Հ Ց Ա Ռ Ա Ջ »
ԸՆԿ Ե ՐՈԻԹԻՒՆՆԵ ՐԸ
ՎԻԼ-ՆՆԱ,
(Ցաււաջ).–
Ամերի1լայի
՚Բ՚լեւքինԼրն ալ ճիգ 1լր թավւԼն
գրե
լւււ. Հա–
մ ար
իրենց պաամ ութ-իւնր
: Ուրախալի ե–
րեւոյթ
մրն է այս եւ արժանի
ամէն քա -
քալերանքի
Հ
իւրաքանչիւր
Հայ
քաւլաքի
ու
՚լի՚֊գԼւ
պաամաէլան
ւււս ւււմնաս
ի լ։ ու -
թիւն քար ժր , աէլիւս ժր 1լ աւելցնէ Հա -
յաււաանի
ամ րո
ւլ^ա // ան
պաամութեան
էէնքին
վբայ։ ԱՀա թէ ինչու
սիրով էլր
րԼրԼնք
մեր նպասար :
1–
• • • Ը
՚ՆԿԵւ
՚ՈԻԹԻԻ՚Ն
(1859)
Կ ւ՛՛լի - ՚Բ՚ւի
Ք"՚Ղ"՚ՔԻ
Հնագոյն
Կբթաէլ
աս
Ըն1լեբութիւնր
կաղմուաձ՛
է\Տ՜շ9ին
Մ ամ ր–
բէ Վ՛ Աամի/լոնեանի
այցելութեան
առ -
թիլ֊ ւ՛ւ անոր քանքերով։
՚\՝ժ–բաթաաբաբ
աԼւլեէլաաուե
. Աելքոն վաբժապեա
ճան—
թէժիրեան
֊ - մոռցահ՜ է յ է չ ե լ լն1լեբու -
թեան
անունր , ւլոՀանալով
« գպբաաան
լ^1լերութիւն
»
րա ց ա ա բ ո ւթ ե ամ ր ;
Ընկերութեան
Հիմնումի
եւ
նպաաակի
մասին կր ՛լէ՛է նոյն
թգթ՚՚՚կէցքԼ–,
սլաամե -
չով Աամրրէ
՛Լ ւի
գոբհունէութիւնր
.-
«
Մ ՛սմ բրէ
• ր • • • սկսաւ. • •
ժռւլովբգոց
խաւաբասիրւււթիլնր
յանգիմ
անե լ ֊ • • աւլ–
դու փասաե բով
չարժե ց բ՛՛է՛՛ւ՛
ե րկրսւց -
է
-ռցս սիրաբ.
շոՆաով մը
սկսաՆ
յարժա(ւա–
ւոը տեղիս դպըատան– պատրաստւււ
|>֊իլ1ւ -
նեը տենսուիլ:
՚ք^ղիի Խասապայի ժողո -
վոՆըդն անմիջապէս դպըատան ընկերո՚ւ -
թիւ֊ն մը ղըուելոՆ ձեոնարկոՆթիւն
ըրին
եւ յաքոդեցալ
որ Հա բիւր
յիսունի
չափ
ադքաա
անուոբ
հքասասլան
մինչեւ
քսան
Հագար
գուրուչ
գրուեցան
դպրատան
ծախքը եւ. վարժապետի ամսականր վնա -
րելու– համար, դպրոցն ալ ոկսան շինել »
(Մասիս, կ. Պ–
1859
թ
• 403) :
2–
• • • ԸէւԿԵՐՈԻԹԻԻ
՚ւ, (1869 - 70)
Պոլսոյ
պանւլոլթա
քգեցինեբր
րնկերու
թիւն
մր Հասաաաահ
են Հաւանօբէն
1869–
՚ւՕին , որուն
մասին
միայն
Պ՚՚լսռյ
՚տԱէր—
Օր՛ս՛/ իրՖի
ժ էք Հանգիպահ
ենք
յի չաաա -
կւււթեան
մր։
Թերթր
1870
Մայիս
՛յին կր գրէ
«
Մ եր պանգութա
ագգա
յիններէն
60
՚ յ
^ ը –
ղեցիք ընկերուր֊իւն մը կաղմելով՛
ղանա–
դան
վիճակաՀսւնոլթեանց
թգթեբ
կ
՛աւլ —
նեն եգեբ
բաւական ատենէ ի վ եր։
ԱյԺ
անւլ ամ Ա ա քս ոն ի սւ յի
վիճա կա–, ան
ութենէ
ասւ՚նց
վիճակւոթդթին
մէկր
40
Հագար
թսւլէբ վասակահ
ըէէալր
բեր կրո ւթեամ
ր
լսահ
ենք»
(Սէր - Օրաղիր,
կ. Պ.
1870
թ.
7-157) :
3 —
ԱՐՏԱԻԱԶԴՍԱ՚ն ԸՆԿԵՐՈԻԹԻՒ՚Օ
(1879)
Հիմնռւահ է Պոլսոյ
մէք
1879^
"ԿԻդԲւլ–
Ժաժանակակից
թերթերէն
«
Թէրճէմանր
կֆքեար » , «.Օրագիր» եւ «Փունք» կր Հ ր–
. րսւաս։րակեն
ւ879
Մայիսին
միեւնոյն
հա–
ն ուց ումր , ուր
1լ րսուի թէ րե կե բ ո ւթ ի ւն ր
նորահաստատ
է : ԱՀա <ձՕբաւլիր»ի
աե՚լե–
կութիւնր–
«Հրաւէր առ ՛Բգեցի ադգա -
յինս
. Բ՚էիի նորւսՀաստաա
Արաաւադգեան
ԸնկԼբութիւնր
,
որոյ
առժամանակեայ
գււբհա՚էիր
ժոդովր
կաղմ ուահ է , իր ա -
՛լ՛"քի՛ն
նիսար
պիաի
րնէ յառաքիկայ
կիւ–
բակէ
Մայիս
20,
ի ժամ
7,
՚Լալաթիոյ։
կեղբ
. վարժ՚որանբ
; Կր Հբաւիբուին
Հա -
մայն
՝Ի՚լեցի
սււլղա յինք
ա՚լ՚լաս
ի րա բա ր •
ներկա
յ ղանռւի
լ լնկե րութեան
առ ւււ քին
նսւոին,
որոյ նպատակն է ՚ ^ ղ ի ի աղղային
մանկ տ ւ ռյն ղիտութեան կարն ջամբել :
Օրակարգ
Ա) Ընթերցումն
եւ վաւե
րացումն
կան ոնա ւլր ութե ան
• /I)
Ընարու -
թիւն
ղիւանի
• 9՛)
Ոբոչումն
.րնկերու -
թեան
աարեկան
բաժանոբղադնի
; /• ղի —
մաց
Գոբհւլ.
ժ՛ողովո
յ
Յովհ • Սրապեան :
79,
Մայիս
17
Բերա
« Օբ՚սղիր »ի Լսմբադբու
թիլէւր
իբ
կ՚՚՚ր–
մէ
կ՛ աւե լցնէ .—^Աեք
եւս Հարկ կր Հա —
մաբիմք
՝Ի՚լեցԼւ ադդայնոց
Հեա,
նաեւ
մեր
Հսւսսլրակոլթեան
ալ խնամոյն
ու քաքա -
լեբութեանր
յանձնարարել
սոյն
նորա -
կաղմ
լնկե բութիւնր,
գիանաէով
որ
՝Բղի՝
Հայասաանի
ամէնէն
աւելփ կեղեքեա
Է
ղա
ւառաց
մէկն է , ուստի եւ ամէնէն
աւելի
ուսման
, օղնութեան
ու
ձեռնտուութեան
կարօտ»
(Օրաղիր, կ. Պ–
1879
թ–
9 7 3 ։ ֊ –
Հմմտ
. Թէբն • է ֆ -
1879 ^. 562
, Փունջ
1879
թ՛
1375)
տ
4 –
ԻՐԵՐԱՎԱՐԺ Ը՚ԿԿԵՐՈԻԹԻԻ1,
(1881)
Հիմնռւահ
կ՚եբեւայ
1881
Տոէնուարին
:
Հիմնաղիբն է
Տիգրան Փափաղեան,
Պոլ -
սոյ
«Միո՚ցեալ
Ընկերութեանց»
կողմէ
գասաթօս
՚Բ՚լիի
ժէք։
Ընկերութեան
ան -
գամր կր "լաբտաւորուի
իր գիտցածը ըն -
կերին սորվեցնել :
Փավւա
ւլե ան լիւկեր ութի
ւնս
Հիմնելէ
ան–
միքապէս
վերքր,
այն է՝
1881
Փեարուա -
բին
սկիղբր,
Բ՚չփի
ժէք կր բանայ
նաեւ
Հաժանուն
Լսարան
մր, որունւ առաքին ա–
տենաԼսօսր
ինքր
կ՝Րէէայ :
Ասոնց
մասին
Սարգիս Հ– Սրապեան
կր
՛լբէ
Բղիէն
1881
Փեարուար
15
թուակա
նով
.-1–
«Ամսոյս
"կի՚՚լբր
Աւանիս մէք
լսարան
մր բացուեցաւ,
չնորՀիւ եւ չա —
Հիւք Մեհ՛
Տի՛ւրան էֆ ՚Փափազեանի^
ոբ
Մ իացեա
լ Ընկերութեան
գասաթօսներ
էն
մին է աստ, եւ որիւր Համբոյր
րնաւո -
րութեամ
բ ամ էն ուս
Համա կրանա ց եւ
յարգանաց
արժանացահ
է : Աա
անղստին
ղաւառս ոտք ղնելէն
ի վեբ այս
Համող -
մ ոլնքր
ղո յացուցահ
է բ թէ երկիրր
չուա
լուսաւորելու
Համ
ալւ չի
բաւեր
տղոց
վարժարանր
միալն,
այլ պէտք է ոբ Հա—
սակաւոլւք ալ մանաւանգ
երիտասաբգք
սրտի եւ մաքի
ղարղացուցիչ
ղբութեան
մր ժէք լփնին , եւ ասոր Համաբ
ինչ որ կր
թոբՀէբ՝
ղոր մօտէն
քննելու
պատիւր կր
վէոյելէի
, յառաք վարեց եւ անվեՀե
ր կա -
մօք ի ղլուԼս Հանեց
: ՛հա կաղմեց րնկերու.–
ր֊իւն մը իրերավարժ անուամր,
ոբոյ ղբ–
լութն
ինք պիտի
ղտնուի
եւ որոյ մէջ իւ
րաքանչիւր ոք իւբ գիտցածը անխնայ ըն–
կերին պիտի սովրեցնէ, ինքն
ալ վեբա -
ղունէն
սորվելով։
Յեա Հաստատելոյ
սոյն
րնկե բութիւնր
, ւսնմ իքասլէս
փութաց ա–
նոր
անուձւով
բանալ
լսարանն աէ , ուր քա
նի մր անղամ է յաքռրղաբար
ինք
կ՚՚տտե–
նաիսօսէ սրտառուչ
կեբպիւ
, մինչեւ
փղձ–
կիլ բազմաց
յարտասուս
, ղոր նոյն իսկ
ես
իմ ս տամ կոա
աչօք տեսա
յ
յ
Շ ուա աղո
յն
տարահուեցաւ
լսարանին
Համբաւն ել
բեբկրութեամբ
կր տեսնենք որ անոնք
որ
անտարբերներ
էին՝
եռանղով եւ
սիրով
կր յաճաթեն
» (Աասիս,
1881 թ–– 2842) յ.
5 – ԿՐԹԱԱԻՐԱ8 Ը1ւԿԵՐՈԻԹԻԻ1ւ ՚
(... 1900)
Զենք կբցահ
ստուղել
Հիմնում ի տարին
Հ
1900/՛^
կր ներկայանայ
արղէն
կաղմա -
լ ո յ ^ , որուն Համաբ
թ՚էթ՚"կից
մր կր ղրէ՛
« Տալով
տեսանք
որ տեղւո
յս
Կրր՜ա -
սիրաց Ընկերութիւնր
կաղմա լուհուահ
է
ատենէ
մր ի վեբ • ՚ •
Առա
քէւ ո րղա
րանի
ժասնաւոբ
ուչագբութիւն
բ կբ
Հբաւիրենք
Կրթասիրացի
վե րա կաղմ ո ւթեան
Համար »
(Արեւելք, ՛Կ– Պ–
1900
թ–
4412)։ /
6 – ^
ԿՐԹԱԱԻՐԱՑ
ՄԻՈԻԹԻԻՆ
(7)
կաղմուահ– է Վոթրրթաուն
ԼԱմերիկա)
,
1908^Տ(
առաք
, ներկայացուցիչ
ունենալով
Ա՛Ն՛
Ոսկերիչեան
, որկապ կր պաՀէր
Միացեալ
Ընկերութեանց
Հեա
(Միացեալ
քն կե բ ո ւթ ի ւե ք Հա յոց , եռամ եա
յ տեղե -*
կագիբ, Կ՛Պ.
1912,
61) :
Արգեօք չա -
բ հ ւն ա կ ո ւթ ի ւն ր չէ՛^ նա խորգին
;
Անչուչտ
այս
Միութիւնն
է, ոբ քեաոյ
բոլոր
Բղե -
ցիներր
միացնելով՝
կր կոչուի
«Համա -
քղե ցիական
միութիւն»
(Ժողովուրդի
Զայնը,
կ՛Պ.
1920
թ՛
565) :
Հ՛ ԵՓՐԵՄ
ՊՕՎՈԱԵԱՆ
(Մնացեալը յաջռրդսվ)
ԱԻԱԳ ՈՒՐԲԱԹԸ
լաւաղոյն
Օրն է հոմ
սլաՀելու եւ օղնելու
9) • Կ • Խաչին :
Լ Ե ՌՆԱԳ՚Օ Ա ՑՈԻԹԻԻՆԸ
ՀԱՅԱՍ Տ ԱՆԻ ՄԷՋ
(Սով– Հայաստան Ամսաղիր ,
1954
Յուն–)
Խ • Հա յաստանի
լեոնաէվսաբՀի
ղարղն է
Արագահր
: Ան Հարուստ է փարթամ
բու -
սականութեամր
, բուրաւէա
ղոյնղղոյն
հա՚լփկնեբով
, սառնորակ
աղբիւրներով
,
աՀռելէ
ձոբեբով եւ րաբձրաբել՚ձ
ապա -
ռաժներով •
ԱբաղաՆր
Հա^ստանի
լեռնաղնացնե
-
բու
Լալպինիստ)
ամենասիրելի
լեռն է :
Թէ խսաաչունչ
ձմրան
Լւ թէ
արեւակէ՚լ
աժռան
Աբագահ
են բաբձրանում
Հա
րիւրաւոր
լեռնագնացներ
ու
չրքԻհ
^եբ
,
պատանիւներ եւ աւլքիկնեբ :
Վերքին
տարիներս
բաւլմաթիւ
վեբելք -
ներ
են կաղմակերպուահ
գէ"ւի
Արագահի
ղաղաթներր։
Մեհ լուսաւորիչ
,
ա՚ւաքին
Հայ
լեոնաւլնաց
«Խաչատուր
Աբովեանի
ժաՀուան
Հարիւրամեակին
առթիւ
Երեւա
նի ^Աբովեան»
անուտն
մանկավարժական
կաճառի
32
ուսանռւ^եբ
եւ
՚Բանաքեռ
Ի
25
կոլտն տես ական
ե ր իտասա բդնե բ կաաա
րե–
ցին
լեռնա ղնաց ութե ան
ղժո լարին
աբչա–
ւր : Անոնք նուաճեցին
լերան
ամենարաբձր
ՀիւսԼւսային
ղաղաթր,
որ ^ովի մակերե -
սէն
րարձր է
4-095
մեթր
եւ այնտեղ
ղրին
Խ • Աբովե՜անի
կրանիթեայ
կիսանգբին :
1950 - 53
թուականներին
նոյն
լեռնա -
ղաղաթր
բարձրացահ՜
են աւելի
քան եբ —
կու Հաղաբ
լեոնա
դն ա ցն ե ր , Երեւանէն ,
Լենինականէն,
Կիրովականէն,
Ապարա
—
նէն,
կքժիահնէն
, Աչտաբւսկէն եւ Հ անրա–՛
պետութեան
միւս քաղա^^եբէն
եւ չրքան -
ներէն:
Վերքերս
լրացաւ
ԷսոբՀ բղա
յին լեոնա -
ղնաց ութեան
30
տարին
է Այգ
նչանաւոր
տարեթիւր
արժանավա
յել կերպով
նչեցին
Հա յաստանի
մ արմնակբթական
կաղմ ա -
կե րպութ
իւննե
ր ր դան ղուա հային
վեբելք -
նեբ
կաղմ ակեբպելով
գԿ՚գի
Արաղահի
,
կապուտ
քուղի , Թեղենիւսի
, Արա
յի ,Մ ա
յ–
մեթի եւ ուրիչ
լեռներու
ղաղաթներր
%
Աեւանի
աւաղանէն
մինչեւ
Մեղրի
, մօա
200
քԻէ՛ մեթր տարահութեամբ
,
կ՚՚եբկա–
րի Ց^անգեղոլբի
լեոնաչղթան
: Անոր
ժայ—
ռոտ
գագաթներր
վաղոււլ
գրաւահ
են Հա—
յաստանի
լեռնաղնացներուն
ուչագր
ու -
թիւ^Ր՛ Յատկապէս
Հետաքրքրական
է ե—
ռւսղւսղաթ
կտպուտքոլղ
լեռր, որ
հովի
ժւււկերեւոյթէն
բաբձր է
3906
մեթր :
Ա ովետական
լեռնաղնա
ցռւթեան
առթիլ
Հանբասլետութեան
մւսրղիկներր
կաղմա —
կերպեց
ին աբչաւ
գէպի
ղժուա բ անց անե
լի
լեռր : << Գինամօ» , «իսկբա»
, «Ասլսւբ -
տակ» եւ այլ մաբղական
կամաւոր
լնկե -
րոլթիլ1ւներու
ֆսան
լեռնաղնա
ցներ , ւււ -
ւագ
ՀրաՀանգիչ,
մարզանքի վարպետ
Հ՛
Գալստեանի
ղեկավա
բ ութեաժ
ր , ճամ բա
յ
ելլելով
Ղ^ավւանէն , 0 Լս չի ղետի
Հոլ^ւով
բարձբացան
լեռն ի ՛Լեր
I
ԱկիզԲր
երթու -
ղփն
մ ատչելի
էր : Բա
յց սւՀա կր
սկսին
ձիւնի չեբտերր եւ մարղիկներ,
նոյնիսկ
եբկաբաղամ
է
՚^չԻհ
^եբռվ,
գժուաբոլ -
թեամբ
յառաք կր չաբժին
; Լերան
լան
քե
րում ցուրտ
էբ , վ՚չում էբ ուժեղ
քամի ,
բա յց իսիղաթ
մ
արղի1լ11ւեբր
, ոբոնք
վճռահ
էին
ֆիզկուլտուբնիկների
այգ տօնր
նչա~
նաւոբել
նոր յաքողութիւններով
, տրիա -
բար
յաղթո՚Հարեցին
րոլոր
ղմ
ուաբոլ
թիւննԼրր եւ նուաճեցին
կասլուտքռւղի
ղաղաթր :
Շուտով
անոնք
Հանղիպեցան
ուղղաձիգ
ապառաժներու։
Աբչաւի
ղեկավար
ր պա -
րանի
օ՚լնութե՚սժբ
սկսաւ
մաղ
լցելով
րաբձբանալ
կաԼս րէ՚կահ՜
ժ ա յո ր :
ԱժԼնա–
ղժուար
տեղերուն
ժէք կ՝օզաաղորհէր
մե–
ւոաղեայ
կեոեր
ու բրիչ։
Միւս
մաբղիկ -
ներն
է լ ն ռ յ ն ձեւով
բարձրացան
գէպի
վեբ։
Լեոնա՚լա՚լաթի
մսւտոյցնԼրուն
մէք
թանձր
մառաթոււլ
էբ : Մարղիկներր
կր
ղժուարսւնային
կոզմնո
րո չուե
լ ՛ո յղ պայ -
մաննեբուն
մէք, մանաւանգ
որ իբԼնց
ան
հանօթ էր ւոԼ՚լանքր։
Աակայն
ւիորձառոլ
ՀրաՀանզ իչ Գալստեանր
մեհ
ժայռերու
մէքէն
երԼււււն կր Հանէբ ամԼնակարճ
ոլ
անվտանգ
ուզիներ
: ՀետղՀետէ
սկսաւ
նչ
մա բուի
լ
մ առա
թուզով
պար
ուր ուահ
մ օա
80
մեթր
բաբձբութեաժբ
աչտւոբակաձել
ղաղաթր։
Լերան
այղ ամենագժուաբ
ոլ
վտանգաւոր
ժաս ր առաքինր
բարձբացան
եբիտասուրզ.
լեռնաղնացնե
ր
Լ . կարա ^
պետեանր,
Ա՛ ՚ ԻսաՀակեանր,
Խ՛ Աար –\
գաբեւսնր,
Յու՛ Բաբաեանր, Ա՛
կղԼ՚ն
-1
քիկիլետնր :
\
ԱՀա
անոնք
կապուտքռլղԼւ
գա՚լ
աթինՀ
են : Հեռուն կր
նչմաբեն
Զ՛՛՛նղ եզուրի \
լեռնսւչղթայԼւ
չւորունակութիւնլ,
կազմող
3
ուրիչ
լեռնա՚էաղաթներ
, աււլա
Արաքսի^
Հովիտր
եւ չ՚՚՚չչոգացող
կասսլից
հովր
• ՚ • ՝՝.
կապոււոքոլղի
ամենաբարձբ
կէւոին վր–
բա
յ մ աբզիկներր
կանզնեցին
քուրէ
բուրղ
՛քր եւ ի՛րենց
՚էե՜րելքի
մասին
ձւլեցին
ղրա
ւոր
յիչատսւկութիւն
:
Աղքամ ուզք է բ , երբ
լեռնադնւոցներր
սկսան
՚Լայբէքքբ : Ուդղսւձիզ
քաբափնե -
լ՛էն , Ժ՛ո
յո երու
սնկաձեւ
.
ւլա ղւս թնե
րէն
կ՝Լ՛քնէին
սլսւբանի
օ՚լնութեաԺբ։
Ա թ ՚ ՚ ւ -
թեան
ու մառաԼսոլղի
մէք ճամ բան կր ղտ
նէ ին
մԼւայն վերե լքի ժաժանակ
թողահ–
Հեաքհբով
: ՛Բու քար ան
ղիււլր
զեո. չէր ե–՝
բեւար։
Հսկայական
ոլորասլտոյտէ
՚Լեբք
յանկարհ
փայլեցին
վառվռուն
կրակնեբբ
:
Այգ
թ՚սբոյե^ւեբր
կոլտնաեսականներն
էի՛ն
վառահ
՛Լ՛ո յրէ քքի
ուղփն
ցոյց տալու Հա -
ժաբ կապուտ
քուղի
յաղթողներ
ին \
՛Բա քա րանց իներր
ուրախ ութեաժ բ լն -
ղունեցան
արիասիրտ
Հիւրերր,
որոնք
նբ–
ա ճ ե ր է ի
՛է.
Զանգեզոլբի
լեռնաշղթայի
ամենաբարձբ
ւլաղաթր :
Լեռնաւէնացներոլ
բազմաթիւ
վարի^եբ
է Հասցուցահ
աւաղ
ՀբւսՀանղիչ
Հ , Գա -
լետեանր,
որ մարզանքի
"՛յ՛լ
ձեւին
նուի
րահ է Լւր ամբողք
եոանղն
ու քանքեբր :
Երկար տարիներու
րնթացքին ան բազ -
մաթիւ
վերե լքներ է կատարահ
գէ"էԻ
կովկասեան
էԼռնաչղթայի
ղաղաթներր
:
Ան Լ՛ր վարպետութիւնբ
, ւիռրձն
ու
զիտե–
լԼ՚Ք^եբբ
սիրով կր Հաղորղէ
սկսնակ
լեռ -
նաղնսւցնեբուն
: Հ. Գալստեանր
կաղմա -
կեբպահ է ձմեռնային
արչաւ^ւեր
ղէպի
Աբաղահ– , Թեղենիս , Արքանոց
Խ
ուս -
տուփ
էեռներր
:
Ւր
ղռբհին
իսկական վարպետ է աւա -
գաղսյն
լեռնտզնաց եւ չբքիկ Վ՛ Գաբեա–
նր։
Ամէն տաբԼ։ իր
ղեկավաբռւթեամբ
քանի
մբ արչաւներ կր
կազմ ակե րպո
լին
գէպի
Աբո՚դահ
, Խուստոլփ
լեռնե
ր ր :
Բաղմաղան
են լեռնաղնացնե
բու եւ չրր–
ԱՅՆ ԴԺԲ ԱԻՏ ՕՐԵՐԷՆ
ՀԵՐ. ԱԳԱՄԵԱՆՒ
ՅՈՒՇԵՐԸ)
Կր սպբղիմ
թուրք
ղինուո
րնե
բու
Լսառ–
նռւելով,
հանր եւ Հանղարտ
քայլերով,
կրթնահ
անթացուպիս
կր կտրեմ
վւողոց—
նեբր վեբքաւղէո կր Հասնիմ
տուն : Եղ —
բայրներս
ղժուաբաւ կբ ճանշնան
դի" •
Հաւաքուահ
են Ր"է"րր, կր խօսիժ
ան ֊-
ց"ւղարձի
ժասին : Կր պատմեմ
թրքական
բանակի
փլուզում
ր արեւելեան
ճակատին
վրայ :
Հոն
Հա բիւր Հաղարաւոր
անզէն , ան ~
պաշտպան
ու անմեղ նաՀատակներու
րո -
զոքն ու ցասում
ր կ՛ ա բձաղանղէ
ին Հայ
քաքեր բ • •
.
իսկ Հոս թա չե լո ւթե ան ղող -
ղոթան կր չաբունակուէ
ր նոյն սաստկու—
թեամբ :
ՅԵՏԱԳԱՐԶ
ԱԿՆԱՐԿ
ՄԸ
Հա յ յեղափոթական
չարժում
ր իր պատ
մութիւնն
ունի նաեւ
Իզմիբի
մէք։
Շ ատ,
բնական էր որ ՒզմիրԼ՛
նման
Հոհ Հայ աղ
ղա բնակչութեամբ
շրքան
մր
քաղաքական
եւ յեղափոթական
• ղեկավարներու
ուշա -
ղրութիւեր
ղրաւէ
ր :
Ե" յաւակնոլթիւնր
չունիմ
նեբկա
յա ֊
ցնելու
Ի՚լմիբի
յե՚լափոիսւսկան
եւ քաղա -
քական
կաղմ ակեր պ՛ւ ւթե անց
սլատմ
ու -
թիւնր
, ոչալ իմ շբքանիս
տեղի
ունեցահ՜
գէպքերու
լրի՛ւ սլատկե
րր, կուտամ
միայն
ի՛մ ղիտցահ
անցքեբր,
իբրեւ
Հում
նիւթ :
1901 -
2ին Ո՚ուբէն
Զ
արղաբեան
Հասահ
էբ Մ՚ս՚լնիսա,
իբրեւ
աեսուչ
ազղ՛ վար -
ժարանի
: Այ՛է օրերուն ես աչակերտ էի՛
Իզժ իրի
Մ եսբոպեան
վա րժա րան ր :
Ո՝ • Զաբգ՚ոլ՚եանի
Հմա
յքն ու
Համրաւր
տարահուահ՜ էբ Հայկ. չրքանակնեբու
մէք
գրաւելով
քաղաքի եւ
արուարձաննեբռլ
աչակեբտնեբու
Հոգին :
Այ՛լ– օրերռւն
Մ "՛՛լն իսա
յի մէք կաղմա -
կերպուահ՜ է Հ .8 .Գաշնակցոլթեան
մ ար
մին , Հաստատուն
խարիսխով
: Աշակեբ -
աական
շլւքանակներու
մէք ղաղտնի
, Լսոր–
Հ րգա
ւոր
խօսակց
ութիւննե
ր կր շրքէին ,
ղաղտնի
խումբեր կր կաղմուէին
,
սԼրտ
յար արե բութի
ւններ եւ Հանղի"լ"ւմներ
կր
նշմարուէին : Այգ օրերուն
Հաղփւ
14 -15
տարեկան
էի։ Լաւ կր յիշեմ,
Ւղմիբի կո
միտէն կր կոչուէր
ՈսկեՀանք։
Յեաոյ
իբ
րեւ
կուսակցական
ղորհիչնեբ
Իղմ իր ե -
կան,
Հայկ
Թիբեաքեան
, Վարղօ , Ջ՚՚ւմ -
շո ւ ղ , Երկաթ
(Արմենակ
Լեւոնեան)
եւն։
ինչպէս
յեւոազա
յ
ղէսլքԼբէն
յայտնի
պիտի
րլլայ՝
Հ. 3 .Գաշնտկցութիւնր
1900
թուականներէն
շ՛ուո առաք
կատարեաէ
կազմակեբպութիւե
ունեցահ
է
Իզմիբի
մէք։
Ո՚լբ՚ոցեալ
րնկեբ
Լք՚ուբէն
իբ
«Հայ
3 ե ղւս փ ռ իսա կան ի
մ ր
յի չատա 1^ե՜ր ր»
ղոր–
հին մէք Ե. Հատոր
էք՝
143
Երկ՚սթի
յ ո ւ –
չատեարէն
քաղելով
կր
յի չէ ,
«1902
Մ
արտ
12–25/՚1՛
Հասանք
անղ
(իզմիբ - Ոսկե -
Հանք),
Հրաչր,
Վարղ—Մանուչակ
եւ Եղ
ուաբղ
Հոն էին։
Վերքնոյս Հետ անՀամա
ձա յն ութ
իւններ
ունեցահ
էին
առա
քԼւն -
նեբր ե քննռւթենէ
մ ր Հասկցուեցաւ
Եղ–
ուա
րղի
յանղ աւոր
րլլալր
է
Տեղեկագրով
մր գորհր
իմացուցի
բիլրո
լին եւ միացայ
առաքիննեբուն
: Մայիս մէկ թիւով
(նոբ
աոմաբ)
շբ քա բե րականնե բ ցբռւեց
ինք եւ
սկսեցանք
Հա բ ո ւս տն ե ր ին
գիմ ո ւմն եր
րնել : Գեռ Հաղիւ
180
ոսկի գանձահ
էինք
,
ինչ Վաբգր
բռնուահ
էր։ Ստիսլուահ
էինք
գագար
առաւել » ;
8.
ՀԻՍԱՅԵԱՆ
(8)
(Շար.)
Fonds A.R.A.M
