՝
        
        
          ^
        
        
          ՛ւս՛Հ
        
        
          ա
        
        
          ՛ն ուե
        
        
          դա
        
        
          լ., հո. ոաոաւռռ
        
        
          ռԱա1։սէւ1ս, ւ՚"յ
        
        
          -
        
        
          Ապրիլեան Եղեռնը՝ 1915
        
        
          Ա՚ղրիլ
        
        
          11/24,
        
        
          մեր
        
        
          մամանակակիէյ
        
        
          պաամութեան
        
        
          ամե
        
        
          -
        
        
          նամեծ
        
        
          թուականներէն
        
        
          մէկն
        
        
          կ :
        
        
          Մեե
        
        
          ել անշնրլի
        
        
          թուական
        
        
          մ ր՝ թէ իր
        
        
          իլքաստով
        
        
          եւ թէ՛ իր
        
        
          հետեւանքներով :
        
        
          Լքեր սլսւ ա մ ո ւթ ե ան ամենաՀին
        
        
          թուա
        
        
          -
        
        
          կաններէն
        
        
          սկսած՜ , մեր –էայրենիքն
        
        
          ել ժո–
        
        
          էԼուէուրղր
        
        
          չաա
        
        
          աղէտներ
        
        
          են աեսաե
        
        
          :
        
        
          Շատ
        
        
          անւլամ^ւեր՝
        
        
          օտտրլԼ
        
        
          իր
        
        
          աւերիչ
        
        
          ա ր չալանքնե
        
        
          րուէ էս ուժ ահ՜ է մեր
        
        
          ե ր կի ր ր
        
        
          ել
        
        
          թո րատ
        
        
          կաե
        
        
          մեր
        
        
          ժո՚էովոլրղին
        
        
          ղիմ
        
        
          ա–
        
        
          ղրական
        
        
          ուժր։
        
        
          Ան յտշողաե
        
        
          է իր կամքր
        
        
          պարտաղ
        
        
          րել
        
        
          միչտ աղաաասէր
        
        
          , սաեղեագորե
        
        
          եւ չի -
        
        
          նարար
        
        
          մեր
        
        
          Ժողուիուրղ
        
        
          ին :
        
        
          "Բանւլահ
        
        
          է մեր աղղային
        
        
          պետականոլ
        
        
          -
        
        
          թիւնր,
        
        
          աղղային
        
        
          անկախութիւնր,
        
        
          եւ
        
        
          րտ–
        
        
          ժան
        
        
          րաժան
        
        
          րրաե
        
        
          մեր Հայրենիքն
        
        
          ու ժ ո–
        
        
          ղովոլրղր
        
        
          :
        
        
          Հակառակ
        
        
          ղարաւոր
        
        
          ա յս կարղի
        
        
          աւլէ տ–
        
        
          Ներուն,
        
        
          Հա յութէէւնր
        
        
          մնէսղ
        
        
          Հսււաաարիմ
        
        
          էր
        
        
          Հոէլէէն, իր տւլւլտ յէէն մչակոյթին,
        
        
          ա -
        
        
          լանէլւէւթէէւեներունւ
        
        
          եւ րարքերունէ
        
        
          ;
        
        
          ԱնէՍէլէււա , յաճաէէւ ստրկական
        
        
          աէէ ենա —
        
        
          ղ աժան
        
        
          սլա յմ աննե րուն
        
        
          մէ9
        
        
          ,
        
        
          անի էրս
        
        
          յ՛ս–
        
        
          մառ
        
        
          եւ էէճռա էլան էէ լ թե ամ ր
        
        
          չարէէլ նա
        
        
          -
        
        
          /լեց
        
        
          չինել
        
        
          ել սաեւլՆաւլէւրՆել
        
        
          :
        
        
          Հայէէէլ աչխարՀր՝
        
        
          Հուլն ու
        
        
          ^"՚֊/՚Հ՛ ,
        
        
          լեռ
        
        
          ներն
        
        
          էէ լ էէէէէչաե
        
        
          ր ր , ւլի ււլե րն ուԼ քաէլաք
        
        
          -
        
        
          ներր , ւէւսնքերր
        
        
          , ե էլե ւլե ց էւնե ր ր , ղերեղ —
        
        
          մաններն
        
        
          ու այլաղան
        
        
          սրրաւէայրերր՝
        
        
          կր
        
        
          կաւլմ
        
        
          է էէն
        
        
          Հ իմնա կան
        
        
          աւրէաէլնե
        
        
          րր՝
        
        
          մեր
        
        
          ժուլոէէուրւլ
        
        
          էէ յարատեւ
        
        
          էէճռականւււթէւան
        
        
          :
        
        
          Ասմ անեան
        
        
          կա յսրութեան
        
        
          սաՀմ աննե
        
        
          -
        
        
          րուն
        
        
          մէշ ինէլաե
        
        
          Հայութիւնր
        
        
          , այս աէլ -
        
        
          դա
        
        
          էլն եր էէ ւն չնորՀիւ
        
        
          , յաշւէղեցալ
        
        
          պաՀ
        
        
          ել
        
        
          էր
        
        
          ղո յութիւնր
        
        
          :
        
        
          –~
        
        
          Ամէէւր էիտրահ
        
        
          իր Հէււլին , ան
        
        
          տսւոէճա–
        
        
          նարար
        
        
          ւիերաւլաաւ
        
        
          էսւլատ եւ անէլսէիս աէէլ—
        
        
          րելու
        
        
          էէր էլամ քե ու Հաւաաքր
        
        
          :
        
        
          Այս
        
        
          I՛Ր " Դ"՛–^
        
        
          Ի (է՛ էսոոէէահ՜
        
        
          է ր
        
        
          թուրք
        
        
          Հրէչաեին
        
        
          քաղաքաէլան
        
        
          ոճրաւլորհ
        
        
          ւլեէլա —
        
        
          Վարութիւնր
        
        
          : Ա անաւանղ
        
        
          ա յն
        
        
          չրշանին
        
        
          ,
        
        
          երր
        
        
          Հա
        
        
          յէլ • Հարղր
        
        
          տեւաէլան
        
        
          սպւ^ռնալիք
        
        
          մր էէսւրձաե
        
        
          էր Օսմ անեան
        
        
          էսէսրէսլաե
        
        
          եւ
        
        
          կործանումի
        
        
          ենթւսէլէոյ
        
        
          էլա յսրութեան էէա—
        
        
          րիչներուն
        
        
          Հտմար
        
        
          :
        
        
          Թուրք
        
        
          քաղաքէսէլան
        
        
          մտաեողութեան
        
        
          Հ ամ էոր , անմ ա րսե լէւ է ր ԹրքտՀէս
        
        
          յասաա–
        
        
          նի Հէէէմար որե՜ւէ րսէ ր ե էլա րւլութե ան երա—
        
        
          գիր
        
        
          :
        
        
          Հա
        
        
          լէէ ւթե ան ի նոլսէէէտ ամէն
        
        
          մէէլ
        
        
          ք՚՚՚յէի
        
        
          մէշ , ան էլր տեսնէր
        
        
          Թուրքիս
        
        
          յ
        
        
          սպառ
        
        
          -
        
        
          նաւլող
        
        
          լուրշ
        
        
          ւէաանւլ
        
        
          մ ր :
        
        
          Հրէչ
        
        
          Թտլէաթր
        
        
          իր ՚ոճրալ^էւն
        
        
          ԻթթիՀա–
        
        
          աաէլէոն
        
        
          ղ որեա՜կէէ ւլնե րու Հետ ւլտած^
        
        
          էր
        
        
          Հա լկ • Հէսրւլր
        
        
          լուեելու
        
        
          եւլանակր
        
        
          :
        
        
          ՜\,
        
        
          Առաշին
        
        
          աչթարՀամ
        
        
          էսրտր
        
        
          Հնա րաւո
        
        
          -
        
        
          րութ էէ էնւ տուաւ
        
        
          անոնւլ
        
        
          աւելի
        
        
          ա րաւլու —
        
        
          թեէսմ
        
        
          ր ձերրաւրստուե
        
        
          լու
        
        
          Հա
        
        
          յկ
        
        
          .
        
        
          Հ"՚րցէ
        
        
          մւլձաւանշէն
        
        
          է
        
        
          Ընւլամէնր՝–մէ1լ^անֆ
        
        
          ամսուան
        
        
          ընթաց–
        
        
          ւլսլՀ ոլե
        
        
          ղ լ^
        
        
          Իր^– դտ րաւո
        
        
          ր
        
        
          րերէն
        
        
          .
        
        
          յ
        
        
          •
        
        
          \,էւյն ճակատագրէէն
        
        
          ենթարկուեցան
        
        
          թր՛՛՛
        
        
          քական
        
        
          մէւս
        
        
          չլ՚շտնէ
        
        
          Հայերր
        
        
          , ք՚ացէւ
        
        
          Պոլ–
        
        
          էէէն եւ քանէ
        
        
          մ ր ուրէ՛ չ ՛է՛" ^ Լ՛ե րէ ՝•
        
        
          Թ լ՛ քա՝%ա լկաէլէսն
        
        
          րոլոր
        
        
          նաՀանղներր
        
        
          ււլէէէ ր պէէ լեց ան •••էս լ ր՚^էէէ էլն ե ր էն : Ասոնց մէ.–
        
        
          եամ աէէն էէ ւթէ
        
        
          լնր
        
        
          ւէա
        
        
          լրաղ օր էն լլոՀ ւււե
        
        
          ց " ՚ ւ
        
        
          աքսորէ
        
        
          ճանապտրՀէէն
        
        
          ՛իր՛ս յ տ
        
        
          Մէեւնէէքն
        
        
          էէէէէէէէճանն ունեցաւ
        
        
          1915
        
        
          Ապ
        
        
          րիլ շ^էն Պոլսէն
        
        
          եւ ուրէչ
        
        
          էլեղ րււննե
        
        
          րէն
        
        
          ղ աւա դրա րար
        
        
          ձե ր րա էլա լուաե
        
        
          եւ
        
        
          աքսորէ
        
        
          քչոլած՜
        
        
          Հա յութ եան րնտրանին
        
        
          :
        
        
          Կ որեան ուե ղան
        
        
          մեր
        
        
          տղ՚լ տ լէն էէէրուե ՛է
        
        
          աէ
        
        
          բոլոր սլտտէք ական
        
        
          կէէ թ ՛է ղնե ր ր՝ ւէան -
        
        
          քե րն ու եկեէլեց
        
        
          էէն երր
        
        
          , յուչէս րձաննե
        
        
          րն ՛՛ւ
        
        
          սլէստմէո էլէէէն ղէէւնաւլսւն ւէկա յէէէրաննե րր
        
        
          •••
        
        
          Հրէ չէսեէէն
        
        
          Թ՚՚՚լէաթր
        
        
          է րա կանա ց ո ւց
        
        
          էր
        
        
          ՚ ՝ Բ Կ " ՚ յ Ի ^ երտղէրր
        
        
          ։
        
        
          ՚ Հւս լկ
        
        
          է
        
        
          Հարցէէ էէւմ քերր
        
        
          էսաէսէոահ
        
        
          է -
        
        
          էէն ա լլե ւէէ :
        
        
          ԹրքտՀա
        
        
          յութեան
        
        
          տնձ իտում ր ե ւ ԹՐր–
        
        
          քաՀա յասաանր
        
        
          Հա յութենէ
        
        
          ամ ա
        
        
          յէսցումր
        
        
          փաստեր
        
        
          էին թուրք
        
        
          էէ ճ րաւլ ո րենե ր ււլ Հա —
        
        
          մ աս աաէոմ ութեան
        
        
          յանձնե
        
        
          լու
        
        
          Հա յկ •
        
        
          1915
        
        
          Ա Պ Ր ԻԼ
        
        
          ԵԻ ԱՍՏՈԻԱԾ ԸՍԱԻ
        
        
          II ա
        
        
          ր
        
        
          պսէէոմ ւււ
        
        
          Հարցր
        
        
          1918
        
        
          Աայիս
        
        
          շ^էէն , Արարատէէ
        
        
          չուքէւն
        
        
          աակ
        
        
          , մ եր
        
        
          ժ
        
        
          էէ
        
        
          ւլ
        
        
          ՛է էի էէ լր էէի
        
        
          Հ ե րոսական
        
        
          ււլա լ–
        
        
          քարներոէէ
        
        
          ստեղեուահ^
        
        
          ՚էյոր Հզւյաստանր,
        
        
          անատրակոյս
        
        
          , անսպասելի
        
        
          էր
        
        
          Թուրքերու
        
        
          Համա
        
        
          ր :
        
        
          Հայոց
        
        
          աղւլ
        
        
          . էւլեաոլթէւնր
        
        
          ԼԷՐ ԿՐՐ ~
        
        
          նար
        
        
          մոռնալ
        
        
          Թրք՚սՀայասաանր
        
        
          : Ուչ
        
        
          կտմ
        
        
          կանէէ
        
        
          ւ թ
        
        
          , Հա րււէէէոանր աէր պէաէ
        
        
          դառ
        
        
          -
        
        
          նար էր
        
        
          էէ
        
        
          րա ւունքնե
        
        
          ր ունէ ւ
        
        
          Հա լաստանէէ
        
        
          էէէէէ
        
        
          րՀ րէլսէ լնէէէց ո
        
        
          ւմ
        
        
          ուէ սա
        
        
          -
        
        
          կա
        
        
          յն
        
        
          անգէսձ՛
        
        
          էէ
        
        
          ՛ր
        
        
          ե ւ ս
        
        
          Թ՚՚ւրքր
        
        
          յաշալեցաւ
        
        
          ~էէսնէլէստ
        
        
          չ ո ւ ^ ՚ չ Ք՛" չե լ :
        
        
          հ) • Աէութէէւնր
        
        
          •%անւլ
        
        
          էէԱէսւորապէս
        
        
          նր
        
        
          ւ է
        
        
          րաղորեեց
        
        
          Թ՛" լէ ա թ է
        
        
          հ՜րէէէ
        
        
          էէէ
        
        
          րր
        
        
          :
        
        
          "
        
        
          <Տ^
        
        
          Հայաստանէէ
        
        
          խորՀրւէայնացման
        
        
          , այ —
        
        
          սէնքն
        
        
          ՜՛այ ժողէէէէուրդէ
        
        
          նոր
        
        
          պետէսէրսն
        
        
          կեանքէ
        
        
          ւլոյտռումէն
        
        
          սէլսելոփ
        
        
          ՜ա
        
        
          ^՜Օ.
        
        
          -
        
        
          պէս կ ոչուա ծ հայկական հարղր
        
        
          կրնայ
        
        
          նկատուիլ
        
        
          հաշու եյարդ արի
        
        
          ենթա ր -
        
        
          կուա ծ » :
        
        
          Աեր
        
        
          երկրէ
        
        
          էէէսրէչներր
        
        
          կր մնան
        
        
          Հւս–
        
        
          ւաաարէմ
        
        
          այէէ յայտարարութեան
        
        
          :
        
        
          Ան"նք
        
        
          էրենց
        
        
          էլարւլէէն
        
        
          «էէչ մէկ
        
        
          էէ
        
        
          ւլւէէյ էէն
        
        
          պաՀանշ
        
        
          չունէէն Թուրքէայէնտ/
        
        
          :
        
        
          Ալս
        
        
          ՝է
        
        
          ա ս կա ց ո էլս ւթեամ
        
        
          ր ալ^ մեր
        
        
          երէլ–
        
        
          րէն
        
        
          մէշ ոչ մէէլ պաչտօնտէլան
        
        
          յէչաաա
        
        
          —
        
        
          կ ո ւ թ
        
        
          էւն Ապրէլ
        
        
          11/24^
        
        
          մասէն։
        
        
          Ղ՛ժրախտարար
        
        
          , մեր երէլրէ
        
        
          ւէարէչներր
        
        
          քաշութէւն
        
        
          չոլնէն
        
        
          մօտենալու
        
        
          Ապրիլեան
        
        
          Եղեռնի
        
        
          էրաէլան
        
        
          թորՀուրդէն
        
        
          ;
        
        
          իՀնգՀա
        
        
          կառա
        
        
          էլն, անււնք կր փորձեն
        
        
          մոռցնել
        
        
          տալ
        
        
          այգ
        
        
          աՀաւոր
        
        
          էէւլ րե րգութ
        
        
          էււնր
        
        
          աւելէ։
        
        
          ե
        
        
          Աենք,
        
        
          որ հնահ
        
        
          ենք Հայ
        
        
          ժողովուրդէ
        
        
          պատմութեան
        
        
          մթէն
        
        
          այդ
        
        
          օրերուն,
        
        
          կ
        
        
          ,նեն.,
        
        
          ՛Ք "՛յ՛է
        
        
          "Ո՛րր
        
        
          թւււէէէէլանր
        
        
          ր " ՚ յ ց
        
        
          1
        
        
          ոչ թէ մեր
        
        
          Ա ր տ ե ր ո ւ ն
        
        
          մէշ էէերտրհարհե
        
        
          -
        
        
          լու
        
        
          Համէսր
        
        
          աաելոլթեան
        
        
          եւ էէրէժէ
        
        
          ղղա–
        
        
          ցումներ՛
        
        
          էէեր մչւսէլոյթր,
        
        
          մեր րնկերա
        
        
          -
        
        
          յին
        
        
          րմ բռնումնե
        
        
          րն ել կրօնական
        
        
          Համ՛է
        
        
          -
        
        
          ղումր
        
        
          թ " յ Լ չեն աար
        
        
          նոյնէսկ
        
        
          ւսբՀամս։ր–
        
        
          Հելու աչէսաբՀԷ
        
        
          էղատմութեան
        
        
          մէք աննա–
        
        
          էսաղէպ
        
        
          այգ
        
        
          մ տ բւլասպանոլթ
        
        
          եան
        
        
          թչւէլա–
        
        
          ուս էլան կաղմ տկե
        
        
          ր սլի չնե
        
        
          ր ր :
        
        
          Կբէասւսաբղնէէ՛
        
        
          ր
        
        
          , մէսնչ
        
        
          թէ
        
        
          ա։լշէ1լ
        
        
          ,
        
        
          որ
        
        
          մաս
        
        
          էլբ էլւէւ։լէէ՚էք Հայէլաէլան
        
        
          այս
        
        
          մեհ
        
        
          ընտանէքէն
        
        
          , ձեւլմէ մէկբ
        
        
          կբնա
        
        
          ՞յ
        
        
          րսել
        
        
          թէ
        
        
          ՚"յ՛է
        
        
          "Բււ "Իէ՚^ԼԻ
        
        
          ՚ ^ Ր չէ էլորսնցուցաե
        
        
          • ՚ • :
        
        
          Ջեղմէ
        
        
          ո՞՛է կրնէոյ
        
        
          րսել,
        
        
          թէ
        
        
          լլոՀ մր չէ
        
        
          ւււնե ցահ՛ այէէ օրր սգալու
        
        
          Համար
        
        
          :
        
        
          ւ
        
        
          ՚ ՚ ^ ն չ
        
        
          րրսէհ
        
        
          էէ՛ն Աէէէ կայն
        
        
          այն երէտա
        
        
          -
        
        
          սւււբգներր
        
        
          , հեբունւէներր
        
        
          , խեդճ
        
        
          կէնեբր
        
        
          ե
        
        
          լ
        
        
          մ էսնէէւէլնե բ ր
        
        
          էէւյն քւււն
        
        
          ղ ժ բա էււտ ճաէլա–
        
        
          տէսղէբէ
        
        
          մր արժ անէ
        
        
          Րէէալոլ
        
        
          •էամար
        
        
          Ոճէւ՞ր էր արդեօք
        
        
          Հաւատալ
        
        
          իբալուն
        
        
          -
        
        
          քէէն եւ Աբ՚լաբսւթէյան
        
        
          , ւլ ւ՚րհա՚լրել
        
        
          քրէ՛"–
        
        
          ա էէնէ աէլան
        
        
          սէլղբունքնե
        
        
          ր ,
        
        
          "է
        
        
          րել
        
        
          ւլմ
        
        
          է մ
        
        
          -
        
        
          եանց ^ թւսնղավառուէլ
        
        
          նոր գադափաբնե—
        
        
          բուէ եւ աբտա
        
        
          յա յտել
        
        
          ղանոնք
        
        
          :
        
        
          Տանկա՚րհ,
        
        
          Հաւտքեցէէն
        
        
          այդ
        
        
          բոլորր
        
        
          ,^
        
        
          Ոէէ անք՝
        
        
          էւրենց աչէսատանքէ
        
        
          պաՀուն,
        
        
          " լ – •
        
        
          րէէէնեբ՝
        
        
          է՛րենց սւրէոերէն
        
        
          էլւսմ էոուներէն
        
        
          ,
        
        
          եւ,
        
        
          առսւնց
        
        
          ե ր կւս բ—բա րէս էլ նտ յե լու ,երէլա–
        
        
          րաաեւ
        
        
          ու լոդնատանշ
        
        
          ճամբորւլութեամբ
        
        
          մր ղանոնք տաբէւն Անատոլուէ
        
        
          էսոբերր
        
        
          մէւրթելու
        
        
          եւ անւլամտ-էէստելու
        
        
          ֊էամար •
        
        
          • X
        
        
          Ո՞նչ
        
        
          ոճէր
        
        
          գոբհահ
        
        
          է էն Հաղար
        
        
          -
        
        
          Հա–
        
        
          ւլէւէբէսւոբ էէէնհանօթ
        
        
          այւլ
        
        
          մա րա է րոսնե
        
        
          ր ր ,
        
        
          էէւէէնարՀ
        
        
          բէսն ո ւո րնե
        
        
          ր ր ,
        
        
          պսւ տ ուա էսն ւլէ ր
        
        
          էէիլէլացինեբր
        
        
          , թեւլճ կէնե րն ու մանուէլ
        
        
          -
        
        
          ներր՛
        
        
          մեր մլ յբեբն
        
        
          ու
        
        
          .ւլրւսյբներր
        
        
          կ
        
        
          ու տակաւէն
        
        
          եբէտասաբգ
        
        
          ա յն մաաւո
        
        
          -
        
        
          բականներր
        
        
          փաստաբտն
        
        
          , բմէ՚չկ
        
        
          , էլղե —
        
        
          րաէլան , որոնք
        
        
          մեռան
        
        
          նօթէ
        
        
          ու հարաւ
        
        
          ^,
        
        
          ժէսմ անաէլ
        
        
          չձւլ ելո
        
        
          էէ
        
        
          որ էբենց
        
        
          գաՀ
        
        
          էճներր
        
        
          վ ել՚շէ՚ն
        
        
          Հարուահր
        
        
          տան
        
        
          ա բ՛լ էն էսկ
        
        
          ան
        
        
          -
        
        
          չրնչացահ
        
        
          էրենց
        
        
          մաբմնէէն
        
        
          . • .
        
        
          Անոնց
        
        
          էէճէէբր՝ աղատութեան
        
        
          ել աբգա–
        
        
          րութեան
        
        
          սէրն
        
        
          էբ եւ
        
        
          մ ենք
        
        
          Հ պարտ
        
        
          էլբբ -
        
        
          նանք
        
        
          րյյալ^երՀ
        
        
          ոգէին
        
        
          յսորր
        
        
          պաՀելով
        
        
          անոնց
        
        
          յէւչատակր՛
        
        
          այնքան
        
        
          որ
        
        
          մաքուր
        
        
          անոնց
        
        
          դո
        
        
          ՚էա
        
        
          բե րութ էււնէր եւ
        
        
          անւէէճելէ
        
        
          անոնց
        
        
          անմեղոլթէւնր
        
        
          :
        
        
          Պէաէւ
        
        
          ուղէ էէ յէչե է տյսօր
        
        
          է^քաՀայբս՝
        
        
          Յաբութէւն
        
        
          Գտլֆայեան
        
        
          , որ
        
        
          էլնունքէս
        
        
          -
        
        
          քանէ
        
        
          մ ր
        
        
          օր
        
        
          ՚Ս՚բէ.
        
        
          ձե բ րա կա լո ւե ց ա
        
        
          ւ
        
        
          թուրք
        
        
          ոստ է կտ1էնե բ ու կողմէ
        
        
          ել անդտ —
        
        
          մէսՀաաուեցաւ
        
        
          , մոբթուեցալ
        
        
          , ոբուէՀե
        
        
          -
        
        
          ոանդով
        
        
          ել անէլա չկան
        
        
          ղ.
        
        
          չա ր ո էնա կե լո ւ
        
        
          տեւ՝ երէտասարդ
        
        
          էբ ,
        
        
          եռանգուն
        
        
          մեր
        
        
          եբէլրէն
        
        
          մէշ
        
        
          «կուքունիղլքի կ ա ռուց -
        
        
          լքան;^
        
        
          մեհ ա չխատանքր
        
        
          :
        
        
          Ա եր ե րէլբի
        
        
          Համ ա յնավա
        
        
          ր
        
        
          էիարիչնեբր
        
        
          պէէ տէէ
        
        
          էլլւն.ա՚՚ն Օր մր իրապէս
        
        
          տէր
        
        
          կենալ
        
        
          Ապրիլեան Եղեռնի
        
        
          թելաղ բահ պաադա
        
        
          -
        
        
          մին
        
        
          ...
        
        
          Ա–
        
        
          ՏԷՐ-ԹՈՎՄԱԱԵԱՆ
        
        
          խէսնգաւէառ
        
        
          րնթեբցող
        
        
          մր
        
        
          մեհ ել ող —
        
        
          րացեալ
        
        
          Շաւաբչ
        
        
          Ա իսաքեանի
        
        
          նչանաւոր
        
        
          յօղուահնե
        
        
          բուն
        
        
          ՚.
        
        
          Վեբ յիչելով
        
        
          ղայն , պիտի
        
        
          ուզէի
        
        
          յար
        
        
          -
        
        
          դե
        
        
          լ Հ տղա րաւոր
        
        
          անհանօթ
        
        
          մ եռե ^ե ր ր •
        
        
          արտմօբէն
        
        
          կր մտահեմ
        
        
          մեր
        
        
          մարտիրոս
        
        
          դի ւէլա ցինե բուն , քարուքանդ
        
        
          եկեղեցինե—
        
        
          Այն տեղէն ուրկէ կ ուղա ւք ես հիլքա,
        
        
          Կ ՚ ո ւ ղ է ՞ ք որ պատմեւք թ է ինչեր տեսայ :
        
        
          Տ իղրիօր աջէս կ ՚ անցնէ ր ծոցը րաց •
        
        
          Եփրատը ձայսէս՝ մ ե ռ ե լն ե ր շալկած :
        
        
          Եաիս ն ա յ ե ց ա յ ՝ կըրակ կար, աւեր,
        
        
          Առջիս ն ա յ ե ց ա յ ՝ դահինն է ր նստեր :
        
        
          Ն ա յ ե ց ա յ երկինք՝ արեւն է ր խաւար.
        
        
          Ու Հ ա յ ո ց աշխարհն իր ցաւը կ ո ւլ ա ր :
        
        
          Յողն ա ծ .պարտասած ծեռքերս դէսլի վ էր յ
        
        
          Հա րց ո ւցի Ասա ծ ոյ որ վար կր ն ա յ է ր ՛
        
        
          ~
        
        
          Մինչ ե ւ ե^րբ , ո՜վ Տ է ր , մին չ ե ւ ե ՞ ր բ
        
        
          այսպ է ս ,
        
        
          Հ ա յ ը հալա ծ ուի, ը լ լ ա յ ողջակէղ :
        
        
          ԵԼ
        
        
          ահա Անոր սուր ձայնր մ է կ է ն .
        
        
          Այսպ էս որոտաց ամպերու մէջէն–
        
        
          — Հ ա յն ալ սուր ո ւնի , բաղուկ ղօրաւոր,
        
        
          Թող ոտքի կանղնի ո ւ ղարնէ անոր • • •
        
        
          ԾԱՏՈՒՐ
        
        
          ՊԷՐՊԷԲԵԱՆ
        
        
          ԳԱՂՈԻԹԷ ԳԱՂՈհԹ
        
        
          ՏՈՒՆԱՀԱՅ
        
        
          թեմաէլտն
        
        
          րնտրութեանց
        
        
          էէասին
        
        
          յունա էլան մեհ օրաթերթ
        
        
          «թօ
        
        
          ՚-Լի–
        
        
          մա»
        
        
          էլր ՛լրէ
        
        
          •
        
        
          Յոլնէսստանէէ
        
        
          Հայ դա
        
        
          -
        
        
          դութին
        
        
          մ էշ աեղի
        
        
          ունեցան
        
        
          րնտ ր ո
        
        
          ւ թ
        
        
          իւ ւն
        
        
          ներ
        
        
          ՚
        
        
          0300
        
        
          արձանաղ
        
        
          բուահներէն
        
        
          քուէ —
        
        
          արքլեցին
        
        
          4200
        
        
          ^ուլի : Աղդայնական
        
        
          Հա
        
        
          -
        
        
          յեբու
        
        
          Հաաոլահին
        
        
          ցանէլեբր
        
        
          ստա ցան^^^)^,)
        
        
          ձայն
        
        
          է
        
        
          Ընարուեցան
        
        
          43
        
        
          պաադամաւոբնե
        
        
          ր :
        
        
          ԱՆԹԻԼհաքԻ
        
        
          կւսթողիկոսէսրանին
        
        
          Հան
        
        
          ւլ անաէլու
        
        
          ^Ոքո
        
        
          -նր
        
        
          կլւ չարունաէլուի
        
        
          Ամ եբէ։ -
        
        
          էլէէէյի
        
        
          մէշ՚Տիթրոյիթի
        
        
          Հայութիւնր
        
        
          Ասլ–
        
        
          րէ՛լ մէկին
        
        
          Հաւաքահ
        
        
          է
        
        
          43 "749
        
        
          տոլար •
        
        
          աասր Հաղար
        
        
          տոլւսրէւվ
        
        
          Հ անա ւլնա կո
        
        
          լ թ
        
        
          էւ ւ–
        
        
          նր րա ց ահ են տէր
        
        
          եւ աէէկէւն Ա աբանեան
        
        
          է
        
        
          ԼԻՐԱՆԱՆԻ
        
        
          Հայ Աւետ. Համայնքի
        
        
          Հ ո–
        
        
          ։է էէ ւնե
        
        
          բէն
        
        
          ։ի ե րապա տուե լին եր Ենուէք
        
        
          Հա–
        
        
          աէւտետն
        
        
          եւ կարասլե՜տ
        
        
          Թիլքեան կաոա
        
        
          -
        
        
          էէէսրոլթեան
        
        
          կողմէ դնաՀատոլելով
        
        
          Ա՛այ—
        
        
          բէւնեբու
        
        
          Ա ՚ կարղի
        
        
          չքանչտն
        
        
          ստացաե
        
        
          են՝ ՛Լա բչասլետ^^Ա տմէէ ԱոլՀԷ ձեռքէէվ
        
        
          Հ
        
        
          ԿԱՐԴԱՑԷ–^ Տ ԱՐԱ Ծ ԵՑԷՔ «ՅԱ Ռ ԱՋ » Ը
        
        
          րհւ
        
        
          եւ ամա յացահ
        
        
          մեր
        
        
          րնադաւառնե
        
        
          -
        
        
          բուն
        
        
          մ ասին
        
        
          ուր ո ղշւս կի ւլո ւե ց ան
        
        
          բաղմա–
        
        
          ՛հաւլար անհանօթներ
        
        
          ,
        
        
          ամէնէն
        
        
          ամօ
        
        
          -
        
        
          թալէէ
        
        
          էլբօնամ ո լէէւթ եան
        
        
          մր ղո\երր
        
        
          ,
        
        
          ոբպէսւլի
        
        
          մ ենք
        
        
          եւ
        
        
          քր էւս տոնեա
        
        
          լ մեր
        
        
          միւս
        
        
          ե ւլ բւս
        
        
          լրնե
        
        
          ր ր աղատ
        
        
          մաբդիկ
        
        
          ՐԼէալոլ
        
        
          ^Հ^՜~
        
        
          պաբաութիւնր
        
        
          չկորսնցնեն
        
        
          ։
        
        
          Բժ. Ա.
        
        
          ԱՐԳԱՐԵԱՆ
        
        
          Հա յութեան
        
        
          դաՀէճր
        
        
          Հանդէստ
        
        
          չէր ,
        
        
          ղիչեր
        
        
          ել ցերեկ
        
        
          մէչտ
        
        
          միշոցներ
        
        
          ու Հր -
        
        
          նաբքներ
        
        
          էլր փնտռէր
        
        
          , ոբպէսղի
        
        
          Աասուն
        
        
          -
        
        
          ցիներէն
        
        
          ալ ղէնքերր
        
        
          առնէր ,
        
        
          եբիտասաբ–
        
        
          գութ
        
        
          իւնր
        
        
          իբենց
        
        
          աբհուաբո
        
        
          յնն եր էն Հե -
        
        
          ռացնէր
        
        
          , այլ չրշաննեբու
        
        
          Հայութեան
        
        
          նր—
        
        
          ման
        
        
          :
        
        
          Թոուբքերր
        
        
          չէին
        
        
          ուղեբ
        
        
          որ իբենց
        
        
          եւ
        
        
          Աասունցինեբու
        
        
          կապր
        
        
          մ էկէն կտրուէ բ ,
        
        
          ատ
        
        
          քլր
        
        
          Համ աբ \ մ եղմ
        
        
          եւ չատ
        
        
          ղւլ ոյչոլ
        
        
          -
        
        
          թեամբ
        
        
          կր էէարուէին
        
        
          տնոնց
        
        
          Հետ
        
        
          :
        
        
          •
        
        
          Զինուո
        
        
          րց ուներ
        
        
          չկրցան
        
        
          առնել
        
        
          : Զէն -
        
        
          քե բու
        
        
          Հ աւա քումր
        
        
          անՀնէսբ
        
        
          եւլաւ : Կր
        
        
          մ բ–
        
        
          նար
        
        
          ՚էել՚շին
        
        
          Հնա
        
        
          րքր , պատեՀ
        
        
          առթիւ
        
        
          մր
        
        
          լլո բհաէէրե
        
        
          լու Համար
        
        
          իրենց գիւտ
        
        
          յէւն հր—
        
        
          լլադէւրլ։ : Այ՛՛
        
        
          ՚էել՚շէ՚ն
        
        
          Հնաբքր
        
        
          «չալաէլա
        
        
          -
        
        
          Լէւր» առնելու
        
        
          էէւռէէթն է ր : Լ^ուրքե
        
        
          ր ր
        
        
          էլ ր–
        
        
          սէէէն
        
        
          .
        
        
          «Շալակալոր
        
        
          » ՐԼէալոլ
        
        
          տա բ
        
        
          իքի
        
        
          սաՀմ ան չէլա յ , \ ՚ օ է ն
        
        
          70
        
        
          տւս բ իքի
        
        
          աւլա
        
        
          -
        
        
          մարէէիք
        
        
          էլբնան այգ
        
        
          գորհր
        
        
          էլատարել
        
        
          X
        
        
          Ա–
        
        
          մէն
        
        
          ձ՜ա բւլ իր քա
        
        
          ւլա քւս ղիա էլան պա րտա
        
        
          -
        
        
          կանութէէւնն
        
        
          է , որ պէաք
        
        
          է
        
        
          կաաէսրէ
        
        
          ^
        
        
          դոնէ մէկ անղամ պարէն
        
        
          եւ
        
        
          ռաղմամթեբք
        
        
          տե էլւ։ւվւո էէէե լ ռէսղմ աճա
        
        
          էլա տէւ էէեր
        
        
          ՛էին -
        
        
          ոլորներուն
        
        
          :
        
        
          Այս
        
        
          էէլաՀ տն^է
        
        
          ալ րոլոր ուէին չւէերժ ե
        
        
          լու
        
        
          Հէսէէաբ , քանի
        
        
          ՛կւ «չա լ։ւէէլաւո ր»
        
        
          տուին։
        
        
          իսէլ ա յս
        
        
          ՚էեբշիննեբր
        
        
          , երբ
        
        
          ւլա ցին
        
        
          ոաւլ -
        
        
          մաճակաա
        
        
          , աեսան
        
        
          էւբ րւէլոբ
        
        
          Հայէէէււղերր
        
        
          աւերակի
        
        
          էէւն վ ե բէսհուահ
        
        
          , իսէլ րնաէլիչ
        
        
          -
        
        
          ներր
        
        
          շս։րղէւլահ
        
        
          , անՀետացահ
        
        
          :
        
        
          Աասւււնցէ։
        
        
          հչչալտէլալոլէ»նեբր
        
        
          , այս էոեսնելւււէ ,
        
        
          էէ -
        
        
          րենց բեռնեբր
        
        
          Ն ա մ բ ա ն
        
        
          կր ձւլեն կր
        
        
          փ ա թ —
        
        
          չին , էլոլւլան
        
        
          իբենց
        
        
          տեսահնեբն
        
        
          ու լսահ—
        
        
          ներր
        
        
          կր պատմեն
        
        
          Աասունցէ։
        
        
          էչէստննե
        
        
          —
        
        
          բուն։
        
        
          ի վերշոյ
        
        
          Իչխաններր
        
        
          Հասէլցան
        
        
          Թուրքերու
        
        
          մեղմ ութեամ ր
        
        
          վարուելուն
        
        
          պ ա տ Տ ւ է ա ռ ր
        
        
          X
        
        
          Զմեոր
        
        
          վրայ Հասաւ
        
        
          : Շատ
        
        
          ձիւն եէլաւ
        
        
          է
        
        
          Ջէէւնի պաաճէսռոէէ
        
        
          Ա ասոլնցինե
        
        
          բուն
        
        
          եւ
        
        
          կառավարութեան
        
        
          միշեւ, կապր կտրուե
        
        
          -
        
        
          ցաւ
        
        
          :
        
        
          Ա աս ունց իներր
        
        
          բնաղդո։ի
        
        
          սկսան
        
        
          պատ
        
        
          -
        
        
          բւււստոլիլ
        
        
          ե լ
        
        
          իբենց
        
        
          Համաբ
        
        
          պարէն
        
        
          եւ
        
        
          ռաղմամ թեբք
        
        
          սւմ բարե
        
        
          լ :
        
        
          1915/՛
        
        
          ՚լաբնան
        
        
          ՚էերշբ,
        
        
          թուրք
        
        
          կառաւէա–
        
        
          բութ
        
        
          իւն ր , աեսնե լոէէ որ չէլրցաւ
        
        
          որսալ
        
        
          Աւսսոլնցիներբ
        
        
          ե լ
        
        
          իր հոււլաէլր
        
        
          ձւէե լ այլ
        
        
          ե լ
        
        
          այլ մ իշււցնե բով , մի քանէ։
        
        
          ւիա չտ
        
        
          ղին
        
        
          ուոբ
        
        
          աաբ
        
        
          ա լ
        
        
          տեղէսւորեց
        
        
          Աասունի
        
        
          էլարդ
        
        
          մ ր
        
        
          ղ էէ ււլե բ ո լն մէշ , էսո բամ անէլ
        
        
          Հ բամ ա
        
        
          -
        
        
          նաաա
        
        
          ր էէ մ ր
        
        
          ղե կաւէա րութեամ
        
        
          բ X
        
        
          Ա լս
        
        
          ՚էեբշինր,
        
        
          օբ մրն ալ,
        
        
          էլբ էլանչէ
        
        
          բոլոր
        
        
          Ա ասունր պտչտբող
        
        
          քէլլբա
        
        
          ա
        
        
          չիրէթասլեա–
        
        
          նե
        
        
          ՐՐ
        
        
          ել սէնոնո է։՛է
        
        
          ց էլր րացւսաբէ
        
        
          ու էլ՛՛րսէ թէ
        
        
          Հայերր
        
        
          ամէն
        
        
          էլո՚լէէ շսէբէլուեցան
        
        
          : Ա ասու
        
        
          նր չէ որ ղերհ սլէէտէէ մնայ : Բոլոբ
        
        
          Ա աՀ–
        
        
          մէաականկէեբր
        
        
          սլէտք
        
        
          է ոբ
        
        
          մասնաէլցին
        
        
          ա յս կռիւին
        
        
          եւ Հա յեբ
        
        
          ուն
        
        
          է՛"
        
        
          է՛՛է ե բուն
        
        
          :
        
        
          Որ ել է
        
        
          էէլէսէոէսսէսսէնսւտուռլթիէնէ
        
        
          չէլա լ
        
        
          ձեւլէւ Հսէմար,
        
        
          Հալերր
        
        
          էէէէլանէէելէււ եւ ա —
        
        
          նոնց
        
        
          ւլիււլերն
        
        
          ու քաւլսւքեեբր
        
        
          քանդելու
        
        
          պաաճառոէէ։
        
        
          Աեբ կառավարութեան
        
        
          Հբա–
        
        
          Հտնղն
        
        
          է , որ սլէտք է էլատսւբէք
        
        
          :
        
        
          ^Լ՚չԳ
        
        
          է , որ անոնք
        
        
          դինուահ
        
        
          են , եւ
        
        
          անէլասէլաե
        
        
          ղիմադրռւթիւն
        
        
          սլիտի
        
        
          րլլայ
        
        
          X
        
        
          Բայց նկա—
        
        
          տէ առնելով
        
        
          ձ՛եր վաչաերու
        
        
          ել ձեբ ղին—
        
        
          ուահ
        
        
          աչիրէթներուն
        
        
          թուական
        
        
          դե
        
        
          րաղանց
        
        
          ուժր , անոնք
        
        
          մէէլ երկու
        
        
          օրէն , էլր բնա
        
        
          -
        
        
          շնշռւին
        
        
          :
        
        
          Եւ էլր սկսէ։ անոնց ճակատներ
        
        
          ու ղիւ —
        
        
          դեր
        
        
          նչել։
        
        
          Զալալցի. աչիբէթր,
        
        
          ՏալՀօ
        
        
          - Աելթմ
        
        
          եւ
        
        
          ՓբՀօ
        
        
          Մ ՐղԻԿԻ ՚էլխալո
        
        
          րութեամ
        
        
          բ •
        
        
          պիտի
        
        
          յարձակէին
        
        
          Փչուտ
        
        
          ղիւղի
        
        
          եւ չրշանի
        
        
          ւէր -
        
        
          րտյ։
        
        
          Բչտբի
        
        
          հէալէւլի
        
        
          մաբդիկ
        
        
          Ապտիւլ
        
        
          -
        
        
          Ա՚լէւ՚լ
        
        
          ե
        
        
          ՜լ
        
        
          իպրաՀիմի
        
        
          ղե էլաւէա ր ութեամ
        
        
          ր
        
        
          Գ՚էմէսց
        
        
          էէէսնքի ել չրշանէ։
        
        
          վրայ
        
        
          : Ա ուսա–
        
        
          ցի աչիրէթր
        
        
          Հասէ - կենճոյէւ
        
        
          ղլէսէսւո
        
        
          -
        
        
          րութեամր
        
        
          պէւտէւ
        
        
          յտ րձա էլէ ր
        
        
          Ա աբէէտարի
        
        
          ել Լղարուկի
        
        
          չլ՚շանէ
        
        
          դէւէլեբու
        
        
          ւէրայ
        
        
          X
        
        
          Պատման գետէ
        
        
          չէյէսր–,
        
        
          Իրենց
        
        
          բոլոր
        
        
          մա րդէլանց Ոէէ պիտի
        
        
          յարձաէլէբ
        
        
          Բաշ
        
        
          Ռէս
        
        
          ՚լԻ՚-՚ԼԻ
        
        
          ^՚– չՐւ."՚^Ի
        
        
          ՚Լէ՚"՚յ
        
        
          մէնչեւ
        
        
          Մթնէ՚նք
        
        
          :
        
        
          Րաղրանցէ
        
        
          աչէբէթր,
        
        
          ոբ
        
        
          Ալաչէլերաէն
        
        
          ղաւլթահ
        
        
          եէլահ էր , ռուսական
        
        
          եւ
        
        
          Հայ
        
        
          էլէէէմաւորնեբու
        
        
          յառտշացէէւսն
        
        
          առթէւ
        
        
          , էր
        
        
          րոլոր
        
        
          ուժերով,
        
        
          Աելէմ
        
        
          աղայէ
        
        
          էլեէլաէէա
        
        
          -
        
        
          րութեամր
        
        
          ւղէտէ
        
        
          յարձաէլէբ
        
        
          Թարուքէ
        
        
          լլ էլէլե բու
        
        
          ՛էրայ
        
        
          մէնչեւ
        
        
          Պերմ - Պաս է
        
        
          չրր–
        
        
          քանր : Ռրչ՚1"աանցէ։
        
        
          եւ Պ րարեց էէ աչէ
        
        
          -
        
        
          բէթներր
        
        
          իրենց
        
        
          բոլոր
        
        
          ուժեբուէ
        
        
          թբքաէլան
        
        
          էէէսչտերու
        
        
          օժսւնդակութեամբ
        
        
          պէտէ
        
        
          յսէբ–
        
        
          ձաէլէ էն Տալս
        
        
          լոր է էլէ
        
        
          ձորէ
        
        
          ւլէւէլէ. բունէ
        
        
          ՛էր՛ս յ •• իսէլ Շ է կոյէ՛ անուանէ
        
        
          աչէբէթր
        
        
          ,
        
        
          նէլատէ։
        
        
          ունէր
        
        
          Գոձ՚աց
        
        
          ւէանքէ
        
        
          Հարստու
        
        
          -
        
        
          թէւններր
        
        
          ել կը ցանկար
        
        
          , որ այդ պատէ—
        
        
          ւր էրեն տրուէր
        
        
          :
        
        
          Այ՚՚պէ"
        
        
          է
        
        
          Ատսոլնէ
        
        
          բոլոբ
        
        
          Հայ
        
        
          գէլղեբն
        
        
          ու չրշաններր
        
        
          պաչարուահ
        
        
          էէն աչէրէթ
        
        
          -
        
        
          ներու Հարէլբապտտէւկ
        
        
          դեբաղանց
        
        
          ուժե
        
        
          -
        
        
          բով
        
        
          ել թրքական
        
        
          կանոնաւոր
        
        
          ղէնուո
        
        
          րնե–
        
        
          բով
        
        
          :
        
        
          էցնուսէ , Պուլանոլխէ
        
        
          , Տարօնէ
        
        
          , Ախլա–
        
        
          ^Ի է Լ՝Ի^լԻ"է
        
        
          Հայութեան
        
        
          երիաասարգ
        
        
          -
        
        
          ներբ որպէս
        
        
          դէնուոր տարահ
        
        
          , էբենց
        
        
          չրր–
        
        
          շաննե բէն
        
        
          Հ եռա ցուցահ
        
        
          , անոնց
        
        
          մ եհ
        
        
          մ տ–
        
        
          սբ շարգահ
        
        
          էէն : Յէչեալ
        
        
          չրշաննեբու
        
        
          Հտ–
        
        
          յութեան
        
        
          ղէնքերր
        
        
          Հալւսքուահ
        
        
          էէն , էնչ -
        
        
          պէս
        
        
          նաեւ
        
        
          Հէն ֆետտյէննեբր
        
        
          եւ վյոբձա
        
        
          -
        
        
          ռու
        
        
          ղեկաէէաբենբր
        
        
          խորտմ,տնէլօբէն
        
        
          Հաւա
        
        
          քահ
        
        
          տէս րահ
        
        
          է էն , ժ ս ւլո էէս լր դ ր
        
        
          տռանց
        
        
          ղեէլաւէաբէ
        
        
          մԿւալով
        
        
          ղ է լբ էէ ւթ ե ւսմ բ
        
        
          շ՚"Բ -
        
        
          գուահ
        
        
          X
        
        
          Հէմա
        
        
          էլարէլե եէլահ
        
        
          էր
        
        
          Աասոլնէ
        
        
          ժ ողէւ ւէո ւր դէն
        
        
          :
        
        
          Ա^տ
        
        
          ւսյսէւլէս , Աասունէւ
        
        
          ՚լէ՚ւղել՚ր
        
        
          մէ -
        
        
          էլոլսացնէէ լուէ, թչնամէն
        
        
          սկսաւ
        
        
          ււլա չա ր -
        
        
          ման
        
        
          չղթան
        
        
          նեւլցնել,
        
        
          եւ կոտորել
        
        
          , այն
        
        
          ՚լիւ՚լեբր
        
        
          , որոնք
        
        
          Աասունի
        
        
          հայրտմասեբը
        
        
          էլր ՛լանուէ
        
        
          էն եւ Հնւս բաւս
        
        
          բո
        
        
          ւ թ էւն
        
        
          չուելէ -
        
        
          էէն գէմաղբելոլ
        
        
          էլամ երկար
        
        
          տոէլալոլ
        
        
          :
        
        
          Բայց
        
        
          ամենաթոյլ
        
        
          գէլէլն
        
        
          անւլամ քանէ
        
        
          մր
        
        
          ժամ ուտն
        
        
          էլամ
        
        
          օրուան
        
        
          դէմա
        
        
          ղ բ ութ
        
        
          էւն
        
        
          լյոյց
        
        
          աււ լ ա ւ :
        
        
          - ԱՐՄԵՆԱԿ
        
        
          ՅԱԿՈՐԵԱՆ
        
        
          (Մնացեալր յա ջ որ դ ո վ )