ ութ եան : Գէրբ
Պբոմեթեւս
մբն է ,
ուբեմն
, ոբ ասաուահնեբէն
դողցեր է յա—
լէաենականոլթեան
լո յսր , ու
նախանձոտ
ասաուահնեբբ
դէրբ դամեր
ապառա -
մէ նմանոդ
մադադաթնեբոլ
վբայ
, կոչ -
ուահ՝
մատեան
, զազանեաց
պաՀաբան
;
Զայնէն ու պատկերին
պ"՛ յքաբր
աւելի
կենզ անէ կր տեսնուէ ա յն
մռդովոլրդնե–
րոլն
մ օտ , ոբոնք
նոբ
լեղու
մր
ունէն ,
հազէկ
մր
իբենց
–էին լեզուին
աւերակ
—
ներուն
մէք բուսահ
։ Այսպէս
յունարէնբ
,
այսպէս
իտալեբէնր
, ՛ա յսպէս
Հայերէնր
;
Օրինակ
, լատինեբէնր
կբ
զորհահէր
դրիչ
բառին
Համ ապա
տաս խանր
երկա -
սաէսռ ,
Փէ
՚4՚
^2."՛Լ
է
այսօր՝
միաաառ
,
է ֆ « ^ •
ք՚՚"ն
մը զոՀոլահ է ,
սակայն ,
այսաեզ
,
բառէն
հագմանական
փաս -
աար,
ստուզա բանա կան
վկայութէւնր
Հո"դս
, էլրսէ նոր լեզուն :
Հին ունոր լեզուներու
պայքարբ
,
նոյն
մոդովոլրդին
մէք աոահ
, չունի
ուրէշ
է—
մաստ
րայց եթէ այն որ պաՀպանոդա
—
կանութեան
եւ յեզաչբքականութեան
բա—
խումր
երեւոյթ
մբն է ոբ
կրկնռւահ է–
դաբեր
, ու պէտէ
կբէ^ոլի
դարեր ՝. Ա՝արդ–\
կային
միաքբ կր տառապի
ալն
կապանք–
ներուն
մէք , զորս ալանդոլթ
իւննե րն են
Հիւսեր
, կր քանայ
խղել
կտրել "՛յդ
կա պան քՍե ր ր , է ՜նչ վւո յ թ թէ զուր աչ -
խատանք
րլլայ կամ /էմարական
, կ^ռւզէ
Հասնէւ
աստուահ
ութ եան : Ա խաչ
պիտի
ըչլար այդ տենչին տալ այն իմասար,
զոր
եբրայական
միաքբ
տուեր է ասաուահու—
նու -
առւոռսւեոլ
թեան՝
պոչէն
կախելով^ փ
թեան եւ սազմ ոսերզութեան
պայմ անա -
կան ու հիսական
փԻ՚-Ակէ՚-լ
մ ր ։ Աստուա–
հանալու
տենչր
սաե դհա դորհա կան
տենդ
մրն է, բնդվզում
մր մամանակներոլ
դի–
զահ
աւերակոյտէն
հանրութեան
, ձախո -
ղահ կամ մեռահ
աւանդոլթեանց
դէմ
• •• Բայց
լեզուն,
Հակառակ
դարէ դար
էր
թոիչքին
, կ՝ապրի
աւանդութիւննե
-
բով : Աւանդութի՛՛ւն
,
փիլիսոփա
յական
ի՛նչքան
խոբ , ի՜նչքան
խոբախոբՀուրդ
առարկայ։
Այս վերքին
րինեբռւն ֆբ–
րանսական
միտքր
եբեք կաբեւոբ
աշխա -
աութիլններ
բնհայեց
ի լոյս , մտաւոբա -
կաննեբուն
Համաբ
,
աւանդութեան
թեր ու դէմ : Բայց, կբ կրկնեմ
,
նուիրա
կան է աւանդոլթիլնբ
եւ Հղօր :
Լեզուն
կր պաՀանքէ որ աւանդո
ւթիւնր
անկոզին
չակէ իրեն,
լեզուն
չի պառկիբ այլ
անկողինի
մէք :
ԱՀա թէ ինչո՛ւ
Փբոֆ. Մէյեէ,
երբ է ֊
բեն
Հարղում
կ՝ոլզզէէն
Երեւանէն
թէ
ՈՑ
ղբե՞լր
ճէշա է թէ 0 կամ միայն Բ ,
կր
պատասԼսանէր.
— կ ա յ ս կ ց յ ւ ւ ւ ւ ն ք ա յ | ւ ն մ ի հ ա ր ց . ո ր
պ է տ ք է վ ճ ռ հ լ
Ա ր դ ե օ ՜ ՜ ք հ ա յ ե ր է ն ը ց ը –
ր ո ւ մ հ ն ա յ ն պ է ս ՝ ո ր պ է ս թ է ե ր բ ե ք ց ը ր –
ո ւ ա ծ չ ի ե ց ե լ , թ է հ ա շ ո ւ ի պ է տ ք է ա ո ն ե լ
ա ն ա ն դ ո ւ թ ի ւ ն ը ՝ յ ա ր մ ա ր ո ն ե լ ո վ
հ ա ն դ ե ը ձ
ս ւըդի տ կ ա Օ պ ս ւ հ ա ն « ն ե ր ի ն : կ ա ր ծ ո ւ մ ե մ
թ է
պէտք է Հաշուի
առնել ա ւանգո
ւթի
ւ–՛
նր
։
Ահա 1500 տարոՆց ա ւ ե լ ի է ո ր հ ա յ ե –
՚ ր է ն ր ցրՆՈնլք է , ե ւ հ ի ն բ ն ա ց ի ր ն ե ր ր ե ւ
Ժ Թ • դ ա ր ո ւ բ ն ա ց ի ր ն ե բ ը ի ր ա կ ա ն ո ւ թ ի ւ ն –
ներ ե ն , ո ր ո ն ց ա ց դ ր պ է տ ք է հ ա շ ո ւ ի ա ո
նէ ; Պ է տ ք է ո ր ը ն թ ե ր ց ո ց ը շա տ ւ ս նւ | ա րժ
չ ց ց ս ւ յ ի ր ե ն . ե ր բ ո ւ ց ե ն ա յ կ ա ր դ ա լ ր ա ր ե –
փ ո | ս ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ի ց ա ո ա յ ե ղ ա ծ հ ե ց ի ն ա կ –
ն ե ր ը »;
Մ է յեէ , սակա
քն , պատասխանե
չով
Հար–
ղումնեբ
ոլն , կուտա
յ իր կարհէքր
«Հե -
աեւելով
Հնշական
սկզբունքին»
եւ • • •
« Հեռանա
լռվ
ալանդոլթիւնիղ
» ,
ինչպէս
կբ խոստովանէ
, «անՀ րամե չտ
դէպքում
մէայե՝^
էրրեւ
արդարացում
:
Ուրէչ
նամակի
մր մէք, մէչտ
Հայերէնի
ոլզզագբական
Հաբցեբուն
մասին
՚չԲՐ —
ուահ,
մեհանուն
՝էա
/ագէտր նախ գիտել
կուտա / թէ ո՛րքան
փափկութիւն
կը պա
Հանքէ օտաչւի
մլւ մ իքամ տ ո ւթ ի ւն ր
նման
ազւչա/ին
Լսնզիրնեբոլ
մէք,
լեաոյ կ՝ա -
ւելցնէ թէ աղղի
մր մէք, որ զսւբկ է իբ
Հեղ ինա կութ է ւնր կամ
իչխանութ
իւնր
պար աաղ բե լու
մ իքոցներէն
ուղղա
ղ րա -
կան
րա րեփո խութեան
մր առթէւ, ամէ -
նէն
խելացի
բնթացքն է Հաւատարիմ
մր–
նալ աւանդական
ուդղաղ բութեան
վ^ա–
սրնլչփ միքակ
ուղղագրութիւն
մր , որ
կ^րնգունուի
ամէնուն
կողմէ , աւեչի ար -
ժէք կբ ներկա լաղնէ քան
ուղղաղրական
ան ի շխան ո ւթ ի ւն
մ ր :
Շաա
ճկուն է Փրոֆ–
Մէյեէ,
միշա
կառչահ կբ մնաք աւանդութեան
,
բ ա յ ց կ ը
ս ր բ ա ց ր է ա ւ ա ն դ ո ւ թ ի ւ ն ր
քնքուչ
ձեռքով
մը
։ Այսպէս կր թեչադրէ
«քնքել է ել Ա
տաոերբ
, որոնք
ա ւ ե լ ո ր դ
են» , մակա -.
բոյհ
, անօգուտ
, եւ յետո/ 8 տառբ դոր—^
հահել
Հոն ուր
յ ո վ տ ի
մր պաՀան
քր կայ ։՝.
ԱյսուՀանգերձ
, կր չարունակէ՝
կարհես ՚
վախնալով որ կր մեգանչէ
, պայման
է
Հաւատարիմ
մնալ աւանդութեանղ
: Եւկբ
յանձնարարէ
/է
չգոբհահե/
րաղաձա
լնէ
մր ետքր ,
էնչպէս՝
ա Ա ն հ լ ,
չատ կբ խո–
Վ.ԱՐԴՈԿ-ԵԱՆԻՆ ԱՂ.ՋԻԿԸ
Ուբեմն
այսպէս,
՚է^արգովեանին
աղ-
քիկբ է^^է բսահ էր
^կեցէբ ՝ • •» եւ
զուրս
ելահ էր սենեակէն
:
Լսեց է բակին
քարե րուն
քսո լոզ իր
քա քլերռւն
ձա յնին
Հ եռանալր ելմարիչր :
Յետոյ
դարձեալ
անոնղ
կամ աղ
կամ աղ
մօտենալբ
, աւելի
հանր
քսուելով
քարե–
րՈէն
: Նեբս մտաւ , ձեոքր
բռնահ
հրար
մր,
լրագիրի
մր մէք փաթթուահ
: Այ՝^
հրարներէն
էբ , որոնց
թուղթր
կեցահ
տեղր կբ մաչի , կը պատռի , եւ մէքի
յ ի
շատա կնեբր
չորս կոդմ էն դուրս
կ՝ ի յնան -,
Եւ հբարր
բանալով
,
գուբս
քաչեց
թերթե
ր , թուղթեր եւ ղիրք
մր , սեւ
կողքով
, մէքր
դեզնահ
թուղթերով
1
Հօրս
զրահ
ղիրքե է , «Խռիւք Հոգ -
լոյս », տպուահ
Պոչփս
1888/՚5՛ :
Վերքր կր
կարդամ
յ^եղի : Տեսնաս
ինչ ադուոր է . .
Հիմ ա «Ար ե ւե չե ան
թ ա տ ր ոն ին^
՚Լր՛" ձ
խօսէ : Երբ Ննար՝ թաաբոնբ
կա՞բ ;
-.. կար , կար : Եւ յետոյ
մեր դմրաիւ
—
տութիւնն աչ անկէ եկաւ է
Ե՚^նչ
բնեմ ;
Մեհ բանմ ր՛ րրահ է –.Ամէնքբ անանկ
կ՛՝ ր–
սեն : Աքս թեբթեբուն
մէքն աչ անանկ գբ
ուահ է : Բա քղ մենք շատ ենք
լաղահ է
Պատմեմ
նայէ։
Մայրս,
ճէղայէրլի
ամի–
բային
Հսգեզալակր
եղահ է, եւ
մեհցահ
ա ս ա ւ ո
րնե
րով
քսան սպ
Վարղ ովե անին Հեա ամ ուսնացահ
ա -
տենր,
Հայրս
ՊալրքՀանէն
.ղբադիր է ե–
ղեր
1 Չորս .ղաւակ
ունեցահ
են ,
ես
անղբանիկ
աղքէկբ,
ուրէշ
քոյր
մր, եւ
երկու
մանչ։ Երբ Լ՛մ
խելքս
Հասաւ ,
Հայրս
արդէն
ամբոդքովէն
խելքր
իր
Հիմ
նահ
թատրոնէն
տոԼահ էր Բիչ
՚Լեբքր
կորհանեցալ—;
մեր տունն
ալ
Եւ Վերմինէ
՚Լարղովեանբ,
ցաւոա ակ–
նարկով
ձ՛ր, իր ձէքէն
ղէպի եա նայելով
^
չաբունակեց
-
Հայրս
ղեբասանոլՀի
Ե—
րանուՀ
ի Գաբաղա
չեանլ։
սԼւբեց ։
Մ այբս
եւ մեղ լքեց
X Անոր Հետ ապրեցաւ
յ
Վերժինի
Վարղովեան
աւելի քան եօ -
թանասուն
տարեկան
էր , բայց
աչքեբը
վճիտ եւ զօրաւոբ
էին ^ին չպէ ս թե չքր
ել
ւէչոզութէւնր
: Աոանց
ակնոցի
,
թեբթը
սովորական
՚> եոաւ ո բութ եամ բ մր բբո -
նահ
, կր կարղար
յօդուահ
մր , ուր Գա–
րաղաշեան
քո քրե բուն
Վարղ
ովեանէն
խումբին
մ էք
մ անե լր
ն կւս բա ղ բ ո ւահ
էբ
Պարոնեանին
կոզմէ է
. յ
1805^5՛
I
Վարղովեան
աբղէն
«Արեւել –\
եան
թաարոն՜^չւ
–.իմնահ , ղեբասանուՀի
- ՚
նեբ
կչչ փնտռէ
Այ՛ե ատեններբ
աունե —
րէն
դուրս
եչւուլ
աղքիկներր
՝.աղոււսզիւտ
էին. պէտք էր ղուրս
քաշեչ։ Եւ Վ^աբղով—
եան
«կօշիկնեբբ
ձեռքբ
բռնահ»
Ակիւտա—
րի
մէք կր փնաոէ
դե բասանոլ՝. ինե ր , եւ
օր մբ կչւ
զարնէ
Գաչւագաշեւսննեբռւն
ղ ոլոր , /սահ չ՚չչալով ոբ Հ ոն կա լին օժ–
տուահ
երկու
քո յրեբ , Վ^եբղինիա եւ Ե —
րան ու
՜է
է ։
Գմուա բութեամ
ր 1չր Համ ողէ
հնոզքչլ ,
ել
մ անաւանգ
երկու
աղ քէ կնե րչւ ,
ոբոնք
կ՛՚առարկէ
էն թէ «կ՝ամշնան
մարղու առ
քեւ
ե Աեչէ» : Բա քղ կբ Համ ոզուին
՛Լե բք ի
՛Լե ր քո յ , կուգան կր մ իանան
խումբին ,
ել
այլեւս
այնքան
«չեն ամ^ար
, ոբ սԼ
ղէ ալանդոլթիւնր
, առաւել
տղեղ է : Ու
կր վերքաղնէ թէ ուզգաղրական
բաբեփո—
խութեան
մր պարաւլային
աւեչի
վտանղ
կր տեսնէ քան չաՀ ;
Հեաաքրքբական
է նաեւ
Ն • Մաոի տե -
սակէ տը •
Մեհանուն
Հայաղէաբ
նամակով
մր կր
պաաասխանէ
Հարղում
ին ղէմ
–էարղու -
ձով, թէ « նոբ ղբական
լեզուի
մէք
պատմական
ոււչղաւլ բութ
ի՝ ւնբ պիաԼւ պա–^
Հէք թէ Հնչաբանականբ
՚"յԼ
խօսքով՝
« նոբ
ղ բական
/Կղուին
Հ իմ ուն քչւ կազմ
ող
ռամկական
լեզուի
իրական
•էնշիլնների
Համապատասխան
տառադարձութի՜ւն
»
կ՝ուղէք տալ • Եթէ ալս ՛էեր քին
ձեւով^
ցանկալի է լուհել
Հարցբ
, ոշ թէ տասն -
եւ մէկ փոփ ո խո ւթ իւննե բով ,
\ ինշպէս
նեբկայացոլահ
էբ իրեն) , այ/ եւ
Հարէւր
ել տասնեւմէկ
փոփո խութ էւննե րով ան -
դամ
գորհր
գլուխ
շի ղար,
իսկ եթէ ցան
կալի է պաՀել պատմական
ուղդադրու -
թէւնր
, ա յն աաեն
Հարկ
չկա
յ որեւէ փո–
փոխոլթէւն
կատաբեչու,
րնգՀակառա -
կչն պէտք է վեբա
՚է
աստաաե
չ ամէն
փո—
փ սէսո ւթիւն որ կաաարուահ
է
մինչեւ
ա յժմ :
Հետաքրքրական
է նաեւ
եզբակաղոլ
-
թիւնբ.
«Եթէ
ուղղագրութեան
մէք ոչ ի–
րական ,
պաամական
, ոչ իրա —
կան
Հնչարանական
, աքլ այսպէս
ա —^|
սահ
միքին ճանապար՛հը
մտաղ րութիւն– 1^
կայ պաՀել, գա արդէն արուեստական
մի՜՛^
նոբ, թոլով
երրորդ
ուղղագրութիւն
րս
—1
տեւչհեչ կր նշանակէ
, մի աեսակ քագա
-1
քագիտական
Հկոմպբոձ՛իս»
մչակեչ
ուղ -^
ղադրոլթեան
ձ՛էք ղրա^եբի
՝.ամաբ , այ
սինքն
Հայեբիղ
֊էամար,
ղա
ղուղէ
մեհ , կարեւոր
աղղային
Հաբղ է ,
ղուղէ
ղոբհնական
, բա
յղ դիտական
–.աչւց շի ե —
րեւում
ինձ^ :
Ո շ միա
յն , սակա
յն , ղմ ոլա ր է
՛լ անել
գիտական
/ուհոլմ
մչւ
ուզգաղրական
Հաբցերու
, մասնաւորելով
Ո՞Յ թէ 0
Հարցին
մէք,
այլ ել յանդիլ
տբամարա
—
նական
չուհման
մ չւ , ղոր ի վեր
քո ք պիտի
ներկա քացնեձ՛ անշուշտ։ Այս պբպտոլմ
—
ներբ ,եր կարաձիգ ա յս
քնն ո ւթ ի ւնն ե բր
ա—
նոր
Համ ար որրնթերցող
քւըմբռնէ
թէի^^Հ
մ եհ
ղժ ուա բութ իւննեբու կր բա խ էւ պբբ–
պտողր,
էւնչպէս
ղիտե/ կուաա քի սկիզ —
բէն ելքւնշպէս կբ պաաաս խանէ ի ուչբաց
եալ
չ՛նկ . Լազեանին
, երբ կ՝ուղէչ։ ոբ ան
պա
յմ ան
մ ա սնա
կցէի
Յ ո ւ ս ա բ ե ր է
այս
Հարցումներուն
քննութեան
Հ
ինհ ի Համար
իմ ասա
չունքւ
ճանչնալ
ալ ֆ ա ն .
երբ ճանաչողութիւնը
Հասահ չէ
մինչեւ
օմեղաՅ» :
Շ •
ՆԱՐԳՈԻՆԻ
քսՄԲ
—
« կ ո ն ք ո ւ ո » ի ա յ ս տ ա ր ո ւ ա ն մ ր
ց ա ն ա կ ա ւ ո ր ը ՝ Ա ն տ ր է
Շ ո ւ ա ր ց - Պ ա ր թ ,
ք ն ն ա դ ա տ ո ւ ե ց ա ւ մ ա սն ա ւ ո ր ա ւ պ է ս
ա ն ո ր
հ ա մ ա ր ՛ ռ ր շա տ կ ը ծ անր անա ւյ հրէ ա կ ա 1ւ
պ ա տ մ ո լ ր ե ս ւ ն վ ր ա յ ; Ս տ ո ր ե ւ ՛ ն ո ր պատ–
ւ ք ո ւ ա ծ ք մ ը յ ո ր կ ր կ ր է ի ր ց ր ա կ ա ն ո ւ -
թ ե ա ն բ ո լ ռ ր յ ա տ կ ա ն ի շ ե ր ը , հ ա կ ս ա ա կ ե–
ղ ա ծ քնն ա դ ա տ ո ւ թ ե ա ն ց :
Այգ
կիրակին
անկենդան
տեբեւնեբու
Համ՛ն
ունէր : կպրապատ
ճամբուն
վրայ
,
որ կ՝եբթայ
դէպի
Զ՝՛՛,
ամէն
աեսակէ՛
մարդկային
արաբահներ
կային, եւ, նոյ
նէսկ, երիտասարդ
ազքէէչներոլ
խմբակ -
նեբ
ոբոնք
1լեբթայէն
յետմէքօբէէ
պա–
րաՀանդէսին
, իբենց
ետեւէն
քաչկռաեչով
պատանիներ
, որոնք կր քալէին
ուղղա -
ձիդ ելխոմոռ՝
ինչպէս
եկեղեցականնե
-
րր։
Ա ան ս էւի անտառ
ին ճամրան
բոնեցի :
Որքան կր մխրճուիմ
անտառին
մէք՝
այն
քան կր չեչտուի
գարեւանդր
։ Կէս ժա -
մկն կբ ֊.ասնիմ բչրագագա
թ բ , ուր , Հա -
րիւրե
րո րգ անգամն
ըչէա լով անա կնկա լէւ
կուգամ
ԲԷ՛՛՛՜Բ էն արեւե լեան
զառիվաբր
տեսնելով,
րնդարձակ
մարղադեաին
մբ,
ոբ Հանգա՛՛բտ վար կ՝իքնէ . Հոն , մարգա–
գետ1է։^. մէքտեդ
, այղինեբոլ
վաքր պա -
տով
մ ր
չբքապատուահ
,
կր
գտնուի
ՀըՐ—
եանեբոլ
դե
րեղմանատունր
,
ուր կր ն ն ք ե ն
հնողքներս
Հ •
կարդ
մր
մ
եռե
լներ
Հոն
թ ադո ւա՛հ
ե ն
յ՛է - գարուն
. Հրեաներր
չեն
խանգարեր
իբենղ
մեռելներր
, որովՀետեւ
իւբաքան -
չիւր
Հանգստավայբ
յաւիաենական
է •
ճիշդ այս պս^աճառով,
աոաշին
Հողա
—
թ
ո ւ մ
բեր ր հահկուահ
ե ն
բաչւձբ ու խիտ
խոաերով,
վայրի
թհւփեբով
եւ,
ն ո յ ն -
իսկ
, երեք
եբքանիկ
՜ ղա բաս
ինե բով ,
ո -
րոնղ
Հունաերր
անտառէն
ղալով պատս—
պարուահ
ե ն
երեք
՛դա
բու
֊.նութիւն
ո ւ —
նեցՈղ
այս
խո
՛տերուն
մէք։
Տարիներու
գանգաղ
ճնչումին
՛աակ
,
աապանաղրերը
մխրճուահ
են Հողէն
մէք։
Որքան կ՝առա—
քանամ
կեգրոնական
անցքէն
էսոտերը
ա–
ւեչի եբիաասաբդ
կերպարանք •
մ ր կր
ստանան
ե ւ
քանի
մը
գեբեզմաններ
կր
խ
լո
ւբգն ե ր ո
լ
դունչե
բու
նմ ան , մ
ա՝,աքա–
Հաւասարին
անոնց Հասակին ։ ՜ Յետո՜յ ,
բերր
Հոզէն
գուբս
կ՛՚ելլեն , –.ետեզՀեաէ
աւելի
բաբձր
, աւելի սպիտակ
: Այս
բոէՈր
գերեզմաններբ
հանօթ
ե ն
- մէկ
մեթր
բարձրսւթեամր
ւհապանաքաբեր
,
որոնց
վերի
մասր
կիսաբոլռբակ
է , կարհես ա–
ւեչի լալ
միանալու
Համար
երկնքի
գմ
բէ–
թին;
Նոբ դերեզմաններբ
քիչ
ե ն
:
Անոնք
դերեդմանաաան
հայբր
կբ
գտնուին ,
չուբքի պատէն
երեք
մեթր
անգին :
Ալզա֊
սէ
ա յս անկիւնր
ապրող
վերքին
Հբեանե–
բէն
մէկն
եմ
ես
: Մօտ աաենէն
ո չ
մէկ
աեդ
պիտի
մնայ
դե բեզմ անա տան
մ էք • • • ։
Պատերաղձէն
առաք, աւանդական
զղա —
ցումով
մր, ամէն
մարդ
–^ոն կր թադ —
ուէր.
Հայրս,
Հակառակ
անոր որ Ո՛ու —
սաստան
հնահ
էր , իր ձ՛ա՝, ուան
անկոզի–
նին մէք .կր յիչէբ
ցարասիներր,
որոնք
ի–
բենց
սաոլերներր
կր ձգեն երբ
արեւր
իքնէ Աանսիի
րլսւբին
ետեւ ։3քւճախ
Հարց
տուահ
եմ ես ինհէւ , թէ
աքսորական
Հրեային
միակ
Հայրենիքր
այս
Հողա -
չերար չէ , ուր պիտի
ննքէ յաւիտեան :
Այդ
օրր, գերեզմանր
ինձմէ զատ ոլրիչՐ^
այցելոլ
մբ
կ՝ընգունէբ : Փոքբ , սեւ
սաոլեբ
մր կբ բամնուէր
կեգբոնի պա —
տէն,
հայրր
, ^*իչդ այն. անկիւնը որ տա—
կալին « անբնակ » է։ կռնակը
ինհի դար–
ձուցահ
է ր ՚ ղա յն 1\անչցա յ
ե բբ
մ օաե -
ցաւ : Շչ՚քակայքի
պառաւ
Հրեաներէն
մէ–
կըն էր կարհես ; Աեւ վերարկու
մը
Հա
դահ
էր՛– Մաղեբր,
ոբոնղ
մէքէն սեւ
թելերր կր տեսնուէին
մոխրագոյե
եւ
նո յնէսկ
ճեբմակ
թե լեբոլ
մ է քէն ,
անա–
սոլնէ
մր մաղեբուն
կը նմանէ
էն :
Գլոլքսբ
երկինք կր բաբճրաղնէր
, եւ , Հեռուէն ,
էնհի ա յնպէս կր թուէբ
, թէ երկու
ուսե
րուն
միքեւ
կուղբ կր
բարձրանար
,
պառաւներու
փոքր եւ կաբհբ
կուղր :
Երբ
մօտեցայ
,
անակնկալի
եկայ՝
ճանչնալով
Տէկէն
Վաբզավսքին
կեցահ էբ ճերմակ
փայտէ տեսակ մը
ազգաղիրի
մը առքեւ
այնքան
նորի
երե
ւոյթ
ունէր որպա՝, մր ձ՚տահեցէւ
թէ
տէկէն
Վարղաւսքէ
նոր գրահ էր
ղա
յն
Հողէն
վրայ։
Պաստառին
վրայ,
կարմիր
մելանով
կարղացի
֊.եաեւեալ
րառեբր
, ո–
բոնք
ղբուահ
էին դէչ եբրայերէնով
մր..
Տ ա ր ա ց ր ո ւ ա ծ մ ե ռ ե լ ն ե ր ո ւ ե ա մ ա ր
Ա ն ց ե ր ե ց մ ա ն ծ ո ւ խ ե ր
Տիկին
Վարղավսքիի
ղէմքր
տաբօրի -
նակ կերպով երիաասարգ եւ ղեզեղէւկ
մր—
նացահ էբ : Բաո ա ս ուն տարեկան
չկար է
ԱնՀասկնալի
բառե ր կր մրմնքէբ
, աչքե -
րչւ՝ ամպերուն
, շա՛՛ա
֊.եււուն,
Բէ՚"–բէ
ցարաս էնե բէ ն անղ ին
Աբցունքէւ
Կ՚"թէէ
մբ
ղլոբահ էբ մինշեւ
քթին
հայբր
եւ
Հոն կր մնար,, փալփլելով
անան
կապ -
աալուն
լոքսին աակ,
ինշպէս
սպիաակ
քար
մ ր՝ դո՝,արատուփին
մէք : ինձ թր -
ւեցաւ թէ տիկին Վաբգավսքի
ուրիշ ար–
ղսւնք
չունէ բ ։
Շարժում
մ բ չ՚բի
՚ իմ կողմս դարձաւ :
« Ներողութէէն
, տիկին Վ^արղավսքի » ,
րսի
մեքենաբար
Րա
յղ փոխանակ
ուղղակի
իրեն
նա յե -
լու,
նայուահքս
չէի կրնար
֊.եռացնել
ե բ–
կոլ
ղուրա
կաթի/ներէն,
ի լր ա քան չիւր
չյ՝
ռունքէն
երկու
հա յբեբր
, որոնք կր յ ո ւ -
զէէն
ղէս
կարհես
ԲԱայէն
տէկէն Վ^աբ–
զավսքէէ
ամ էնէն
ան կե ղհ նա յուահ
քէն
աբտայայաութէւնր
Անակնկալի
եկահ.
Fonds A.R.A.M
