0
«3
ԱՌԱՋ>
ՎԻԷՆՆԱ,
(Յաււաջ)—
Վելվերս
«8ա
-
ո-ախի մէք ղրուեւքսւլ
թէ
Ա ո ւլղա ա ւք էն ե բՆ
ալ ձեո՚նսւլ։1լահ
են գլւելու. էւբենց
սլասւմոլ–
թիւնբ։
Յայանելով
մեբ
ուբա էսո
լթէէնբ
գրէ՛ կ՝՚""նենք
Ե՚՚ղղատի
մասին
մեբ Հա -
լաբած– նիլթեբէն
մին •
«Աոզզաաի
Մչա
կութային
Ըն վե բութի
ւննե բբ » :
Ուբաէս
պիաի
բլլանբ
, եթէ
մէկբ
«Յաււաիի
մկԼ
չբալյնէ
այս նիւթբ
:
1– ԼՈԻՍԱԻՈՐՉԵԱ1,
Ը ՚ Ս Կ Ե Ր Ո Ւ Թ Ի Ի ՚ ե
(1852)՛
Եողղաաիւ
Հնագոյն
ել
առաքին
Մչակ՛
Ընկեբութիւնբ
կբ կոչուի
«Լոլսա–
ւոբ չեան
Ընկերութիւն–»
եւ Հիւէ՜նուահ
է
18օ՚ՀԷ՚ն : Հիմնագիբն
է Առզղաաի առաք
-
նոբգ
Մկրաիչ
Վ. Տէ՚՚լբանեան,
ոբ
Հագիւ
Հասած– իբ վիճակբ՝
թկ քաղաքի
եւ թէ
55
գիւգեբու
մէք կրթութիւն
ել ուսում
ձ֊ա -
ւալելու
Հոգ կբ աանի ; Եողղաաէն
1852
Հոկաեմբեր
՝2\ին
Պոլսոյ
«Նոյեան
Աղալ
-
նի»ի գրուահ– նամակի
մբ մէք կբ
կար
-
գ ա ն ք ՛ ֊
« Անհանօթ
էր աեղւո
յս
լրռլ
-
թեան
անուն
լՐւկերռւթեան
ել
աղքկանց
վաբմարանի
: իսկ Հոգեւոր
Դէաս
այս
յորգորանօք
Համուլեաց
ղսիրա Հասարա
-
կութեան
Հասաաաել
լնկերութիւն
, ռ ֊
բում
ել անուն
իւբ «Լուսաւո
ր չեան»
եւ
այսոլ
կամի
ղի սրբոյ
Հօրն
մեբոյ
Գր ի -
Գ՛՛ւ՛ւ՛
յիչաաա կաւ՝
այս
Հասաաաոլթիւն
Հոգ աարցի
լուսաւորութեան
Հայ բնակ
-
է՚"՚յ
՚էիճակիս
ել ի պաաիլ
երկոաասան
չար չարանաց
սրբռյ
Լռւսաւորչին՝
ան -
գամք
Ընկերութեան
«երկոաասան
ղաՀե–
կան վճարեսցեն
ամ յամէ»
(«Նոյեան
Ա -
զաւնի»,
կ. Պ՛
1852,
թ– 39) :
Եողղաաէն
1852
Գեկաեմբեր
10ին գըր -
ուած– նամակ
մբն ալ կբ Հասաաաէ
վերո ~–
յիչեալ
տեղեկռւթիւննե
բբ ,
աւելցնելով
թէ
« Լռւսաւռրչեան
Լնկերութիւն
»ը
պաչասլանն
է նաեւ
1ւււրաբա(յ աղջկաՏց
վարժարանին,
թէ \ղ Հողի
11
բաժին
ղր -
ուահ
են
192
ղրուչվւ վճարումով
, ել
այ^
(«Մասիս»,
կ.՚Պ՛
1852 թ. 50)։
Հմմա ՚
«Նոյեան
Աղաւնի»
, անգ,
թ՛
11) :
Ընկերութեանս
Հիմնռւմբ
1851/՛՛/
կբ
գնէ «Ակսնակ
բանասէր»
189Տ/՛՛/,
ղրելով՛
«(1851)
Լռւսաւռրչեան»
լնկե բութ
իւե
ի նպաստ
աղքկանց
վա բժ ա ր ան ի Առ ղղա —
աի»
(«Արեւելք»,
Կ՛ Պ՛
1898 Ր֊ ՚ 3851) :
2 –
Վ Ա Հ Ա ՚ Ն Ե Ա ՚ Ն
՚ Ը ՚ Օ Կ Ե Ր Ո Ի Թ Ի Ւ Ն
(1872) -
Հիմնուահ
է 18Հ2ին նաէսաձեռ
-
նութե ամբ
Արի սաա կէս
եսլ • ՚)՚երձակեա
-
նի , որ Ե "՛ւ՛լո* ա գտնո ւա հ աաեն
բա ց ո լմ բ
կաաաբահ– է նաեւ
Համ ան ուն «ՎաՀան
եան»
վարժարանի
(«Հայրենիք»,
կ. Պ՛
1873
թ • 150 : -
«Թէրճէմանբ
էֆքեար^^ , կ. Պ՛
1881 թ–– 1941) :
ՄիՀրան
–Բիւբքճեան
1882
/5,
Եռղգատէն
կբ ղրէ թէ «ՎաՀանեան
Ընկե բո ւթ իւն» բ
1872
/5»
Հիմնուահ
է «քանի
մբ
գպրոցասէր
աղղա յնո ց քանէււք»
եւ թէ Համանուն
՛Լար–
ժարանբ
լալ լն՛թացքի
մէք է («Փունք
» ,
կ. Պ՛
1882 թ–– 1673) =
18Տ4
/5ք
Ընկե րութիւնբ
կը
չաբունակէ
կառավարել
իր վարժարանը
(«Մասէ՚ս»,
1884 թ– 3594)։
3–
Ա ՚ Ն Ջ ՚ Ն Ո Ի Է Ր Ը Ն Կ Ե Ր Ո Ի Թ Ի Ի ՚ Ն
(1876).
— կա՚լմոլահ
է
1870
/5՛։
1881
/5,
թոյլցահ֊
կ՝եբեւի
(«Թէրճ. էֆքեաբ»,
1881
թ –
1160))
սակայն
յ՚"ք"րգ
աարէւ
ղռրհօն
է,
ինչսլէս
կբ ՛էկայէ
թղթակիցբ
«Մասիս»ի
(1882 բ–– 3290) . «. . .
Ամէն երեքչարթի
եւ
կիւբակէ
օրերբ թանգարանբ
(Ընթեբցա
-
րան)
կբ բանան
ել Հոն լրագէ՚ր
կ՝բնթեռ. -
նուն. վեց տեսակ
լրա՚լէ՚բ
կուգայ
Հռս։
Կը
՚լովենք
Անձնուէր
Ընկերութեան
քանքն
եւ
յա լ։ատ ե ւո
լթ
իւն բ»
1
Ընկեբութիւնբ
18ՏՅ
/5՛
իր
եօթներռրգ
տարին
կբ վ՛ակէ Հանգէսով.
ճառեր
ու
երղ եր աեղի
կ՚ունենան
, կբ բաժնուի
չա -
քար
ու. պաուղ
. Ընկեբութիւնբ
կ՚ունենայ
կաբեւոբ
մուաք
մբ։ Այղ առթիլ
կբ պար–
՛լուի
Ընկերութեան
նպատակբ
•
«Տ1բԻ
դասայսօսռւր-հաւքբ , լսարաններով եւ այլ
ճարտար էքիջոցներով ժողովրդեան բարո
յական եւ իմացական
կարողութիւններն
մշակել . չքաւոր դպրոցականաց ւ|աբժա -
րանական պէտքերն լնուլ եւ եթէ իւբ դր–
րամական վինակը
ներէ՛ կեդրոնական
գիշերօթիկ վարժարան մը հիմնել քաղա -
քիս լքէջ ,
ուր աղղա յնութեան
ղղացումբ
մաՀամեբձ
վիճակի
մէք կբ տարուբեեբի
»
(«Բիւրակն»,
կ. Պ՛
1883,
էք
266)։
Ընկերռւթիւնբ
1883/»
վերքերը
Վերի
Գե–
րեղմանաաան
կից թանգարան
մր կլլ կա
-
ռա ցանէ ել իր աարեկան
մուտքբ
Աայր
-
վարժարանի
կբ յատկացնէ
։
1884
/5՛
ունէր
35
անղամ
եւ
60
ոսկի
գրամագլուխ
(«Թէրճ՛
էֆքեաբ»,
1884 թ––
1941։
-
«Մասիս»,
1884 թ– 3683) :
4– ԱՐԱՄԵԱ՚էւ Ը՚հԿԵՐՈԻԹԻի-Ս (7). -
Կբ
յիչուի
1881
/5՛
միայն
անունով
ել
ար
գէն
իր « չ ք ե ՚ լ
վ՚այլունռլթիլնբ
լիո՚Լին
կորսնցուցահ»
(«Թէրճ.
էֆ ՚» ,
1881
թ ֊
1160) :
5– ԼՈՒՍԱՍՓԻԻՌ
Ը՚եԿԵՐՈԻԹԻԻ՚ե
(1876
7)
Հիմնահ
են
«ՎաՀանեան
վարժարանի»
սաներբ , Հաւանօբէն
1876
~
7
/5.
: 1Տ81
/.5.
կաղմալուհուահ
էբ ել
Ընկե
րութեան
երեք Հաղար
գա Հե կանբ Ա ատ
-
թէոս
ինանճեանէւ
վրայ
կբ մնար («Թէրճ •
էֆքեաբ»,
1881 թ– 1160։
֊ ֊
«Մասիս
,
1884 թ– 3683) :
6– ԽՈՐԷ՚ՆԵԱ՚ն Ը՚հԿԵՐՈԻԹԻԻ՚ե (1878)–
Թ՚լթակցի
մբ Համաձայն՝
Հիմնուահ
է
1878
/5.
ել բացահ
«իյորէնեան»
լնկերա
-
կան վարժարանբ։
թէ
Ընկերռւթիւնբ
եւ
թէ ւէարժարանբ
կբ սլաՀէէն
իրենց
գոյու–
թիւնբ
1884
/5/ ,
վարժարանբ
ունէր
150
ա–
չակերտ
(«Աասիս»,
1884 թ– 3594) :
7– ԱՐՄԵ՚եՈՒՀԵԱ՚ե
Ը՚ՍԿԵՐհՒԹԻՒՆ
(1881) •
Ե՚՚ղ՚լատէւ
փոխ
-
առաքնորղ
Վեւոնգ
եպ. Շիչմանեան
1881
/5.
Հիմնահ֊
է «ԱրմենուՀեան
Ընկեբութիւնբ»
(Փունջ ,
1881 թ– 1673) :
«Փունք»
1883
/5>
կը ՚լրէ -
«
Եողղաաէն
մեր թղթակիցն
կը հանուցանէ
մեղ
թէ
Գեր . Տ • Վեւոնգ
սրբաղանի
անձանձիր
ճգամբ
կաղմ եա
լ Արմ ենուՀեսն
Ընկե րռւ -
թիւնն
վեբքին
օրերս սկսահ
է մեհ յառա
-
քագիմութիւն
լ եւ իւբ
անղամոլՀեաց
թիւն
Հասուցահ
է Հաղաբի
մօտ , թէ
քիչ
ժամ անակի
մ էք ութսուն
լիբա
յի
աբղիւնք
ղո յացուցահ
րլլ՛" լո՚թ
մ տաղէւր
է քիչ օ -
րէն վէ՛ճակաՀանութեան
ղնել ձեռտղորհ
-
ներն եւ կաբեւոբ
աբղիւնք
մբ
Հայթայթել
ի նպ՚սստ
վարժարանին
օրիորղաց
: Ա ո յն
Ընկե բութէււնր
, կ՝բոէ , նպատակ
ունիչքա~
ւոբ սանուՀեաց
Հանգերձն
ու ղբական
ոլէ՛–
տոյքբ
Հայթայթե լ եւ եթէ ղբամական
վի
ճակբ ներէ՝
բաբձբ
գասերու
Համաբ
ձե -
ռլնՀաս
վարժռլՀ
իներ
բերել
կամ
պաա
-
բաստել
տալ.
մ տագիր
է յիչեալ
ութսուն
լիրայով
անչաբժ
կալուահ՜
մր ղնեշ յօ -
ղ ուա
վ տ բժ ա բ ան ին : Ընկերութեան
ւլ ոբ -
հաղ էւր ժողովո
յ
անղ ամ քն են .
ՏԷ՚բուՀԷ՛
հյանճեան
, Ա տրթա
Աղամ եան
,
Տէ՚րուՀի
Արսլանեան
, ԹագուՀի
՚Բէչիչեան
,
Աւա
Փափաղեան
, ՏիրուՀի՛
Ռէսմէ՚եան
, Ա աբ
-
իամ Աարաճեան
, Եղիսաբէթ
Ու՚լուրլոլ
•
եան,
Աղասլի
կիւլպէնկեան
, Ա՚լապի
Տօ -
նիկեան,
Աաբիամ
Թէքիրեան
: Ընկերու
-
թեան
նաէսաղաՀն
է Տէր Վեւոնգ
Արբա
-
ղ՚սն , է՛սկ ատենագպի
բ բ
Տէր
Վաբգան
Աբղաբեան»
(«Փունք»,
1883 թ֊ ֊ 1779) =
Ուբիչ
թղթ՚սկցի
մբ Համաձայն՝
«Արմե
նուՀեան
Ընկերռւթիւնբ»
Հաստատուահ
է
Տէր
՚Լս՚բղան
քաՀ . Արգարեանի
քանքե
-
րով , պաչասլանն
է «ԱբմենուՀ եաց» վար–
ժարան ի , չէէնահ է վեց
էսանութ՝
իբրեւ
Հասու թաբեր
կալուահ
,
Բ՚ոյց
1881
/5՛
«վաիւճանահ»ի
պէս
է(«Մասիսէ՛
,
1884
թ "
3594) :
8– ՄԱ Ս ա ճԻԻՂ «ՄԻԱՑԵԱԼ Ը՚ԵԿԵՐՈԻ–
ԹԵԱ՚ՍՑ» (1881)
Պոլսոյ
«Միացեալ
Ըն–
կեբռւթիւնք
Հայռց»ի
մասնաճիւղ
մբ
կբ
կաղմուի
Եո՚լ՚լաաի
մէք
1881
Յունիսին
եւ
բաւական
մ եհ գումար
մբ կը Հաւաքէ
ի
նպաստ
«Միացեալին
(«Աասիս»
,
1881
թ՛
2973) :
9– ԳՐԱՍԻՐԱՑ ԸՆԿԵՐՈԻԹԻՒ՚Ն (1885)–
-
իռղղատէյ
«Գբասիբաց
Ընկերութիլն»բ
Հիմնահ
են «ՎաՀանեան
վաբմ արան»ի
Հէն
ել նոր սաներբ՝
1885
Յունուարի
"կի՚լբ
-
ներբ։
Ընկերութեանս
նպատակն
է.
«Հիմ
նել ՎաՀանեան
վարմարանին
մէք Աաաե–
նաղա րան մբ եւ ճո խացնե
լ ղայն
օղտ՚սկար
գրքերով,
Հանղէսնեբով
եւ
Ա՚աղիբներով,
օղնել
բստ
կար
՛լի ւէա րմ ա բ ան ի
ուսումնա
կան
սլիտոյից»
(«Թէրճ. էֆքեաբ»,
1885
թ.
2344) :
Բնկեբութեան
անգամներն
ու
բաժա
-
նռբղնեբբ
ամէն
կիրակի
եւ տօն օրեր
կբ
Հաւաքուին
վարժարանի
սրաՀբ. կը^ ճա
-
ռեն , աղդայէն
եբւթւր
էլեբդեն
, կբ նուա
֊
ղեն եւ լնթերցանութեամբ
կր
սլ՚սբապէն։
իր նիւթական
աղբիլբներն
են . ներքին
եւ
պաաուոյ
անդամնե
բու բաժ էւննե բ բ եւ նբ–
ռւէ րնե ր ։
1885
Աայիս
29ին
Ընկեբութիւնբ
բացումբ
կբ կատ՚սբէ
իր Լսարանին
եւ
Մ ատենագա
րանին
նախագաՀութեամբ
ՄիՀրան
՚Բիւրքճեանի
ել
ճառախօսռլ
-
թեամբ
ուսուցիչ
Զաքարիա
՚Բէսիքպաչ
-
եանէյ : կբ խօսին
նաեւ
Գռրհ • Տ՝"ւլովի
ա՜
տենասլետ
ՅովՀաննէ
ս Գասաբճեան
,
Ամ–
բատ
իսսլիրեան
եւ ք՚սաՀակ
Ներսէսեան
,
տեղի
կ՚ունենան
երղ եցողութիւննեյ։
, Ըն -
կերու թիւնբ
կբ սաանայ
նռւէրներ
(անդ) :
10– ԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ՄԻՈԻԹԻԻ-Ն (1885)–
1886
Փետբուար
11
/5՛
Եողղաաէն
կը
գրեն
Պոլսոյ
«Փունք»էն
.
«
Բաղաքիո
ձեռն •>աս եւ
բանիբուն
աղւլա յիննե
րէն
կաղմեալ
«Գպրոցական
Միռւթիւն»բ
Ար–
մենոլՀե
աց վա րժարանէւ
Համ ար
Տիկէ՛ն
Նաղաչեան
անուն
վարժուՀի
մբ բերել
աբ–
լաւ
Պ՚՚լսէն
: ՇնորՀակալեաց
եւ քաքալե
-
րութեան
աբժանէւ
են յիչեալ
մ
իութեան
ա յս ել ա յսպիսի
աղդօգուա
դոբհք
»
(«Փունք»,
1886
1982) :
Ընկեբութիւնբ
Հէւմնուահ
կ՚եբեւա
յ
Ն
11– ԵՈԶՂԱՏԻ
ՀԱՅՐ–
ՄԻՈՒԹԻԻՆ՛
(1919)
կաղմ ուահ է Պոլսոյ
մէք
1919/։
"կիղՐԸ : Նո
յն
աա րուան
Ա արտէն
«Ներ
- \
կայացում
Եողղատի
Հա յութ եանբեկո րնե– \
բուն Համար»
վերնադրի
տակ
կբ
դրէ«Ժա–\
մանակ»
(կ.
՚9– 1919՚թ–
348, 3580)
«Եողղատի
Հայր.
Աիութեան
նաէսաձեռ
՜՝
նութեամբ
. . • Ֆէլէեան
թատերախումբբ
^
կբ
ներկայացնէ
Փբթի
֊
Շ ՚ " ն ի մէք
«•Բոյբ՜
Թերեգա»
Հետաքրքրական
ոդբերդութէւլ
- ՜.
նբ։
Եուլ՚լատի
անունբ
ինքնին
կբ
բաւէ Հա–՝\
սաբակութեան
գութբ
չաբժելոլ
ել ար —՚|
դիւնաւորելոլ
այգ բարենպատակ
ձեռնար–
I
Կււ՝
որուն
ամբողք
Հասռյթբ
սլիտի յատ –՚՝\
կացռւի
Եողդաաի
երեք Հաղարէ
աւելի ՜՛
ոբր ու անսլաչտպան
թչուառնեբուն
» է
;
Մ իութեան
անգամնեբէն
յ՚ոքորղներբ
՚.
վաբչռւթենէն
Հաշիւ
կը պաՀանքէին
1920֊ :
է
՛ն.
Ամբատ
Թուլումճեան
, Աւետիս
Թու– \
լումճեան
, Ասաւռռւր
՛քյ՛
Սէմէրճիպաչեան
I
(վաւստաբան)
, Գէորգ
Ա. էի. Գարադաչ
- :
եան , Բարունակ
Աենչիկեան
,
Նաղարէթ
\
Մեհիկեան,
Աամուէլ
Թումայեան
, Տիդ
– \
րան Պագբրճեան
, Աւետիս
Գասպաբեան
^ ՚;
կարապեա
Թ՛ Ա՛
(«Ժողովուրդի
Զայն»
,, ՚
Կ՛ Պ–
1920 թ– 599) :
՝
I
2– ՀԱՅՐԵ՚ՆԱԿՑԱԿԱ՚ե
ՄԻՈԻԹԻՒՆ .
(1920) •
ԿիլԻԿԻ՚ո ասլաստանահ
Եող -
յ
ղատցինեբբ
Ատանայի
մէք
1920/5»
սկիղբ— :
նեբբ
կաղմահ
են «Հայր.
Մէութէւն»
մբ
յանուն
Եողղատի
եւ չրքանի դաւառա1լնե— ՜՛
բու
(Պօղաղլեան
, Ալաճա՜,
Ադտաղմա
֊ ՝
աէն) , նպատա կ ունենա լով ամ ոքե
լ կա
- •
րօտեալնեբու
թշուառոլթիւն
բ
, ի մի խմ– Հ
բելբռլոբ
Հայ րենաէլից1ւե ր
բ
եւ բնակեցնել
՜
Վ
նորակաղմ
Հայաստանի
մաս կաղմոգ
ար
- յ
գալանդ
Հողամասի
մբ մէք («ժամանակ»
, ^
1920 թ– 3807)։
\
է՚ԷՕՀԼԷՆ
ԳԻՒՎ
Սմբատեան Ընկե ~ |
բութիւն (1874)
1874
Մայիս
18/5՛ Հ ա յ – ,
րենիք
կբ
Հրաաարակէ
Եողղատէն
ան. - ՚
թուակէւր
թղթակցութիւն
մը, ուր
կ՚ըս –
I
ուի.–—- «Աաբ
Համղա
գիւղի
Մնացական՛
յ
վաբժապեաբ
՝Բէօլէն
ղիւղի
մէք,
Ոբ
Եող - ՚
դաաէն
՚իեց ժամ Հեռու
է, Ամբտտեան ան–—^
ոլամ բ Ընկե բութիւն
մը կաղմ ե լով , ա յս - \
պիսի նեղ եւ անձուկ
ժամանակի
մը մէք ^
ուսումնասիրութեան
լոյսը
կը քանայ
վառ
\
պաՀել։
ժո՚լռվուրգբ
անոր աքակից
է
եւ
ԱարՀամղա
՛լիւղի
՛ս չակերտներն
ալ ԲէօՀ– է
լէն բերելով
ձբի կը կերակրէ
ել կը էսնա– \
մէ եղեբ»
(«Հայրենիք»,
1874 թ– 200) :
I
ԹԵՐՋԻԼԻ
ԳԻՒ%
— Սեթեան Ընկերու - ՝
թիսն (1879) -
Հիմն ուահ
է
1879
Մայի–
\
սին
բնիկ
Զ է յ թ ՚ ^ ւ ն ց ի Մնացական
Աէմէր–
I
ճեանի քանքեբով^
ոո Պողուղի
գիւղերուն
1
մէք երկաբ ատեն
ուսուցչութիւն
բրահ
է։ <
Ընկերութեան
նսլատակն
է. «Պողուգի
49– |
50
գիւղերու
մէք կրթութիւն
եւ լոյս
հա– ;
ւ՛ս լե լ եւ ի Հարկին
ե բկրագո րհական վար—^
ժ-արան մը Հի՚քնելով՝
վիճակայնոց
տեսա– *
կանապէս
գաս տալ»
(«Աասիս»
,
1883
• 1
3405) :
\
Ընկերութեան
ղորհակատար
Աէմէր
- ;
ճեան Հանդանակոլթեամբ
33 "727
գաՀե
- \
կան կբ Հաւաքէ
եւ
1882
փետրուար
\ին ՚
Պողուգի
կեդրոն
Թերղիլի
ղիւղին
մէք •••
«Աեթեան
վւսբժարան
»բ
կբ բացուի
,
որ է
կ
՝ըլլաք
ղիչեբօթիկ
եւ ցերեկեայ
, ունենա–
^
լով
23
աչակերտ
: Ընկերութիւնը
տարե - \
կան քսան
ոսկի կը վճարէ
վարժարանի
^
ռւսուցչին
(«Աասիս»,
1881 թ֊ • 3594)։
Հ. ԵՓՐԵՄ ՊՕՀՈԱԵԱՆ
՚
ՄՈԱԿՈՒԱՅԻ
մամուլբ
այս
միքոցին
չատ
կը ղբաղի
ֆբանսական
դոբձ-եբով
:
«Փ լ՚՚սւտա»
առքի
օր երեք
սէւ ւնա կ նռւ էւ -
բա
հէբ Պ՛
ԼանիէլիՈւոչէ՚նկթբն
այցելու–
թեան
: Ալ գեռ
ուրիչ
յօղռւահներ
:
ՅՈՒՆԱԱՏԱՆ
Հրաւէր
մբ ուղղեց
պոԼլ
-
կաբական
կառավարութեան
,
բանակցելու
ել Հաչտուելու
Համար
;
ՀԱՅԿ– ԿԵԱն-իԻ
ՄԷՏՀ
•
Ինչ՚գէս
անցեալ անդամ , այս անդամ
եւս
կ՝ոլդենք
ներկայացնել
պռոֆ
. Տոտոմ
-
եանցբ,
ոչ թէ իբ
մասնադիա.ւթեամբ
,
այլ այն դո բ հ ո ւնէ Ո ւթեամբ
՛լոր
ունեցահ–
է Հայկական
կեանքի
մէք ։
Մ^նք տեսանք
ղի՛նքբ,
կէ՚մնաղիոնի
մէք^
ս աարեկան
պատանի
, իբրեւ
կաղմակեր–,
պիչ դանաղան
աղդասիրական
ձեռնարկ
-
ներու։
Մոռցահ
էինք բսել թէ Հեաեւահ
է
նաեւ էնքնաբերաբար,
գրաբարի
՚լասե
-
րռւն
ղոր Հայբբ
Պ՛ Թովմաս,
կ՚աւան
-
դէր Ասարախանի
աասբ
քաՀսնսնեբուն
եւ
դպիրնեբու։
Այգոլիսով,
կբէլահ
է
առիթ
ունենալ
Հայերէն
լեղուն
Հիմնապէս
սոր -
վելու։
Բայց իր Հակումներբ
կբ
չեչտոլէ–
ին ՀետղՀետէ,
պատմական
, իմաստասի
-
բական
ճիւղեբու
մէք, որով
չէ
կրցահ֊
ղաոնալ
Հայ ուսուցիչ.
Հայ գոբհիչ
:
Այդ
բսել
չէ թէ չէ ղբաղահ
Հայկական
կեանքով։
ԸնդՀակառակն,
պատանեկու
թիւնէ
վեբք , ուղահ
է եւ կրցահ
է
աւելի
Օդտակար
հառա յութիւննեբ
մ
տաուցանել
Հա յութ
եան
:
Հ
՚"յր(ւ՝ թ^^^ ^՚"յ "^""՚-ՑԻւ՝
ԿՐՑ՛"^
լնել
որոչ
խնայողութիւն
, եւ երբ պատա
նի ՎաՀան
ուղահ
է եւրռսլական
Համ ա
-
լսարաններու
մէք չարունակել
իր նաիսա -
սիրահ
ճիւղերբ
, թովմ աս
Տոտոմ
եանց
լնգառաք
գացահ
է այգ
ցանկութեան
,
ե ւ ՎաՀան Տոտոմեանց
եկահ՛ է
Ժլնել
,
Հետեւե
լու այգ
կարգի
գասախօոոլ
-
թեանւյ : ժբնեւ
արդէն
կեգրոն
էր Հ .
3 •
Գա էակցութեան
, Հոն էէ՛ն Գ. Խաժակ
,
Մ է՛ք • ՅովՀաննէսեան
(Վարանգեան)
,
Ռոստոմ
, ռրռնց
Հետ երիտասարդ
ՎաՀան
շաւո մտերիմ
յարաբե
բու թիւննեբ
կբ մ շա—
կէ ել էւր բաբեկամռւթիւնբ
կբ
չարունակ
ուի
մինչեւ
ա յդ Հա յբենանուէր
գո րհի չ -
ներուն
մաՀը : կ՛՚ունենաք
եբկար
թդթակ
—
ցռլթիւններ
մսնաւանդ
Վ^արանգեանէւ
Հետ .
ռր ղինք կ՚անուանէր
«Փրթի՛
Պուռժուա
բարեկամս»
:
Ուսանող
գ. Խաժակ
եւ Մ իք՛ ՅովՀան
-
նէ սեան
իրենք
ալ մ եհ՜ապէս
կը Հետաքբ
-
քբռւէէն
լնկերա
յին Հաբցերու
ռ լսումն
ա–
սիբռւթեամր
, եւ Տոտռմեանցի
թելագրու–
թեսւմր
միասին
կբ կաղմեն
տնաեսական
գրականութիւն
ուսումնաս
իրե լու
էսմբակ–
ցութէււն
. որուն
կը միսնան
ՀետգՀեաէ
ու–
րէ՚չ ^այ ուսանողներ
, ինչոլէս
անէւչէսանա–
կան Աթաբէկեան
, Հ յետադա յին
Ա
Ի՚գԻք
աքսռ րուահ
եւ Հոն մեռահ
,
Տրապղռնցի
Հմ այեակ
Խուչպուլեան
( Հնչակեսն
) ,
Թովմաս
Մելիքեան
, Հնչակեան
,
եգ -
բա յր ր Համ բարձում
Մ ե լ իքեանի
,
(մեհ
մեկենաս
.Հայ մամուլին
,
մասնաւորապէս
«Հո րիղոն ի», ինչպէս առատաձեռն
աքա
-
կից Հայրենասիրական
ձեւնար1^ե
բու
;
Ո՚^ւբ են Համբարձում
Մելիքեանի
՚գէս
Հայ
Հարուսանեբ
;
Տոաոմեանցի
թելադրութեամբ
Հիմնբ
-
ւահ
Ա
՛յգ էսմբակցութիւնբ
բացի
իր հրա -
գրուահ
նպաատկէն
կը կատարէ
ուրիչ
աչ–
էսատանքներ
Հա ք ուսանողութեան
մէ9 ,
սաաարելոէէ
ուսանողնե
բուն
այն չավւ որ -
չավւ
կրնար
,
տա
բահելով
Հա քկականռւ
-
թեան
ղգացում
բ անոնց
մէք : Արդէն
Հ ՛Յ ՚ .
Գպչնա կցո ւթեան
կեդբոնավա
յբ ր
չէր
յատկացուահ
միտքն
կուսակցութեան
ան
դամնե բուն , այլեւ
ժամագրավայրը
եգահ
էբ բոլոր
Հա , ուսանողութեան
,
առանց
գաղափարի
ել դաւանանքի
խարութեան
:
Հոն
կր
աբուէին
ղասա
իւօսոլթ
իլննե ր ,
նեբկա յաց ումներ
որոնց
բոլորն
ալ
սիրով
ներկայ
կ՝ըլլքւէ՚ն
: Տոտոմեանց
, Գ. .ի)ա -
ժակի
Հեա,
աւելի
քաքալերիչն
էէն կոլ -
սակցութեան
աքս լա յնամ իտ
ուդղռւթեան
ե ւ ատոր
Համար
սիբռւահ,
էբ ՛ւո լոր
շբբ–
քանակնեբէ
: Գաչնակցութեան
ապագա
յ
վարիչներբ
մեհապէս
կբ գնաՀատէէ՚ն
տն -
տեսագիտութեան
Հետեւող
ուսանողէն
այդ վերա բերում բ եւ ուղահ
է ին նո
յնիսկ
«Գրօ չա կ» ի աչխ՚ս տակից
դարձնել
ղայն
,
Բայց Տոտռմեանցի
նա էսա ս իրո լթ իւննե ր բ
իրեն
թ ո յ լ չէէն
տար
նետուիլ
կուսակցա
-
կան շարքերու
մէք եւ
պատասխանատու
պաչտօն
վարել։
կուսակցութեան
փափաքով
Ժլնելի
ու–
սանող^էերը
կը խմբանկա
բուէ՛ն
. (
ա յգ խմ–,
բանկաբէն
Հաա
մ բ կբ գանուի
ա (Սօր Հ -
Յ՛Գ–
^Թանգաբանին
մէք) : Հոն՝ իր սի -
բահ
բնկերնեբուն
մէք է
Տոտոմեանց
,
կ՛ուղէ ուբաէսացնել
էբ էէնողքբ,
եւ կբ
ղրկէ
"՚ձԳ
խմբանկա
բբ։
Բայց թդթաաարը
կը
յանձնէ
ղայն ոսէոիկանոԼթեան
: Երբ , ու -
սանող ՎաՀան
, արձակուրդի
առթիլ
տուն
Կււ վեբագառնայ
, թէ կայարանին
մէք , թէ
Fonds A.R.A.M
