2
3 Ա Ռ Ա ։Տ>
Լ ԵԶՈ Ւ Ա Կ Ա ՚Ն
"ՈհԱ–,. Ոհ "ԿՈՐ.,
(քսանենք մատենագրութեան
մէ^, որո
-
նեւով
ՈՒՄ՛
1
՛Նախ, թէեւ
վէճէն
գռլրս
,
իբ
էւկգրնտկան
գործաձոլթեան
ձեւին
մէ^ ,
իրրեւ
ներգոյակտն
հոչովակերտ
,
որ
«.խոր Հնութիւն
ունի»
ինչսլէս
կր գրէ
Ա.
Արրահամետն
։ Վկայութիւնր
իքորենա
-
ցիէն • «էւ յա^մէ
շ՚՚ւրց
Հոսանաց
ի րար–
ձրաւանգակՈՒՄ
( կա
յ
նաեւ
գրուած՝
րարձրաւանգակՈՒՄՆ)
կուռ կալով
ի
աեգւոշ...^ (Հրատ, Վենետիկ,
1881
,
է լ
53) =
2
Յեաոյ
գերրայի
ւէերշածանց
գար
ձահ
, պաՀելաէ
միչտ ներգոյականի
իմաս–
ար ; Վկա յութ իլե՝ Ո ե րէ ոսէն ՚«Այլ ի աեսա.
տեսանէին
գանտեսանելին
• գի ի
սաեսանելւււմճ
Հայրենի
րնութիւնն
աստ
-
ուած ա յին եւ մայրենի
բնութիւնն
մարգ
-
կային»
(Հրատ.
Մ՛ Մալխասեանց
, Երե–՛,
^ն,
1939,
է լ
127) :
\
Այստեգ
գեո
անորոչ
գերրայ
մրն
է |
ՈՒՄ
ներգոյական
ւիե րլած ան ց ո ւի , -— ձեւ \
մր
որ «աստիճանա
րար
գուրս
է
մնում
կիրաոոլթիլնից՝
իր աեղր
ղիլելուէ
ՄԷՋ ՚
կասլուէ կաոոլցուածքին
» ԼՎ
՚ Ասաքձլ
- •
էան)
: Յեաագային
, անորոչ
դերբային
ներգոյական
այս
Հոլուէաձեւէն
ծագում
^աոնէ անկատար
դերբա
յբ
ուղղակի
րա֊
յաբմաաին
վրայ
նոյն
ՈՒՄ
վեբլածանցին
յասէելմամբ
:
Վկայութիւն
Վաբգան
ԱեծէնԼ*).
«Աս~
ւքի թէ
ղինչ քբիստոնեա
յ կա
յ եւ արքա
-
լուն
բնգ
ծով
եւ րնգ ցամաք,
ամինոյ
սիրտ
Հետ
քեգ
լաւ է եւ քեզ աղօթք
են
աււնոււք» ;
Վկայութիւն
Մխիթար
Հեբացիէն
. «Ա~
պա
թէ
Հիլանղին
թսլտիրն
ւքսւշՈն–մ՛
լինի ,
կերակուր
չոր չէ սլատեՀ»
( Ջ ե ր Ս՛ան ց էքր–
ի ի թ ա ր ւ ւ ւ թ ի ւ & ,
տպ. Վենետիկ,
6 1 ) ։
էւ վեբլասլէս
Հ . ՚Լեւոնգ
Տսվնանեան
կր ղբէ • «թտբգմանչաց
մամանակէն
բա–
լյսկան ետքր , աոաւե լապէս
նախնեաց
ոամկօբէնին
ց ր ռ Նթհ ա ւ ք բ
յերեւան
ելլե
֊
լուն մօաալոբ
ատեննեբր,
կբ գտնենք
քա—
Նի մբ չատ գործածական
րայեբուն
այս
կամ
ա յն ժամ անակին
մէլ՝
գրաւորի
սո–
վռ բական
Հ ին կազմ ակե բպութենէն
օտար
ձեւեր»,
ինչպէս
«մանոՆւք, տ է ս ն ո ւ մ »
ձե–
1-երր
( Հ ե տ ա ց օ ա ո Նթ | ւ նն ք ,
է լ
6) յ
Ւսկ
երբ
միլին
Հայե բէնբ քաղաքաց
իու–
թի՛^
կբ ստանայ
, ծաղիկ
կբ
բանայ
ՈՒՄ ր եւ կբ
զարղաբէ
մասնաւոբարար
գուսանական
ստեզծազ
ռբծութ
իւնր
•
Գ ի ր
էի զրռւմ
ք ռ անռւ-անն ,
Ա ՚ ի տ ք
էի անում
ք ո ս ի բ օ յ բ ա ն ն ,
քքգրակացութիւն՝
Հնաղոյն
նեբղոյական
Հոլովակեբտ
ՈՒՄն
է , որ
ժամանակի
գաղափաբո,ը
ն ե ր կ ա յ ո ւ թ ե ա ն
մէլ կբ
ղե
տե ղէ րա յին գ ո րծողութ
իւնր
: Երբ
կ՝ բ ~
սենք.
« Ե ս տեսնոԼ՜ւ1՛ ես՛,
իսկապէս
նչա
-
նա կում
է
ես տ ե սն ե | ոՆ մ է ջ ե մ » (
Պ ա չ ա ֊
սանեան,
փ ե ր ա կ ա ն ո ւ թ ի ս ն մ ա յ ր ե ն ի
լ ե ղ –
ո ւ ի ,
ապ.
Թիֆլիս,
է լ
1 4 2 ) ։
Տարբեր
է թուրքեբէնէւ
պարագան.
Կ ի տ ի յ ո ր ո ւ մ -
կ ի տ ի յ ո ր ը մ ,
որու
վեբլին
վանկբ , Մ տառով
էւմաստաւորուած
, յա
տուկ
չէ թուրքերէնի,
— Ղ՚"յ^ կբ
՛լ՛՛ր ՜
ծ ած են արէւական
բոլոբ
լեգուներբ,
ո —
րոնցմէ Վաէս առած
է թուբքեբէնբ
:
կարճ.
թռւրքերէնր
ՈՒՄ
չունի
այն
է/մաստր
ղոբ Հույեբէնբ
ունէւ։
Կ ի տ ի յ ս —
ր ո ւ մ
կամ
կ ի ա ի յ ո ր ր մ
կ՝բլլ՚"յ
Կ Ի " ւ ի յ ՚ ^ Ր -
•սռւն
կամ
կ ի տ ի յ ռ ր ս ը ն ,
դործածելով
Ա
տառբ
(աո.ա9էւն գէմք՝
ինչսլէս
մեբ ԷԱ
էւն
մէլ)
եւ Ա տաոլլ
(երկբոբղ
գէմք
էւնչպէս
մեր
ԵԱին
մէլ) , կբ կրկնեմ՝
փոէսառու
-
թեամբ,
մինչղեո
Հայերէնի
մէլ՝
ՈՒՄ
կապ
չունի
գէմք
չինելու
գո րծ ո գ ո լթ ե ան
Հետ
եւ աաոբ
Հ ամ ար միաժամ անակ
կր
գործածէ
ԵՄին
կամ
ԵԱին
Հետ
,
գէմք
տալու
Համար
բա
յին
՚.
կարծեմ
Հարցր պարզ է այլեւս
:
Թէ ՈՒՄ բ Հարագատ
է եւ
Հայեցի
,
վւասան
այն է , նախ
, ոբ ՈՒՄ
մասնիկով
նե բզ ո յական
Հ ոէով կազմ
ող բա բ բառնե՛
րն
են
մէւայն , որ կբ գործածեն
ՈՒՄ
մաս
-
նիկով անկատար
ղեբրայ։
Արգարեւ,
ա -
բեւմ տաՀա յեբէնբ
, ոբ չունի
ՈՒՄ
մ աս
֊
նիկով
նեբգո լական
Հոլով
, չէւ
ղործածեր
ՈՒՄ
մասնիկով
անկաաաբ
ղեբրայ,
թէեւ
աւելի
մօա ապրած
բլլայ
Թուրքերուն
՚
Եթէ
ՈՒՄր
թուրքերէն
ՐԱաբ
եւ արեւե
-
լաՀայեբէնր
թուրքերէնէն
առած
բէէ՚"Ր
»
աբեւմտաՀայերէնն
ալ
կ՚առնէր,
«
րստ
իբացն
րերման
»:
՛Լք երգ ո յական
Հ ոլովի
մէկ
–երկու
օրի
նակ ՝
ժ ողովբ գական
ասացուած
^ ՚ ե բ ո լ
մէլ՝
Տ ե ո ր ծ ո ց ո ւ մ , մ ո ւ ր ա ց ը փ ռ ր ո ւ մ :
Լ ե զ ւ ո ւ մ ն է լ կ ա յ , կ ո ն ո ւ մ ն է լ :
Ա ն ո ւ ն ր կ ա յ , ա մ ա ն ո ւ մ ը չ կ ա յ :
Այստեգ
ՈՒՄ
մասնիկբ
կր
փոէսարինէ
ՄԷՋ
կապր , այգ պատճառով
Կ՚՚՚Բ^էէ՛
է
րսել
էւբա գ լ | ս ո ւ մ ը խ ե լ ք չ կ ա յ :
Բայց
կարելի
չէ բսել
•
՛Նրա գ լ խ ո ւ մ ը գ լ խ ա ր կ չ կ ա յ :
Այս
վեբլին
սլաբագային՝
գ լ օ ւ խ ր
արա
կան
Հոլով
կ՚առնէ
, որովՀետեւ
ՄԷՋբ
(-
Է1ՒՄ) ալելորգ
:
ԱՀա
թէ ինչո՛ւ
սէսալ է թումանեանի
ո–
տանտւորր
•
Ու թ ա ր մ , ցօւլա պ ա տ լեււներ|ւ լ ա ն ջ ո ւ մ ,
11ո՜ւս, ա կ ա ս արա,
հ ո վ ր ւ ն է կ ա ն չ ո ւ մ :
Թումւսնեան
այս սխալր գոբծած
է գէւ -
տակզաբար
, լանգ
չինելու
Համաբ
մէւայն,
ա
յ լապէս
պիտի
բսէր
լ ա ն ջ ի ն ՚.
Ա լժմ գ ե բբա լական
օր ինա 1^1 եր
մ իչտ
ներգոյական
իմաստով
•
Նախ
անորոչ
դերբա
յով
•-—
«Բառա
~
սաւնքի
մէլ մեքենաբար
նորբնծան
"կէ՚Հ
բռնելում
եւ «խադազութիւն»
տալու
մ
վարժ ուե ց՝ ա յնուՀետեւ
աէրւսէ՚՚բ
է
ոբ
կայ»
(Պոօչեանց)
:
Աբե ւելաՀայե
րէնին
ղարդր
իր անկա
-
տար
դեբբայն
է , ներկայ
վէճին աոաբ
-
կան : ԱՀալասէւկ
օրինակներ
•
Մ ի մ ե ա ն ց շ ա պ ի կ են հ ա գ ց ն ո ւ մ ,
*1)աաարագին կ ա ն ց ն ե ց ն ռ ւ մ ,
՚1՝ասն ծ ն ծ զ ա յ ք շ ա խ շ ա խ ց ն ո ն մ ,
Հ է ն ց է ն ո ր ց ա յ լ խ ա ւ լ ա ց ն ո ւ մ ,
Զա Ք ց ա կ ա ծ ե լ ո ւ ) ծ ի ծ ա ղ ո ւ մ ,
Ո տ ք ե րն է լ վ ե ր - ւ|եր ք ա ղ ո ւ մ :
Թարգմանեցէք
թուրքեբէնէւ
, կր տես
-
նէք
մեր ՈՒՄ
է՛ն տւսրբեբութիւնբ
, Հեոա
-
լորութիւնր
, ագնոլութիւնր
է
Թէ ՈՒՄր Հարագատ
է եւ Հայեցի
, փտս–
տբն
այն է , երկրոբ՚լ
, որ ունինք
ՈՒՄԷ՛
բարրառայէւն
ձեւեր , ոմ՛անք
նոր ,
ոմանք
Հին,
ինչսլէս
ԱՄ,
ԻՄ, նոյնիսկ
ԱԱ՛Լ,,
թուրքերէնին
անծանօթ։
՚Լեբլին
ձել^ չր–
ոելոլ
Հաճոյքէ
ունեցայ
Ջուդայի
մէ^ ,
վ ա խ ն ա մ ա մ -
վախում
եմ
վախենում
եմ,
լւլակսւսման ա =
պակասում
է •
Աբգ,
ս^^ւալին անգամ՛ Բ.
Պատկանեանն
էբ , ոբ փորձեց
ներկայացնել
այս
ԱԱՆ
մ ամպիկին
ս տ ո ւդա բան ո լթ
էւ ւն ր
ծագումր
որոնելով.
• • սանսկբիտերէնի
մէլ
յ
Ւր
կարգին՝
կաբստ(**)
ծագոլմր
փնտռեց.,
պարսկեբէնէւ
մ է լ ։ ԸնգՀակառակն
,
Այ ~
տրնեան
կբ ղբէ
(՝ք–նն •
՛ ք ե ր ա կ ա ն ո ւ թ ի ւ ն ,
է լ
75) • « Մ ա ն
դերբա
յն որչափ պաբսկա
-
ձեւ
ա/
ե րեւա
յ , աւելէ։ Հաւանական
կբ
Համաբէւ՚եք
անոբ
ծ՚սւլումն
աննաէսգէւր
ներգո յականէ
Հանել
. ա յսպէս՝
կ՝բսուի
թ ա ղ մ ա ն
կայ փոխանակ
ի թ ա ղ մ ա ն
կ ա յ
րսելու»
: Այտրնեանի
այս մէւլամաոլթե
—
նէն
ետք
, Պատկանեան
ւէախեց
իր կար
-
ծ իքբ եւ գրեց
. «Ջոլզայի
բաբբառում
Ա Ա^Լյով ձեւր
նոյնսլէս
կազմուած
է
Հին
ներգո յականից
, ի նախդիրի
անկում ով» :
Պէտք
է ըսել թէ ՄԱՆ
ձեւր յատուկ
չէ
Ջուդա
յեցիներսւն(***)
: Այտ
բնե ան
դա
յն
կյլ զանէ ՏովՀան
Մամիկոնեանի
մօտ
(է՛
դար)
, իսկ ԱբբաՀամեան՝
Անանիա
Հւ ի–
բակացիի
մօա
(է. դար)
, ՇապուՀ Բագ–
բատունէէի
մօտ
(Ժ ՚ Գ"՚բ) , նաեւ
՚^էլէ^՛
Հայերէնի
մէշ :
Հետաքրքրականն
այն է որ «ՄԱ^
դեր
բա յական
մ ասն իկբ
ՈՒՄՆ
մ ասն
իկին
թեքուած
ձեւն
է» , ինչպէս
կբ
Հաստատէ
ԱբբաՀամեան
:
Ջպաբպուեցա^լ
դեռ տռպրակս
: Ն՛ո բու—
գոգոնոսորեան
աքս տաքերուն
Հարկ
է
բեռս նետե
լ ու
թ ե թ ե ւնա
լ • • • դուէ անա
լու
Համ ա ր , ոբ լնդՀուպ
:
Շ •
ՆԱՐԳՈՒՆԻ
ՍՈՒՐԷՆ ՊՍՐԹԵՒեԱՆԻ
( * ) Վ ա ր դ ա ն Մ ե ծ ի . ա յ ս
վ կ ա յ ո ւ թ ի ւ ն ր
ա ռ ա ջ ի ն վ կ ա յ ո ւ թ ի ւ ն ն է ց ռ ր մ ա ա ն ա ն շ ա ծ
են բ ա ն ա ս է ր ն ե ր ը ՝
ումռՎ
բ ա յ ա ձ ե ւ ի կսպ–
մ ա թ ե ա ն պ ա ա մ ո ւ թ ե ա ն ն ա մ ա ր ,
Բ ^ ՚ յ Յ
ա ա ր բ ե բ ՛ բ տ ն ա ս է ր է բ ա ն ա ս է ր ։
Վ ա ր դ ա ն Մ ե ծ , ծ ա ն օ թ նսւեւ Ա ր ե ւ ե լ ց ի ,
Ա՛՛ւրէն
Պարթեւեանի
նուիբած
յ օ ՚ լ ս ւ ա ֊ –
հաշարքիս
առաշին
մասին
մէշ
կր ղբ -
բ է ի . ֊ ֊ « <չեմ զիտեբ
թէ
իրմէն
ունի՛նք
յո՛ չաղ բութիւննեբ
եւնամա1լեեր,
որոնք
11""է է՛ն պէւտի բացատ
րէին
ւլ բ՛ո՛լ է տին
՚սպրոլ
մկւե րր , տաղնա՚զնե
բր
, ոլ բաէս
եւ
ախուր
պաՀերբ
»
յ
Բարեբախտաբաբ
Նու պարետն Աատե
-
նաղ արան
էն
մէշ դաւս յ թղթած
բաբ
մբ ,
"Ր կր պարունակէր
«կէւլիկեան
ԱբՀաւիր–
վ1»ի Հեղէւնակին
17
նամակներլ։
,
որոնք
ուղղուած
են Աբամ Անտոնեանէւ
, ՚։ր գա
-
նոեք գ ու րւլ ուրանքոէէ
ւղաՀած
ու ղասա
-
ւորած
է ինչւղէս
լ՚սւղմ աթ
իլ
ուբի
նե
բու
Հետ
ունեցած
թ ։չթ ա կ ց ո ւ թ իլննե ր լ, :
Այս
նամ ակնեբէն
քանի
մբ Հաաբ կաբե
ւոբ
են գրագէտին
անՀատական
եւ միեւ— ,
նոյն ատեն
այգ
ժամանակաչբշանէւն
Հ՚սյ \
կեանքէւն
Հետ կապուած
էւրենց տե
ւլե կոլ—
թիւննեբով
։
Մէււսնեբն
բնգ Հանրապէ ս
կբ
չօչավւեն
Աուրէն
՚վաբթեւեանէա
լոյս
րնծայելէւք
Հա–
ն ա ե ւ Ի ա ր ձ ր բ ե ր դ ց ի , ն ո յ ն ի ս կ Գ ա նձ ա կ ե ց ի
տ ն ս ւ ն ո վ ( շ փ ո թ ո ւ թ ի ւ ն ՛ ա յ ս
ա մ է ն ր )
»
ա ր ժ է ք ա ւ ո ր պ ա տ մի չ մ ը ն է ( Ժ Գ • դ ա ր ) տ
Լ ե ց ո ւ ա կ ա ն տ ե ս ա կ է ւ ո ո վ ՝ կ ա ր ե ւ ո ր է ի բ -
մ է ք ւ ս դ ո ւ ա ծ հ ա տ ո ւ ա ծ ը
( ի ն չ պ է ս
ա յ լ
հ ա տ ո ւ ա ծ ն ե ր ) : Գ ժ բ ա խ տ ա բ ա ր խ ա թ ա ր -
ւ յ ւ ա ծ :
Ո ւ ն ի ն ք ե ր կ ո ւ հ ր ա ա ա ը ա կ ւ ւ ւ թ ի ւ ն • է -
մ ի ն ե ա ն ( Մ ո ս կ ս ւ ա յ 1861) ե ւ Մ խ ի թ ա ր -
ե ա ն ( Վ ենե տիկ. 18((2) : Ա յ ս հր ա տ ա ր ա –
կ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ը , ( ի ն չ ս լ է ս
խ ո ր ա գ ի ր ն ե ր ր )
նը տ ա ր բ ե ր ի ն մ է կ ր մ ի ւ ս է ն : Մ • Ա բ ե դ -
եան. խ ո հ հ մ ո ւ թ - ե ա մ բ ,
կ^ստնէ
մ ի ա յ ն
մ ե գ հ ե տ ա ք ր ք ր ո ղ մ ա ս ր : Հ – Վ ե ւ ո ն դ Յ ո վ –
ն ա ն ե ա ն ե ւ Գ ր • Վ ա ն ց ե ա ն
կ ր
հետեւի1ւ՝
Վ ե ն ե տ ի կ ե ա ն օ ր ի ն ա կ ի ն ,
ա յ ս վ ե ր ջ ի ն ը ՝
ւ ի ո ք ր ի կ ս ր բ ա գ ր ո ւ թ ի ւ ն մ ը կ ա տ ա ր ե լ ո վ :
Ա մ բ ր ա հ ա մ ե ա ն ե ւ Ղ ա գ ա ր ե ա ն կ ը հ ե տ ե -
լ ի ն Մ ո ս կ ո ւ ա յ ի օ ր ի ն ա կ ի ՞ ն մ ի ա յ ն , ի ն չ -
պ է ս
կր
յ ի շ ե ն , թ է ա յ լ սււ^բիւր մ ր ն
ալ
ո ւ ն ի ն
չ ե մ գ ի տ ե ր : Վ րի պ ա կ մ ր ն է
ա ն–
;)ււՆշա տ պ ա դ ր ո ւ թ ե ա ն թ ո ւ ա կ ա ն ը ,
գ ո թ
օ ռ յ ց կ ո ւ տ ա յ Ա բ ր ա հ ա մ ե ա ն :
( * * )
Ա յ ս մ ե ծ ա ն ո ւ ն հ ա յ ա գ է տ ի ն ՚ փ լ ի կ –
ե ա ն
հ ա յ ե ր է ն ի բ ա ռ ա ր ա ն ը կ ը մ ն ա յ
տա
կ ա ւ ի ն • • • ժ ե ռ ա գ ի ր : Ա յ ս ի ՞ ն չ անա ս տ -
ւ ւ ւ ա ծ ո ւ թ ի ւ ն է ։ Ալ մ ե ծ Հ ա յ չ մ ն ա ՞ ց աշ
-
խ ա ր ե ի ւ լ ը ա յ ո ր հ ր ա տ ա ր ա կ է ր ։ Վ ա խն ա մ ՛
կ ո ր ս ո ւ ի ծ ե ռ ա գ ի ր ը :
(***)
Ման
վ ե ր ջ ա ւ ո ր ո ւ թ հ ա մ բ դ ե ր բ ա –
յ ը Հ ա ճ ր ն ի բ ա ր բ ա ռ ի ն մ է ջ կ ո ւ տ ա յ կ ր ա
ւ ո ր ա կ ա ն իմ ա ս տ , — ի փ մ օ ն = ե փ ո ւ ա ծ ,
սիբմօն
= ս հ ր ո ւ ա ծ :
Ա յ ս ձ ե ւ ր , մ ա ն ա ւ ա ն դ
վաոման
բ ա ռ ը ^
Վ– Տ է ր ե ա ն տ ա ր ա ւ բ ա ն ա ս տ ե գ ծ ո ւ թ ե ա ն ,
ի ս կ Չ ա բ ե ն ց վ ե ր ա ծ ե ց գ ր ա կ ա ն
թէ՚ք)^ •
(ՈԱւրայնական հէքեաւթ)
Ա՜էս , մայրի՛՛կ,
մայբի՜կ,
ո՛՛րքան
գժբաէստ
եմ ծներ։
ԱչէոարՀի
վրայ
ինձմէ
աւելի գժբախտր
կա՛^յ միթէ :
•
Ի՞նչ
է պատաՀեբ
քեզի , գաւա"կս
:
Ա"խ, Աստուա^ծ
իմ, Աստուա^ծ
իմ,
ո^րքան գմրախտ
ծնեբ
եմ ,
կր
կրկնէր
Անուչկա
ձ՚ոլով
ոգբալուէ
է
Ադաւնեա՚՚կս
, իմ ՀոդեՀատո"բս
, ր–
սէ
ինծ
է։ , րսէ՜ բազմաչաբչաբ
ժ՜այբիկիգ
թէ
ի՛նչ
է պատաՀեբ
քեղի :
^
Ա^խ , Աստուած
իմ , Աստուա^ծ
իմ ,
ա^բքան գմ բա խտ
ծնեժ՛ եմ : Ա ան կուգա
—
յի գետակին
եգերքր,
տեսայ բախտադու
-
չակ
կին մր, ոբ կարդաց
ձեռքիս
մէշ եւ
րսաւ : Ա^խ , մաքբի^կ
, որքան
դժ՜բախտ
ծներ
եժ՜։ Ըսաւ
թէ պէ։աէւ ամուսնանամ
ի
մօտոյ,
թէ գաւակ
մր սլիաէ։
ունենամ
,
թէ պիտի
բնակիմ
դ եաակին
մ իւս
ափր
,
թէ ղաւակս
էւր մեծ
- մայրր
տեսնելու
պիտի
գայ,
թէ
շուբբ
պիտի՛
իյնայ
եւ
խեդդուի
ղետակէն
անցնելու
ժամանակ
:
Ա՛՛խ, մայբի՛՛կ,
մայբի՛՛կ,
ո՛՛րքան
դրժ
-
րախտ
ծներ
եմ...
– Ա՛՛խ, Աստուա՛՛ծ
իմ, Աստռւա^ծ՜
իմ ^
անգին
ՀոգեՀատո^բս
իմ , ի^նչ մեծ
դբ^~
րախտռլթիւն
Եւ– մայր
եւ ադշիկ մտան
իրենց
Հիւգա–
կբ՝ առատ
արցունք
թափելով
իբենց
գող
—
էսե ց Հեծկլտուքը
ե ւ վազեց
նուչկայի
քոյբր
:
Աստուա՛՛ծ
իմ , է՚՚^նչ
է պատաՀեր
է
Ա՜խ , ՛լաւա՛՛կս
, պաաասէսանեց
մայ–
րր,
չ"՛^"՚
՚էժբախտ
ենք չա՛տ։
Բոյրղ ԱԼԸ–՛
տոյտի գացեր
է գետակին
եզերքը
, Հան–
զիպեբ
է բախտագոլչակ
էլնոլ
մր ,
որ
կաբղ ացե բ է
քբ ՛՛շ՛է ձեռքին
մ էշ
եւ ր -
սեր...։
Ա՜խ, Աստուած
իմ, թնչ
մեծ
դժբախտութիւն
: Ըսեր է թէ քոյրդ
պիտի
ամուսնանա
յ ի մօտոյ,
թէ զաւակ
մր "լի՜
աէւ ունենայ
, թէ պիտի
բնակին
գետակէ՛ն
մէ։ւս աււիր , թէ
տղան
մեծ ֊
մայրիկբ
տեսնելու
սլէւտէւ
՛լայ , թէ
շուբբ
պիաէւ
ի յնա
յ եւ խեգգոլի՝
գետակէն
անցնե
լու
մամանակ
:
Եւ երեքր
միասին սկսան
ռւլբուկոծ
աբ–
ձակել
, դժ բա խաութենէն
ցնցուած
՝•
Ե՚էոր , անգրանիկ
ղաւակր
, ա յգ
պա
-
Հուն տուն ւէերադարձալ
դաշտէն
:
-
Ի՞նչ
կայ,
ի՛՛նչ է պատաՀեբ,
Հար
-
Տ՚՚՚֊Յ
՚
Երեքր
միասէւն
բսին
.
Ա՛՛խ , Աստուա՛ծ
իմ , Աստուա՛ծ
իմ ,
ի՜նչ
մ՛եծ դժ բա էսաոլթ
է։ ւն :
Տետո
յ մա յրր պատմեց
Հեծկլտալով
•
՚^՚՚յՐ՚է
սլ՚ոոյ՚ոի
Գ՚^ցեր
է
գետակին
եղերքբ
, Հանզիպեբ
է բախտագոլչակ
1ք^ոշ
մր,
որ կաբգացեր
է քբոշգ
ձեռքին
մէշ եւ
րսեբ
• • • ; Ա՜խ , Աստուած
իմ,
ի՜նչ
մեծ
դժբախտութիւն
; Ըսեր է թէ քոյրդ
պիտի
ամուսնանա
յ ի մօտոյ,
թէ գաւակ
մր պի~
տի ունենայ,
թէ պէւտի բնակին
գետակին
միւս
ափր,
թէ
տդան
մեծ -
մայրիկբ
տեսնելու
պիտի
գայ,
թէ շուրր պիտի
ի
յ–
եկաւ
Ա -
նայ եւ խեղ՚էուի՝
ղետակէն
անցնելու
մա
մանակ
:
Եւ եղբայբն
ալ սկսաւ
լալ։
Եղան
չորս
Հ՚՚գէ՛ , որ կոլլա
յին ու
էլ ողբա
յին
:
Տուն
՚էասալ
Հա յրր
:
Ի՞նչ
կայ ,
է՚՚^չ
է պատաՀեբ
, Հար–
ց"՚^9
•
Ղ՛ժ բախտու
թ ի՜ ւն , Հայբի՚կ
,
մե՛՛ծ
գժբաէստոլթիւն
:
Եւ չոբսր
միաբե բան սկսան
պատմ
ել
Անուչկա
յէւ պատաՀաբր
:
Ջայրացա՚՚լ
Հ՚"յրբ
, բարկացաւ
սաս
—
աիկ , մոլեղնօրէն
, կատագօրէն
:
Այսքան
ալ ախմա՛ր։
Պառաւի
մր
ղ ու չա կութ էււննե բուն պատճաոով
լալ
ու
ողբա՛ լ : Ջորսգ
մ իասին
պիտէւ
փակեմ
մ աբաղ
ին
մ էշ եւ ադատ պիտի
արձա
կեմ
այն
որբ
մէւայն
երբ ՝>անւչէւպիմ՛
մէկու
մ բ , որ աւելի ախմաբ
բլլ՚սյ
քան
՛լո լք
:
Այւլպէս
ալ րրաւ,
դանոնք փակեց
մա—
բագ ին մէշ , բանա
լէւ ն դրաւ
դ բպանբ
եւ
ճամբայ
ելաւ
«աւելէ։
ախմարբ»
փնտոե —
X
շ՛՛՛ա
։լնաց
,քէ՚Հ
՚ է ^ ՚ " ց
I
իբռդութիւնն
ա
յն է ւ։ր Հասաւ
Հոն ուր մենաւոր
տուն
մր
կար,
գաչաի
մր ճիչդ
մէշաեզր,
իսկ
կտուրին
՚էրայ
մոլժիկ
մբ , ոբ իր
բոլ"Ր
ուժովր
կր քաչէր
չուան
մրէ
իվան
Ալեքսանգ
բովի
չ
այսպէս
կր
կոչուէր
Անուչկա
յի Հայբր,
–֊^ կր դառ
-
նա յ տ ունին
չորս
բոլռրտի
քբ՝
տեսնելու
Համաբ
թէ
ի՛նչ բան
էբ ռր չուանով
՛էե բ
կր քաչէր
^ \.ժիկբ : Ի՞նչ տեսնէ , -
փա
ռաւոր
կով
մր
սեւուլիկ։
/*՚°Տ՚չ
կ՝բնես
այդպէս,
հարցուց
Ժու–
Ժիկին
:
Ջ ձ ՞ "
տեսներ,
տանիք
կք րարձբա
֊
ցրնեմ կովը
•
֊
Կ ը տեսնեմ
, բա
յց
իեչք
չեմ
կրնար
Հասցնել
թէ այդ
ղործէն,
որ աւելի
գ1^~՚\
ուար է քան
Հոբէն
շուբ քա չե լ ծակ
գոյ
–\
1"՚է,
է՚՚^չ
օգուտ
պիտի քադես
դուն
կամ
կովբ
:
Խելքէ
- պակաս , չե՞ս տեսներ
որ
խոտ
րուսած
է տանիքին
վբայ
: Եթէ
կո֊
՚էբս
տանիքին
էէրայ բարձրանայ,
ինծի
՚՚լէաք
չի մնար
այլեւս
մանղադր
առնել
ես
Հնձել էսոաե բբ , Հասկւրս՛^ ր , տխմ ա՛ ր :
Հասկցա՛յ,
անծանօթ
ե՚լբայբ,
Հաս֊
կրցա՛յ,
բսաւ
Իվան
Ալե քս՚սնղ բով
ի
չ՝
թօթվելով
ուսեբբ
;
Յետոյ
մաածեց
.
Ա.յս մարգր
աւելէւ ախմար
է քան
իմ
րնտանիքիս
չորս
անդաժներբ
միասնա
-
բաբ,
բայց
ո" վ ղիտէ, աչէսաբՀ
է, թե
֊
րեւս
«աւելէւ տէսմաբր»
գանեմ
:
Եւ Իվան չաբունակեց
ճամբան։
՚Ր՚Աէեց ^
քս՛ լեց , երկա՛ բ քալեց
։քինչեւ
ռբ
Հասաւ
"՛՛լարակ
մբ։ Բակին
մէշ՝
զոճեմայր
մր ,
եօթր
մայրոլ
-
ձազ
երոէՅք
եբշանիկ
ել Հարուստ
,
^ " * – / ՚ ք ք
խոճկոր
: Մ ատակ
էսողբ
1
Է՛Ր
թեամբ
Հպաբտ
, կբ
էսազար
Հե,
Տանը պատոլՀանէն՝
անոնց խաղբ
կր
էլիաէբ
սպասուՀէէ
մբ , որ «աւելէւ
տբխ
—
մարի»
մր տպալոբութ
էււնբ կր թողուր
է
իվան մտաւ
բակէն
ներս, բացաւ
զլու—
խբ,
երկիւզած
ու թ եամ բ խոնաբՀեց
մա —
Fonds A.R.A.M
