« Ջ Ս ՅՆ ԳՈԻԺհՍւՑ
Ի
ձԴՍՄԱ .»
Ձայն գՌւժեաւց ի Հււաւքա, ււզբու.
մըն եւ– լսէ|ւււ–ւ1՚ն եւ աշխարհումն
յ ո յ ժ – Հււաքել |այլւ տւրդիս իւր,
ել ոչ կաւքէր ւ1՚|սիթսյւրել՛ <(ի ոչ
էին։
ԵքԴՄԻԱ, ԼԱ, 15
Մեր
Հին Հեղինակներր
կր ււիրեն
Հ"՚յ
աղղի պատմա
թեսւն
ի րակսւնաւյաքէ
ցւ՚ւցնել
թէական
մ ա րղա րո
է
֊թ իւննե ր . այս
մէ կր սրքան
արիւնաՀեղ
–՛աարաղա աու -
թեամր
իրականացած
կ
Հս՚յույ
սլսւամու–
թեան
մէք։
Գրէք
Հռամայի
աեղ
որե է
քա
ղաք
Հայոց
. Հոաքեչի տեղ
ոեւէ
Հ՚"յ
•մ ա
Աէ
կամ Մ "՚ քք Հ՛ո յաստան
, եւ
րսէք ՚
« Զա յնր
ղումեց
կա րինէն , հքարրերղէն ,
Մուշէն
, Վանէն
• "՛լր , /"՛ց "՚– կ՚՚հ^ •
Մ՚ոյր
Հայաստան
կ՝ուէրար
իր ղալա1յներր,
եւ\
չէր
ուղեր,չէր
կրնար
մխիթարուիլ,
ղի ոչ.
էին , ա քլեւ ո չկ՛"յին
: Կ՝ողրար
ղալակկե -
րր
Տ՚որօն - Վասպուրական՝
երեք
Հարիւր՝։
յիսուն
Հաղար , կարին՝
երեք
Հարիւր
Հա–\
զար
,
Ս ե րաս տիա - Մ ՚" լաթիա
,
քս ա ր
- յ
րերղ.
երեք
Հարիւր
քաոասուն
Հազար
, |
իարերղ ֊ Տրապիզոն՝
երկու
Հարիւր
Վաթսուն
Հազար,
Տիղ֊րանակերա
- Մար -
աին՝
֊.արիւր քաոասուն
Հաղար,
Փոքր Ա–
սիա - Կիլիկի՛"
երեք
Հարիւր
յիսուն
Հա
ւլ
111
ր : Հ՛՛՛լի եւ լկաանիքի
կապուած Հա -
յորգիներ
, Ասաուծո
յ պա շտ ամ ո ւն քո Վ եւ
Հա յրենիքի
սիր՚՚վ
, րնւոան եկան աո աքի -
նութիւններաի
ղարղարւււած
:
Աշխոէաանքն
էր
իրենց կեանքր,
քրաինքր՝
իրենց
՛զր -
սակր , քէարոյապէ
ս եւ մարմնո՚պէ
ո ա -
քէոզք , րնտանիքն էր իրենւլ
թաղաւորու -
թի՚-նր
, ւիարձքն ու ւիա յե լքր : Ւ^նչ
եզան
անոնք :
աՏ-ին
Պերլինի
մողովին
աոքեւ
Պսւլ–
կարներր
իրենց զատր պաշտպանեցին
, իւ
րենց նաՀաաակներուն
ոսկորներր
ղնելով
ւ^եզանի
վյ՛՛" յ • Մ ե՛լի չտրուե ցաւ
ա յ՛լ. Հ ո–
զ֊իի
՛լ՛՛Հ ուՆա 1լո ւթ իւնր : Մեր նաՀաաակ -
ներուն
ււսկորներր
ցանցնուած՜
մնացին
Հովի տնե րու , կիրճերու
, ղետե րու
մէք՛
մ եղի չտրուե ցաւ սփոփանքր՝
ամ
փովւելու
զանոնք
արկւլերոլ
մէք եւ Հանելու
ղ իւա -
նաղիաական
մողովներու
առքեւ։
Մեր
նա
Հատակնե
րու մարմ իններր
մն ա ղի ն ան շի -
րի՛մ , մնացին
անյայտ։
Հայուն
սլայծալ,
Հա յրենիքր
գարձաւ
մ ււ՛"
յլ ղերեղմ անոց :
՛Հայ նաՀատակներր
չունեցան
յուշարձան
,
չունե ւլան Ա՛րձանագրութիւն
, լաւ որ չու
նեցան
: րարձանագրութիւնր
պիտի
կա -
րենար արտա յա յաել
աՀազնութիւնր
ոճի -
րին , ռ՞ ր
յ ռ լ շա ր ձան ր կրնար
վա
յելչօրէն
յիշեցնել
ան յիշե՜ լի եղեոնր
: Մ ենք
ունինք
մէ՛կ
յուշարձան
, մէ՛
1լ արձս՚նաղրութիւն
.
տրի՛ւնր–
Հա՛յ
մայրերու
, Հա՛յ
ման -
կիկներո՛
, Հա՛յ ծերերու.
Հա՛յ
կոյսերու
ել կտրիճներու
արիւնր
•
Այ՛լ
արիւնով
միայն
կարելի է "՛րմ անապէս
արձանա -
ղրել՝
մարտիրոսոլթիւէւր
Հայ
աղղին ,
միայն
այ՛լ
արիւնր
կրնայ
ցուցնել
մեզվ՛՝
գիւցաւլնութիւնր
Հաւատքի
, սիրոյ
, Հա -
ւաա արմ ութ եան , քաքութեան
յ
Աորված
ենք սլաամութենէն՝
թէ Հա ֊
յոց
Հտյրենիքր
լնական
սաՀմաններ
ունի
լեոներու,
ղետերոլ.
ղիլրակոխ
,
գիւրա–
փոփոխ
սաՀմաններ։
Գե՝տերր
կրնան ցամ
քիլ,
լեոներր
ղտ շատնալ, գաչտերր
լեռ
նանալ : թշնամին՝ որ կ՝ուզէր
քնքել
անու
նր Հայուն,
գրաւ
սաՀման
մր նոր.
արիւ
նով ղծոլած^
սաՀմանր։
Մի րսէք
այլեւս՝
թէ Եվ՚րտտն է Արեւմուաքր,
Արաքս՝
Հիւսիսր
, եւ Տի՚լրիս՝
Հարալր
•
Արիւնի
սաՀմո՚նաղիծ
մր կալ՝
որ կ՝իքնէ
Աեւ.
Ծո
վէն
մինշեւ
Մ իքաղեաքի
անապտտներր ,
Ո՚֊րմիոյ
լիճէն
կ՝իՐԷ
մինշեւ
Միքերկրա–
կտն : Արիււնաղանղ
ստՀմ անր
Հա լու
Հ՛՛՛յ–
րենի քին : Հին Հո ոմ է ական պողոաոնե
ր՛՛վ
չեն կապուած
այլեւս
Տր՚՚՚պի՚լոնն
ու կի -
լիկիան
, կարինն
ու 1ւ)արրերգր
, այլ կապ
ուած
են արիւնի
ղծ ով , Հա լու
ոլղիոոՀոս
արիւնով :
Անմե՛ղ էր այղ տրիւնր.
ո՛չ թէ մէկ
Հ ո զ ւ ռ յ , ոչ թէ տասր
Հողինե
րոլ , այլ
ամ–
ր՛՛՛ւք
"՚՚լ՚ւԻ
՚^՚Ր "՚լ՚Ի՚-^ւ՛
• Աո՚աոլա՚ծ
միա
յն
կրնա լ ոլա շտպան ր րլլ"՛
լ ս՛ յղ անմ ե ւլ տր-
եան :
թ՛շնս՚մին
ղիտէ թէ անմեղ էր "՛յ՛լ ա -
րիւնր : Այ ՛լ սլաաՕ, ա ււ աւ ղործեց
ւլ ա ղտա–
գողի , մութին
մէք ,
ղաղտնասլսւՀու
-
թեամր։ Ոչ մէկ թերթ, ոչ
մէկ
զ՚սՀլի^
իմ ացաւ
աՀեղ
եղե լութիւնր
:
(ծ՝կաւէ ին
գիւա
յին
սրամ տութեամ
ր
օղտաղործեց
թնղտնօթներոլ
րոմրիէնր,
խեղգելու
տա
յ ՛
ար անմեւլներռլ
Հառաչր :
Աղգ
մր կ՝արիւնի
, աչխարՀի
րոլոր
մա–
Հ երր
մ ե ռ նելո վ ;
Ամէն պատիմ
ունի անուն
մր։ Այգ խրմ–
դմութիւնր
անուն
չունի։
Անմեղին ղէմ
ղռրծուած
որեւէ
ոճիր՝
անանուն
ոճիր է :
ԱՀա՛ մեր պարծս՚նքր՝
Աստուծ
ոյ եւ
մարղկութեան
առքեւ– եթէ ամէն
վրէմ
Աստուս՚ծ
իրեն վերասլաՀած
է , որքան ա–
ռալել
իրեն վերասլաՀած
է վրէմլւ
ոճիրի
մր՝ որ ուղղուած
էլ՛ իրեն։
Հայ նաՀա -
տակներր
քրիստոնեայ
էին ,
.քրիստոսի
եգրայրներն
ու քոյրերն
էին։
թ^ամին՛^
ուզեց
անոնց արիւնր խաոնե
լ
փրիստոս
ի\
ւսրե՚ոն
, որպէողի
անարղէ
արիւնր Փրկ - :
չին մո՛րղկութետն
:
|
Արեան
Հեղում
լ
ւլ եր աղո
յն փաստն է ,%
գերաղ ո յն սիրոյ։ Աեր նաՀատակնե
րր
՚որ–^
լին ա լղ. փաստ ր : Խառնեց
ին
իրենց
ւս - |
րիւնր
Փլ՚կչին
արեան :
՜|
•
Շա<տ մր երկիրներու
մէք նուիրական
օր
մր, տօնախմրութիւն
մր ղարձալ
« 1 յ ՚ ա | -
րիկին Օր»/^
յ
Մարգկային
սրտի
ամէնէն
նուրր
ղգացռլմներու
ծնունղն է ան : Հա -
մ ա շիսա րՀ ային պատե րաղմ ի
թոՀուրոՀին
մէք
մ ինչեւ
ուղն ու ծուծր
ճմլուած
ու
քտիսքախռւս՚ծ
երիաասարգ
ղինուո րներո
լ.
տառապած
Հուլին երր տուն
տուին
անո ր
ղաղափարին
սւ գոյութեան : Աւ շՕր՚լ
՛լա֊
րոլ ցաւատանք
մարղկութիւնր
պէտքր ,
անՀրամե
շաութիւնր
զղաց
վերտղարձ
դէպի
մայրական
ղիրկր,
"՛նոր
ստեւլծած–
.խաղաղաւէտ
մթնոլորտր
ու սիրազեղ
շրր~
քապաար
Հայ ժողովուրդի նաււապեաակաԱ. տունր
իր բքփկ հայրենի երդիքին աակ
բնաւ եր
բեք սլէտք
չունէր
ստեզծելու
«Մայրերու
Օր»
մ ր՝ յարգանքի
ու երախտագիտոլ
-
թեան առարկա
յ գաբձնելու
Համ ար
էքայ -
ՐՐ ,
"Ր աբգէն
Հաղարամեակներէ
ի վեր
Հայ
բնաանիքի
թ(ագույւին , աիկինբ
Ո Լ
բաժ՚բիշր
եղած
էր : Մ իչա սիրուած
, միշտ
յարգուած
ու տան Հրամանատարր
Հա -
մարուած
: 20 , 30 , 40
եւ աւելի
անգամնե–
բէ .կազմ ուած
Հա յ նաՀապետական
գեր -
գաստտնի
մէք
մ տ յբ ր ունէր
իր պատու ո յ
աթոռբ
, ոբուն ոչթէ միայն տան
ղաւալլ–
ներն ու Հաբսներր,
այլ նոյն
իսկ
տս՚նոլ–
աէր ա լրերր
մ եծարանքի ու Հ պաա
ակո
լ -
թեան
Հնա ւանգ
օրէնքով
կապուած
է ին :
Տ՚ողովուրգ
մր այնքան
րարձբ է իր
քա–
ղաքակրթռւթեամր
ու զարգացումով,
որ
քան
վեՀ
են ու նուիրական
իր
Հնալանգ
օբէնքներր
ընտանի աան
ու
ցեղի պահա
պան
մայրերու
Հանգէպ։
Մէկբ
լաւագոյն
մալրեբէն,
աշվստբՀի
Մ եր սլարծան,^
է,ր գուք
, նաՀաաակ -
նեբ
. գուք պէտք
չունիք
մեր ազօթքնե -
բուն–
մենք պէաք
ունինք
ձեբ բտրեխօ -
սութեան
: Ջեր վբայ կր Հանգչի
Հոգի՛ն
Աստուծոյ
: Մեկնեցաք
աշխարՀԷ ոչ իրրեւ
չարագործ
, այլ իբրեւ
քրիստոնեայ ; Պէ՚ոք
ոլնինք
ձեր աղօթքին
, օրէ օբ աւելի , որ
պէսղի
Հգա^յ
այն օբբ՝ որ անարժան
րլ -
լանք ձեզ յիչելու՛
ձԳ"՛՛՛մ "՚՛՛ՐՐ՝
"Ր
"՚՜՝՜
բանանք բնաանեկան
ո բ բ ՚ ՚ ՚ - թ ի ՚ ն ն ե բ ր , չբ–
ղա՚՚յ
՛ս յն օրբ՝՜ որ գագրինք
ձեղի
արիւ —
նակից
րլլալէ , ել չունենանք
մաք%ւր ա–
բիւն
մր, ՚Բրիստոսի
Համար
թափելու
ձե
ղի նմ ան :
Զգայ
ա յգ
օրր ՚ • . վասնղի եթէ
գա
յ
պիտի
րլլայ ոչ ձեղի
այլ մեզի
Համար ,
Օ ՛ ր ողբի , լացի , կոծի՛ յաւիաենական
:
Հ– ՍԱՀԱԿ ԵՊՍ– ԿՈԳԵԱՆ
՚իրայ,
Հայ ւքայըն
եղած է, անկասկած :
ԱՀա պատկեր
մբ, իրր
ապացոյց։
Թ է ՚ ՚ ղ ի կ կբ պատմէ -
15)16
ա՚ռրուան 0՛
ղոստոսի
վերքեբբ,
Պօ՚լս՚նթի
, Հայ
՛լին ՝
ուորներոլ
վրանր
իւմ բուած
ԷԻ^՚Ք
՚
Պատմէ՛, րսի իրենցմէ
մէկուն,
թն չպէ ս
պբծար
ձեոքերնուն
ել տարի
մ լկ է ին ՜
ւփ"՛
ր
քաշեցիր
,,ու լեռներուն
՚էբայ
• Եւ
Իսքէնտէր,
Զ է յ թ ո ՚ ն ց ի
կտրիճբ, որ Զա–
փ՚՚ւշի
տիտղոսն
ունէր՝
խ՛՛ր Հառաչ մբ
քաշեց եւ այսպէս
սկսաւ
իսօսիլ • ^մ
քաշածներս
ի՞նշ են որ : Բսէբեբր
լեղու
ու
նենային
եւ
մեր քոյրերյււն
ղլփ՚ո՚ն եկած–
ներբ սլատմ էին : Հաղւսրէն
մէկր
միայն
պատմեմ
, գաղափար
մր կազմած
ե՛լիր
՚–
Անղտմ
մբ ես ու րնկեբս
Կի՚֊լէկ
Պօղա -
՛լիէն էլանցնէինք
ձիով։
Անցեալ տտրի
էր՛
Գիտեցինք որ խռշռբ
թռչուններ
ձորի
մր
մէք
կ՝իքնէին
ու կ՝ելլէին : Հոն
ուղղեցինք
քայլերնիս
Հ կենացս
մէք չեմ
յիշեր պատ
կեր մր այղ աստիճան
սոսկալի
. . • : Ծաոի
մլչ աակ կին մրն էր պառկեր
, կէս ՜ մե -
ռել
մր գբեթէ : Կաւլկանձիւն
մր կբ
լսուէր
եւ ոտքին տակ աաբօրինակ
կծիկ
մբ կ՝ե -
րեւէբ : ՁՀասկցանք
միայն՝ թէ
ինչո՞ւ
ձեռքին
մէկր
ՀովաՀարի
սլէս
կ՝ելեւեքէր
շարունակ
, կրկու
քայլ
ելԱ
մօտեցանք
է
Կծիկր՝
մանկիկ
մբն էր. Հազիւ
քանի
մր
օրուան
, աւելի
^իշգբ՝
գիակ
մլ՛ , քիթլ՛ ՜
րերանը
թոչուննեբէն
կտցաՀար
. . . : Եւ
Հոգեվարք
մայրր
չէր գագրեր
ձեռքն
օգին
մէք
շարժելէ
, գիակիբ
աղռաւներր
վանե
լու օրՀասական
ճիգով
մր • • • :
Բաբացած
մնացինք : Հետինս
, ռբ քաՀանայ
մրն էբ ,
կր Հծծէր
քովս ի վեր՛ « Եթէ անգիի
աշ
խաբՀր գրտխտ
մբ չկայ, պէտք է ստեղ -
ծճ-Հ
զայն
մի միտյն
քեղի Համտր,
հ ե ր Ո ՚ Ս
Հայուհի »
(ժողովւււրդի Զայն,
կ՛ Պ–
1919
թ–
142) :
Հ– Ե. ՊՕՎՈԱԵԱՆ
ԼՈԻՍԱ՚եՑ՚ԲԻ՚Ս ՎՐԱՅ
ՀԱՐԻՒՐԱՄԵԱԿ
ԺԱԳ ՄՈՐԿԱՆԻ
Հիւսօ
Սիւլլ
Գոսսոնի
մէք ծնած է Ժ"ղ–
Ժան Ս ւսո ի ալ Աորկան
,
3
Աունիս
1857"
ին : ճ՛" րաա բաղէ ա էբ եւ իբբ
" ի Ր՛՛՛լ Կ/՛
զբաղէր
նաեւ Հնախուղոլթեամր
օտար
եր–
կիրներու
մէք ուր ւլործով կբ ղանուէր :
Շռւտով
ձեռնարկեց
աւելի
֊.եաո՚խուզսւ -
կան
ճ ո՛նա սլա բՀ ո րղո
ւթե անց
՛լէ սլի
Հ^՚՚է՜
կաստան
, կովկաս ,Հայաստան
եւ Իրան :
1884 - 1889/՛
այս Հետազօտութեանց
իրր
արգիւնք
Հրատարակեց
«Ա իս իոն
սիանթի–
ֆիք
Օ Գռղաղ»բ
՝1Տ90ին : Երկու տարի եաք
ԳաՀիրէի
մ էք
Հնա խռ ւզա կան
ղործե
րու
տնօրէն
նշանակռւելռվ
կատա րած է
յաքող
պեզումնեբ
Եգիպաոսի
մէք։
1897/՛*՛
ֆբ ~
րանսական
«տէլէկասիօն
տն Փէրս՝»ի վա–
ՄԱԼՑՐ ՍԵՐ,
ՈՐ ՅԵՐԿհՆՍ. . .
ԱշիսարՀ իս ունա յնութիւնբ
մ օրս
գեբե՚լ–
մանին
լիութեամրր
լեցնելու
Համաբ ,
բաղձանացս
անբաւութեան
կեանքի աբ -
լած պագ ու պաաիր պատասխանէն
սվավւ–
ո ւելռ
լ Համաբ
մե ղրաՀ ոծ
քերմ ութեամ
բն
արտասոլաց՝
ղորս մօրս
աճիւնն
աչքէս
^ ւ սրաէս պիտի
քաւլէր , յւււզի անկայ.
. . ;
Րայց
ղերեղմ անտ տան
մ էք մօրս
ղեր
եզ -
մանն
ռ^բն էբ • • • :
Եկեղեցի
մտայ, տաներէց
քաՀանային
Հարցնելու
Համար ; Ագօթիւք
քա բտ յա -
տ՚՚՚կեալ
, խռւնկով
այբետլ
, արաասուա՛ -
կաթ
ե բկիւղածո
ւթեամր
որմ ա ւիա կետ
լ եւ
օբՀնոլթեամր
կամաւո րեա
լ այն
վեՀավայ–
բխն
մէք, ուր չէի մտած՜ երկար
ժամանա–
կէ Հետէ,
Հոգեղմայլիկ
յոլղմւսնէս
մոո -
ցայ պաՀ մր թէ է՞ր Հոն էի : (իտմերգու
-
թիւնն աւարտած՜
էբ : Ժամկոչին
տեսիլն
ինձ
յիշեցուց
տաներէց
քաՀանան
յ «9*^ -
նաց» , սլաաասխանեց
ժամ կոչ
աղբաբն
է
^ոլսացի
թէ՝ պիտի
աւելցնէր
. «Ննքեց -
եալի
ղնաց»։
Գերեղմանատռ
ւնր
պիտի
դանայի
զայղ այգ պարագային
:
Խաչակնքեցի
ու գեբեղմտնատան
ճամ -
բան
րռնեցի : Որրանէն տապան
մաՀկանա–
ցոլին
կեանքբ
նուաղ
երկայն է քան
ուղին
դեբեղմանատան
: Մ եռե
լն Հող պիտի գառ
նայ տապանին
մէք,
այսինչ՝
Հողեզէն
մարմինր
պիւտի թափէ
ել ոսկր պիտի
բլ
լայ : Մեռելին
վրայ
գաղուլն
այն
փոչեՀ՚՚ծ
ոլղլոյն
՚Լրայ
Հողով կր գերայազի
, եւ ա–
ղօթքի ՝տեգ Հող կ՚երթայ
Հոսել
Հտնգռւցե–
Լոյն
վրայ։
Հո՛՛գ,
Հո՛՛ղ,
ամէն
ինչ
Հ ո ՜ ղ ։
^ԻրԻ՚քէ
շէ՛ր Ի՛ք՝ մօրս
շիրիմ բ կր վնտր
-
ռեմ : Եւ ոչ մէկու
վրայ
մօրս
անունն
տ
Հո-իվւսիմէյ՚/քր
կան , մօրս
մկրտււլթետն
անունն,
այլ
րանաստե
զծո
ւթ ե ան
մօրս
տուած
տնունր՝
Սրմա՛
ել ռչ
մաՀտրձանի
մր վրայ կբ կարղամ
: Ե՛– - կբ յիշեմ
թէ՝
մայրս
մաՀարձան
ունենալ
չր պարտի, զի
Հայրս ել ե՚լբայրս
նոյնսլէս
մե ռած են ,
ել ես... աղքատ
եմ :
՚Եիբմազոլրկ
դերեղ֊
մանտց
մէք փնտռել
զայն,
նոյն
բանն է
ծովուն
ալետց
մէք ալիք մր փնտռել :
Եւ աՀա . . . վւռսի
մբ առքեւ կր գտնեմ
ինքզինքս.
Հին ու նոր
դե բեւլմ անա աանց
պատմութեան
մէք չիք
յիշաաակոլթիլն
"՚յ՚լ"լԻ"Ի
•լեբեղմանի
, Փոսր
բացուած֊ ,
ապա
վւակոլած է , խոտլւ
նորէն
եկած՜
ծածկած է իր մտկերեւոյթն
, ռբ
մշտար՚սց
լիսս
մէ, ղերեւլմանաաան
մակե րեւո յթէն \
մէկ
մաբմնոյ
ծաւալի չափ վար , մկր •
տ ո լ թ ե ՚ ՚ ՚ ն
ալաղանին
ձեւով, որայս աչ -
խարՀին
եէ– անդբաշվսաբՀին
միանգամայն
՝՛
կր պատկանի :
«Իմ
նախասաՀմանեալ
փոս • • • թերեւս
ննքեցելոց
նե րո յժ ղղ՛" ~
յութիւն
մբ՝
այղ փոսին
մ էք
կենգանի
պառկած՝
թերեւս
ղիս ւիոիսագրէ
մօրս
"է
շ–
խարՀն
• • • նո րօր ինակ
անձնասռլանո՚֊թիւն
մբ եղած կ՝ՐԱայ՛՛.
կեանքէն
փբկումն
եւ
բաղձանացս
լրումն
, ամէն
պարաղայի
մէք
...»։
Եւ • • • գալաղանս
փոսին
եղրբ կր թո -
ղում , ռրպէս
ծովւս՚իր
թողուղի
զայն՝
երբ
քուրց յատակն
ու՚լեցի
վախճան տալ կե -
նացս
. • • : Ի՜նչ
ղիբք՚՚վ
պառկիլ
փոսին
մէք.
երեսի՞
վրա
յ \ երեսս
անղունդի՞ն ՚
անղունգն՝
անտես՝
խորՀիլ
կուտայ։
Աոր–
սայս պառկիմ
. երկնակամարն
աչացս
պի
տի
ի՚օսի
քան
մա՚սցս : Ցերեկուան
եր -
Կինքն , ամառր.
ոչ մանր
ասաեղք
, ոչ
լուսնակ
, ոչ ամպ վարղերանղ եւ ոչ ծիր
կաթին
. կապոյա անապատ
մբ, մանա ֊
ւանգ թէ կապոյտի
ղեՀեն
մր,
կապոյտ
կրակ կբ թափէր
երեսիս :
Զկբցայ
Հանղոլրժել
: Երեսս
դարձո՚-ցի
գետ
նին։
Խ ոտեբ , նիՀաբ
ու դեղին
, կեան
քի ձանձբո
յ թ ր կր խ" րՀ րգա պատկե րէ ին :
Աանր
ճճիներ,
գռդցես այգ
խոտերուն
մանբասլատ1լութիւնն
, խռրՀբգապա\տկե -
րբ ՛կր Համտստեզէին
։ 0 ՛լա
յին
ռբգեր
,
անղործ,
ոբոնք
անիսօս կբ
սադտտնէին
գոգցե ս Հ ողա
յին
որ դեր ուն
իրենց
եւլեռ -
նական
գործո
ւնէ ութի
ւնն
. ատոնք
էին ոո
մարմինր կր Հալեցնէին
, էն ՚էիր՚լէն
Համ–
բուրիկ
մաբմնինն
անիսնայ , անալոք : Ե՚–
... սպառիչ
գեգեցկաքինք
իբենց
մթին
գործն
, ոՀ , գոլցէ գեռ աւարտած
ԼԷԻ՛՛՛
մօրս
մ՚արմնոյն
վրայ
.՝. • ;
Ր՚էեւ
աչքս
ղերեղմանին
խոտերուն " ւ
խոտաղուաբճ
ճճիներուն
, այլ ականքս ,
բոլո բ կռնակս
ակտնք
կտ ր ած՝
ղ եանին
էր։ Վայբկեանէ
վայբկեան կբ սպասէ ի ,
մօր
մբ սէրն Հբտշագործ
չէ՞ միթէ ,
ռր մայրական
բազուկն կամ դԻ"
նեբս
փոսին յտտակր
քաշեն
եւ կամ ղրկեն փռ -
սէն
ղիս ՛լուրս
նետեն՝
ինձ Հետ ի մ իա -
սին՝ աչխարՀ
ի Ա ե րանութեանց
որոնք
ինձ ղռնփակ կան իմ մանկութենէս
... :
Հբաշքբ
չկտաարուեցաւ
. ուրեմն
մ ա
յրս
մեռած
չէ՜ Ր •> թաղուած
էէ՜ Ր \
էքաղած
շէ՜ր
•• Րայղ
ո՞ւր էր : Զի՚^նքբ
կորսնցուցած
էի՝ թէ ինքզինքս
՚.. :
>ա
լա ոանս առ ր ի , ել կրնա
յ
րսուիլ
դար
նսաա
եբկրռրգ
անւլ ամ
զ ե րեզմանէն
աշխարՀի
ձա յ : Տուն
եր թտ
լու
Համ աբ
յ ՚ ամառ Հասաբակ
աւուլ
ժամերն
անցած
էին , Պոսֆռր՝
շուբքս կա
պոյտ
երքանկութիւն՝
կր
ուս
՛մար
նաւակ
ր ղժոխսւ -
աարածուէր
.
Պոսֆորի
երկինքր՝
ղլխուս
վրայ՝
կա -
պոյտ
երքանկութիւն
կբ Հոսէր։
Պոսֆո ֊
րափնեւսյ
սլալատք՝
՜գէմ
ղիմ՚սց՝
սպիաակ
երքանկութիւն
կր փոխաստցէին : Ծիր կա–
թինին
եւ ծովուց
ճերմակ
փրփուրք՝
ճար
տարապետուած՝
երկնի եւ երկրի՛
ճերմակ
եր քան կութիւնն
, այո , կր Համերղէին :
Ու
զինել,
ռլ դլխոյս
վերեւ,
թուխ թե -
ւեր , թուխ
ե րքտնկո
ւթիւն ր կրՀամատրո -
փէին : Ել՚քանկութեան
անբացատրելի
պբ–
սակ
մրն էր ար՚ոբչութիւնն
:
Երբ նաւակէն
ցամ ա ք ե լա յ • • ՚ Մ ա՛^յրս
էր ••• Տո՜լ
տո՜լ,
տո՛՛լ, աո՛՛ւ՛՛. Ապա ֊
բանաց
որմերուն
մէք վւորռւած
ազաւնե -
տուներէ կբ Հասնէր
ձայնն՛..
Աղաւնի -
նեբ,
մայր
աղաւնիներ,
կբ մնքէին, թե -
ւերնին վեբ, ինծի՜,
ինծի՜.
«Գուն
ամէն
մա լրե բուն զաւակն ես, բանաւոր եւա՛ե -
բան րոլոբ
մայրերն ալ վբագ կր
ղուրղու–
բան • • ՚ Գան խանդաղատանք։
ես , եւ ո՛–
մէնոլն
խանղազատանաղ
աւագ
առարկսւն
... ծու, տո լ , տո ւ , տո ւ
՚ . ՚ : ^ ՝, ,
ինչ
են տղաւնեաունք
• ղերեղմանաց
փո -
սին չափ ղբեթէ
մութ
են , այլ բոլոր
պայ–
ծ՜առռւթիւնք
, բո լո բ երանռւթիւնք
մայր
ազաւնոյն
՚ թեւեբուն տտկ
չեն
ղորովա -
բո
յր աաքուկ
ա յն ստուե բ ին
մ էք , որով
կրնայ
բսոլիլ կր խմորէ, կբ
խնկարուբէ
Աս-տուտծ
իբ
տաճարաց
խորՀրգաւոր
,
սուրբ ստուե ր բ
. • - ;
Գե րագո
յն գժ րա խառ
ւթ իւնն ու գերա
դո յն եբքանկութիւնն
Համ աղբող
անասելի
Հողեկան
վիճակի
մր մէք, աչ^էս
ոլոոն
ա՛րցունք
թափելով,
Հասայ
տուն։
Մայրս
որոնելով
, յաւէա
, ամէնոլբեք ;
Մայրապետ
ԱրրոլՀի
մօրաքոյրս
բաղ -
կատարած
կ՝աղօթէր
Աստուածամ
օբ
պատկերին
առքեւ
ծնբադիր
. իր քով ծոլ–
նրր
գրի ես ալ, ել չբթոլնքէս
,
Հռղիէս
թռաւ
- • . . նոր Տ է բունական
աղօթքբ ,
Տէրունական
աղօթքին
՚լոյղր •
« Մայր
մեր, որյերկինս ես, սուրբ
ե–
ղիղի անուն
քո ...» :
ԵՎԻԱ
ՏԷՄԻՐՃԻՊԱՇԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
