քօոժտ 6ո1925.ք<.Շ.Տ.376.286 %
ՄՄՏէէշա
:
Տ € » . 1 « 1 Տ Տ * ա յ (
օ
17. քՀս6 ՕՅաշտատ -
(13) :V1€է^օ : 10Լ61^€ օ
Հ ՜ ե ց ւ ^ ս ՜ ւ ա ւ ՜
Փ
Ր –~Տար ՜՜2200 , Արտ
- 3000՜
ՓՐ
՜ օ
ա
006.
15-70 տ՛ին 10 Ֆր •
€.€.Բ. Բ
ՅՈ» 1678-63 օ
ՕւաշոշԽ
19Ր\ՅՈ
1
Ց
53
Կ1^ւսկՒ19՜ՄԱՐՏ օ
. օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ . , ^ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ
29րգ Տ ԱՐԻ ֊ 29» >^ոո« 1^0 7029-Նոբ շրջան բ ֊ ի ւ 2440
Իէմբագիր՝
Թ.
ՕԻՍԱԲ՜ԵէՌ
օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ ս օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ օ Տ օ օ ՜ ^
ՄԵՐ
ԽՕԱԲԸ
Հաճեչի
չէ ամէ՛ն աալւի
նոյն
մռայլ
խոբՀըյւ–
ղածուիՒ էւննե
լւլլ արճանագբել,
յիչել՚՚վ
մեէ
եբ ^
բեմնէ
աօնելւն
ու աւանդոլթէւննեբբ
:
-- Այսսլէ՛՛ս
վ՝ուլԼուն^է՝եք
աղքլազաբղբ։
Այս
֊
"ք*"
է^Ր
՚՚՚^Լ՛ ^.աաէվբ ...
Աւելէ քան
եբեսսւն
աարի անցեր
է աբղէն
, եւ
անօգուտ
են Հառաչանքն
սւ երանաւէա
յուշերբ
;
Աեոգոք
իբավանուիքէւնր
տեսնենք
այնսլէս
ի՛եչ
սլէս որ վայ, աեոր Համեմ աա
վաէելու
Համաբ
է1եէ
աս֊ւատավաե
իժէ Հանէային
վեանքլլ
:
Ա՚եչսւշա
ամէ՚ե
•վայրենի
աօն սարսուռ
մէ
կր
Հոսեցնէ
մեր երակներուն
մէԼ։ Աիրտերր
կը արո–
գւսե եւ
ոյ շքե ր ր վր կա յհ՜կլտան
:
Այս
յոյղեբր
աւելէ գգալի
են ,
օրինակ ,
կ ագվագարգրն
, ոբ
քբ է ստ ոնէա կան յիշաաակէ
ա–
է-ելբ րաե
է1 րն է մեէԱ։ Համար
:
Բառն անգամ
գարուն
, սլա յհ՛ առո
ւթիւն
եւ
թա րմ ո ւթ իւն կր րուրէ
է
Աւրրշներ
, աւեԱւ
մեհ եւ բախաաւոր
աղգկէ
գանագան
րառեբով
կր յատկանշեն
տարեգաբձքէ.
~
« ծ**^
արմաւենեաց»
եւն . :
• ՝;.
Աեղուգական
, իսկասլէս
աղգային
եւ
Հայկա
կան
է մեր Հէ՚ագկագարգը
է
Բառին
կազմութիւնն
անգամ
գիւա
մըն է ,
ինքնուբո
յն ել ան թա ր գմ՛ան ե լի
յ
Ամէնէն
անաարրեբն
ալ թնազգարար
կ ըմ՛ -
բռնէ
թէ նոր շլւքաե
մ ր կր բացուի
, լաւաաեսոլ
-
թիւն
եւ Հաւատք
նեբշեշելով–.
Նոյն
իսկ
Հայրենի
Հողին
րուբմ ունքը աարած՜ելով
մեր րոլոբաէքր
ւ
Ամ՛բոգք
այլաբանութիւն
մը
Հքագկաղարգէն
Զաաիկ
:
Տեսակ
մը խոբՀրգանիշ,
որ կր
խանգավառ^
բաղմ ութէ ւ՛ննե րր։ Անկախ՝
բոլոբ վարգասլեաա
-
կան գիաե լէքնե
րէն
եւ Հանգիսաւոր
արարողու
-
թիւններէն
:
Ո՛՛ւր էր որ մեր Հանրային
գոբծունէութիւնն
ալ նորոգուէբ
\ք աղկազարգի
թբթռացոււէ
ներով
;
Վարղն
անգամ
փուշեը
ունէ , իբբեւ
բնական
մասնիկնեբր
ամրոզքութեան
մր :
Ւ՜նչ
սլիաի արժէր
կեանքը առանց
փուշի
եւ
աառասլանքի
: Առանց աագնասլէ
ել սլայքաէի
%
Հքաղկաղաէղին
Հեա
– գարո՛՛ւն
—
բնութիւնն
ալ սլայքար
մր չէ՝
որ կը մղէ , Հալեցնելով
սառ–
նամ անէքնեէը
: Բանալով
քերմ ութեան
ել
ումի
աղբիւրները
;
՛Ծ աւլէլաղարգ
կը նշանակէ
վերահնութիւն
:
Ամէն
ուղղութեամբ
:
մ՛ո ղով րգա
յին
աւանգութի
ւնը
շաա
աւելի
սլերճաէսօս
է քան որեւէ կրօնական
կամ
գէւաական
վե ր լուծում
;
է^եբեւս տկարացած
է աւանգութեան
ուժ՜ը ,
իբրեւ
Հետեւանք
երկարատեւ
սլանգխտութեան
:
, Բա
յց ոգին
կր մնա
յ անվ թար
: Եւ կը կար
-
ծենք
թէ նորերն
ալ կր կրեն անոր
աղւլեցութիւ
-
նը^ Հակառակ
բացասական
փորՀութեանց
:
Ամ էն սլարագա
յի
մ էք , սլիտէւ
ո լզէ ինք
որ
Ծաղկաղարղր
գաոնար
մ ղի շ ուժ մր, մեբ
ինքնա
պա չտպանո
ւթեան
պա յքարին
մէք :
Նե ր ^ շա բան
մր,
որ կր խօսի
ամէնուն
սրտին :
Հյ աս։ մր աեսակէտնեբով
ամ էնէն
ժողոէէբղա–
կան
խոբՀուրգն
է ա յս աօնր : Մ ատշելի
րոլորին
;
Որո՛՛՛ւ աշքերն
ու սիրաը
չեն բացուիր
ի
աես
գո
յնղղոյն
ծաւէկեփունքի
մը :
Ծ աղկազա
րղն
ալ
նո յն
յո յղերր
կ՝ ա բ թն ցնէ
ամէն
գարնան
տ
Եւ ոլէ՚աք
է որ արթնցնէ
: Ա անաւանգ
օաարու–
թեան
մէք,
ուր այնքան
սառնաշունչ
^ովեր
կր
վւչեն
մեր գլխուն
վերեւ։
Ուր սովորական
զգա
-
ցումնեբն
անգամ
ՀեաղՀեաէ
կր
թմրին
է
Հաւատացեալ
կամ
Հեթանոս,
ամէնքս
ալ ու
նինք
թաքուն
կարողութիւններ
, ոբոնք
մղիչ
ռւ֊
ժի մր ել մչակոլմի
կը կարօտին
:
Մասամբ
այգ
կագգուրիչ
գերը
կր
կատարեն
աւյն աւանգութիւննե
բ ր որոնք
ժ ո ղո վո ւր զնե բ ո ւ
իմաստութենէն
կր բխին է
Այս տեսակէտէն
, բացառիկ
արժէք
ունին
մեր կաբգ
մր աւանգութիւննե
բը,
Ծ աղկազա
բգէ%
մինչեւ
Զաաիկ
եւ Վարգավառ
:
Գարերու
ձայնն
է որ կր Հնչէ,
անոնց
միքո
ցաւ,
իբրեւ
Հայկական
անթել
ւ
8Ա.ՌՍ^»Ի ՍՈՐ ՀԱՍՑԷՆ
ՏՊԱՐԱՆԻ ՓՈՓՈԽՈԻԹԵԱՆ ՊԱՏՃԱՌՈՎ. ԱՊՐԻԼ
^ԷՆ ՍԿՍԵԱԼ
«ՑԱՌԱՋ»ն
ԽՄՐԱԳՐԱՅՈՒՆԸ ՊԻՏԻ
ԿԸ ԽՆԳՐՈՒԻ
ՆԱՄԱԿԻ,
ԹԵՐԹԻ
, ԳՐԱՄԱԿԱՆ
Ա–
ՌԱԲՈՒՄՆԵՐ
ԵՒՆ– ԿԱՏՍմ՚ԵԼ
ՆՈՐ
ՀԱԱՑԷՈՎ։
Ապրիլ Տէն սկսեալ (9րդ տարեշրջան). թ ե ր թ ֊ ը
պիտի տաագրուի «Ար՚աքս» տպարան,
Թերթ-ին ծաւալը պիտի ընգարձսւկուի,
սսւ
սւյժւք անփռփո|ս պաեելով հատավաճաււի գինը :
Նււր բաէ1նեգինն է ՏԱՐԵԿԱՆ 2500, Վ ԵՑԱՄՍԵԱՅ
1;ք00 Ֆ Ր ԱՆ՚Ի :
X
Այս աոթիւ
կը փութանք
մեր
շնո բ Հ ա
կալո՚ւ–
թիլնը
յայտնել
տ։ղարանաաիրոք՝
Պ– Տ– Տէր
Յա
կոբեանի
յ որ քսան տարի
կարելին
փորձեց
թեր
-
թ ՛հն տ սլա գբութիւնր
։ս պաՀ ովե
լու Համար
, եր -
րեմն լբաղբական
աշիսատանքեեր
ալ կատաբելով
:
խմ րաղ
լ։ էէն
Հ է ւանգո՛ւթեան
կամ բացակա
յութեան
ա տ են
:
ԾԱ%ԿԱԶԱՐԳԸ
ՓԱՐԻԶԻ
ՄԷՋ
Փարիգի
Հա յոց եկեղեց
իէն
կր Հաղո րղեն
թէ
ա յսօբ , կէ։ ր ա կի ,
29
Մ արտ
, որ կր
ղուգագիպի
Ծա։լկ։ս։լարգ
Կ
տօնին , Հանգիսաւ։։ր
կերպաէ
պիտէ։
կարգացուի
Ա։է՚ենայն
Հայ։ւց
կաթողիկոսին
կոն–
ղակր,
Փարիղի
առաքնորդ
Աերորէ
Ծ՝
Վ–
Մա
-
նուկեանէ։
, արեւմտեան
Եւրոպայի
թեմին
Հայ -
րա։։լեաական
պատ։։լէւրակ
ն շանա կո ւե լուն
մասէւն։
Այս
ա։։.թիլ պէ։տ ի պատարաւլէ
Ա^թիլիասի
միաբաններէն
Վաշէ
վրգ
• Տ"վոէփեան
, եւ պիտի–
քարողէ Աերովբէ
վրգ՛։
Վերքին
էմ։լթաբերէն
Հետեւեալ
տեղե կութիւե
նե րր կբ քաղենք
Պոլսո
յ ե բկրա շա րժի
մ ասին , ոբ
մեծ
իրաբանցում
ւգատճառած
է , բայց
ոչ
ծանբ
կոբո ւստներ
; (Մ է՛ւս շրքաններու
մ ասէ՛ն
գրած
ենք օրը
օրին).-
1906^5՛
ի վեր
ա յսքան
բուռն
ցնցում պատա
Հած
շէր Պոլսոյ
մէք
:
Եբէկ
գիշեբ
(18
Մարտ)
ժամը
21/1/
5
մնա–
ցած
քաւլաքիս
մ՛էք ե ր կրա շա բժ ի երկու
բուռն
ցըն–
ցռլմնեբ
յաււաք եկան , որոնք
մեծ
իրաբանցում
ի
մ աանեցին
ժողովուրգը
: Զբ*>" ա ր աննե բ է ել
սինե–
մաներէ
խումբերով
մարգիկ
ղուբս
խուժեցին,
ա–
Հաբեկ
ու սրտատրոփ
%
Այւաքին
ցնց։ււմբ
շատ
աւելի
զօրաւո ր էբ :
Բարեբաէստաբար
երկուքն
ալ Հորէւզոնական
էէ՛ե
եւ գետինը
՚ ո լ ի ք ի սչէո դնաց եկաւ
ու
ա՚լիտալի
Հետեւանք
չունեցաւ
: Գիշերր չատեր եբկար
ատեն
չեն
Համաբձակւսծ
քնանալ
:
Յնցումր
տեւեց
15
եբկվայբկեան,
յետոյ
աւելի
կււ։րձ
ւոելողո ւթեամ բ ցնցում
մր : ^ ա րժի
ամե
-
նաբուէ։ն
ցնցումին
ատեն
, Պէյօղլու
պողոտային
վրա
յ , մ եծ իրաբանցում
յառաք –եկաւ •
չրքակայ
շէնքերէն
մարգիկ
գիչեբային
Հագուստներով
գուբս
խուժեցին։
Ա է։նեմ անե ր ւ։ւ
/ւ՜.–
ղբօսա րաննե բ Ո ւ
ժողովոլրգր
մանաւանդ
մեծ խուճապի
մատնուեցաւ։
Խումու
-
մի միքոցէն
շատեր
վիրաւորուեցան
:
էտ
է։բնէ։լա։իո
լի
կ"զմը
՛զա բ իոպնե բ Ոէն։
մէկ
մ ։սսն ալ փլած
է եւ անցքի
գուռ
մբ փ լշե լով ճամ
բան փակած
է : Գոց
Շուկայէ։
ելեկտրական
Հո -
սանքբ
խզուեցալ
, ւգատերուն
ծե փե ր ր ինկած
են ;
Թիւրպէի
Թուբան
սրճարանի
յաճա խո րգնե–
րբ ամէնէն
աւելի
էսուճապէ։
մատնուած
էին : Ա •
բուռն
ցնցումէւն
բոլորր
մէկ
դուրս
կբ խուժեն
,
է։սկ անոն քո ր գուռնէն
ճամբայ
շեն գտած
, աթոռ–
ներ քաշելով
ապակիներր
կոտրած
ու փողոց
թա
-
փած
են , մ արմ արէ
սեղաններն
ալ կաոր փսոր
ե–
գած
են : ք՛ի՛չերը
ուչ ատեն
փողոցներուն
մէք րաղ–
մութէ։ւն
կբ տեսնուէր
Հակառակ
ցուրտին
:
Տեղ
տեղ
ալ
նո
յնի
սկ վե րմ աէ^ե
ր կամ
այլ
բէ։ւրգէ
ծած
կո ցն ե ր իրենց
ուսե բուն նետած
զո յ -
գեր , մարգիկ
ե լ կիներ տեսնուած
են , իբենց
թե
-
ւեր
ուն
տակ
սեզմ ելով
՛ԷՈ Հարատո լփեր
կամ
ար–
ժէքաւոր
գոյքեր
: Եւ կան
կիներ
որոնք
տունէ
^ Ա ա ԱՅՆՈԻթԻԻՆ
ՖոսՍսայի հէ Աէէհքիկէսյի ւ1իջել
ԿԱՐԳ
ՄԸ ԽՆԳԻՐՆԵՐ
ԿԸ ՄՆԱՆ ԱՌԿԱԽ
Ուոշչ։նկթրնէն
կր Հեռագրեն
թէ Ա • ՆաՀանգ
ներբ
եւ Օէրան՚՚ա կատարեալ
Համ աձա
յնութեան
մր յանգեցան
մարա
2
,1
ին , Հետեւեալ
Հաբցի
մա -
սէ։ն — զ՛է"
յշ
ք՛ս զա քական
ութ էււն մր վաբել
Խ •
Միութեան
Հանգէսլ,
սպասելով
որ անոր
նոբ
վա–
րիչ^երը
ճչւլեն
իրենց
գիրքր։
Այսէ՚^ք^՛
,
կ՝ուղեն
ւլիտնալ
թէ անոնք իսկապէո
խ ա ղա ղո լթ ի՞՛ ւն կ՝ու.
։լեն թէ պիտի
չարունակեն
պաղ պատեբագմր,
ի
Հարկին
աչք
առնելով
նոբ աչխարՀամարա
մը :
Այս աոթիւ,
թէ Մ • ՆաՀանղներու
արտաքինէ
նաէսաբաբր
եւ թէ Պ - Ժոռժ Պիաօ Հաւանական
կր
գանեն
որ Մոսկուայի
նոբ վարիչներր
խազազա
-
սիրական
քաղաքականութեան
մր Հետեւին
, նկա
տի ունենալով
ներքին
տաւթէաս^եր
: Միւս
Կ
"ղմէ \
կՂնթաղբեն
թէ անկարելի
շէ որ ան,,նք յարձա
-
կողական
գիրք մը բռնեն,
քանէ։
ոբ Խ • Մ
էութեան
քաւլա քական։։
ւթի
ւնը նաէսապէս
գծուած
է կու
-
սակցութեան
կողմէ,
ղեկավարութեամ՛ր
Աթալի
-
նի։
Ուրեմն,
արեւմտեան
պետո
ւթ իւննե ր ը ստիպ–
ւ֊ւած
են արթ։։ւն
կենալ
:
ֆրանսայի
ւէարշապետր
Հրապարակային
ճառի
մը մէք ղիաել տուաւ
թէ
իրենց
տեղեկութեանց
Համաձայն
, Հնղկաչինի
կարմիր
րմրոստներր
կր
վ։որձեն
բոլշեւիկեան
ցանցին
մէք
ձգել
Պիրմա
-
նէան , Աիամ՝ր
եւ Հնգկաստանը
:
Հետեւաբաբ
,
ա՛նՀրաժեշտ
կը ղտնէ
որ ֆրանսա
ել Մ •
Նէս ՜
Հանւլներր
նե րդա չնակեն
իրենց
ռազմ աղիտու
-
թիւնը
ել քաղաքական
մեթոտներր
Ծա
յր • Արե
-
ւելքէ։
մէք,
ուր Բորէայի
եւ
Հնւլկաշինի պաաե
-
րաղմներ
ը միեւնո
յն պա յքարը
կը կաղմ են Համ էայ–
նաւէարական
ծաւալման
գէմ
Պ • Ա այէբ
միեւնոյն
աաեն աււաքարկեց
• -
1–
Համ՛աշիարՀային
տնտեսական
եւ ղրամա– •
կան
խոբՀրղաժողւ։։Լ
մը գումարել
, զարկ
աալու
Համար ազատ
աշիւարՀի
առեւտուրին
լ
2՛ Մ • ՆաՀանղներր
պէտք
է աքակցին
րան
սայի , աման
բնակարաններ
շինելու
Համար
Յէր ՜
րանսայի
մէք,
իբբեւ
աղգու
միքոց
մը
Համայնա–
վարուէժեան
ծաւալման
գէմ : Այս առթիւ
շեշտեց–
–~ Հ Յէբանսայի
մ՜էք
Համայնավարութեան
գէմ
սլա յքա րելո
լ
Համար
արգիւնաւոր
մ՛իքոց
մ լ ^
է
եր դիք
մ՛ր ասլաՀ ովե
լ արկածեալներուն
եւ տնա
-
ղ։։։բկներուն
որոնք
թ խմ ուած
են փլփլկած
եւ
վա–
տաււողք
աուներոլ,
մէք
՛ֆ
ւ
Գալւէվ
բուն եւրոպական
խնգիրներուն
,
Պ՛
Մ այէբ բացատրեց
թէ
իբ
կառաւէաբութիլնը
յանձն առած
է փութացնե
լ եւրոպական
բանակի
՛լա ^ա
էլր էն ։էաւե րաց ում՛ ը , բա յց երկու
նաէսա
-
պայմաններ
կը գնէ
1–
Վեց
անգամակից
պե
-
տութիլնները
պէտք
է վաւերացնեն
ֆբանսայի
ա–
ռաքարկած
յաւելումնեբը
շ.
ԱնՀրաժեշտ
է որ
Համ աձայնւ։ւթէ։լե
մը ղւ։յանայ
ֆբանսայի
եւ
Գերմ՚անէոյ
միքեւ,
Աարի
չրքանի ապագայ
վար
-
չակաբզի
մ՛ասին։
Պ–
Մայէր
մասնաւորապէս
ծանրանալով
վերքին
կէտին
վ յ ՚ ա յ , րսաւ
թէ ան ֊
Հբաժեչտ
է այ՛լ
Համ աձա
յնութիւնր
,
վասն
ղի
եւրոսլական
րանակի
գաշնաւլբէն
կաբգ
մր կէտե
րբ
կապ
ունին Աարի
շրքանին
Հետ,–
Միացեալ
բանակէն
։լօբամասեբ
պիտի
գտնուի՛լն
Հոն,
զին
ուորական
ծառայութիւն
պիտի Հաստատութ
եւն :
Աարի
շւ՚քանր,
ոբ մէկ
միլիոն
բնակիշ
ունի,
առ
այժմ
չէզոք
շրքան
մր կր Համարուի
:
Փաբէ։.լէ։ թերթերբ
կը գրեն
թէ
Ա • Ն ա Հ անգ–
նեբոլ
կառավարութիւնր
որեւէ
յանձնառութիւն
չեն ստանձնահ
, մէքնորգելոլ
Համաբ
այս
Հարցին
մէք։
Ֆրանսայի
տե^կէտով,
Աարի
խնղիբը
^անկիւնաքարն
է միացեալ
Եւրոպայի
կառուց
.
մ ան
^ ;
ԽորՀբգակցութեանց
րնթացքին
,
որոչուեցաւ
մ։սսնագէաներոլ
յաանախոլմր
մր կաէլմել,
քըն–
նելու
Համար
Հնղկաշէնի
էսնգիրը
ել
ամերիկեան
աքակցութեան
չափը
յ
<՚«>,/՛ ՄԸ ՏՈՂՈՎ
տեղ
լքած Փախած
են
Հագաթափավ
մը :
ԻՏԱԼԻՈ8
ծերակոյտին
Համայնավար
ան
-
ւլամ ներր ւէաբպետ
խաղ
մր սար քած
են , խափա
-
նե լու Համ աբ բնտրական
օրէնքին
վաւերացում
ր :
Երկու
օր է ոբ ւլիշեբն
ի բուն
ճառ
կր խօսին,
խա
փանելով
օրինաղծին
քուէա րկո ւթ էւն ը :
Որոշած
են
96
ճառ
խօսիլ
: Երկրոբղ
գիշերր
, Տ Յ / ՚ ք
մա
-
մուն տակաւին
54
ճառ խօսած
էին։ Երեսփ • ժո -
ւլովին
մէք ալ այսպիսի
տեսարան
մը պարզուե
-
ցտ։– երկու
աէքիս առաք
:
ՄԱՆՐԷԱԿԱՆ
ՊԱՏԵՐԱԶՄԻ
մասին
նոբ ամ
-
րաստանութէւէններ
եգան
Մ - ՆաՀանգնեբուն
ղէմ,
ՄԱԿԷ բնգՀ.
ժոգռէին
մէք։
Ամեբիկեան
պատուի–
րակբ
ուժգնօբէն
Հերքեց
չեչտելով
թէ Խ՛ Միու
-
թէ։ւն։բ ^չաբամիտ
պայքար
մր կբ մղէ , խախտե
-
լով խաւլազասէրութեան
վերքին
Հաւաստիքեեբրֆ
:
մ՝ուլո։էր
մերժեց
կարմիր
Ձինասաանր
եւ
Բոբէան
ժողաէի
Հրաւիրել,
այս
Հարցին
քննութեան
աո
-
(Լու|ւհթոՆ շաբունակոՆ-թ-իւ&ը կարդալ Գ> էջ)
Fonds A.R.A.M
