^ Ց Ա Ռ Ա Զ »
Մ Ի ք .
ՆԱԼԲՍ.ՆԴԵԱՆ
(Ծէւ՚ւյ
՚ւ
֊ԵԱ՚Ն 12օԱՄԱաւԻ՚Ն Աք1֊Թ1՚Ի)
ի՞նչ
քչնկ , /ւ՞ւչւ
երթայ։
՛քյ
՚*՛ ղա չւ եանց
ի
խորՀւււ1ւդէ
՝1ւ
ւէրայ քահէ
մ քչ ամէս
մկշաեղ
չերԼւս՚ր
: Աչ
Աքէ նամակ չէ ղւ՚1վ՛ •
Ս
յ՛՛
ւղաաԼ
-^1 I
էժենկն
կ՝օղ.ասւէն էք
թչնամքւնտ–
Րր
լ՛՛՛՛ր
՚ս
՚սր՚սհելսվ
սր
՚1,ալրանղեանր
ձեր
ր՛՛՛կա
լսւսւհ եւ էշմէւած
էն
րե րսւահ
Հ՜ ,
եւ ասլա Աեւանէ
վանքր
աքսսրսւահ
եօ
թր
աարսւան
-> "՚ ւ1 ա ր :
Ասւա
լսւրր Կր Հ՚սսնէ
նաեւ
Հար
՚լսւ
-
Հէէն։
՝Ն"՚Է՛
չսւղեր
Հաւաաւսլ, կր
օւււ՚սւ
՚կ
երկս՚ր
մամանակ։
Բայ
,յ
խալէրեանր
.1՛"–
^մանակ չէ կորսնւյներ
, ճնչում կր րանե ՝-
ցնէ
ՎարղուՀէէն
մօրր վրայ, սր
՚սղքէկր
Համս՚լկ • ձեսքր
է՚նղրսղ
կ
՛ս յ ,
թ
՛՛՛է
՚ ղ ս ՚ ս կ –
"Վ՚է
էէ քմ՚՚՚լէբես՚նր
այնպկս
կ՝րնկ որ
մայր
սւ
""էքէկ
"՚նօթութենկ
կր մեոնէն :
՚Լալւ՚լ՚՚ւՀէն
, այլեւս
վսաաՀ
, որ
՛քք
ալ–
բանղես՚նր
էս
կասլէս աքսոէւսւած՜ է ,
սուղր
սրաէն
,
կր Հ
՚սւս՚նէ
ամուսնանալ
, ղսնք^ էր
մ
այրէ՛
անօ թ
ո ւթ
ե ան
չ ՛լ ա ա ա պարա
ելու
Համ
ս՛էւ
լ
Ար
ր ա յս ամուսնութեան
լսւրր կր Հ ա
Ա–
նէւ
Ն՚սլր՚՚՚նղեանէն,
չ""" մեհ կ՝րէլ
՚ս՛՛–
էր
յուսաէ՚արսւթէ՚ւնն
ու
վէչ՚սր, եթէ կարելէ
չէր
վսաաՀութէւն
սւնենալ
նոքնէսկ
*֊էար–
ղուՀէէն
՚էր
՚՚՚յ
, "՛Լ
՛՛րո
՞ւն
կ՛՛՛րելէ կրՀա
ւատք
րնհ
՚ս
յել
;
Այ" ՚^ "–՚"
յէ "՛է՛
ամա
•էէ՛ ու -
թե՚սն
՚ոակ
է,
սր կր
՚էէ՚կ
է՛ր
"՚ոո
՚քէն
եր -
կար
ւլրութէւնլչ
Հ.Մկկէն էսօսք,
մ է լ յ ի ն
Հարս» վէոէր •
Անչուչա
Մէր՚"յկէ
չէր կրնւ"ր
ղէտսալ,
թէ
*Լ՚սլ՚ղոլՀէն
՛՛չ ՚ ^ է կ """են չկ ր
ո
՛ե սահ
էր
եր
կ՚սր ն
՚"մ
ակր
%
Այո
՚էեհ
յուսա էւա ր ՚ ՚ ւ թ է
ւն
ր չէ
մեողներ
սակայն
Աէք՛"յէէէ
՚^՚էք
՚ււս՚ք՚՚սն
եւ
մէ՛չտ
նոր բան մբ սորվեէու
հա
լ
՛՛ուր : Հէմա ալ
կր մանկ
բժ
չկա կան Համալսարան
ել
մէա
ժամանակ
կբ սոր
վյ,
ւլ
ան ա՛լան
է
ե
՛է
ունե
լ՛ :
Իր
ե՛ւր
՛ո
յբներր
՛սմ
էսբ
քսան
րուբլէ՛
կբ
ղր
կեն
էրեն , է"կ ան՛ք էշա կան ՚ղկաքե
բու
^ամ
ար
անՀ րաժե
չա
՛լո ւմ ա
լ
՛ն աէ Մ էք"՛
յ է է
կ՝ամբողշաւլնէ
՚ւուսեբէնէ
եւ
Հայերէնէ
մ ասնաւոր
ղ ասե
լ։
տա էով ;
Այս
մ է շ ՚ ՚ ց է ն է
,
Ոէ՛
կբ սկսէ
էւորանաէ
Ղէալբան՚լեանէ
ու
Ատ. Նա
ւլա րե՛սն
՛լ
է մբ -
աե րմ
ութ
էւնր
Բ^յց * եկեղեւլական
վ
։ուլ
»ե
բու
էսն՛էէ բ բ
հալա
լահ
եւ
Ն
՛՛է՛
Նա
ի է ^ե
ւան
է ոաՀման -
նեբէն
՛լուէ
՛ս
ելահ
էէ՛
;
Ա՝
աաթէոս
եպէս -
կոսլոսր Աոսկուա
այղելութենէ
մր
ե ւ
Աա.
Ն ա՛լա
լ
՛ե ան
՛լ
է
ու Ա
էքա
յէ
էէ Հե
՛ո
աե
սնոլե–
էէն
ե՚ոքր
կ՝
ո
ր
ո
չէ վերաքննէ
չ
յանձնա -
էսումբ
մ բ կ՛ուլմ
ել
ո ւ ա յղ էսնղէբ ր պար -
դել :
Նա
՛լա բ ե
՛ս
նէլէ Հե
՛ո
ո ւն
ե
լլ
ահ
մ աերմ
ու -
թէւնր օրէ օր
աւե
էէ կբ խորանա
յ :
Այլեւս
որ՚՚չ է ե բ1էսւքէն
Համ աբ ա
Է
,
որ պէաք է
սաեէէհեն
օրկան
՛քր,
որու1ւ
նսլաաաէլն
րէ—
լայ՝
Հան
ողոք
Լլռէլ
խաւարամտութեան
ու
յետաղէմ՛՛ւթեան
ղէմ»
եւ
եւբոսլո՚կան
գաւլաւէաբնե
րսւ
աարահում
,
է"կ
՚"յ՛՛
ր"–
լորր
մո՛լո
վբղ
էն
ՀասԼլնալէ
լե՚էու՚՚վ
մ բ ,
այսէն^^՝
ա չէ՛՛ս
լ
՛Հ է" րաբ ;
Ալ
ա
չէ՛ւա
լ
՛Հ արար
է
ա՛ս բահ
մ՛ոն
Համաբ
է
է
"Ր
1857
թուականէն
Նալբանգեանր
լոյս
կ՝րնհայէ
էօժէն
Աէւէ՛ Հ0՝ ավ՛ ա՛ւա
կան
Հրէ
՚ս
^յէ
թալ՚՚լմանութէւնբ
, ՛է է
՛քէն
կցե -
լով « Յէ՚սսւսեաննեբու
պաամ ութէւնր
»
վե
րն՚սւլրսվ
լն՚էս
՚րձակ
յ ա ւ ե լ
՚ ՚ ւ
՚ ս հ
մր :
*հէրքր
նսլէրոլահ
է (ձԱաեվէաննոս
\յա -
պա
բեան՚լէ
մէչա
ղեւլԼէցէկ
անուան»
,
ու
գրուահ
է "՛յ՛է
մ՚սմանակէն
Համ՚սէ։
չատ
գե
՛լե
էլ
է
1լ ու 1լ1
,նէլանէ ա չխ
էէէ ր Հ էէէ
րէէէ
ր ս վ :
Նմանապէս
1857էն է, որ լոյս կր տեսնէ
« ՀէւսէսէՈէէէոյթէ
,ոռւ"շէն
թէւր։
Աաե -
փաննոս
՛ք,
ա
ւբո
ր ե ան
,լ եբկսէէէ ՚ոաաանէէւմ -
ներէ
եաքն է մէայն, որ կ՝է՚րոչէ
Հբէէէէոա -
րակել
թերթր : իր սէէՍ
աէէէն
սւ,քներր
Հէմ -
նուահ
է է ն
էոյն
բ
՚էւնէն
վրայ, որ
կր
կաս–
կահկր
Հս՛յ
րնթերւլսէլներու
էէաէլաւէէսբնե–
բու
յաոաշ,լէմէ՚ւթե՚սն
մէսսէն։
« Լաւ , կ՝րոէ
Նաւլէսբեէէէնղ
Մէքայէէէն
,
դուք եւ ես
հանօթ
ենք լեէլուէն
ե ւ
մենք
եւէ՛" պ՛՛՛կ ան
էէէ
լսա
Լէէ
րութեան
աէէէէ։
լեան -
ն1էր
ենք,
Լ
՛ւ մենք կէէէքոէլ ենք
էլրել։
իսկ
վ կայ մեր չուրշբ՛ ես աեսանոլմ
եմ
էե–
ղուն
էէմ
ա
էլո
էլհ ե էէ , բայղ
էլ
ւէէ
էլ
էէէ
՛Լ՛
ա ր " վ յե -
էոադէմ
, եւ
կէսմ բնդՀա
Լլա
էէէէէ
էլն
՛լ
էսէէա
-
էէ է"
ր
ՈէԼ լաւէ
ւէւշ
։։ւէլ էմ
,
ր՛էէ
յւլ
՝>էէւ
/ Լւ լ՛
էնով
երկու
ոաով
/լախ»–
(ՀայբեՕւիք Ալքսսւգիր ,
թէլ
12, 1929, էջ 120) :
Բսւ
յւյ Ա
էէ ՛է կէէ Լէէէ յԼէ , Պ
եէոԼւ բւէլուբւլ
Լ։
եւ
*էոլէպԱ"ոԼէ
, էէւ էքէնչեւ
Լ
՚սկ
Գ
՚ս
՚էանէ
մէշ
կար
Հա յ
ուսանողնեբսւ
ս՚ո՚ււ՚սբ
խումբ
մր,
որ
մեհ Ոէ բսէԼսութեսէմբ
/է
՝ոէէշունէ
« ՀէէէւԼւսափայէ
»Լ՛
հնունէէբ : Շաաեբ կ*աչ–
էսէսէոէսկղէն
թերթէն,
ոբ
յաոէոշղէմասէբ
բ ։լ ։։ ։–թ ե ւ
րոէոր
Սէ՛ււ
I։ II՛
լներբ ս՛–
եւ
։ք սւա ււ՛էւ ա կա՛ւ։ եէէէ
կան
մր էէաէւնա
նէր :
Ա
Ոսկուայէ
, Պեւոերէղոէ
րղ
Լ,
այղ
մսւմա–
ն ։։։ կ էււտն
՛ւ ւ ւ՛ ա
ն
էէ
ւլԿ՚Լ՛ ր բ կ՝ ո ւ՛հ ե ն ւս լէն յ ա -
Սա էսա
գէպ
Հանւլ
Լւ
ււլո
ւմն
ե ր կում
ժւււլսւէ
-
ն ել՛
, էէ
բ
էլ
նւյր ն
թէէէ
՛ լ ք է ՛ ն կլ՛
վ Լ՛
ճ
ւսր ։։։ ն կ
է ն
Հէէէ
յ
ժ ՚ ՚ ՚ լ ս վ
՚էէվլղ Լ։ կեանք
Լւն
չ " " "
՛է
ր
կ՛՛՛է -
՛ք եբուն
մ ասէ՛ն ; Կբ Հեա՚սքրքէ՚ուէ
է ն
նսէեւ
ռու
՚է
լլ րէէէկսէնէէւթեէսմբ
ւււ /լեէւէնքով։ Երբ
/էր
աո
է՛թ
ր
"ւնենայԼւն
՛քե հ
Հե
ա ա ք ր
քրոլ -
թեւսէքր կր կէէէրւլւոյԼ։ն
Լէէնէոոնէ մ կ շ Հբա–
րւէ
։է1ե։։։յ
։
ր
։էւկւէլէէէհ
«Կօէօկօլ»
ե
՚։ I։։ •
։։։
թերթէւ,
՛լոր կր Վ՚՚՚րԼէն
"էէԼէէ
քւս
ւէ՛։։քւււ կան
յա յտնէ
աա
րաւլէ
րնե ր
Հե
րւլ էնն
էէւ
Օ
՚է՚ս -
ռէէէէվր Լ
՚հորսէՈէ
՚ոէ
, ՊետԼէէէսլուէէէլէ եւ Ա"սկսւա–
յէ
Հա յ ո ւււ "էն
ււ
ւլէէ
ե
բ
ււ ւ
՛հ ձվւքեւ
ղււ
յութէւն
ունէր
նաեւ
մ բւլակ՚յութէւն
% Ա ոս
կսււէէ
յԼւ
ոլսէէէնէւղնելւր
՚հ
՚՚լ՚պատԼւ
ւոէլաքբ կր նկււէ -
աէէ՛ն էէլար՛ւ
՛ււ
սլկս
Հքէֆ»
Ր՛՛՛՛՛Լ
մսւլ՚՚էԼ
՚կ,
որոնք
ոլ։ւան/,էու
սլաա է։ ուա
կէն
աա
/լ՝
Հու–
^եէԼ՛ ժամէէէն
՚ս
/լ
/լ՝անղրնկԼ։ն
մէայն : Աէ՛ -
Ք
՚՚՚յէլ
Նալբ։։։նւլեանէ
եւ Ռավ՚այէլ
Պատ -
կ՚էէնեսէնէ
(Գամւսէւ ^ Բւսթէսլա)
բանա -
1լռէւն ու Հ՛ս 1լէււռ.ա
Լլոլթ է լն բ այ
՛է
տե
՚լէն
կո
ւ՛է՛է՛
յ , ոբւէվՀեէոել
Նալրանէլեանր
լա -
ճաէս կբ կրկնէր
, որ թէեւ
Ռավււսյէլ Պ
՛սա—
կ՚սհես՚նր
կբ նկաաէ
չնորՀա
լԼւ
բանւսս -
աեէէհ , բա
յւլ չէ
Հալա աաէւ
անււբ
Հսե
րաահ
ւււ
ւլւլա
ս
Լւր ական Լսօսքե էէոլե» :
Վսերէս
էէ՛ս
ոնա լով
ՀՀէւսէսաւէա
յլ»էն ,
թե ր թ էն
ււլա չաօն
ա
Լլան
խմ րաւլէրբ
Աա •
Նս՛՛լա բէ՛ ան էլն էբ թէեւ,
րայւլ չաաեր գէ -
աէէւն, որ էսմ րա գրա կ՛ոն ՚էլէւաւոր
աչէւա -
աանքբ
յանձնուահ
էր Նալբ՚սնղեակւէն
:
ճէ՚չ
՚է
է , որ ՚սռաշԼւն
թէւբ
աննաէսրն–
թաւլ
ող եւս րութէւն
յաւււսշ
Լլբ բերէ Ա ոս–
1էոււէէյէ, Պեաեբպոլրւլէ
, Նոր ՆաԼսէշեւա–
/էէէ
, ու Ասաա րէէէԼսանԼէ Հայւէւթեան
եւ
" լ -
սանողոլթեան
մօա, րսյյղ
ւսւե էէ մաա ւււ -
րական
դա սա կա
ր
՛էն է
ր ո
ւլ եւո
րւււ ո ւէբ
ք՛ս
ն
թէ
ժ
" ՛ԷՈ
վո
լր գ էն
էա
յն
էսաւեբբ
,
որոնւլ
վրայ
քէ՝Լ՚չԼ"էէն. լետ՚ուլէմ
ա
կան
ւլ՚էւղա —
վւարնեբն ու սլւէէՀ սլանո
էէւս
կան
թերթեբր
:
3
ա ա
կան չւէւ Լլլււն է
էս
յն
էէէւս
չւա ՛էան
, ոբ մէն
չեւ
վերշն
Աէէ
Աա. Ն՛՛՛ղ՛"
ր
եան
ւլբ ղժուա -
րութէւն
պէտէ՛
ունենէէէբ
թե լ՛թ
Լ՛ն հաէւ -
էէեբր Հող ալ , վեց Հարէւր
ր
՚սժւէէնո րղնե բ
ապաՀ ովե էով
յ
Թերթէն
ուղէն էր - « Աեր ղրօչէ
վրայ
ղրուահ է էէլայքաբ՝ ա չխս, րՀա րսէր.
լեգուի
Համար,
ա
՚լատելով
նրան դբար՚էէբէ
կա
չ -
կանգէ
չ
ուժ
Լւց , եւ անո ւլ
՛՛ք
կով՚ւ
յեաա -
գէմ ութեան
ղէմ : «Իսկ
թերթէն
Համո -
՛լո
ւմն է ր՝ -
Հա յերէ
դժ րւս խ
ա
ո ւթ է
ւն
ր
« թչ ուառոլթեսէն
եւ
յեա
՛ււ
դէմ ութեան »
մէշ
է. բացէ
այ
՛է
՚ղէաք է Հաղդէ սխալ -
ներր
ցոյց
՚ոալ եւ ՛՛չ թէ նստԼ
՚է
ու գովա -
սանէււթէւններ
՚էրեէ » :
Հեաեւարար
, թերթին
մէշ
կ՝աբհաբ -
հուէէն թէ աղ՚լւսյին եւ թէ Համամարգ
-
կայԼւն ւէաէլավւա
րնե
ր :
Ա իք
՚ Նալբանգեա
-
Ի^ՔԱ՝
գրէր
ամէն տեսաԼէ Հարցե -
րու
մ
ասին , ի բ սաո
ր
ագբւււթեամ
բ
Լլամ
« կոմս
էմմանուէլ
» հահկանունով
յ
Բայց « ՀիւսԼէսւսփալլ»ի
մեհագոյն
Հո -
ՅԻՇ Ա Տ Ա Կ Ին
*
« Յ
՚սո-՚սշ » ՚էեբշեբս
Հէսւլոբէէեց
մաՀր
Ա– Գրքէ
է^կեբակցէււթեան
Պէւէսսյ
մաս -
նաճէւղէն
այս
Հայասէր
վարԼ
՚չէն
:
Հա -
՚լ՚՚Ր՚էեց
նէէէեւ թէ ,
Հ անէլ." լցե
ւս լէ՛ն
ւլւււս —
աբր, Աէս է. Ա րքալրմ
,
էլբ Հէէւէէահ կ Պէյ
լէ"
ւթ
էբրեւ
գեսպան
էէ
լՀԼէ
քանա
ա
ււէ կան
կա ււա ւէ՛" րութե էէէն
, չւէււո
կր Հե ւո աքր վէէ՛ ւււ է
Հայկական
կեանքուէ,
եւ
յայտնահ
է
ճԱ
՚է–
՚էոէկ»է
թ՚Լթ՚՚՚կցէն
Ոէէ էրեն
Հէսճոյք
էէէէաէ
ււե սլէ նե լ՚կւէէ յ րէէ՛" է
Հայււց
Հանրա
յէն ,–
մ ա ր էէս՛ սէրա կսւն ձե ոնա րէլնե ր ո
ւն :
Հանւլուցեա
լր ,
"՚-րԼ՚ձ
^ա
յասէբական
՛է լ՛
րհե
է՛ էէ լ կ՛ս բւէէն ,
/լէս
՛ուս
բահ
է
երսէխ -
ւոա էէէ աո
ւէժ եան արժանէ
՛էե է։՝
նւէւեւ
Վաս–
էւլուբա
/չանէ
վե րա
չէնութեան
եւ
ժուլո -
վուրքէԼ՛
աե՚լսւլորման
՚լ
՚ւրհԼւն
մէշ՝
1916 -
է՛ն։
Վա "՛ղո
ւր
ա էէան
ց Լւն
ել՛"
1915/՛
ամա՚ւբ ,
էււէ Լ" ա կ՛էէն էւանակէ
ն սլաա ՛էէ կա
ւււ ր ւււ ա -
ւլեաալի
նաՀանշէն պատճաոով
լլա՚լթ
՚՚ւհ
ԷԼ
՚նք կով
/չս
՚ս
, եւ անձկութեամ
ր
կբ ս՛՛լա -
սէէ՛նք
,
որմ
եր Հա քրեն էքէ
մ էշ սաե
՚լհուԼւ
էս սլէէէ Հս վոլթ էւե , վերաղաոն՚ա
էէււ
եւ
մ եր
քա՛ւ՛ էէս
ւահ
բ" յնեբբ
նորողելով՝
Հա
յրենէ
^ ՚ " լ է ^ ՛
՛Լր՛"
յ վեբաՀաստաաուեէու
;
^ էրԼ
^"՚^Ք
է մ ե էէ սուրբ
է՛՛՛՛էր
Լսս՚մրէլ -
րենք։
Աեբ
էրէս՚հեբր
մեր թօլ՚վ՚ււն
չրթ -
նեբաց
քււենք
նէէր
մեռ՚հենք»
,
կ՝ րսէ
Լ
՛ն
Հառաչելով
մեր ղ էէ ւղա
ւլէւնե է։ ր՝
մ
բկէււէէւհ
Հա յրենէքէ
ս է բուէն
ու
կարօա ուէբ •
Այ
՛ե
Հա յ է՛են էքր՝
ղո ր
՛Լ
՛ր
կահ
է է՛ն ա ր է
ւնւէւ
՚լանէէ
թ չնամ
էէն
ւլ էւ լ ց ա
՛լէւ
՛էէ կ՚ււն
պա յք՛" բով
,
բա
յց
ղր կո
ւահ
անկէ ա յ՛եքան վաաօբէն ,
« էսէէէչա պա չա»
Լհու" Լ՛
նեՆղ ամ ի՛"
է՚ււէէ՚լե -
էլեբւււնւ Հեւոեւա՚1ւքով :
1916/՛
՚էէսրնան
սկէ՚լբներբ,
ռսւ՚էմ ՚ւէ1\ւէէ —
Լլաէոէ Հեռացսւմ
ուէ ,
՛Լւսն
ր եւ
մ օտակա
յ
ւէսււառնեբ
ր ապւոՀ ով կր
Հւսմար ուէ էն
՚.
Հայր
ենա րւողձ ժողովսւրդէ
մէկ մասբ բ"–
կրսալ
վերադառնւո
ԷՀ
Շաաեբ
լնաանէքւէվ
,
Հւսկսէռէէէկ
եւյած–
,,,,,,
^ ւ
,
՝^ յ
՚՚Ր
՚էորԿերոլն
: կէսրաւա–
նէն
ւէիացւսյ
լ,, ^
երկԼ՚րր
էս,Ոոյէ կ,
.,,,է լ բ,^^
Ր"սէդնա,էն
.,,յր,,,^^
յ
յ յ ^
հ՚ն"ե
կ–կՐ–լ
՚՚բԼ7լան
՚լ-րՀԻքնեբկււէբելէէր^լ,^^
1Լ ՚
՚^երմ՚-ցէէւ
՛էչ էէէէ Ա,,^լ,^. ՀացաՀաս.էէլէ
սերու
•շորերն եսե
ճ–
*
^ ՚
՚ ՚ ՚ V
՚է՚ո՚ոհ ու տասս,ճ. ւլ՛...
ԶԼ
՚ւնբ
նոր էր Հալահ։
Գէ^՚^՚։^թե1^
է1^^
ճ
,էէնկո
..էելով , կր ^ալաքէէն
ուռւսհ
, .էբ^
աահ
, ցեԼսաթաթախ
Հէէ
.,էէլեբ ,
ւլրաէլան
Հա
՚ւէւ
քանէ մր քիլօ , ղորհահելոլ
Համար
իբրեւ
էւնունդ։ Աաս մբն ւսլ կբ ց,,,նէէն՝
աբ՚ոեբլ,
էԼէէէրելով րաՀերոլ
միշւէց
՚սլ
. Այս^
ԱէԼ՚սԼ՛ աէւն
էէլւէէ
ս՛ո
պայմ՚ււնն/ւ
րւււ մէշ
ոչ
""՛լրէւ
Կ
՚"Ր՚՚Լէ
ԷՐ^ "է
"՛ճ
՚էեր՚սչէնեէ։
իլ
սա
/լ՚ս
յն նոբ
Լլսէ
ր
՛ս
ւունն ե ր /լր Հոէււնկ Լւն Լւ–
բարու
եոոեւէ : Ըսա այն
օբ
/էբ՚՚ւ
՚ԼԼ՚ճա -
/լէէււլ
րութե
՛էէն
, Աարա
"էւք
ււ
ուն
վել
՚Աէւլ
աբ -
ձ
՚՚՚լներու
թէ՛՛ր կր Հ՚ոսնէր
երեք
Հաղարի
է
Ա"էրէլէ
՚ ^ է ք այս թէ՚-բ
կբ
բ՚սբձրանար
եօթր Հաղաբէ :
Զ՚սնոնք
տեէլալ
՚ւ
րե լւււ
/էԼ եէէ
/էէրբ
ւէեբա–
չէնեէսւ
ն
՚ղաւոսւկով՝
ա՛է՛լա
յէն
մաբմէննե–
բր
եոան՚լաւլին
աչԼս՚էւաանքի
լհու/։
ցւււն
Կովկասի
մէշ։
Ար՚էէն
Վ՚սն կր ւէէոնուէբ
–ԲէԱէէէսքներէ
Ա իութեէսն
ներկա յացուց
իչ
Կոսաէէ
Համրաբձումեան
: Շ ՚ ՚ ՚ ֊ ա ո վ
/.կէէէն
(յսլասաամ աաս
յ՛լ է ներկա
յ՚սց՚՚՚֊ցԼ՚չ
Ա "՛ե -
վւան Աալէսւոսեան
,
Գ
է ււլա ՛ոնա/– սա
/լ
՛ոն
րն^
/լե բութեան
նե
բ
/լա
յ
՛էւ
ցուց է չ Աւետէք Աա -
Հա
/չեսւն
ԼՀա
լր
ԱբրաՀամ
)
" Լ
ՀրաՀանգէչ
Հա յրենա/լէց
Արմ ե՚եակ Ա աքս ապեա եան
է
Բ
ա
ր ե գո րհա
/լան
Լւ կողմ է Գրէւէոր
0 Հ՛՛՛ն -
շանեան
, յեաո
յ
ՎաՀան
Փափաղեան ,
Ա
էէս
/լէէւայԼէ կոմԼ՚աէն
,
/յլ էէւրէ
՚^էեր : Առա
շէն
եկողներու
մէշ էր նաեւ աոքթ
.
Մբ–
քէէէ
ւէէմ՝ Ամ երԼէ/լեան
Նսլա
՛էէււ
.
/լոմ Լւտ է
Լւ
/է է՛էէմ
է :
Աւե տ է
ք
Ա աՀա կեան
/լբ
գբէ , —- « Աենք
էլա
՚եզնահ
ԷԷ
՛՛՛Ք
լք
եհ
գժ ո ււս ր ո
լթ
ե
՛էէն
առւսշ։
կաբէքներբ
հէէ
՚յ
, մէ՚շււ՚լներբ
"էոՀմանւէէփւա/լ
աալու
Համաբ
աւքէնքէն էնչ որ անՀրաժեչ
՚ո
է
լ ՛ » •
Այ
՛լ
դժուաբէն
էլացութեան
աաեն
տոքթ.
՛լբ
աչխաբՀարարէ՛
աարահումն
էր :
Նալբանւլեէէէն
յաճաԼս կ՝րսէէ՛ •\- « Գրա–
բարր
Հ էանա
լի եւ գեւլեցէկ
լեղու է , բայց
մեռահ
• սւշխաբՀաբարբ
այսօբ
ւլ.ռեՀԼւ/լ ,
անաաչ, աղքաա
, բայց կենգանէ, է եւ էշե՜–
գունակ
ղալ՚գանալու
ու ւլե ւէե ց էլանա լո
լ :
Ա աէլա յն ւլա չէ՛ նչ՚սն ակում
թէ
՚ սլէաք չէ
էչէանալ
գրա բա ր բ էբրեւ
մԼ՛ անսլէ՚ո
լե՚լու
:
Աս էլասեմ
աւելին
.
ոփ
ուղուէք է ՚ււչէսաբ -
Հ ՚սբսէր լաւ էմ ա՛հ
ււէ
լ , ււլէէոք է ւլէ ա՛հա յ եւ
ւլէւաբա ր ր : Ա ենք պա յքա
ք ենք
մղում ,
գրսւյւաբի տիբապեսսււ֊թ-եան դ էմ :
Եթէ
գբաբաբր
աէրասլեաոէլ
մնէսյ աչխաբՀսւ
-
բաբին կամ կենգանէ
լեղէէւէն
աքն
ժւսմա
նակ աչխարՀաբարբ
կր ղառնայ
սաէւու/է
մե
մեռահ
լեղուի»։
(Հսւյբենիք Ամս - ,
1929
թԼ՚ւ
1,
Ն՛՛յ, էք 80) ։
Այ" նոր չարժումբ
չէ էլ կրնար. Լ՛ Հարկ
է , անաես
էէւէէ
լ յեաագէմ
ա/լան աարրե
լ՛ու
կ"ղմէ : Եւ աՀա «ճռաք,սղ»բ
կբ "կ"Լ՛
սլէսյքաբ
մղել <ւՀԼււսէսափայէ»է
գէմ :
թերթէն
ւսչխատանքԿւեէէր
,
Համաէո՚որա–
նէ գասբնթացքնեբր,
էեղուէ
մասնաւոբ
գասերբ
արգելք
չեն րԱար Մ էքա
յէլ \,ալ–
բւււՆգեանէ
, ՛որ յաճւսէսէր
ռուս եւ Հայ ու–
Աէէէն Ո է լ ա
էլւսն չրշ.ան
ա
էէէւերբ ; ՛Այգ միշա —
վայրին
մէշ է, որ Միքայէլ կր հանօթա -
նայ
ռուէէ
գերասւոնուՀԼւ
Ա առի
Փս
՚նւէվւս
-
յի
Նա լբանգե ա՛ե
ս ի րաՀա բ
էէ
ւե լո
ւ եւ էլ՛
էլեանքբ
անո ր կապե
լու վաանգաւոբ
ճ՛ամ–
րէէւն մէշ է, եբբ նամակ
մր կր սաանա
յ
Նոր
Նա էւէ՚շե ււսն է էր լսււէէէէէոյն
րաբեէէամ–
նեբէն կոէրասլեէո
Հայրապեաեանէն
, որ կբ
յայտնէլ՛ թէ կ^ռւզէ Եւրոպա
այցելել
եւ
քէւնուէէ Վէէննա
յի ու Փարիղի
է " ՚ ւ " ՚ ղ ո յ ն
րժչէէւսպետնե
բուն
էլս ւլմ է , բա
յց էեղու չի
դիտեր
, արդեօք Ա իքա յէլր կրնա"
յ լնկե -
բանալ
իրե՚հ :
ՇԱԲԼ;
ԱԱԳԸՋ
(ՅԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(122)
Յ Ո Ի Շ Ե Ր Է Ս
Կէս
՛է Լ՛չեբն անց
էէէ :
Բե էււլակէ
չււ ւնե
րր
ււ էէէէ էէէն էլ՚սէէէլսւնձե– լ , էլբ Հաշէ Լւն
անրե՚էՀաա
ել էլբ սւոԼ՚սլէԼւն , էւր դԼււղբ
՚՚տքԼւ
էլ՚սն՚լնԼ՛ :
ԶէէԼէտէԼէնք թէ՝ ղէւ՚լէ
մէշ օտ՚սբնել՛ էչա–
յէէ՞ն թէ ււչ : Անաէ՚՚որժ
րնդՀարումԼ՛
տէւդէ
չ՚ոալէէւ
Հէէէմար ,
քւս
չւլ ւէ^ցան ք ՛էէւ՛էէ հա
ռա ո տոէնն ե ր բ : Ն՚՚աեցանք
Հոն, մէնչեւ որ
շ^՚եբէ՛
Հ
՚՚՚շ
՚՚ցնեբչւ
1չւորեց՚ս՚ե ; Աւելէւ քան
էլէո ժամ նսաեցանք
մի բլրի
է,ս՚էէւ գտնչէ–
ււէէհ հ՚սռերի
՚ոաէլ ;
Եբէչու
էո՚լ՚սներ
մ Լ։ վալատԼւ Հեա ւլբէչահ
էինք
դիւղ։ Կէս ժամ յեւոոյ,
ւլիլլլի
խչ՚մ–
բւէլպեար
էւ էողւէէնեչ՛ն
էէէլւսն
է. ւ մեղ ւոարԼւն
էէէ
ււլ
:
Երբ
չուներչէ կր կաւլէլսւնձէ
ին անրնգ -
Հաա
, ւլի ւղա
ց ինե էէբ առՀասա րաէլ էչբ Հա–
ւա՛ոա
յին , որ
Հ
ւսղէէի տղաքր»
,
այսինքն՝
ֆեւո՛ս
լինե ր ր մօաեցեէ
էէն
ւլիւղին։
Ա ինչեւ
մենք
Լսմբւսպե ւոի աունր Հա -
սանք , նա արգէն պաարաստել
էր ագանե–
րին
, որոնք
էլր սպասէին
մեղ ճանապա ր -
Հէ՛ն :
Տերեկն
էէէնցուցէնք առանց
մէշադէսլի
:
Գէ՚ւգացիներբ
մեղ բ՚՚էորեցէն
;
Առաքել
Ա
՛լան իր պատմութիւննեբր
կ
՝անէբ Աա -
սունից , Մչոյ
Գ՚"չ՚ոից՜,
Շամէրամէց
եւ
Աւլթամւսբէց
յ
Բոլոբբ
ուչէ ուչոփ կր էսէէն։
Աեծեբբ
էլ՝օրՀնէէն
մեւլ, էս/է
երէաաււարւէնեբր
,
բ
՚էէէէԼէ
նախանձէէվ
լեցուահ
, էլբ մռնչէին
•
« Ախ, ինչո՛՛ւ
մէէնք էէ Հէէն չչինէԼէնք,
եւ
^ե՚լ Հեա՝
սս՚ւ՚ե
նմէսն՝
տուչմանի
՛էէմ
չքլանղնկինք»
•
ք1
լ
բ՛ս էս
՛էէ
լէւ կբ ա յ՛է : Կր աեսնէ
ինք
, որ
մ ոէէովուրգբ
սէսւ՚որասէո էր ապստամ բե -
լու,
էլռուելու,
միււլ՝՛ թէ ՚ ղ է ՚ ո ք էր, ոբ\
Հ
մէէէՀւսցոլ
ղււրհԼւքն»
ու՚ե/,նար :
կԼւներն^
Լ
՛ոկ, Աասնոյ
Հե ր ո
^ւէ։
Հ Լէնէէր ի
/լէէւէոաբահ,
ւէէէրհ/.րր լսէէ լով , էէ՛՝ո՛յ
էւ ՚.ո բ ո ւէ
Լ
՛ն , երր Ա –\
կ ւււն էլր էւլէսաւէէ ր թ է՝
Լւն չպ
կււ
Հ այ կԼ՚ն1։բր ՝..
էէռոէի
ւլԼւրքեբւււն
՚էկշ
Հ՚՚՚ց
էււ
շ
՚՚ւբ
էլբ
բէէ–
րէԻ^՛
> Կբ խր՚՚՚խուսէԼն
Հ
ա յգսւկնե
բէւն , էլր
սաէպԿԼւն
իբանց ա է ւ-ւսէ՚ննե ր էն
է լ
կռուե
լու :
« Եթէ էլր ւլանուէ / ն աւք ուս է՛ններ ,
էէր պաամէ ր Աւլ
էէւն
, ոբււնք
էլր տ
ւէւ
ւո ան էԼւէւ
էլւսմ ՚էս՚խէց
կկ՚նկբկէին
, կիներբ
անմ
իշ ^
պէս
իրնեց
լ՚ոչաէլներբ
վար էլ
՝էսո
՚եկէն սւ
•էլ՝ասէէն
էրենց
ամ
ուս էննե ր ին
.
«/Հ».
սւյ՚է
լաչաէլբ
Դէխիղ , եւ Հրացէէէնր
աուր
մեղ» :
Ո՞ր աղամարղբ
էէլիտի չոլղէբ էր
կեււէնքլլ
ղոՀեէ
՛ո յղ ք" շուՀէէնեբէ
Լ"0
"քե րԼւց
քէէԱէէւյ.
ԱՀէէէ
Շամիրւսւքէ եւ Կ
ուբէէււէէււէւ
Հալ ,,,ղ -
շիկ
՚ւ՚երր : Թչէ՚՚՚՚մԼէԼւ
դնգաէլներԼւ
աարէէէէէԼւն
աա/լ,
՛երանք
Հ՚՚՚ց եւ
շ
"ւր էւբ
Հ ււէ ււ
։յն կ էն
ֆետւււյէներէն
, Հոգ չէր թէ երբեմէւ
Լ՛
րենց
^
՚^ԷԿՐ
՚Լ՚՚^էԼ գառնար
թչ^ւամիի
ւլն՚լա/լէն
է
Կուրավոլէ
վէրաւսրնեբէց
մէկբ
էն
էլե
լ էբ
թչնամէէ
չ՚լթայէ
առաշ։
Երէլու
ուժեղ եւ
Հէոժ/լոլ
Հ՛ոյ ամաւլոններ
, յւս բձւո/էուե ց
էն
ել,
վէրսէւոբ
՛էէս՛կէ՛
նմսէն ոտէցբ քաչ/, -
Լ՛՛՛ւ՝
րեբին
աւղաՀով
մէ
՚Լ՚ոյր եւ
էրէւնց
՚ււՒԻ
է՚Լ՚"Րէ
"Վ
կապեցէն
քսվէ
վէրքբ
, ռ–
րԼ
'11
աէււսէո
արԼււն կբ
Հււսկլւ»։
Գէւէէէոցէներբ
ւո՛է է էէերսէն կբ էոէԼ՚ն
Ա—
՛լ՛՛՛յէ՛՛՛,
մէ՛նչեւ սբ արեւէ
վերշէ՛ն
ճւսռա -
ղ ա յթնեբ ր Համ
բէէԼէւե
ց Լւն Հա յ՛՛ց
աչԼսաբՀԷ
էլ
՛էէ ւէէ
սւ լ՛ ե /, րբ .
յէ՝
/է
ր
էէ
է, լ՛
շԼ
՛ն « մնաս
բսւ բովն »
ասէ՛նք
Բէէ ր՛լ ՛ոէլ է՛
՛լ է՚՚֊՚լ՚՚՚ցԼ՛նե լ՛էն
է,
լ
ճսւնէէւպալւՀ
է՚նէլւոնք
՚լկ՚՚ւէ՛
Շ" ւչ՛՛՛ն ց
, "Ր
՚էո՚ո՚ւււորւո
-
"էկ"
չոր՛՛
ժ֊՚սմ
Հեռու էր։
\
Այ՛է օրբ որո չեց էնք
ղէւ՚լ
չմ՚՚՚նել,
՚ " յ է \
մնէսլ ցերեկբ՝ « ՝Լէողէլէնէ տղբէւբէ»
մօտէ \
Մեր սսւրՀ՚սնդակր
արւլէն
մեէլնւսհ
էբ
՝/.(«>/՝ էբ Հեա էո՚՚՚է՚ելով
՛քեբ
նսւմակէւ, որ
ուղղուահ
էր կոմսէն եւ ոբէ մէշ էմաց կբ
"՚ւոյԼլնք թկ՝ « ղէչերբ կէ՛ էէնենք
Շու -
չանց, վալաւոներ
ղրկեցկք ոբ
աէղէոՀուէ
՚ք
՚ոնէ.նք
Ա,լւլ եուււու՚հ »:
Հասանք
մեր էշեւանր :
Ոչ մկ կ ձայն , ււչ չոէն/էչւէւ
կէսղ/չ՚էւնձում
ք
"է էլ ՛էԼ՚՚-ղա ցէւն երէէ աղմուկ։
Մէայն
Վա
րաղէ
հղչւէթներր
կբ հղրէԼ՚ն :
Այդ
ղէչեր մեր էէլւս Հւսսլէււնն երն
եղան
Ա՚սրէէփէսն
էէԼ Աբրօն
յ
(Շաբ.)
ԱԵՊՈԻ4
Fonds A.R.A.M
