ՏՈՄՍԵՐ
ԳԱՆԳԱՏԻ ՄԸ ՊԱՏԱՍւտԱՆԸ
Հա կառակ
անոր որ որեւէ
թ^րթի
րաժա -
նորգ չեմ եւ դիր քալ չեմ դներ, իէօսքը
մէչերնիս
րոլորր կր կարգււմձրիարար
յանղգնո
ւթ իւն ր ու
՛նեցայ աես-ակցութիւն
մ ր
ունենալււլ
Հա
յերէն
թերթի
մը «վա ր չա սլե ա» ին Հեա՝՛ ի ղիմաց իր Հա
ղարաւոր
ընթերցովներռւն
;
Գացահ
էի ղանդաաելու թէ ինչու
օրաթեր -
թին րամնեդինր
նո ր յաւելում
մ ր կրահ էր
Հ
Գա–
ցի . . • եւ գդ^ացի
, որովՀետեւ
տ րո լահ սլատաս - ,
թանները
1"՚թշաիսիչ
էին :
Պ՛ Վարչապետ
, Գ"^Ք
է՚իդ^
1
խղճմտա՛նք
չունի՞ք–՝՛
օրաթերթին
բամնեղինր վեց էր տասը
ըրիք է տասն էբ տասներկու
ըրիք • • • ^ե
ր բւ
ւմա
-
րգներր չաՀագո
րհե
լո"
լ ելահ էք ՚ ՚
Պարոն վարչապետը,
յօնքերը պռստեց,
ղէմ
քր
թթու
քացաիս , լեղուն՝ սոխ - սխաորւ
Եւ
քկաաւ
՚
աեսակ ղանդաա
մլն ալ նպարավաճառ
ռիգ ալ ներկա յացուց ի՛" ր . . .
• Նպարավաճառս
թերթ
չի Հրաաարակեր
• • •
•
Ըսե
լ կ^ո լզեմ որ Հարցուցի՛^ ր
իւրեն թէ ին–
չոլ
Հ աւկիթր որ առա^
\
5
ֆրանք
է բ , Հիմ ա 30 է
, . , Հարցուցի բ թէ ինչու
պանիրին
Համար
եբեք
Հարի՛ւր քառասուն
կ*ուղէր
, տ յոօր
եօթը
Հարիւր
կ՝ոլղէ
...
իտակը
, լնաւ մտքէս չանցաւ
• • •
նյօսքս մի կարեր՛՛՛
կօչկավաճառիղ
բողո–
քեցի՚^ր թէ ինչու
15005՛"^
զոյղի՚ն,
Հիմա վեց Հա
զար կը պաՀանչէ . • • Հարցուցխր
հիւավաճառիգ
խութեան
ղգացումը
տիեղերքի
անսաՀմանութեան
առչեւ :
Գիտական
առասպէլի
գրականութիւնը
չի հաղ–^
կիր
միայն Ա • ՆաՀանղնեբու եւ արեւմտեան Եւ ՜
րոպայի
մէչ, այլ նաեւ 1տ • Միութեան
մէչ Հա–
մ աձա
յն
ի ւրա քան
չի լ ր երկրի յաաուկ
խաոնուահ-
քի՛ն , ուր կը զարգանայ
կրնայ
նաեւ ա -
մ էնէն
յ առաչա
ղէմ
դիտական
մ տահ
ողո
լթե ան
ա՛՛՛րր մր
ՐԱալ,
ինչսլէս
ել մ՜ողովուրգնեբու
մ օ
տեցումի :
Ասոր Համար
կը բաւէ որ գի՛տական
առասսլէլին
Հեղինակնե
ր ը դիտակցին
իրենց
պատ աս իսան ա —
աո ւո ւթ հ
Աէ՛ե
թէ դիտութեան
եւ թէ
մար՚լկային
Համ ա յնքին առչեւ ։
թէ
ինչու
40
նոց ձ՜րարիկին
նոր գին նչանակահ է
իննրսուն
յ
Պարզ բանէ • * • առլրքերը
աւելցան
, Հնգ.ւ,ւ
կաչինի
մկչ միլվւտ՚ւներ կր հաիսսենք՛՛՛
բնակա -
նաբար խանութպաններն
ալ . . .
Ե" ք^զի աւելի խելացի կր
կ՚սրհէի
• • • •
մեղք քու գացահ
գսլրոցնե րուգ
՚ ՚ ՚ • ըոել
1լ ոլզես
որ Հւդկաչինի
պատերազմի՛ն
հախքերր
միայն
նր–
սլա բ ա վա ճա ՛ւն
ո ւ մ սա վաճառը կամ
կօշկավաճառն
ու հխա՚իաճա՛"ռը
կը վճարեն
...
Նե րո ղութ իւն
. • . րսել
էլ ուղեմ որ • • •
Ըսահէգ - թողահկգ
լուր
չ–։ւնի.՛
մ՚ոիկ
ըրէ • ՚ • անցեա
լ տաբի
մ եր
թուղթի՛ս
ւչինր
43
ֆր •
էբ
I
Հիմ ա
98
ֆրանք է ՚ • • վ՛ո իսագբո՚լչկքր եռա -
պատ կուահ
... Հ ս.
պա , օրավարձե՛^ բր
,
թոշակնե–
ԲՐ •որոնք անրնդՀատ կր
րարձրանան
. • •
Հիմա
Հասկցա՛՛ր թէ բանն
ինչումն է , պարոն վերացա -
կան . . .
« Վարչապետ
1>ին այս չաիսչախիչ պատաս -
իսաննե րէն ետք սլա պան ձո ւմն
Զա քա ր ի ա յի եղա յ ,
քանի մը էէա յրկեան :
/•ՃՕ
յց , երբ տեսա
յ յաղթանակի
մսլիտը իբ
դէմ
քին
վրա
յ , Համ արձակե ցա յ Հարցում
մր եւս
ուղղել ՚
Ի՝ամանո րղնե րէն գանգատներ կր ստանա՛նք՛
. . •
Գսնէլա՛"տ
- . • պիտի ղարմանէսս եթէ րսեմ
որ
միա
յն երեք Հա յբ են ա կի ցն՛ ե ր ղիտ՛– ղո ւթիւն
ը–
րին . ՚ . րնդՀակառակնէ
, շս. տե րր
կ՚ըսեն թէ ուշ
մնացահ
ենւք
եւ չատ
ո՛Լ
ց բա րձբացոլ
ցահ
ււլէտք է
ըլլա յինք մեր
րամնե դիննե ր ր % Գանղատողնէե
ր ը
ա յն բամանո րզներն
են ոբոնք չեն վճա
բահ
իրենց
պաբաքր ։
Զարաչար պարտուահ
, <Հ էէա բ չա պե տ՝^ էն
Հ բա -
մեշտ առի . ՚ . բեբանս ա լա Զրրչիլ
սիկառ
մր՛ ՚ •
Իր նուէրն էր՛"
ԵՒՐՈՊԱՑԻ
ՖՐ– ԿԱՊՈՅՏ
ԽԱԶԻ
ՕԳԱՓՈԽՈԻԹԵԱՆ
կայանր
այս տաբի
յաչողութեամբ
• րոլոբեց իր
չրչանը,
կրլնոսչլվ,
լւ՚չակայքր,
ք^ՅԱէշ
\^ՀՀ՝^ի
մէչ–.
Հիէէ րրնկալելով
160/
էափ երաիւաներ % Այս յ՚՚՚չո -
ղու իմեան մեհապկս
նպաստեցին,
կրընոպլի մեր
մէսսնաճիւղր
ել անՀատ բարեկամներ
, իբենց անձ
նուէր ա շփւ ա տ անէքո էէ ել նէւլէ.րնե բոէէ;
Այս
•ա՚ւթիւ
խորին
չն, որՀ ակա
լո ւթ իւն կր
յա յտն՛ենք Ֆբ • կապո յտ Խաչի
կբլնոսլլի
մ ասնա -
. ճիւզի
րԼկե
ր - լնկե րուՀինե
րո էն ,
բարեկամներուն
եւ Տէր եւ Տ իկին Աիս լեաննե րուն
, որոնք ոչ մէկ
չանք էսնա յեցին
կա յանի
յաչողութեան
Համար :
Ֆ ր • կ ա պ • Խ1օււչի Կեդ.ր • վարչռւթիււնւ
ԲԱՑ
ՆԱՄԱԿ
ՄՈՌՏՈՒԱՀ^
ԷԶԵՐ
(Ո.
1ո.
վէրէ1>«
Օուսեփ
Հին ուռկաններ
կարկտելու
ղբաղահ
էբ
, երբ աղչկան
նեբս
մ անելը տեսաւ
, ոլրաէսոլ
- յ
թեան
չո՚լփւն
մը փայլեցաւ
աչոլլնեբոլն
մէչ : ՚
-
Հա , էկա՚՚՚բ,
ըսաւ ուռկանները
մէկգի
ը -
նելով ել հրար մը աււնելով, ղոր կտրկառեց
Աոլր–
բիկին։
հր^՛"– Լ""Ղ1՚հ
^
Հ " / " ՛
Լ"Ս^Պ. հ.՚"յ
՚^Է^Ը՚ւ
աւել–
$՚՚*֊ց
• աման , աղէկ
՛էլա , աղուոր
քուրիկս :
Հո՚չգ
մրներ
, ախսլարիկս
, ամէննա
կիտեն
քի էս մէկ Հատիկ
վլացող
եմ • Հէմ
քոլկիններոլգ
աաՀա աւչուոբ • • •
-
Իրա՛՛՛ւ, Հարցուց երիտասարգ
ձ1լնորսը
ա–
^"յչ
նա յոլահք
մը սեւե ռե լուէ լուացա բա բուՀ
իին
գէմքին
վրայ :
Եւ իրաւ, Աուրբիկ
Աուսեէիին լաթերր
մասնա
ւոր խնամքով
լլաց
՚ նաէս եէիոցին մէչ աղէկ մր ե–
՚
՛ց , այն աստիճան
փեց,
յետսյ
երեք
անղւ֊–– լ
.
-
Հոդահութեամր,
որ ձիւնի
ճեբմակւթիւն
ս՚ոացա
չապիկնեբը։
Ցերեկուան
արեւին
փռեց
զանոնք^ .
առաւ
լ
ււ
––լ
—ճէ
֊
յ
լ
, .
չորնալէն
ետքը հալեց ու գուբգուբանքռ
փ
ձկնորսին
տալաւ ։
Բերնին
չուրերր
փազելոփ ղիաեց Ցուսեէի՝
եբ
կար աաենէ ի վեր լուացք չտեսահ
իր չապիկնե
բ ը
ել սա գովասականն
արձակեց
է՜յ
աֆէրիմ
, Աուրբիկ
, խըյախ
վլացեր
ես ՚ քանի՛՛ փարա պիտի տամ :
Մ անէկամ արգ
լուացա բարո ւՀ է՛ն ձկնորսին
մօ -
աեցեր էր եւ չլսուելու
Համար
հեր նաւտփարէն ,
^Ր քիչ մր անգին
անկոէլնին մէչ
մրաւիելով կբ
քերուըտէր
, ըսաւ ցահ ձայնով ՚
՚
ԱմԷՏւուն
քառասուն
վւարայէն
վար չրէլար
ամա^
, քենէ քսան
էիարա
կ՝աււնեմ
յ
Զկնոբսր
թ ե թ ե ւ մր կարէքրեցաւ,
ձեռքր
գրր–
ոլանր խոթեց եւ երկու տասնոց
դնելէն ետք Աուր֊
թԻ^ին ^եռքր
, երրորգ
մրն ալ տուաւ
ըսելով.
Ասով ալ եմիչ առ տէ կեր
ւ
9**–քթ1ւկ գրեթէ ցատկթւտեքէվ
մտաւ իր
խալ.
... Պ– Խմբագիր,
Պիտի թնգրէի
որ ձեր ազգանուէր
Հբատաբա–
կութիւննե
րոլ
չարքին
մէչ տեղ տաք նաեւ իմ այս
երկտողիս , որ
1լենթազրեմ
թէ մեզի.
Հայերուս
Համար
նոյնքան
Հետաքլւքբւ։. կան է։ Բանի մը ա–
միս աււաչ
« Ց ա ռ ա ^ » /
թելադրութեան
պէտք ունե
ցա յ Ա յրի
Տիկին
Լէվւսիլսի
նիւթական
անձուկ
էէիճակր
մեղմ ա ցնե
լու
, որպէս
Հա յեր ուս
ե ր•յ։խ ^
տաղիսէս՛կահ
մէկ պարտականութիւնը
:
ԽորՀուրգ
տուիք
ղիմել Ամերիկա
Հ ՚ 0 - Մ ՛ին , Հ ո ս Ֆ • Կ–
Խաչին եւ Հ. Բ՛ Ը. Աիոլթեան։
իմ այգ դիմում
ներուս է՚լատասխանահ
են մինչեւ ցարդ Հ՛ 0– Մի
ութիւնր
(Ամերիկայէն) որ ղրկահ է
50
աոլար եւ
սնն զ ե ՛լկ նի հրար • Փարիղէւ կապո յտ Խաչր
(հր –^
րար) ; իսկ Բա րեգո բհա կան էն որեւէ
պատասխան
չենք ունեցահ
է
Տիկին
Լէէիսիւս խոբ հերոլթեան
մէչ,
իրեն
օդ՚..ութեան
Հասնո՚լնե
րո ւն Հանգէպ
խորին եբախ
տաղ իտու թե ամ բ եւ արցուն։քոտ
տչքերոէէ
չնոր ^
Հակա լ՛էւ թիւն կր յա յտնէ ել կ՝րսէ
թէ իր
հերանոց
մտն՛ելու փափւաքր Հետեւանք
չի ստա ^
նար , ոբոէէՀետեւ
իր ամո լս ին ր մեռահ ատեն այլ
եւս պետական
պաշտօնեայ
չրլ/ա լոփ
Հանգստեան
թոշակէն
ղբկուահ
էր :
Արդարեւ երբ ԵոՀաննէս
Լէփսիւս
ամբող՛^
Հողիոէէր կ՚աշխատէր
Հայ մողոփուրէլին
ի նպաստ
,
տարա՛ղ բո լթե ան եւ չարգի
օրերուն,
Հրաման
կը
ստսնէէէ յ էլերմանտկան
կառաւէա րութենւէն
ձեռք
քաշել
ել չ՚ւրա՚լիլ այ դ՚լէւբհերով;
Լէէիսիւսի
ար–
դարագատ
Հող ին կ*ը^– դ՛/ զի եւ կր Հ րամարի իր
պաշտօնէն
, ղրկուելով եւ զրկելով
իր րնտանիքը
է
Ուրախ
եւք որ մենք
Հայերս
դոնէ մեբ
պղաիկ
օգնութ
իււն
Ոէէ
յ՛ ւսախաբ
՚ԸրԻ^Ք
հեր ունա զարդ
Տիքքին Լկէիսիւսր,
որուն
յարւլելի
ամուսնոյն
յի–
շաաակին
այնքան բան կր պարտինք
մենք Հայերս
։
Փարիզ
Յար գ անօք Վ– ԳԱ Վ ՈԻՔՃԵ ԱՆ
ՀԱՅՐԵՆԻԲ
ԱՄԱԱԳԻՐ
Նոյեմբեր , 29րգ
աա.
րի,
212 Տէս&ւէ Տէրշշէ, 6օտէօո
(^ՁՏՏ.) :
ԿԱԱ-Բ
Պարբերաթերթ
Հարաւային Ամե -
րիկայի, Հայ Երիտ. Աիոլթեան,
Պուէն՛ոս
Այրէսի
(Արմէսնթին) գ. տարի թիլ
2
—4։
Ը1
Տ&1V&<^օ^
4625
ՀԱՅՈԻՆ
ՏԱՐԵՑՈՅՑԸ
ՎարղաՀ
քՀնյ. ժամ–
կոչեանի :
Երրորգ տարի , կրօնական , ՛աղ -
գային ,
ղրական ^ բմշկական
եւ
մարղա
կան բամիւններոէէ : Գին
300
ֆր • ՝• Տ՚գարան
Զ • Նա–
Հ՚ւպետեան
, Ա արսէյլ :
ցիկէն նեբս՛ կրակը կը ճարճատէր
• չուրը
կ՚եռար
թիթեէլէ
ամանին
մէչ, •աւլտոտ էաթերը
գիղուահ
կը կենային թակո յկին մէկ կւ։ ղմ ը
I
Ս ակա
յն ա յդ Օրը Ա ուլւ րիկ փոխանակ
ուրախ
ըլլալու
լուլ՚չ եւ տիսւէւբ կերպարանք
մը էէւնեցալ՛
հանր ծ աւե ր ,խո րին մտահ
է։ ւթե ամբ Համակ
լուաց
լաթերը
, բա յց ցեբեկին
, մ իտքն
ի յնալո
ւէ 3 ուսե -
փ՛ին ա՛ււահ տասնոցը
, գուբս
ելաւ , խաւլոէլ գ՛նեց
ա յն ստակով եւ անանկ ա էսորմ ա կո վ կերաւ
, ոբ ,
յաւալւտ
ճաշին, իր նաէսկին զուարթութիւնն ստա
ցահ էր :
Ջորս օր ետքը
նորէն նաւակայք
գնաց մանկա–
է1արգ լո լաց աբա բուՀ
էէ
՛ն
, ուղեց
ձ1լնորսի՚ե
աղտոտ–
ներր ու այս անգամ անկից զատուեցաւ
աւելի մը–
տե բմ ացահ
անոր Հետ :
Երբ
երրէէ
ըգ անգամ
ուն
, առտուն
կանուխ
իբ
ս էէվորական ա յցը տէ։ լաւ Ա ուբբիկ
, ձկնորսը
ստի՛
պեց ղա յն , որ քիչ մ ը աւելի •Նստի եւ խօսա կցին :
Խօսա
կցե ցան
. մ էկը
իր
լոլա ցա
րա
բութ
իւնր դո -
՛էե ց ,է) իւսն իր
հէէվա
յին կեանքին
վտ
յե լքնե ր րսլա ր–
՚լեց
:
Օլ՚կուքն
ալ իրարու արՀեստին
ՀալԼեցան,
եւ
այս անգամ
իրարմէ
բամնուեցան
ձեռքի
ումեղ
սեղմում ՛ւվ մր եւ անոյշ նայուահքնեբու
գորովա
լի ղիրկլնղիսաէւնէ։
ւմ ով
:
Ս ուր բիկին վտի՛տ ա յտերր
լե ց ո ւն ո ւթ ի ւն
մ ը
կր ստանա
յին
, կե՚ե գան
ւէլ թ ի ւն մը կը փթթէր ա–
նւէւբ
ամբուլք
մսբմինին
մէչ. յորմէ Հետէ կը
տես–
նոլէր
Յ՚՚ւսէ՚իէ՚ն
Հետ
։
Առ տու մը , Աու րբիկ , լաթերը
առնելէ ետք ,
կամաց մը ըսաւ
Յ՚՚ւոեւիին՛
Աէսպարիկ
, քու լաթերուդ
Համաբ ալ ստակ
մ ի, տար , տմ ա իբիճա
մ ը ունիմ
, գէէւն ալ
ինհի
Զա ակին ֆիստան
մը կր շինե՛՛ս :
Զա ա կին
շրչաւլւլեստը
շինուեցաւ
, եւ Ա ուբբիկ
ա՛նօր էէն ա կ պե րեւե թւ։ ւմ ո՛է Հաւլ աւ ղա յ՛և ու պար -
տեցաւ : կեանքին
մկչ
Հէ.ք թշուառ
աւլքիկր ա յդ -
քան
ուբաիէ , ա յդքա՛ն երչանիկ չէբ եղահ
՚՛
Իրենց առա ւօտ ե ան
տես ակց
Ութ
իլնն երն Հետ -
զՀեաէ էսյնքան
եր1լա
րեցա՛ն ել իբենց
ձայնն
այն–
քսն
մեղմացաւ, որ Հո՛ն պալւկող
հերունի
նաւա–
Վ՚՚՚մ՚էւ
ՔԻ^Ը բե բ ան ր սկսալ
հ՚ւյք ռկել ու մ ռլտալ
՚.
Վ^Լբչաէէլկս օբ
մը
Յ
՚է
՚ւսեփ
փսփէսաց
Ա
ուրբի
կին ականչին
.
-
ինհի կ՚առնե՞ս,
Աուցթիկ :
-
կ՚առնեմ
, ըսաւ լուացարարուՀ
ին կարմ րե՛
լով .
X
Աււտու մը, Ա ուբբիկ նաւակա
յք գնաց
Յոլսե–
փին աղտոտ
լաթերը
առնելու
Համար՛
հեր նաւա՜
վարր
անղին կր իսռկաբ . էսեղճ աւլչիկը
զարման–
քոէէ տեսաւ
, թէ ձկնորսր
իբ հիհաւլկոտ
ղէմքով
չէր
եբեւնար
իրեն . մ իա յն ուչագրութիւն
լնե
լով
գիտեց
, որ ա՛լ կողինր սւռեցե
ր էր • կամ աց մը մօ
տեցաւ
, վեբ
առաւ
վե րմ ակր
, եւ աՀագին
կոհ
մ ը
արձակեց՛
հեր նաւավարը վեբ ցատկեց % Ս ուբբիկ
անկուլնէի՚ն սնա բ ին
ւիե բեւը
,
3"ւ"եւիին
անշարմ
մարէք ինին մօտ կեցահ
կէէւլաբ :
Նաւավարը
ըսաւ ե րեմ ակա
լով
՚
Զաւալլր
Յուսե՚իը,
Հըմ
, էբէկ
գԻչեր
•ազր
նետահ ատեն հովը
ինւկեր է, մինւչեւ քի աղատեր
են նէ խղգո
ւե ր է • եա , աս ղէնաա թին
սոնը աս է ,
Հատէ , մի լար , գուն ալ մեխկ էս ։
Ու
վերմակր
գլխուն
քաշելով
նորէն
սկսալ
քնանալ :
Հէք Ա ուբբիկ , կէս մամ անընւգՀատ
լացաւ
հովամոյնին
սնարին
վեբելը, ցահ Հեհկլտուքնե -
րով :
Յեաո
յ հռեցաւ,
կամաց
մր Համ բուրեց
Յու^
սեփին սառ շուրթեբր,
էւրոնք տմ՚լունահ
էին, ա–
ռէսւ
սենեակին
անկիւն
էն հրար մը, ուր կը գըտ -
նուէ էէն խեղճ
ձկնո րսին աոչի օրը պատռտահ
աղ–
տոաները,
գուբս
ելաւ , թցէկը գնաց
, չբա լից թտ՛
կո
յկին առչեւ
ա՚Լցալ
եւ
սկսալ
լուալ
,
կատտղի
շա րմո ւմնե րո վ , մատնեբով
մոլեղնօրէն
պատռ -
տելով
շապիկը
, հըւիկ
հըւիկ
ընելէւվ
,
կտորներ
քաշե լով
Հանե լով. ե րբեմն
օճառի փրփո ւրնե բուն
գ
չ՚՚ւբի
ցա յտե բուն
մ էչ
, որոնք գուբս
կը
թաւիթը^
փէին
թակոյէլէն
:
Յետոյ
մողէէեց այգ բզկտուահ
լաթերը, պար
աէղ տարաւ,
չուաններուն
՛Լրայ փռեց,
արեւին
մէչ,
ել ինք ալ անոնց գիէքաց նստաւ \
Հէք
լուացարարուՀինէ
, մերթ խնգաց
,
մերթ
լացաւ,
մերթ
Հեհեհեց , մերթ քբքչաց :
ԵՐ. ԾՐՄԱԲԷԾԽԱՆԼԷ9։1^
Fonds A.R.A.M