քօոձե
6Ո 1Ա25, 1(.€.Տ. 376.286
^ ձ 1 յ ձ ^ ք ^ , ^ ք • ց ^ շ ^ - - ք ^ ւ տ
(13)
աէյօ–.
ւ օ ա ^ \ շ
Վէցաւքս. 1100 ֆր • , Տար. 2200– Արտ– 3000 ֆր •
^ ^ ւ ^ Տ ^ ^ ^ Օ ^ Գ ի Տ 10 ֆր.
. Բտա 1678-63
Տ տ ա ^ ճ ք շ ^ ա ւ ՜
~
27րդ ՏԱՐԻ ֊ 27 յՍտՀէ «օ.6466–՚եււր շրջան թ^Ի՛ ^«77
^
* • ^ • ~ ^ ~ ս ~ յ ~ | | ^ | [ ~ | ^ ^ ՜ » , ^ ^ , «
—
ւ
1951
Շարաթ 26 ՄԱՅԻՍ
ՄԵՐ ԽՕՍ-քԸ
Խմբագիբ՝
ՄԻՍԱ-ԲԵԱՆ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
Եբկու. օրէ ի վեբ չռնգալից
աեղե կո
ւթէւ՚ենեբ
կբ կաբղաք
թ֊ուբքիոյ
Ունելոբոլթեան
աու֊բքի
խայաաձ^ա կութ եանց մասին,
բուն իսկ
թբքական
աղյբիլբկ :
Պոլսոյ
վեբքին
թղթաբեբբ
չաա աւելի պաակե–
քալիտ
ման րամ ասնութ
իւննե բ կր Հաղորղէ
, քա ՜
ղելով
բարձրասաիճան
պաչաօնաաաբի
մ՛բ Հրա -
աաբակահ– դիրքէն
է
Երէկ աբաատպեր
էինք Հաաոլահ՝
մր / այդ
ԳԻբքէն
, որ կբ կոչուի
«Ունեւորութեան
Տուրքի
Ողբե րղութ
իւնր–»
(Վարլըք վերկիսի ֆաճիա՚սը) :
Համ աձա
յն
Հրաաա բակուահ՝
մանրամ ասնու -
թեանց
, Ունեւորութեան
տուրքին
ենթարկուեր
են
114.368
հողի։
ՊաՀանշուած
ղումարն էբ
465.384–
820
ոսկի,
բայց
ղանձուեր է
314.920.945։
Ուրեմն
անգանձելի
մնացած է
109.985.486
ոսկի։
՚-Լճարելոլ
անկարող
Հարկատու
ներէն
2057
Հողի աքսորուած
են Աչգտլէ
, (կարին) ,
ձիւն -
ձմեռ
եղանակի
մր
(1943)։
Ասոնց պաբտքր
Հաչ–
ուեր էին Համագումար
65.464.236
ոսկի։
Միայն
637
֊է ոգի
կր Ա ե ր են վճա րե լ տուր քր , ամ էն րան
ւէբայ տալով :
Միայն
Պոլսէն
աքսորուած
են
1869
հոգի, "~
րոնց
2.1 ր մեռած
են
ճամբու
տառապանքներէն
կամ քար կոտրելով
անտանելի
պայմաններու
մէք։
Տուրքէ՛
՛է՛"էսարէն
բռնագլյաւած
եւ ծախած
են
885
կա
ւո ւածնե ո ։
Գբքէ՚ն
Հեղինակը,
նախկին « տէֆթէրտար
»
Ֆաիք
կօքթէ
, մասնաւորապէս
1^ամբտսաանէ
օր
ուան
վաբիչներր,
նաէսագաՀ
իսմէթ,
վաբչա -
պետ
Աաբաճօղլոլ
, ելմտ • նաէսարաբ
Յքուատ
եւն՛։
Պատասխանատուներէն
մէկն ալ ինքն է, բա,ց
սուտ ~ խենդ կր ձեւտնայ,
իբրեւ
պարւլ գեբակա–
•II ՛՛յր մր ներկայանալով
:
— « Ա յ ն ատենու.աԱ պետական մարդիկը ատքէ
անցւոլցի : Ո՜րքան թ ե թ ե ւ եւ.
թ ր թ ւ ո լ է ^
է ր ս
՝ * ՚ ՚ ՚ Ո ւ ^
նեււ դ ա ւթե ան տուրքը մեր տարիներէ ի վեր դհր–
ծ ա դրա ծ տուրքի օրէնքներէն տարրեր
րան
մըն
էր. րոլորււվին կը յ ե ն ո ւ ր դնա ե ա տ ոլթե ան վ ր այ :
Ա ո ա ր կ ո ւթիւն, րեկանում չկար •
չվնարոզները
մարմնակա.0 աշյսատանքի սպաււնալիքին տակ կը
պաեէր–.՛ Այս 17 յօ դ ո ւ ա ծ ն ե ր է ն րաղկացած
օ –
րէնքը տուրքի օրէնքի նմանող րան մը չունէր–.•»
Տէֆթէրտարին
գիրքր եւ թուրք
մամուլին
մեկնոլթիւնները
կը Հաստատեն թէ տուրքը
ուղ -
ղուած
է բ մ ասնաւո րապէս
ո չ-իսլամ
փոքրամ աս -
նութեանց գէմ :
Արղարեւ
, Հաղա րաւոր
Հտյեբ
,
Աո յներ եւ
Հբեանեբ
մոխիրի
՚էըայ նստան
։ Զէ՚ւն - ձմեռ
օրով
քար
կոտրելու
ղատասլաբտոլածներն
ալ
ոչ֊իսլամ
նե ր էին , ինչպէս եւ մեոնոէ^երը ;
Տէֆթէրտարին
Հրատաբակած
թոլանչաններն
անղամ
սլեբճախօս
են , այս տեսակէտէն
:
Ոչ - է՚սլամ
փոքրամասնութիւննեբբ
եւ մաս
նաւորապէս
Հայերր
Պոլիս ամվւոփուած
ԲԱալովէ
միայն
այ՛լ
քաղաքին
մէք
349.998.922
ոսկի
տուրք
նչանակուած
է
62.575
Հարկատունեբու
Համար •••
Տակտլէւն կր էսօսինք այս
բարբարոսութեան
մասին, որ լոյս աչիարՀ կը Հանուի ութ
տարի
վեբէբ^ :
Ի՚^նչ
գիրք
բռնած է թուրք
մամուլր,
այս
քստմնելի՛
յայտնութեանց
առթիւ։
Ի՛՛նչպէս
կը
վարէ Հանրա
յին կարծիքը :
Ամբոխավար
թերթ
մր, « ճիւմՀուրիյէթ
»,
« աղւլա յէւն ամօթ » կոչեց
Ունեւորութեան
տուր -
քր,
պաՀանքելով
դաաի
յանձնել
իսմէթր,
Սա–
րաճօղլուն
եւ միւսները
էւբրեւ
Հայբենւս՚էաւնեբ
:
(17
Մայիս) : Ուրիշ
թերթ
մը, «Հէբ
կիւն»,
յայտ–
րարեց
« Ասիկա
ողբերգութիւն
չէ , այլ ճակտի
մուր^
(19
Մայիս)
:
Երրորգ
մր, «Եկնի ԱապաՀ»,
իբ կարղին
Հաս~
տատելով թէ Ունեւորութեան
տուրքէ՛ն
առթիւ
« խտրութիւն
դրուած է իսլամ , ոչ իսլամ եւ դա–
ւանափոէս
Հտյրենակիցներու
միքեւ»,
գիտել կոլ
տար .
— « Ձին յափշտակողը շատոնց անցաւ Սկիւ–
տարը : ՛Ն • Վ ս ե մ ո ւթի ւ ն Աարաւնօղլու
հիմա կը
հանդստանայ Զո ւ ի ց ե ր ի ո յ մէջ : Այս կարգի ամ–
րաստանութիւններր մի ա յն մժ ե ղի րցցիւնի աղդե
ց ո ւ թի ւ նը կը ղո ր ծ են ի բ վ ր ա յ » :
Այս
ամբողք
մ խորին
մէք, աչքի
կր
ւլա
րնէ
նշանակալից
պաբաղայ
մը :
է–
ՐԱՐՋՐ
ՀԱՅ՚ԲՆ ԱԼ
ԱՐԹՆՑԱՒ
Անչուչտ
կարդաց
իք ծանուցում
ր ,
Րաբձբ
Հայքի
Մարսէյլի
Հայր.
Միութիւնը
պաբաՀան -
գէս
մը սաբքած է այսօր,
չաբաթ, իբ վերակազ–
մութեան
առթիլ
;
«Վերա կագմիչնե րէն» լ^կեր
մր, Վ՛ Տ • Վ– >
մ իչտ խանղավառ
, կր խնդրէ
Հետեւեալ
աեղե կու
թիւննեբր
Հաղոբղել
Հրապարակալ
.
1.— Հայր. Մի ռ ւ թի ւ նը հիմնո ւ ա ծ է 1923ին ,
առաջին օրէն իսկ նուիրուելով աշիյոյժ աշխա
տանքի :
–2.— Օժանդակած է իր կարօտ հայրենա կից -
նեբսւն, նիւթա պ է ս թ է բարոյա պ էս : Մասնակցած
է աղդային - մշ ա կ ո ւթ ա յին (դպւացի շէն ) ե ւ Շի–
րակի աղէտեալներուն հանդանակութեաէԱց եւ ու
րիշ ղանսյէլան ձեռնարկներու :
3.— Րարձր Հ ա յ ք ի Հայր. Մ ի ո ւ թ խ ն ը միակը
եղաւ որ երր Լավալի օրէնքով հարիւրաւոր հայ
աշխատաւ֊որներ դ ուրս ճղուեցան ղործարաննե -
րէն, ձե ռ ք երկարեց ղործազուրկ բ անուորներու ,
պարենաամս հարեց շաաերուն :
Զանաղան
երեկոյթ - ցերեկոյթներ
եւ թատե
րական
ներկա յացումնե
ր ալ յ է՛չե լէ ՛Լե րք
է
նամ ա–
կագիր
լ^կերր կր Հրաւիրէ
կարնեցիներր
եւ ուրէ՛շ
Հա յրենակիցներ
՝ ՛Լե րակաղմ ութեան
ա՛ւա քին
ձեռ
նարկր
քաքալերել
«խուռներամ
բաղմ ութե տմ բ՜» :
Ջեմ
ղիտեր թէ Մարսէյլի
մ՛եր
բաբեկամներր
ել
մ ասնաւո րապէ ս Բարձբ
Հա յքի
աարագիրները
պէտք
ոլնի՚^ն
Հրապարակա
յին
կո չի
մ ր ,
խրախոլ–
սելու Համար
այսքան
Հանրօգուտ
ձեռնարկ
մը։
ԱՀ ա ւա ս ի կ սլւստե Հութ իւն
մ ր
թարմ անա
լու
Հայրենի
յի շատակ)ւե բով եւ աւանղո
լթ
իլններով :
Մէ՚եւնոյն
ատեն
գեղարուեստական
՛Լ՛՛՛յ ելք
նուագ , ա լ՛ տ ՛ս ս ան ո ւթի
ւն , երղ , պար , եւն . ;
Ուրեմն
Բարձր
Հայքն ալ արթնցած է ,
ձայն
տալով
«Ղ՚աւառ»էն
է
•՚"յ ոբ Փարիղփ
կաբնեցիներն
ալ թօթա
փեն
թմրուրւաէ՛^–
բ ական ց իներր
ՎԱՀհ
Խագ
վեղԱագխդ
քադւղ1է ըԱկե^ոէթեաԱ
ՎԵՑ ՕՐ
ՊԱՅՄԱՆԱԺԱՄ
Պարսկաստանի
կառավարութիւնր
վերքնտգիր
մր
յանձնեց
Ս^ւ՚էլեւէւրանեան
Բա րէււղի
Ընկե բու -
թեան
, վեց օր պա
յմ անամամ
տալով
,
որպէսւլի
նեբկայացոլցէւ.չ)1ւեր
ղրկէ ԹէՀրան
,
գործաղրելու
Համ աբ
աղ՚լա յնացման
օրէնքը
: Եթէ մեբմէ
, կա–
ռավարութիւնը
ձեռք պիաի աոնէ անՀրամեչտ
մի
քոցնեբը,
էւնչպէս
յա յտարա րեց
աղ՚լա յնացմ ան
յանձնախումբին
լ^գՀ • քարտուղարը,
Պ՛
Մէքքի՛
Լոնտոնի
թերթերր
կր Հասաաաեն
էմէ կառա–
՚Լարոլթիւնը
Համաձա
յն է լ^՚լունե
լու աղգա
յնաց
մ՛ ան սկղբունքր
, իրրեւ
Հիմք
բանակցութեանց
:
ԹէՀրանի
բրիտանական
ւլե ոպանը ա յս
պարագան
Հաղոր գած է էւր անե ան կառավարութեան
:
Ա կղրունքր
ընգուն ելով
Հանղերձ
բրիտանա -
կան
կա ո-^ովա
ր ո ւթ է։ ւն ը կը սլաՀանքէ որ մնացեա
լ
"լայմ՚անները
ղո ֊ւաց ՚։ ւց էւչ ըլլան։
ՀԱնգլէւա
նախա
պէս կ՝առաքարկէր
Լա Հ է յ ի Ատեանին
ւլիմել) :
ք՛րաղե կնե ր կր Հաւաստեն թէ
բանակցու ՜
թեանց
պարաւլ ա յէ՛ն , Ա եծն
Րրիտանիա
ե ր՛ս
շիսէ՚ք
սլիտի պաՀանքէ
, քարիւղ
ստանալու
Համարառանց
սաՀմանավւակման
, էւնչպէս
ել
արդար
Հատուցում
է։ փո էս արէն
Անղլեւիբանեան
լնկե բութ եան ստաց–
ուածքներուն
որոնք կ՝արմեն
500
մէ՚լիոն
սթերլին։
Մինչ
այս
մինչ
այն,
անւլլ՛
կաէւաւէտ
բութ իւնը
՛էիմ ումներ կատարած է Ագ՚լ ամուլովէ՚ն
կալ՚՚լ. մը
անղյս
՚Ռւե
բուն , ոբպէսղէ։
չափաւո
յւ ո ւթեան Հրա ՜՜
ւիրեն Պարսկաստանը
:
Լաւատեղեակ
աղրիւբէ կը
Հաղո րգեն
թէ
Անգլիա
չուղեր տնտեսական
սլատիմներ
տնօրինել
իրանի
Հանղէպ՛
բայց իՀարկին վճռական
միքոց՛՜
ներոլ
սլիաի ձեռնարկէ :
Ուբիչ
լուրի
մը Համաձայն
, իրանի
Աղղ– ճա
կատէ՛ն
ընդՀ
. քարտուղարը
յայտաբաբտծ
է թէ
ղտարանները
սլիտէ՛ վւակեն , եթէ բաւարար
թի*–՚"է
մ ասնագէտներ
չգտնեն : Այն ատեն
Հում
քարիւղ
պիտի ծախեն
կանխիկ
ղրամով :
Կ՝ ըսուէ՛ նաեւ թէ նո յն քարտուղարը
( Մ էքքԻ
)
Գաշնակից ուժեդ
^ ,
Աո^է^ աճցաԱ սա1ւԱաԱադիծը
^է՚^ե
ւքո բէական
ումերու
նաՀանքր կր շարու
նակուի
այնքան
արագօրէն, Ոբ Հետապն՚լո՚լ
դաշ
նակից
ումերր
չեն կրնար
Հասնիլ
անոնց
ետեւէն։
Ո-ա՚լմաՏակատի
ութկէտերուն
վրայ,
կ՝ըսէ վեր
քին "լաչաօնական
գեկոյցր,
՚լբեթէ ոչ մէկ
չփոլմ
կարմիրներուն
Հետ։
Թէեւ
ընդղիմութիւն
մը
Ց՚՚յՑ
կը արուի
ծայրալրոյն
արեւելեան
ճակատա–
մասին
.էրտյ
ԱԱԿի
ումե բու
յաքոգութիւնը
ու՛
չաղրալ է մանաւանգ, երբ նկատի
առնուի,
թէ
դեռ
մէկ
չաբաթ առա^ , Ջէ՚նելքոբէացէւները
, ղան–
ղուածային
ումերով
սկսած
էին իրենց
նոր
յաբ–
ձակողականին,
մինչ
այսօր,
լքած ենմէ՛նչեւ
ան–
գամ
իրեց երրեմնի
գիրքերր :
ււ՚՚Ուլմ աճակատի
երկու
կէաեբուն
վյւայ,
՛էա
չ–
նակից
ղօրամասերը
անցած
են 38րգ
ղուդաՀեռա–
կանը, մէկ կէտի
վրայ՝
ղօր. էլմընտի
անձնական
ղեկավարոլ
թեամր :
՚հա^ւակից
ցամաքային
ումերու
ըն՚էՀ ՚ Հրա -
մանատարը^
ղօր. Վան
Ֆլէ՚թ
յայտարարեց
օբա -
գրոգներուն
, թէ 8րգ ղօրարանակը
յարձակումի
անցած է ամբողք
ռաղմաճա
կատ
էւն
վ յ ՚ ա յ ել իր
առա քաղբո
լթ իւննե բ ր
^յ , ^..
սաՀմտնափակուած
չեն։
կը նչանակէ
, թէ Յ^րղ ղուդաՀեռա
կան
է
՛ն
վը–
րայ
կան՚է առնելու
Հարց
ղոյութէ՚ւե
չոլնիտյլեւս
:
Ղ՛աշնակից
Հ րամ անատա
րո
լթ
իւձւը
չի
կրնար
ն՚ոէսատեսել, թէ ուր կան՚լ
պիտի առնէ
կա լ՛՛ք
իր–
ներոլ
նաՀանքը։
Զ ինեւքո րէլսց ինե
ր ը այնքան
մեծ
խումբերով
ղերի
կ՛՚իյնան , որ դաշնակիցները
չեն
գի՚ոեբ թէ ինչ պէտք է ր^էեն : Ամէն
պարա՚լայի
տակ. Համայնավարներու
«գարնանային
մեծ յար
ձակողականր»
ձախողած է միան՚լամ
րնդմիչտ եւ
այսքան կարճ մամանակէն
:
X
բ՛՛՛ն ի մր օրէ ի վեր ղրո յցնե ր կր
չբքին
Հաչսւու թեան
մասին։
իբրեւ թէ /(/• Մ իութիւնր ա–
ռաքաբկած է ՚լէւնադաղ՚սբ
կնքել,
վեր՚սՀաստւս՚ոե–
Լ
՛՛՛Ի, նա խապատե
րաւլմ եան
կացութիւնր
: Պաչտօնա
սլէս Հերքուեցան
այս ղրոյցնեբը
:
նո^ վաէկհէ Եւէոսքայի
եւ
Ասխպ
Խմաէ
ՆաէսաղաՀ
Թրումըն
, խոբՀբ՚էարանին
ներկա
յացուց
վաէսադաբձ
ասլաՀովութեան
ծբադիրր ,
ուր
կ՝ըսէ թէ տնտեսական
եւ ելմտական
մեծա–
գումար
նոր
ւէա
բ կեր սլէտք է սաՀմանոլին
իրենց
ղինաԼլիցներՈէն
, որովՀե՚ոեւ
թոլլացման
մ
իքոցով
կարելի չէ ասլաՀովել
էււ՚ողաղոլթիւնր
: « Եթէ
Ի՚՚Հւբ
թմբու1լներոլ
ոաւլ՚ք"՚՚էոռ
աղւՒհւ^լի՚ե
՚1
է^
է Լ
իբենց
դոբծեբր
Համտսլտտս՚սէսանէ
ին
էւլւԼէնց էսա–
ղաղասիրական
խօսքերուն
, մեր ապրած
՚էարը ա–
մէնէն
փայլունը
կրնար ըԱալ» :
Ն՚՚՚էսա՚լաՀը,
երեք կէտե րով
կը ^որոչէ
խոբ–
Հր՚լայէւն
սպաոնալիքր.
1)
Համ ա չվսա բՀա
յին է՛
2)
Ամրողքական
է.
3)
Կրնայ
չարունակուիլ
ան
սաՀման
մամանակով։
Ուստի,
եւրոպական
Հողե
րու
սլա չտպանո
ւթիւնը
սլէաք է ղլուխ
Հանել
լաւ
ղփնոլած ել ումեղ
ցամաքայէւն
, օգանաւային
ու
նաւային
ումերով
: Եթէ Եւրոպան
իյնայ
ամրող–
քութետմբ
ի/• Ս իութեան
ձեռքր,
Մ •
ՆտՀան՚լնեբը
պիաի վերածուին
մե1լուսաց"ւած
պետութեան
մը։
Ասիոյ
մէք զինոուրական
աքակցութիւն
պէտք
է րնծ
՚սյԼՎ
իրանէ՛ն
, որպէս
՚լէ՛
սլտՀպանուի
"՛յգ
(Լոլրեյւու շարունակութիւնր կարդայ 1». էք)
է ^ ^ ^ ա ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ .
յ թ փ յ ք ^ ^ է ք ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^
աւլղարաբած
է թէ Պարսկական
ծոցին
մէք արձակ–
ուած մէկ ւչնղակ
«երրորգ
աշիաբՀամարտ
մը պի
տի
սլայթեցնէ
քսանը
չորս
մամէն՝»։
X
Հաղար
անդլիաց
էւ
օդաչուներ
եւ
35(X)
ղէ
՚նուորներ
Հրաման ստացած
են Աուէղի
շբքանը
երթալու։
Շատեր այս պաբաւէան
սսլառն՚սլէւք
մը
կը Համ՛ս րեն
իրանի
ղէմ ,
բայց
Ուոչէ՚նԼլթընի
րրիտանական
ւլեսպանը
Հաւաստեց թէ
ղինուորա
կան
մ իքամ տութիւն
կատարելու
միտք
չունին :
X
՛Վերքին
լուրերու
Հտմաձայն
,
մէ
՛նչեւ
որ
նոր
վարչութիւն
մր
Լլաղմ ո ւի ,
աղգայնացման
յանձնաէսումբը
ինք պիտի չաՀագործէ
Ասլատանի
քարիւղի
Հանքերը,
արտադրութիւնը
ծախելով
բո
լոբ
նաէսկէւն
յաճաէսորդնեբուն
: Պ ա չտօնա կան տե–
՚լեԼլ
՚ւ լէմ եանց Համաձայն
, Ապաաանի
քարիւղի
մօտ
25.000.000
թոնը
կԳրթայ
Անգլիա,
ղոՀացնելով
անոր պէաքերուն
մէկ չորրորգը։
Ուրիշ
արեւմ՛տ
եան ե ր
Լլէ՛
րնե
ր կբ ո տան ան
7–֊8.000.000
թոն:
Մը–
նացեալը
Լլերթայ
Արեւելք,
Հաբտլ.
ԱփրԻԿԷ
է
հնդկաստան
եւն • :
Իրանի ելմտական
նաէսարարր
խոստուէանելով
Հանղե
րձ
չաՀ ա՛լո րծմ ան
ղմո
լա
բութ իւննե բ ը ,
կ՝ըսէ թէ կէս ճամբան
պիտի
չմնան։
իրան
քարիւ–
ւլատար
նաւեր պիտի վարձէ , առաքին
առթիւ պա
Հան քելով
Անգլեւիրանեան
րնկերութեան
\
30
նա
ւե բէն
26ր :
X
Հեռագրի
մը Համաձայն
, Հաչտաբար տրա–
մադրոլթիլններ
ալ կբ ղգացուին
ԹէՀրանի մէք,
իբրեւ
Հետեւանք
Համատարած
անստո Լ՛ԷՈ ւթեան \
Fonds A.R.A.M
