HARATCH, du 3 janvier au 30 juin 1951 - page 254

ԳԻՐՔԻ ՏԱԳՆԱՊԸ
իյօսսւկցոլթքււնքԼ
կը փոխադրենք
այս
սիւնակ­
ներուն
մէչ–.
Ընթերցողի
սաէ եւ գիրքի սլակաս
յ
Առաքփնը՝ պաաճառ
, երկրորղր
արդիւնք
Երր
չկայ
րնթերցող,
գիրքր
կը ղեւյնի
դա
-
րա1թւերու
փոչիին
մէք
եւ. զրութւերր
րարո
յական
քաշալերոլթեան
պակասէն
,
չենք րսեր
նիւթա–
կան,
որու մասին
րնալ չեն մաածած՜
-—-
ձեոագիր—
ներր կր պաՀեն
կամ
գըիէր
կր նեաեն
անկիւն մր%
Ա՛եր մողովուրգր
րնթերցասէր
չէ : Աեր
մ չա–
հ."յք^հ՛^ ՛Ն.""յ
դուրդուրացայ^երոլ
թիւր
չաա
քիԼ
է : Ա աաի
վրայ
կը
Համ
րուին
լ^աանեկան
մաաե–
նաղ արան
ունեցութւերր
: -
վե րքին աարինե րուն
Հ րաաա րակո
լած
ԱՀա
-
րոնե անի եւ Շանթ
ի
ւլո րծե րուն
Հաւաքածռները
Հաղիւ մէ կ քանի
յունաՀայ
ընթերցութւերուն
ձեռ–
Հ . Ց,
ԳաշԱակցոէթիէնը
ՄիչիՏ Աէնւհւէի Վկ
քը.
Հասած
են
Ու աակաւին
ուրիչ
գիրքեր
, որոնք
արմանի
էին
մողովուրգի
ուչադրո
ւթե
ան
, աււանց
կար
-
ղացուեչու
մ ո ռց
ո ւած
են :
Ու
կը գմգոՀ ինք՝
որ Հինեըն
ու
նո րե
ր ը
իսօսքր սերունդներու
մասին
է
1՚"՚" քէէ գաղա­
փար
ունին
կամ
բնաւ
չունին
մեր
մ տաւո
ր չար
-
մում
ի եւ գրականութեան
մ աս ին ւ
Երբ չենք Հեաաքրքրուիր
Հայ գիրքով
ու
չենք
կարդար
, ինչպէ՛^ս
կրնանք դաստիարակուիլ
Հո -
գիով ու միտքով
ու Հասուննա
լ եւ պաչար
մթերել։
Շատ
քի
չեր
գիտեն
ցեղապա
շա
վի
սլա
սան
Րաֆֆիի
անունը ; ՝ք՝անթ՛
Հա
յ կարգացած
է աԿւոր
« կայծեր
»ր կամ « Աամուէլ
»ը։
իջաներ
մ ը գիտեն
անչուչտ
կուսակցա
կաննե
-
րր
, որռնց ականները
գռնէ
անուններով
լեցուած
են : Բայց կռ ւսակցութ
իւննե
րէն
դուրս
Հսկայ
ղանղոլած
մ ր՝
չինական
պարիսպով
րամնուած
է
մեր
գրականութենէն
:
Ա յս ղանգո լածը գաղափար
չունի
գիրքի
եւ
դիրի
մասին։
թերթ
անգամ
չի կարղար։
Աչքերր
փակած
է պա յծառ
Հո րիղոններ
ուն
ու
Կ՝"՚"1Ր1՛
անգրագէա
Ալոլանացիին
կամ ռուս
մռւմիկին
պէս։
՚իառնութիւն
չպա աճառեն
այս աոգերր
: Պէաք
է սիրե
լ
ճչմ արտութիւնր
եւ
մ ւստր
ղնե
լ
վէրքին
վր՚".ւ ՝
ինքնա խարէ
ութ
իւն
է՝
թե
ր ո ւթիւննե
ր ր ար -
գար ացնե լու ամ էն ճիգ ; Պէտք է խստօրէն
քննա -
գատել
էնչ որ ^ւեադատե
լի է եւ գնաՀատե լ ա -
ռաքինռւթէւննե
րն ու յատկո
ւթ իւննե
ր ր :
Պիաի առարկուի
թէ դրամական
մ իքոցնե
րռւ
պակասր
ղլխալո
ր արգե
լք1ւ է լն թե՝րցաս
իր ութե
ան :
Անաեգի
չքմ եղանք
:
Մեղմէ
ոէմէն
մէկր,
ամէն
օր, Հւեղարներ
կր
վատնէ
սրճարաններու
մամ
ան
ցին
Համ ար :
Շա­
տեր՝
չա րմանկա
ր ի
մնա
յուն յաճախորդ
են :
Ու­
րիշներ՝
վերքին
տրախմին
անգամ
չեն խնայեր
ի–
րենց
մ ո լութիւններ
ուն
դոՀացում
տալու
Համ ար :
Ու
յետոյ,
կր գանգատինք
որ
մաաւորական
ղեկավա
րութ իւնր պարտականութեան
մ էք կր թե­
րանա
լ ու առաքնորգի
գեր չի կատարեր
՜.
Ա տաւորականռւթիւնը
տուած
է ել
կուտայ
ինչ որ կրնայ : Բոլորովին
աննպաստ
սլայմաննե
-
րռւ
տակ
, Հա
յ մ իտքին
ճրագը
վառ. պաՀելու
Հա­
մար
, իր անկարելին
կ՝րնէ : Ու եթէ
մինչեւ
այսօր
մե ր մ չակո
յ թ ր վերե
լքի
ճամ բուն
փրա
յ
ՂՂ՛"
Լէ՛
նուաճումներ
րրած
է , անվուրան
կրնանք տ յղ. յա՛–
քողոլթիւնր
վեբագրել
մ տաւո րականութեան
ղոՀո–
ղութեան
, բտյց
ոչ մողովռւրդին
:
Մեր անտա
ր բե րութեամ
բ
մ տաւո բականո
ւթի
ւ—
նր առաքնորդած
ենք
խաչելութեան
ճամբուն։
Զա
յն դարձուցած
ենք տնաե Ս , մամ կո չ ել խա
-
նութսլան
: իր բարձր
պատուսւնգանէն
ղայն իքե -
ցուցած
ենք վւողոց , չա րմե
լու եւ գո րծե լու
նուա–
ղավոյն
մ իքո
ցնե
ր ր տրամ ագբե
լով ։
Կ՝ապլլինք
Եւրսլայի
մէք, րայց
կր
յամառինք
գերի
մնալ
մեր քարացած
մ տա
յնութ
իւննե
րո
ւն ։
Տունաստանի
օրինակն
անղամ
տպաւորութիւն
չի
թողուր
մեր վրայ ։
Հե լլենական
ամէն
տուն
, Հարուստ
թէ աւլ -
քատ,
րնտանեկան
ւլ բագ
ու բակ,
ուեի։
Ամկն
Հել -
լէն
, սլաՀպանոգական
թէ
յառւսքգիմական
,
իբ
մ չակո յթին
կասլուած
է ։ կր կարղայ,
կ՝ուսում
-
նասիբէ , կր Հետեւի
մտաւոր
շարմռւմ
ին ու
կր
յարգէ
իր մ տաւո րականնե
ր ր :
Մորէայի
յետին
Հողաղռրծն
անգամ,
Փալա–
մասի
եւ Տրոսինիսի
երկերուն
Հաւաքածռները
կը
պաՀԷ
, իրր թանկագին
յիշատակ
;
իսկ
մե
ր իննե բր
. . .
վաղր՝
մայբենի
լեղուն անգամ
սլիտի
մոռ -
նան
:
Փակագիծ
մր :
Երկու
ամիս առաք, տաղանդաւոր
արուես
-
տագէտ
մ ր՝
նկարիչ
Եգռւարգ
թէրգեան
,
Հելլէն
մ աաւո բական ութե
ան
եւ արուեստասէ
ր
մողո
-
վուրգին
Հիացումր
Հրաւիրեց
իր
ց ո լցաՀ անդէ ս ին
վբա
յ ։ Աթենական
թերթեր
շաբաթնեբով
պան
-
ցուցին
Հայ տաղանգր,
լաւագռյն
ներբողներով
պատուելռվ
Հայ նկտրիչր
;
Նկաբները
ղնուեցան
օտարներու
կռղմէ։
^ ՚ ^ ւ ր ,
իլՄԲ
Ամերիկեան մե ծ
օ ր ա թ ե րթի
մը ՛
« ՚ Ր ր ի ս չ ըն 11այընս Մււնիթոր»ի Գաեիրէի թղթ ա կ ի ­
ցը կ ը գրէ իր թ ե ր թ ի ն (<) Փեար–) —
Հա յ Յեղափո խական
Գա ^ա կց ո ւթ իւն
ր Հակա–
Համայնավար
աղղային
կուսակցութիւն
մ լ ^ է , որ
շատ
անգամներ
ունի
Միքին
Արեւելքի
Հ"՚յերո՚–
մ էք : Այգ կուսակցու
թ իւնր սլարղեց
իր ծբաղիր
ը :
Ան պիտի շարունակէ
պայքարր
մինչեւ
որ կովկա—
սի
10որՀրղա
յին
Հան բապետ
ութիւններ
է ն Հա յաս­
տանր դարձեալ
աղաա
րլլայ
:
Այգ կուսակցութեան
Հաստատմ
տն ՏՕրգ
տա­
բե
ղ արձին
աււթիւ
Հրապա րակային
մեծ մողով
-
ներ
եղան ԳաՀիրէ , Աղէքսանգբիտ
,
Պէյրութ
,
Հալէպ,
թէՀբան
ել Աթէնք
Ուր
Հոծ
Հայոլթիւնւ
կա
յ : Գա էակցութիւն
ր ղոր
ս ո վո բա բա ր կր կո -
չեն <(.Գաչ^>ակ կուսակցութիւն՝»
աղատութեան
Հա—
մար
սլա յքար
մղած
է ցարական
ել օսմանեան
իմ—
փերիալիղմ/յւ
ղէմ ել անցնող
30
տարիներուն
ալ՝
/ՏորՀրգային
վարչաձեւին
գէմ
:
յւքօոողներր
յա յտնեց
ին թէ Հաղարաւռր
Հա
յ -
րենաս է րներ կր տառապին
բանտերու
եւ աշիւա -
տանքի
ք էմւիճ/քռէ-5/
մէք,
Համ արձակած
ՐԷԼ"՛ Լ"Վ
յայտարարել
թէ իրենց
մայր
երկիրր
աւելի
կր սի­
րեն թան հէոբՀրգային
վար չաձեւր
:
Զօր՛
Գրօն
, որ Հա լաստանի
Անկախ
Հանրա
-
պե տ ռ լ թ ե տն կարճատեւ
տեւողութեան
գե կավար
գէմք
մրն էր , րսաւ
ԳաՀիրէի
մէք թէ՝ Գաշնակ
-
ցութեան
նչւսնաբանն
է անգագար
կռիւ
մղել
ամէն
կարգի
բռնապեւոուքմ
իւ1ւնե
րու
դէմ
, ոբ կուլմէն
ալ
որ անոնք ւլան, որու գէմ ալ ռբ ուղղուած
րլլան։
կոՆսակցոՆթիւնր շատ հե տ եւորդներ ունի
Գաշնակ
կ ո ւսա քլցռւ թեան
Հեաեւռրգները
Մի.—
քին
Արեւելքի
, Եւրոպայի
եւ Ամերիկայի
ղանա
-
գան
եր/լիրնեբռւ
մէք գտնուող
Հայութեան
4/5^
կը
կաղմեն : Այղ կուսակցութիւնր
եղած
է գլիսա—
լոր
աղղակ
մր Համայնավարութեան
կաղմակեբ
-
պոլած
պրո պաղ անտի ծալալման
ղ էմ
Հայ ղան -
գո լածն ե ր ո լ մ էք
։
Իրապէս
, Միքին
Արեւելքի
մէք Համայնավա
-
րութեան
ղործօն
կե րպով
լ^ղգիմ
ացող
ոչ -
կա­
ռավա րական
քաղաքական
մ իակ
կաղմ ակե րպու
-
թիւնր նկատուած՛
է ան :
Ա ո ս կո լա յի
մ էք
մ արղո լած
Համ տ յնավար
գոր
-
ծակալները
ի ղուր քանա
ցին
քա յքա
յել Գաշնակ
-
ցականներր
սպառնալիքներով
, աՀարեկումներով
։
Անոնք քանա
ցին
Հեո ացնե լ Հայ մողռվուրգր
Գաշ–
նաԼլցութենէն
Հա
յ երկրի
եւ
Հա
յկ •
եկեղեցիի
^ սլաշտսլաններ»
ձեւանալով
:
Ձէղոք
գիտողներ
ր կր շեշտեն , որ
Մ իքէն Ա -
րեւելքի
Հա յԼ^ բուն
մ էք
Գա ^ակցական
կուսակ
-
ցութեան
մողովբգականութիւնբ
բարձր
է միչտ
:
Համ ա չխաբՀա
յին Բ • պատերաղմ
էն
առաք
ա յգ կռ ւս ա կց ո ւթ
ի ւն ր ստո
րե րկրեա
յ չարմումնե
-
բու
Հետ
Հաղո րգա
կցո
ւթիւն
ունէ ր
1)1որՀ րգա
յին
Հանրապետութեան
մէք, Պաբսկաստանի
իր մաս -.
նաճիւգերռւ
միքոցով
:
Հայ
քաղաքական
գաղթականներր
,
որոնք
1945//*»
փախած
էին
հյ . Ս իութենէն
գէպի
Արեւ
-
մ րտե
ան Եւրոպա
, յա յտնած
են որ
քԱորՀ րգա
յին
Հայաստանի
մէք ղօրաւոր
ՀաԼլա բոլշեւիկ
ղղա
ց
ու­
մը երբեք
նուաղած
չէ :
Անկաիս Հա յ Հանրասլետութիւնր
գո
յութիւն
առաւ
1918/^
^ՐԲ անոր
մողովուրդր
կռուեցաւ
Գահակի
ցնե
բու
կողքին
եւ տուաւ
ծանբ
ղոՀեր
։
Արեւմտեան
աղզերը
ճանչցան
այգ փոքր Հ^անրա -
պետոլթիւնր,
խոստացան
օմ անւէսւ կո ւթ
ի ւն
եւ
սլւս չտպանռ
ւթիւն
արտաքին
թչնամիներու
ղ էմ
I
ՆաիսագաՀ
Ուիլսլ^
մ ասնաւո րապէս
անձամ
բ
չաՀագբգռուած
էր ՀայԼլտկան
նոբ
Հանրապետռւ–
թեամ
բ եւ
նո յնիսկ
նկատի առած
էբ ամ
երիկեան
Հովանաւորութիւն
մբ անոր
վրայ։
Երկու աարուան
ղո յութենէ
վերք այգ
մանուկ
Հանրսւսլ1,ւո
ութ իւնր
յուսաՀ ատ ական
կռիւ., մ ր
մ
ր–
է ին
մ ե ր կաղմակե
րսլութ իւնԿւե բը եւ
ունեւո
րնե
-
րր։
ԱնոԿւցմէ քանխն
այցելեց
ցուցաՀանգէսր
,
Հայ արռւեսւոագէտը
ղնաՀատելռւ
եւ անոբ
Գ՛՛Ր—
ծերէն
դնելու
Համար
;
Գմբախտաբար
, մեր
Հ ոգիներր
ցամ քած
են
է
Երեւո
յ թ ր նոր չէ սակայն
:
Պատերաղմէն
առաք,
նոյն ցաւալի
պատկերը
կար ել ճիշգ այգ
երեւոյթին
Հակաղգելու
Համաբ,
մեր
սլատանինեբր,
իրենց անխոնք ու տաղանդա
-
ւոր
ղկկավար
Հանգուցեալ
Գրիգոր
Գրյրճեանի
նախաձեռնութեամբ
, Հայ ղիրքի
ցոլցաՀանդէս
կաղմ էսկե րպե
ցին
, աննախրնթաց
խանգավառոլ
-
թիւն
ստեղծելով
Հայ
դիրքը
սիրողներռւ
Աիութեան
մր կաղ -
մ ութեան
աոաքարկ
չենք
բերել : Զափէն
աւելի
անգործ
Միութիւններ
ունինք։
Բայց
կր
խորՀինք
թէ
Համաղլլայինի
ծբագրէն
գուբս
չէ Հայ
գիրքր
տարածելու
եւ մողովուրդր
լ^թերցասէրութեան
մղելու
աչիսատանքը
։
Ա թէ նք
ԱԶԱՏ
ՕՐ
ղեց
թուրքերու
եւ Ագրպէյճանցիներու
ղէմ։
հոբ^
Հրդային
Միո-թի-՚՚՚Բ
՚""Կ"՚րԿԿ
՚^"՚^1՚Ք
անկանոն
ղինուորներուն
Հետ եւ այղ երկիրր գրաւեց
: Հա^
մայնավարները
բանտ
լեցուցին
Հայաստանի
ան -
կախու թիւնր
կեբտողներր,
Հարիւրաւոբ
մտտւո–
ր ականներր
եւ քաղաքական
ղեկավա
րներբ
եւ
Հը..
րացանաղարկ
ըրին
անոնցմէ
չատերր։
հյոբՀրղային
վարչաձեւր
երեք
ամիսէն
աւելի
չկրցաւ
ղիմանալ։
Հայերր
ապստամբեցան
1921/*.
ել փախչող
Համայնավարներր
քչեցին
դէպի
Հիլ -
սիս
Բանի
մր չարաթ
վերք,
սս՚Լլայն,
Համայնա
֊
վարնեբր
մեծ ումերով
եւո եկան
եւ աւելի
վայ -
բագ
մեքենականռւթեամբ
լռեցուցին
գմղոՀնեբոլ
ձա յներր
:
Համայնավարներու
գէմ
ասլստամբութ
իլն
բ
պաաեՀռւթիւն
մր եղաւ
որ Հարիւրաւոր
Հակա
-
Համայնավար
Հայ ղեկավաբնեբ
բանտէն
աղաաին
եւ ապաստանին
Պարսկաստան
: Այգտեգէն
անոնք
ցրուեցտն
գէպի
Հայաչաա
կեղրոններ
եւ
Հայ
ղաղթաշխարՀի
մէք չա րռ ւնաէլե ց ին իրենց Հակա
-
Համայնավար
պայքարր
:
ՀամաչխարՀային
Բ՛ պաաերաղմի
ատեն՝
երբ
Արեւմտեան
մռւլովրդապետութիւննե ր ր ել Խոբ
-
Հրդային
Միութիւնր
կր կռուէին
նոյն
թչ^ւամիին
գէմ՝
Գաչնակցականներր
ղաղ րեցուցին
Հւոկասո–
վետ
սլա յքարր։
քիուսե րն ալ րնգղ րկեց
ին սլրսպա
-
գանտի
տարբեր
ղիծ մր։ Աովորական
Մաբքսեան
նշանաբաններու
փոիւտբէն
, անոնք
արթնցուցին
ԽորՀրղ
. Մ իութեան
բաղԼլացուցիչ
բաղմաթիւ
ցե­
ղերու աղգա
յին գիտակց
ո լթ
ի ւն ր , բան մր, որ նա­
խապէս դատապարտած
է ին
ի՛րրեւ
վպռւրմուա
-
կան » : Ա-ուսերր Համա յնավարու
թիւնբ
վւբկե
լու
մ ասին ոեւէ խօսք
չբրին , ա յլ րնգՀակառակն
մո–
ղովոլրղին
խօսե-ցան
իրենց
Հայր1ւնիքբ պա,ապա-
նե լու
մ ասին : Անոնք
նո յնպէս
թո
յլա տու
ղտնո
ւե­
ցան
Հանդէսլ
եկեղեցիներու
ել
եկեղեցասէրներու։
Հա յաստանի
Հանրապետութեան
իսորՀ րղ ա
յին
պետեբր
սլաՀեցին
սլբոպաղանգի
նո յն գիծր
,
պա–
տեբաղմէն
վեբք ել կոչ
րրին արաասաՀմանի
Հա­
յերուն
երկիր
վե բաղ առնա
լու Հ
Անոնք երեք չարմառիթներ
ունէին
Աչխատաւո
րնե ր ձեռք
բերել
, իսո րտւսկե
լ ար -
աասաՀմանի
մէք Հտկախո
րՀ րղա
յին
դործռւնէոլ
-
թեան
կորիզր
, որ կր ղեկավարուի
Գաշնակցա
-
կաննեբու
կողմէ։
Նեբգաղթր
ղարձԿւել պրոպա
-
ղանաի
միքոց
Աիքին
Արեւելքի
Հայերուն
մէք
Ս
« ԽորՀրղ
ային
ղ րաիււոի»
մ ասին
պբոպաղանտ
՚^Ղ^Լ
Միքին
Արեւելքի
մողովուրղնե
բուն
մէք :
Միքին
Արեւելքի
մէք բնա/լող
Հայերուն
մէկ
Հինդերռբդր
ա րձանագրո
ւեցաւ
նեբղաղթի
Հա -
մար։
Անոնք
Հրալղուրոլած
չէի՛ն մաբքսեան
ւհե^ ^
սոլթիլններէն
, այլ տարուած
էին Հայրենիքի
՜ձէ^
բէն,
ել բաբեկամներռլ
եւ աղղականներու
կարօ–
տրն
ունէին
: Անոնք իբենց
որոշմտն
մէք
աղգեցու­
թիւնր
կրած
էին նաեւ պատերագմի
մամ՚ռնակ
եւ
պատերաղմի
լրանալէն
քիչ վերք Արեւմտեան
սլե­
աութեանց
մղած պրոպաղանտէն
եւ այն
կտրծիքբ
կը.
ԿբԿ
՚եուէր
թէ Խ– Միութիւնր
առաք ոլան
նման
գկ
ւէբ
••
Նոբ
ներդագթռւլԿէերր
նամակներ
ռլղտրկեցին
արտասաՀման
, նոյն իսկ այդ նամակներր
քբն -
նուած
եւ կնքուած
էին Ջեկայի
(Ն՚ԲՎՏ)
նամա
-
կտտան
ղո րծակա
լ),ե բու
կողմէ : Այգ
նամակներր
ծածկաղիբ
բառերով
կր Հասկցնէին
« էՏորՀրդա
-
յին ղրախտ»ի
ղրկւոնքնեբը
եւ սարսափր
:
Ժո՚մանակ
մր վերք
ԽոբՀրգտյին
Հայաստա
-
նէն
այլքտւս նամաԼլներ
չեկան ։
Յայանապէ
ս Ոռւսեբր
գմգոՀ
մնացած
էին
ներւլաղթողներէն
եւ մերմեցին
այլեւս
ղաղթա
-
կան
րնղ
ունիլ։
թէեւ
քիչ մր ուչ մնացին,
որովՀե­
տեւ
անոնք որ արձանագրուած
էին երթալ,
փո -
խեցին
իր/յնց
միտքր
, երբ այգ նամակները
ստա
-
ԸՆՏՐԱԿԱՆ
ՊԱՅԲԱՐԸ
ԼԻԲԱՆԱՆԻ
ՄԷՋ
Պէյրութի
մեր թ՚լթակիցր
կը ղբէ
( ) | Մարտ)
Վերքին
քանի մր օրու ան րնթացքին
րնտրական
"/"՛յքարր
բուռն
թավւ մր ստացած
է
1^իբանանի
րոլոր
չրքաններռւն
մէք։
Արդէն
շրքան կ՝բնեն՝
բաղ–
մ աթիւ
թե կնածունե
բու
անուններր
։
Համ աձա
յն
տեղա Լլան
թե
րթել՚ոլ
(^ֆրանսերէն
եւ
արաբերէն)
Պէյրու թի Հ^Հս/լանե բու ցանկէին
մէք կը գտնուին
,
բացի
Արաբներէն
, Ա ովսէս
Տէր
Գալուստեան
,
Տօքթ • Հա
յրա պետ եան
, ք/՚ամ էղ
Ա արդիս
:
Հայ
կաթոլի/լ
թե/լնածռւին
Համաբ
վերքնական
Համա­
ձայնութիւն
մր չէ գոյացած
։
Լիբանանի
յառաքիկայ
խորՀրգարանբ
պիտի
ունենայ
77
ե րե
ս վւո խաննե ր •
23
մարօնի,
16
սիւննի
իսլամ,
14
շիի իսլամ
,
8
յոյն
օրթոտոքս
,
5
յոյն
կաթոլիկ
,
5
աիւր՚լի
, երեք Հայ
օրթոտոքս
(լուս
ալ
որ շական
) , ւք է կ կաթոլիկ
, մէկ
բողո
քա­
կան եւ մէկ վէոքբամասնռլթիւն
:
Անգր
Ն՚սՀրի
Հ՛՛ւ յութեան
թեկնածուն
է
բնկեր
վաՀան
Փավւաղեան
:
ԿԱՐԳԱՑԷԲ
ԵԻ
ՏԱՐԱԾԵՑԷԲ
€ 3
Ա
Ռ
ԱՋ
»
Ը
Fonds A.R.A.M
1...,244,245,246,247,248,249,250,251,252,253 255,256,257,258,259,260,261,262,263,264,...598
Powered by FlippingBook