ԼՐԱՏՈՒ
ԱՐՈԻԵԱՏԻ
Աո\աԱագած
՝
3. Գիէէչեաևի
աւպոէէը
Ոզք""ցձսւԼ
արձանագործ–
Տակոր
Գիլրքձ՚ոնի
րարԼկամներր,
(ՆախագաՀ Ա. Ջօոչանեան)
, ո՛– ՜
զելով
իր յիչաաակր
սչաաուել,
ա՚եՀրայԼչա
գ՚ոո՚ն
իր
ւլչիալոր
արաագրութեանց
՚է՚էկ
Ալպոմր
Հրա֊
աարակել
, իր գործր
աւելի
լայնօրկն
ծանօթ՛» -
ցնե լու
Համար
« Լէ Ժէմօ » Լրաաարակչական
Տունր
Հաճե֊
ցաւ
յանձն
առնել այգ ալոլոմին
Հրաաալ՚ակ"՛–
՜՜
թիէ-նր ; Աեծագիր
ծաւալով^
այս ալոլոմ ր պէ՛"
է
պարունակէ
եօթանասուներկու
Է9
,
որոնց
ք"՛*՛ ՜
նրՀինգր
՚գիտի
բաղկանան
լուսանկա
ր չա՚ոիպ
պաակերնԼրէ
(արուեոաագէաին
կենգանագիբԱ
^՚–
իր գործերէն
քսանեւՀինգին
՛Լե րա բաագրոլթի՛–
~
նը) , ուՀրապարակ
պիաի
Հանոլի
աուփի
մը ^ԷԼ
գրուած ;
Սոյն
ալպոմ
ին յառաջաբանը
պիտի գրէ ^*
Մաքսէմիլիէն
Կօթիէ , Հեղինակ
բաղմաթիւ
եր ~
կաս
ի, բութ ե անց , արուեստի
^^ւնագատ
ԼւՈՇքՁււշտ
չարաթաթերթին
: Այգ
յառաչաբանը
պիտի
ապոլի
ութ էքի վրայ.
Հայերէն
թարգմա–
նոլթիլ՚էւն ալ ութ էք պիտի գրաւէ :
Ալպոմր
պիտի տպու
ի Հինգ
Հարիւր
օրինակ ,
թուագրոէ ած
, ԼաՈա
թուղթի
վրայ։
Լիակատար
՝Հբատա բակու
թիւնր կր պարունակէ
տասնեւՀինգ
օրինակ.
Հէն
15
թոլաղրոլած
,
իւրաքան
չիւ.ր ր
ԳիւըԼեանի
ձէորէն
ելած
գծագրռւթեամբ
մր ճո֊ ,
խացած
, եւ
485
օրինակ՝
թուագրուած
\եէն
500 :
Հանգանակութեան
չրքանի
ղիներր
՚
20.000
ֆրանք
իւրաքանչիւր
գլխաւոր
օրինա
կի Համար,
որուն
մէք Գիւրքեանի
ձեռքէն
ելած
գծագրութիւն
մը պիտի
ղանուի :
1500
ֆրանք՝
\հէն
500
թուագրուած
օրինակ
՛ներէն
իւրաքանչիւրին
Հքսմ՚սր :
Ա յս գինհ
ր ր յաւելու
մ պիտի
կրեն երբ
ալսլո–
է) ր գրավաճառներուն
յանձնուի
։
^>Հ Ֆրանսացի
յքոյթէնի
գեգարոլեստակա%
նագատնեբու
կարծիքներ
Տակրբ
Գիւրքեանի մա -
սին —.
«
Զար գան կար չական
ղղացում
ր եւ
Հո՚լե
բանական
Հեաա խո ւղռւթիլն ր ա յն ե րկու
նկարա~
գիբներն
են որ կր աիրեն
Գիւրքեանի
ղործին
մէք
որ բաւական
այլաղան
է ։ Ատոնք
Համաձա/ն են
իր
ցեղին
խորքին Հետ եւ իրեն
ներչնչած
են մե -
ծապէս
չաՀեկան
քանի
մր քանղակա՚լո
րծո
ւթ
իւն
ներ»՛.
Ռօպէյ Ռ է յ (Լյ 116Ոյ1տտ11Շ6) :
Հ Հքատ մաքուր եւ ամուր
գծագրութիւնդ
ճս^րտար
գործագրութիւն
» : Կիյօլք Ժսւնօ (^6Ոէ6
— «Գիւրքեանի
Աալապատ|ւ1ւ Րատած
կինը ,
ուղ՚լակի
քարին
մէք քանգակուած
, առոյգ,
կեն -
գանի եւ,ճապուկ
կտոր մրն է, ուր կ՝ել^ւայ
քան–՛
գտկագո
րծութեան
ա սլաՀ ով րմբռնում
մ ր եւ չա–
րագր
ութ եան
Հետախոլղում
մ ր որ բ^ւալ Հասա -
բակ չէ» :
— Ժաք տըԼափււատ
(66քււս ճքէտ):
Հա
յե ր ր ունին նչանաւո
ր արձանագործ
մը^
որուն
Երիաասարդ
Ո-ՈՆԱ
կնոջ մը գլու յսը
իկա
1
պէս
գեղեցիկ
բան մրն է :
Փօէ Ֆիրենս (Լ© յօԱք–
Ոէւ1 Ժ6Տ ՔճհՅէտ):
Տակոբ
Գիւրքեան
ղա րգա
րո ւես տա կան քան–
ԱւպաԱնաԱ
ա^/•
տեղիլխաէ...
Պոլւայ
Մարմարա
թ ե ը թ ի ն 8ւ"–նու.ար
;փ թին է ն կը քաղենք հետեւեալ տ եղե կ ո ւթիւն -
նեըը . —
Ց՚սւով կր տեղեկան՚սնք
թէ Գէորգ
արք ՛Արս
լանեան , որ ձեռնՀաս եւ աղղրնտիր
մարմ
իններու
կողմէ պաչտօնանկ
եւ ձեռնթափ
Հռչակուեցաւ
,
՛սակաւին
Հրաժարած
չէ իր Հանրավնաս եւխա -
փանարարական
գո րծո
ւնէութենէն
եւ իր այս վփ–
ճակին մէք իսկ Համայնքին
ճակատագրին
Հեա կբ
խաղա
յ •
Արք՚ր
ոչ միայն
բն՚էունած չէ գերագտս
մար֊
միններոլ,
վարչութեան
, խառն եւ կրօնական
Ժռ–
՚լութւերոլ
պաչտօնագիրներն
ՈԼ պաՀանքագիրնե
-
ՐՐ. այլ ել իր աունին
մէք
կեգրոնացուցած
է
Պատրիարքարանի
րոլոր
տոմարներր,
Հաչուե -
թսւգթերր
, արձանագբ-լ
թիւններն
ու
կնիքր–
Վերքին
ան՚լամ
գրաւոր եւ բերանացի
գիմոլմներ
կատարուեցէք՛՛։
իրեն,
բայց
արյ>՚ր իր բարի սովո– \
րութեան
Համաձայն
անւլամ
մ ր՛ւ։ ալ արՀամարՀեց
|
Օրէնքը ել Համայնքին
ի րաւո ւնքնե ր ր ,
մերժելովքՀ
վեր։ ՛գար ճնեւ
ւրապատ կան
Հաշիւ տալ եւ
գոյքերր :
Արսլանեան
Գէորգ
, որ շնորՀաղուրկ
եղաւ
մողովուրղին
միաձայն
որոշումով եւ
օրինական
՚որամագրլթեանց
Համաձայն,
չի խորՀիր թէ իր
՚սյս ցաւալի
լ^թացքներռվ
անգամ
մը եւս
ամենա–
ծանր պաաասխանատուութիւն
կը Հրաւիրէ իր
վրայ։
՚Օրէնքր
ել իր չաՀերռւն
գիտակից
Հանրու
թիւնը
չեն թողուր ոբ անՀ աա մր յամառի տակա–
՛՛ին իր սանձարձակ
ել ինքնագլոլխ
գործունէոլ
-
թեան մէք, Պաարիարքարանը
իր տունր
՚իոխագրէ
ել անոր
գոյքերր
իր բագմոցին տակ պաՀԷ եւ
խուսավւի ճակատաբաց
եւ Հրապարակային
Հաչ–
ուեաուութենէ
մը : Այս
պայմաններուն
տակ
Գէորգ
Արսլանեան
պէտք է յանձնուի
արգարոլ -
թեան
ել Հանրային
գաաաստանին
, եւ պարտն
ու
սլատշաճր
անօրինուի
իր
մասին։
Միւս կոգմէ կր տեղեկանանք թէ
Արսլանե^քէն
Ա՛ՐՔ ՚ խս՚էիանա րա րական
գիմ ումներ կատարած է
պետական
չբ քանակուէ բու
մօտ եւ վերքին
անգամ–
ֆսպօրէն աղերսագիր
մր տուած
էի ս թանպոլլիկո
լ –
գակագո
րծ
մ րն է , ո ր Հմ աո ւթեամ
ր եւ
յանգգնու–
թեամբ
կը գործածէ
պրօնզը,
մարմարը,
կրանիթը
եւ
թրծուն
Հողը՝ արտա
յա յտելոլ
Համ ար
Համ ա -
գրութիւններ
%
— փամիյլ Մօ ք լ է ո (Լ© քքօ^էտ,
Լի
սն) ։
Հայագգի
արձանագործ
Գիւբքեանր,
խռո–
վատանք
երեւակայութիւն
, ուր առՀաւական
աղ.,–^
ղեցութիւններ
Հետաքրքրական
կերպով
մր կր
մ իանան
Արեւմուտքի
աղգեցո ւթեանց
; . Լուի
Վօքսէլ (Լ՚0«1է16Ոէ)։
Հայաղգի
ՐԱալով, ան կր սերի արիական
Հր–
նագոյն
ճիւղէն , բայց գիտակ է արեւելեան ար -
ուեստի
չքեղութեան
եւ անոր առքեւ
գլուխ կը
ծռէ :
կիւսթաւ| ՚ք^ան
(Տառա քա բան
Գիւրքեանի
մէկ
ցուցաՀանգէսին)
:
կոմո
Լէոն
Թօլսթոյի
Հոյակապ
գիմաքան–
գակին
մէք ամէն ինչ ստՈրագասռւած
է
տիպարին
նկարաղրին
X Կր կարծեմ թէ անկարելի է
աւելի
ներուժ
կենսունէսկութետմբ
մր ոգեւորել
պրոնղ
մը։
—
Մօոիս Ֆ է օ յ ե է (Լշ ^^տ^^օ ^^ւտճգստ)։
սակալոլթեան
, անՀեթեթ
խտսքերով
ստռրագնա–
Հատելով
ազգընտիր եւ ղերագաս
մարմ
իններու^,
Ընգ՝– • մողովի կամ կրօնա - վարչական
իշխանու–
թեանց
Հեղինակութիւնր
:
Արսլանեան
Գէորգ
մոռցած է թէ ԸնգՀ–
մողովր
կաղմուեցս՚ւ
ժողո–
վբԳ՚"յին
օրինաւոր
քո ւէա րկու թեանց
Համաձայն
ե՛֊ թկ իր քանիմր
մարգիկն
ալ մաս կը
կագմենայգ
ժուլովին
:
փոլէն եւ Օրէնքը արձակած
են
իրենց
վճիոր ել Հանրային
նռրրնտիր
մարմ իններն ալ
անցած
են անոնց
բովէն եւի սպառ կործանած
է
անՀատական
գործռւնէութեան
տխուր
չբքանր :
Գէորգ
Արսլանեա՜ն
գոնէ
վերքին
պաՀուն
՚ՂԷ՚"Ք
Է ՚լիաակցէր
արեւու պէս պայծառ
այս ի–
րա1լանոլթեան
եւ խղճալի
միքոցներով
^եղէր
նաեւ
կուսակալութիւնը
, որ քննելէ
վերք արք
՛ին
անբովանգակ
աղերսագիրը,
մերժած է
րնթացք
տալ
անոր
ղիմումին :
X
Անգարայէ կր Հաղորգոլի
թէ տարաղի
օ–
րէնքին
Համաձայն
նոր կարգագրութիւն
պիտի րլ–
լայ Արսլանեան
ալ՛ք՛ի
Համար։ կառավա
բութ իւ–
.
նը վաւերացուց
քՍաչատուբեան
Պատրիարքի լ^տ– •
րական
տեղե կագի
րր եւ ՀրաՀանգ
տուաւ
կուսա–
՚
կա լո լ թ ե ան
, տարաղի
արտօնագիր տալ
ա յժմ
էն
Նորին Ամենապատուութեան
:
Այս
կարգագրոլթեան
Համաձայն,
կը
^քուի
նաեւ պաչտօն
աղո
լրկ
Արսլանեան
արք ՚ ի
տարազ
կրելու
արտօնագիրր
, որովՀետեւ
երկու
Հոգի
չեն
կրնար
ղ ռւրսը
եկեղեցական
սքեմ
կրել : Պատկան
իշխանու թեան
այս որոչռւմը
պիտի
Հաղորդուի
օ–
րինական
ճԽմբով :
Գատւ^է
գաղոէթ
ՏԻյՐՈՒՆԻ
. Տիգրան Ւ– Արգարեան,
իրա -
նաՀայ ՚էաստակաւոբ
գործիչը,
մեռած է Նսր
Ջու–
՛լայի մէք Հոկս^եմբեր
3\ին, ծնած
էր
ին : Ու––
սուցչական ելէոեսչական
պաչտօն վարած է
1895
1945,^1–
եղած է Ամենավւրկչեան
վանքին
տըք–
ն^սքան քարտուղաբր։
իր Հանրային
գործունէու
-
թեամբ
ծանօթ էր Ջուղայի
, Փերիայի եւ Զարմա–
Հալ
՚լաւառներուն
, ինչպէս եւ իրանի
միւս դա -
ւաոնեբուն
մէք : Ոագրատ վրգ •
Վարդաղարեանի
իսմ բագրո ւթեամ բ
լոյս
տեսնող
«Նոր
Ջուղայի
Լրաբեբ»ի
Հրատարակութեան
առաքին
օրէն
եղած
է
մնա
յուն աչխաաակիցր,
ել թղթակիցր
արտա -
սաՀւէանեան
թերթերուն։
Տպագբռւած
են իր
«Նոր
Ջուղայի
ղպրոցներոլ
եւ թատրոնի
պատմութեան»–
էքասին իր գրքոյկներր։
Ունի
նաեւ անտիպ
լո՚-րք^
՛ս շխ ա աո ւթի
ւնն ե բ Ջուղա
յի բարբառի
, առածնե
--
բու,
ասացռւածքներոլ
մասին
, «Ն՛՛ր
Ջուղայի ան–
՚էիր գրականութիւնը»
, «Նոր
Ջուղայի
րնտ՚սնեկան
բարք ու Հաւատք» :
1925/5՛
տօնուեցաւ
իր
ուսուց
չութեան
ՅՕամեակր
1 Երիաասարգ
տար
իքին ան-
գամակցած է Հ՛ Տ՛ Գա^ակցութեան
եւ իր մաս–
նոէկցոլթիւնը
բերած է ազգա
յին
Հանրա
յին դո
բ–
ծե բուն
, յետո
յ տարուելով
ղուտ
մ չակո
յթի աչ -
խատանքներով
, նուիրուած
է կրթական
ել բա -
նասիրակս՚ն
ասպարէղին
։
X Ընկեր Մկրաիչ
(Մուկուչ)
Ներսէսեան
(Վանեցի)
մեռած է Պոսթրնի
մէք Նոյեմբեր
20ին :
Վասպուրականի
՚Բէօչէն
գիւղէն
էր , •Գաշնակցա
կան : իէ՝էեւ անգրագէա
, սակայն
իրեն
Համար
«Գաշնկցութիւնր
րնկերնեբու
Հա՚ք ախմբոլմ
մրն էբ
որու
չուրք
Հաւաքուած
Հայ մարգիկ
Հայրենիքի
նոյն կարօտն ու կսկիծն
ունին»։
«6ԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(41
ԼՐՏեՍ ԿԻԿեՐՈն ՍնԳււՐՍՅԻ մ է ձ
(Գրեց՝ գերման դեսպանատան կցորդ ՄՈՅԶԻէ;)
Ժ Բ ֊
ԵՐԿՈՒ ՀՍԿԱՆԵՐՈՒ
ՄԻՋԵՒ
Բալթէնպրուննէր
գտցած էբ
պատուՀանին
մօա, եբկվայրկեան
մը մատնեըով
զարկաւ
ասլա–
Կէէն : Վեբաղգած
էբ իր սլաղարիւնր :
Զեր
ժամանումէն
առաք տեսակցեցայ
գեր
ման գիւանագէտի
մը Հետ, որ ծանօթ է
Անգարայի
Անգլիոյ
դեսպանին
, տեսնենք
ինչ էր անունը.
Արր
՝ • • ^ԸՐ
՚
Սրբ Նէչպուլ
Հիւկէսըն :
–~ Այո, ճիչգ այգպէս։ Կր ճանչնտյ այդ սըր
Նէչպուլ
Հիլկէսրնը,
որովՀետեւ
Ջինաստանի պա
աերաղմէն
աոտք աշխատած է անոր Հետ : ^աա
գովեսաով կր խօսի անոր
մասին։
Կ՝րսէ թէ ^1՛"՜
նաւոր դիւանագէա
մրն է, խղճամիտ,
սլարկեշա
՚– չատ կր գնաՀատեն
ղի նքր
Լոն՚ոոնի
մէք :
Ֆօրէյն
Օֆիսը
ղայն կը նկատէ արեւելեան
Հարցերոլ
մաս
նագէտ
մը։
Այն պարագան որ այդ աստիճան
արժէքաւոր
՚^էկր կր ղրկուի Անգարա, կ՝ապացո>.ցանէ թէ որ
քան
կարեւորութիւն
կ՚՚րնծ՚սյէ
Լոնտոն՝
ԹուրքԻ"յ–
Ըսէք այս բոլորր
Ֆօն ֆափէնին
, որ"ւէսղի
աչա–
ւ՚^՚֊րք
րլլայ : ԱպաՀովաբար
քիչ չէ
թ ի ՚ ֊ Ր ՚".1^
Անզ լիաց իներուն
որո՛նք Հետաքրքիր
են
դիտն՚սլսւ–
թէ ինչ կը պարունակէ
գերմանական
գեսպանա -
տան
գբամ՚արկղր :
Տեսակցութիւնը
վերքացած
էր։
՚Բալթէնպրռւննէր
վերաղարձալ
իր գրասե -
գանին առքեւ. Հաւաքեց
լուսանկարները
եւ վերա–
գարձուց
Հինգ
«ֆիլմ»երռւն
Հետ միասին։ Առի եւ
սկսա
յ Համրել
մ ի առ մի։ Հատ մ ը
սլա կսած էր
անգամ
մր, եւ չէի ուղեր
կբկէսել փորձբ :
՚Բալթէնպրուննէր
ղուարճտցած
երեւոյթով
1լր
գիտէ ր զիս , աարօրինակ կր ղտնէր կա լ՛ծես
են թա–
գրութիւնս
, քմէ կրնար \ատ մը կորսուած
Րք/ալ
սենեակին
մէք։
ք^ան մը չըսալ
սակայն եւ
թողուց
որ
Համրեմ :
Եթէ
Հիմա
Ոիպէնթրօփին
կ՝երթաք
,
ըսէք
իրեն որինծի՛ եկած
էք։ Պէաք չէ այլեւս
անոր
զրկել
տեղեկագիրը
;
Մ ի անղամ րեգ մ իշա թ"Ղ
կարգադրուած
րլլայ
այս Հարցր
այսպէս :
Պէտք
եղած
ՀրաՀանդր կրստանաք Անդա րա
, բայց , ե րբ
կր մեկնիք :
Զեմ գիտեր,
արտաքին
նաիսարարէն
կախում
ունի այդ անշուշտ
, ան էր որ Պերլին
կանչեց
զիս։
քցնդրեցի
Բա լթէնպրո
ւննէ րէն
Հեռաձա
յնե
լ
Ռիպէնթբօ՚իին
, Հարցնելու
Համ ար
թ է երբ կրր–
նար
րնգունիլ
ղիս։
Այս կերպով,
քհի՚՚լէնթրօփ ,
նոյնինքն
՚Րալթէնսլրուննէրէն
պիտի
իմանայ
որ
իր մօա էի :
ՊաՀ մր ՚իերք պաաասխանեցին
թէ
արտաքին
նախարարր
յաքոբգ
օրր ժամր
7ին պիաի
սպասէր
ինծի։
Լայն ժամանակ
ունէի
ուրեւՈւ :
Թ՚սնկագին
պայուսակս
ձղեցի
՝Բ ա լթ էնսլրո էննէ ր ի մօտ : Ան -
շուշտ
աւելի
ասլաՀով էր ան այգտեզ
քան
ինծի
Հետ սլանդոկիկէ
մէք։ Մեծ գր՚ոսեղանին
մէկ գա–
բակին
մէք պաՀեց
ինք
ղայն
ծ ւ
թ ո յ լ տուի ես ինծի,
անմեղ կատակ
մր։
յուսամ թէ սենեկապան
չուն իք
դուք
ալ :
՝Բալթէնպրուննէր
չանթաՀարեց
զիս ակնար -
կով, կարծես թէ անտեղի կատակ
մը ըրած
րլլա–
յի , Հեղնանքի
քիղ ր կր պակսէ ր իրեն աբգարեւ
:
Ոչ մէկ վտանգ կայ՛ կրնաք
Հանդիստ
քնա
նալ
րսաւ չոր կերպով
, լ^կե բացաւ
ինծի
մ ինչեւ.
ղուռր :
Ապա դա
յին
Համ ար բախտ կր մ աղթեմ
ձե
զի
որո՚ԷՀետեւ
պէտք
պիտի
ունենաք ատոր, եւ
մի
մ ոռնաք որ ի ւր ա քան
չի ւ ր րառը
, զոր
պիտի
արտասանէք
, կրնա
յ ճասկատագրական
րլլալ
Գեր
մանիո
յ Համար ;
քՍիստ մտածկռտ
Հեռացայ
Հսկայ
չէնքէն :
Ժ Գ ՚ ֊ ՌԻՊԷՆԹՐՕՓ
ԿԸ ԿԱՍԿԱԾԻ
Յաքոբգ
առաւօտ
լուր
տուին
ինծի
Հեռաձայ
նով, թէ ժամր
եօթին պանդոկ
պիտի
բերեն պա -
յուսակս
, Կիկերոնի
փաստաթուղթերով
միասին
։
ԲայզէրՀօֆի
սրաՀին
մէք սսլասեցի պատգա
—
մաւորին
՛ճիչգ
ժամուն
, երկու
պարոններ
ներկա
յացան
պայուակիս
Հետ
միասին։
— Կուգանք
, Օպ է ր կ րո ւփ էնֆիւր է ր
•Բս՚լթէն -
պրուննէրի
կողմ է , եւ Հրտմ ան
ունինք
լ^կե
րանա–
լու
ձեզի արտաքին
նախարարին
մօտ եւ
ներկայ
գտնուելու
տեսակցութեան
:
Այս անդամ կաաարե լապէս
Հասկցե
ր էի
ամէն
.ն :
(Հ,ա^–>
Fonds A.R.A.M
