HARATCH, du 1er janvier au 29 juin 1952 - page 58

Առիթներ
չէէ՚ա քյէձձքա^
օէոարներռւ.
կ-՚ք՜
^•էքներԱ
լսեէու֊ կամ կարդաԼու. ;
Անոնցմէ
շասւերը փաղաքշական
ե՝ն ՚
քաշալե–
րական
եւ. արմանի
մ ասնաւոր
ո սշաղր ո՚-թեան ,
երր Հաստատուած–
են պատմական
ծա
՚Լօթոէ
֊թեան
,
մեր
մողոփո՚-րգւլ
մօտէն
ճանճալու,
իրողութեան
մշ վյւայ ։
Աեր ապրած՜
դմոլարին
, քաղաքական
խառ -
նաշվ
/ոթ
կացոլթեա֊ն
մէԼ, օտար
երկրի
մը վար -
չա պետին , նախարարին
, քաղաքական
կամ մ տա­
ւորական
ղէմքի
մը նպաստաւոր
յայտարարող. -
թէւնը
մեր մողովո՚–քդ1՚ն
Հանղէպ
,
ընղՀանոլր
ղոՀ ունակութիւն
կը պա աճառէ
բոէ"րէ"
• Ոչ մի -
այն անոր Համար
,
որ մեր մողովուրգին
առաքի–
նո՚-թիւնները
օտարներէն
ալ կը
Հաստատուին ,
այլ անոր Համար որնպաստաւո
ր մ թնոԼորտ
կը
ստԼղծԼն
անոնք.
վստաՀութիւն
ու ապաՀովու֊ -
թիւն
կը բերեն
մեղփ։
Ցբո՚֊ած
ԲԱ"՚լով
աշիսարՀԷ աշխարՀ եւ երկրէ
երկիր,
մենք Հարկաղրուած
ենք Հաշտ ապրիլ
մեր
ապրած
երկիրներուն
մէ^ եւ , իբրեւ
Հաւատարիմ
քաղաքացիներ
, աջակցիլ
տրուած
երկրի
մը վե -
րե լքին
ո՛– բ՛ո րգա լաճ ո ւթ ե ան :
թէ
զգացումէն
եր ով եւթէ
բանականութեան
թելաղրանւքով^
մենք պարտաւոր
ենք մեղփ բնա -
կակից , մեղ Հիւրբնկալող
մողովուրղնեբուն
Հեա
գործ՜ակցիլ եւ յարգել
անոնց
օրէնքները,
կաբգե–
րը եւզգացումները
:
Այնքան
արիւնոտ
փորձանքներէ
եւ փորձոլ -
թիւններէ ետք , ունեցած
ենք
իմաստութիւնը
չխառնուելու
մեր ապրած
եբկիբներուն
նեբքէն
էւնղիբԼեբուն
ու պայքարներո՚-ն
, պաՀելով
մէշտ
մեր բաբեկամական
ո՛– անշաՀախնգէր
լնթացքբ։
ՀքնորՀակալ
եղած
ենք եւ շնորՀակալ
ենք
մեզի
տրոէ֊ած
գէւրութէւնւերուն
մամար , ել նո՚-է՚ր ՜1
ուած
ենք մեբ
ազղայէն
ներքին
գարգացման
, \
սբտանց
մասնակցե
լով
նաեւ
մեբ «երկրորղ
Հայ ֊
I
րենիք%ներու
տնտեսական
,*մշակութայէն
ել լ ^ - |
կերայէն
բաբզաւաճութեան
:
ւ
Հ/նոբՀէւ
այս բանաւոր
քաղաքականութեան
, ՚.
Հայ
մոզովուրղը
գնաՀատո՚֊ած
է
օտարներուն
յ
կողմէ, ոչ մէայն
Ամեբէկայէ
մէշ, այլեւ
Ֆրս՚ն - ՚
սայէ,
6 ունաստանէ
եւմ ասնաւորապէս
Ա՛ է^էն Ա–
բեւե լքէ
ե րկէ րնե բուն
մ է 9 , Եղէպտ ոսէն
Պազես -
տէն , Լէբանան
, Աուրէա
, ք՚րաք
ու իրան : Հայը ,
շատ
մը տեղեր , ղարերով
ապրած է այս
լնթաց–
Քով եւպաՀած էր ղո)"՛ թէ՛նբ
ու ազգա
յէն կեան.՛
ՔԲ> Վ.ե ր^էն
եբեսնամեակբ
մասնաւորապէս
եղած
է շարունակոլթիւնբ
ազգա
յին
այս իրատես քա -
ղաքականութեան
։
կ՚ուրախանանք
ան կե զծօ ր էն , երբ որեւէ ա՝ -
ռիթով, պետական
գէմք
մբ, կրօնական կամ աշ -
խա ր Հ ա կան
Հ ե ղինա կա Լո ր անձեբ կամ
օր
կաններ
կը
յա յտաբարեն թէ Հա յերբ օգտակար
, բնգոէ– -
նակ , շինաբայւ տարր
են : Ա՛ասնաւոր
գոՀունա -
կութեամբ
, նո յնիսկ
Հպարտութեամբ
կ՚աբձա՚նա -
գբԼնւք մեր թեբթԼրուն
մէ^՝ երբպատասիսանա -
տոԼ
անձեբ գովելով
մեբ աղգային
առաքինոլ -
թիւններբ, կբ յայտարարեն
թէ Հայերը
չեն ղբա–
ղեցնւեբ
ո՚՚աիկանոլթիլնբ
. ա յսինքն՝
խաղաղ
աաբր են եւ վստաՀելի
, բարեկամ
ու պարկեշտ
է
Կը պաՀե՞նք
այս ուղեղիծբ
։
Հարցում
մբ, որուն կբ ղմուաբանանք
վբճ ֊
ռական պատասխան տալ, ոՐ"վՀետեւ
կան երե -
՚-ոյթնեբ
, որոնք կասկածի տակ
կ՚առնեն
մեր
մո֊
զո՚Լ"՚–րղբ–֊
Զա-նգուածբ
, Հայ մոզովուրգբ,
նոյնն
է անշուշտ,
բայց կան տարրեր,
տխուբ
մտա
յնու–
թեամբ,
ագճատուած
բարոյականով
ու անխոր -
Հուրգ մտքով,
որ"նք
ծանր
սայթաքս
ւմնե ր կր
գործեն,
խանգարելով
ամբոզ^
մողովուբգին
կեանքբ,
վտանգելով
անոր
գոյութիւնը
:
Փոքբ , ղանցառելի
խմբակներ
« լ
աղմկա -
բաբ, անպատասխանատու
անՀատներ
են , ճիշգ է,
րայց կբ պգտորեն
մթնոլորտը
ել կասկածի տակ
կը ձգեն
ամբողշ
զանղուածը։
Հայրենիք,
Հայկ.
Գաա
,
մշակոյթ)
ազգա՛ -
Տ Ա ա ԳԻՐ ն է Ր ՈԻ խն ԴԻՐԸ
պատպ։ ւնում
՚ Լ
տլ
ա ւս
ւմէնը.
Հաըցեր՝
որոնք
կենսական
ն շանա կո
լ թ
ի ւն ունէն
մեր ապագա յէն
Համար։
կերպով
մր Հասկնալէ՝
անոնց
չուրշ
վէճն
ու տարակարծութէւնբ;
Րայց կայխնգէր
մը ,
Հէմնական
, չատ կարեւոր
խնգէր
մը, որուն մա -
սէն
չենք կրնար
անոլշագէր
բԱալ,
չենք
կրնար
կոյր
բլչալ
ել լբշօրէն
չմտածել այգ մասէն։
ԱյԳ
խնգէրբ
ղանազան
երկէրներռլ
մէշ,
մ ասնաւո -
րապէս
Մէ1ին
Արեւելքէ
մէշ ցրուած
Հայութեան
ապաՀով
ութեան
խնգէրն է : Հայութեան
վստա­
Հե լիութեան
խնգէ բր որ
ե ր թա լով
մ ասնաւո
բ
կերպարանք
մբ կ՚առնէ,
վտանգելով
ոչ
մէայն
մեբ
Հ եռա
լոր նպատակնեբբ
, ա յլեւ առօրեա
յ խա–
զաղութիւնբ.
մեր վա յե լած վստաՀ
ութ
էւն բ , էբ­
րեւ
Հաւաքականոլթէւն
;
Սխալ կբ գործենք, եթէ մէայն
մեր ապագա­
յէ
մ՚ոսէն
մտածենք, ու մոոնանք
ներկան • սխաք
կ՚ընենք, եթէ մատծենք
միայն
մեր
Հայրենէքէն
ու էր մոզովուրոէ
մասին,
անտեսելով
Սփէւո^Ր
եւ
շուբշ մէկ մէլԿոն
Հ այա լթէլՂբ
։ ինչպէս
սխա.
ԼիքաԱ1Ի
ՊԱՏՈԻԻՐԱԿԻ1
ՃԱ/հՀ ՀԱՏ
ԳԱէԹԱԿԱՆՆԵՐՈԻ
ՄԱՍԻՆ
Տունուաբ 4է նէստէն
մէշ,
գլիաւոր
ճառը
էսօսեցաւ
տեղեկաբերը,
Պ՛ ԱզքոԼԼ,
պատուէրակ
Լէբանանէ : Ըսաւ թէ էր երկէրը
մէչտ
խորապէս
շաՀագրզռուած
է մ ա րգաս էբական
խնղէբներով
ե լ
ողբաց
այն ար մատախիլ
մարղկային
էակնե -
բուն
վյւայ
որոնք
ամէն
բան կորսնցուցած
ըԱա -
լով,
խաղալէկ
գարձած
են գէպքերու–
Լէբանան
գաբերով
պատսպարած
է տաբագէրներ
եւ անոնց
զմբտէստութեանց
տեսարանը
կբկնապատկած֊
է
օգնելու
բաղձանքը։
Առաշին
առթէւ
Լէբանան
ըն~
գռլնեցաւ
Հայ աաբագէրներ
եւ աբտօնեց ոբ Լէ -
բանանեան
քաղաքացէ
ղառնան
, առանց
խտբու֊
թէւն
գնելու
կարողէն եւ մէւսներուն
միշեւ։
Հայ
տարագէբները
գարձան պատուական
քաղաքացի -
ներ, ճարտար
բանուորներ
, պարկեշտ եւ ուղզա -
մէտ։
Լէբանանէ
Հայ Հա ս ա բակո ւթէւնբ
շարու -
նակեց
Հետաքբքբուէլ
ուրէշ
վս՚ձրեբո՛֊
Հ՛"ձ " ՚ " ՛ ՜
բագէրներու
վիճակով եւ Լէբանա^նէ պատոլէրա -
կոլթէւնն ալ մէացաւ այգ Հոգածութեան
։ Գեռ
վեբշերս
Լէբանան
տարագէրներ
ընգուե
^ալ
Պա–
ղեստէնէն ;
Ա ովորական
վփճակէ
մէշ, Աէացեալ
Ազղեըր
մեգագբելի
չեն աարագէրներու
գոյո լէժեան եւ
թշոլառութե՜ան
Համար,
մէնշեւ
•անգամ
՚Րորէայէ
մէշ։
Րայց
մէեւնո/ն
բանը
ճէշղ չէ
Պաղեստինի
սէարագիբներոլն
Համար , քանի որ ՄԱԿր
տուած
էր վճիռ
մը որ տաբագիբներու.
նոբ
գասակարգ
մ՛ը պիտի ստեղծէ
ր : Որոչելով
բամնել
փոքր եր -
կիր
մը, անոբ մէկ մասը գաըձուցած
էր ապաս -
տան արան
մ բ մողոփուրղի մէկ մ աս ին Համար ,
4՜ւ.
ի Հարկէ
ա ր տա գա
զթ
մ բ ծագեցաւ
այս
բամանու–
մէն
։ Ուրեմն
կրկնակի
պա տ ա ս խ անա ա ո ւ" ւթ ի ՛ն -
ներ
ո՛նի
Մ Ակը
՚ տաբագիբներու
ստուա
բ
մ եծա–
մասն ու թեան
Հանղէպ
ունի
մ արգա սիբա կան պար­
տականութիւն
մը էսկ Պ աղես տէն է տա րագէբ -
նեբուն
Հանգէպ
օրէնաւռր
պաբաաւորութէւններ
.
եւ աբգար է ոբ ելեւմ՚ուաքին՝
մէշ
գումար մը
յատկացուի
Պաղեստէնէ
աարաղէրներուն
փզնոլ -
թեան
Համար։
Մեր
պատ
ուէ բակո ւթեան տեսակէտով,
այն
երկիրները
որոնք
մէշաղղայէն
մարմին
մը ստեղ–
ծած
են , պաբաաւոբ
են մ իշոցնեբ
ճարել,
ոբպէս
զի կարենայ
կատարել
էրեն
յանձնուած
գործբ :
Տաբագէբներոլ
Օֆէսէն
վեբատեսուչբ,
որ կը
վայելէ
Մէացեալ
Ազգերոլ
վսաաՀ ութէւնբ
, յա
յ –
տարարեց թէ՝ փորձած է էրենց
Հայրենէքը
վե ՜–
րաղ՚ա րձնե
լ եւ վե րա բնւա կեցնե
լ տա րաղի րնե ր ը ,
բայց եւ այնպէս
տակաւէն
կարօտ
ութ էւննե ր
կան
որոնց
Համաբ
անՀբամեշտ
է նէւթական
օգնու ~
թէւն : Լէբանանէ
պատուէ րա կութ էւն ը որոչած է
արտօնել որ վերատեսուչը
կոչ մը ուղղէ տարա -
գէրներոլ
օղնութեան
Համար։
Բայց,
մանրամաս–
նոլթէւննեբ
կ՛ուզէ
օղնութեան
արմանէ
խմբակ -
ցոլթեանց
ու անոնց
ղտնուձած՜ վայբեբու
մասին։
Գալով
մասնաճիւղերու
Հաբցին
,
Լէբանանի
պատուէրակոլթէւնբ
չէ կարծեո թէ ինղՀ
.
մողո՜
վր պէտէ
մերմէ
անոնց Հաստատում
բ, եթէ վեբա­
տեսուչբ
անՀբամեշտ
ղտնէ : Այղպէսի
գբասեն -
եա1լնե բ ու Հաստատում
ով ՛Օֆէս է
վե բա տ ե ս ո
ւչէն
մէկ
ներկայացուցէչբ
պէտէ
կրնւայ ոլղղակէ աե -
ղե կո ւթ է ւն ստանւալ տաբագիբներու
կացութեան
., .
•անոնց
վա յելած կամ ղրկուած
է րաւո ւնքնե ր ու ,
անոնց տեղաւոբուտծ
երկրի
Օր էնսգր
ո ւթե ան եւ
անոնզ պաշտպանութեան
լաւաղ^
յն
մ իշո^նե
բ
ու
մ ասին : Ա յգպիսի
տնօ ր ին բ. ւթ իւն
մ բ բա բե րա ր ազ–
ղեցութիւն
պիտի
ունեն։այ
նաեւ տարագի
րնե
բուն
վրա
յ , վասնղի
անոնց
Համար
բա ր ո քա կան սփո -
փանք
մ բ պիտի
բէԼա յ տեսնե
լ Մ իացեալ
Ազղերու
ներկայացուցիչ
մբ ոբ կ՚աշխատի
աեղին
վրայ :
պիաի ՐԱար , եթէ միայն
մեր անցեալ
փառքերուն
ու ապաղայ
նուաճումներուն
մասին
մտածէինք ,
մ ո՚ւնալով
անմիշականբ,
առօբեան
, նեբկան
, մաս–
նսսւորապէս
մեր ազգային
ու. մչակութային
կեան–
քին մէշ ։
ինչ
նշանակութիւն
կբնայ
ունենալ
մեբ Ա.
գա րը , մեր Ոսկեգաբբ
, եթէ ա յսք>բ , մեբ
անՀո–
ղութեան
պատճառով
, մեր լեզուն ու գրականու–
թիւնբ
աղքատութեան
մատնենք
. պղինձի
գարուն
մէշ ապրեցնենք։
1՚նչ աբմէք
կրնայ
ունենալ
այն
ոբ
անցեալին
մէշ պետական
փառաւոր
շբշաններ
ունեցեր
ենք եւ ապագային
կրնանք
նոբէն
ունե —
նալ , եթէ ներկա
յիս
նսեմ ու անփառունակ
կեան­
քի մբ մէշ կ՚ապրինք։
Պիտի
ուրախանանք
մեր
անցեալոփ
, անշուշտ
. պիտի մտածենք
մեբ ասլա–
գային
մասին, կասկած
չկայ։
Բայց պիաի գուբ -
գոլբանք
մեր ներկային
վբայ, ոՐ իրական է, շօ­
շափելին,
անցեալը եւ նաել ապագան
։
թ՛շուառ
ներկայէ
մբ եթբեք չի կբնաբ
փայլաւն ապաղա՜ յ մբ
Մասնաճիւղերու
վ"՚յՐԲ եւ թիւը
ել իրենց պաշ -
աօնէութեան
չափը
քննել
կ՝իյնայ է
.յանձնախոԱ–
բին։
Բայց լիբանանեան
պատուիրակութիւնը
կը
կարծ^է թէ կարելի
"էիաի
ըլլայ
վեցէն պակաս
Հաշ­
ուել այգ պաշտօնէութիւնը
։
Պատուիրակը
յետոյ
նոբէն
շօշափեց
Հայ տա­
բագիբներու
խնղիրբ։Անոնց
երկիբբ աւերակ գաբ­
ձաւ եւ աւելի
վեբշբ
բաման - բաման
եղալ
առա֊
շին մեծ պատերազմէն
վեբշ, եւ
400.000
Հոգի ա–
պաստանեցան
Լիբանան եւ Աուրիա։
Անոնց Հա -
մաբ խնգիր
չկայ
այլեւս,
վասն զի ա^նոնք Լիբա -
նանեան եւ սոլբիական
քաղաքացիներ
եղած
են
յ
Բայց
կ՝ուզէբ
սբբագրել
անճշգութէւն
մը որ կԳ.
րեւայ
ՄԱԿԷ վերէէ՚ե
Հրատարակութեան
մէշ .
« Տարագէրներբ
յետ պատե բազմ եան
աշխաբՀէն
մէշ
3>։
Անոնք որ ԽորՀբգայէն
Հայաստա՛ն
վերա­
դարձան
այգպէս
բրէն ոչ թէ էբրեւ
տարագէր
նեբ,
այլ էբրեւ
Լէբանանեան
կամ սոլրէական
քա–
զաքացէներ եւ քց՛ Մ էութէւն
վերադարձան
պար -
զապէս դազափարական
պատճառնեբով;
\922ին
25.000
Հայեր
գաղթած էէնՑունաստան,
125.000
Հոգի
ֆբանսա։
Երկյ՚ոբղ
ԱչխարՀամաբտէն
վեբշ,
Հայերու
եբրոՐԳ
արտաղազթ
մբ "՛եղի
ունեցաւ
Խ– Միութենէն
, ԼեՀաստանէն
եւ ուրիշ
մողովբ -
ղական
Հան րա պետութիւննե
րէ , ինչպէս ելԳեբ ֊
մանիա
յէն
ուր պատերազմ ական
ղեր էն եր
եղած
էին։
Այս տարաղիրնեբէն
շատեր կբ
գտնուէին
\^0ի
պաշտպանութեան–
տակ,
իսկ
ուրէչներ
սլա շտպանուած
էին Նանսէնեան
անցագիբնեբով
;
Այմմ խնգիր է թէ ի՞՚^չ
պիաի բԱան
առաշին գա–
սակարգի
տաբագիբներբ,
երբ
11^05՛
գաղբի
։ Տե ֊
աո
յ , քիչ մբ երկդիմի է Նանսէնեան
անցագիր
ո
լ–
նեցոզներոլն
կացութիւնը
, փասն ղի անոնք
բոլոր
քաղաքացիներու
սլալտականութի՚ններն
ունին ա–
ռանց
վայելելու
բոէոր Համապատասխան
իբա
՜ու­
լունքները։
ԱՀա թէ ինչու
մեբ Լիբանանի պաա -
ուիրա կութիւնբ կը յուսա
յ թէ վերատեսուչին
Օ՜
ֆէսբ
մասնաւոր
ուչագրութիւձն
պիտի բնծայէ
Հայ
տսւ բագի
րնե բու
Հարց ին ^յաբա բեր ութէւննեբ
պիտի
Հաստատէ
Հա յկական
կազմ ակերպութեանց
Հետ
ել ի Հ.աբկին պիտի
.
խոբՀրգակցի
մասնագէտի
մը
Հետ :
ի)ՄԲ
Տո՚շ՚ւուաբ
9ի նիստէն
մէշ,
Օֆիսէ
վեբատեսուչբ
պատասխանե
լով
ա յս առաշա րկին ,
յայտարարեց
թէ չա ր աբե րո
լ թ
իւն պիտի Հասաա -
աէ
ԱՆՋԱյի Հետ, որուն
կեդրոնը
կը գտնրւի Ա •
ՆաՀանգնե
բուն
մէշ ։
վիճա բանութեանց
կբ մասնակցէր
նաեԼ՜Փա -
րիզի խոբՀրգային
դեսպանբ, Պ՛ Փաւլով, որ ծա–
նըր
մ եղագրանքներ
ուղղելով
աբեւմ տեան պե ^
աութեանց
, Հ ետեւեա
լ յա յտա բա ր ութ
իւնն
ըրաւ
Հայ տաբագիբներու
մասին.
«
Հ՚ոյ աաբադիբնեբբ
Հայրենիք
մը
ոլնի^^
Հայկական
Ա . Ա . Ռեսպոլբլիգա
։- իք . Մ
իութիւնը
այս
Հարցին,
ինչպէս
միւսնեբո՚ձն
մէշ
կողմնա
;^
կից է Հայրենադարձին
որմիակ
կարելի
լուհ՜ոլ,։։^
՚^Ը կը ներկայացնէ
տարագիբներու
Հաբցին Հա -
մաբ ՝ֆ ։
X
Պ՛ Փաւլովի
մեդագբանքները
եւ ուրիշ ա.ե–
սակէտնեբ՝
յա^ոբգ^վ։
ՌՈԻՍԵՐԸ ԿԸ ՇԱՀԱԳՈՐԾԵՆ
ՊՈԻԼԿԱՐԻԱՆ
իրազեկ
աղբիւրէ կբ Հաղորդեն թէ Հակառակ
բացառիկ
Հունձքին
, պուլկար
մոզովուրգը
ամէն
բանէ
զրկուած կբ մնայ
։ Այս
Հակասութեան
պատճառն է Ո՚ուսերոլ
ներկա
յութիւնբ եւ Պ ո՚-Լ ~
կարիոյ
տնտեսութեան
ամբողշական
խորՀրգայ -
նացումը
1
Պ ուէկա
բի ո յ մ էշ
Հ ա ստա տո ւած՜
բո լշե ւի կեան
իբաւա կարգը
կը շարունակէ
վարչական եւ ալն -
տեսական
«վե րակաղմ
ութ էւնբ» , բայց
մինչեւ
Հի­
մա այս փորձուած
ճիղերբ
ծառայեցին
մոզովոլր–
դէն
գմղոՀ
ութի
ւնբ
ս ա՛ս ակա
ցնե լու
, բանո
ւո րնե ր բ
ս;
յլեւս ական շ չեն տար արտադրռլթիւնը
աւելցնե­
լու
պատզււ՚մին : Զեն վաբանիր
գանգատիլ
իբենց
սէնտէքանեբու
վարիչներուն,
բ"՛յց
ասոնք կբպա–
ծնունգ
առնել, եթէ Համապատասխան
միշոցնեբ
ձեռք չառնենք :
Անցեալբ
ծախսուած
Հարստութիւն
մըն է ,
մեծ մասով. ապագան
գանձելի,
կասկածելի
Հա­
րստութիւն
մը. մինչ
ներկան
կանխիկ,
իրական
ու ապաՀով
Հարստութիւն
մը։
կրցա՞նք
շաՀարկել
ներկան
, այն ատեն
կըր–
նանք վստաՀ
բէէալ մեր ապագային
նկատմամբ
%
Գմ բխատո
ւթ իւն բ
Հ ո^ է, որ
մասնաւորաբար
մեր
վերշին մէկ երկու տասնամ եաէ^ե բ ու
քնթաք՛
քին,
այս ներկան է որխաթարուած
է, ա
յլասե–
րած ու Հետեւաբաբ
վտանգուած
։
Եւ, այս խաթարումը
անոնց
կողմէ՝
որոնք
« իմաստութեան
» , «Հեռատեսոլթեսն»
ու Հողշ–
մ աութեան»
քարոզներ կբ կարդան
: Ա ամ ոլլի ու
եկեղեցիի
բեմերէն
խորՀ"ւրղներ
կբ
շռայլեն ,
առանց անգրադառնալու
թէ նաւբ՝
որուն
անու֊ ՜
նէն կբ խօսին՝՝
բնկգմելոլ
վրայ է ...
Fonds A.R.A.M
1...,48,49,50,51,52,53,54,55,56,57 59,60,61,62,63,64,65,66,67,68,...606
Powered by FlippingBook