« Յ Ա Ռ Ա Ջ ։ ,
ՓԱՐԻԶԷՆ
ՀԱԼԷՊ
Ն Ո Ր
Գ Ի Ւ Դ , ի
Յ ՚ ւ ՚ - ն է ս է
աաք
ու
պա
յձ
֊ւ՚ւէւ
օրերէն
մէ1քն՝։
է : Կ ր
գտնւււիմ
, Հա
լէ պի
մէկ
ե ա յրամ
ա -.,
" ի ն , Ն"ր
Գ է ՚ ֊ ՚ յ յ ՛
(Աէյ՚"ան)ի
աափարակ^
տանիքներէն
մէկուն
ւիրայէ
\
Ա ռ տ ո ւ ա ն
ժամր
ութն
է
յ
Նոր
Գիւղի^
ա շ խ ա տ ա ս է ր
բնակի
չներր
ոբ
ա մ ա ռ ո ւ ա ն ,
տաք
գի
շե
րնե
րուՆ
կր
քնանան
իրենց
աա
-
նիքնեբր
, շաաոնց
արթնցաք
եւ
գորհ-ի
են
^
լհ՜ուահ՛
: Շրշ՚ոկաներէն
կր
լսուին
մուրճի
•
•ւարոլահնեբ
: Բարակոբներն
ու
արՀես
-^
աալոբնեբն
են ; Շինարար
Հա
յ
ժողովուբ–՛^
ԳԸ
եր
գաբբնէ
, չէնքեր
կր
կ ա ռ ո ւ ց ա ն է
,
կ՝ ր ն գ ա ր ձ ա կ է
ու
կբ
շէնցնէ
Նոր
Գ ի ՚ ֊ ղ ր
• \
Վ ե բ ր ,
քին1,
կասլոյտ
երկինք
մ ր ։
Կիզիչ
՜ ե լ րոցաւիաւլ
արեւ
մր,
ճերմկցուցահ՜
եւ՛.
չորցուցած
է
գիւղին
տանի^^երր
,
փողոց՛–
ներր
եւ
չրշակայ
րլուրնեբբ։
Արրեմն՝
խենթ
Հոփ
մբ
կր
փչէ
եւ
Հրասլաբակէն
\
փոշիի
ամ պե ր ր ա րձբա
ցնե
լո ւէ , կր
ս փ ռ է |
չորս
գին։
Գլիւուս
փեբեւէն
,
ա ն Հ ա մ ա ր \
հ՚իհ–եռեա1^եր
կր
սուրան
, որոնք
Համերգ՝;^
սարքահ՜,
ւ/՚՚՜Բլ.
՜ պ ա ր
րռնաձ՜
, կբ
գառ
–|
նան
երամ
երամ
, կ՝երթան
կր
ղարնուին
^
տանիքին
փ^րայ
փռուահ
ճերմակեղէննե
-
յ
բուն,
Հ ե ռ ա գ ր ի
ձողերուն
եւ
կ՚անՀեաա
—
նան
:
1
Վ ա ր է ն
, շուկայէն
ու
փողոցներէն
, կր ,
բարձրանան
շրջուն
փ ա ճ ա ռ ո ր գ ն ե բ ո ւ
կան–~ ^
չեբր
•—- «պուղա
, պուղա՝^
,
«աունեա^
, *
« խ ա ր ս ա մ պ ա
Լաեղական
ղոփացուցիչ
Հ
1"միչքներ)
, « պ ա ն ա ա ո ւ ր ա ^
(լոլիկ)«եաՀ–
.
լա
, խիար^
եալաՀ
խարպուղ^
,
«սոՀան–
՝.
սարմուսաք^
, «շան
էրիք»
:
՚.
իսկ
փողոցին
հ՜ա
յ ր ր ,
իբ
սոփորականՀ^
տեղր
, կեցահ
է ա ա բ ա գ ի բ
հ-երունի
թրր–
\
ք ա խ օ ս
Հայ
մբ,
որ
պղտիկ
կառքի
մբ
փը–
\
բ ա
յ ղբսւահ
եւ ճանճերոփ
շ բ շ ա պ ա ա ո ւ ա հ
,՚|
իր
հախահ
խմորեղէնին
գ ո վ ք ր
կր
Հիւսէ,
^
բարձրաձայն
, ինքնաբուխ
եւ
ինքնագիր
ո ա ա ն ա ւ ո ր ո վ
մբ
տ
|
Այսօբ
, տ ե ղ ա ց ի
իսլամ
ժողովուրգին
•
Պայրամն
է,
մէշ
րնգ
մէշ
կբ՝լսուին
թն
- \
գանօթի
Հաբուահնեբ
եւ
մոլյաներու
եր
- |
կաբաչունչ
« ԱԱաՀ
էքպէր–»ներր
մինաբէ–
,
նեբէն
: Ա ե բ
աննման
պարերգներէն
մէ
- ՝՛
կուն
մ էշ
, գեղշուկ
սիրաՀարբ
իր
սիրա–
.
հ ի ն ճակատբ
կր
նմանցնէ
Հալէպի
« Ա է յ - ՛է
աանխւ^
՚
I
փու ճակատ, Հալպռւ Մէյտան կը նմանի = • :
փոլ ընքւներ ղալմով քաշած կը նմ ա նի. \
Այժմ
, նսաահ–
«Հալպոլ
Ա է յ ա ա ն
՜^ին \
գիմաց
, Հետաքրքրութեամբ
կր
գ ի ա ե մ
,
լ^ւգարձակ
Հ ր ա պ ա ր ա կ ր
է Ժխոր
մր
կբ
՝\
բարձրանայ
; Անասուն
եւ մ ա ր գ
խառնբ
- 1
լահ
են
իրարու
:
1
Պայրամի
առթիւ,
շրշականերէն
թ ա
- ^
փ ա հ
եկահ
են
իսլամ
գիւղացիներր
,
ի - ^
րենց
ձիերով
, ուղաերով
, շորիներով
եւ
՚.
էշերով
• ՚ • շարան
շարան
կ՝անցնին
, եր
- ՝•
կայն
ս պ ի ա ա կ
էնթարիՏւէրք7^
եւ
մաշլաք–
ներով
ֆէլլաՀնեբ
ե լ մոլլաներ
,
Գ"
յն
~
զգո
յ ն Հ ա գ ո լ ս ա ն ե բով
գեղեցիկ
՝ԲբտուՀի–
ներ
, սեւ
չարշաֆներով
իսլամ
կիներ
,
ո–
բոնք
թանձր
քողերով
հահկահ
են
իրենց
եբեսր
սակայն
ամ բողշովին
ղուբս
նեաահ
իբենց
սաինքնեբր
կր
կեբակրեն
իրենց
գբկի
երեխաներբ։
Կբ
տեսնուին
խումբ
մբ
մատաղցու
գեղեցիկ
ոչխարներ
,
որոնք
նաղանքով
կ՝երերցնեն
իրենց
հանբ
ու
բր՛–
գոտ
ղ.մակնեբր
եւ
ինհի
կբ
յիչեցնեն
հնն–
գ ա վ ա յ բ ս
: Ա ե բ
ուխտատեղիներր
, բերն
ու
բեր
լոր
բ
II
լ խռռվահ
սիրաՀար
Հովիւին.^
երղը
...:
I
էրթամ քրասւ գեզ օյ , օյ ,
\
Առնեմ թ ո ւզթ մը եղ օյ , օյ ,
^
էփիմ ձըւածեղ օյ , օյ
\
Տանիմ եովլին օյ , օյ՛
1
Հովիւ խռովալ օ՜յ , օ՜յ
Ր՚երւոր շըւայւաւ օ՜յ օ՜յ
Ոչ1սաը մալուլաւ օ՜յ օ՜յ
Կթոց (քլոըաւ օ՜յ օ՜յ
Հովիւջան հովիւ օ՜յ օ՜յ
Խռով մը կենայ օ՜յ օ՜յ
Աշ1ւյարհ չըս մնայ , օ՜յ օ՜յ
Ա՛ո
զիս ու գնա
օ՜յ օ՜յ :
ինչ
մեղքս
պաՀեմ
,
տարիներէ
ի
վեր
կ ա ր օ տ ր
ունէի
շէնքով
շնոբՀքով
ոչխարի
մբ
տեսքին։
Ֆրանսայի
անխնամ
եւ
ան
-
դ մ ա կ
ոչխաբնեբբ
պ ա ղ
տպաւորութիւն
կր
ձգէին
վ ր ա ս
:
Հ ր ա պ ա ր ա կ է ն
, վաչիի
ա մ պ
մբ
կր
րարձրանայ
եւ
ղարմանքով
կբ
տեսնեմ
գոյնղգոյն
յուլունքնեբով
ղարգարուն
,
ա—
ռո
յղ , թրվռուն
քանի
մր
սիրուն
էշերու
շնորՀալի
տողանցքը
: Ասոնց
կռնակին
,
ոաքեբը
մինչեւ
ղ ետ
ինը
կ ա խ
, նստահ
են
նո
յնքան
ղարգարուն
իսլամ
կիներ
ե լ ե
-
բ ա խ ա ն ե բ
: Ասոնք
, բ ա խ տ ա ւ ո ր
էչերն
են ,
որովՀեաեւ,
Հալէպի
եւ
շրշակայքի
մէշ
,
ամէն
քայլափոխիղ.
, կը
Հանգիպիս
հեբա–
ցահ
, ք ո ս ո տ
ե լ հանրաբեռնուահ
գ ժ բ ա խ ա
էշերու
, որոնց
կրահ
չ ա ր չտ
րանքին
խո
-
րութիւնբ
չափելու
Համար
, պէտք
է
մօ
տէն
տեսնել
իբենց
ողբեբղական
գէմքերը
ու
լոել
իրենց
շղաղաբ,
աղիողորմ
եւ
յ ո ւ –
ս ա Հ ա տ
ե ր կա
ր ա
շո
ւ ն չ
ղոոցներ
ր
• --
ո
-
բոնք,
մէկ
մէկ
բողոք
են անիրաւ
մ ա ր գ
-
կութեան
գ է մ : Ա ր ե ւ ա կ տ յ ե ց է ք
,
խոնւսքքՀ^
կարճ
ու
կունտլիկ
էշ մը,
որուն
կռնակին
,
գիղահ
են
իր
Հասակէն
երկու
ա ն գ ա մ
ա
-
ւելի
բարձբ
բեռնեբ
, եւ
ա յ գ
բեռներուն
վրայ
ալ , վ ւ ա ռ ա ւ ո ր ա պ է ս
բաղմ
ահ
են
մարգիկ
իրենց
ամբողշ
լ^աանիքով
;
Ա ո լ բ ա ց կանն
երն
անղամ
, կ՝օղտաղո
ր
-
հեն
այս
խելօք
եւ
Հեղ
կենդանին
,
ման
գալովդ
տունէ
տու^ւ
:
Մէկ
խօսքով,
այս
խեղճ
կենդանին
,
մեհ
հաոայռւթիւն
կը
մ ա տ ո ւ ց ա ն է
ա ր ա բ
ժո
ղովուրդին։
ի
ղուր
չէ
որ,
Հալէպի
մէշ
Համբաւ
Հանահ
է «Զափութլը
խանում՝^
ք ,
( Աւք ե րիկացի
ինյնատ
իսլ
մ
իսիոնարուՀի
մր,
ոբ
այղպէս
կը
կոչուէր
, իր
չ ա ա
Հա
մեստ
արտաքինին
, աւելի
^իչդը
> Հ ա գ ա հ
քուրշե,րուն
Համաբ)
: Տիկինբ
իր
շաՀահ
ղ րամներսվ
բարեղորհութիւն
կ՝լ^է
եղեր
ե ր կո տ ա ն
ինե
բ ո ւ ն
եւ
չորքոտանիներուն
:
ՖՐԱ՚ՕՍԵՐԷՆԻ
ՈՒՍՈՒՑՈԻմ՚Ը ՕԵՐ ՄԷՋ
Երբ
Պոլսէն
բարեկամներ
կամ
ա ղ գ ա
-
կաննեբ
Փարիղ
կ ո ւ գ ա ն
եւ
խօսակցութեան
կը
բռնուին
մեղի
հանօթ
Ֆրանսացիներու
Հետ,
այս
վերշինները
կը
ղարմանան
թէ
ինչպէս
կ՝ բլլա
լ որ
ա յդքան
լաւ
ֆրանսե
րէն
կբ
խօսին
անոնք։
Նոյնիսկ
մէկը
կ ա ր –
^ է ք
յ " ՚ յ ՚ " ն ե ց
թէ
այր
եւ
կին
իրարու
Հետ
ֆրանսերէն
խօսելու
սովորութիւնը
ըրահ
րլլալու
են ; Անշւ՚ւշտ
սխալ
է այս
կարհի–
Ք Ա ՛
Այլ՛
եւ
կին
իրարու
Հետ
Հայերէն
կը
խօսին
, իսկ
իրենց
ֆրանսերէնը՝
սորվահ
են
Հա
յ կ ՚ գպրոցներու
մ էշ
:
Այս
առթիւ
ակնարկ
մը
գէ՚գի
ետ
Հ պ ա ր տ ո ւ թ ե ա մ բ
պ է ա ք
է
ա ր ձ ա ն ա գ ր ե լ
թէ
, չունէինք
պետական
վ ա ր կ ե ր
եւ
Հա
սոյթի
լայն
աղբիւրներ
, բայց
ունէինք
,
ա ո ն ո ւ ա ա ^
Պոլսոյ
ե լ գաւաոնեբուն
մէշ,
գպրոցներու
եւ
մ ան կտպա
բ տ էգն ե ր ո ւ րղ
-
մայլելի
ցանց
մ ը ։ Մ ա ն ա ւ ա ն գ
մեր
ման
-
կապա
րաէղնե
ր ը պ ա տ ի ւ
կը
.բերէին
որեւէ
քաղաքակիրթ
ժ ո ղո վո
ւբ
գի
: Նիկոմ
իդիո
յ
թուրք
պետական
բարձր
պ ա շ տ օ ն ա տ ա ր
—
նեբը
, մէշն
րլլալով
կ ա ռ ա վ ա ր ի չ ր
,
ք ա
-
նիցս
ներկայ
եղահ
ն ն ամավեբշի
Հանդէս–
նե
բուն
եւ
չեն
խնա
յահ
իրենց
գ ո վ ա ս ա ն ք –
ները
, այն
ալ
Համիտեան
շրշանին
:
•Ր՛
ւղաքներ
մ էշ
անղբագիտութիւնր
գ ր ե թ է
վեբշացահ
էբ : Ի ՚ ^ ն չ ՚ պ է ս
չյիշաաա
-
կել
III
յն
թ ա գ ա կ ա ն ն ե ր ը
եւ
Հոգտբարձոլ
-
նե
րր
ղոբս
շ ա ա
ա ն գ ա մ ն ե բ
Հեղնանքի
նբ–
շալակ
կը
դարձնէին
«շոշադա՛^
, «վւալ
-
թ"լրՖ
մակդիրնեբր
ւիակցնելով
անոնց
:
Աակայն
անոնք
էին
ոբ ա ռ ա ն ց
վ ա բ ձ ա
-
արութեան
, ա ռ ա ն ց
որեւէ
նիւթական
ա
-
կնկալսւիժեան
շ ա տ
ա ն գ ա մ ն ե ր
իրենց
կի —
րակնօրեայ
Հանգիստի
պաՀեբը
Գ
՛՛զելով
կը
Հաւաքուէին
Ա ռ ա ^ ւ ո
բղա
բան
ի ն
մ էշ
եւ
միշոցներ
կբ
խո
րՀէին
, ռրպէսղի
կ ա ր ե
լ ի
եղահին
չ ա փ
չ ա ա
ուսմունք
տբուի
վաղ
-
գ ա
յ ի ն
մ անկտւո
յն՚ւ^
-
Գարձեալ
անոնք
էին
որ
գ ն ա Հ ա տ ե լ ո վ
ֆրանսերէնի
կ ա ր
եւո
րութիւնբ
նախակբր—
թ ա բանի
առաշին
դ ա ս ա ր ա ն է ն
իսկ
,
մեր
8—9
տ ա ր ե կ ա ն
քնքուչ
տարիքին
, մեր
ա
-
կանշին
Հնչեցնել
տուին
ֆրանսերէն
«ալ
,
ֆապէ՚»ն
:
. Գագափար
մը տալու
Համար
Հայկ–
գպ–
բոցներու
մէշ
ֆրանսերէնի
ուսուցման
կա
րեւորութեան
մասին՝
բաղգատութիւն
մը
պիտի
ընեմ
թ ր ք ա կ ա ն
գպրոցներու
ֆը
՚
բանսերէնի
ուսուցման
Հեա
:
ւ ա է ն
ա ռ ա շ
Թուրքիոյ
կրթական
նա
.
խ ա բ ա ր ո ւ թ ե ա ն
կանոնագրին
Համաձա
ն՝
Հայկ.
թագային
դսլրոցները
պետական
«Րիւշտիէ
մէքթէպի»նեբու
ա ս տ ի ճ ա ն
ե լ
ե ր կ բ ո բ գ ա կ ա ^
վարժարանները
(Պէրպէր
եան
, կարապետեան
, կեդրոնական)
եւն
.
« ի տ ա տ ի
մէքթէ
պիՖնե
բ ու ա ս տ ի ճ ա ն
ճանչ–
ցոլահ
էին
: Աւբեմն
իր
նախակրթարանը
ա ւ ա ր տ ո ղ
Հայ
տղայ
մը « ի ա ա տ ի » ի
առա
-
շ ի ն գ ա ս ա բ ա ն բ
կ՝լ^ղունուէ
ր ա ռ ա ն ց
քն
նութեան
: Արգ
, թ ր ք ա կ ա ն
գպրոցներուն
մէշ
ֆրանսեբէնր
կը սկսէր
ի տ ա ա ի փ
առա–
շ ի ւ ն գ ա
ս ար ան
էն
յ
Հ ե տ ե ւ ա ր ա բ
Հոն
գ տ ց ո ղ
Հայ
աշակերտը
ֆրանսերէնի
պիտի
սկսէր
գ ա ր ձ ե ա լ
« ա լ ֆ ա պ է » է ն
, մինչգեռ
իր
գպ–
բոցին
մէշ
արդէն
վ ե ց
տ ա ր ի ա ռ ա շ
(նա
-
խ ա կ ր թ ա բ ա ն ր
վ ե ց
գ ա ս ա ր ա ն ն ե ր )
սկսահ
էր
••
Հոս
մ ա ն ր ա դ է պ
մը սլատմեմ
: Աս
մէկ
տ ա ր ի
Իղմիաի
ք՚տաաի
վա
բժ ա ր ան
ր
յա
-
ճ ա խ ա հ
եմ ; Ֆրանսերէնի
ուսուցիք
էր
Ա տ ա փ ա ղ ա բ ց ի
Ա ա ե վ ւ ա ն
Թ ա պ ա ք ե ա ն
որ
թուրքերէնի
ուսուցիչ
եղահ
է
Արմ
ա
շ ի
գսլրեվանքը։
Ա մ ա ռ ո ւ ա ն
տաք
օբ
մը
,
թոլլցահ
էի
եւ
ֆրանսերէնի
ա յ դ
նախնա
կան
ւյ.աս ա
լան
գ ո ւ թիւնր
քունս
բ ե ր ա ւ
է
Թեւս
գ բ ա հ
դրասեղանին
վրայ
ե լ
գլոլխս
Հանդչեցռւցահ
վրան
փորձեցի
քնանալ
Հ
Թուրք
աշակերնտերէն
էին
. «Հօճա
է
-
ֆէնտի
, Վ ա Հ բ ա մ
էֆէնտին
կր
քնանայ
(բոլոր
աշակերանեբը
էֆէնաի
կը
կոչ
-
ոլէին)
: Ուսուցիչը
«Գուն
քեղի
նայէ,
՚
անիկա
քունին
մէշ
ալ
մտիկ
կ՚՚ընէ^՝>
:
Այսպէս
ուրեմն
մ ա ն կ ա պ ա ր տ է ղ ր
ա ւ ա ր
տելէ
ե տ ք ր ՝
նախակրթարանին
առաշին
գ ա ս ա ր ա ն է ն
ֆրանսերէնի
սկսանք
:
ինչ
սէր,
ինչ
գ ո ւ ր գ ո ւ ր ա ն ք
ունէինք
ա յ գ
լեղուին
Համար։
Կ՝ոլղէինք
ժամ
ա ռ ա շ
ֆր–
րանսերէն
խօսիլ
:
Ո՚-Սոլցիչին
գլուխը
կ՝ուռեցնէինք
Հարցումներով
.. «
էֆէն
աի,
երբ
ս ա պ է ս
ֆան
-
ֆին
֊
ֆին
-
ֆօն
ֆրանսերէն
պիտի
խօսինք
» :
Ուսուցիչը
Օր
մը,
Զափութլը
խանում
, փ գ ո ո ց ը
կը
Հանգիպի
ֆելլաՀի
մր,
որ
հանրարեռ
-
նոլահ
իշու
մը
կռնակին
Հեհահ
,
կ՝եր
-
թ ա ր
: 3անկա,րհ
էչը
կը
կենայ
ե լ գ ա ր
-
Հուրելի
կանչ
մը 1լարձակէ
: Տէրր
՚ / " ՛ / ՛
կ՝իշնէ
ու
իր
ձեոքի
վւա
յտովը
կը
սկսի
անխնայ
հեհել
ղա
յ ն
ե լ սաիպել
որ,
ք ա
-
լ է ։
Ա ն օ դ ո ւ ա , մեր
իշուկր
քայլ
մը
չ ի
փ ո խ ե ր
: Զափութլը
խանում
,
տեսնելով
այս
անիրաւութիւնը,
բ ա բ կ ա ց ա հ
ե լ
խո
բ ա պ է ս
յուղուահ
, կը մօտենա
յ
ֆելլաՀին,
կը
բողոքէ
ու
կը նախատէ
ղայն
:
Յեաոյ
կը
սկսի
գ ո ւ ր գ ո ւ ր ա ն ք ո վ
չ ո յ ե լ
բեռներուն
տակ
կոբսուահ
իչուն
գլուխր
ե լ կ ա ր դ
մը
անուչ
խօսքերով
քաշալերել
ղայն
ո ր պ է ս
ղ ի քալէ
եւ
հեհ
չուտէ
.. .
Անօղուտ
: էշը
տեղէն
չերերար
;
ԱյԳ
պաՀուն
խմորեղէնի
խանութի
մը
աոշել
կր
ւլտնուին
եղեր։
Հնարամիտ
Ամերիկու–
Հին,
անմիշապէս
խանոէթ
կը վ ա ղ է
եւ
ա–
մէնէն
սուղնոց
եւ
Համով
խմորեղէններէն
ղնելով,
կը
բերէ
մեր
իշուկին
կր
Հրամ
—
ցրնէ
: կենդանին
անուշ
անուշ
ուտելէ
վերշ
, կը
սկսի
ո տ ք ե ր բ
շաբժել
,
ղտբման
քէն
աւի
ի բե բան
ձգելով
ա ղ ք ա տ
ե լ
անօ–
թի
ֆելլաՀբ
...:
Ընթերցողէն
, ներողութիւն
կը
խ ն գ
-
բեմ
, ա
յ ս
միշանկեա
լ ի շ ա պ տ ա ո ւ մ
ի ն
Հա
մար
. .. Այժմ
, կրկին
րաբձրանանք
Նոր
Գիւղի
Հա ւրենակցիս
տանիքը
եւ
գիտենք
մ եր
շրշա
պա
ա
ը
:
ԱՐՄԵՆՈԻՀԻ
ԳԵԻՈՆԵԱՆ
Այս
շբշանին
է որ
մեհ
մասամբ
յ օ ր ի ն
-
ուեցան
երկեր,
որոնք
յալիտենական
մա—
սբ
պիտի
կաղմեն
Հայ
գ ր ա կ ա ն ո ւ թ ե ա ն
•
վ է պ ե ր , բ ա ն ա ս տ ե ղ հ ո ւթ
ի ւ ն ն ե ր ,
գ ր ա կ ա ն
՚ ՚ ՚ ֊ ր ի շ ա ր ա ա գ ր ա ն ^ ^ ե բ
:
Հ ա ս ա կ
նեաեց
նոր
, ե բ ի տ ա ս ա ր գ
ղբական
սերռւնգ
մը
,
ոբ
փոխարինեց
մ ա ք ր ա գ ո բհուահ
եւ
բնա–
շնշոլահ
սերունդը
եւ
Հայասաանի
դ ր ա
-
կանութիւնը
Հ ա ս ա ւ
ղգալի
բ ա բձունքնե
—
բու
:
Այս
շբշանին
էր
ոբ
լ ո յ ս տ ե ս ա ն
Գեմիր—
ճեանի
« Վ ա ր գ ա ն ա ն ք ՝ ^
՚ Լ Է ՚ է Ր ՚
Ատեփան
Զօբեանի
«Պապ
թ ա գ ա ւ ո ր ՝ ^
՚ 1 Է ՚ Ղ 1 Լ ՝ Թ ա
-
փալցեանի
«Պատերազմբ^
եւ
բազմաթիւ
ուրիշ
մնա
յ ո ւ ն
արժէք
ունեցող
արձակ
գորհեր
: Աքս
շբշանին
էբ,
որ
Հայոց
բա
նա ստեղհ
ութիւնը
Հա յաստանի
մէշ
տ ր
-
լալ
բարձրաբժէք
գորհեր
, որոնք
ան
-
շուշտ
պիտի
մնան
Հա
յ կ
. մ շակո
յ թ ի
, Հա
յ
գ ր ա կ ա ն ո ւ թ ե ա ն
պ ա տ մ ո ւ թ ե ա ն
մէշ
իբրեւ
մնայուն
գորհեր
, ինչպէս
Հլիբազի
,
Աար–
մէնի
, Աիլվա
կ ա պ ո ւ տ ի կ ե ա ն ի
,
Աոգոմոն
Տարօնցիի
, Խաչիկ
Գաշտենցի
,
Թաթուլ
Հոլբեանի
, Գուրգէն
ԱաՀաբիի
ե լ
բազմա
լի՛–
" ՚ ^ ի շ ե ր ի ա ա ս ա ր գ
ուժերու,
որոնք
այսօբ
Հա յաստանի
գ ր ա կ ա ն ո ւ թ ե ա ն
ղ ա բ գ բ
Կը
կազմեն
եւ
որոնց
գորհերը
այսօր
մենք
ա բ տ ա ս ա Հ մ ա ն ի
մէշ
կ՚ապրինք
եւ
կր
յուգ–
ոլինք
այնպէս
, ինչպէս
ա պ բ ա հ
եւ
յ ո ւ զ
-
ուահ
ենք
նախախորՀրղտյին
Հայ
Հեզի
-
նակներու
գորհերռվ
, Վարուժաններու
,
Աիամանթօնեբու
, Տէբեաններոլ
եւ
ուրիշ
ներու
:
ճ ի չ գ
է , պ ա տ ե ր ա զ մ ը
վերշացալ
եւ
Ժ գ ա ն ո վ ե ա ն
ս ա ս ա ր
Հ ա ս ա ւ , ու
Հայաս
—
տ ա ն
նորէն
վ ե ր ա գ ա ր ձ ա ւ
ղէպի
նախկին
Ղ
-Իբքերբ
է
ԳԷ՚ՂԻ
պ ր ո լ ե տ ա ր ա կ ա ն
գրակա–
նութիւնբ
, գ է պ ի
մ շակո
յ թ ի
մ իշաղզա
յնա–
ցումբ
, ղէպի
գ ր ա կ ա ն ո ւ թ ե ա ն
հառայու
-
թիւնր
Համ
ա յնավար
կուսակցութեան
եւ
կ ա ռ ա վ ա ր ո ւ թ ե ա ն
ք ա զ ա ք ա կ ա ն
եւ
րնկե
-
րային
նպատակներուն
: Գաաապաբտու
—
թիւնր
ազգային
տ ր ա մ ա գ ր ո ւթ ե ան
, գ ա
—
տ ա պարտ
ութ
իւնր
գ ր ա կ ա ն
Հ ի ն ժ ա ռ ա ն
-
գ ո ւ թ ե ա ն
չափազանցման
,
գաաապար
—
տութիւն
ր ա ն Հ ա ա ա կ ա ն
ապրումներ
աբ
-
տ ա
յայտող
գ ր ա կ ա ն ո ւ թ ե ա ն
, գատապաբ
—
տութիւնը
ա ղ ա տ
ստեղհագորհոլթեան
:
Նորէն
ճ ի գ
կբ
թ ա փ ո ւ ի
ղրականոլթիւնբ
դնել
հ ա ռ ա յական
վիճակի
մ էշ
կուսակ–
ցութեպն
ե
լ
կ ա ռ ա վ ա ր ո ւ թ ե ա ն
ի շխանո
ւ -
թեան
, բ ա
յ ց տ ա կ ա ւ ի ն
դրականութիւնը
կ՚ապրի
:
Հայրենասիրութիւնը,
որ
պա
-
աերազմի
ընթացքին
կ ՝ ա ր տ ա յ ա յ ա ո ւ է բ
ազգային
Հայրեանսիրութեան
միշոցով
,
պատերազմէն
վեբշբ
կ*եբգոլի
սովետա
-
կան
Հայրենասիրութեան
անունով
:
Հայ
բանաստեղհր
կբցահ
է
ա
յ ս
ս ո վ ե տ ա կ ա ն
քոզի
աակ
ներկայացնել
իր
Հայրենասի
-
բ ա կ ա ն
Հ ա ր ա զ ա տ
ապբումներր
եւ
այսօր
ալ
ՅովՀաննէս
Շիրագնեբը
կամ
Աաբմէն–
ները
կամ
Աիլվա
կապո
ւտ իկեաննե
ր ր
կը
շարունակեն
տ ա լ
լիարժէք
ր ա ն ա ս տ ե ղ հ ա –
կան
գոՀարնեբ
, որոնք
կարող
են
կազմել
մեր
Հ պ ա ր տ ո
է
թիւնր
,
մ իեւնո
յ ն
ժ ա մ ա ն ա կ
զոլղընթաց
տուրք
տ ա լ ո վ
եւ
կուսակցու
—
թեան
ու կ ա ռ ա վ ա ր ո ւ թ ե ա ն
պ ա ր ա ա զ
րան
քին
, ե լ ա ր տ ա ղ ր ե լ ո վ
գորհեր
, որոնք
կը
կազմեն
Հայ
գ ր ա կ ա ն ո ւ թ ե ա ն
ամօթանքը
:
կեանքը
, սակայն
, կը
շարունակուի
:
Հայ
ժողովուբգը
որ
գ ա բ ե ր ո ւ լ ^ –
թացքին
կբցահ
պ. .Հե,
իր
Հ ո գ ե կ ա ն
կորովբ
եւ
սաեղհագորհոլ
—
թեան
թավւր
, ներկայ
ան՛հնարին
պայ
-
մ աննե
բու
մէշ
եւս
կբ
շարունակէ
ստեզ–
հադորհել
ե լ ղաբգացնել
իր
՚^ոդեկան
Հարստութիւնները
: Այս
եւս
պէտք
է
ա
-
լելցնել
, որպէսղի
չմեղադրուիմ
միակող–
մ ան իութեան
մ էշ
կամ
ա չ ա ռ ո ւ թ ե ա ն
մ էշ ,
որ
, անկասկահ
, իշխանութիւնը
Հա
յաս
-
ւիանի
մէ^
նիւթական
տեսակէտով
ա Հ ա
֊
գին
հ ա ռ ա յ ո ւ թ ի ւ ն
մատուցահ
է Հայ
գրա
կանութեան
: Ա ր գ ա բ ե ւ
, կարելի
է
Ր՛՛ել
աննախրնթաց
է . ա
յ ն երեւո
յ թ բ
•> որ
" ՚
յոօբ
մ ենք
կբ
տեսնենք
Հա յասաանի
մ էշ
գ ո ւ ա
նիւթական
տեսակէտով,
ապշեցուցիչ
է
թիւր
II՛
յ ն
Հրաաաբակութիւննեբուն
,
ոբ
ւսյգ
փոքրիկ
երկրին
մ էշ
տեղի
կ՚ունենայ
III
յն Հասաատո
ւթիւննե
բուն
ռրոնք
ան
-
միշա
կան
առնչութիւն
ունին
գ ր ա կ ա ն ո լ
-
թ ե ա ն
Հեա
: Տ պարաններու
, Հ ր ա տ ա ր ա կ
-
չ ա կ ա ն
միշոցներոլ
, մ ա տ ե ն ա դ ա ր ա ն ն ե
-
բու,
ղրող^ւերու
նիւթական
ասլաՀովու
՚
թ ե ա ն ,
գբուլներու
նիւթական
յաբմարու
-
թիւններու
:
Նիւթական
տեսակէաով
, ա ն կ ա ս կ ա հ
,
գ ր ա կ տ ն ո
ւթիւն
ը Հայաստանի
մէշ
կր
վա
յելէ
պ ե տ ո ւ թ ե ա ն
եւ
կուսակցութեան
Հո
վ ա ն ա ւ ո րութիւնբ
եւ
կուսակցսւթիլ1էբ
կամ
պետ
ութ
իւնր
ձ,ր ի
չէ
որ
կուտան
ա
յ ս
նիւ
թ ա կ ա ն
պաշտպանոլթիւնր
ե լ ա պ ա Հ
ո վո
ւ–
թիէնբ,
այլ
կբ
յուսան
գ ր ա կ ա ն ո ւ
թիւնը
հառայեցնել
իրենց
ք ա զ ա ք ա կ ա ն
եւ
լ^կե
-
րային
նսլատակնեբուն
:
Հ
Հա յաստանի
ղրոզր
, մեհ
մաստմ
ր , ա
յգ
տուրքը
կուաայ
1լառավա
ր ո լթե
ան
ե լ
կու–
՝ սակց
ո ւթե
ան
, ր ա
յ ց ,
մ իեւնոյ ն
ժամ
տ ն ա կ
կբ
մշակէ
ազգային
ղ բ ա կանո
ւթ
ի լ ն ,
կր
պաՀԷ
իբ
Հ ո գ ե կ ա ն կորովբ,
վառ
կը
սլաՀէ
Հայ
գ ր ա կ ա ն ո ւ թ ե ա ն
կրակը
ա յգ
անՀնա–
րին
պայմաններուն
մէշ
ե լ ատոր
Համաբ,
մենք
պ ա ր տ ա ւ ո ր
ենք
գլոլխ
խոնաբՀել
մեր
այ ն
մ ա ա ւ ո ր ա կ ա ն
ութ
եան
, մեր
Հա
յաս
-
, տ ա ն ի
գրողներուն
, Հայաստանի
բ ա ն ա ս
-
տեղհներուն
, Հայաստանի
գ ր ա կ ա ն
գ է մ
-
քերուն
առշեւ
, որոնք
բազմաթիւ
զոՀեր
տ ա լ ո վ
ե լ անձնական
զբկանքնեբու
եւ
Հո–
գյւկան
ղբկանքնեբոլ
աակ
ա պ ր ե լ ո վ
,
ան–
շաՀախնգիր
կ ե ր պ ո վ
կր
հ ա ո ա
յ ե ն
Հա
յ
գ ր ա կ ա ն ո ւ թ ե ա ն
եւ
կը
շանան
բարձր
սլա–
ՀեԼ
^այ^
գ ր ա կ ա ն
սաեղհագորհոլթիւնը
Հա յասաանի
մէշ
:
(8)
Fonds A.R.A.M
