27ւպ. ՏէԼւ՚Ի ֊ 27
^ ^ 0 6 6 »0
.6465–՚Նոբ շբջսւ1ւ թ ի ւ 1876
է1^1Հ^7ՇՒ1
ք
օ ո ժ 6
6 Ո
1925,
11.Շ.Տ. 376.286
1)Մ€€է€ա– :
ՏՇ«. «ւՏՏ^է^ԱՒ*
յձ.Ըս6^03տ6տա6 ֊ Բ^1Տ (13)
ւ\16Աօ։
Վեցամս. 1100 ֆբ. , Տաբ
- 2200, Արտ– 3000 ֆր^
161. € 0 8 ^ ^ 7 0 Գին 10 ֆր •
Բտա 1678^^63
V ^ ^ 5 « 5 ^ 2 5 1«Ճ1՜
1951
Ու-րրաթ 25 ՄԱՅԻՍ
Խմբագիբ՝
&. ՄԻՍԱԲծԱօ
ՄԵՐ ԽՕՕ-քԸ
Հայկական
ԱրսէասահմաՆը ի
^ " ^ ր
՚"Ղ""՚Է
որ ուղղակի եւ կենղանի
կասլեր,
րնական եւ ա ~
ղաա
յարա
րեր
ութ
իւններ
Հասաաաուին
Հայրենի -
քին Հեա :
Վերքին
աշիարՀամարակն
աոաք, եկող - ղա֊
ցույներ պակաս
չկին։
Պաաերազմի
վերքին
աարին
աէ նուիրակներ
Հանգիպեցան
Միքին
Աըեւելք,
մ ասնաւո ր պա Լաօնն ե ր ո փ %
Տեաոյ
իրարու
յա քորղեցին
լիազօր
սլաաուի ֊
րակներ , Ներղաղթր
կազմակերպելու
Համար
(1946
47)։
ՊաաեՀութիւն
մրն ալ
Գրողներու
^ամաղումարր
:
^
Ալ նորէն
լռութիւն։
Եղած - չեղածր
<ձԿուլ–
աուրական կապ» : Անթել եւսլաաաՀարար
ձեռք
անցած
Հ րաաա րակո ւթիւննե
ր : կամ
անՀատական
րար ե՜լագիրն
եր ;
Անշուշա
միայն
մեր երկիրր չէոր կր՛ աա ֊
ււապի
Հաղո րգակցութ
եանց
զմ ուարութհնէն
՚. Նյ՛
^
ուլրե րգութ
իւնր
ք-՚՚լոր
միացեալ եւ
արրանեակ
ե րկիրնե րուն
մ էք :
Ոչ թէ երկաթեայ
վարագոյր,
այլ
փչաթելե֊
րու
աՀարկու
ցանց
մ ր, Արեւե լ ք ի եւ Արեւմ
ուտքի
միքեւ։
Մանաւանգ
Հիմա որ«երկինքն
ամպել
էԱ» ։
\ •
Հա յրենիք
եր թա
լր աււանձնաչնո
րՀ
մ լձւ է որ
վիճակա խալլվւ անա
կն կա
լն ալ չ ի իսոստանար : Ոսկ
Երեւանէն
գալր
նո յնպէս
«Ո*–քազ»ի կր կարօտի :
ԱնՀրամեչտ է որ բացառիկ
պարագայ
մր պա
տաՀի , որպէսզի Ա ոսկուան
րարեՀաճի
անցագիր
վաւերացնել
:
.
Ո՛վ որ պիտի
գա
յ , կրզրկ"՚–ի
մասնաւոր ա–
ոաքելոլթեամր
: Ոսկո՛վ որ պիտի
ուղէ երթալ՛
,
քառասուն
մաղէ անցած
երանելի
մ ր սլէտք է րլ
լայ : Այսկամ այն յանձնառութեամր
:
Աւելորգ է իսօսիլ
գացուլ^ւերոլ
մասին : Մ ար– ՚.
գիկ ոչթէ նեբգաղթի
, այլեւ
Հասարակ
չրքափ"
–՝^–
յութեան
խօսքն
անղամ
չեն րներ
(էՕՍՈՏաշ)
տ
Ոչ
իսկ
ամաոձային
աբձակոլբղի
առթիւ՛
. •
Գալով
եկու^ե
րուն
, տա ր ինե րո
լ
լռո
ւթենէն
վերք , աՀ աւասիկ
էքմ իածինէն
արքեպիսկոպոս
մ ր
եւ ղասա իսօս մր եկեր
են Լիրանան : Երկո՚-քն ալ
ծ անօթ՝
Արեւելքի
գաղութներուն :
Լ՛նչպէս
գիտել
կուտայԼ՚նք
երէկ , մենք
աեղե
կութիւն
չունինք թէ Լ՚նչ առաքե լութեամբ
եկած
են մէկր ելմիւսբ
յ
թերեւս
Ամենայն
Հայոց
կաթողիկոսր
ուզած
է մօտէն
տեղեկանալ
ԿԼ՚էԼ՚կԼ՚ոյ
աթոռԼւն
կացու -
թեան
, քանի ռր Գարեգին
կաթողիկոսին
առոզ -
քութԼււնբ
ծանրապէս
խանգարուած
է I
Եթէ
միայն այգ պաշտօնն
ունին ,
անշուշտ
պարտք
պիաի
սեպեն սրտաբաց
զեկուցում աալ ,
" Բ ՚ Ղ Է " Ղ 1 ՛
ոլարղոլի
ամբողք^ անցոլղարձր
է
է՛նչ որ րսեր
են առաքին
առթիլ
, քարոզով
ել
սաՀմանափակ
ասոլլիսռվ
մբ, այգքան
յոզնոլ -
թիւն չէբ արմեր
։
Բացառիկ
պարագաներւււ
մէք կ՝ապրԼւնք, եւ
Հայրենիքէն
Հասած
ամէնէն
աղօտ
ձայնն ալ մաս
նաւոր
նշանակութիւն
մր ունի :
Եթէ
նոյն իսկ պարզապէս
կրօնական
յարա -
բերոլթեանց
կամ էքմիածնի ել Անթիլիասի վե -
րաբերեալ
խնգիր
մրն է իրենց օրակարգր,
նորէն
պարտաւոր ենՀանրային
կարծիքր
լուսաբանել
Հ րապարակաւ
;
կացութիւնբ
կր պաՀանքէր որ եկուլներր ոչ թէ
էքմիածԼւնէն
, ա յլ Երեւանէն
պաչտօն
ստացած
ՐԱային
, եթէ իրապէս
ՀայրենասԼւրական
պար -
տտկանութ
իւն
մ լձւ է որ կրկատարեն :
Մենք
չենք աճապարեր
, ամէն բանմէկ ան -
գամէն
իմանալու
Համար։
Գիտենք
որ երկու պատ
ուիրակնեբբ ոչ իրենց
թեւեբր
կբնան
լայն
բանալ,
ոչ ալ րերանր :
Բայց ել այպէս,
անչուչտ
րսելիքներ
ունին։
Ուրեմն
անՀրամեչտ է որյայտնեն
առանց վերա -
պաՀութեան : Ուզ՚լակի
, ելոչթէ կռղմնակի
յ
Ա–
մէնուն
, եւ ոչ թէ առանձնաչնռրՀեալ^յելաւ
:
Մ Լ՛ա յն կաթողիկոսական
օր Հնո
ւթ իւննե ր բ եւ
չինա րա րո ւթեան
է՚՚՚֊րերր
բաւական
չեն, տարա -
գիր
րաղմ ութեանց
սիրտր տաքցնե լու
Համ աբ
%
Հայկական
ԱրտասաՀմանր
չատոնց
յողնած է
խորՀրգաւոր
չարմոլձեւերէն
ել
րարեպս՚շտական
արաայայտոլթիւններէն
:
Աձ կր սպասէ որ բա՛ն
մր փո Լսուի , գոնէ
յա.
րարե րութեանց
ճակատին
վրա
յ \
Շ՛
ՈլԱեէՈքՈՆթեաԱ տա՚էքխճ
գաղանիք&եդ
ԿՈէՈՊՈՒՏԸ
ԳՈՐԾԱԳՐՈէՆԵՐԷՆ
ՄԷԿՆ է ՈՐ
ԿԸ ՊԱՏՄԷ
..-
իլՄԲ
Երէկ եսւզոբդած էինք
ճիւմՀուբի -
յէթ)^
տնօրէնին բոՍկն յարձակողականր՝
Վարլրք)^
տյււրքին աււթիւ, ւլր մսիյիրի
վ րայ
նսաեցուց
Թւււրքիյւյ փււքրամասնւււթիւնները :
Աեաւասիկ րռւն պ ա տմս ւթիւնը
(վաթան,
17
Մայիս )
Ֆաիգ
էօքթէ
, որ Վարլրգի
մամա^ ակ
իսթանպու
լի Տէ ֆաէրտաբ
էր
,
՚ւԼ՚ՐՔ
՛՛՛քք
Հբա,ոաբակած
է
«Վարլրգի
Ո ղբե
բզո
լ թ իւն ր» անունով
:
Հեղինակր
Հոն կր բացատրէ թէ այգ տուրքր
ինչպէ
՛ւ եւ որոնց
կողմ է պատ բաստուե
ցաւ , եւ ինչպիսԼւ
աղգեցու -
թիւններու տակ :
Ֆաիգ
էօքթէ կր չեչտէ թէ այգ
այլանգակ
տուրքր
^ուղղակի
յղացուեցաւ
ա յն
աաենուան
վար չասլետին՝
Շ իւքրի՚ւ Ա ա րաճօղլուի
կողմ է , եւ
Ազգ
՚ Ժ՚ոզովբ ու ելմտակակւ
իչխանոլթիւնր
իրեն
են թա րկո ւե ց ան : Նաիսկին
Տ էֆթէ ր տարր կր պնգէ
նաեւ որտնտեսական ռւ ելմ տական
կարիքներէ
ղաա
, ցեղա պաչտ
ութ
իւնն էր որ ծնոլնղ
տուաւ
ա յս տուրքին
:
իսթանպուլի
Հա բկատունե
ր ր նախ եւ առաք
2
իսմ բակի
բամնուեցան
իբր «ԼւՈլամ» եւ «չիսլամ
% ,
1ւ վա՛րքէն
ա՚ււոնց վրւսյ աւելցաւ
երրորղ. խումբ
մ լձւ
ալ
, ^տէօնմէնեբ»
անունին տակ : Հալք կուսակ -
ց ութ ենէ ն ,
ե լմ տական
կաւլմ ակե րսլութ իւններ է
եւ
ոլան քանե բէն տե ղե կո ւթ ի ւնձւե ր
Հաւաքուեցան
այն մարգոց
մասին , որոնց գէմ
ունեւորութեան^
տուրք
պիտԼւ գրուէր : Տրուած
թոլանչաններբ
ի -
րար
չրռնեց
Լձւ ել Հալք կուսակցութեան
ա լն ա ~
տենուան
քննիւչր , Ա ուատ
Հա յրի
Ր՚-բկԼ՚՚֊պէի՛–
, եւ
իրեն ՛գէս ղանաղան
անձեր
անՀատներու
մ ասին
զգացումներէ
տարուած՝
ճնչումներ
բանեցուցին
X
Ալն
աաենուան
կուսակալ եւ
քաղաքապետ,
Լոլթֆի
Գրտար , քանքե ր թավւեց
աւնե ւո
բռւթեան
տուբքե ր ր զեղչելու
Համ ար եւ նո յնիսկ
յաքոգե -
ցաւ
Հարիւրին
10/
՚էե՚էՀ ^Ր ապաՀովել
յայտագրի
ենթակա
յ
Հ արկա տունե բուն
Համ ար ;
Այս
ր՚՚լոբր
գրելէ
վերք Ֆաիգ
էօքթէ
կ՛՛ամ -
բաս տան է ա յն ա տենուան
վարչապետ
Հք Լ"~քբի՚~
Ա արաճօղլուն
, ելմ տական
նախաբար
Ֆուատ Աղ–
րալլձւ , քննիչ
մարմնի
նախաղ աՀ Շէվքէթ
Ատա֊
լանր ,
էս
ատ
թէքէ
լԼձւ եւ ուրիչ
անձեր , եւ կ՝ րսէ
թէ
թէեւ
ինքն ալ տէֆթէրտար
էբ ա յն
ատեն
,
Բ՛" յտ I՛ ՛Ս՛ բք" յ
^ րաՀանղնե ր ղռ րծաղրող
պաչաօ -
նատար
մ լձւ էբ, րեմ
Լձւ վբայ
խաղացող
ղեբակա -
տարներաւն
նման։
Ֆաիղ
էօքթէ կր կրկնէ
թէ ֊
Վարլրգի
ոզբերզութեան
բուն
կազմ ակերպԼւչն
է
Ս աբաճօզ
լու ելպատաս խանատո
լութ
Լ՛ւն ր
անոր
կր վիճակի :
Հարկատուներէն
2057
Հ՚՚ւղի , որոնք
չԿբՏ՛"^
վճարել
իբենց
տուրքր
, Աչղալէ
ղրկուեցան
Լւրենց
65.464.236
ոսկի
պարտքԼւն
Համար, ել
իրենցմէ
657
^"՚լի միայն
կրցան
վճարել
իրենց
տուրքր։
Իսթանսլոլլի
մէք
1869
Հողի «քան» տաբուե -
ցան ել իրենցմէ
21
Հո՛լի մեռան։
Հաճզի
ձեւով
ալ
885
անչարմ
կա լուտ ծնե ր ծախ
ուե ցան , ապաՀովե–
լո՛ք
2.700.143
՛ոսկի։ Տասր
Հողի ալ
Թուրքիայէ
վւաիսուստ
տուԼւն,
որսլէսզԼւ
չվճարեն
իբենց
պաբտքր։
Ֆաիգ
էօքթէ սապէս
կ՝եզրակացնէ իբ
ԴՐքին
մէք
Այս տոլբքր պատճառ
ել
մեզ–
մ է սլաղէձէ փոքրամ ասնու թիւննե
րբ , ՛որոնք
Լօզա–
նէ ՛լերք ՀետղՀեաէ
մօտեցած
ԷԼ՛ն մեղի։ Ըստ իս
այսօր մէկբան ունԼձւք
լձւելիք՛
Աոոնալ
անցեա–
լր , մեր մտքէն
սրբել
այս ղառն
օրերուն
յիչատա–՜
կր՛՛ Մեր ամէնուս
չաՀր այս կր պաՀանքէ»
:
ԻԶՄԻՐ,
16
«Վ՛)
Նա/սկին
ելմտական
՚էոր–
ծավար
Շէ՚էքէթ Ատա
լան , որուն
անունր կբ յիչ՜
ուի
վերո յիչեալ
զ լ՛քին
մէք , Հե տեւեալր
րսաւ
•—՜
« ԱյղսլԼւսԼ՛
՚չբքԼ՛ մբ Հրատաբակոլթենէն
տեղե -
կութիւն
չունիմ
, ձեզմէ կր լսեմ՛ : Վարլրղի
ատեն
ես ելմտական
քննիչ
մարմնի
նաիսաղաՀն
ԷԼ՛, աբ՜
ուած
ՀրաՀանղնեբբ
զործաղրեցի
, եւ եթէ ասլօ ՜
ր ինութ իւններ կան, ՚էրքԼ՚ն
Հ ե ղինա կբ
ս թան
պու–՛
լի նաԼսկին
Տէֆթէրտաբն
ալՀաւասարապէս պա–
աասիսանատոլ է :
ԶՈՐԱ ՓՈԽԱՆՈՐԳՆԵՐՈԻՆ
59րգ նիոաբ
տեւեց
միայն մէկ վայրկեան։
Պ– Կրոմիքօ
յայտար՚՚՚րեց
թէ նոր ՀբաՀանղնեբոլ
կբ սպասէ
Աոսկուայէն
։
Պատուիրակներէն
ոչ մէկբ խօսք
առնել
ուղեց •
ԻոսԱհան տագքապը
ԱՄԵՐԻԿԵԱՆ
ԱԶԳԱՐԱՐՈՒԹԻԻՆ
ՄԸ
Խ •
ՄԻՈԻԹԵԱՆ
Մ՛ ՆաՀանգներր
լլւելեայն
աղղա րա ր ո լթ ի ւն
մբ
" ՚ ֊ ղ ղ ե ց ի ն Խ. Աիութեան,
Հասկցնելով թէ պի
տի միքամտեն, եթէ
բռնութիւն
բանեցնէ
Պարս -
կասաանի
վրայ :
Զ՛՛ր–
ՊբէտլԼւ , միացեալ
սպա յակո յտնե
բու
նս՚ԼսաղաՀր,
չարռւնակելռվ
իր զեկուցումր
ծերա
կուտական
յանձնամողովին
առքեւ,
գիտել
տուաւ
թէ Հաւանական է որ իյ. Աիութիւնր
Պարսկաս -
տան արչալէ եւ նռր նա Լսա յա րձակում
մր կատա ֊
րէ : ճՋեմ
կրն ար րսել թէ կացութիւնր
աւելի՛ վր՜
աանգտւոր է Եուկոսլաւիոյ
, Հնգկաչինի
մէք կամ
այլուր
֊. Ամէն պարագայի
մէք
Պարսկաստանր
վտանգաւոր կէտ մրն է եւ անՀրամեշտ է որ մենք
լաւագռյն
վիճակի
մբ մ՛էք րլլան ք ,
գիմաղբաւելու
Համաբ
որեւէ
նոր նաիսա յարձակում»
:
Միեւնոյն
օրր արտաքին
նախարարբ, Պ՛ էչէ՜
"Բ^ էբ լբաղբական
ասոլլվւսին
մէք
շեշտեց թէ
Պաբսկաստանի
անկա խութ
իւձւ բ եւ– Հողային
սւմ–
Բ՚՚՚ւ^ութիլնր
կենսական
խնգիբ
մրն է
ամ՛երիկեան
քաղաքակակալթեան
Համար :
«Մ ՚
ՆաՀանգներր
Հակառակ
չեն որ Պարսկաստան
ինք վարէ իր
նիւ
թական
աղբիւրնեբր։
Եւ սակայն
անՀրամեչտ կբ
գտնէ որ բանակցութ
իւննե ր կատարուին,
խնգիրբ
լաւագոյն
ձեւով
կարղտղրելու
Համար : Բրիտա–
նական կառավա
բու թիւնբ սլատբաստակամ
ութիւն
յայտնած է բանակցելու,
լայն
զիքումներ կատա -
բելով » :
Նախարարբ
յորղռբեց որ Պաբսկաստանի կա–
ռավաբոլթիւնր
մողովփ
նստի
Անգլիացիներուն
Հետ ել կարգաղրէ
ի՛նգիրր։ Այս առթիւ
զղռլչա–
ց՚՚՚-ց որմիակողմանի
գործեր
չկատտրեն , բոնա–
զրաւոլմ
փորձելով :
ԻԴԶ
Կ՝ԱՌԱՋԱՐԿԵՆ
ԱՄԵՐԻԿԱՑԻՆԵՐԸ
Հրատարակուած
տեղեկութեանց
Համ աձա
յն
ք
ամեբԼւկեան
կաւհավարութիւնր կ՛՛առա քարկէ •
1.
ԸնղունԼւլ
Անգլեւիրանեան
րնկերութեան
ազգա յնացում
ր՛
2.
Համաձայնութիւն
մր կնքե
ք
իրանեան եւ րրիտանական
կառավարութեանց
մի–
քեւ
, աղղա յնացոլած
Հաստատս
ւթ իւննե ր ր Անգլ -
ե լիր անե ան լձւկե րութեան
վարձու
տալու
Համ աբ
՚
3.
Աւե լցնե
լ ՊարսկաստանԼւ
վճա րուե լիք
Հատու–
ցո՚էմ ր ՚
4.
Աստիճանարար
իրանեան
պաչտօնէ
ու
թեան
մր վէոխանցել
քարիւղի
Հաստատութեանց
վարչութիւնր :
Եթէ ա յս լուծում
Հ»
կամ ուր
Լ՛շ կաբգագրռւ -
թիլն
մ ր ձա իսո
լլի , ա յն աաեն
Մ •
ՆաՀանգներ
բ
միջոցներ
ձեռք սլիտի առնեն
,
ււ
բսլէս՚լի
Պաբոկաս–
տանի քարիւղր
Լհուսերուն
ձեռքր
չանցնի :
՚^Լլելորգ է բացատրե
լ թէ
Պա
րս
կասաանի
աագնասլր
ծանբ է մանաւանգ
անոր Համար որ
կբկԼ՚ն
կ^ալ՚ծարծուի
արեւմտեան
պետութեանց
եւ
Պ՚սրսկո՚սաանի
վալլեմ ի ոլա յքարր
,ինչսլէ
ս եւ բբի
տանական եւ ամերիկեան
լձւկե րութե անց
մրցակ–
ցոլթիւնր
Միքին
Արեւելքի
քարիւղի
Հանքերուն
չաՀագո
րծմ ան
Համ ար : \
921 /
գաչնագրին
Համ ա–
ձայն,
իյ • Աիութիւնր
իբտւունք
ունԼւ ղօբք
զրկե
լու Պարսկաստան
, եթէ երրորղ
պետութիւն
մբ
մ՛իքամտութիւն
փորձէ կամ ղինուոր՚ոկան
Լսա
բիսխնե
լ՛ Հաստատէ : Այս առթԼււ
իրազեկներ կր
պնզեն թէ ամեբԼւկեան
րնկերութիւն
մբ առա
քար
կե ր է Լւրեն յանձնե
լ Ապատանի
քարԼււղի
Հանքե
րուն
չաՀաւլո բծում ր , աւելիւ նպաստաւոր
պա
յ–
մ աններ
առա քարկե
լով
։
՝^Հ^ ԲրԼւտանական
կառավարութիւնր
ԹէՀ
բա
նի պատասիսան ին կր սպասէ այոօր—վաղբ
, անոր
Հւսմեմատ
չարմելու
Համար : իսկ
Պաբսկաստանի
կառավարու
թի՚֊նր
ո րո չած է Անղլեւիրանեան
լձւ–
կե ր ո ւթ ե ան ստա
ցու ածքներր
ղրաւել
ան յապաղ
:
Այգ
պարաղային
, բբիտանական
օգանաւեր
այ
լա ր պԼւտի փոԼսաղբեն
անղլի՚ացի
րնտանիքներր :
՝ԻաԽւփ
պատեոսզմը
ԿԸ
ՎԵՐՋԱՆԱ՚՚Յ
ԶԼ՚նուո րական
կա ց ո ւթ ի ւն ր վե րքնապէս
սլար–
ղուած է այլեւս
Բորէայի
մէք : Գաշնակից
ղօրա
մասերր,
բ՛՛լոր ճակատամասեբու
վբ՚՚՚յ
կբ չա
րունակեն
իրենց
Հակա
յարձակողականր,
իսկ կար
միրներն ալ կր լքեն
Լւրենց
ղԼ՚Րքեբր ել կբ նա
Հան
քեն :
կր կարծուի թէ
նաՀանքր
խուճապային
Հ
ան—
էԼ111 մ անք
մ բ չունի եւ նաիսա պատ րա սու
ութ Լււն մ րն
է իբենց յարձակողականի
երրորգ
շբքանին
Հա -
մար,
որովՀետեւ
կր նշմարռւի
, որ նաՀանքոզ զօ–
րամասեբր մէկ կողմէ կր
Համախմբուին
թիկուն՛
քին
՛Լր՛ս յ : իյ " ւճապա
յին
Հանղ ամ անք
չունենալով
Հւսնգերձ
նաՀանքր
տեւլի
կ՝ռլնենայ
արադ
ել
կար–
մ Լւրներր
մ Լւնչեւ
անզ ամ
մամ անակ չեն ունենար
ականնե լ՛ռվ
ծ ած կե լու
Լւրենց լքած
Հոզամ
ասերբ
:
Գաչնտկիցլլօրամասերն
ալ
իսռՀեմո
լթ
ե ամր կբ յա
ռաքանան
,
պատաՀական
որեւէ
ան ակնկա
լԼւ
առքեւ
չղտնո ւե լո
լ
Համ ար : Հաւանական է որ կարմ Լ՛բ–
նե րբ /լանգ առնեն պաչտ պան ոզա կան
նոր
՚էծԼւ մբ
՛Լրա յ եւ կազմ ակերպեն
իրենց
զ իմ ագրոլթԼւլնբ
;
Գա^ւակից
ղօրամասերր
րոլորն ալ կր գբա–
(ԼոՆրեբոլ շարունակութիէ-նը կարդալ գ. է ^ յ ^
Fonds A.R.A.M
