« Յ Ա Ռ Ա Ջ »
Փ Ր Ո Ֆ
ՇԾՏ%ԵՐռՒ ԲԼՈՒՐ
(ԱՒԱՆԳՈՒԹԻՒՆ)
ԿԵԱՆ4^\ւ ՈՒ ՎԱՍՏԱԿԸ
•
Ա–
Փրոֆ.
Հրաչեայ
Աճաոյէանի
մաՀով՝
Հայագիսւոլթէւնւլ
ԿէԼ կորսՆւյնէ
անվւոխա–
Րի^ելի
ել. անխոնք մասնագէա
մր ։
^ " ՚ յ ր է է
Համեսա
/ չ ա ր ո ւ ա կ
մր.
Հին կօչքւկ
^"րոգող,
թ ո ւ ր ք ե ր է ն
րառով՝
է սքիեի
վամ
եաՍ՚աքւի յ
իոկ ղաւակր՝
ակաղեմիկոս
,
գիանական՝
եւրոսլական
չավւանէչով,
Համ եմ աաութեան
ե ղ ր ե
րուն
նա
յեէյէք
;
Մէկ
րեւեռկն
միւսր
Հսկայ
անքրսլեաի
մր
վրայէն
Հբաչալի
ոսաում
մլթ է կաաարաՆ
Աճոաեան
, բայց
ի ՚էէ^ ի՛նչքան
ծանբ
ղո՚էՈղութԼանց
եւ ղաււնութեանց
;
ն՚նած
է Աամաթիա
1876/՚5՛ ,
ինչսլէս
կր
ղբեն
Հ ա յ ա ս ա ա ն ի
թերթերն
աչ : Բայց
Ա
•
Գ-արամաճեան
, իբ
՚1՝|ւպանի Տարեցււ յ (|^»7/
մէք
(1932) ,
կր ղրէ թէ Աճասեան
ծնած
է
Անիղափու
ւտւ
՚Հին-. իսկ
Կեանք ել Ալւաես–
ա/
մէշ
(1931;,
ծնունղր
կր
ղրոլի
1879–
ին : Պէաք
է րոել
,
այսաեղ
, թէ
ս խ ա լ
է
ծննղավայբ
ցոյց
տալ
Անիգափուն
, եւ
ս
ր—
խ
՛ււ
լ է ծննգեան
թուական
ցո յց տալ
15)79
յ
( ո բովՀետեւ
չէք կրնար
կ ե գր ոնա կան
ա -
ւարտել
1893/'Տ՛) :
Լրա ցնե
լով
Ա ամա թիո յ թաղա յիե
նա–
խակրթարանր՝
կր մտնէ
կեղրոնական
,
ո ւ ր
ուսուցիչ
կ՛՛ո ւնենա յ ,
Ա ոստի
չեանի
տ ե օ բ է ն ո ւ թ ե ա ե
օրով
,
Եղյ՚ա
Տէմիբճի
-
սլաչեան
ել Ա աաաթէա
Գարաղաչեան
. ՜
ա
յս վերքինր
մ եծ
ասլաւոբութիլհ
կր
ղործէ սլաաանի Աճաոեանի
Հոգւոյն
վձ՚այ
։
Կեւլբոնականի
գրա սե ւլաննե րուն
վրայ
,
՛իա րաղա չեանի
չունչին
տակ
իբ
մ էք ե -
րեւան
կուղայ
Հ ա յաղիաո
ւթե
ան
կոչումրւ
ինքեակենսաղլւութեան
վարձով
մր
ինքն
իոկ
կր իսոսաովանի
, արղաբեւ,
թէ կաբգ
մ ր աշխատութիւննե
ր
,
որոնց
ծանր
աորոլ
-
թեան
աակ
կր Հեծէ ղրասեղանր՝
սո-խւ -
րական
իմաստով,
սկսած
էր արգէն
ղրի
առնել
այգ
օրերէն
տ
Կ՚աւարտէ
կեղրոնականի
չրքանր
,
կր
նոլիբուի
ուսուցչութեան
:
1Տնայսղւէւ
-
թեամր
՛բիչ
մ բ ղրամ
կր
Հալա
յւէ
ե ւ
1Տ97/՚5>
ճամրայ
կ՝ելլէ գէպի
Փաբիղ
,
ա յգ
օբուլթէ
կր ոկոի
թ չուա ռութ իւնր
,
եթէ
ոչ առաք։
ԱՀա
թէ
ի՛նչ կր ղրէ,
Փա
րիղեան
ուսանողէ
իր
թ չուա ռութ
եան
մ ասին , իր ղասրնկԼրոք
որ
կր
կոչուի
Արամ
Աղուորիկեան
.
« եթէ
իմ վլւաս
տեղեկութիւն
Հարցր–
՚1.ես ,
ւ
՚^չ
"Ր
բնաւ
չունիս
կարծ եմ ,
1էի չ ղ ե բաղած
, մտագբած
կեանքս
ան ցու
ցի
. յ ակո
յկի
մր պէո
եղա
յ որ փոթէ՛ ոիկի
րռնէւլած
բլլայ՝
ինկայ
ելայ
ել Հիմտ
սա
կայն խաղաղ
օրերս •էասան ինձ Համար
;
Ա էկ աարի
անցուցի
իմ էււնեցած
գրաւքո—
վրո , վեց
ամիս
ալ Հոս ԼՓարիղ)
աչխա
-
աելով
գսլբոցս
չաբունակեցի
: Բա լց
ի՛նչ
աշխատեցայ
,
Հե" սպասե ր ամենեւին
,
շէքէրԱի , Փըսաը|սե(ւ ,
լբագբաէէաճաււ
,
լ ւ լ ա ն Ա | ւ
ա յ ս ա ր Հ ե ս ան եր ր րրի
՛լի
չեր
-
ներր
երր գպրոցր
ւլոցուէր
, երր
գաս
չրլլա
Բ ,
ԿԷՐ՚^Կէ
օրերր,
մ՛նացեա ք մ
"1~–
մ անակր
՚էպբոցր
կր շարո ւնա կէի
, է ինշեւ
ոբ գտա
յ
երկու գասեր
տաճ
կե ր էն
ի
Լ ւ
Հա յերէնի
ու անոնցմով
սկսա յ
ապրուիլ,
գասեբէն
ետքն
ալ ուրիշ
ղործ
մբ գտայ
,
որ վերքնական
ու լաւագոյնն
է. Հոս գրա
գիր
ե՛լայ
Լուսինեան
գիլանին
,ան ՜ֆր -
րանոաՀայ
բառաղիվւք
մր կր Հրատարա
-
կէ , ա յւլ
րաէւագիրքին
տպաղրէէլթե
ան
գ-ործր
ինծի
յանձնած
է • փոր& կր սրրէս -
գրեմ
եւայթ,
եւ ասով
Հարիլր
ֆրանք
ամ սական
, իսկ
մ՛իւս աէւաքուան
գասեբէ՚ւ
ալ
ՏՕ
ֆրանք
ունիմ :
180
ֆր • ամսական
:
յ՚սկ րառարանր
սլիաի տեւէ
երեք
տարի
էէեէւ եւ Հեղփնաէթ
ալ իեձմէ
գոՀ
է Հար
-
կաւ
:
իսկ
ի^նչ ուսո ւմնե րո
էի կր պարապիմ
:
Աւելորղ
է այգ
մասին
իսօսիլ
իոկ։
Հրս՚չ՜
եային նպատակր
ծանօթ
է քեղի •
լեղուա–
բանական
ուսումներ
քիչ մր աւելի
սա
-
կայն րնգարձակոլած
ել լթգլայնոլած
չր
քանակի
մր մէք՝
ինչ ոբ չէբ Պոթս :
Աւ–
Հոս
կր մնամ
ղեււ իսիստ քիշ
եկող
աարի
Ապրիլին
արղէն
մեկնած
կր
լինիմ
եւ
կր
ղնամ
գերմանիա
է Աի
վեց
ամ՛իս աք
կ՝ու–
ղեմ
անցթել
: Գիտես
աբւլէն
թէ Գերմա
-
ն իան ա յս
ուսումին
մ էք առաքինն
է աշ
-
խարՀիս
, փեց
ամիս
Հոն անցլթելէ
եաք
մնաս
- րարովր
կր
գնե՚ք
Եւրոպա յի՜հ » :
1Լստ
ա յս
նամ ակին , Աճառեան
Փարիղ
կլ
մնայ
մինշեւ
1898,
աշակերտելով
Աէյ–
եէի։
Յեաոյ
կ՝անցնի
Պեբլին
(1898/՛
սկի՚լ–
Ափերուն
փ րբա
յ ի^արթառ
մ եծ
գետին՝
միշտ գաղտնիք
մ՛ր կայ
անլոյծ
ու
մ րթին ,
կարծես
թէ
րլլայ
իսորՀոլրգր
խորի՛ն՝
Հա
յոց մեծափառ
մամ — պատարագին
: Անոր
քուրին
մէք, անոր երգին
Հետ
խա՛ռն
է
մրմունքր
ցեղի
աղօթքին
• • • , անոր
Հո -
ոում
էն խենթ
ու
գա յրագին
1^ առնես
վազքին
ձայն
Հայկեան
ոգիին :
Գիշեբ
է ել մութ։
Լեռ կայ ու
անգունգ։
^ԲԿէՐ՛^
՚ Լ " ՚ յ Բ ^ ^ է
1. չր^ի
("էգճ
ու գութ
:
Հոգփն
մէք,
՚էրրայ,
գիշերուան
վախ
կայ,
ապառաժն
անգամ անկէ կր վախնայ
, ղի–
աես
թէ գրժոխք
ուր լոկ աան քանք կա
յ .
պիտ՝ ուգես
մեռնիլ
րայց
մաՀր
շի գայ :
Միա յն կենգանի
րան
մ ր որ Հոս
կ՛ւյ՝
որ
էլ ապրի
իբրել
սրրբութիւն
անմ աՀ
,
"՛յգ՝
Հ " ՚ յ " ց
վանքն
է, թբան
մր
վրայ,
րսփոփիչ
ցաւին , Հոգին
առօրեայ
. . . :
X
Ւաբթ առ
մ եծ գետի
ափե
բուն
վրրան
միշա
Հանգո
յց
մ ր կա
յ , գոց
տուփի
նր -
մ՛ան, կարծես
փրՀուկ
մ՛ր չար ու
մոլեկան
ժողվեվք ամէն
ինչ, Հաւքեր
ամէն բան՝
ա—
սլա ծանրօրէն
նստեր
է վրրան,
ոբ
եկուլ,
՛լացող
մ ա րղկա յին
շարան
, շյչ կբրնա
յ
գիտնալ,
այլ
1ԼԳԳ
"՚յ
միաթ
յ
Կ՝րսեն
իք՚արթառին
ալաւթե
բն
Բ" 1ք Բ
բառերր
էին գրբքի
մր աղուոր
,
գրուած
մարգէ
մր շատ
խոբՀրգաւոբ
: Այգ
գիրք^
գրբւած
էր փւեառւրէ
գրչով
, մելանի,
վա
խան
ի գործ
ածելով
մարգու
մր
րղե՚թ
շաղուած
աբելով
. • . :
Այգ
Ղ 1 ՚
Ր Ք ^ ՝ *՚Ր մր կար,
րայց այսօր
շր
կա
յ , ով գիտէ , ո՛՛ր մարգ պատռեց
՛լ՛ո–
նիկա , կամ
թաղեց
տեղ
մր , անկոխ
ւ,ւ
ամայ
, թարթառ
ւլեաին
մօտ , Թար
թառի
աէիին՝ որ բաււերն
անոր աւաւլի
փոխո՚-ին
,
քարանան
լթգմիշա
, իսօսիլ
շր կրրնա՚ե
,
գա գան
ի քր
մ լթա
յ գաւլտնիք
յալէտեոք՚Ս
;
Այգ գաղտնիէ
ղիտէ
Հայ ւիանքր բաբի
,
որ թբան
փրրայ
աներկիւղ
կ^՚ոպբի
: Մու––
թին
մէք՝ ինք լոյս , անվերք
լոյս
կուտյսյ
,
Հաւատք
կր բանի
Ունայնին
վրբայ
• • •
X
Գիշե րուան
մ էք սեւ՝
ողի մր ի ր լ ՚ ե ւ
, կբ
կենայ
Հայ վանքն
ս՚նՀող
ու թեթեւ,
շունշ
կ՚ււտտյ
երկրին , կուտայ
խրրախոյս
, թէ
Հիմ ա
մ՛ութ
է , ոշ մէկ տարակո
յս , բա
յց
կ՝անցնի
գիշեր
,
Կ
՛՛՛՜Գ՛"յ
աբեւ
-
լ"
յ՛–՛
• ՚ ՚ ՚՛
Լուսասլաշա
Հայ վանքն՝
ծրներ
է
լ ո յ
սէն
, ինչպէս
վաՀագլթ
բոցերու
մէքէն ,
վաիսի , սարսավէի
, մէքէն
ալ
մաՀի
Հայ
՚խսնքն
կր կանգնի
՚լեբթ
վէմ Հաւատքի
,
յո յսով
կր ծեէիէ քախքաիսուած
սիբտեր
,
յ՛ւ յսով
կբ
գին է սլա րտե ալ
Հ ուլինեբ : Եր
-
կաթն
կր ծիւրի
, սլողպատն
կր մաշփ
Հո–
սումէն
արաւլ
բիրւո ժամանակի
,
սակայն
կրմլթա
յ
յո յոր
մ՚անկաաի՝
ղերթ աբաբ
-
չութեան
գոռող
«եղփցի»
. . . :
Լոյսի
եւ
յւ,յսի
աիսոյեան
Հայ վանք,
իբ
մէք
ել իր Հետ
իրրեւ
Հրգօր կամք
՚ թէ
աէւանձնոլթեան
, թէ մէք ժբխորի,
իժէ մէք
ցերեկի
ել թէ
գիշեբի
, էէանքին քարեբէն
,
մէքէն
իոկ ծեփի Հաւատք
կր ծորի,
ինչ -
պէո
միւռոնր
շուրթէն
սրկիՀի
• • • :
Բաբի
է ան միշտ , մանկունակ
Հոգի
:
Արղար
է ան միշտ , նրման
մեր
Հացի
,
չունի
քէն,
՚լայրոյթ
եւ (սր՚ւովք
կիրքի,
չարիքին
առքեւ՝
նո յն իսկ
կր ժրպտի
,
միայն
անոր
գէմ , ՛թրթ
կոթող
յուշի՝
կր
ՑԼՑԷ
լո^ոեղ
իսաշր
Հրաշքի
=
X
Ամէն
օր, երբ որ, մութր
իրիկուան
, կր
Հոսի ղանղաղ
մեր երկբի վբան,
նախ
ծով
կր շփնէ , Հուսկ
յետո յ
ովկիան
, իր
մ էք
1լ թկլոլղէ
ե րկիրր
Համ ա յն , կր
տեսնես
րր)
եւ կ՝աշակերտի
Հիլպշմանի
:
Պեբլինէն
էլ անցնի
Պուքռվինա
, յետոյ
կաէկաո
, եւ
իքնելով
տակաւին
Հարաւ՝
սլաՀ մր բնա
կութիւն
կր Հաստատէ
Պաբսկաստանի
մ էք
)
ԷԲՐ՝՛՛–
ուսուցիշ
ԹալբիէԱ,
Արամեան
վա
րժա
րան
ին :
1910/5՛
կր
վերագառնայ
կովկաս
, էէլսուցշական
պաշտնօով^
Շու
-
շփ եւ
այլուր։
Հա յաստանի
Հանրապետութեան
Հաս
-
աատումոէթ
վեբթական
կայան
(լւթտրէ
Երեւանր,
ուր կր մնայ
մինչեւ
իր մաՀբ
;
իր
ա յս աեղափոխութեանց
թթացքին՝
առիթր
1լօղաաղործէ
ուսում՛նասիրելով
տեղական
րա ր րա ոնե ր ր եւ պատ րաստե
լո։է
Հ ին
մ ատենագա
րաննե
բու
ձեււաւլրաց
ցու–
ցակնեբր
:
Շ.
ՆԱՐԳՈԻՆԻ
յայնժամ՝
լոյս
մր կր վառի,
ու շող կ՝ար–
ձակէ իսորանէն
վանքի
• ՚ • :
Գուրսր՝
կր մրթնի,
կր սեւեայ՝
աա
^
կաւ,
գիշերր
կուպր
է ել կամ
սեւ ագ
.
ռաւ
...: Ծառէն
կր
փրյ՚թի
փերթ
-
՚իեբթ
մրթութիւն,
լեռներէն
կէքնէ
Հեղեղյլ
մու
թի...
Հայ վանքն
մութին
գէմ՝
ունի
գը~
թութիւն
, թող սեւնա յ գիշեբ , ու
թող
րաբձբանայ
, լոյսր
անյաղթ
է,
լոյսր
չու
նի մաՀ ...:
Նոր
լոյս
մր աՀա
, փառ
- փառ
կր փէայ–
լփ, , կարծես
ՀրղեՀ
կայ
ու վանքր
կ՝այրի
. . . , պատուՀաննեբէն
, ղրռնէն
նայեցէք
,
մեծ
գաՀլփէճին
մէք. Հին ու մեծարժէք
,
ղլուիսներ
կան Հակ՝
գիրքերու
փրԲ՚ոյ
,
լուռ
են , ու անշարժ , քարացած
մոմիայ
:
Գեռ
նոր են գրաեր
Գիրերր
Հայոց,
ու
ղեռ՝
նէէբ բացեր
Հայկական
գրպբ՚՚ց
ՀայաշիսարՀն
ինքւլինքն՝
բրեր աշակերտ
,
ո բ՝ ուսում
սոր՛վի
գիրքէն
լուսակերտ
• ՚ • ,
ոբ ղիրէն առնէ
շունշր
Աեսբուղեան
,
՚լառ–
նա յ իրաւ
Հայ , ղինուոր
գիտութեան
:
Ամէն
մէկ մատուռ,
վանք,
եկեղեցի
,
գարձեբ
է շէնք մր յատուկ
գրպրոցէ
, ուր
կր Հաւաքուին
ծերն
ու պատանին
ի խլթ–
գիր
ուսման
, պասուքոէին
լոյսին
•
Հտ
-
յաստան
ողքո յն՝
խ րււո վքի
մ էք է ,
Հայ
գիրն
է ծրներ
խըրթին
երկունքէ
• • • , ա
-
մենք
կր փութան
, որ գիբին
ակէն
Հր -
րաշքր
խրմ՜են , վերծլթին
նորէն
• • • :
Թարթ առ
մ՛եծ գետի
ափերուն
վ բ յ " " յ
գաւլտնիքի
պէս
գոց , Հայոց
՛վանքր
կայ
,
^ԲԲ գուրսր
մութ
է՝
Հոն փայլէ,ւլ
լոյո
կտ
յ , ե բբ
աշխարՀն
ան յո յս , ցաւէն
կր
արքայ,
ան՝
Հայոց
երկրին առ՛ոտ
յոյս
կուաա
յ • • • ;
X
Թարթառ
գետէն
վեր՝
Հայ վանքն
է
թա
սեր,
լերան
մր ՛փրրայ,
ժայ,ւի
մ՝աււրե
-
թեր.
. . : Եբր
որ ցերեկ
է՝ աղօթք
կր
Հո
սի , քարե
բէն
մարմար
իբ սուրբ
սեղանի
,
ժամւ,ւ
ւլիրքեբէն
սուրր
ու Հթոտի՝
կր
յորղի
րեէլմիշա
քա,լցրր
մեւլեէլի.
. .
իսկ
երբ գիշեր
է
էլու՚ւ
է ամէն
գի , Հայ քե -
րականին
կանշր
կր
լրսուի
• • • ,
«Լոյս
յտւերժական
, լո յսր
՜՛ա յ ՛լիրի
յ
Հարաղատ
երկունք
անմաՀ
Հլ՚րաշքի
• • • , գէբԱ
՚ " ^ -
մաՀ է , գիրր
ասա՚ււած
է ,
աստւէլածր
լէէյս է ու
լ՚՚յսր
Բան
է • • ՚ » :
Անիորոով
, խաղաղ
, Հայ վանքն
րարձ
-
րագիր՝
կ՝օրՀնէ
ք՚ււրն
ու
Հուլ,
երկինթ
ու
երկիր , իր օրՀեութենէն՝
մեր
քուրն
կ^ անո լթ՛ա
յ , երկինք
կր ժրպտի
,
երկիր
բերք
կո՚՜աայ
, ա՚1։տաէւե կր լեցուի
թււթոց
երգեբով,
ծիլեր
, ծաւչփքթեր՝
վր
ծրլին
երգով
. . . : իսկ երգր
ի՜նչ
է , կեանք
է
կենսա
լից , կեանք
մ՛ր որ չունի՝
ցաւի
ոչ
մէկ
բիծ
...:
Հայ
վանքր խեգճ
է, գբթութեան
աղ
-
բիւր , Հայ վան^թ
բաբւէւթեան
Լմէ սլատ–
էէսէմ ,թէ
լուր ,
ւ
՚՚բաիբ
չփ ղլթեր
կրրօն
-
քի , աղղի՝ ապաստան
կուտայ
մէն մ՛ի ան–
ցոբգի
1 անօթիին
Հաց , Հիլանւլի՚ե
ւլար~
ման,
ւէրբին
ալ կէէւաայ
խլթամք
Հայբա
-
կան,
շբ կայ,
շէ եէլած,
նոյնիսկ
մէկ
ան.
ղամ
,որ մէկր
գիմ
է ւիանքին
Հա յկական
,
իր էիփշաին Համար
խնւլրէ
օգնւէւթիւն
, ան
կէ
մերժրւի
, պարապ
ու նրկուն՝
ետ
ղաոնայ
իբ տւէւն
. . . :
Հէսյ ւիանքր
Հայն
է, անոր
նոյնութիւն
,
անոր մրտածման
լուսեղ
իսկութիւն
, ա–
նոր
սլէս գրթած
ել ա ս սլթքա կան , էսնււր
պէս
րարի
ու ե՚լբայրական
• • - , բայց
ին -
չո՞ւ արգեօք
,
« ՞ ր
անգութ
Աստուած
,
՚յեգփն , իր էէսնքին
րախտին
է
կառլած՝
աւերն
ու քտնգում
, քաբգն
ու
կոտորած,
միթէ՛՛
ճիշգ
է խօսքն՝
Հայ ղիւղաց
իին
,
թէ ՝ Աստուած
Հետ
է շարին ,
շաբկամին
•••»
եթէ
այսպէս
է՝
Զարին,
ՀԼրղարին՝.
"՛՛Լ
պի՛ոի աեսնէ
«՚Ւաաասաանն Վելւջխւ»
• - • : Ար՚լաբն
խաբուած
է վրբայ
այս
երկրին,
չըլլայ
թէ
իսաբուի՝
շիբմէն
ալ
անգին
• • • :
Հայ
վանքը
լոյս
է, Հայ վանքն՝
բարի
է , սակայն
գաւաղիր
Գիշերր
չար
է , եկեր
անոբ
չուրք
Չարիք
կը Հիւսէ
:
X
Օր
մ՝էր
ամաէւոլան
, մարախի
նըման՝
Հռն
ալաղակնեբ
, եկան
ու եկան , բ ր ՚ ւ -
նեցին
ողք սար,
պուրակ
ու անտաւլ
, Հո -
վիա
ու րրլոլր
, կիրճեբր
մրթաբ,
կաբ
-
ԲԱ՛"յի՛ե
բոբենի
էխսյրագ , ոչ
տուն
թողուցին
, ոչ ղոմ ու մարագ,
ոչ եկեղե
-
ցի,
ոչ ալ մաաուէւ,
վանք,
այրեցին
բո
լոբ,
րրին
Հարթ
- յատակ,
գաբձուցին
ճամբայ՝
իրենց
ոաքին
տակ
:
Ամաււուան
օր էր, երբ անոնք եկան,
ա ֊
նօթի , քաղյցած՝
շուներու
նրման
, լեց
-
ուեցան
գիւղեր,
րերկրալից
շէներ,
մր -
տան
աւաններ,
ղուարթ
քաղաքներ,
մեռ
ցուցին
այր , կին,
ծերն
ու
պատանին
,
ՆՇԽԱՐ
ՄԸ ՀՐ–
ԱՃԱՌԵԱՆԼ՛
ՀԱՅՈՑ ԴՐՕՇԱԿԸ
Հ ի ն
Հա
յասաանում
իւբաքանշիւբ
կ,ա
-
իւարարութիւն
իր աււանձին
՚էբօթ
ունէր ,
այս
պաբաղային
Համագղային
պէտք
է
Համարէին
, Արարատեան
թագալորոլթեան
որ
է,
Արշակդւնեանց
տոՀմի
՚ է ր օ շ ը ։
Բայց
մ եր
Հ ին պատմ ագիրներ
ը ոշ
մ ի տեղե
-
կութիլն
չեն
տալիս
մեգ,ոչ
առանձիւ,
նա–
խարարութեանց
եւ ոչ
է լ
Ար շակո
էնւ եանց
Գրօշի
մ՛ասին ;
Յայանի
է
որ միայն
Ա ամիկոնեան
նա -
խարարէւլթեան
գըօշփ
վ ր ՚ " յ նկաբած
էր
արծուի
ել աղաւնու պատկեր
:
Այսպէս
Փաւստոսր
էսօսելով
այգ
նախարարու
-
թեան
մ՛ասին՝
ասում
է
^Աղաւնագվւօշք
,
արծուենշան
ւէա րժնական
ի շք
,
աներկէլղք
քաքասիրտք
նաՀաաակք
քաքանունք^
Հ՛ի ,
Զ •) : կայ
մինշեւ
անգամ
կարծէք
որ Հին,
ժամանակի
գրօշյԼ
այժմւայ
՚էբօշվ՚ց
բոլո–
բռւԼին տարբեր
էր
• օրինակի
Համ՛ար
բար–
ձրր
ձողի
ծայբր Հասաատուած
մի քան -.
գակ,
արծիւ,
վիշապ
եւն. եւ ոչ
թէ
շորի
վրայ
նկարռւած
պատկեր
, ինշպէս
այժմ
;
Այս
կարծիք
ունի
Միւլլէր
Հայագէար
որ
ուղում՜
է
՚էբօշ բառր
՚էրօշել
Լքանգակել)
բայից
Հանել
:
1198
թ ՚ - ի ^
երբ Լեւոն
Բ .
Ռուբինեանց
թաղաւո
ր օծուեց
, Հււովմի
Պապը
ու գաբ–
կեց
նրան մի նոր գբօշ,
"րի ՛էրայ նկաբ
-
ուած
էր
կարմ
իր առիւծ
, թա թե ր
ր
՛էի բ
բարձրացած
, սպէտակ
ֆօնի
վրայ։
Երեւի
Լեւոնի
յաքոբւթեբր
պաՀեցին
այգ
ղրօ -
շը,
բայց
երբ քիուբինեան
Գ
՚ոՀի
՚Լր՚"յ
բաղմ՚եց
Լուսինեանց
աոՀմը
,
Գրօշակր
լրռխուեց
ել ղարձալ
եռաղււյն
Լկարմիր
,
կտպոյտ
, ղեղին)։
Յայտնի
է
ոբ
Լեւոն
Զ-ի
մաՀից
յետոյ՝
Հայոց
թագաւոոոլ
-
թեան
ժառանգ
Համ արուեցին
Կ
իպրոսի
շխնայեցին
՚է՚անկանց
նորածին,
արիւն
Հո
սեցաւ
Հեղեւլի
նրման , երկիրր
րռնեց
լա
ցի արիսուբ
ձայն
• • . ; Հողր
սրմ՚քեցալ
,
ելւկէն,թ անտա ր րե բ , Թարթաււր
եր
ղեց
մսՀՀքքւան
ցուրտ
երգեր
:
ՀււՀւ ալաղակներ՝
բարձրացան
ղէպ
լեււ
,
ուր
Վանքն
Հա յկական՝
ան էս րււո վ
թ-առեր
• • • : հրռներր
բաց
էն , ււ ւս ո լց ի շ , ա շկերա
՚
1ՐյԳ
՛լո յգ կապեցին,
բրլուր
մ՛ր տարէւն
որբէ
անցուցին,
մ՛արմ էններ
ըրին
կբաոր
առ կրտոր , քա բւլե ցին
միսր ,
քաբգեցին
ոսկոր • • • , ~,աւլուստներն
/ " ՛ Հ " / ՛
պաառե —
ցին
երր որ՝
միսին , ոսկրին
Հեա
ցանե
ցին
լեււ, ձոր
... :
X
՚Լրտանգր
անցաւ
, Հոներ
քաշւէւեցան
, .
Հոս
էււ Հոն պաՀուած
Հայերր
մէք
տե՛լ
յանկարծ
գուբս
ելան, լալով,
ուլրալուէ
ու
կուրծք
ծեծելով՝
իրենց
մ՚ե՚ւեթերն
ւիրն–
տռեցէւն գրտան
, թաւլե ց էւն ղանոնք
սուգի
երւլերով,
Հոէլր
թըր
քեցէն՝
աւլի
արցուն
քով
. . . :
իքաւ
մութ
գիշեր,
ուլբի , Հրսկոլմի
. . ՚ ,
ծաէւեբէն
մէւնշեւ կաաարր
ւէանքէ՛՝ կաթե
-
ցաւ
ցաւը
մաՀուան
սարսու՚ւի
• • • ,
Բ՚"յՅ
մութին
մէքէն՝
այս
էնշ լոյսեր
են . • . ,
կայծոէւիթե՚՚՚ր
են , որ լոյս կ՝արձակեն
• • • ,
թէ"
ոշ աստղեբր
իքեր եբկէնքէն
, որ մե–
ռեթերու
Հուէինե ր լուսեն
• • • :
Թար թառի
մօտէ
բրլուր ր ււղքոյն
կր -
րակ
է աւլեր
թոնիրի
Հանգո յն
• • • : Իր -
լուրն
կը վառի,
լոյս
կայ
ամէն
գի
•-•
շէ , մի սարսավլիք,
նշանն
է
Հրաշքի...։
Գիլէթ
ու ւէէւէլաց
էէն , ա յն
մ՛ էէւթ գէ՛
թրի^
կաաարր
ելան
լուսեղ
բրլուրին
, որ գիտ
նան
է՛՛՛նչ կայ,
ինթ է որ այսւղէս՝
աււատ
լո յս կուտա
յ • • • : Ելան , ոլ տեսան
, ՝էՀ1 -
րաշք
ղիւթական
. . . , մեււած
մարգերու
մէսէն
, ռսկորէն
,
անոնց
ւլըղղըղէէւած
սէէւրբ
Հանգերձներէն
,
լո յսը
կը յորգէբ
,
կր սաՀէր
րբլրէն
– է ՛ ,
կարծես
թէ
Հաղար
աստւլեբ
եբկէ՛նքէն
է՛քեր են ՛լար - վար
,
որ լոյս
աան
բրլրի^
, Հողին
ու քուրէն,
եւ
լո յս
տան
նաեւ սրգաւոր
վանքին
. . • :
ինշէ՞ն
էբ այս
լոյս.
Հայ
ւ^իրիԸ
լոյսն
էբ * լ " յ " ՝ ^ ՝ Այբ
բ ՚ ՚ ^ ի ն , որ ՛լիրքէն
ե -
լաւ
՝ ողողեց
Հոգէւն , ապա՝
ոսկորէն
,
քաբգուած
մ՛իսէն՝ անցաւ
Հագուստին
, շի
նեց
նոր Հրբաչք
ի վաւէւս Հայ ւԼանքէն • ՚ :
Անցան
աաբիներ
,ու եբկար
ղարեր,
րայց
Հայն
չմոէւցալ
բրլուրէն
լոյսեր
. . . :
Բ բլուրն
անուանեց
Աստթբոլ
Բրլ՚՚՚֊ր
,
իբրեւ
յո՚-չ
գէպքէ՛ն՝
ուրախ
ել տրէսոլբ
,
իբբեւ
փառքի
ձօն Մեսրոպեան
գիրէ՚ն
, եւ
անկէ
ծորուլ մ՛րշտավառ
լոյսին
. . . :
ԱՕԱ
-
ՎԱՆԻ
Fonds A.R.A.M