17. ք^Ա6 ՕՅտտտատ -
(130
ասօ
: 10Լ61^Շ
Վեցամս. ՈՕՕ ֆր • , Տար. 2200, Արա– 3000 ֆր-
1է1^€06. 15-70
ԳիՏ 10 ֆր • €.Շ.ք. ԲտքԱ 1678֊63
Օաաւ€հ6 20 յա716ք 1952 Կիրակի 20 ՑՈԻ-՚ՆՈՒԱՐ
2«ՐԴ ՏԱՐԻ - 28« ճ ւ ա « ք(օ. 6666–՚ևււր շրշան թիլ, 2077
•ԵՐ
ԽՕՍԲԸ
ԱնՏԻՐՈԻթիիՆ
ՄԸՆ ԱԼ ԱՑՕ
Տա/չալին
խօաելէքներ
ունէնք
աղգայէն - քս^~
ղ՛աքական
անաէքոլթեան
մաաին, ոք կշ շարու. -
ծակուէ
աարիհրէ
ի վԼք ;
Այսօր
կ՝ոլղէինք
մաանանշևլ
այլաւղէա
վրգո–
ՎԻԼ
ասւիկարութէլ՚Խ
մը։
Անոնք որ երրեմն
ԿԸ
արանշան թէ Հայկ. ՛իա–
աը երԼսի
վրայ մնա^աձ^ է, գոնէ իրենց սլարաա -
կանութիլլը
կը կււաարՍ՚՚ն
մշակոյթի
ճակաաին
վրայ
։ կը կասյարձ՚՚ն
առանց
վերաալաՀութեան
:
է՛^ յարս,ւոեւՕըէն ;
•
Բոլորս ալ գիաենք թէ պարագաները
Լափա -
զանց աննպասա են այաօր, քագաքական
գաա
Հե–
աապ՜Լգելոլ
Համար
Բ"յց
եւ. այ՚Լպէա , ՀեաապԼգոէյէԱ
երբեք
չէ
գագրահ
։
Ամէն պարաղա
յի մէշ, Հ. Տ
.Դաշնակցութիւնը
աչք ել ականշ
ունի ամէն
աեղ։ էւ
աշվսաաանքներ
կը թավ,է , գոնէ մոռացոլթենէ
փրկելու
Համար
Հայկ. Գաաը ։
Այս
աշիաաանքին
մէշ, ան յաճախ
իր գիմա–
ցը կը ղանէ ոչ միայն
Հայ ժողովոլրգին
ուխաեալ
թշնամիներր
, այլեւ
անոնք որ
Հառաչանքներ
կ՝արձակեն
երեսուն
աարի
վերշը ։
Այս
մասին
խօսելիքներ
ունինք
աակաւին
,
ինչպէս
ըսինք
։
՚իառ՜Լալով
այսօրուան
Հ օրակարգին
»,
անգամ
մլլ եւս կը Հարցնենք,
Հրապարակաւ
.
Գրոց - րրոցներ
Հայկական
ԱրաասաՀմանի
,
Գուք որ ամէն աղաաութիւն
կը վայելէք
խօսե–
լու,
ղրելու ել գորհելու
, ինչո՚^վ
կ՝արմեցնէք
ձեր
յալակնոլթիլնները,
այլասերումէ
փրկելու
Հա -
մար
Հայկ.
Մ շակո յթը ։
Գո՛ւք, րարձրասաիճան
կղեր, գրագէա - րա–՛
նասաեղհ– , խմբագիր կամ յօգուահաղիբ
, ուսռէ. -
ՏԻէ եւ մա՚աենագիր
, բանասէր կամ կրթասէր
, ՜եէւ
կամ քաղաքական
Հոսանք
,
Լուր
ունի՛՛ք որ, ՚կալքաններէն
վեբԼ,
Հեռա -
լոր
Բբանի եւ ուրիշ վա յրեբոլ
մ էշ աչ Հլեղուա -
շինարար ութեան»
մ ա րղանքնե
ր կը կաաա
րո
լին
ագէա ել անոպայ աա ր րե բու
կողմէ
։ .
Հասարակ
թոլթա1^եր
ո րոնք
Հա յ ր են ա ս ի ր ո ւթ ի ւն
Ա
կը Լփո–
թեն
իսումանավարոլթեան
Հեա
Զի բաւեր
քրթմնշել֊–—
Տպարան եւ
թուղթ
կր գանեն, կբ ապեն , մենք
ի՞նչ կրնանք
լնել։
Այս աե սակ պաբա գաներու
մ՛ էշ
,
ամերիկեան
գիաողի
գիբքն ալ մեղսակցութիւն
կընշանակէ
։
Բուն
վէրքբ այս չէ ։
(1 ել է չսչորթ
պիաի
չՀամարձակէր
այսքան
յառաշ
երթալ, եթէ Համաաաբահ
անտիբութիւն
մ ը թեւ չաար իր երեւակա
յութեան
է
Այսպէս
, կան երեւելիներ
,
Հոսանքներ
եւ
թերթեր
որոնք
կրաւորական
գէրՔ
բռնահ
են
այս
Հարցին
մ է շ ։
Անգին կան ուբիչներ ալ որոնք
ուղղակի
կը
քաշա
լե րեն
բարբա
բո սա կան
արշաւը
,
սիւնակներ
աբամ աղբելով
ակդապլիկ
գպիրներու
ւ
Տեսակէ՛^ա
։ կարհիքի
աղաաութի^ւն
:
Պաբղապէս
Հաճ ո յա կաաա
րո ւթիւն
, որ Համա֊
գօբ է մ եղս ակց ութեան :
Ի՞նչ կը նշանա կէ բարեացակամ
չէղռքութիւն
պաՀել, երբ աս ու ան թուղթ
կըմրոաեն ձեր
խմ
բաղ
բահ
թերթին
մ էշ , ա ր ղա ր ա ցնե
լո լ
Համ
աբ
Երեւանի
մէշ կաաաբոլա-հ
աղճատումներն
ու աղ–
քաաացոլմները
:
ինչո՛՞ւ
թ ո յ լ կուաաք որ գոյնղգոյն
միշակոլ -
թիւննեբ խաչ քաշեն
արեւմտաՀայ
լեզուին
վրայ,
հ՜աղբեն
ա՛ւ.որ բառերն ու
քերականութիւնը
Իյնղիբներ կան որոնց
մասին յսաակ, վճռա -
կան աեսակէա
պիաի
ունենայ
ոեւէ
խմբազբու
-
թիւն կամ խմբակցութիւն
I
Հայկականէ
ԱրտասաՀմանի
«ինտելիգենցիա»ն
\
տակաւին
քանի՛^ տարի պիտի
յօրտնշէ կամ որո - •
ճայ,
գիրք
ճշղելու
Համար այս Հիմնական
Հարցին
յ
ի^նչպէս կբ յաւակնին
անկեղհօրէն
հառա
յել
Հայբենի
մշակոյթին
, եբբ գիտակցօրէն
թ ո յ լ կու
տան որ «ճիզմէ»ները
աւերներ
գորհեն
անոր ան
գաստանին
մ է շ ։
Հայրենիքի
, բնգՀանուր
մշակոյթի
շաՀերուն
գէ՛՛մ
գորհահ
1լը1լ"*^–,
՚*՝Կր կանգնելով
գաբալոբ
վաէ»էաայ(ի
:
հ մրագիր՝
Շ. ՄԻԱԱ-ԲԵԱՆ
0 Ր
էԻՆ
ՊԱՇՏՕՆՍ
ՀԱՐԹԵԼ է
Երեւանի
առաշին եւ վերշին
գրական
ամսա–
՚էէբբ
, 4
Ա ովե տական
Գ
ր
ա կա
Լ
ո ւթ
յոլԱ
եվ Աբ -
վեսա» , ունի տեսական - ^^ագատական
բա -
մին մլչ
յ
Այս
մնայուն
բտմնին
մէշ փոխն ի փոխը կ՝ե -
,'ե
պաշաօնակէ
>նն առատ - ղբագաաներԱ
,
զատելու
Համաբ
հոլռն ոճ շիաակը։
Անշուշա Հա -
մաձայն
Լենին - Աթալինեան
աւետարանին
:
Ուշագրութե
ամ բ Հետեւե
լով ա յղ շա բքին , կր–~
նաք
որոշ գաղափար
կազմել
մշակուահ,
աւելի
^իչղ
պս րտս.ղբուահ
ղրականութեան
մասին։
Պիտի շանամ
սլա բբե րաբար
ներ կա յացնել
Հ ա–
տընտիր
նմ ո յչներ
յ
Այսպէս,
1951
Հոկտեմբերի
թէւին
մէշ, Հեր -
թապաՀ քննագատբ,
Գ. Տէր Գրիգորեան
, ուսում
նասիրութիւն
մբ կըփորձէ « ԱովետաՀայ
Պոէ -
ղիա
յի մի քանի
Հարցե
րի
մ ասին» :
Տեւականօրէն
գնա Հ ատե լով
Հանգերձ կատաբ
ուահ
նուաճումները
(/Իչա
բո լշե ւի կեան ՝"՚֊զ ՜՜
ղո ւթեամ բ
կբ հանբանա
յ բազմ աղան
վբիպում-
ներոլ
՚իրա
յ ։
Րնչպէս
միշտ , այս առթիւ ալ երկիւղահու
-
թեամբ,
վկայութեան
կբ կանչէ
Մոսկուայի կոա.–
սակցական
պա շտօԼա թե
բթ բ, «Փբավտա»
, ոբ
վեբշերս
խստօրէն
քննագատահ
էր
Հբոլրմուական
նացիանալիզմ
ի
ռեց Է ղի ՛էն եր , ա պո լի տի կո ւթ ի ւն
եւ
գաղավւաբաղրկոլթիւն»^։
Հայ
քննաղատը
ներշնչոլելով
այս աղգանշա–
նէն,
ինքն ալ իր կարգին կբ թօթվէ
խումբ
մը Հայ
բանա
ս տ ե զհ՜ն ե ր ո լ օձիքը :
Օրինակ
, ՅովՀ
. Շիրազ
բանաստեղհութեան
մը մէշ Հետեւեալ
ձեւով կըպատկերացնի
Հայրե– •
նիքբ .
« Ամենայն ւօւ^նգամ ֊ ֊ երբ հտյրենի– մասին են
բյօսո.ւ–մ,— իմմիան է գալիս աււա֊ն մ՜եր դրան —
Որ մանկռւ-թեանս հէքեաթն է ասւււմ
Իմ միան
է գա|իս բարդին մենաւոր — Եւ աբուդիլը՛ վբա&
զ| սրնսւն ձիւն» :
Բանաստեզհ
ը յետո
յ կ՝ա ւելցնէ
ուրիշ
ստոբո–
ղելիներ
Լատրիբուտներ\)
,<Տ.հ1րճիթը բարղոլ
տակ
մենակ»,
ՀհԱնւուշ հուխով
օշախբ»
, «Օրօրոցբ այգ
սուրբ
հխի տակ»
, ՀԱրագահը»
եւն. -.
Հա ւնե ց ա"ք
յ
վա^ յ ձեզ
Հ
Լսեցէք ամենագէտ
քննագատին
վճիռը.
« Պարզ է որ Հայրենիքի
այսպիսի
Հասկա–
ցողոլթիլնբ
ոչ մի ընղՀանոլր
եզր չունի
սովետա
կան
Հա յբենա
սիր ութե ան էութեան
Հետ »
Այս գեռ ոչինչ ։
ՎԱՀէ
ԲԱՑԱՌԻԿ
ՎԻՃԱԿ
ԵԳԻՊՏՈԱԻ
ՄԷՋ
Արաբ աՀաբեկիչնեբ
Եչ՛ օր փորձեցին
գրաւել
Թէլ էլԲեպիրի
անգլիական
Հրետանիի
մթերա -
նոցբ,
բայց ետ մղուեցան
Հրասանգնեբու
կրակով։
Ոչ
մ էկ
մ
աբգկսւ
յին կորուստ
։
Ե ղի պաա կան կառավա
րութիւնը
բացառիկ
փփ–
ճակ
Հռչակեց
ԳաՀիրէի
մէշ,
Հ ան րային ապաՀո -
փոլթիւնը
պաՀպանելու
Համար : Այս
Որոշման
պատճառբ կըՀամ արուի
կարղ
մ բ
ե րիտասա
րգնե–
բու
գո րհո
լնէ ո
լթ
ի
ւԼ բ
։ Ասոնք
իս ումե լով
սբճա -
րաններոլ եւ զբօսավայրերու
մէշ, կը պար —
տաղրեն
տէրերը
փակել
իրենց
Հաստատութիւն
—
ները , ի նշան սուգի : Այս առթիւ
կողոպուտներ
•ալ կը կատարուին :
ԳաՀիբէ
բողոքեց
անղլիական
կա ռավա
ր ո
լ -
թեան , ոստիկան ական
Հ րամ անատա
ր
Մ ոՀամ
մէա
ԱպտուլլաՀ
Րաուֆի եւ \
30
ոստիկաններու
ձեր -
բակալման
ղէմ ։ Լոնտոն ցարգ
րնթացք չէ տուահ
ա յս բողոքին
։
՝)Հ. Եդիպտական
թերթերբ
կբ ղրեն թէ կա -
ռավարոլթիւնբ
սկզբունքով
Համաձայն է քՏ • Մ Է՝՜
ութեան Հետ առեւտրական
գա շնագի
ր
մ
բ
կնքե -
լու։
Ապրանքներու
փոխանակութեան
երկաբ
ցանկ
մբ
Հաւանութեան
աբմանացահ
է Մոսկուայի
մ է շ ։
ԳաՀ իրէ ո րո շեց
նմ անապէս
վերսկսիլ
իր առեւ -
տրական
յա
ր ա բեր
ութ ի ւննե ր
բ
Հունգտ
րիո
յ Հետ ։
Մօտ
օրէն
Ռումանւիոյ Հետ ալ պիտի
բանակցքւն
։
/Հ
ՄԱԿի եգիպտական
պատոլիրակբ
, Մ աՀ -
մաւտ
Աղմի պէյ յայտարարեց
որ, եթէ Ամերիկա,
Ֆբա՛նսա ել Թսւրքքա
անսան
Չբբչիլի
թելա^բալ–
՜ԾաԱէ
դհպքԽ
ք^ուԱուղի Վկ
ԱԶԳ– ՇԱԲԺՄԱՆ
ՎԱՐԻՉԸ ԵՒ ՈՒՐԻՇ
19
ՀՈԳԻ
ՃԵ։
ԲԱԿ ԱԼՈ Ւ ԵԼՈՎ ԱԲՍԱՐՈՒԵՅԱՆ-•֊
ԸՆԳՀԱ ֊
ՆՈՒՐ ԳՈՐԿԱԳՈՒԼ
ԵՒ էՍՌ ՈՎՈ Ւ ԹԻ
ԻՆՆԵՐ
Ուրբաթ
օր հանբ դէպքեր
պաաոաՀեցան
ի^՝ու~՛
նուզիւ ւէէշ, երբ ազգայնական
վարիչները կը փոր
ձէին
ընղՀ
. մողով
գումարել,
՚ձՆոբ
Տէսթուր>ի
անունով
Ֆրանսական
ո սա ի կան ութ իլն ը
ձերբակալեց
Կ՚՚ղմ ակերպութեան
նախագաՀը
, Հապիպ
Պ ո ւբ ֊֊
կիպա եւ ուրիշ
19
աղղայնական
կամ Համա
յնա -
վար
առաջնորդներ
ել Հեռաւոր
վայր
մը աքսո -
րեց
օդանաւով։
Այսձերբա կա լութ իւննե րէն
ան–֊
մ իշապէս
վերշԱ , նոբ խռովութի
ւննե բ հագեցան
։
Տուցարարները
քարկոհեցին
ելեկտրական
Հան ֊
բակառք
մր եւ անձնա կան կառքեր, իսկ
Թունուզի
բանուորական
միութիւնր
բնգՀ • գոբհագուլ
Հբա–
մայեց , անորոշ
տեւոդոլթեամբ
։ կէս օրին խա -
նոլթնեբը
փակուեցան
եւ երթեւեկը
դագրեցաւ
։
Հնոր
Տէսթուբ»
կուսակցութեան
անգամնե -
բը բանաձեւ
մբ քուէարկեցին
որով կր մերմեն
Հո բ
ել. է պա աաս խան ատո ւո ւթիւն
ձե րբակա
լոլթեանց
ադիտալի
Հետեւանքներու
մասին»
։
Ոստիկանութիլնը
բյլնահ է գէպի
Թունուղ
քագաքբ
տանող
բո Լ" ր ճամ բանե ր բ ։ Անթելով
օմ–
տուահ
զինուորական
կառքեր կբ Հսկեն
գլխաւոր
կէտերուն
վըա
յ ։ Հրացաններով
եւ զնդա ցի բնե
բո վ
սպառաէչինուահ
ոստիկաններ
կբ չբ^ին
փողոցնե
րուն
մ է շ ։ Աղդայնական
պատուիրակութիւն
մը
ձերբակալուեցաւ
, երբ Թունուզի
պէյը
տեսնելու
կԳբթար ,
Պուբկիպայի
Հետ ձեբբակալուահ
են Նոր
Տ է ս թուր
ի օգնական
քարտուղա
րբ
Մ ոնճի Ա ւիմ
,
Համ ա յնափաբ
կուսակցութեան
քարտոլղաբբ
Մ
ո֊
ռիս
Նիգառ եւ բանուորական
մ իութեան
քարտու–
զ"– ԲԸ - Վերշին
լուրերու
Համաձա
յն ,
Պ ուր կիպա
ել իբ ուղեկիցնեբբ
զրկուահ՜
են Թապաբքա
, Թու–
նուղի
աբեւմ տեան ափր , իոկ Համ ա
յնավարնեբը
Ռամատա
(^ղէպի Հարաւ) : Բոլորին ալ
արղիլուահ
է մեհ՜ քաղաքնեբ
մտնել ։
Նոյն
օրբ ցուցարար
մբ սպաննուեցաւ
եւ վեց
Հողի
փվւր ա ւո րո ւե ց ան : Ո ս տ ի կան ո լ թ ի ւնբ
կրակ
բացաւ
, երբ գաւագիրնեբ
Հրացան կը
պաբպէին
տանիքներէն
։ Նա իսո րդ օրն ալ երեք
Հոգի սպան
—
ն
II լ
ահ եւ
30
Հոգի
վիրաւորուահ
էէն ։ Ֆբանսա -
կան
ոստիկանութիւնբ
որեւէ
ձեռնա
րկ
չկատաբեց
Ն՛՛բ Տէսթուրի
մ՚ւգռվյլ
արգիլելու
Համար
յ
Ժոզովբ
բանաձեւ
մբ քուէարկեց
որ կ^ըսէ թէ
« միայն
ֆրանսական
թեւարկութեան
շնշռւմը ,
Թ՛ունուզի
անկախութեան
եւ
գերի շիսան
ութեան
ճ՚սնաչումը
ել Հաւա սա ր է Հալյսսա
բ
զինակ^-ոլ
-•
իժն ան մը կնքումը
կյւնան ապաՀովել
բարեկամա -
կան
գո րհակցութիւն
ե բկու
ե րկի
րնե
բ ո ւն
մ իշեւ» :
Համ ագում ա րբ
յա յտարաբեց
նաեւ թէ Հ աւատա -
րիմ կբ մնայ
Պէյին
Թունուզի
վեՀապետբ
բա յց անոր
դիրքը
որոշ չէ տակաւին՝
։
Թերթերը
կ՛՚ըսեն թէ պէ
յը ցարգ
մերմահ է ետ կանչել ա յն
երկոլ
նախաբարները
որոնք
Ազղամոզովին
դիմահ
էին, իսկ Ֆրանսացիները
կբ Հաւաստեն թէ անոնք
Փարիզ եկահ՜ են առանց իբ Հաւանս ւթեան
։
Ֆրանսական
իշխանութեանց
զեկո յցը
Կ՝Շ՚՚Է
թէ
ձեբ րակա լութի
ւննե ր կատարուեցան
ո բովՀե -
տեւ
՛Տ
բացէ ի բս՚ց գրգո ւմնե ր եղահ՜ էին բոնոլ
—
թեան
դիմելու
Համար : Մ արզպանբ
էլուզէ
վերք^
տալ անպա տաս խանատ
ու տարրերու
ապօրէն
ղոր–
հունէութեան
, անթռյլատրելի
գտնելով
ան-ոնց
ճնշումը
իշիսանութեանց
վրայ»
է
X
Պաշտօնական
աեղեկագիբ
մբ կ^բսէ թէ եր
կու
Հարիլր
Հոզի
վիրաւորուահ
են2 օրուան
^1»—
թացքին։
Ֆրս-նսայէն
օւլնական
ոլմեբ
ճամբայ
ելահ են գէպի
Թունուղ ; Ֆ րան
ս ա կան
մ աբզպա–
նբ , Պ • Ժաք Հօթլոք
, որ Թունուղ
Հասալ
անցեալ
շտբթոլ
, ՛զէ յէ՝^՝ Աիաի
Մ ոՀամ մէտ
է լ Ամ ին ի ա յ–
ցելելով
, պա Հ անւ շե ց լուհե
լ Շէնիքի
գ՚ս Հ էիճ ը , ո–
բուն
բո լոր
ան գամնեբբ
Նոբ Տէսթուրի
կուսա -
կից են :
Պաշտօնական
զեկո յցը կ^րոէ թէ վեբշերս պա -
տաՀահ
ղ էպքերբ
սաՀմ անա փակուեց ան
^որՀիլ
ոստ իկանո ւթեան
խոՀեմ ութեան :
Ւ րաղեկնւեր կը փախն ան որնոբ գէպքեր պա
տաՀին ոչ միայն
Թունուզի
, այլեւ
Մ արոքի
մէշ,
ուր « իսթիքլալ»
ԼԱնւկա խութ իւն)
կուսակցու -
թիւնբ
նոյն
պայքարը կը մ ղ է ։ Ֆբանսացիներբ
մի–
լիառներ
հախսահ՜ են երկու
երկիբներուն
տնտե -
IV - (Լութերու շարռւնակութիւն^ կաթդալ Գ– է յ )
թեան ել նաւաբամիններ
ղրկեն
Աուէղի
^բս՚նցքբ,
Եղիպտոս
ի ր փեՀ ապե տական
իրաւունքին
ղէմ թշ՜
նամ ական արարք
մ բ պիտի նկատէ ա յ դ քայ^լը ել
պիտի
բողոքէ Աղգա
մո ղովին :
X
Մնդլիացի
քարոզիչ
մբ հեհուեցաւ
Հինգ &-
գփպտացիներոլ
կողմէ, երբ քարոզ կուտար
Փորթ
Աայիտի
մէշ։ Ծանրապէս
վյւրաւորուահ
ԸԱ՚"Լ"վ
Հիւանղանոց
փոխադրուեցաւ։
ԱնդլուՀի
մբն աչ
անՀ ետ ա՛ց ահ է : Մօտ
200
Անգլիացիներ
կը բնա
կին
Փորթ Ա ա յիտի
մ էշ
:
Հբամանա
տար
ութ
իլն ը
պատսլիրեց
կ՛արելի
եղահ՜ին չափ քիչ փսգա^ ել -
ժւ–
Fonds A.R.A.M
