ՐԱՆԱՍՏեՂՍ՚ՈԻԲԻԻնԸ
ԺԸՆԵՒ
Առաջին
նամակովս
հազորդԼր
էի
Պ– Լիւք Անառէ Աաոսէլի
դասախօսութեան
մէկ
մ
ասքԼ
:
Ակնայւկ մը Հայււց սլատմույ)եսւՈ վրայ
Հայս
երկրորդական
վերնադիրնԼրր
ինձմէ
են , րնթեր
-
ցողին
աւելի
գիւրաՀասկանալի
լնելու
Համար
րանաԼսօոութԼււնր)
X
« Աւրարաու–
Գարեհ
թագաւոր.
Աելեւկեան–
ներր. քանի մր Հայ թադաւորներ
եւ
յանկարծ
Աեծն
Տիգրան
եւ Հայ իշխանութեան
գագաթնա
-
կէար
:
Պաաերաղմ
Հռոմի
դՀմ
. Հայասաան
կռոլա
-
խնձոր
Հռոմի
եւ Պարթեւներուն
միքեւ.
Տրղաա
Գ
. եւ Բրիսաոնէոլթեան
մաաքր
:
Հեթանոս
Հայասաանի
կրօնքր,
ամէն
ինչ
մութ
է, կ՝րսէ բանաիսօսր։
\իմ կարծիքով,
այն
քան
ալ մութ
չէ , միայն պէաք
է
ուսումնասիրել
մօտէն
) :
« ԱնաՀիտ,
վաՀագն
, Աստղիկ,
եւայլն։
–իրիստոնէութեան
մուտքէն
եաք
կարելի
չէ
զաաել
պետոլթիւնր
կրօնքէն
X (կարծեմ
այս բո -
լորովին
ճիչգ
չէ ՚ Հայ եկեզեցւոյ
պետր, կաթո
-
ղիկոսր,
եղաւ
նաեւ
ներկայացուցիչր
քաղաքա
կան
կեանքին
միայն
այն պատմական
չրքաննե
-
րուն երբ կորսնցուցած
ԷԼ՚նք մեր թաղաւորներր
եւ
մեր
անկախութ
Լււնր) :
Ա ակա
յն Արչա կանո
ւնի
թագալՈ
րնե
բու
մա -
մանակ, Տբզատէն
մինչեւ
ՎերքԼ՛ն
Արտաչէսր,
300 - 429,
ք՝ազրատոլնեանց
մօտ
200
տարուան
՝
շր1՚"՝^Լ՛^*
859 -
1045,
եւ մասամբ
ալ
կիլիկեան
թաղաւո
րութես^
մ օտ
300
տարուան
չրքան
Լւն ,
1080
1375,
կրօնքր
եւ սլետուիմիւնր
, երբեմն
ի–
բաբ
լրացնող
, երբեմն
ալ իրարու
Հակաո ակ
եր -
կու
ումեր
էին : ^Յարղելի
բանաԼսօսր
Հաւանաբար
չուղե ց
մ տնե
լ ա յս
մ ան րամ ա սնո
լթ ե ան ց
մ էք)
՚,
« Ա • Մ եսրոպ
եւ Գրոց
ղիւտր
նռրքաղաքա
-
կրթռւթԼււն
մր կր սկսի։
Տո՚սր
տարի
եւ
աՀա
Հայկական
զասականոլթԼււնր
կր ծլի ;
Հակառակ
Հ
է լլենա կան
եւ
ս Լւր Լւա կան ազգե
-
ցութեանց
, Հա յաստան
ի յա
յտ
կր րե րէ
օբինակե՛
լԼւ Լւնքնատպութ
իւն
մբ, աւելԼ։
ւլե
ւլա
բռ
ւեստնեբուն
մէք
քան թէ
ղ րականութեան
• ինքնաապութ
իւն մր ,
որ
Լւր կարղԼն,
իր աղգե ց ո ւթԼււնր
կր
բանեցնէ
գրացԼւ
երկիրներուն
վրայ
:
ՕրԼ՚նակի
Համար
,
րիլղանգական
կարղ մր չի–
նութիւններ
Հայ ճարտա րապե տնե բէ
յղացուած
են
X
,
-
Լ՝այց գրական
այս ոսկեգարուն՝
քագաքական
կեանքին
մէք ինչ ողբերգական
վիճակ։
Հայաս
-
աան
պատերաւլմի
զա չտ
մ րէւ է Պաբսկաստանի
եւ
թիւղանգիոնի
միքեւ։
Ներքին
պաո ակտումնե
բ :
Այս
երկու
սլետուիմԼււններէն
բնկճուած՝
Հա -
յ^ք11
այլեւս
կր ձգաԼւն
մԼւս։յն
րյլալ աբուեստա
-
ղէտներ,
Հաբռւստ վաճաո ականնե
ր ,
ղօրավար
-
ներ
, պետական
մ արդիկ
եւ կա յսրե
ր
բիւղան
-
գիոնի»:
Այս
վերքԼ՛ն
միտքր
թէեւ
մասամբ
մեր աղդա
յին աբմանտպատուոլ
թիւնր
կր
չո
յէ , սակա
յն
եւ
այնսլէս կատարեալ
ւլաւլավւար
մր չԼւ տար
Հ ա յ
մոզովուրգի
ձգաոլմնեբուն
մասին :
Տարղելի
բանախօս
Լն այս Լսօսքեբր
լոոզր
պիտի
կարծէ
թէ
Հ՚սյ մողովուրդր
, երկար
դարերու
քա
ղաքական
պա յքարնե
բէն
յուսաՀա տած՝
Ա ԵՆ Ա Ա–
Ա Ով
նետռւե
ցս՚լ
վերո յիչեալ
ասպարէզներուն
մէք
:
Արղէն ասիկա,
ղարերու
րնթացքԼւն
Եւրոպա
ցիներու
կարծԼւքր
եղած
է : Անոնք
քանի
մր
Հալ
վաճաոականնեբ
տեսան
Եւր՚՚պայի
մէք
ել
այն
կարծԼւքր
կաղմեցին
թէ « Հայերր
վաճառական
մողովռւրգ
են
» տ
Ու վերքԼ՛ն
տասնամեակներոլ
րնթացքին
ալ
տեսան
կամ
լսեցին
Հայ ա բուեստադ
է տնե
բու
եւ
զօ րավա
րնե
բու
մ ասին ել կաղմ եց ին
՛Լե
րո
յիշեալ
կարծիքր
։
*
ք՚՚՚՚յՏ
քանի"
Հ՚՚՚ւի
Հետաքրքրռւած
է բուն
Լւսկ
Հայ
մողովո
ւրղ ին տեն չե բով
եւ անոր
անտանելի
կեանքի
մբ դէմ մղած
սլայքարներով
ել յազթա
- ՚
նակնե րով
:
՚
Գարերու
լՐ»թաց
քին
Հայ մողովուրգին
միակ
ձզտոլմր
եղած
է աղատութիւնր
յ
Եւ եթէ
վեց
Հարիւր տաբի
սպասեցինք
նորէն
Հայկական
պետութիւն
մր ունենալու
Համար
^ ա–
տիկա
մեբ քաքութեան
պակասին
, կամ քաղաքա
-
կան կե անքԼւ անրնղունակռւ
թեան
Համար
Հէբ
է
(ինչպէս
չատ
Հայեր
ալ կր կարծեն)
այլ Հետե
-
լանք աշխարՀադրական
ել քաղաքական
բոլորո
-
վին
աննպաստ
պայմաններուն։
Ուրիշ ոշ մէկ մողովուբդ
կրնար
դիմանալ
այնքան
, որքան
մենք դիմացանք
:
Պարսկական
ել արա բական
լայնածաւալ
կս,յԱ.
րութեանց
դէմ վարդանանց
ր եւ Աամ իկոնեանց
Ը–
եւ
թ. ղարերու
ապստամ
րութիւննե
ր ր
նշանակա՛
լից
չե՞ն
միթէ։
իւ մեղմէ
աւելի
զօրալոր
պետու
թիւններ,
ինչսլէս
Ապանիան
եւ
նոյն
Լ,նքն Պարս
կաստանր
ղարերով
չՀեծեծի՚՚ն
արարական
տիրա՛
պետIIւթե ան աակ
:
ԵԼ
վերքասլէս
Պալքանեան
մ ողովուրղնե ր բ ,
Եգիպաոս
եւ Արաբներր
իրենց
կարղին
զաբեբով
չկրե՛ցի՞ն
թրքական
գմոխքբ։
կր կրկնեմ • օտարներր
յաճախ
մեբ թչնամի
-
ներուն
Հայասաանի
վրայ
տիբելբ
կր տեսնեն
մի
այն
ու կ՝անցնԼ։ն
, եւ
1լանգիտանան
Հայ
մողո
-
վուրդին
աղաաադրական
պայքարներր
:
կ՝անզ
ի տանան
Ոա դրա տուն եանց ճիղե
րր
Հա
յ–
կական
Հողերր
Լւ մի Հաւաքե լու .
Հազիւ դաղավւար
մ ր ունին
կի
լվւ կեան
Հա յաս
տանի
կազմութեան
եւ
300
տարուան
կւլԼււին
մա
սԼւն, մԼւնչ Ոիւզանղացիք
իսոլճապաՀաբ
կբ փաԼս–
չէԼ՚ն թրքական
Հրոսակներուն
առքեւէն
մինչել
կ,
^քոչսոյ
սլարիսպներբ
։
Եւբոպացիերբ
կ՝անգիտանան
տակաւին
մեր
Լոռիի
թազալորոլթիւնր
, Ւսրա
յէլ
Օրին - ՛Լարա–
րագի
Աելիքներր,
Գաւիթ
Ոէկր,
Զէմթ՚՚ւնբ,
Աա
-
սունբ ու վերքասլէս
մեբ ֆետայինեբր
;
Եթէ Պալքանեան
ազզ ե րր , Լ* տա լաց Լւնե ր բ
ել
Արաբներր
մեզմէ
աւելԼւ չուտ անկաիսութեան
Հա
ստն , պատճառր
այն չէր որ մեզւէէ
աւելԼւ
աղա ~
տասէր
կամ քաք
ԷԼ՛ն։ Անոնց Լււրաքան
չԼււր ր
զօրա
ւոր
սլե տութ
իւն
մ բ գտաւ
իբր պաչտպան
:
Ւսկ
մեր սլա րաղ
ա յին՝
օաա
րնե
ր ր
յաճախ
նա Լսլ^ւտ րեցին
Հա յաստանբ
նուաճե
լ քան թէ
Հայ
կական անկախ
պետութիւն
մր
տեսնել։
Անցնինք
մեբ նիւթին,
ԼսԸ
^11(^16
111Յ
1Շ
Շ1/
պաա
մական
ա1լնարկին։
(ձԱ ե լճուքեե
րր
1լ արչա
ւեն
Հա յաստան
:
քիո
ւ
բէն
կր
Հ իմն է Կ Լ՛ էԼ՚կԼ՛" յ ^ա յկական
նոր թաղաւո
բու
-
թիւնր
: քցաչակբութիէննե
ր , Հա յոց
օ՚լն ո ւ թ ի ւն ր :
ք1)ա չակիբնե բր թե րեւս
սլի տԼւ
օղն
էին
Հա յաս–
տանԼւ
ւիե րակտն
ւլն ում
ին , սակայն
կրօնական
վէ -
ճեր
աբդելք
1լ րլլան
»:
Հոս
կբ սաիսլո
լիմ
նոր վւակա՚լիծ
մբ բանալ
:
Եւրս՚զա
յԼւ պսւամ աղ է տնե
րու չատե ր՛ււ կարծիքն
է
ասիկա : Անոնք
անղամ
մր եւս կ՝անղիաանան
ոբ
1Ա "՛չակԼւրնե
րր
Հա յաստան
Լւ օւլնե լու
ոչ կամքր
ու
նէ
Լ՛ն եւ ոչ ալ
ւււմբ
:
Ա ուրր
Տ եղիքբ
( Ե ր՚՚ւսաղէմ
)
մ աՀմ
եաական
լուծէն
՚իրկելր
սկզբնական
Հրաշալի
դաղւսվւարր
եղաւ
. րա
յց չատե
րր
էլ ե ր թ ա յին պաբզապէ
ս կռ -
ղոպոււոԼւ , Լակ մասնա կցող
ղրեթէ
բո
լոր
իշխան
-
ներր քանացին
Լւրենց
Հաշւոյն
նոր
գքսութիւններ
կամ
կոմ ս ո ւթիւննե բ
Հիմնել :
Այս
Լւշխաննե բուն
մէքէն
Հաւանարար
մ Լ՛ակ
անկեղծ
Լսաչակիբբ
եղաւ
Շ օ Ժ շ ք ա յ ՛
(^6 6օա11օՈձք ,
Հ
Ա
ուրբ
՚\՚ե րեւլմ անին առաքԼւն պաչտպանր»
:
Ր՚"յՍ
Լր բուն
իսկ եղբտյրր,
6
ՅԱՃՕ1
Ո (Յէ 8օԱ–
1օՏՈ€ ,
Ան՚ոիոք
չՀասած՝
ղատուեցաւ
խաչակրու
-
թենէն
եւ դիմեց
ղէպի
Արեւելք
Ե՚լեսիոյ
Թորոս
Հայ
իշխանէն
Լ^՝ոլրքե
բու
գէմ
օգնութեան
կան
-
չուած
բլլալ՛՛՛է ՝• Լ՝այց աարի
մր Հաւլիւ
անցած՝
էսարգաիւոլթեամ
ր սպաննել
տուաւ
ղա յն , գրաւեց
անոր
ի չէսանռւթ
իէնր
եւ
Հիմնեց
Ե՚էեսիոյ
կամ
Ուրփա յէւ կոմ ս II ւթիւնր
• ի՛նքր չատ
է՛ն
, բնակչու
-
թիւնր
Հայ,
(1098)։
Լէւ երբ տարի
մբ ետք,
իր եղբօր,
Օօճշեօ^
յաքոբղեց
, իբբեւ
Երուսաղէմ
ի թադա
-
ւոր , Ե՚լ֊ե
սիո
յ
էւ չխանո ւթիւնր
յանձնեց
ուրիշ
լա
տին
իչիւանի
մր , իր
ղարմ իկին ,
Տ
&Աւ^Օա
^ 6
Արդէ
ն
մ իւս խաչակիր
ի չխաննե
րր
չՀ իմնե ցին
մէկբ
միւսին
ետեւէն
, Ան՚ոիռքի
, Տ լ՛ ի պ"
լս"
յ ,3 " ր–
ղանանի
եւ մինչեւ
է՛՛՛կ Կ– Պոլսոյ
եւ
Պելռպոնէսի
լատէւնական
ի չխանո ւթիւննե
ր բ
X
հյաչակրռւթէւ՞ւն
պէտք
էր Պոլիսր
եւ Պելոպո–
նէ սր 3" յնե բուն
ձեււքէն
էսլե լու
ել
լատինական
իչխանութիւններ
Հիմնելու
Համար
:
Եւ ասիկա
այնսլիսի
ատեն
մր երր անդին
Պա
ղեստինի
ել Աուրիոյ
ափերուն
՚էյւայ,
է՛բենց
Հիմ
նած առաքին
Հէ՛նդ
ի շխանա պե տութիւննե
ր ր
իրենց
Հոդեվաբքի
վայրկեաններր
1լ ապրէին
մ աՀմետա
-
կաննե
բու
Հարուածներուն
տակ
յ
Անգամ
մբ եւս կր կրկնեմ • քտ ա շակիրնե
ր ր Հա
յաստանի
վերականգնումին
օւլնե լու
ոչ միտքր
ու–
թոէՓՊ
՚ագգափԱ
ամօթը»
,քբ
Օխլս^ւյ
Ա՝արմալ՚ա
թ ե ր թ ը հետեւհալ
Ն
ք .քաոակաՕը հրաաարակած է Ո.նեւււրոլթեսլ(լ
է
^^հ ւսաւ՚ո^^^Կ՚^՚֊Բ^^^Յ
"^^թԻ^» «Խօսէ ,
^ճէ.>աար,1"0սէ>> իորագրով
(18 Մայիս) .
ք
ւսմփոփե11ք
նաեւ թսւրք ր երթերու աեսոլ..
Տ ե Ր Ը ՛ որոնք այնքան ցնցող յայանութիԱԱեր
ք յ ^ ՚ ՜ ւ ^ ս ւ ր ո ւ ն ա ւ կ ե ն —
Ունեւորութեան
Տուրքի
գլէսաւոր
զործադբի^
Հ .ապարակ Հանեց
248
էքերէ բաղկացած
Հա .
՛ յ . , ^
^(Ունեւորութեան
Տուրքի
ողբերդռլ
-
յ ի լ ն . ր (Վ՚-Ո^^
վէրկի՚՚ի
ֆաճիասբ)
:
Հ^ղէ^
< լ " " ՚ ՚ 1 ՚ " Ր " ՚ ՚ ւ
ելած, րովանղակ
,1ամոլլր
ա դար
րնդվ՚չ՚՚՚-՚՚՚՚Վ
՚1։Լ"ք՚"՚–"բհ
նախկին
Տէֆթէբ.
աար
Ֆայիք
կօքթէԼ՛ հատորբ,
պ՛
կու՛լայ
ս
յա յտնութ
ի՛ններ կատարել
Ունեւորութեան
Տուրք կոչ՛"^՛"^
եսլերելի
ողբեբ՚լութեան
:
կատարելապէս
իրաւունք
ռւնի
մամուլր,
երբ
գիաել
կ՚֊ւաայ
թէ այգ ամօթապարտ
տրարքին
Հե–
ււինակնեբր պարտաւոր
են գատի
քաչռւիլ՝
Հաչիլր
տալո՛– Համար
այն անմարդկային
վերարերում
-
ներուն
որոնց
ղոՀ գացին
բազմաթիւ
սլարկեշա
ՀայբենակԼւցնե
ր ,:
վստաՀաբար
խղճի
խայթն
է որ նախկին
Տէֆ–
թէրաարբ
մղած
է իր լեզուին
կապանքներր
քա
֊
կելու,
որպէսզի
կարենայ
ուրիշներու
վրայ
բեռ–
ցնել պատմութեան
ամենածանր
մեղքերուն
տն -
քաւելի
պատասԼսանատռւութիւնր
:
Աբգարեւ,
ինքնաղաբացումի
այգ
ճիգի
րն
թացքին,
նաիսկին Տէֆթէրաաբր
կ՝ամբաստանէ
իր :
նախկին
զեբ՚սգասներր,
մոռնալով
ռր
աառացիօ–
րէն
եւ առանց
ամենա՚իոքր
վարանումի
ղործա
- •
դրած
էր միքԿւաղալեան
Հալածանքներբ
:
Համաձայն
Ֆայիք
էօքթէի
Ունեւորութեան
Տուրքի
՚լազափարր
յ՚լացած
են իսմէթ
ինէօնիւ
ել
Շիւքբիւ
Աարաճօզլ՚՚ւ,
զո բծակցութեամ ր
նախկին
ելմտական
նախաբար
Ֆուատ
Ա՚Լրալրի,
Եէվքէթ
Ատալանի
եւ Հալք կուսակցութեան
ղեկավտբնե
-
բուն
:
Աւելին
կայ սակայն,
նախկին
տէֆթէրտարբ
նէին
, ոչ ալ ումր :
Անոնց մօտաւոր
Արեւելքի
մէք
ներկայութիւ
նր
, մէւայն
անուղղակի
պատուար
մր եղաւ
ԿԼդիկ–
եան Հայաստանէւ
. րայց
անոնց
Հիմնած
Հինղ
ի
շ–
էսանութեանց
վեբքինին
կսլ՚ծաումէն
ետ^
ալ
1291 ,
Կիլիկեան
, միակ
քրիստոնեայ
պետոլթիլ
-
նր մօտաւոր
Արեւելքի
մէք, պտյքարեցալ
տակա֊–
լին
84
տարի) :
Անտռէ
Աարսէլն
է որ կր
չարունակէ.
« Լեւոն
Բ– եւ Ֆրետէբիք
Շէ՚կամօրուս։
Գր–
րացէ՛ մաՀմետական
ադդերր
կր նետուին
ԿԼ՚լԼ՚կիո
ք
վրայ , որ կ՝ ան Հ ետտնա
յ սո սկա
լէւ կո իւներ է ետ ք •
ԱուՀամմէտ
Բ. կր ղրաւէ
զայն... ի վերքոյ
ճէ՚նկիղ
Իյանի եւ Լէնկթիմոլրի
արչալանքնեբբ
կր
լբացը֊
նեն պակասր
յ
Ա էկգԼ՛ կր ձզեմ սլատմական
պատտՀարնե
բու
այս
շ՚"ԲՔԲ
1
Դ՛՛Բ
ներկայացուցի
իբբեւ
սլարղ
աեղեկութէււն
, ճչդե
լու
Համ
ար
ձեր
ռանաստեո
-
ծութեան
ղանաղան
ղեղաղիտական
երե
ւո յէմնե րբ»
.
Ա էնչեւ
Հոս ինքս
ինծի
թ ո յ լ տուի
քանի
մր
փա–
կաղիծներ
բանալ
, որովՀետեւ
իմ
կարծիքովս
^ ;
յար՚լելի
բանախօսին
Հայոց
պատմութեան
մասէւն^
ս ւնեց ած
տեսութիւնբ
քանի
մը ճշգոլմներոլ
կր
կարօտէ
բ :
ինքն ալ աբզէն
կր թուի
աւելի
Հայ
միքնաղար–
եան բանասաեղծութիւնբ
ուսումնասիրած
ԲԱալ
,
քան
թէ Հա յոց պատմ
ութ իւնր :
Եբր սլատմական
այս ակնարկէն
ետք
անցաւ
Հայ միքնադարեան
դրականութեան
, ու
մ՛անա
ւանգ
Նարեկացիին
, բոլոր
ունկնգիրնեբր
յափչ
*-
տակութեամ
ր եւ սքան չացում ով^
ձ՛ա
իկ
կ՝լնէին
^^
Կր զարմացնէ
՛լիս պարղապէս
, այս
ֆրանսա֊
ցէ՛ րանա ստե
՛լծ
ին մեր 1,արեկացին
այսքան
էսո -
րունկ կերպով
ղգալր։
Իր քանի մր
քերթուածներբ
՛լոր տռիէմբ ունեցա
յ կաբ՚էալու
, Նա ր ե կա ց ի ին
ա՛բ
գեցութիւնը
կբ կրեն
1
Գէպէւ Նարեկացին
ունեցած
իր սէրբ
՝ե՚– բո -
քանչացում՚ր
այնքան
մեծ է , որ կարծէք
իր նշա
նախօսքբ ՐԱար •
Ով բանաստեղծներ
, փո խանակ
աք ու ձաէս ցամքած
ակեր
պելլելււլ,
Նարեկացին
կարդացէք
, միակ
զուլալ
աղբիւբր
բանտսաեղծու՛
թեան
ել միակ գարմ անր ձեր գրական
ցաւերուն
:
Ր ՚ " յ 9 ՚էերագաոնտնք
մեր նիւթին
եւ
չուաով
Հասնէւնք
Նարեկացիին)
յ
« Տոկ՚ոլբ
յատկանչական
կողմն
է
Հայոց
սլաամութեան
,կր չարունակէ
յարգելի
բանախօսբ՛
Հ
^Ո՞՚է տեսած
էր տյսպէւսի
մարտիրոսներ
, ո–
րոնք Հակառակ
տանքանքներու
արՀալիրքին
չա -
րունակէ
ին ասլրիլ
:
Ա եռնիլր
անոնց
Համար
մատնել
էր աստուա–
ծութիւնր,
Հետեւաբար
կբ չարունակէին
կառչփէ
կեանքին
X
ԵԼ այս սարսափելի
արկածախնգրութեան
(բ–
սել
կ՝ուղէ
Հայոց
ոլատմութեան)
րոլոր գերա
-
կատարները
կր նմանին
քրիստոնէռւթիւնբ
րնգու
նած
Հոմերոսեան
Հերոսներու,
որոնք
Գրեթէ
կ՝ափսոսան
որ Յիսուս
յանձն առաւ
մեռնիլ
խա
-
չին
վբայ
-
Հոս
տնմիքապէս
կարելի, է
^ լ , , ^ .
,5,
^լ,ծ
կարեւորութիւն
ռւնի
Հայերուն
Համ՛ար
ամէն
րբ–
"^էւԲ
Կ
՚"Բ
^Կ
իրենց
սիրտր
կ՝արիլնէ
, թէեւ
ի -
րենց ոտնակւէս
եղած
աչխարՀբ
անտանելի
պէս*Ք
էր
րլլար
իրենց :
իրենց
կենսռւնակոլթիլնր
անգագար
այ՛է աչ–՜
իւարՀԼ՚ն
ւլօրոլթիլնբ
ել չքեղոլթիլնը
կը պաՀան
-
քէ։
Ոմանք այս պաՀան
քքին մէք կր տեսնեն
պար
-
՚լւսպէո
՚լբական
ճաշակ
մր ՛լէսլի
նիւթական
ըս ՜
աացուածքնեբր
;
կարճիմաստ
բացատ բութ իլն
մբն է ասիկա
^
՚՛^
կր բաւէ
միայն
թղթատել
Գրիղոր
Նա րե կ՚սց
ի է՛"
զոբծր,
որուն
մէք կարելի
է տեսնել
Հայ
ՀողիԼ՛^
մէկ
յ՚՚՚-Ղէէ
ի՚աացումր,
անմ իք ապէս
Հասկնալու
Հսւմար
որ
Լ՚՚նղիրր
չատ
աւելի
գմուա բամ ատ չե
լԼ՛
ձիրքեր
ունենալու
մէք կր կայանայ
:
ՊԱՐԳԵՒ
ՆԻԿՕԼԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
