Ը–
Կը
յիշեմ
, օր մր, հայ խօսքին
էլախար–
ղր
Ահարմնեա՚ն
վէր մէկ հրսւսլարակա
-
յ ի ն
րանախօսութեանր
Ընթացքին
,
րսալ.
հեսւեւեալր
.
« Շաա եմ ափսոսում
, որ Գաշնակ
֊
ց ո ՚ - թ ի ՚ ֊ ն ր
Ոէ֊շ է եկել
հայ կեանքի
մէ^ :
Նա
սչէաք
էր հարիւր
ա ա ր ի առա^
եկահ
լինէր
: Այղ պ ա ր ա գ ա յ ի ն
հիմնովին
կր
վւոիւուէին
մեր կեանքի
գնացքն
ոս
ճակա–
ա ա գ ի ր ր » :
Մեգի
նման
մ ո գ ո վ ո ւ ր գ
մր,
որուն
կեանքին
կաղմակերպումր
հիմնուահ
է
բ ա ր ո յական
րմբո.նոէ.մնե
րու.
վ ր ա
յ ,
աար–
ր ա կ ա ն
անհրամեշաութիւն
մրն ^
ունենալ
իր
գ ո ւ ա
հա յագրոշմ
ք ա ղ ա ք ա կ ա ն կու ֊
սակցութիւնր
։ Երբ հետղհետէ
ալ
ալելի
կր
մխրճուիմ
մեր պ ա ա մ ո ւ թ ե ա ն
ել.
մշա
կոյթին
իւորերր
, եւ երր
կ ՝ ա ն գ ր ա գ ա ռ ն ա մ
մեր
իսկ
մէշէն
հնահ
չարիքներուն
,
բոլո
րովին
համողիչ
կբ գ ա ն ե մ
լուսահոգի
Ա ֊
հարոնեանին
խօսքր
ել քայլ
մրն ալ աոա^
երթալով
խղ^ի ամենայն
Հ ա ն գ ա ր ա ո լ -
թ ե ա մ բ
կ՝բսեմ
թէ՝
Կիլիկիոյ
Անկախոլ
-
թ ե ա ն
անկումէն
վ ե բ ^
, երբ
հա
յութիւնը
ցիրուցան
եղաւ
աչխարհի
չորս
հ ա գ ե -
րուն,
ա յ գ օրերէն
սկսեալ,
եթէ ոչ Գաշ~
նակցութիւն
անունին
աոակ
բայց
ն ո յ ն
իաէալովբ
ա՛՛՛չ
՛ւ ր ա ահ կ ա ղ մ ա կ ե
րպութիւն
՚^Ը.
՚ ղ է ՚ ՚ ՚ Ք
"Ր յանուն
հայութեանը
մի–
ա ս ն ա կ ո ւ թ ե ա ն
կարենար
գորհել
;
Հեաագա
յ ղուա
պատմական
եւ
^շ՚էրիա
պրպտումներս
թերեւս
մասամբ
վ ր դ ո վ ե ն
կաթողիկէ
դաւանանքին
սչատկանսղ
բա–
րեկամներս
ու մ ա ն ա ւ ա ն դ
էքխիթարեան
հա յբե՜րբ՝
որոնց
հետ իմ կապե րս
սե ր ա
են
, ել նոյնիսկ
պարաական
կր մ՜նամ
ի -•
րենց : Ե ս ինքս
արդէն
Ա՝խիթարեան
սան
մ լ ^ եմ : Նաիսա
կր թո
ւթիւնս
ս տ ա ց ե ր
եմ
Վ ե ն ե տ ի կ ե ա ն
հայրերուն
մօտ ու ձ ր ի ։ Ու
րեմն
ե ր ա խ տ ա գ ի ա ո լ թ ե ն է
դուրս
ուրիշ
ոչ
մէկ
ղղացում
իրենց
հ ա ն գ է պ ։
կաթոլի
-
կութեան
ել « լուսաւորչականութեան
»
՚ ղ " ՚ յ ք ՚ " ր ն ե բ ը կր բ ա ն ա մ
հոս՝
իբրեւ
պ ա ր – ֊
զ ա պ է ս Հ պատմական
գիտելիք
»:
Ասոնք
Վ ե բ շ ա ց ա հ
իւնդիրներ
են
այլեւս
հայկ.
.
կեանքին
համար
։Գալանա
բան՛ա կան ղա -
նաղանոլթեկէկ
մը դուրս,
այլեւս
ոչ մէկ
՛աղղային
տաբակարհութիւն
մեր մի^ել
:
՝^ԻԼ
վերշ
"լի՛՛՛ի
ա ե ս ն է ք թ է
Լեհաստանի
ղաղութին
մէշ կիրքերու
բււնկումը
ինչ^
համեմաաոլթիւՍնեբու
հասահ
էր,
որուն։
•
մօտ
կը նսեմանան
Ամերիկայի
այժմ
ու
ղոյգ
եկեղեցիներու
, ղոյգ
հ ա ս ա ր ա կ ո ւ
թ ե՛՛՛նց
խնդիրները
: Ե թ է իր օրին
, Ն .թո–
րոսովիչյւ
պ ա տ ո լ հ ա ս ո ւ է ր
, թերեւս
էէինքր
կոբսնցնե
ր
մ իշին
Ե ւ ր ո պ ա
յ ի
հարուստ
եւ^
ա ղ գ ա
յ ի ն
աււողշ
շվւղ
ունեցող
դ ա գ ո ւ թ -
նեբը
:
Ալրեմն
հա
յութիւն
ը
հանղիստ
ու եը -»
ւշանիկ
1լ ա պ ր է ի
ԼեՀաստանի
ու
շրԳԿ՚**յ
սահմաններուն
էէրայ։
Լեհ, ՚ լ ր ո ղ ի մրն "՛է
արտայայտութիւնը.–
^Հայերր
սլահպա–
նահ
էին իրենց
արեւելեան
սովորութիւե
-
ները
, ղգեստներու
, տ ն ա կ ա ն
կ ե ն ց ա գ ի *
Հ ա ս ա ր ա կ ա կ ա ն
կեանքի,
իրենց
համայն
-
.քի եւ րնտանիքի
կաղմ
ակե
ր պ ո
ւթե
ան մէ^
—-
բոլոբ
" ՛ յ ն սովո
րութիւնները,
ռր
մնա–
ղահ
էին անոնց
ապրումներու
եւ
յիշողու–
թիւններու
մէշ
կ՚աբտայայաէին
անոնց
յւնաւոբութեան
անհաաականոլթիւնը
: Ե ~
րեւոյթ
մը որ այնքան
գեղեցիկ
ել ինք -
նատիսլ
ձեւով
կ՚արտացոլար
Լ՚էուԱ։
հասա.~
ր ա կ ա կ ա ն
մ ի ա պ ա ղ ա ղ
կեանքին
վրայ՝^ :
Բ ա
յ ց Ժէ • դ ա բ ո ւ
առաշին
կէսին
ք ա ղ ա
ք ա կ ա ն սեւ ամսլերը
վերստին
դիղոլեցաՆ
համայն
Հայութեան
երկնակամարին
՛էբ -
ր ա
յ :
Հա յ ա ս տ ա ն
աշխարհր
պաաառ
պա -
տառ
էլըւլաբ
Պարսիկներու
եւ
թ՛ուրքերու
միշեւ
մղուահ
պատե
րաղմնե
բուն
պատ
-
ճ ա ո ա ւ :
Այդ
օրերուն
տեղի
ունեցաւ
Շահ
Ա ր ա ս
Մեհի
կ ա ղ մ ա կ ե բ պ ա հ
բռնաղաղթը
գ է պ ի
Պ ա ր ս կ ա ս տ ա ն ի
խորերը
: Պէտք
է
Գալբի–
ժեցին
կ ա ր դ ա լ
տ ե ղ ե ա կ
մնալու
համաբ
մեր
կրահ
ա ա ռ ա պ ա ն ^ ^ ե բ ո ւ ն ;
Բայց
անց–
նինք
:
Նկատոլահ
պ ա ր ա ղ ա յ մրն է, որ երբ
մողովուրդ
մ ը կ՝ ենթա
բկո
լ ի
ք ա ղ ա ք ա կ ա ն
վեբիվայրումներու,
ա յ գ
օրերուն
ալ ե ր ե
ւան
կուդան
ամ
էն
աեսակ
բախտա
խ ըքյ -
գիրնեբ
, աննկարագիրներ
, դրամի
համաբ
ամ
էն
սկղբունք
հախող
հանբա
յ ի ն
ղեկա
-
վարներ
: Ա յ գ տ ե ս ա կ ի
կաթողիկոս
մրն էր
Մելքիսետեկը,
1593քյ» 1624
տարինեբռւն։
Բառին
իսկական
առումովբ
խրտուիլակ
մբ
որ լքեց
երկու
ա ն գ ա մ
էշմիահնի
ա -
թոռբ
ել մեկնեցաւ
անորոշ
ուղղոլթեամբ։
« ՄԱՆԵԷԹՕՖՕՆ» Ի
Հ Ա Շ ՝թ Ը
Վ ե ր շ ե ր ս
բարեկամի
մը
այցելութեան,
գ ա ց ա հ էի։
Մեկնումի
պահուն՝
տանաէ~
րը
խ ն գ ր ե ց
հիւրերէն
քանի
մը
վայր
-
կեան
եւս ս պ ա ս ե լ ,
ո ր պ է ս
ղ ի լսեն
Ե ր ե ւ ա
նի
ձայնասփիւռին
մէկ կարեւոր
ղեկու
-
ցումը։
Ընդհանուր
եղաւ
անակնկալյչ
,
երբ
խօսնակին
ս ո վ ո ր ա կ ա ն
ձայնին
փ ո -
խարէն
լսելփ
դ ա ր ձ ա ւ
կրկնութիւնը
Հ ՛
Ա ա հ ա կ ի
յ ա ն պ ա տ ր ա ս ա ի ց
ձառին,
որ հը–
ր ա մ ե շ տ
կ՝ուզղէր
Փարիղի
ժոգովոլրդին
ի պ ա տ ի լ
իրեն
տբուահ
ճաշփն
օրը
X
<Տ
Ե ս կը բաժնուիմ
ձեղմ
է ցաւօք
սր–
աի
, կը բաժնուիմ
բարի
եւ
ագնուական
այս
ղաղութէն
, որուն
Հեա
շփում
ունե -
ցայ
ե ր կ ա ր
տարիներ
, մտայ
անոնց
տ ա ն
յարկերէն
ներս,
անոնց
եղայ
վ շ տ ա կ ի ց եւ
ուրախակից
, ոլ ղռհ եմ որ նորէն
ն ո յ ն
հայ
ժողովուրդն
է ղոր ես ճանչցայ
Պոլ -
սոյ մէշ ել անկէ
առա^
Հայաստանի
մ է շ ։
Ե ս այն Համողումը
գոյացուցի
թէ ա յ դ ֊
պիսի
ա ղ գ մը, որ սփռռլահ
է չորս
Հովե
րուն
, անցահ
է թչուառութենէ
ել
տառա
պանքի
ՃանապարՀնե
րէն
, ուր որ
երթայ
իր
ուշիմոլթեամբ
, իր ճ ա կ տ ի
քրտինքով
ել
աղղային
աւանգռլթիւններով
կը ս տ ե ղ –
հէ
գեղեցիկ
ընտանեկան
բոյնեբ,
ղոր կա
րելի
է
կռչել
օբինտկելի
ամէն
աղգի
Հ ա
մար։
Կբ մաղթեմ
որ այս
Հայութիւնը
իր
աւանղո
ւթիւննե
րով
, իր ա ո աքինութ
իւն -
ներով
եւ միանգամայն
իր
ՀիւրրնկաԱայե
ս ր ա ո վ
իչխէ
տուներէն
նեբս
,
ղաւաէ^երը
դաստիարակէ
ըսա իր օրինակին
,
ո ր պ է ս
ղի
անոնք
Հասկնան
թէ կը պ ա տ կ ա ն ի ն
մեհ՜
աղդի
մը , որ գ ա ր ե ր ո վ
յաղթաՀարահ
է
ամէն
գ ժ ո ւ ա ր ո ւ թ ե ա ն ց
, կուրհք
տ ո ւ ա հ է
.փոթորիկներուն
եւ
անսասան
մնացահ
է՝^ :
Մինչ
Հ. Ա ա Հ ա կ
Հրաժեչտի
այս խօս -
քեբր
կ՝՚"–ղդէր
\ իք՛
Ք՚՚Վբ
ղրուահ
մանր
եւ
անտեսանելի
^մ ա ն ե է թօֆօն՚ձ
ր
(մագնիսա–
ձա
յ ն )
մ շտնշենապէս
կ՝ արձանաղր
էր իր
Վ ս ե մ
շեշտերը
, որոնք
թ ա ն կ ա գ ի ն
նշվսարի
մր պ է ս սլիտի
մնան
ընտա
նի
միշավայրին
պատմ
ութեան
ա ա ր ե գ ր ո ւ թ ե ա ն ց մէշ : Հ •
Ա ա Հ ա կ
պիտի
մեկնի
Վ ե ն ե տ ի կ ,
բայց
իր
իէԾՍքերը
պ ի ա ի
մնան
;
Արթի՚֊Ր
Ագամով,
որ ներկայիս
կր յ ե -
ղաշրշէ
թ ա տ ե ր ա կ ա ն
ա ր ո ւ ե ս տ ը
,
կ ըսէ ՝
թէ
հԼղղացական
միշոցները
ամէնէն
ա ղ դ ե –
ցիւին
/.I»» :
Զ ի սխալիր
; Պ ա տ կ ե ր ի ն
ուժը
շարժանկարին
շանթաՀարիչ
յաղթանակը
կ ե ր տ ե ց
. ձայնական
լարերու
ուժն
ալ պի
աի
աոլաՀովէ
« ւ /
ա ն ե է թ ո ֆ օ ո ն ՚ ^ ի ն ը
:
Ե թ է
Հարուստ
բԱայի,
ես պիտի
չուզէի
ին^ւա
չ ա բժ
կ ա ռ ք մը ղնել
, ոչ ալ ս ա ո ն ա –
բան
մը կ ա մ ճերմակեղէն
լուացող
մեքե -
նա
է
մր, մէկ խօսքով
ա յ գ կ ա ր գ ի ոչ մէկ
բան,
այլ անմ
իշապէս
հ ՚ ս խ ՚ ՚ ւ
սլիաի
ա ռ -
նէի
, ա ռ ա ն ց
վարանումի
,
Հ
^մանեէթոֆռն՝»
մ ը ։ կր սիրեմ
դեղեցիկը,
վսեմը,
Հ ա ր ա -
ղ ա ա ր , ել ինչպէս
բոլոր
սիրաՀարներբ
,
Վ ե բ շ ա պ է ս
1624
թուականին
զինք կր
ղտ–֊՛
նենք
կ. Պոլ/.ս,
ու քիչ վերշ
Լ՚Լո՚Ա՛
մէշ :
Այս
խ ա ռ ն ա կ ի չ
կաթողիկոսը
երբ Հա -
սալ
Լ ե Հ ա ս տ ա ն , նոբ էր մաՀացահ
ա ռ ա շ
նորգ
Ա ե ս ր ո պ
ե պ ի ս կ ո պ ռ ս ր
(1623—16251 •
Ը ս ա մեր ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն
կ ա ն ռ ն ա գ ր ռ լ
—
թ ե ա ն ,
Հբաժարեալ
կաթողիկսս
մը այլ —
եւս
իրաւունք
չունենար
որեւէ
թեմի
նոր
աււա^որգ
լ^ւտրե
լու
, բայց
ղիմե
ց կամ ա—
յականութեան։
Ով ոբ իրեն
մեհ
գումարը
վ ճ ա ր է ր
, յիչեալը
պիտի
նշանակէբ
ա ռ ա շ
նորգ
Լ ե Հ ա ս ա ա ն ի : Ա կ ս ա ն
ս ա կ ա ր կ ո ւ -
թիւննեբր
ու վ ե բ շ ա պ է ս
Նիկոլ
/^ռբոսռվիչ
անուն
ե ր ի տ ա ս ա ր դ մբ, որ
ա ր ա ա ս ա Հ մ ա ն –
ե ա ն պ տ ո ւ ղ էր, այսինքն
հնահ
Լ ե Հ ա ս տ ա
նի
մէշ՝
վ ճ ա ր ե ց
գումարը
եւ եղաւ
ա ռ ա շ –
նորդ :
կ՝արժէ
որ Հոս , Ա ռ ա ք ե լ
Գալրիժեցիի
պաամութենէն
(էշ
364) ,
մէշ բերեմ
իր
իսկ
պ ա տ կ ե ր ա ւ ո ր
նախագասոլթիւննեբը
•
«
կաթողիկոսն
տ ե ս ա ն ե լ ո վ
ղ յ ո լ ։ ւ -
վութիւն
առ
ձեոն
պատրաստ
ոսկւոյն
,
նաեւ
ա 1^կա
լո
ւթի ւ ն եւ յոլովից
ոսկւո
յ
առ
յապայն
, Հ ա ճ ե ց ա ւ
օբՀնել
գՆիկողա–
յոս
ե պ ի ս կ ո պ ո ս ի
Լովայ-կ։
Հ ա կ ա ո ա կ իմ կատաբահ
պ ր պ ա ո ւ մ ն ե -
բուս,
չկրցայ
ճշդել
թէ ուր ս տ ա ց ա հ էը\
թ՛որոսովիչ
իր կրթութիւնր։
Զկան
յիշա–\
տակութիւններ
: Միայն
այսքան
բ պարղ
է\
թէ,
հնահ
էր ա՚^ին
Լվովի
մ է շ ։
Աարկավ
ւագ
ձ ե ռ ն ա գ բ ռ ւ ա հ է կ. Պոլսոյ
մէշ, Ա ե
ք ի ս ե գ ե կ ի
Լվով
այցելելու
նախօրեակին
է
Ուրեմն
ա պ ո ւ ր բ ն ա խ ա պ է ս
ղետեղոլահ
էբ
կրակարանին
վբայ։
ՀՐ.
Բ Ա Լ Ո Ւ Ե Ա Ն
ՄՈՒՍՍՆ
*
Աբձսւնի նըմաՏ որ չօէնի ո՛չ սիրտ՝,.
Ո՛չ սւրիւճ, ո՛չ զոՆթ– ,ո՚չ կէանք էւ ոչ՛ մաե,
Կը կա^Լզնիս յուզւքանս հրդեհին ւքէջ բիր՛"՛՛
Ս՚աշւլքինս ոս հոդիս չարչրկող լքուսա
եւ քու միջել կայ պայքար ու 6իչ ,
Անյադուրդ սիրոյ կապ մր տարօրէն,
Աււած զիս ծոցիդ վըրսւյ ըղէււ1"իչ՛
կը քամես ւաւոյդ ուժերրս ամէն :
Ո՛չ ես անջատսւիւ կարող եմ քեզմէ,
Եւ ո՛չ իմ հոզիս լըքել կրնաս դուն ,
իրարու զուզուած սիրայւար դժնէ՝
Լիալուսնին տակ 1՚յււ՚ր դիշերնէրռւն :
Թսզ հասնի այլեւս ժամը բաժանւքան ,
Երբ լըքած զիրաբ պիա՛ ապրինք ազաա ,
Գուն աստղերուն մէջ երկնի՛ անսահման ,
ԵԱ՛ յուշերուն հեա մեր սիրոյն կղկաթ :
>5
Մ
իլանօ
Ա Ր Ա Մ Յ Ա Ի Ա
ԱՐԱՊԵԱՆ
պ ի տ ի
ուղէի
վայելել
իտէալ
սէշխաբՀի
ող–
րերղ
ա կ ա ն
, ե բ ա ժ շ տ ա կ ա ն ել ա տ ե ն ա խ օ
—
ս ա կ ա ն
բնտիր
կտորներ
, որոնց
մէշ ՚ " -
պասաան
պիտի
փնտռէի
ձանձրոյթի
պա–
Հերուս։
Ե թ է սլատաՀի
որ օբ մը
Հանդի
պ է ի
ա բ ո ւ ե ս տ ա ղ է տ ի մր,
որ
դ ի ա ն ա ր
կ ա ր դ ա լ
այնպէս
ինչպէս
ե ր կ ր ո ր գ
կ ա ր գ ի
իմ
վաղեմի
ուսուցիչս
, իրմէ
պիտի
խ ն գ -
րէի
որ փ ո խ տար
ինհի
իր ձայնը,
որով
-
Հ ե տ ե ւ
կարելի
չէ երբեք
բաժնուիլ
ա յ դ
դ ա ս ա կ ա ն ն ե ր է ն :
Մ ա ն ա ւ ա ն գ երբ կը թ ո
ղունք
ուսումնարանի
նստարաններ
ը , "՚–
նոնք
կը սկսին
մ ա ս ն ա ւ ո
ր
իմ աստ
մը առ–
նել :
Բայց,
կ ա ր դ ա լ
գիանալբ
այնքան
Հ ա գ —
ուաղիւտ
բան մրն է, ռր քսան
տ ա ր ի է
ի
վ ե բ
աաանկ
Հանդիպում
մբ չեմ
ունե
-
ցահ
: Այն Հռչակաւոր
ա ր ո ւ ե ս տ ա գ ի տ ո լ
-
Հ ի ն որ ^Շիմէն–»ը
կը խ ա ղ ա ր
՚Բոմետի
-
Ֆրանսէղի
մէշ եւ այն միւսր
որ կը կա -
տ ա ր է ր Ա. կոյսին
դերը.
Ատէ
ոնի թ ա ա ֊
բանր,
տ՝Արքուբի
սքանչելի
ՀՓասիօն՚Տ>ին
մէշ
, աւելի
ունէին
երեւոյթը
Հարբահ
ել
գռեՀիկ
կնոշ մը, որ կ՚ողբայ
իր
էրկան
մաՀբ.
. . : Զէին
բմբռնահ
րնադիբբ
, ել որ
յոռեդոյնն
է , երկուքն
ալ
չէին
կբցահ
ղայն
արտա
յայտել
: Պ ա ա մ ութեան
ուսու
ցիչս օր մը ինհի
1լ՝բոէր թէ Պբիո^ի
ատե
նա բ ա ն ա կ ա ն
ուժբ
,
ձա
յ ն ի ն
Հմ այ՜քը
՚ " յ ն -
քան
անսաՀման
էբ , որ բոլորովին
կը
դիւթէ
ր իր Հա կաոա
կորդն
երը
,
որոնցմ
է
ձեռք
կը բերէր
իր ույլահ
քուէները
: Եբբ
կ ը վ ե բ ա գ ա ռ ն ա յ ի ն
^Հաւէ
մր հուղակր
ին–
կահ
աղուէսի
մը պ է ս ա մ օ թ ա պ ա ր տ է
, բ ո
լորն
ալ երդում
կ՝ լնէ
ին ալ երբեք
քուէ
չտալ
Պրիանի
: Ա ա կ ա յ ն
, անմիշապէս
որ
անոր
ձայնր
լ ՚ ՚ ե լ ի կբ դ ա ռ ն ա ր ,
անոնք նո
րէն
կ* ենթ ա
ր կո լէ
ին
ա
յգ
յուշկապարիկի
կաիսարգանքին
եւ գ ա ր ձ ե ա լ կր ք ո ւ է ա ր -
կէին
ի ն պ ա ս ա
իրեն
, դուրս
ելահ
պաՀուն
վերստին
ձեռք
առնելու
Համ
ա ր
իբենց
Հասաաա
որոչումը
, բայց
վ ե ր ա դ ա ր ձ ի ն
ա ն գ ա մ մը եւս գլուխ
հռելու
Համար
իր
առշեւ
: Արիսթիտ
Պրիանի
ձայնը
,
ինչպէս
իմ
ոլսուցչինս
, կորսռլելու
արժանի"՛
էին ։
Ավւսոս
, ուսանող
եղահ
ա ա ե ն ս
մագնիսա–֊
կան
արձանագրութիւն
գ ո յութիւն
չունէր
եւ
ինձ
Համար
ամենեւին
Հնարաւոր
պ ի տ ի
չրլլա
յ վե ր ա կ ե ն գ ա ն ա
ցնե
լ
յ ա ւ ի տ ե ն ա պ է ս
կոբսուահ
ա յ գ
ձայնական
մթնոլորտը
։
ԱնՀ աշո ւելի
են Հմ անեէթոֆսն։^ի
առա -
ւելութիւննեբը
կրթական
եւ
գաստիա
-
ր ա կ չ ա կ ա ն
մարղերուե
մ է շ ։ Երր
Հայելին
կը
նա
յինք,
կը տեսնենք
որ մեր
մ ա դ ե ր ը
գ է շ սանտբուահ
են կ ա մ փ ո գ կ ա պ ը
հուռ
կ ա պ ո ւ ա հ է : Կը փ ո ւ թ ա ն ք
կ ա ր գ ի
դնել
մեր
ա բ գ ռ ւ ղ ա ր դ ը : Ւնչու
Համար,,
անմի
շասլէս
որ կ՛՛իմաէնամ
ս ե փ ա կ ա ն
ձայնս
,
երբ
իր ներքին
ել ա ր տ ա ք ի ն
թերոլթիւն
-
ներր
մէշտեղ
կ՚ելլեն
, պիտի
չճգնէի
գար–
ման
տանիլ
անոնց։
Պղտիկ
պիտի
ղ ՚ լ ա յ ի
ինքզինքս
, ՛ գ է շ
Հնչումիս
,
ա ր տ ա ս ա ն ո լ -
թ ե ա ն ս եւ
շե շ տ ա ւ ո րռլմնե
բուս
Համ
ար ։
Պղտիկ
պիտի
զգայի
ինքզինքս
փոքրիԿ
դ պ ր ո ց ա կ ա ն ի
մ ը պ է ս բան
չնշանակող
տարտամ
խօսքեբը
գուրս
տ ա լ ո վ
, ու ղա
նաղան
բ ա ր բ ա ռ ն ե ր
իրար
խաոնելով,
այն
պատրուակով
թէ լ ե զ ո ւ ա գ է տ մրն եմ ես ։
Պղտիկ
պ ի տ ի
՚լգայի
ինքզինքս
շէնք
շնորք
ն ա խ ա ա գ ս ո ւ թ ի ւ ն մը չկարենալ
կազմելով՛
ել իմ ինքնութեանս
հ ա գ բ ա ն կ ա ր ը
ո -
րուն
վաւերականութիւնը
պ ի ա ի
չկրնայի
ժխտել,
ամէն
րանէ
աւելի
զիս պ ի տ ի
մզէր
ինքզինքս
ուղղելու
, եւ միշտ
բ ա բ -
ձրացնելու
իմ ա ն Հ ա ա ա կ ա ն ո ւ թ ե ա ն ս
ար ֊
մէքը
։
ԱՐՄԷՆ
ՊԱԱԿՈՒՆՒ
(Ամփոփուած «Սով. Հայաստսւն»էն)
«
Գաւիթ
Րէկ » օ փ ե բ ա ն սը ա Օ է ն
Ի
վեր
եբբոբղ
ա ն գ ա մ
ըլլալով
կը ներկս՛
-
Լացուի
Երեւանի
Օփերայի
եւ
Բ ա լ ե ա ի
թատրոնին
մէշ , մասնաւոր
տ ե ղ կը գ ր ա ւ է
աղղային
ինքնուբոյն
խաղացանկին
մ է շ ։
•ա.
ժոոովո՚-րդի
ազատագրական
պայ–
քա^րի
փայլ՚^ւն
էշեբէն
մէկն
է Գաւիթ
Բ է –
կի
ղլխաւորահ
շարժումր
օ ա ա ր
բ ռ ն ա կ ա լ
ներու
գ է մ , ԺԸ– Գ՚^Ր"^
սկիղրները։
Օփերային
ե ր ա ժ շ տ ա կ ա ն
Հեզփնակն
է
Արմէն
Տիգրո՚նեան
:
, ,
« Անուչ
» օփերայի
Հեղինակը
իր
մաՀէն
քանի
մը ամիս
ա ռ ա շ
(1950)
ա ւ ա ր տ ե ց
« Գաւիթ
Բ է կ »
օ փ ե ր ա ն
որուն
՛լրայ
սկը -
սահ
էր աշխատիլ
Հայրենական
պատե
-
բազմի
ատեն,
երբ Հայ ժողովուբգը
կե ֊
նաց եւ մաՀու
սլայքար
կը մզէր
սրբազան
Հայրենիքի
սաՀմաններր
նեբխուժահ
Հիթլե
ր ա կ ա ն ն ե
բու
դէմ :
Հ ա ւ ա տ ա ր ի մ
մնալով
ժողովբղական
ի -
բ ա ս լ ա շ ա
եբաժշաութեան
իր
ա ն խ ա խ տ
Տէկզբունքներուն՝
Արմէն
Տիղրանեան
ըս -
աեղհահ
է ե ր ա ժ չ տ ա կ ա ն
թ ա տ ե ր ա կ ա ն նոր
եւ
ամբոզշական
գորհ
մ ը ։
Գ ժ բ ա խ տ ա բ ա ր
ե ր գ ա Հ ա ն ը
չկրցաւ
տես •
նել
ՀՀԳաւիթ
Բ է կ »
օփերայի
բեմազբոլ
-
թի՛նը
• Բոլոր
անՀրաժեչտ
ուզզումները
,
չրացումնեբբ,
որոնք
անխուսափելի
են ա–
մէն
նոր ստեղհագորհոլթեան
բեմազբու–
թ ե ա ն մէշ, ստանձնահ
է ^Ալ– Ա պ ե ն գ ի ա ր –
եան՝»
ս լ ե տ ա կ ա ն
թ ա տ բ ո ն բ
։
Հիմնականին
մէշ
սլաՀպանելով
Հեղինակին
ստեղհա
-
.ղորհական
յղացումները
, թ ա ա ր ո ն բ աշ -
խ ա տ ա հ է ազատուիլ
որոշ
կրկնութիւն
—
ներէ
:
Այս
նոր բ ե մ ա գ ր ո ւ թ ե ա ն մէշ աւելի
յ ս –
.աակ
սլատկերացուցահ
է
ժոզովոլրդիղերն
.ու
պաշտօնը
եւ կը գտնուի
առաշին
՚ լ ^ Ի
վրայ
:
Տեւողութեան
տեսակէտով
օ փ ե ր ա ն ըղ–
գալի
փ ո փ ո խ ո ւ թ ե ա ն է ենթարկուահ
: Հե
ղինակի
Հինգ
ղո րհողոլթեամբ
օվւե րան
վերահուահ
է ե ր ե ք
գ ո
րհո
գ ո
ւթե
ան (ինը
սլատկեբի)
։ Բեմ
ա գ ի
րնե
բր Ա.
Գուլակեան
ել Գ •
Մ ելքումե ա ն
յաշողահ
են այ ս նոբ
բեմ
ա գ ր ո ւ թ ե ա ն
մ էշ
ա ր տ ա յ ա յտել
օ փ ե -
բ ա
յ ի
Հիմնական
Հայ
բենաս
ի ր ա կ ա ն
ոգին
,
.մասնաւորարար
շեշտելով
ժ ո զ ո վ բ գ ա կ ա ն
ցասումի
զ ա ն գ ո ւ ա հ ա
յ ի ն տե ս ա րաննե
բ բ
ւ
թ՛էեւ
օվւե ր ա
յ ի ա ր ո ւ ե ս տ ը իբ մ ա ս ն ա -
յատկութիէնւնեբով
կը գ ժ ո ւ ա բ ա ց ն է բ ե -
մ ագիբնե
բու
բեմա կ ա ն
Հնարքներու
եւ
յղացումներու
կիրաո
ում
ը , ա
յսուՀանգերձ
անոնք
յաշողահ
են ստեզհել
ո լ ա ա մ ա կ ա ն
ժամ
ան ակա
շբ շանն
ու միշավայրբ
Հ ա ր ա -
գ ա ա օ ր է ն
վ ե ր ա ր տ ա գ ր ռ զ
, ի ր ա պ ա շ տ
բե
մ ա կ ա ն
պ ա տ կ ե ր ն ե ր
, Համոզիչ
կ ե ր պ ո վ
ա բ տ ա յ ա յ տ ե լ ռ վ
օ փ ե բ ա
յ ի
զ ա ղ ա փ ա բ ա -
կան
.բովանգակութիւնբ
,
ե ր ա ժ շ տ ա կ ա ն
բ ե մ ա կ ա ն
կերպարներու
բնոյթն
ու
րնկե–
ր ա
յ ի ն
երեւո
յ թ ր , ստեղհել
ա բ ո ւ ե ս ա ո վ
բարձր
, տ պ ա ւ ո ր ի չ
ներկայացում
:
ՀԳաւիթ
Բ է կ » օփերայի
նոր
խմ
բ ա -
գ ր ո ւ թ ե ա ն
՚ ^ է շ ակներեւ
է
ե ր ա ժ շ տ ա կ ա ն
ղ ե կ ա վ ա ր Ա
. 0՝ալբիզեանի
ա շ խ ա տ ա ն ք ը
թ է
իբրեւ
կ ա տ ա ր ո ղ
մեկնաբանող
եւ թ է
իբրեւ
օ՚իեբայի
ղ որհողութիւններոլ
եւ
պ ա տ կ ե ր ն ե ր ո ւ
կարզաւոբող
; Ե բ ա ժ շ տ ա -
կան
Հնչականութիւնը
տ ե ղ - տ ե ղ կը
Հաս֊
նի
կատարելութիւն
: Ան
յաշողահ
է ա–
՚ - ե լ ի
ուժական
դարձնել
ամբոդշ
ներկա
-
յացման
ընթացքը
ել նուազախումբի
ել
բեմին
վրայ
ե ր ա ժ շ տ ա կ ա ն
գորհողութիւն–
ներոլ
կուռ
միասնականութեամբ
ստեզհել
թ ա տ ե ր ա կ ա ն
ամբոզշական
ներկայացում
:
Նկաբիչ
կ . Մինասեան
իր
բ ե մ ա կ ա ն
զաբղանկաբով
պատկերացուցահ
է գ ռ ր -
հողոլթեան
Համար
անՀրաժեչտ
ներքին
քլ
ա ր տ ա ք ի ն
միշավայրը
,
պ ա Հ պ ա ն ե լ ո վ
տեղի
ու ժամանակաշրշանի
բնոբոշ
ռճը։
Ա • Տ ի գ ր ա ն ե ա ն ի
ե ր ա ժ շ տ ո ւ թ ե ա ն
մե -
գ ե գ ի ա կ ա ն
ել
ներդաշնակ
բազմերանղոլ֊
թիւնը
կարելիութիւն
կուտայ
ոբ
^Գալիթ
Բ է կ » <^փերա
յ ի նոբ բեմ
ա գ բ ո
ւթիւնը Հա -
ր ս տ ա ն ա յ
նաեւ
պարային
ա ր ո ւ ե ս տ ի
, ժո–
ղ ո վ ր գ ա կ ա ն - խմբական
պ ա ր ե ր ո ւ
լ ա ւ ա -
գոյն
նմոյշնեբռվ։
Ու֊չազրալ
է
• Ա ո ւ -
ր ա տ ե ա ն ի
կոգմէ
ճ ա չ ա կ ո վ
մշակուահ
ւգա–
բերու
բեմադբոլթիւնը
։Մուրատեան
յա -
շոզահ
է գ տ ն ե լ մեր պարային
ա ր ո ւ ե ս տ ի
բնոբոշ
պ ա տ կ ե ր ը ել նրբերանգները
:
« Գաւիթ
Բ է կ ^ օ փ ե ր ա ն մեր ե ր ա ժ շ տ ա
կան
թ ա տ ե ր զ ո ւ թ ե ա ն
բ ա ց ա ռ ի կ
սաեզհա
֊
գոբհոլթիւննեբէն
մէկն
է ուր
ե ր գ ե ց ի կ
խհւմբը
գ ե ղ ա ր հ ւ ե ս տ ա կ ա ն
կարեւոր
գ ե ր
ունի
:
Օփերայի
կ ե գ ր ո ն ա կ ա ն
գէմքը
Գաւիթ
Բէկն
է : Շ^ւորՀալի
, Հնարամիտ
ռ ա ղ մ ա -
գէա
է
,Հմուտ
ել ղորհոլնեայ
կաղմա
-
Fonds A.R.A.M
